2093 Dictee dinsdag 09-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (114) √

Dictee – dictees [2093]

Oefendictee 743 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (114)

1. Een knipperlichtrelatie is een op-en-afrelatie [aan/uit-relatie]. Met zijn linkse deelde hij een knockdown uit. Het bleek uiteindelijk een
knock-out te zijn. Een knots is een knoddenstok [geen n uitspreken]. Met de PIGS-crisis (Portugal, Italië, Griekenland en Spanje – met groot begrotingstekort) wordt de knoflookcrisis aangeduid. De knolcyperus of aardamandel is een laaggroeiend niet-inheems cypergras. Was me dat een knoeper(d) van een joekel. Een andere naam voor de knolsteenbreek is sassefrasjes [mv.]. Van een leegloper weten we dat hij leegloopt (en dat zijn fietsband is leeggelopen). Is dat nu rya-, smyrna- of sudanknoopwerk [enige met oe is [GB] soedanrood: fout? – 2020: ook sudanrood!]? Pats-boem, knots-boem, rats-boem, daar had je het gedonder (in de glazen). Knotszwaaien, doen ze dat nog [gymnastiek]? In België betekent KNT: kinderen niet toegelaten. Wanneer krijg je een herodespremie [knuppelpremie: voor het slachten van jonge kalveren van tussen de 10 en 20 dagen oud]? Een koan [raadsel] van de zenmeester is onoplosbaar of paradoxaal [Hoe klinkt het klappen van één hand?]. De kobaltsteen is bekend als de lapis lazuli.

2. Leuk, zo'n kobbenpaartje [geen n uitspreken]: daar zullen wel kobeieren van komen. Het kobevlees is genoemd naar Kobe [Japanse stad] en wordt ook wagyuvlees genoemd. Met zijn kodak kodakte [fotograferen] hij een kodiakbeer. Het is een waarheid als een koe (lapalissade): hij heeft koeienfouten [geen n uitspreken] gemaakt. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Ongeloof vanuit het perspectief van de islam is koefr. Pyongyang is de hoofdstad en regeringszetel van Noord-Korea. Ze heeft een koefje [couveusekindje] gebaard. Niet voor consumptie: koeienpannenkoeken en -vlaaien. Wel voor consumptie: een koekeboterham, een bo van koekebrood. De koeketers wonen in Amsterdam of Zaandam (en de koekstedelingen in Deventer). De broek van Bertha (dikke bertha is een Kruppkanon) is een koelzeil. Waar is dat parc vaccinogène [koepokinrichting]? Courses zijn paarden- of motorrennen. Stoken ze daar kolie [kolengruis en stookolie]?

3. Koffiedikkijkerij is koffiedik kijken. Wat weet je van de Koïsche [Griekse eiland Kos] cultuur? De nieuwe kokes (geen boom!) voldoet prima [kookster, vrouwelijke kok]. Hoeveel koks-in-'t-ruim [matroos die de vleet – netten – in het ruim bergt] moeten we in dienst nemen? Zie je de Kolenzak [sterrenbeeld] aan de zuidelijke sterrenhemel? De Kolossus van Rhodos, is dat een wereldwonder? Ja. De goddelijke komedie heette oorspronkelijk La Divina Commedia. Zou ze weer erbovenop, eroverheen komen? Onze Agnes speelt altijd de komische Alte [komische rol van een oude dame in blijspelen]. De syntonische komma is de komma van Didymus [toonhoogteverschil in frequentie van 80:81], de pythagoreïsche komma die van Pythagoras [interval van ongeveer 1/8 noot, dat blijkt te resulteren wanneer men eerst een reeks van zeven octaven en vervolgens twaalf kwinten van de laagste tot de hoogste a stemt]. De KOMO-keur is het keurmerk van de Keuringsorganisatie Materialenonderzoek. Het konelmetaal is een kobalt-nikkellegering. Er zijn heel wat koningen: de koning der hel (Lucifer), de Koning der koningen [Christus – in het Boek der boeken = hebraïsme], de Koning der hemelen [God], de Drie Koningen (Wijzen uit het Oosten; ook: Driekoningen – Driekoningen = Epifanie, driekoningenfeest) en Koning Klant (nog niet in wdb. – wel: de klant is koning).

4. De reine-claude is de koningspruim. De koningsvrede was de Vrede van Antalcidas, tussen de Grieken en de Perzen. Wat doet de Koninklijke (Olie)? Is de Koninklijke Bibliotheek bij koninklijk besluit [GB, VD hoofdletters – wel allebei KB] ingesteld? De konstantinopel is de brandende liefde [plant]. Ik moet hiervan kond doen: Piet heeft een kouwe kont. De uitdrukkingen 'D.V.' [Deo volente = V.D. = volente Deo = V.D.] en 'ijs en weder dienende' verschillen geloofs- en gevoelsmatig nogal wat! Verdartelen is de tijd dartelend doorbrengen ('*dart*'), een taddart is een rechthoekig huis met één verdieping in Noord-Afrika, een
officier-tandarts is een militair tandarts, landart is een kunstrichting, een épreuve d'artiste is een artist's print, darts speel je (het dartsspel), een dart(s)bord is een dartboard, er bestaan speciale angsttandartsen en 'cet aveu dépouillé d'artifice' is 'die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis' (Racine).

