vrijdag 15 januari 2021

2065 Dictee zondag 17-01-2021 (3) dictee 1e online BeNeDictee 2021-01 √

1e online BeNeDictee 2021-01 – Trui Gonnissen

De 80 cursief en onderstreepte items (+ in shoot-out 15 items) moesten worden ingevuld

1. Lieve conculega-dicteeschrijvers [zo gelezen, anders ook: -a's],

2. Dit groentje in de orthografiearena beleeft heel wat spoetnikmomentjes [beseffen van grote achterstand op de anderen] tijdens de spellingspelletjes, maar is blij en dankbaar tot het cenakel [(besloten) lit(t)eraire kring - doe bij dictee 1 t] der dicteeschrijvers te mogen behoren. Nóg happyer ben ik omdat jullie kennis willen maken met de rocamboleske [fantastisch, ongeloofelijk - of!] avonturen van mijn redelijk jonge leven.

3. Dat begon in het West-Vlaamse stadje Tielt, waar ik opgroeide in een gezin met 2 kinderen. Moeder stond haar hele leven voor de klas, vader was eenpitter [iemand met eenmaszaak, zzp'er]. Mijn madiwodo [agenda] stond als kind al eivol. Muziekschool, jeugdbeweging, kinderkoor ... Van alles wat, maar mijn hart lag bij de sport. Ik oefende hard op de arabesk(e) [danshouding], de plié [knieën buigen bij ballet en dans], de arabier [bij gymnastiek de radslag] en de achterwaartse handstand-overslag oftewel flikflak [ww. flikflakken]. In het vijfentwintig- of vijftigmeterbad zwom ik honderdmetercrawlwedstrijden [crawl = zekere zwemslag] op een al niet meer zo kinderachtig niveau. Bij trampolinespringen [mv. s] ging de fliffis [tweevoudige salto met schroef] me goed af.

4. Ik was een jongensachtig meisje dat op haar trottinette
[step - trottinetje, trottinettetje] wegsjeesde na een potje belletje trekken [wel: belletjetrek], voor het eerst zoende op
godbewaarme [ook: God bewaar me, God beware] een houtenjassenpark [kerkhof], met tegenzin naar school ging, vastberaden ongemake-upt [VD: ww.
make-uppen
] rondliep, stevig puberend stiekem blikjes bier dronk en sigaretjes rookte. Gelukkig ging mijn geëxperimenteer met wiet en andere smeerlapperij niet verder dan een enkele keer een jonko [joint]

 5. Toen ik hakken-over-de-slootgewijs [denkbaar: -sloots-], na een toch wel lastige en turbulente sturm-und-drang [puberteit/pubertijd,
Sturm und Drang = stijlperiode
] mijn humanioradiploma had behaald, namen mijn ouders de verstandige beslissing hun petulante
[bruisend, onstuimig] dochter 'op kot' te sturen.

6. In Gent volgde ik een taalkundige opleiding die perfect bij mij paste. Trui was helemaal uitgesogd [ww. soggen = studieontwijkend gedrag vertonen]; het contrast met de middelbareschooltijd kon niet groter zijn. Deze taaljunk moest en zou een kaïd [bolleboos, crack] worden in de vertaalkunde Frans en Spaans en was vastberaden het apodictische [onweerlegbaar] bewijs te leveren dat "traduttore traditore"
[een vertaling geeft het oorspronkelijke werk nooit precies weer] niet klopt. Te midden van complexe zinnen voelde ik me helemaal senang en ik beet me vast in zogezegd onvertaalbare teksten. Hongerig stortte ik me op vertaal- en tolktechnieken, werd groot Spanjeaficionada [fan] en ging me uitermate interesseren in de Franse, Spaanse en Nederlandse bellettrie [schone letteren].

7. Het derde jaar van mijn studies heb ik grotendeels gevolgd aan de universiteit van de schitterende Spaanse studentenstad Salamanca, met haar churriguereske [barok, met overdadige versiering] Plaza Mayor. Ik werd à la minute [meteen] verliefd op het land en op de cultuur, en heb mijn tijd daar dan ook al salsaënd [ww. salsaën - GB, muziek en jazz], bacootjes [baco = Bacardi + cola] drinkend, maar vooral hard studerend doorgebracht. Ik beheerste de Spaanse taal al snel tot in de finesses. Mijn persoonlijke Spaanse dongiovanni [= donjuan] Lorenzo had daar natuurlijk zijn aandeel in.

8. Een onomkeerbare fernweh [weemoedig verlangen naar verre, onbekende landen] was in mij gewekt. De combinatie met oneindige interesse in en liefde voor taal dreef me, toen het masterdiploma in de sacoche [sj tas - mv. n] was [uitdr.: gelukt zijn], naar de universiteit van Moskou voor een intensieve cursus Russisch. Dat was wel heel spannend in het begin. Ik kende en begreep er helemaal niemand, had het ijskoud en werd geplaagd door heftige aporie [radeloosheid] toen mij werd gevraagd een huurcontract te ondertekenen waar ik geen tittel of jota [tittel, Hebreeuws: puntje (op de i), jota: letter Griekse alfabet – hele uitdr.: helemaal niets] van snapte

9. Uiteindelijk bleek het heel gezellig tussen de Russen en de kakkerlakken op mijn shabby [sjofel, armoedig] kamertje in het imposante stalinistische universiteitsgebouw, waar ik trouwens vaak hopeloos verloren liep [verdwalen].

