2061 Dictee vrijdag 15-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (89) √

Dictee – dictees [2061]

Oefendictee 768 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (89)

1. De w van wereld staat in de anlaut, de e’s in de inlaut en de d in de auslaut. Wat eindigt er verder op 'aut': assaut (bal van de cadetten), heraut, comme il faut. Naut (kindertaal, schoolvak: natuur en techniek). Grieks nautès [geen lemma]: schipper, zeeman. Ruimtevaarder: astronaut, esanaut (euronaut), gaganaut (vyomanaut, India), kosmonaut, taikonaut (China). Een aero- [luchtschipper], aqua- [diepzeeonderzoeker] of selenaut [maanvaarder] kan ook een zorbonaut (beoefenaar van het zorben) zijn, maar is zeer zeker geen juggernaut (een gevaarte dat alles wat het op zijn weg aantreft platwalst, vernietigt). Websurfer: cybernaut, infonaut, internaut. De psychonaut spacete (een hallucinogeen middel gebruiken en daardoor bepaalde psychische ervaringen ondergaan) in zijn spacepak [zoals ruimtevaarders], leek daarom op een maanmannetje, luisterde naar spacerock, keek naar Lady Gaga, schreeuwde uit: "Ik ben nog geen gaganaut maar wel een 'marsnaut', de allereerste!" en zweefde naar de spacewagon [ruimteauto] van zijn ouders. Ik ben een lijpo, ik ben helemaal lijp van [dol op] dictees. Ze draaiden country en keken naar een western. Hun buren hielden het bij country-and-western. Plegen: raadplegen, medeplegen en verplegen. Plegen kun je zoal: een aanslag, een moord, abortus, afgoderij, bedrog, censuur, chantage, een coup, diefstal, euthanasie, fraude, genocide, geweld, een putsch, overleg, heiligschennis, hoererij, ketterij, overspel, een plasje, incest, roofbouw, een goede daad en nog veel meer.

2. Heerlijk, bubblegumpop en dan bubbelgum [klapkauwgum] kauwen. Bubblin' is (het dansen op) raggamuffin. Bij builenpest treden bubonen (enk.: bubo) op. Buches lijken op kleine boomstammen [kerststronk, gebak] die je kunt eten. Wat is een büchnertrechter [chemie: porseleinen filtreertrechter met geperforeerde plaat]? Een bucentaur is half stier, half mens. Zo'n bucefaal [strijdros] is genoemd naar Bucephalus [paard van Alexander de Grote]. Een bucardo is een uitgestorven pyreneeënsteenbok. Buccaal is de wangen betreffend. Een buddleja [buht-lee-jaa] is een vlinderstruik. Buffe hoenders (buffs) zijn bruingeel. Een buffobas is een bas-buffo. Hij is bugelspeler. Die droge bui [korte droogte tussen regenbuien] komt ons wel goed uit nu. Buidelen is kangoeroeën [pasgeboren baby's op de blote borst dragen]. Zijliggers [bij slapen] zijn niet vaak dwarsliggers. Vreemde hobby, dat builderen [bihl – hoge gebouwen beklimmen als sport]. We kennen de buis van Torricelli [eenvoudige barometer – torr = eenheid], de fallopische buis [baarmoedertrompet – trompet van Fallopius] en de buis van Eustachius [oortrompet – eustachiusbuis]. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een eug,
extra-uteriene graviditeit.

3. Ze zouden die vent moeten buitengooien. Konden we hem maar buitenkijken. Je moet de zorgen buitenlaten en de vreugde(n) binnenlaten. Wij eten alleen vrije-uitloopkippen. De strenggelovige streng gereformeerden waren niet blij met deze buiten-Schriftuurlijke interpretatie. Je moet je kousen niet krang (binnenstebuiten, dus met het buitenste binnen) aantrekken. Televisiekijken (tv-kijken, teeveekijken) noemen ze ook wel buizen. Abject, zo'n bukkake [boe-kaa-kuh] (zekere groepsseks). Een buxus is een buksboom. Een bullenbijter is een bullebak. De buldog werd slachtoffer van de bullbar [aan voorzijde auto]. Die griet is bokkegeil [botergeil]. Dat was driemaal bull's eye [bij darts]. Het buna [buu] is een soort van synthetisch rubber. Dat zijn echte buma's [buu-maa] (burgermannetjes). Een bulterriër, is dat trouwens een pitbull(terriër)? Wat is burberry voor een ruitjespatroon? Antwoord: van camel achtergrond met rode, witte en zwarte strepen. Het Burgerlijk Wetboek beschrijft alleen maar het burgerlijk recht.

4. Werkt dat Burgernet [berichten overheid over criminaliteit, vermissing, e.d.] nou? Wat is uw bsn, uw burgerservicenummer? Het bushisme [Bush] komt vooral buiten de bush(bush) [rimboe] voor. Hij heeft de businessschool [skoel] met goed gevolg doorlopen. Hoe oud is het spel busje-trap [tijdens ophalen weggetrapte busje verstoppen de andere deelnemers zich, etc.] al? Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin, is gjin oprjuchte Fries: boter, brood en groene kaas, wie dat niet kan zeggen is geen echte Fries (Grote Pier liet in de strijd tegen de Hollanders ieder die in zijn handen viel deze woorden zeggen om te kijken of hij met een (echte) Fries van doen had ...). Butterfly's zijn vlinderdassen [kleding]. Mag ik die buttplug [buht-pluhk] [soort dildo, anaalplug] even afrekenen? Buutreednen is tonpraten [carnaval]. Hij woont in de buurt, dichtbij dus. De zalige Maagd is Beata Virgo (B.V.). De Botswaanse munteenheid is de pula [poe-laa] (BWP). Het bvl is het beroepsvoorbereidend leerjaar. De butoh is een Japanse dans.