5. De bedlegerige whizzkid deed toch nog betweterig bij zijn oudtante. Gezocht op '*klaas*': sinterklaasmutsenkruid, op sinterklaasavond voor Sinterklaas spelen, orthoklaas is veldspaat, we eten een paar klaasjesperen op en Klaas Vaak komt eraan. Sinterklaas, goedheilig man [GB ook: goedheiligman], en zijn Pieten. Sint-Niklaas is de Wase hoofdstad [Land van Waas, Oost-Vlaanderen]. Op '*claas*' niets gevonden. Een lampenkooi is een daviaan, davylamp of kooi van Davy [voor in de kolenmijn]. De kooi van Faraday [afschermen magnetische velden] is geen tijgerkooi. Lamscarré is lamsrack [ribstuk van het lam]. Een lamyai [lahm-jahj] is een longan (soort lychee [ee/ie]). Bij de grote of kleine jihad heb je geen hihats [twee bekkens] nodig. Bij LAN's denk je aan een local area network. Zij runnen een bacoveplantage [GB s, VD n/s]. Een scullery is een kooknis. Een koopal zal ook wel kopal kopen.

6. In het kader van het Kyotodoel kan er sprake zijn van een Kyotokrediet, maar ook van een CO₂-schuld. Het was een mooi stilleven: een bloeiend kooltje-vuur bij een brandend kooltje vuur. Koordmanchester is corduroy. Zonder koorddansersstok komt hij nooit over dat touw … Een concha is (ook) een koornis. Met een koortslip heb je herpes labialis: dat wordt veroorzaakt door het
herpes-simplexvirus [herpes simplex]. De herpes tonsurans is een schimmelziekte van de huid, veroorzaakt door een trichofytonsoort [niet zo in VD, ringworm, trichofytie = ringvuur]. Een koortsmiddel is een antipyreticum. Vind jij dat? O zo Koos! De afkorting cc staat voor kopie conform (carbon copy). Een madison is een koppelkoers en een koppelletter een ligatuur zoals æ. Koppiekoppie, dat je dat zomaar weet! Een oeioeimachine is een hoeihoutje of -stokje. Koppie-krauw: het moet wel een papegaai zijn die dat zegt (mens: koppie krauw).

7. Zou een cobra van kopra houden? Mijn eegade reist me achterna. De afkorting hm in internetadressen (onbewoond eiland!) verwijst naar de Heard- en McDonaldeilanden [landcode: HM]. De presides [presessen, enk. preses] van beide organen kregen carte blanche [blanco volmacht] van hun leden. In de koptisch-orthodoxe kerk spreekt geen kopt [christelijke afstammeling van de oude Egyptenaren] het aloude Koptisch [taal] meer. Op de korakora [vaartuig Molukken] werden drie kora's (West-Afrikaans tokkelinstrument) bespeeld. De Koranexegese is de tafsir. Het meervoud van 'korè' [gestileerde meisjes- of vrouwenfiguur] is 'korai', dat van 'kouros' [gestileerde naakte jongens- of mannenfiguur] is 'kouroi'. De Maagd [sterrenbeeld] bevat de Korenaar [ster van de eerste grootte, niet meer in VD]. Op Korfoe wonen de Korfioten, op Cyprus de Cyprioten [en de cyperse kat]. Komen in de Bijbelboeken 1 en 2 Korintiërs Korinthische zuilen voor? De Isthmus is trouwens de landengte van Korinthe (je weet wel: van die Isthmische Spelen), een mooi voorbeeld van een istmus in het algemeen. Een kornalijn is, zoals bekend, een carneool (ook: corneool) [edelsteen, edelgesteente] . Hij is al lang korpschef.

8. De eigenlijke titel van Rembrandts Nachtwacht luidt: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Een korsak (nee, geen kozak) is een steppevos. Je hoort het goed: een kornuis (soort oven, ook: moffel). Een beetje korsettenwinkel (korsetterie) heeft een corsetière in dienst. Bij het bekijken van de licheen (korstmos) genoten we van onze lychees [ee/ie]. Je kunt die stok het best kort bij het midden vasthouden (en hou(d) deze kortbij). Het woord 'kortegaard' komt van 'corps de garde' [wachthuis, ook voor 's nachts aangehouden personen]. Maffiosi zijn niet gecharmeerd van de korteklapmethode [snel criminele organisatie uitschakelen]. De korte maand februari wordt ook wel kortemaand genoemd. In de dagen van olim [vroeger] kortten de dagen in de herfst sneller dan nu, zo lijkt het wel: gewenning? De kortgestrafte (jongedame – jonge dame) verliet de penitentiaire inrichting (p.i.) kortgeknipt, kortgenageld en kortgerokt. In de kortijd kort men [met de kor (= zeker net) vissen].