10. Het cyrillisch [c – schrift, geen taal!] kreeg ik vlot onder de knie en mede dankzij mijn taalkundige rugzak, kon ik al snel brood en pirosjki [pasteitje] bestellen op de markt. Alle toegangspoorten naar de Russen en hun cultuur zwaaiden open en ik voelde me gauw thuis ... Het land van de sjasliek [GB ook: sjaslik - stukjes vlees], de kwas [alcoholhoudende brooddrank, ook: kvas], de matroesjka'
[set houten poppetjes] en de sjaukelende [heen en weer bewegen bij gebed] dametjes in de schattige kerkjes bracht me totaal in vervoering. Wat een avontuur. Ik had het privilege om ook het land, putje winter [hartje winter], grondig te leren kennen via de trans-Siberische spoorlijn. Van Moskou tot Vladivostok, met hier en daar een uitgebreide tussenstop, dwars door zeven tijdzones, keek ik mijn ogen uit naar dit eindeloos uitgestrekte land. Zes weken lang leefde ik van zakoeski [borrelhapje] en van parboiled [snelkokend] noodles, gekookt in water uit de samowa(a)r [toestel voor theezetten].

11. Ook Igor de Wit-Rus, een van mijn coupégenoten [mv. s], zal me altijd bijblijven. Bij elke halte stapte hij uit en deed zijn stretchoefeningen op het perron in de vrieskou, barrevoets en gekleed in een broek van tinneroy [ribfluweel, manchester] en een marcelleke [mouwloos onderhemd, singlet].

12. Toen ik mijn cursus af had, wilde ik weer wat anders, en trok in tegenovergestelde richting voor een jaartje in het
Zuidwest-Zuid-Amerikaanse land Chili. Ik reisde het hele land door, van Arica tot Punta Arenas, en vergaarde hier en daar wat centjes, meestal als tolk voor de Belgische ambassade, om in mijn onderhoud te voorzien.

13. Op mijn reis door Peru en Bolivië vroeg ik Quechuasprekers
[taal Andesgebied] de pieren uit de neus [alles willen weten] over hun taal terwijl we samen pisco sour [zekere cocktail] dronken.

14. Toen wilde ik wat stabiliteit in mijn leven brengen, dus ging weer naar huis, en vond werk in de privésector. Zodra ik de kans kreeg, echter, ging ik op reis; het bleef continu krieuwelen.

15. Een paar jaar later zat ik op een avond, mijn ziel onder de arm, in een Gents café. Ik was niet poepeloerezat hoor, maar had toch stevig gesjaskeld [sjaskelen = zuipen, pimpelen] met een vriend, en we hadden het over de zin van ons leven. Ja, dikke Harry
[bekijk het maar!], bedacht ik, 26 jaar jong, het is nu of nooit; ik ga op wereldreis.

16. Dat moesten ze thuis wel eerst even goedvinden. Er verscheen een diepe groef in de glabella [vlakke plek boven de neus - mv. ae] van mijn moeder, maar mij weerhouden was geen optie; het avontuur lonkte. Ik vroeg mijn C4 [ontslag(brief)] aan, verkocht mijn aftandse Ferrarirode kever, zei [ook: zegde] mijn appartementje op en sloeg mijn magotje [spaarvarken] aan diggelen. Zomer 2002 vertrok ik, samen met mijn rugzakje. Toen nog Facebook- en iPhoneloos, maar wel met oldskool reisoutillage [uitrusting] zoals naaigerief, een rolletje ducttape [textielplakband], een paar tiewraps [kabelbinder] en een kodak [handcamera met rolfilm].

17. Dat avontuur begon in Thailand en ging down-under verder tussen de aussies en de kiwi's [Australiër resp. inwoner Nieuw-Zeeland] . Nieuwjaar en kerst vierde ik, trankilo [Antillen: rustig, muziek: tranquillo, tranquil, tranquillamente], onder de wuivende palmbomen van een Frans-Polynesisch strand. Daarna spoorde ik de VS door, van Flagstaff naar New York, en in februari 2003 was ik blij weer in Latijns-Amerika te zijn. Ik vierde carnaval in Rio de Janeiro, leerde alle uithoeken van Argentinië kennen en stak vanuit Buenos Aires de Río de la Plata over voor een bezoek aan Uruguay.

18. Van eind 2003 tot in 2009 heb ik met plezier bij een en hetzelfde bedrijf gewerkt dicht bij huis. Ook hier plakte ik plezierreisjes vast aan mijn zakenreizen en bezocht in elke vakantie al dan niet verre oorden. Zo heb ik, samen met mijn knapzakje, al een flink stuk van de wereld gezien, waarvoor ik in saecula saeculorum
[tot in de eeuwen der eeuwen] dankbaar ben.

19. In deze periode — beter laat dan nooit — kwam een Nederlandse teddybeer mijn leven binnengewandeld. Matthijs houdt het ondertussen al bijna 16 jaar met mij uit. In 2006 ging ik inwonen bij deze
handige harry, deze grappige, charmante man die werkelijk savvie [verstand, ook: sappie] heeft van alles en ik vind het niet zo erg ondertussen al flink verkaasd [= vernederlandst] te zijn.