5. Op motorrijtuigen staat BY voor Byelorussia (Wit-Rusland). Bye is dáág. Hij heeft een byzantijnse geest [is slaafs, kruipend] en bestudeert de byzantinologie. Voor slechts zes miljoenste van de aardoppervlakte geldt dit. De fractie van deze stof erin is een [één?] zes miljoenste. ITL is de aanduiding van een historische munt [Italiaanse lire]. Het getal van Avogadro wordt aangeduid met N_A of L, de lambert met L of la [kleine l]. Ze was ooit idolaat van la Thatcher. Dat is maar een sjofele shovel [graafwerktuig]. Eén laaf [smalle metalen plaat voorkant traptreden], twee laven. Boven lage landen kan nevelvorming optreden, maar de lage landen bij de zee, dat zijn de (echte) Lage Landen. Je moet een strekse laag (strekkenlaag – stenen in lengterichting) metselen. Die aarde haal ik te naaster lage [op de naastbijzijnde geschikte plaats]. De laagstaande zon verblindde ons [is geen wens]. Dat zijn kinderen uit een laagstaand milieu.

6. Dat is een halfstammige fruitboom. De jager schoot die nacht mis en de fotograaf schoot een foto van de nachtmis. De jongste bediende werd de laan uit gestuurd. De laars van Italië is het Apennijns Schiereiland. In tegenstelling tot plotsdoofheid ontstaat laatdoofheid uit geleidelijk toenemende slechthorendheid. Ze kregen niet genoeg van het Laatste Oordeel van Michelangelo. Daarmee heeft het Laatste Avondmaal [in het cenakel = zaal daarvoor] weinig van doen. Hij realiseerde zich zijn laatte niet. De labannotatie is een zeker dansschrift. Dit werkstuk is labberdepoepie [niks, met de Franse slag gemaakt]. Ze zitten behoorlijk in de labberente [narigheid, verlegenheid]. Wat zijn galenische geneesmiddelen [Galenus, Griekse arts, 2e eeuw n.C(hr).]? Antwoord: die uit natuurproducten, m.n. uit planten, zijn bereid. Op de eerste maandag van september is het in de VS Labor Day (in Engeland hebben ze de Labour Party en soms een Labourregering). Labor improbus (onvermoeide arbeid) komt (vast) alles te boven.

7. Is het vervangen van 'lambda' door 'labda' een soort van labiacorrectie? Nee, dat is een schaamlippencorrectie! 'Laborum dulce lenimen' is een omschrijving van het dichten (letterlijk: zoete troost voor zorgen). Labskous (lapkous – p tussen b en s in) is een scheepsgerecht. Een labusiam is een chayote, zekere pompoen. 'Laas' komt van 'helaas', 'laci' van 'eilaci'. Helaba, wel opletten graag. In la città eterna [Eeuwige Stad, Rome] werden ze voor de leeuwen geworpen. La clarté française is de helderheid in de Franse uitdrukkingswijze. De lacrimae christi [geen mv., donkerrode wijn] komt uit de buurt van de Vesuvius. De Laconische keramiek komt uit Laconië. We hebben ook nog lacrosse [soort van hockey] gespeeld. Wat zijn lacs d'amour [mv., heraldiek: ∞] precies? Wanneer is die ladies' day? En komen alle lady's? Een ladingsbrief is een chertepartij of een charte-partie. Het Ladinisch is het Reto-Romaans van Zuid-Tirol. Een Tyrolienne is een Tiroolse. Die Tiroler kan goed jodelen.

8. Het Ladino of Judezmo is de taal van uit Spanje verdreven Sefardische Joden. Hier is veel lad- = dick- [lectuur jonge mannen] en chicklit [jonge vrouwen] te koop. Het is Fellini [Italiaans filmmaker en -regisseur] die ons met la dolce vita [als titel met hoofdletter(s)], het goede leven, verblijd heeft. La douceur de pleurer is het zachte genot van het huilen. Meerdere lady's bevonden zich in ons gezelschap. Lady Chatterleys gedragen zich zoals de hoofdpersoon in Lady Chatterley's lover (van D.H. Lawrence). Laedentes (hebben schade toegebracht, enk.: laedens) laederen (benadelen, schaden) laesi (benadeelden, beledigden, enk.: laesus). Jullie lafwammesen zijn laffelijke lafbekken en laffe lafaards. Met LDPE wordt lagedichtheidpolyethyleen bedoeld [vgl. HDPE – hoge-]. Het Romameisje en het Sinti-jongetje hebben beiden twee gitzwarte oogjes. De scheiding van Kerk en Staat was een vorm van laïciteit (volledige onttrekking van staatszaken aan de invloed van de godsdienst). Een labyrintoloog [labyrint in oor!] hoeft echt niet te zoeken. Het gaat erom wat een laideron (lelijkerd, lelijk meisje) vanbinnen is. Twee laits russes [+] (koffie verkeerds, koffies verkeerd – ook: cafés au laits [of]) graag.

9. Pijpjes-lak [planten] moet je goed water geven. Een kip [munt = ook mv.] in Laos wordt aangeduid met LAK. De rekenmunt lakh(s) was in voormalig Brits-Indië 100.000 roepies waard. Het LAKS is het Landelijk Aktie Komitee Scholieren. Ik ben van 't Lam Gods geslagen. Waarom heette Lodewijk Napoleon de Lamme Koning? Hij hinkte. Is Plasterk [2019, voorm. minister] nu een lame duck [politicus die zijn machtsbasis verspeeld heeft]? De rooms-katholieken noemen het klaaglied van Jeremia ook wel de Lamentatie. Een longan of lamyai is een Zuidoost-Aziatische vrucht. Met LAN's worden local area networks aangeduid. Een heel oude dans is de lanciers [lahn-sjee – mv., van: quadrille de lanciers]. Wat hield de Landarbeiderswet (van 1918, niet te verwarren met: de Landbouwarbeidswet – 1955) in? Bestaat het Landbouwschap nog steeds? Ja. In WO II had je de Landstand [openbaar lichaam]. Een landwacht(er) was lid van de Landstorm, die daarvoor Landwacht heette.