9. Zo'n kortjakje doet me denken aan de vrouw uit het bekende volksliedje. Tegenover de brachycefalen [kortschedelig] staan de dolichocefalen [langschedelig]. Tachy- of stenografie is kortschrift. Hij kortstaartte het paard, hij angliseerde (coupeerde) het. We kennen de boskortsteel en de gevinde kortsteel [planten]. De kortte van de voorstelling verbaasde me (en ze kortten deze gisteren nog verder in). Met een minieme smaak ervaar je weinig van zoette en zoutte. Een koruna [Tsjechische kroon – CZK] is 100 heller [SKK = voormalige Slowaakse kroon of koruna]. Haar kosewörter [vleinaam – kosewort] zijn 'honnepon' en 'likkepot'. Een vrouwelijk kosmopolietengezelschap is een feminiene ubiquistengroep [voelen zich overal thuis]. De kosmos is supergroot, de cosmos bereklein [plantje]. Het Feest van het Kostbaar Bloed is een rooms-katholieke feestdag, op 1 juli, ter ere van het bloed dat Christus vergoot. Vergeet de kosteloosprocederenmogelijkheid niet: wordt pro-Deaan, procedeer pro Deo (P.D.)!

10. Ik wil het je tegen de kostende prijs leveren. Een koto lijkt op een citer, een kotomisi kun je dragen. De kotmadam was deze kotstudent kotszat. Kou lijden moet wel tot verkoudheid leiden. Koublekken is blauwbekken. Hoe je een koude oorlog goed moet voeren, leer je van de Koude Oorlog: denk aan de Koude Oorlogretoriek. Cryotherapie is een koudebehandeling. Er wordt een kou-inval verwacht. Kouvatten is een koutje vatten. Het Kozakkenkorps voerde een kozakkendans uit. Zo'n cousin [titel een het hof] is geen kozijn [neef]. Bij het auditen [de organisatie van een bedrijf kritisch doorlichten] wordt vaak met de KPI (key performance indicator) gewerkt. Een kraagbeer is een koema. Ik heb nog allerhande allerlei.

 

 

2092 Dictee maandag 08-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (113) √

Dictee – dictees [2092]

Oefendictee 744 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (113)

1. Gezocht op '*costu*': heeft Brabant wel een costumenboek [op schrift gestelde regels van het gewoonterecht]? De costumier schakelt vaak een costumière in en het costumiere recht is het gewoonterecht. Met een 'k' vind je niet veel meer dan 'kostuum' plus variaties daarop. Met pd's worden plaatsen delict aangeduid. Een MP is onder andere een member of Parliament [ook maalpeil, landcode Noordelijke Marianen internet: mp, Militaire Politie]. Verder: mp =
minister-president, mp. is mijlpaal, m.p. = manu propria of mezzo piano en M.P. = mille passuum, 1000 passen, ca. 1,5 km. Een prince charming is een ridder op het witte paard en een princesse lointaine een onbereikbare geliefde. Dirk Scheringa kende AZ van a tot z. De koekoek legde eieren in het kraaiennest (aan boord). Hoe herken je een eucalyptus? Een kraagschroef is een tire-fond [houtschroef van bijzonder model voor de bevestiging van railstoelen op dwarsliggers], een kraagsteen [vooruitspringende steen in een muur] een corbeau. Is braakland te verkopen [o.a. land dat braak ligt, braakliggend is]? Een cantilever is een kraagligger [o.a. overkragende ligger bij stucwerk]. Ze droeg een klein pelerinetje (pelerientje). Ik heb een nieuw mobieletelefoonnummer (gsm-nummer, ook: mobiel telefoonnummer). Een kraakfilm is een capermovie of heistfilm [diefstal van iets heel kostbaars].

2. Heb je die buitenaardse Kraanvogel [sterrenbeeld] gezien? De zeden- en zenmeester walgde van hun zedeloze, atheïstische, antiglobalistische en anarchistische opstelling. Alleen een minkukel draagt mink(bont) [nerts] . Deze krabbezak [ww. krabben] houdt wel van krabbenpootjes [znw. krab]. De Krachten is een van de negen engelenkoren. Krabsel is schrapsel. Een krachttoer is een tour de force. Een krachtpatser is een futpee. Een krachtslaapje [middagdutje] is een powernap. Tsjechië en Slowakije bestaan uit krajs [uitspraak: kraai – regio]. In Krakau hebben we de krakowiak gedanst. Dat is al zo oud als de weg naar Kralingen. Helpt krambamboeli [punch] tegen coeliakie [ongeneeslijke stofwisselingsziekte]? Een baghera is een vicewelpenleidster. Op het graf lagen meerdere lauwerkransen. Kratesen zijn nog net niet mismaakt. De cravate blanche [white tie] en (de cravate) noire [black tie] worden niet tot de kravatten [stropdas] gerekend. Het krav maga [zelfverdedigings- en gevechtstechniek] stamt uit Israël [het leger].