20. Dat kan ook niet anders, want eind 2009 schudde ik andermaal mijn leven op. Ik zei de privésector vaarwel en stapte over naar het onderwijs. Na een jaartje bikkelen aan de Gentse universiteit voor mijn lerarenbevoegdheid kon ik direct aan de slag op een middelbare school in het Zeeuwse Terneuzen. Een totaal andere, maar erg leerzame en dynamische wereld die me nog geen moment heeft verveeld, zeker niet in deze tijden van corona. Ik ben zowaar al een afstandsonderwijssavvy [savvy = eigenlijk bnw.: handig, slim] geworden.

21. Dat jaar 2009 was in nog meer opzichten bewogen. We wilden graag kinderen, maar dat ging hosternokke niet van je holadijee [zonder tegenslagen]. Ik vertrok — alleen en ten langen leste zwanger — naar Ushuaia voor een droomreis. Uitgerekend op het moment dat het kleine ijsversterkte cruiseschip via de Drake Passage de zuidpoolzee wou op varen * richting Antarctica, brak de natuur mijn eerste, zo gewilde zwangerschap af. Ik was zum Tode betrübt [diepbedroefd]. Toen kwam Camille, een sympathieke Parisienne en tot op vandaag mijn mattie, de tweepersoonshut binnengestapt en deed de zon weer schijnen, de hele, prachtige reis lang.

* Bedoeld was waarschijnlijk: de zuidpoolzee op varen en 

daarna opvaren richting (= naar) Antarctica.

 22. Tot onze grote vreugde en stomme verbazing ging alsnog — spontaan — een koningswens in vervulling. Een prachtig jongetje, Sam, zag het levenslicht in 2011 en zijn zusje Lieve maakte het plaatje compleet in 2015. Ze staan met stip bovenaan op mijn lijstje leermeesters.

23. We zijn als gezin neergestreken in een dijkhuis in Philippine(,) of all places. Ik ben perfect gelukkig als ik op mijn hardlooppata's [sportschoen] rondren door de Zeeuwse polders of als Lieve en ik samen loomen [armband met gekleurde elastiekjes maken] of
wc-rolletjes omtoveren tot pi(e)mpampoentjes [lieveheersbeestje]. Vol bewondering en trots kijk ik naar mijn zoon, als hij behendig rummikupt [spel is rummikub] of moeiteloos een houten modelbouw-V8-motor in mekaar zet.

24. SARS-CoV-2, waag het níét om ons feestje te versjteren!

25. Bedankt voor jullie aandacht en vele hartelijke groetjes.

26. Tota tua, [geheel de uwe of jouwe]

27. Trui Gonnissen

Shoot-out

1. Verbluft zat ik naar een keelzanger te luisteren in zo'n traditionele vilttent nabij Ulaanbaatar.

2. Op Rarotonga, waar we tot mijn verbazing een tussenlanding maakten, moest een Cookeilander [VD] me vertellen waar ik was.

3. Matthijs had drie paniekerige slapeloze nachten toen hij al ettelijke dagen niks van mij hoorde.

4. Allemaal dyugudyugu [drukte] om niks want ik bleek vrolijk rond te stappen in de Venezolaanse llano's.

5. Oehs en ahs schoten me tekort tijdens de fishspa [visjes knabbelen aan je huidschilfers - voeten] in Tel Aviv nadat ik dagen achtereen flink had gewandeld.

6. Mijn schutsengel deed altijd goed zijn werk op al die reizen, maar één keer brak het zweet me uit, toen ik 's avonds op een Braziliaans strand werd achtervolgd door zo'n choller/chòler [junkie, bedelaar] en het geritsel van charivari's [siervoorwerpjes armband] en breloques [hangsieraad] steeds dichterbij kwam.

7. Wat was Sam een prachtige baby. Woepie! Er kwam nog een meisje bij.

8. De tijd mag van mij stil blijven staan als ik met mijn gezin het kubbspel [blokken omgooien met stokken] doe op een winderig Zeeuws strand.

9. Wisten jullie dat /melluk/ een svarabhaktivocaal [toonloze e] bevat?

10. Deze wordt ook wel anaptyxis genoemd.

11. De technologische vooruitgang heeft voordelen — VoIP
[Voice over Internet Protocol = internettelefonie] is goedkoop en kwalitatief meestal goed —, maar ook nadelen; er wordt te pas en te onpas gephubd [phubben: doorgaan met smartphone tijdens gesprek of in gezelschap].

12. Hoeveel kudo's [compliment, mv. verplicht, anders ook: kudos = alleen enkelvoud] zou ik krijgen voor mijn dicteetekst? 

 

 

 


2064 Dictee zondag 17-01-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 137 RL √

Wekelijkse dicteetest 137 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 637

 

1. Elke kaasliefhebber kent ………. en …………...

a. chedar                                      raclet

b. chedar                                      raclette

c. cheddar                                    raclette

2. In de ………….. lusten ze wel ………. kaas

a. Dáil Éireann                         rauwmelkse

b. Dáil  Eireann                       rouwmelkse

c. Dail Éireann                         rouwmelkse

3. Op de ………… was er ook ………....

a. kaas- en wijnavond                     worcestersaus

b. kaas-en-wijnavond                      woestersaus

c. kaas-en-wijnavond                      worcestersaus

4. De ………… flipte bij zijn …………..

a. vice-preses                              meedenspeech

b. vicepreses                               maidenspeech

c. vice-praeses                            médenspeech

5. Onder ons was het ………. en boven ons het ………… heelal.

a. wolkedek                                wolkenloze

b. wolkendek                              wolkenloze

c. wolkendek                               wolkeloze

6. Een ………… vooraf, daarna ………..., lekker!

a. amuse-gueule                           borsjtsj

b. amuse-geule                             borsjt

c. amuse-geule                             borsjtsj

7. Als slaapmutsje namen sommigen …………., anderen ………....

a. vermoet                                    tequila-sunrise

b. vermouth                                  tequila-sunrise

c. vermout                                    tequila sunrise

8. Het Ierse ……….. lijkt niet op het Europees …………....

a. Parlement                                Parlement

b. parlement                                Parlement

c. parlement                                parlement

9. Het hoofdgerecht was …………………… of

…………….