10. De Landweerwet is van 24 juni 1901. Hij studeert land- en volkenkunde. Dolicho- en brachycefaal is lang- resp. kortschedelig. Een emeritus predikant mag je ook kortweg – met betekenisverlies – emeritus noemen. Ik wist allang wat je bedoelde. Noem drie steden met een lange Jan [hoge toren, o.a. Middelburg]. Raar, maar waar: lange lijzen kunnen tijdens het leizen zingen lange lijzen [poppen] in lange lijzen [Chinees porselein] stoppen. In zijn langarm-T-shirt (longsleeve) dronk hij wijn van Jan Langarm [water]. Is die langbeen [met lange benen] op de loop voor Jan Langbeen [de dood]? Viswijven spreken de langage des halles [viswijventaal]. Hij wil de grote jan uithangen [drukte maken, grote meneer spelen]. 't Is een jan van een bram: hij kan geweldig opsnijden. Hij is al lang ziek.

 

2060 Dictee donderdag 14-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (88) √

Dictee – dictees [2060]

Oefendictee 769 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (88)

1. Aan die langgevreesde [VD] toestand kwam een einde, een langgehoopte [VD] oplossing werd werkelijkheid. Ken je de langejaap [middelvinger] uit het kinderversje? Zo'n langlendegezelschap [lang en dun, schraal mens] kun je – ook letterlijk – niet over het hoofd zien. Langoureus [smachtend, kwijnend] keek hij me aan: hou op met dat taedieuze [langdradig] betoog. Is er veel verschil tussen langoest [tienpotige hoornkreeft] en langoustine [zeekreeft met slanke scharen, kleine kreeft, nieroogkreeft, Noorse kreeft]? Wat is veel? Ik wilde langskomen, maar jullie waren er niet. Een lanyard (lèhn-juhrt – ook: keycord) is een sleutelkoord. Een laodiceeër is een lauw mens [zonder geestdrift]. De oude naam van potas is lapis causticus. Wat betekent 'lapis divinus is een adstringerend middel' [oog, geneesmiddel – samentrekken, oogontsteking]? La plus noble conquête de l'homme (de edelste verovering van de mens) is het paard. In Parijs heeft die laplander (schelm, bedrieger – ook L – bewoner!) me geflest. Hier volgen nog een drietal stenen: lapis philosophorum (steen der wijzen), lapis lazuli ((stuk) edelgesteente van diepblauwe kleur) en lapis infernalis (helse steen – wratten, wild vlees wegbranden).

2. Ze leefden streng naar het Boek der boeken, het Boek (Gods), de Heilige Schrift. Nadal breakte [breaken, ook: breakdans/cen] Federer [tennis]. Wie of wat verwoordt la Reine du Monde [opinie, pers]? Is dit nu een larghetto [langzaam, gedragen] of een larghissimo [zeer breed en langzaam]? Hij betaalde in Georgië met een paar larietjes [lari’s, GEL]. L'art de grouper les chiffres [de kunst om statistisch materiaal zo te ordenen, dat men ermee bewijzen kan wat men wil]: there are lies, damned lies and statistics … Na de cd [compact disc] hebben we nu de ld (laserdisk). Die lascieve [wulps, wellustig] lasciviteit lag wel erg dik erbovenop. De lassakoorts is genoemd naar het dorp Lassa in Nigeria. Het wilde paard werd gelassood. In Amsterdam had je vroeger de Lastage [buurt met werven]. God lasteren is godslasterlijk en godslasterend. Je mag hem nu niet lastigvallen. Waarom zet iemand eigenlijk 'last rose of summer' [laatste roos van de zomer] in een Nederlands woordenboek? Sprak men in de vroeg-Griekse tijd Vroeggrieks? Er is sprake van lata culpa, grove schuld?

3. De latah [Maleis] is een schrikken-en-van-streek-rakenaandoening. Het Lateraan is het gebouwencomplex op de heuvel Celio te Rome, enclave van de staat Vaticaanstad (ook de Sint-Jan van Lateranen staat op die heuvel). Laternae magicae [enk.: laterna magica] zijn toverlantaarns (ook: toverlantarens). Je mag zowel 'deventerkoek' als 'Deventer koek' (als eigennaam naamgever van de deventerkoek) schrijven. Ze smulden uitbundig van de Deventer latten [latkoek, dun]. Eén lats, twee lati (de vroegere munteenheid van Letland, Latvia – LVL, sinds 2014 de euro). Dat heb je mooi in je latse (in je broekzak) gestoken. Die twee jongelui latten [vrijen, een latrelatie onderhouden] en houden van latte macchiato. Enkele Aziatische bomen leveren lauan [bleekgeel tot roodbruin hout]. We genieten nog steeds van (Stan) Laurel en (Oliver) Hardy. De Laurentiustranen [meteorenzwerm rond 12 augustus, ook: sint-laurenstranen] worden ook Perseïden genoemd. Laudator temporis acti: een lofredenaar van het verleden. Ze zongen het Laudate Dominum (Lof zij de Heer). De vertaling van 'laus Deo' is 'God lof'. Erasmus' laus stultitiae (lof der zotheid) zit in de titel van zijn beroemde boek [Laus Stultitiae, Lof der zotheid]. Lauweren kun je oogsten en je kunt erop rusten. Dat schudt hij zo uit zijn mouw.