3. Hun crediteuren hebben een kredietlimiet. Hou eens op met dat kinderen kreiten (treiteren)! Tegen cremor tartari zegt de volksmond cremortart of kremetart (gezuiverde wijnsteen, overwijnsteenzure potas – een verkoelend, zacht laxerend middel). Kunstschilders gebruiken vaak kremserwit [loodwitverf]. De junibes heet ook wel Veluwse krent [krentenboompje, rotsmispel]. Wordt crêpe ook nog steeds krep of krip genoemd? Ja. Chris stopte zijn zwaard in de krisschede [kris = dolk]. Een kristalmicrofoon werkt altijd met piëzo-elektriciteit. Wanneer treedt de kritikaliteit van een kernreactor in? De KRO was de Katholieke Radio-omroep. Een kroepoekoor(!): je kunt ermee luisteren en er misschien ook wel in(!) zingen. Kroes [gekroesd] haar, kroeze zinnen [spreekwoord: iemand met gekruld haar is wispelturig en lichtzinnig – vgl. kroeshaar]! Men neme azijn: een kroesvol azijn [mv.: kroezen vol!]. Hoe kan een faraorat, een ichneumon, een zebramangoest nu krokodillendoder zijn, dus kroko's doden? Hij verslond de eieren! De krokusvakantie valt tussen Kerstmis en de eerste paasdag. Een banaan zal kromgroeien.

4. Van buffelonderhuid maak je kroepoek koelit [knapperige koekjes]. De weg kan kromlopen, een hardwerkende armoedzaaier kan kromliggen en die stalen buis kan bij belasting krombuigen. Nou moet je niet van kromme haas (krommenaas) gebaren [doen alsof je neus bloedt]. Met de kromzaag werd het kromgetrokken hout gezaagd. Je ziet ze niet vaak: die kroningsinsigniën [kroningsinsignes, rijksinsignes – alleen bij de kroning van de Koning(in)]. Wat betekent 'zijn Kronstadt halen'? Gaan twijfelen aan de waarde van zijn politieke overtuiging. Hij logeert in de Gouden Kroon [vb. van uithangbord]. Flessen maak je van crownglas [kroonglas, helder]. Worden die nog vaak gebeden: het kroontje der Zeven Smarten, dat der Zeven Vreugden en dat des Heren [bepaalde reeks gebeden, soort van rozenkransgebed]? Die sloot is gekroosd [van kroos gezuiverd], met de Kroos- of Sargassozee [een wierzee] gaat dat niet zo gemakkelijk. Gebruikt men dat nog:
krop-uit-de-zak [krop(brood)]? Een cretin is een kropmens. Hij viel met zijn krotenneus in de boter. De krugerrand is naar Paul Kruger genoemd. Wie leest het nog, het Kruidboek van Dodoens?

5. Wat is de Noorderkroon of (Noordelijke) Kroon [sterrenbeeld]? Hij zit in zijn kruidhof. De molenaar verkruide de molen. Kruimeldeeg is pâte brisée. Een kruinoog [bij sommige amfibieën en kruipende dieren – schijnt gezichtsvermogen te bezitten] is een pariëtaal [op de huid] orgaan. Op de kruiplank lag een kruipplant [kruiper]. Ze waren al blij met hun kruip-innen. Zijn er nog dragers van het kruis van Lombok? Nee! Enkele oudgereformeerde gemeenten worden aangeduid met Kerk of Gemeente onder het Kruis (hun leden heten kruisgezinden). Op Golgotha (VD, Kruisberg, NBV: Golgota) stond het Heilige Kruis. Je had al wel begrepen dat er ook een Zuiderkruis of Kruis [Crux, sterrenbeeld] is. Het kruisfeest vindt plaats op de feestdag van de Kruisvinding (3 mei) en van de Kruisverheffing (14 september). Langs de weg stond pontificaal een kruislieveheer [kruisbeeld].

6. Een kruittouw gebruik je in de strijd, een kruitouw bij de molen. We hebben heel wat opgespit: wel een kruiwagenvol [mv. kruiwagens vol]. Je bent mijn lekkere krullenbol. Wat moeten kuipers [vatenmaker] nou toch met een kuippers [papierindustrie: pers om de geschepte vellen te persen]? Niets, dus. Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen [alleen mv.] (Berbers – ook: Amazighen) met voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs). Ktèmata (enkelvoud: ktèma) eis aei: verworvenheden voor altijd. Het Zweedse kubb(spel) speel je met houten stokken [kubben: dan heb je gekubd!]. Braque en Picasso hebben in 1907 vrijwel gelijktijdig het kubisme geïnitieerd. Wat heeft 'Riket met de kuif' met Moeder de Gans te maken [is hoofdpersoon]? Een kwakkuil is een fijnmazig, zakvormig net [en kan niet vliegen]. Hij is naar Kuilenburg (nu: Culemborg) gegaan [bankroet, dood]. De Kuip is het Feyenoordstadion in Rotterdam-Zuid (in de wijk Feijenoord). Pudiciteit [kuisheid] ten top: een kuise jozef en een kuise suzanna.