a. chili-con-carne                        fish-and-chips

b. chili con carne                        fish and chips

c. chili con carne                        fish-and-chips

10. We keken recht omhoog naar …………… en ……….

a. Verrekijker                              Telescoop

b. verrekijker                              Telescoop

c. verrekijker                               telescoop


Oplossingen [137]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

 

Oplossingen [137]

1c 2a 3c 4b 5c 6a 7c 8b 9c 10a


Contact: leentfaarrein@gmail.com


2063 Dictee zondag 17-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (91) √

Dictee – dictees [2063]

Oefendictee 766 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (91)

1. Zijn verhaal zou bol staan van de retoriek en de zeilen van zijn boot waren bolstaand. Wat is het verschil tussen een bolero [uh] [kleding] en een bolero [ee] [dans]? Een boletri [boh-luh-trie] is een boom. Te betalen met boliviano's (althans in Bolivia – BOB, in Venezuela met bolivars – VEF, vero, thans: VESsoevereine bolivar). Hij heeft een kostbare bolideverzameling [n/s]. Hij hangt graag de bollebof of bolleboos uit. Wat is trouwens bollejagen [staken voor meer loon – veenderijen]? Met het (!) bollenpellen wordt bollen pellen [ww.] bedoeld. Hij probeert bollepraat (onzin) te verkopen (brengt weinig op!). Is 'oubollig' naar een oude stier verlangend? Nee. Met een bolschup (spade) kun je een bolschub (deel van een bol) afsteken. Is de Franse slag een soort jantje-van-leiden? Zoiets. De boltzmannverdeling, je weet wel [equipartitie van Boltzmann, vergelijk: constante van Boltzmann]. Hij kon het niet bolwerken. Is dat bombardegebrom [n/s] nou echt muziek? Uit een middeleeuws kanon van groot kaliber komen bombardestenen. Bon [goed], ik geef het toe.

2. Heerlijk, dat aardbeienbombegenot [bombe: ijsgerecht met twee kleuren – mv. s]! Het toetje bestond uit bombes glacées [+]. Ik ga mijn goede vader achterna: ik ben op weg naar Bommel [ga sterven]. De spijbelende leerling is op weg naar Bommelskonten (Bommerskonten). Zijn bomma [oma] en bompa [opa] bijzonder gelukkig met hun
dochter-bommoeder? [Afko's:] De Bon en Bonne [baron, barones]
X-van Y hebben de eer u kond te doen … Bij een barouchet [licht twee- of vierwielig luxerijtuig] zit de koetsier op een hoge bok. Een barquette [(tuh)] is een 'bootje' voor ragout. Een bonae fidei possessor is een bezitter te goeder trouw. Bonae memoriae: goeder gedachtenis. Bon chic, bon genre [goede stijl, goede instelling zoals van een echte Parisienne] heeft als afkorting (afko) bcbg. De (echte) Bond is de Protestantenbond. De leden daarvan zijn niet de (gereformeerde)bonders. Dat bondsbonzenclubje vertegenwoordigt de bobo's. Een bondgirl is tegenspeelster van (de) James Bond(rol). Bonum commune betekent: gemeengoed.

3. Bone deus [goeie god], wat is die bone china [boon-tsjaaj-nuh] [porselein] – gekregen omdat we zulks bons enfants [+] [goedhartig mens] zijn – mooi! Een bulletje en bonenstaak [kort en gedrongen resp. lang en mager] danken hun naam aan de Volkskrantrubriek Bulletje en Bonestaak. Breng het mee: bon gré, mal gré [goed- of kwaadschiks]. Pak dat even uit de bonheur(-du-jour) [salonkastje met spiegelglas – bonheurs, bonheur-du-jours], wil je? Ik werd eruit gebonjourd. Die bonnes à tout faire [meisje voor alle voorkomend werk] grossieren in bon mots [kwinkslag] en serveren met genoegen bonnes bouches [+] [lekkere hapjes, wijn]. Zijn zij de Bonnie en Clyde van Pinkpop? Bono cum Deo: met de goede God, met Gods hulp (B.C.D.). Bono publico datum: geschonken aan het algemeen welzijn. Bon pour le badinage non pour le mariage: goed om mee te dollen, niet om mee te trouwen. Bon souper, bon gîte et le reste (niet in VD): goed eten, goed logies en de rest. Boerenverstand is bon sens [geen mv.]. Het is bon ton [geen mv. – kwestie van welgemanierdheid] om nu te flaneren. Verum, bonum, pulchrum – is – het ware, het goede, het schone.