4. We zijn gered, godlof! Men schutte dat oorlogsschip met geschut en al. Dat kind zou van al dat geschud nog het shakenbabysyndroom krijgen. Wat hebben lavallière [gestrikte das met breed uitlopende einden] en maîtresse met elkaar te maken? Antwoord: die das is genoemd naar de maîtresse van Lodewijk XIV. Lavaglas heet ook wel obsidiaan of hyaliet. Daar eten ze dagelijks lavash [zeker brood]. Met een klisteerspuit kun je een klysma zetten. Lavendelwater is eau de lavande of spijkwater. De LAW (Stichting Wandelplatform – Langeafstandswandelpaden) onderhoudt de law's [langeafstandswandelpad]. Lawn [vgl. lawntennis] is linon. Hij is een lawaaipapegaai (met zijn vuvuzela). Laxisme is laksheid. Onze overheid is er een van law-and-order. Een puistig man is een lazarus. Een lazzarone is een Napolitaanse bedelaar. Lavassen zijn lubbestokken of maggiplanten. La vie de bohème, dat was zijn stijl [ongebonden, onconventioneel].

5. De ID-verkoop [van ID-kaarten – identiteit] loopt als een trein. Zij runnen een lean-and-mean bedrijf [alleen kernactiviteiten]. Als je wilt weten, wat de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) precies inhoudt, moet je bij onze Rijksoverheid te rade gaan. Breedlachend diende ze hem van repliek. Wat weet je van de Eerste en Tweede Engelse Oorlog? Zijn beeltenis heb ik in 's-Gravenhage gekocht. Ze maakte een reverence [buiging; door de knieën gaan]. Seductie is verleiding, deductie afgeleide waarheid. Barista's zijn medewerkers van een espressobar. Een escouadegroep is een halve sectie onder bevel van een korporaal. Met loensende blik keek hij me aan. Een morion is een zwart bergkristal. 'Betjak' (= betjah – fietstaxi) komt van het Maleise 'becak'. De becquerel is een eenheid (Bq, kernactiviteit).

6. We kunnen allemaal 'gillesdelatourettesyndroom', 'syndroom van Gilles de la Tourette' en 'tourettesyndroom' [ook: (gillesdela)tourette] schrijven, maar wat is het nu eigenlijk? Antwoord: het verschijnsel dat iemand plotseling tics – onwillekeurige samentrekking van de spieren – vertoont en kreten, vloeken, scheldwoorden en dergelijke uitstoot. De bastaardvloek 'sacre-nom-de-Dieu' heeft als verkorting 'sacredieu'. Bij de bereiding van caprolactam [grondstof voor nylon-6; niet: nylon-6,6 – dat wordt gemaakt van tussenproduct hexamethyleendiamine =
1,6-hexaandiamine, H₂N(CH₂)₆NH₂ of nylon-6,10 dat gemaakt wordt van sebacinezuur of decaandizuur, toch?] vindt een beckmannomlegging – van een oxim naar een zuuramide – plaats. Is die auto geleased (ook: geleaset)? Een leap in the dark is een sprong in het duister. Leather wedges zijn zogenoemde schoenen van golfvalsspelers. Lebesen werden in de oudheid gebruikt als waskom en in de pelikes (vazen) zat het water. Die lebemann [leeft zich uit in zinnelijke genoegens] kan het lebbes [leplazarus, pleuris, pleuritis] krijgen in plaats van lebensraum [t.b.v. vrij en ontspannen bewegen]. In feite behoorde klein Davidje [klein maar dapper] tot les braves des braves [dapperste der dapperen]. Kun je moeilijke zaken eigenlijk wel le coeur léger (met een licht gemoed) doen? Op tijd gereedstaan, hoor!

7. Begin er niet aan: dat is le commencement de la fin, het begin van het einde. Kon je vroeger beter L.S. [Lectori salutem, den lezer heil] of B.L. [Benevole lector = welwillende lezer] boven een brief zetten? Ken je de mythe van Leda en de zwaan? De ledeboerianen zijn volgelingen van dominee Ledeboer. Le démon de midi is de nieuwe seksuele impuls die op middelbare leeftijd vaak optreedt. Ledesteen wordt ook wel Balegemse steen genoemd. Lediggaan is leeglopen. Hoeveel ledjes (leds) zitten daar nu in? In fasen wordt van half- heelgoed gemaakt [papierfabricage]. Ze hebben hem half leelam [pak in de leden, pak slaag] geslagen. Zijn lacuneanalyse was glashelder. De Leen-en-pachtwet is een Amerikaanse wet van 1941. Wil je nog wat leerdammer [= Leerdammer kaas] meebrengen? Studs zijn studieus [leergierig]. Het lvs is het leerlingvolgsysteem. De Grote Leeuw (Leo major) en de Kleine (Leo minor) staan aan de hemel. Alle Leeuwen zijn jarig tussen 23 juli en 23 augustus.

8. Koning Richard I van Engeland wordt Richard Leeuwenhart genoemd. Een leeuwhond is een Rhodesian ridgeback. Wat doet een legendeschrijver? Met het grote leger [la grande armée] trok Napoleon naar Rusland [in 1812]. Wat moet een leger zonder fille du régiment [legerhoer]? Het verheven gebaar van de zaaier is le geste auguste du semeur. Een legionair is een legioensoldaat. Hij kreeg het légion d'honneur [legioen van eer (Franse ridderorde)]. Bij het cricket is hij een offspinner [bal draait van achter batsman naar voor – antoniem: legspin, van voorzijde naar rugzijde]. De legoblokjes zijn van fabrikant LEGO: legoblokken in dito (-)doos. Gezocht op '*lego*': een
allegorese-interpretatie [allegorisch] van de Bijbel, gelegouw (wielewaal), hapax (hapax legomenon/eirèmenon): slechts één keer voorkomend woord in een tekst of iets dergelijks, hellegodin, een hillegonda (walvisachtige vis of zekere soort rondkopdolfijn), legorder (beurs, t.e.m. de laatste beursdag van de maand – antoniem: dagorder), wollegoed (of wolgoed), sensu allegorico (zinnebeeldig) en prolegomena (voorstudie).