7. Kwestie van kuiters [wijfjesvis, haring en bokking = gerookte haring] en hommers [mannetjesvis, homvis]. Hom of kuit is ja of nee. Wat voor clan is de Ku Klux Klan [KKK]? Je hebt een zatte kul [dronkaard] en flauwekul [onzin]. De kukri [koe-krie] is het wapen van de Gurkha's [oe] [Brits militair van Nepalese herkomst]. De KU Leuven is de Katholieke Universiteit Leuven. Een külliye is een bijgebouwencomplex van een moskee met o.a. een imaret [gaarkeuken], een hamam [oosters badhuis] en een medresse [islamitische juridisch-theologische hogeschool, ook: madrassa]. Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument. Hij is ter zake zeer kundig. Ik moet erop aan kunnen (VD 'eropaan kunnen' bij trefwoord eropaan – lijkt fout). Als het erop aankomt (GB), laat hij het meestal afweten. Raar, dat kunst- en vliegwerk gescheiden zaken zijn. Hou die trucjes maar voor je; in je trukendoos dus. Een kunstraad gaat over de kunst, een kunstraat [bijenteelt] niet. Ook Interlingua is een kunsttaal. Ze reed de kür op het plein voor het kurhaus (kursaal – met ijsbaantje ...). Lapmiddelen toepassen is het: kurieren am Symptom. Is er verschil tussen een kurkestrik [steen van kurkafval] en een kurkenzak [buitenboord bij schip]? Cabotage is kusthandel.

8. De kussebekken hielden een kussengevecht. De cacimbo is de kustnevel. Schrijf je accent circonflexe met een kuut [accent aigu, acutus]? Nee. Je moet je niet kwaad maken en je moet niet kwaadspreken. Inspireert de Kwade al het kwade? Hij blinkt uit in kwaakspraak [nietszeggend, hol en/of foutief taalgebruik]. Een kwakwabangi is een percussie-instrument. (Cryptogram:) Kwalijk nemen is stelen. Kwantiseren is uitdrukken in quanten [kwantums]. De montezumakwartel is een kwartel van de Nieuwe Wereld [Amerika, Australië], de patrijzen zijn van de Oude Wereld [Europa, Azië, Afrika]. De helft van de kwartfinalisten wordt halvefinalist. Wie zijn de wachthebbende manschappen? Wat regelde de Kweekschoolwet [1952-1963: onderwijzersopleiding] zoal? Kwela is door traditionele Afrikaanse ritmes beïnvloede jazzy dansmuziek. De rekening is gekwiteerd [voor 'voldaan' getekend]. Nee maar, onze saaimans maakt een grap [over die Simpelmans]! Is er nog wel sabaeïsme [godsdienstige verering van de zon en de planeten = sterrendienst]? Waartoe dient een sjabbesgoj [bij Nederlandse joden niet-Jood die op de sabbat vuur en licht in joodse huizen verzorgt – sabbatsknecht] eigenlijk?

9. Een schabletter is een veldwachter. De sacharimeter van Soleil zou toch beter zonne-uren kunnen meten [dan suikermeter te zijn]! Pas op voor car- [autokaping] en sackjacking [autoruit inslaan, tas grijpen]. De tweede donderdag na Pinksteren is buiten Nederland de Sacramentsdag (ook: sacramentsfeest – NL: zondag erna). Ongelooflijk, sacre-nom-de-Dieu [bastaardvloek – ook: sacredieu]: het werkt! Een sadhoe [saa-doe] is een rondtrekkende asceet [v.: sadhvi]. Het sadomasochisme schijnt in te zijn. Saeva indignatio (woedende verontwaardiging) schijnt van Jonathan Swifts graf te komen. Lusten sagoïentjes [zwarte klauwaapjes] sago? De saharaschorpioen zat onder het Saharastof. Sahns zijn binnenplaatsen van een moskee. Een sainte nitouche is een kruidje-roer-mij-niet [GB ook: me; mv.
kruidjes-roer-mij niet of kruidje-roer-mij-nieten]. In Saint Vincent en de Grenadines spreekt men creools-Engels (C?). De sajoer lodeh [oh èh] heeft als basis kokosbouillon. Een Arabische groet luidt: salam aleikum (vrede met u – antwoord: wa-aleikum as-salam). Een scryer is een kristalkijker.

10. Hij spaart Attische artefacten en heeft al: een kantharos (drinkbeker, meervoud: kantharoi), een lekyth(os) [mv. resp. lekythen en lekythoi] voor water en olie, lebesen (drinkbekers), een oenochoë [oi-noo-koo-wee] (wijnkan – mv. oenochoai), een ogenschaal of kylix [mv. kylixen], pelikes (voor vervoer van water), psykters (om wijn koel te bewaren), een skyfos (om uit te eten en drinken – mv. skyfoi) en een stamnos (zekere vaas – mv. stamnoi). Overigens: het sal atticum (het Attische zout) staat lijnrecht tegenover het Italum acetum (de Italische azijn). Sales is verkoop en sale is opruiming. Een saloeki is een oosterse windhond. Thixotroop is dikvloeibaar. De betaaldag,
sint-salarius, is genoemd naar de Heilige Salarius.