4. Bonum et aequum: wat recht en billijk is. Bon(s) vivants [levensgenieters], bon voyage [tw. – goede reis]! Dat heeft men je toch geboodschapt? Boogaloo [boe-guh-loe] is Zuid-Amerikaanse dansmuziek. Een caddie [boodschappenwagentje] is een shopper, duidelijk? Een boogsprong is een courbette [bij paardrijden]. Gaan we de boogiewoogie dansen? Als literaire (GB ook: tt) uitdrukking zeg je: het was er botertje tot de boom (archaïsch: boôm – bodem! – de verstandhouding is prima). In een boomhuis [Indonesië] kun je goed wonen, in een boomhuisje [tolhuis] eigenlijk ook wel. De boompioen wordt als decoratiemotief met moutan [oe] aangeduid. Je moet Piet maar eens goed de boonakker op leiden [een uitbrander geven]. In de oosterse keuken zijn boontjis [ih] sperziebonen. Een boorbuis is een casing [kee-zihng] [bekleding van boorgat]. Kom, neem nog een boordevolletje [tot aan de rand volgeschonken glas]. Boordroeien is oarsen [oor] (elke roeier één riem). Zal Oranje nu toch nog de boot in gaan? Dat is helemaal uit den boze. Met zijn bootees [boe:-tie] [stevige lage laars] slenterde hij door de (het) tennisbootcamp [intensieve training]. Wat is precies een illegale bootleg [muziekopname]?

5. Wat is booze voor een drank [alcoholhoudend]? Een bordeelsluiper is een suède herenschoen (met crêpezool; VD ook: suèdeherenschoen). Verveling op het werk leidt tot een bore-out [vervelingsziekte]. Boreh is welriekende gele zalf van kurkuma [oe]. Bories zijn schuilplaatsen in de Provence (Provençaalse dus – bij slecht weer). De bornagain [= wedergeboren] christen had een handel in borneokamfer, maar leidt nu een zaak in Borneoos hout. Doe mij maar een gereformeerde borrel [koffie met een borrel erin]. Een sluiting met dubbele borst is double-breasted [over elkaar slaande borststukken]. De BOS is, zoals je weet, de Boeddhistische Omroepstichting. Velen achten voor aardrijkskundige namen de Bosatlas maatgevend. De AOW-heffing is de bosbelasting [Wouter Bos]. Betaal je die ook onder de balkenendenorm? Bij vrijwel het absolute nulpunt treedt de bose-einsteincondensaat [atoomkernen versmelten dan] op.

6. De man is het laatst gezien in de Bosjes van Poot. Een Bosjesman is een San. Waar kennen we Paulus de Boskabouter van? De Bosniaks (Bosniakken = Bosniërs) vormden een veelal islamitische bevolkingsgroep op de Balkan en in Turkije. Een Bosschenaar woont in Den Bosch. Een bosseerhamer is een bouchardhamer [natuursteen bewerken tot ruw oppervlak]. Wie is hier eigenlijk de big boss? Want dan gebruiken we voor hem de bosskey [computerspel op het werk snel afsluiten als de baas komt] . Een bossnapping [gijzeling van manager, boss] overwegen we niet. Een boswoelmuis is een rosse veldmuis. Je mag het touw bot [tot het einde] vieren. Hij wilde Piet met een bezoek verrassen, maar heeft bot gevangen. Zijn er nog b.o.t.'s (b.o.t.'ers – militair: beroeps voor onbepaalde tijd)? Het woord 'boter' komt van het Latijnse 'butyrum'. Botercrème is crème au beurre. Het boter-kaas-en-eieren wordt ook wel oxo [ohk-soo] genoemd. Boterwegen is rug-aan-rug staan etc. Was de Boterwet niet boterzacht?

7. Hij wil zijn lusten weer eens botvieren. Een botje-bij-botje is een Amerikaanse picknick. Met een botlijn [botreep] kun je bot vangen [hier letterlijk; ook: niet slagen]. De botol tjebok is voor de billen. Het botoxen doe je met Botox (merk – botulinetoxine). Klinkt het niet, dan botst het: dat gaat toch ontegenzeggelijk over klinkerbotsing? Botsteken of botprikken is bot [= vis] vangen. De Botswaanse munteenheid is de pula [oeBWP]. Een bottelrie [komt na de bottelarij] is een voorraadkamer voor wijn en drank. Die botteriken dragen bottines [halve laars]. De leverbotziekte bij schapen heet ook morbus Paget. Bouderen [oe] is pruilen of mokken. Een bouchee is een soort pasteitje. Hij droeg bouffant [pofmouw] en bouffante [lange gebreide wollen das]. Boulderen [oh: – ongezekerd, moeilijke route] is een soort bergsport. Die boulevardier is later stoepier en tabloidverkoper geworden. Een boulingrin is een verzonken grasveld voor balspelen. Heb jij die hele bouquetreeks (GB, VD: B)?