9. Le goût de la perfection qui stérilise: het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid. Zij is een contorsioniste (slangenmens), maar heeft de pest aan boa constrictors, toch draagt zij vaak een kleurrijke boa en is zij zelfs boa [buitengewoon opsporingsambtenaar] bij het COA [Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers] of zo. Wij hebben zesderlei [zes] smaak (smaken) van dit product te koop. Voor 'leitmotiv' kennen we gewoon het Nederlandse woord 'leidmotief'. Een Kind van Staat wordt van staatswege opgevoed en onderhouden en behoort tot het koningshuis. Wie schreven de Leidse Vertaling (op hun conto) [Kuenen, Hooykaas, Koster en Oort – O.T. 1899-1901, N.T. 1912]? De leidster wees haar pupillen tijdens de nachtelijke dropping op de Leidster [Poolster]. Een lipogram (leipogram – waarin een letter ontbreekt) zonder e [e-lipogram] lijkt me moeilijk te maken [vgl.
enr-lipogram]. Is het spreekwoordelijke 'leien dakje' het verkleinwoord van 'leiendak'? Tja. Terwijl ze de jachthonden aan de leisen [riem] hielden, neurieden ze enkele leizen [kerstlied]. Een van de welklinkendste tropische ziekten blijft voor mij de leishmaniasis (aleppobuil, kala-azar). Is dat met leken- of met timmermansoog uitgevoerd?

10. Ze speelden het spel van liefde en toeval: le jeu de l'amour et du hasard. De lekeimed (leknamad) is het derde gewas dat in één zomer op een weiland groeit en dat wordt afgeweid [al weidend afvreten]. Hé joh, ga je lekker? Het schip zou later lekslaan. Je weet dat 'lekko' van 'let go' komt [zeemanstaal]? 'Lekyth' is een vormvariant van 'lekythos' [ranke vaas, smalle hals, één oor]. In Beilen staan op een rond-point drie reusachtige bijlen bij elkaar. Dit kun je realistische rotondekunst noemen, of zijn het misschien de bijlen uit de sage van de niet bijster slimme reuzen Ellert en Brammert die er bij de zeer donkere heidevennen altijd wel met een knots of bijl op wilden inhakken (circa 15e eeuw)? De leliaards waren de Fransgezinde Vlamingen. Die lellebel maakte het weer bont. Met le mot de Cambronne wordt een vloek of krachtterm bedoeld. 'Lendeloos' en 'lendenlam' betekenen hetzelfde. L'enfer, c'est les Autres: de hel, dat zijn de anderen. Lenocinia verborum: gekunstelde tooi van woorden (Tacitus).

 

2059 Dictee woensdag 13-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (87) √

Dictee – dictees [2059]

Oefendictee 770 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (87)

1. Met hun lenzen legden ze het lensen [met een spies doorsteken] van de walrussen vast. We kennen de Praagse Lente en een aantal Arabische Lentes. Is de zwaluw de lentebode? Is dit nu kikkerspog of koekoeksspog [speeksel, spuug]? Wat zijn societates leoninae (enkelvoud: societas leonina)? Antwoord: een verhouding van mensen die iets samen delen, waarbij de een alles krijgt en de ander niets. Ze droegen leotards, bodystockings [= body, nauwsluitend, sluiting in het kruis]. Les paysans du Danube (de boeren van de Donau) draaien er niet omheen [ruwe kerel, ongegeneerd de waarheid zeggen]. Een lepelbek is een slobeend. Het herderstasje wordt ook wel
lepels-en-vorken genoemd. De leptospiren [mv.] veroorzaken leptospirose (zoals de ziekte van Weil, kortweg: weil). Les absents ont tort: de afwezigen hebben ongelijk. Mytilene is de Lesbische hoofdstad. In Lesotho betalen alle malloten met de loti [LSL – mv. = loti of maloti]. Een lessee leaset [leasede, leasete]. Less is more, riep Ludwig Mies van der Rohe [de kracht van de eenvoud]. Bij de dodenherdenking hoor je vaak: lest we forget [opdat we niet vergeten]. In Letland betaalde je voor 2014 met lati (mv. van enk. lats – LVL – Letland = Latvia).

2. Een oud gewicht, te weten 15 oude ponden, wordt het lijspond genoemd (eigenlijk: Lijfs pond, van de geografische naam Lijfland, het huidige Letland en Estland). In onze 'global village' zou men kunnen starten met de invoering van het LETS-systeem (Local Exchange Trading System). We kunnen dan ook af en toe letsen en kletsen tijdens een (k)letscafé. Het begin van een lied uit Adriaen Valerius' Gedenckclanck luidt: O Nederland, let op u saeck. Dit wordt in een groot letterkorps gedrukt. Zij zijn echte lettrés [kenner, minnaar van de letteren]. Het is te Waregem gebeurd en te Leugegem verteld. Wat moet je met zo'n stel leunesen [domme, onnozele jongen]? Met die van-zijn-lang-zal-ze-leven-nietinstelling zal hij er wel komen. Een levaje is een Joodse begrafenis. Op deze levantijn [schip] vaart die Levantijn [oosterling, uit de Levant] naar de Levant. Hij was leven- en laveloos.

3. Ik heet wel Leuntje, maar ik ben geen steuntje. De theateravond begon met een lever de rideau [kort voorstukje]. We zullen Piet eens flink de levieten lezen [streng berispen, de les lezen]. U hebt geweldig werk gedaan, maar vergun me een levis notae macula (een vlekje van lichte kritiek) te leveren. Meervoud van lex [wet] is leges. De burgemeester, lees het college van B en W, heeft dat besloten. De LGG is de lactobacillus Gorbach & Gordin. Het LGV is de Lymphogranuloma venereum (door de chlamydiabacterie veroorzaakte soa – seksueel overdraagbare aandoening). Zijn het nu de
Zuid-Afrikanen die een cache-sexe (on)terecht een amperbroekie noemen? Bij het WK voetbal bleef de bal in handen (sic, dat is toch hands?) van de Costa Ricaanse ploeg. De middagmalende kinderen gaan in België nu een boterhammentaks [GB] betalen. Gebruik dat lianennet maar. Zijn Afghanistan en Syrië nu ook gelibaniseerd? Waarom 'libellennet'? Omdat 'libel' [+ (l)en] vaker voorkomt dan ‘libelle’ [+ n/s]. De adl: algemene dagelijkse levensverrichtingen.

