Dictee – dictees [2165]
Oefendictee 688 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (169)
1. Een draisine is een loopfiets. Drakars zijn Vikingschepen. Zo, zijn we weer down-to-earth [met beide benen op de grond] en on speaking terms [in verhouding van vrij kunnen spreken]? Het drakenkruid is het groot sorbenkruid (synoniem: pimpernel). Drambuie is een Schotse likeur. 'DRAM's' verwijst naar de computerterm dynamic random access memory (soort van geheugenchip). Wallen onder de ogen zijn draperies d'amour. Een dreestrekker is een AOW'er. Hij kreeg een dreig-dvd. Drejdels [ei uh] zijn draaitolletjes waarmee spelletjes worden gespeeld op Chanoeka. Een drekvers is een scatologisch [feces] gedicht. Gaat het drenthegevoel aan het drentenieren [met pensioen op platteland] vooraf, of omgekeerd? Een driebond is een triple alliantie [tripel = bier]. De Driekeizersslag moet je bij Austerlitz situeren [2 december 1805, Franse, Oostenrijkse en Russische keizer]. Zonder Caspar, Melchior en Balthasar geen Epifanie of Driekoningen. De zzp'er brouwde een zymotisch [gistend] spulletje. Wat doet zyklon B [scheidt dodelijk gifgas – HCN – af]?
2. Je zal iemand maar op den dril zetten (op 1 april ...) … Rekruten worden gerekruteerd. Drinkbouillon is vlees- of groente-extract in poedervorm waar men heet water aan toevoegt. Aldrin en dieldrin zijn drins [verzamelnaam pesticiden]. Een drip is (in Nederland) een dynamisch route-informatiepaneel. De Dritte im Bunde [derde factor, partij die ertoe doet] moet je niet onderschatten. Een CEO [chief executive officer] zit in de driver's seat [leidinggevende positie]. Het weer versterkte mijn morose [moroos: somber, droefgeestig] stemming. Een drapeau op de drab [ook: drabbe = koffiedik, grondsop] is net zoiets als een vlag op een strontschuit. Hier is het droit de préférence [recht van voorrang – als schuldeiser] van toepassing. Zij drijft een winkel in drogmetica [drogisterijartikelen en cosmetica]. Het droit du seigneur (ook: droit de cuissage) is het jus primae noctis [eerste nacht is voor de heer om de bruid te ontmaagden – ook: vergoeding aan de heer om het huwelijk te voltrekken]. Een drolletje drie [dreumes, onderkruipsel, klein ventje, onderblijfsel] komt van Krommenie of van Overschie. In middeleeuwse kerken vond je drôleries [komische beeldjes van duivels, draken, monsters]. Een drôle de guerre is een schemeroorlog of phoney war [vreemde oorlog, eind 1939, nog zonder vechten]. Een dromedaris is een eenbultige loop- of rijkameel.
3.
Een rêverie is een dromerig muziekstuk. We kenden hem eigenlijk niet
zo als een droge klaas [saaie
vent]. Een makartboeket
is er een van droogbloemen. Heerlijk, dat bountyeiland
[met palmen
en witte standen] . Een droschke
is (ongeveer)
een vigilante [rijtuig].
De drostenij van Muiden viel onder P.C. Hooft [drost
= drossaard, baljuw: die deed de rechtspraak].
Kun je iemand een druïdedienst
bewijzen? Nee, dat is een eredienst met druïde
(+ n/s)
= priesters. De uvea is het
druifvlies. Levert dat druiventreden
[mensen met
de voeten in kuip als pers] nu
veel op? Clivage is druksplijting. Drukte maken doet een druktemaker.
Hij is in den drum (in
benauwdheid) gekomen. Die jungle
[muziek]
wordt ook wel drum-'n-bass [druh-muhn-bees]
genoemd. De druppel van Leidenfrost is een druppel in sferoïdale
[afgeplat
bolvormig zwevend] toestand. Een
druppelreactie [druppel
van reagens die specifieke kleuring teweegbrengt]
is een stillireactie
[ih ie]. In 'hij pleasde'
zit geen dt-fout, wel een andere [pleasede].
Het element Ds is darmstadtium
[110, voorheen:
ununnillium,
Uun].
Een DSL is een digital
subscriber line
[breedbandaansluiting
voor snel dataverkeer]. D.s.p.:
decessit (obiit)
sine prole,
overleden zonder nageslacht.