8. Bourgeois satisfaits [mv.] [tevreden burgers] willen geen hervormingen. De boutisten [au – aanhanger Bouterse] moet je in Suriname zoeken. Wat is een bouton [oe] d'orient [besmettelijke zweer oosterse landen]? Een akkerbouwer doet aan akker bouwen. Hij werkt bij de dienst Bouw- en Woningtoezicht. De greidhoek [grasland] ligt in het noordwesten van Friesland. De Bovag is de Bond van Autohandelaren en Garagehouders. Is Noord-Holland boven het IJ een achtergebleven gebied? De regeringsmaatregelen waren helaas too little, too late [niet in wdb.]. Hij is boven Jan [heeft genoeg geld om rustig te leven, is binnen, heeft zijn schaapjes op het droge] en zij boven haar theewater [aangeschoten, dronken]. Je slaapt in de mansardekamer [n/s – zolderkamer]. De drenkeling kwam bovenspartelen. Je bent een (de) bovenste beste (meervoud: de ... besten). Ik weet weinig van die Boven-Voltaanse zeden en gewoonten. Bij een rem wordt een bowdenkabel [boo-duhn] [hol] gebruikt. Bij het out-of-the-boxdenken moet je out of the box [buiten de gebaande paden, de geijkte kaders] denken. Een bozzetto [mv. bozzetti/o’s] is zoiets als een voorstudie [sculptuur, schilderij].

9. De brave Hendrik is de titel van een indertijd veelgelezen boekje van N. Anslijn. Die akker zal nog wel even braak liggen. Braakangst is emetofobie. De ipecacuanha, een kina-achtige plant uit Zuid-Amerika, heeft een braakwortel. Deze brabander is wel een belg [paard], die Brabander is geen Belg (maar wel een brabo). Vorige week zwom deze brado [= kipper: vers gefileerde en vervolgens gezouten en koud gerookte haring] nog vrolijk rond. In het hindoeïsme kennen we Brahma [die lustte wel een brahmapoetrakipje – de Schepper], Shiva [de Vernietiger] en Visjnoe [de Instandhouder]. De brallende corpsballen voerden bram op/boven bram [pralen, groot vertoon maken]. Piet is een hele bram [hele piet, hele meneer], een bram van een vent [druktemaker, windbuil] en een bram van een jan [geweldige opschepper]. Karel hing de grote jan [veel noten op de zang, druktemaker] uit. Bankbiljetten nummer je met een bramahpers. Hij heeft zijn bramzeil bijgehesen [te veel gedronken]. Alleen Jan de Hartog schijnt te weten wat een bramzijgertje [jongen als geronselde werkkracht op botter] is. Ze wilden brandstichten. Doe jij ook mee aan branddating [relatiebemiddeling: laten daten van mensen met zelfde merken]?

10. De hete brand is het (sint-)antoniusvuur [o.a. ergotisme – ignis sacer, kriebelziekte, moederkorenvergiftiging –, gordelroos – huidziekte, BE: zona –, karbonkel – steenpuisten, negenoog – en lupus – wolf, huid-tbc, in gezicht] en de koude brand is koudvuur (gangreen). Die oplichters hebben opzettelijk brandgesticht. Met name Brandenburgse soldaten hadden brandebourgs [lussen over de borst]. Geef mij maar brandy = brandewijn [brandy kring = cognac sec], aguardiente, aquavit, eau de vie: allemaal één pot nat. Met een houw kun je vechten, een hauw [plant] kun je plukken. De brandnetel is [wetenschappelijk – Linnaeus] de Urtica. Een filippica is een brandrede [strafrede]. Die lipizzaners en przewalskipaarden hebben daar geen boodschap aan. Om deze rommel te verbranden gaan we brandstichten. Voilà, een brandy-soda [cognac met apollinariswater] voor meneer. Hou eens op met braniën [drukte maken]. Kun je een braque d'Auvergne [hond] met een braque ariégeois [ook: de l‘Ariège] goed kruisen? Vergeet ook de braque Saint-Germain niet!

 

 


donderdag 14 januari 2021

2062 Dictee zaterdag 16-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (90) √

Dictee – dictees [2062]

Oefendictee 767 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (90)

1. Ze liepen bras dessus, bras dessous [arm in arm]. Brasilethout is onecht brazielhout en brasiline is de rode kleurstof in het braziel. De eerste braspenning [zilveren munt] is door Jan zonder Vrees geslagen. Voorbeeld van een apostrof aan een strijdmakker is 'brave crillon' [dappere Crillon – stijlleer: aanspraak]. Voor zo'n braziliaan [topaas uit Brazilië] moet je bij de juwelier zijn. Heb je voor een brazilian [verticaal geschoren streepje schaamhaar] per se brazilian wax [harsmethode schaamstreek] nodig? Een synoniem van 'toitoi(toi)' is 'break a leg'. Breath-holding spells [kinderen stoppen met ademhalen door emoties] kunnen levensbedreigend zijn. Breeches zijn een rijbroek. Met inhout worden vooral ribben en spanten bedoeld. Brechcokes is gebroken gietcokes. Brecciën zijn zekere gesteenten. Breedlachend diende hij zijn breedgedragen voorstel in. Oosterlengte is O.L. en noorderbreedte N.B. of N.Br., westerlengte is W.L. en zuiderbreedte Z.B. of Z.Br. Wie wil er nou een breekse [door onhandigheid veel brekend] barman, een soort van brekebeen? Is dat nou nepbreitschwanz?