4. Sinds 1848 roepen ze daar 'liberté, égalité, fraternité' [Frankrijk]. De Libor is de London interbank offered rate, het basisrentetarief voor kortlopende interbancaire leningen op de Londense geldmarkt. Licet [zeg: k]: het is geoorloofd. Het feest der lichten (Lichtfeest) is het joodse chanoekafeest [Chanoeka]. Zijn die lichtmisgebruiken wel oké? Ach, die ster staat maar een lichtsecondereisje van ons af. Hij weet alles over de lies [laajs – ligging] van golfballen. Het Hooglied (Canticum Canticorium) is het Lied der liederen [zo zou het moeten; VD nu: Lied der Liederen -lemma ‘lied’, maar ook wel: ‘lied der liederen’ – lemma ‘Hooglied’ – 2020, vgl. Boek der boeken, Koning der Koningen]. Binnen de PKN zingen ze uit het Liedboek (voorheen: Liedboek voor de kerken). Een lierenaar is een knipmes. Waar vinden we het Lieverdje? In Amsterdam! Een lieveheer beeldt de Lieve-Heer uit. Hoeveel kosten die gouden liesjes [golden delicious, handappel] per kilo? Een juggernaut was ooit een Krisjnabeeld (niet in VD) op een enorme processiewagen. Vergelijk: hare krisjna. Life's little ironies [de kleine ironie – geen mv.! – van het leven] houden je op de been.

5. Er zijn bastognekoeken voor bij de koffie. Vergeet de godemiché [g van goal – kunstpenis] niet. Die echtgenoten hebben echt genoten van elkanders echtgenoten. Het zwartepieten over Zwarte Pieten gaat nog jaren duren, althans volgens de courant. Hij is een etterig être [kreng, vervelend wezen] in heel zijn wezen. Op het kattebelletje stond: wil je de kattenbak nog even ledigen voor je naar kattenbak [catechisatie, cat] gaat? Hij heeft duidelijk een burn-out(syndroom) [uitval door langdurige overbelasting op het werk]. De lijsterachtige vogel scheet schijtlijsterschijt op de scheit [schaap (m.) x geit (v.) – andersom: gaap]. O nee, het moest een reiger zijn … De drie Gestrenge Heren zijn de ijsheiligen Pancratius, Servatius en Bonifatius. Is een haatzaaicampagne zoiets als een zaai-haatcampagne? De bij de suikerraffinaderij ontslagenen wendden zich toen maar tot de consolatrix afflictorum (troosteres der bedrukten, epitheton van Maria).

6. De leden van de niet-bestaande BIAP (Bond van Internationale Autoparasieten) doen aan biappen (liften). De in één stuk gegoten letters zoals de fl en ae heten ligatuur of koppelletter. Een oblong boek bestaat uit landscape [liggend] pagina's. De cola light is een lightproduct. De Engelsen hebben hun leagues [competitie], de Fransen hun ligues [verbond, eedgenootschap]. De Heilige Week is de passieweek, de Goede Week, de Stille Week, de lijdensweek. Toen zag ik hem voor het eerst in levenden lijve, lijfelijk. Waartoe dient een lijfseizing [zeewezen: touw waaraan men zich op een slingerend schip staande kan houden]? Waar zijn die lijgers [leeuw (m.) x tijger (v.)] gefokt? En komen vandaar ook die teeuwen [tijger (m.) x leeuw (v.)]? Een tefffarm [teff: glutenvrije graansoort] moet je in Ethiopië zoeken. Bij de tefila (tefille) [gebed, gebedenboek] zie je veel tefilin [mv., gebedsriemen bij de israëlieten = joden]. Een tegeldemaking heeft niets met tegels te maken. Ik zal je tegemoetkomen: je kunt mijn bijdrage 's anderendaags [= de volgende dag] tegemoetzien. Een tegendruk is een contre-épreuve [met een verse afdruk], een tegendeskundige daarentegen een contra-expert.

7. Is het tegenkamp nu het ja- of het neekamp (dat van de
nee-stemmers)? De gomaristen waren de contraremonstranten. De Contrareformatie wordt ook wel tegenreformatie genoemd. Waar heeft hij toen als TEG'er [NL, historisch: tewerkgesteld erkend gewetensbezwaarde (erkend dienstweigeraar die vervangende dienstplicht vervulde)] gewerkt? Niet alleen in de kast vindt men lijken, ook (of eigenlijk juist niet) in de Handelingen van de Staten-Generaal (niet-opgenomen, wel uitgesproken term). Dat lijkent [ww. lijkenen = lijken] nergens naar. Ptomaïne of cadaverine (een lijkkleur hebbend is overigens kadavereus) tref je in lijken aan, net als trouwens adipocire of adipocera [lijkenvet]. Een lijkraanlijn [uitspraak: lij-kraanlijn] heeft niets met lijken van doen. Triefelend [trijfelen, friemelen] aan mijn knopen vroeg ik aan de urnenverkoper: "Kan deze canopenwinkel [= asurn] nu eindelijk open?' Tijdens de lijkverassing deed zich tegelijk een lelijke verrassing voor, lijk [gelijk, evenals] vroeger. In de lijnetserij worden lijnclichés geëtst. Een taille douce is een lijngravure. Voor De Lijn heb je een lijnkaart nodig. Luidde haar lijn- een lijmpoging in? Dat is een vreemd koppel: een jan-weetal en een lijsje-weetal (wel gewoner dan vroeger!).