 

 

2091 Dictee zondag 07-02-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 140 RL √

Wekelijkse dicteetest 140 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 640

1. Heeft dat …..……. een ………...?

a. mama’s kindje                          oedipuscomplex

b. mama’s-kindje                         oedipuscomplex

c. mama’s kindje                         oedipoescomplex

2. Die …..……. is altijd modo ………… gekleed.

a. fashionvictim                              prescripto

b. fashion victim                            prescripto

c. fashionvictim                             praescripto

3. ………... is gezuiverd ………....

a. Dunsap                         ruw sap

b. Dunsap                        ruwsap

c. Dun sap                       ruw sap

4. Ik geef mijn ………………. een ………... voor haar verjaardag.

a. moedertje uit duizenden       moedertje van duizenden

b. moedertje-uit-duizenden      moedertje-van-duizenden

c. moedertje uit duizenden       moedertje-van-duizenden

5. Een ………... is een ………… (gat in bodem).

a. mofette                                  fumarole

b. moffette                                fumarolle

c. moffette                                fumarole

6. Zou je een ………… als ………. willen hebben?

a. monsieur Prudhomme                   prudhomme

b. Monsieur Prudhomme                  prudhomme

c. monsieur Prudhomme                  prud’homme

7. Juweeltje voor dicteeërs: ………...

a. fischer-tropschsynthese

b. fischer tropschsynthese

c. fischer-tropssynthese

 

8. De ……….. is de ………....

a. ww-draad                       whitwhortschroefdraad

b. WW-draad                     whitworthschroefdraad

c. ww-draad                       whithwhorthschroefdraad

9. Smaakt ..…….. wel bij ………. (een visgerecht)?

a. morneesaus                          mokweka

b. morneesaus                          moqueca

c. mornaysaus                          moqueca

10. ………. is de ………...

a. kille kobus                         Knekelpiet

b. Kille Kobus                       Knekelpiet

c. Kille kobus                        knekelpiet

Oplossingen [140]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [140]

1b 2c 3b 4c 5a 6c 7a 8b 9c 10b 

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2090 Dictee zondag 07-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (112) √

Dictee – dictees [2090]

Oefendictee 745 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (112)

1. Wie zou er een salomonsoordeel kunnen uitspreken en daarmee die gordiaanse knoop doorhakken? Waar is die groene groeneaanslagverwijderaar? Wij gaan samenwonen en morgen samen fietsen en daarna samenkooien. Die Samiërs [Samos] hebben een samoswijnhandel. Er waren veel Samnieten [Samnium, streek Italië] en Samoanen [Samoa, Polynesië]. Een samoerai [lid Japanse krijgsadel] draagt een kabuto [oe – samoeraihelm] en vecht met een katana [samoeraizwaard]. Een keulenaar is een samoreus [schip]. De Pragmatieke Sanctie was een besluit van keizer Karel VI [erfopvolging naar enige dochter Maria Theresia]. Sanda is hetzelfde als sanshou [ah au] (Chinese vecht- en zelfverdedigingssport waarbij je zonder wapens vecht, een moderne vorm van wushu – oe). De bediende van Don Quichot was Sancho Panza. De sanatio in radice repareert [r.-k.] een ongeldig huwelijk. Zijn tijd met futiliteiten verdoen is s'amuser à la moutarde. Op Soenda, het Sandelhouteiland, vind je sandelhoutpaarden (sandalwoods). In het Oudindisch kom je de sandhi [ah] wel tegen [potlepel --- > pollepel]. Wat zijn sandows [sèhn-doos]? Antwoord: zekere oefentoestellen ter versterking van de spieren! Ze weende sans relâche (zonder ophouden) en had een tache de beauté [schoonheidsvlek(je)].

2. Het oud-Chinees porselein heeft vaak als kleur sang-de-boeuf [dieprood, bnw. + znw.]. Die san mazzo's (flestomaten) hebben weinig pitjes. De ontmoeting was sans cérémonie (sans façon – ongedwongen). Ze moeten sans dot [oh], zonder omwegen, op hun doel afgaan. Sans gêne is ongegeneerd, gêneloos. Eén sans-papiers, twee sans-papiers [illegale vreemdeling]. Een havenot, habenichts, leeft sans le sou [zonder een stuiver, niets bezittend]. La mort sans phrase is bij een wetsvoorstel wel erg triest voor de indiener [volstrekte verwerping]. Op Sao Tomé en Principe wonen Santomezen. Sapere aude: heb de moed om verstandig te zijn. Opzoekvraag: waarom wordt de dichteres Clémence Isaure de Sappho van Toulouse genoemd? Zij was de grootste lyrische dichteres uit de oudheid, die zich te Mytilene vestigde en zich daar omringde met meisjes die zij onderwijs gaf in de dichtkunst en muziek. Sapropeel is rottingsslik. De SAR is de Saudische (Saoedische) riyal. Waarvoor gebruik je saracenenzalf (syfilis, het is kwikzalf)? Schrijven we 'sardineblikje' of 'sardienenblikje' (beide)? Het sardonyx is een edelgesteente. De sartor resartus [de opgelapte kleermaker] is de mens [blijft dezelfde bij wisselende mode].