2. De breedtehang is de christusstand. De brei-juffrouw met haar breidelloze driften was niet breilijk (te breidelen, te beteugelen) meer. Met een breektiejijs [breekijzer] kom je overal binnen. Hij is een brekespel, een spelbreker. Hij is een brekebeen [mislukkeling] in de orthopedie. Zij importeren bremersteen en Bremer groen. Ze runnen een ertsbrekerij. Bretoenen of Bretons zijn inwoners van Bretagne. De breugelkermis is zo genoemd naar Pieter Bruegel. Zij ondergaat een herniotomie [breukoperatie]. Leg eens uit wat een Schuchardtbrevier [boek in dichtmaat – gedragsregels, levensbeschouwelijke kwesties] is. Brevity is the soul of wit: kortheid is de essentie van geestigheid. Wat hield de brezjnevdoctrine in [communistische landen helpen elkaar]? Het duurde brief as woman's love, zo kort als de liefde van een vrouw. Briefschrijven is brieven schrijven. Morgen is zijn briet mila (meervoud: briet milot, brietot mila – besnijdenis joodse jongen). Zij zijn
brigadiers-majoors [+]. Een brigittines (birgittin) is lid van een brigittenorde [gesticht 1348, H. Birgitta].

3. De antiterreurbrigade moest optreden. De meeste wc-potten zijn brildragend, maar geen brildrager. Hij deed het met briljantie, brille. Zijn gevoeg doen is brillen [wc ...]. Hij heeft altijd brillantine in het haar. Briller par son absence: schitteren door afwezigheid. Schattig, zo'n brilzee-eend. De briouat [brie-waht] is een Noord-Afrikaans gerecht. Britannia rules the waves. Britsen is met handdaggen [eindje touw] op de rug en op de broek slaan [straf schepelingen]. Bruto kun je afkorten met b., bto., bt., brt. of br. Het broccatello [marmersoort] was in brocatel [brokaatachtige stof] verpakt. Het broedblad behoort tot het geslacht Kalanchoe [oo-wee]. Een broedei is geen consumptie-ei. Een brief aan de mannen broeders (= mannenbroeders, in den Here) in de kerkenraad begin je met 'Eerwaarde Broeders'. De atletiekcrack is verreisd; zijn ster verrijst nu elders. Als Knap dood is, krijg jij zijn broek [ironisch complement].

4. Waarom wordt een koelzeil ook wel broek van Bertha genoemd? Geen idee. Een broekstuk wordt ook Y-buis genoemd. Mazzel [= ook brooche = broge] met je nieuwe brogues [brooks – gaatjesschoen]. Zij is blut, broke [brook]. Dat is het nieuwe oud-maakt-nieuwsysteem [oud maakt nieuw – lemma ‘brokkenhuis’]. Hij heeft al enkele bromances [mannen, niet-seksueel] achter de rug. Dat kind zou brommes moeten krijgen [berispt worden]. Ook in de bronstijd kende men de bronsttijd al. Met het hemels brood wordt het Woord Gods, met het brood der Engelen het manna of de hostie bedoeld. We eten vaak eigengebakken brood. Wat voor indicator is broomthymolblauw? Het heeft te maken met zuur-basetitraties. Bij Thespis' brozen [= de toneelspeelkunst] draait het niet alleen om cothurnen [toneellaarzen]. Een brougham [broo-wuhm – 4 wielen, 2 personen] wordt getrokken door één paard. In de brousse [rimboe] kun je meestal geen brouilly [een beaujolais uit de gelijknamige plaats] krijgen. De natuurkundeterm brownbeweging of brownse beweging is naar de Schotse botanicus Robert Brown genoemd.

5. De bruchharsch is een bevroren harde bovenlaag op verder zachte sneeuw. De originele Brug der Zuchten ligt in Venetië. Een tuata/era is een brughagedis. Met de bruid der zee wordt Venetië bedoeld. Voorbeelden van bruidstranen [drank, kaneelwijn] zijn hip(p)ocras [VD] en boerenjongens. Dat kan Bruin(tje) niet trekken. Bruinharthout is geen hardhout. Ik vind die bruinhart tafel (bruinharttafel) erg mooi. Hij valt op brunetjes (brunettetjes) en brunhildes [grote, forse blonde vrouw]. De godin Brunhilde is een van de Walkuren [uu] (en een walkure is ... een forse struise vrouw). Bruschetta [broes-kèh-taa] is zeker geroosterd brood. Geert Wilders is een honourable man, ik heb niets met die brutus [verraderlijk mens]. Ze waren behoorlijk bruyant [luidruchtig, lawaaiig] bezig met dat bruyère [roodachtig bruin hout]. Is die buy-out [overname van alle aandelen van een vennootschap] geslaagd? Het aboutalisme [decentraliseren sociale overheidstaken] is naar Ahmed Aboutaleb [2020: burgemeester van Rotterdam] genoemd. Amarilhout is smergelhout.

6. Gezocht op '*down*': breakdown (instorting), coolingdown (tegenover warming-up), hij ging drie down [drie slagen minder dan geboden – bridge], syndroom van Down (down(syndroom), daaraan lijdt een downie), downdaten (van vr.: met iemand met lagere opleiding of sociale status), downhill skaten = downhillen is niet moeilijk, wel gevaarlijk, Downing Street, downplayen (bagatelliseren), downstart (bij schaatsen), down the drain: gezegd van iets dat verloren gaat (door het putje), down-to-earth: met beide benen op de grond staand, praktisch, nuchter, de downtown (binnenstad), down-under: (informeel) in Australië, Nieuw-Zeeland of de Stille Zuidzee, dropdown (uitklapbaar keuzemenu op beeldscherm), knockdown (bij boksen), meltdown (bij kernreactor), shakedown (zwaar verhoor), sitdownstaking, top-down, touchdown (American football, rugby), trickledowneffect: indirect positief effect [waar maatregel niet voor bedoeld was] en
ups-and-downs (ook: ups en downs).