8. Een lijstnaald is een kleine sent. Dat is een lik-op-stukbeleid [lik op stuk] van likmevestje. Hoe spreek je 'like Niobe, all tears' uit? /lɑjk nɑjobiɔl tiːrs/ In Swaziland geldt: één lilangeni, meer emalangeni (of: lilangeni's – SZL). Die limbo's [Limburger] komen zeker uit Limbabwe [schertsend: Limburg] … Voor deelname aan de Olympische Spelen moet je soms de olympische limiet halen. Een linden tafel is van lindehout gemaakt. Bij spreken komt Lingala [Bantoetaal Congo], bij musiceren lingala [volksmuziek Congo] aan de orde. Een lingua franca [algemeen beschaafde omgangstaal] is nu eenmaal geen lingua toscana in bocca romana [omschrijving van het mooiste Italiaans]. Die Liniaal of Winkelhaak kun je niet aanpakken (te hoog!). De Nieuwe Hollandse Waterlinie heette vroeger de Utrechtse Linie. Wat beoogt een linkbait (moet andere links 'lokken' tot verwijzing) en een clickbait (sensationeel bericht dat je naar een commerciële site leidt)? Die linkerd is een linkmiegel (linkmichel, zelfde uitspraak). Het linneaanse systeem is bedacht door Linnaeus. Bij de haagwinde (Calystegia sepium) is de eerste aanduiding de geslachtsnaam (linneon), de tweede de soortnaam (jordanon).

9. Wat is nu ontcijferd: het Lineair A of B [lettergreepschrift op Kreta – B is ontcijferd!]? Hij [Ezau] zou zijn eerstgeboorterecht verkopen voor een schotel linzensoep [aan Jacob]. Aan het lionisme ken je de Lions Club. Ryoliet wordt ook lipariet [op graniet lijkend uitvloeiingsgesteente] genoemd. Zij lippenstiftte dagelijks. (Omnibus et) lippis et tonsoribus notum: bekend bij Jan en alleman (letterlijk: bij ooglijders en barbiers). Dantes Inferno is Literatuur met een grote L (VD), hintertreppenromans zijn literatuur met een kleine l (VD). Een literatuurhistoricus is een literair (steeds: GB ook tt) historicus. Zijn jullie die litho's [lithografie = steendruk] al kwijt? Prachtig, zo'n living statue [levend standbeeld]. Llanero's bewonen de llano's. Hoeveel lltes'en [lagere landbouwtechnologische scholen] waren er in de hoogtijdagen? De ln is de logarithmus naturalis, de natuurlijke logaritme, gebaseerd op grondtal e [2,1828... – de gewone briggse logaritme heeft grondtal 10]. Ze verwijderde zich à pas de géant [met reuzenschreden]. In een Vinex-wijk [NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra] drinken flexwerkers in duplexwoningen bovengemiddeld veel bordeauxwijn.

10. In hoog gras heb je bij golf een lobwedge nodig (uit hoog gras op de green slaan en in de pauze drink je thee, ga je teaën [theeën], uit een wedgwoodkopje). Sommige locals [plaatselijke bewoner] besturen de locs [locomotieven]. Het locked-insyndroom [LIS – verlamd en niet meer kunnen communiceren] impliceert non-communicativiteit. Is yank(ee) een locofaulisme voor een Noord-Amerikaan? Daar heb je hem weer met zijn loci communes (gemeenplaatsen). Alle drie werden ze vervangen door locum tenentes [enk.: locum tenens = plaatsvervanger]. Mijn oma kickt op lodderein (eau de la reine). De gelode diepte (loding) is 40 m. In de lodenzak zaten loden kogels. Even loeken [kijken] hoor …, ik heb het al! De auto van de Loenenaar was voorzien van een loenenaar [vals autonummer] die door de plaatselijke loenenaar [valsaard, verrader] razendsnel was bijgeleverd. Hij pleegde soms loense sjoefe (meineed).

 

2058 Dictee dinsdag 12-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (86) √

Dictee – dictees [2058]

Oefendictee 771 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (86)

1. Vroeger heeft hij toch ook wel geloenst [loensen: scheel zijn of kijken]? Als halfaap heeft 'lori' geen nevenvorm, als papegaaiachtige wel (loeri). Een schip: te loever(t) [aan de loefzijde]! Hij is gered, godlof (ook: God lof, goddank)! Lofiweergave [low fidelity] geeft nu eenmaal geen hifikwaliteit [high fidelity]. De lofzang van Maria is het Magnificat. De decadische of briggse logaritme (log) van 100 is 2, de natuurlijke of neperiaanse logaritme (ln) van e² is 2 [e = 2,71828...]. Met een logatoom [woord zonder betekenis] bepaal je de verstaanbaarheid in zalen of verbindingen. Ze zochten voor de groep meerdere logiezen [enk.: logies]. Een (conversationele) computertaal voor het basisonderwijs is Logo. Leerovereenkomsten zijn l.o.k.'s. Klasse, ze hebben er nog een couleur locale [plaatselijke sfeer] aan gegeven ook! Voor die film is nu de juiste locatie gelokaliseerd. De lokalo's [lid lokale politieke partij] maken nu de dienst uit. De Dravidiërs, Nuba's en Middellandse Zeevolken zijn lokharig. We vliegen met een lowcoster [vliegtuig].