3. De Sasaks [islamitische bewoner van Lombok] varen vaak met de sasak [veerpont] over. Een sater of satyr is een halfgod. Bij de Satisfactie van Amsterdam erkende deze stad het gezag van de Staten van Holland. Kappen, sat est (het is genoeg)! Dat gaf ons een saturnisch [gelukkig] gevoel. Met satyriasis wordt donjuanisme [vrouwenverleider] aangeduid. Wat doet een satkiller (satellieten vernietigen, het is een raket)? Uit Curaçao afkomstige olienoten worden curasausjes genoemd. Een rare sausneger (niet meer in VD) heette naar Curaçao. Wil je een glaasje sauternes [geen s uitspreken – zelfde mv. – uit Sauternes, Gironde]? Of een paar sauvignonnetjes [witte wijn]? Beschrijf het savanna-effect [neiging tot te snelle uithuisplaatsing van kinderen – meisje Savanna, vermoord]. Savooiaarden komen uit de Savoie. Wat bestudeert de scandinavistiek? Laten we het kind bij de naam noemen: scapham scapham dicere [k] (lett. een boot een boot noemen). Een scapin [skaa-pèhn – intrigant] maakt zijn meester tot knecht. Hij is SCEN-arts (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland), maar maakt geen scans. Curcumine (E100, = turmeric) komt uit de geelwortel. Noorwegen en Zweden vormen tezamen het Scandinavische Schiereiland. De scheuchzeriafamilie is een familie van moerasplanten (met de veenbloembies) (Scheuchzeriaceae)

4. De amazones vreesden Big Sister en de bigsistermaatschappij [niet in wdb.]. De nieuwe gemeente Borsele mocht wettelijk niet dezelfde naam dragen als de kern Borssele [met kerncentrale]. De Bijbelse figuur Samson was de Joodse Hercules. Wie weet er nog wat de Rota [rechtscollege Heilige Stoel, hof van beroep] is? Voor de schaal van Themis moet je bij internet te rade gaan [ook in VD: schaal van gerechtigheid]. Wil je een schaapmannetje [borreltje]? In het stoomwezen kennen ze de schaar van Stephenson [koppelaar van de stangen van twee excentrieken]. Een terza rima heeft als rijmschema 'aba bcb cdc' (zoals in Dantes Divina Commedia – Goddelijke Komedie). Hij liep schaloos rond, tot zijn scha [geen ^] en schande. Die mesalliance was een fama clamosa (schandaaltje). De Faeröer worden ook de Schapeneilanden genoemd. Die croesus [superrijke] was nog jaloers op de schatten van Croesus [koning van Libië] ook. En hij was al schat- en schatrijk, schathemel(tje)rijk. Een schebek [ee èh] is een Middellandse Zeezeilvaartuig. Schedellozen [afdeling van de gewervelde dieren] hebben wel een chorda [weefselstreng evenwijdig aan het ruggenmerg].

5. Scheeliet is een zeker mineraal. Dat is geen recht- maar een scheefhoek. Die echtelieden gaan scheên. Wel scheep gaan en geen scheeps verstaan? Het scheepje van Sint-Petrus [r.-k. kerk] ligt nogal onder vuur. Op het zuidelijk halfrond kun je gerust op het Kompas [Pyxis] of op het Scheepskompas [sterrenbeeld, zelfde] varen. Scheepsspek kun je eten, scheepspek [pek, gedistilleerde teer] liever niet. Het scheermes van Ockham wordt ook Ockham's razor genoemd [wezensbegrippen moeten niet onnodig vermeerderd worden]. In Europa is de scheiding tussen Noord en Zuid nu heel pregnant. De scheiding tussen Kerk en Staat is absoluut een feit. Een scheitrechter is er voor twee vloeistoffen [om die te scheiden], een scheidsrechter o.a. voor een sportwedstrijd. Bij de Scheldegotiek gebruikte men Doornikse steen [blauwzwarte kalksteen die zilvergrijs verweert]. Een scheldejol heeft een houarituig [oe] (gaffel bijna of geheel verticaal).