4. Een DTC is een Dutch Treasury certificate [schatkistcertificaat DNB]. Wat is de dubbellooffamilie [dat zijn aardvarens]? Wat maken die Vlamingen nu toch van een dubbelpass [een-tweetje, dubbelpas, NL: ss]? Hoe zien dubbelstrengs-DNA en -RNA eruit [twee om elkaar gewonden strengen]? Ik had een heel equivoque [dubbelzinnig] gevoel. Hoe spreek je 'duce et auspice' uit [oe 2x k/tsj 2x ee/uh]? Betekenis: onder leiding en op aanstichting van de genoemde persoon. De ducttape is een zeer sterk, waterdicht plakband gemaakt van textiel (en een bekend dicteewoord). Bij de flamenco [dans, flamingo = vogel] moet je duende [bovennatuurlijke inspiratie] hebben. De dugazon is het karakter (ingénue = naïef, onschuldig meisje of soubrette = komische rol, kamenier) en stem van bepaalde soort (mezzosopraan) in Franse operettes. Een duffel [zware winterjas, plaats Duffel, provincie Antwerpen] is een montycoat of houtje-touwtjejas. Duh [nogal wiedes], dat snap zelfs jij wel. De Duinkerker was gekleed in een duinkerker [zware, ruige zeemansjas]. De Prins der Duisternis is de Satan, de duivel. Duitje-op spelen is kruis of munt spelen. Waarvoor wordt asafoetida [ee], duivelsdrek gebruikt [specerij]? Een miljoen is duizendduizend. In dukkah [oe aa] (mengsel van noten, zaden, kruiden] moet je brood dippen.
5. De nota bedroeg duizend (en) een euro, maar daar heb ik wel duizend-en-een vragen over. Die atleet was maar drie honderdsten langzamer dan de winnaar. Dulse [dahls] is een eetbare zeewiersoort. Een dumbbell is een korte halter met gewichten [en dicteewoord!]. Een dumbphone [mobieltje met weinig extra functies] is beslist geen smartphone [slim, eigenlijk kleine pc]. Zij is, zeg maar, d'un certain âge [van een zekerde leeftijd, de middelbare, niet jong meer dus]. Zij hebben een duobaan bij de DUO [Dienst Uitvoering Onderwijs]. Hier zie je dat duotone [tweekleurige] duotone [drukwerk in twee kleuren]. Met de ziekte van Dupuytren heb je Keltische klauw [knobbels in de handpalm, kromme vingers, ook: koetsiershand, palmaire fibromatose]. Een durum is een dunne pannenkoek van tarwemeel. Dutchbat was het Dutch Battalion (Nederlandse VN-vredesmacht in Bosnië en Herzegovina ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog). Zij is echt een dushi [straattaal: schatje]. Op den duur wen je er wel aan. De dux [hertog] kreeg duxelle [mengsel, saus van paddenstoelen en eventueel andere ingrediënten] bij de maaltijd.
6.
Daar kwam veel duw- en trekwerk aan te pas. Ik kreeg een dvd- en
cd-bon: vroeger zei je gewoon platenbon. Een dwangstoornis is een
obsessief-compulsieve stoornis. In de luchtvaart is een dwarrelvlucht
een feuille morte [motor
af: omlaag als een dwarrelend blad].
Een
idee-fixe is een dwangvoorstelling, een
idée reçue [algemeen
aanvaard idee] niet. Een dwarshuis is een T-huis of krukhuis:
een boerenhuis met L-vormige plattegrond. De tewaterlating geschiedde
via een dwarsslee [daarop
schip dwars de helling af].
Die hagenpre(di)ker
was een kei in dwarsverbanden [tussen
Bijbelgedeeltes]. Een zeloot is
een dweper. Wie was de Stedendwinger [Frederik
Hendrik, soms Maurits]? DXM
is dextromethorfan
[psychedelische
drug, zit in hoestmiddelen].
Dyscalculie is rekenblindheid. De DZD
is de Algerijnse dinar.
De reumatoïde artritis
wordt met RA aangeduid. In Rabat
[hoofdstad
Marokko]
bedongen we heel wat rabat [handelskorting].
Hebben die rabauwen een baan gevonden in
de bouw? Tegenover racemeus [planten:
middelpuntzoekend, trosvormig]
staat cymeus [middelpuntvliedend],
'racemisch' is een bekende term uit de chemie [gelijke
delen linksdraaiend en rechtsdraaiend].