7. Gezocht op '*out*' (1852 hits – 2019: 2822 – 2020: 2851): Zoutzee (de Dode Zee), de zoutte van iets, zoutevis (labberdaan), youtuben(!), work-out (intensieve conditietraining), voutenkamer (opkamer), vermout, venkelhout (sassafras), veloutésaus (met roux), try-out, tout mon possible (al het mogelijke), tout le monde [iedereen], tout court (zonder meer, kortweg), tout comme chez nous [net als bij ons], three strikes out (drie slag – honkbal – is uit – veelpleger levenslang bij de derde keer), time-out, touche-à-tout (bemoeial), tout à toi (t.à.t. – geheel de jouwe), tout à vous (t.à.v. – geheel de uwe), stouterdje, teak- en sycomorenhout, stobbehout, spin-out (startende onderneming), soutas (= soutache – garneerband of crêpeweefsel op dameskleding), sorbenhout (en sporkehout en lorkenhout), sjouter (politieagent), shake-out [zwakke ondernemingen gaan uit de markt], side-out [volleybal] en shoot-out [o.a. bij dictee], sans atout (sans, SA), s'amuser à la moutarde (zijn tijd met futiliteiten verdoen), routier [vrachtwagenchauffeur], router [au ‘tomtom’ voor computerverkeer], schout-bij-nachtsschip, rout (au – raout [ra-hoet] – avondpartij), rebel without a cause [dwarsligger uit hogere kringen] en ras el hanout (oukruidenmengsel).

8. Verder: rail-routevervoer, poutrel [oe] (stalen balk), platinizout – niet genoemd naar de voetballer, peper- en zoutvaatje(!),
peper-en-zoutstel(!), passe-partout [doorlopende toegangskaart],
pay-out [dividend], palmyrahout, outre-tombe (postuum), out of bounds [verboden terrein bij golf], out-of-competitioncontrole [op doping], intro's [inleiding] en outro's [uitleiding], out of Africa [kleding van daar], out of line [ongepast], out of pocket [niet afzonderlijk begroot of gespecificeerd], out of the blue [plotseling], out of the box [buiten de gebaande paden], opting-out [bedrijven terugtrekken uit collectieve regeling], much ado about nothing [veel drukte om niets], mouton retourné (lammy(coat)), moutons de Panurge [makke schapen die het eerste over de dam volgen], moutse challetjes (kleine gevlochten broodjes), mazout [oe] (stookolie), malgré tout (ondanks alles), een mahout [au] of kornak (begeleidt een olifant), lock-out [wegzenden werknemers tegen werkstaking], lindehout, le goût de la perfection qui stérilise: het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid, leestenhout, lateihout, lifo (last in, first out), la grande règle de toutes les règles: een toneelstuk moet voor alles in de smaak vallen.

9. Voorts: le tout Breskens, knock-out, knock-outtoernooi,
je-m'en-foutisme [BE: onverschilligheid], IJslandroute [omzeiling btw], een argument dat houtsnijdt, is houtsnijdend, houtje-touwtje(jas), ins en outs, houtenjassenpark [kerkhof], heinhout [heining], haute couture [exclusieve mode], hang-out (hangplekcafeetje), hand-out [na lezing of toespraak], guerre à outrance: oorlog op leven en dood, tot het bittere einde, guajakhout (pokhout), grouten (waterdicht maken), gouttière (dubbele, parallel lopende haarlijntjes), goutte militaire (druiper), goûter (vieruurtje), FSC-hout (Forest Stewardship Council – gecertificeerd, duurzaam), fouta [oe] (hamamdoek), pernambukhout, fausses routes (van katheters), fall-out [radioactief], fade-out [langzaam verdwijnend beeld, outfading], everything you always wanted to know about een … (dicteegoeroe), envoûtement (voodoobezwering), en-tout-cas (zowel kleine paraplu als parasol), en route (onderweg, ook: en cours de route), dug-out [voor trainer en reservespelers] en egoutteur (wals om te egaliseren in de papierindustrie, net als de heelgoedhollander).

10. Ten slotte: dt-fout, drop-out [outcast], je betaalt daar met de Djiboutiaanse Djiboutifranc [DJF], na de hecatombe [slachting, bloedbad] volgde een déroute [verwarde vlucht], de haut goût (sterk gekruid), degout [afkeer, walging] en degoutant, de coutume (naar gewoonte), en croûte gebakken [met knapperig korstje], coûte que coûte [koste wat kost], compagnon de route (reisgenoot of fellowtraveller), coming-out (outing – homoseksuelen), chill-out(ruimte) [rustige dancemuziek], chief-scout (hoofdleider bij de boyscouts), campêchehout, bukshout [buxus], bruyèrehout, brazielhout, brasilethout, brijnzout [zo zout als brijn = pekel] is niet goed voor het brein, bonne à tout faire: meisje voor alle voorkomend werk,
bail-out(fonds) [financiële reddingsoperatie], bailefunk [baaj-luh
Zuid-Amerika
] of favelafunk, aloëhout, agouta (solenodon), a deed without a name [een daad zo erg dat er geen naam voor bestaat], break-out [sport: uitbraak, counter] en burn-out(syndroom) [uitputting door overbelasting op het werk].