6. Een van de twee uitlopers van de Rode Zee is de Schelfzee. Een picareske roman gaat over een schelm (schelmen). Conchiglie [uitspraak!] is schelpjespasta en conchyliologie is schelpenkunde. Crepusculair [schemeractief] ligt tussen dag- [diurnaal] en nachtactief [nocturnaal] in. Eerst koffiezetten, dan koffie schenken door de koffieschenker. Hij is schepen van Cultuur. De Schepenwet regelt o.a. de Raad voor de Scheepvaart [en het schepenbesluit werkt dat als KB = koninklijk besluit (GB) – VD: fout: K… B… – verder uit] Wat is de heer der schepping [de man] zonder de kroon der schepping [de vrouw]? Hoe werkt een ostracisme (schervengericht)? Het proces tegen Van der Lubbe (M. van der Lubbe – Rijksdaggebouw 1933) was een schertsproces. Wat houdt de Scheurwet in? Scheuren, van graslanden. Hé, Scheveningen (wil je seks)? Een scheveninger geeft geen tweede rondje [bij weer verliezen, vergelijk de gevangenis aldaar: hij heeft er al in gezeten]. Zullen we een schiedammer (in Vlaanderen ook: schiedam) drinken? En voor wie is dat schiedammertje (rotterdammertje, amsterdammertje) bestemd? Een peneplain [ee èh] is een schiervlakte. De schildklier scheidt thyroxine af. Thyreoïditis is schildklierontsteking. Een schotel-op-steeltje is een schotelkluifzwam.

7. Na het rolletje vol geschoten te hebben, zou hij fluks volschieten [plotseling van emoties vervuld raken]. Is low care, medium care en intensive care (ic) niet gewoon ziekenhuiszorg? Trouwens, nog even gezocht op '*care*': absens carens (de afwezige telt niet mee), bancarella (koeltafel), cardiocare (voor hartpatiënten), let wel: care [zorg] is geen cure [genezing], carentie- of carenztijd (en carenzdag – wachttijd, bijv. bij uitkering), caresseren (liefkozen, strelen), caret (weglatingsdakje, ^, accent circonflexe), carezza (geslachtsgemeenschap zonder ejaculatie), coronary care (hartbewaking als zorg), customer care (klantenondersteuning), high care (iets minder dan 'intensive', ic), in aere aedificare (luchtkastelen bouwen), in logicam peccare (tegen de logica zondigen), macarena (Spaanse solodans), Mascarenisch (als op de Mascarenen – een eilandengroep in de Indische Oceaan), mascaret (plotseling sterk oplopende vloed in riviermondingen) en narcoticarechercheur.

8. Verder: scareware (zoals hoaxen: onterechte viruswaarschuwingen), tender loving care (liefderijke en toegewijde verzorging, bv. van baby's), vicares (vrouwelijke vicaris) en who cares? (uitroep ter aanduiding dat niemand zich interesseert voor wat ergens gebeurt). Het waren toffe jongens en ze wensten elkaar 'mazzeltof' [Joodse gelukwens]. Take it or leave it: graag of helemaal niet, à prendre ou à laisser. Ik blijf het een raar fenomeen vinden, die takehometentamens. Wist je trouwens dat een jantje-van-leiden genoemd is naar Jan Beukelszoon van Leiden, hoofd van de wederdopers, die in de 16e eeuw bekendstond als een mooiprater? Wat hebben Schild en Schilder (met kapitaal!) gemeen (beide zijn sterrenbeeld)? Met OPS (organisch psychosyndroom) heb je de schildersziekte.

9. Duidelijke uitleg: een schillerhemd is er een met schillerkraag [liggende, van voren open kraag]? Hoeveel schilling [ATS, tot 2002 – Austria, Oostenrijk] was toen een shilling [1/20 van een pond stirling] waard? Met onychomycose heb je een schimmelnagel. Hij reedt [reden, reder, rederij] mee aan dat schip. Een cheiloschisis is een hazenlip. Schistosomiasis is een synoniem van bilharzia(sis) [tropische infectieziekte]. Cyclothymie of -frenie is een manisch-depressieve psychose. Een schlager is een smartlap, schlamm is kolenslik, een schlemiel is een Bargoense pechvogel, schluss is: afgelopen, uit, het schmallenbergvirus iets bij runderen en schapen, schmalz sentimentele muziek, een schmiere een rondtrekkende troep toneelspelers van lage(re) klasse, schmink make-up, een schnabbel een snabbel [GB/VD: bijbaantje], schnaps jenever, een schnauzer een hond, schneidig scherp en afgebeten, een schnitzel een lapje vlees [en snitsel = pijpen van kinabast], een snorkel een snuiver [VD ook: schnorkel] en een schnorrer een bedelaar [en een snorrer een illegale taxichauffeur].

10. Een schoelje is een fielt. Schoensmeer heet ook cirage.
Slofje-onder (of slofke jagen), is dat leuk [(kinder)spel]? De schokkers [klein vissersvaartuig] komen oorspronkelijk uit Schokland [en de tukkers uit Twente]. Schokproef is shockproof. Schon da gewesen: altijd al geweest. Een schöne Seele is een persoon met een gevoelige inborst. Een schöngeist is een estheet. Schoperen of scoperen is vlamspuiten. Mijn tante is Schorpioen [mijn opa Tweelingen en mijn oom Maagd]. Een ufootje [ufo] is een vliegende schotel. Wat wordt er nu eigenlijk met Schortel- of Schorselwoensdag opgeschort [woensdag voor Pasen, de klokken werden niet meer geluid]? Een
kant-en-klaarmaaltijd is geschoteld en gelepeld [uitdrukking]. Je zult maar voor schoppevuiltje [voetveeg, niet in tel] thuisliggen [in de kost zijn].