7. Het racaille is het janhagel. Is 'raccroc' [geluksstoot bij biljarten] een verkorting van 'raccrochement' [klein spoorwegemplacement, kosten gebruiker]? Nee, dus. Bij het racletten [zelf kaas smelten] heb je een raclettestel nodig. Het woord 'radar' komt van 'radio detecting and ranging'. De Engelse ziekte is gewoon rachitis. Is dit een kort- of langlevende radionuclide [die zonder invloed van buitenaf vervalt onder uitzending van radioactieve straling]? Moet je voor radiësthesiste [wichelroedeloopster] gestudeerd hebben? Hooguit zelfstudie. Geen golf gaat haar te hoog: zij is radicaalfeministisch. Regelt de Radenwet [Raad van Arbeid, etc.] ook de positie van de raden-ajoe [Indië: echtgenote regent] en raden adipati [rijksbestuurder in vorstenlanden]? Nee, dus. Als staatsburger ben je slecht af met de raison d'état [voor staat geldt wet niet]. De raison d'être is de bestaansgrond. Kun je raggamuffin eten of is het muziek? Spelen ze op de RAI (Radio Audizioni Italiane) ook wel rai [muziek]? Hoeveel rajayogabeoefenaars van rajayoga zijn er in Nederland? Staat 'RAF' hier voor Royal Air Force of voor Rote-Armee-Fraktion? Dat paar is radieus [stralend].
8. Radicchio is rode sla, geen rodekool (GB ook wel: rode kool). Een rajneeshie of sannyasin is genoemd naar Bhagwan Shree Rajneesh. De rana in fabula was die kikker in die fabel. Hebben we nog raneynikkel? Een raquette [sneeuwschoen] is racketvormig. Te midden van het rapaille vond je ook rapaljanen, aanhangers van de Rapaljepartij. Ragout kan ranzig zijn, een raout [raa-oet – avondpartij – ook rout, uitspraak: raut] misschien ook wel. Niet echt voorstelbaar: een rastaquouère [snoeshaan] met een rastafarikapsel [gevlochten lokken]. Bij die rataplan [rommel] zat ook ratafia [likeur]. Rating is gewoon classificatie. Zij is een geboren ratee [mislukkeling – m.: raté]. Een croupier gebruikt een rateau [harkje], naar rato van de ingelegde jetons [fiche, munt]. In welk rayon [gebied] moet hij het rayonne [kunstvezels] verkopen? Ik was er niet rouwig om dat die rauwkost aan mij voorbijging. Van VD mag voor 'rauzen' ook 'rausjen'. De reality-tv heeft een hoog reallifegehalte. Een rea is een nandoe.
9.
Een récamier is een soort rustbank.
Reblochon is roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie.
Die roman heeft een
recht-op-en-neerkarakter. Hij staat bekend om
zijn realthingstreven [hoogst
haalbare, originele versie]. Op
een recipé [vero:
recept] vind je vaak 'recipe'
(R =
neem). Een reciet is, wat
gereciteerd wordt. Deze zieke is een typisch rechutegeval [terugval,
instorten]. Het recognitiekohier
[belasting,
heffing] was goedgevuld.
Een terrein recognosceren is dat
verkennen. Een recluse is een ingemetselde kluizenaar. De rector
magnificus is er niet. Een recul [uu]
is een terugstoot. Hij recyclet (of:
recycleert) alles. Een
redemptorist is lid van de congregatie
van de Allerheiligste Verlosser. Een reduit is een vluchtschans. Een
reefer, een marihuanasigaret. Mijn reflectie: die reflector had ik
niet in een reflex mogen kapottrappen. Ik ben Reijer Leentfaar, een
reier is een eindje lijn, uithaler.
10.
In de refuge [wijkplaats]
zaten een masculiene refugié en ook nog een feminiene refugiee. Kun
je een rederijkerijwijsheid noemen? Kijk ze reigen naar buit. De
reine du bal [de
mooiste en meest gevierde van alle danseressen]
kreeg een reine-claude [wijnpruim].
Reïmponeren [de
pagina van een vel druks herverdelen]
heeft toch wel iets van
re-importeren [herinvoeren].
Brengt een reïncarnatie [wedergeboorte]
je weer helemaal in het reine? Pas dan wel op voor een re-infectie
[herinfectie].
Een reinette kan ook een moerasspirea
zijn [naast
appel]. Wanneer komen die
rekwisieten weer tevoorschijn? Een relâche forcée is een gedwongen
oponthoud van schepen met averij. Je moet die relief [bijstand]
wel in het juiste reliëf plaatsen. Je hebt relief en bas
(bas-reliëf)
en (relief)
en creux.