2. Wie Lokono spreekt, spreekt Arowaks. Waarom gaf Jan Wolkers zijn boek niet de titel Lokum [= Turks fruit!]? Lolly's [zuigstokje] zijn geen echt alternatief voor een lollipopparty [erotisch feest]. Laughing out loud, dat is pas echte sms-lol. De lombarde is een eenvoudige,
niet-gebroken sierletter in middeleeuwse handschriften, uit de tijd voor het gotisch schrift. Veel Lombokkers genieten regelmatig van lombokkers [soort aardnootje]. In 1998 zijn de lomscholen [leer- en opvoedingsmoeilijkheden] met de mlk-scholen [moeilijk lerende kinderen] samengevoegd tot het speciaal basisonderwijs (sbao). Edward VII van Engeland was l'oncle de l'Europe [wegens de vele familiebetrekkingen]. Longo sed proximus intervallo: de volgende, maar op grote afstand. Is de long-tbc [tuberculose] nu definitief uitgeroeid? Geellood is loodcyaanamide. Loodhoudende benzine bevat
tetra-ethyllood als antiklopmiddel, geen lood-IV-acetaat of
loodtetra-acetaat.

3. Het voormalig koninklijk paleis bij Apeldoorn is Het Loo. Een palmyra is een lontarpalm. Hij staat bij ons op de payroll. Er zijn zorgen over de loon-en-prijsspiraal (loon-prijsspiraal). Een loopveer is een slinky [speelgoed], kinhin is loopmeditatie en een looppapegaai is een kakapo [ook: uilpapegaai]. Dat gebruik is teloorgegaan, te loor [verloren, weg]. Een touwloos want is onbestaanbaar, een touw loos geven [= vieren] niet. Hij was brode- en traneloos. Een klessebes lijdt aan loquomanie [praatzucht]. Loran is long range navigation (langeafstandsnavigatie). Laat je niet beetnemen door die lorejas(ser) [bedrieger]. Londen heeft zijn eigen lord mayor. Is dat nu een lorgnon [monocle: handvat, één oog] of een lorgnet [knijpbril]? Larikszwammen zitten op lorkenbomen. De lorrenboer was een lorrenbaal, maar hij voelde zich verre van een lorrenbos. Zijn broer heeft geen cent te makken. Wie hanteerden het bekende adagium 'los van Rome' (los [oo] von Rom)? De Oostenrijkse nationalisten begin 20e eeuw wegens de anti-Duitse houding van de katholieke geestelijkheid! Welke marktbezoeker maakt me los [koopt laatste waar]?

4. De cao-onderhandelingen [collectieve arbeidsovereenkomst] voor de laad-en-losbedrijven (vgl. laad-en-loszone, VD) eindigden in een
lose-losesituatie. Die gozer is een geboren loser. De lost generation is een van vele lost cases [hopeloos geval]. Een lotdag is een merkeldag [bepaalt in volksgeloof het lot van de mens: Kerstmis, Nieuwjaar, Driekoningen, Lichtmis]. De Loterijwet van 1905 heet thans Wet op de Kansspelen. In de Lesothaanse mijnbouw worden loties [zuiveren, wassen van erts, etc.] met (ma)loti's [LSL] betaald. Zo'n lottemaaltje [zeeduivel, mv.: s] lijkt me wel (iets). Met Lotus wordt de Landelijke Organisatie Tot Uitbeelding van Slachtoffers (ten behoeve van
EHBO-oefeningen) aangeduid. Bij het afscheidnemen kreeg de politieman een lourdespremie [BE, aan einde loopbaan bij weinig ziekteverzuim; niet meer in VD]. In welke eeuw moet ik de Loutere Broeders plaatsen? VD: 10e eeuw. Gezeten in de loveseat [houdt het midden tussen fauteuil en tweezitsbank] pakte de lovelace [donjuan] haar bij heur lovehandles [vetrollen voor 'vasthouden' bij het vrijen]. L.P.D.: laus plurima Deo, Gode zij de hoogste lof. Op te zoeken: LSVb [Landelijke Studentenvakbond] en LRT [Landelijk Rechercheteam]. Kun je wel, die lubbert [sul, sufferd] op zijn tabberd [eigenlijk: toga, ook: tabbaard] geven [slaag, berisping]? Luiberts zijn ooievaars.

5. Met LS wordt (ook) aangeduid lipoatrophia semicircularis (aandoening van nog onbekende oorzaak waarbij de bovenbenen gaan rimpelen, in de volksmond ook deuk- of ribbeldijen genoemd). Wat regelt de Luchtvaartrampenwet (van 1936)? Bij COPD-patiënten [chronic obstructive pulmonary disease] kan een luchtwegverwijder [niet: verwijderaar!] helpen. Wij moeten nog afscheid nemen [het kwam nog niet eerder van afscheidnemen]. Van luciehout [harde hout van sint-luciakers of weichselboom] maakt men geen lucifer(s)houtjes. Lucite is polymethylmethacrylaat [perspex, plexiglas]. Het luddisme is anti-industrialisering. Die lucretia [kuise vrouw] kookte heerlijk voor de lucullus [fijnproever, smulpaap]. Het ludolfiaans getal [pi, π] is ongeveer tweeëntwintig zevende [22/7 is ca. 3,14] . Een luger [uu] is een parabellum [geweer]. Dat was een vreselijke slip of the tongue [verspreking] van de minister. Combustibel is brandbaar. Naar die Luchtpomp kun je alleen maar (omhoog)kijken.

6. Een sloka is een vierregelige strofe in de Oudindische epische poëzie. Een chambrette is een afgeschermd deel van een slaapzaal met een gordijn ervoor. De luidklok beiert. Een luidspreker is een luidsprekend apparaat. De beurshandel is luiduur [hoge prijs bij slappe handel]. Tegen die half dove (evt. halfdove) moet je luid spreken. Dat is Luiker- of koeterwaals voor mij. Met maaskalk wordt Luikse kalk bedoeld. In een luilekkerland kun je een luilekker, een lekker lui leventje leiden. Die luimspieseneigenaar [luimspiese = slaapplaats, logement] verdient er goed aan. Zo'n huib [ruwe volksman] is behoorlijk luip (slim, sluw, uitgekookt). Een luipaardman was lid van het geheime West-Afrikaanse Luipaardgenootschap. Deze boeken zijn gelumbeckt [lijm]. Hij wil me erin luizen. Bij 'luitenant': luitenant-adjudanten [GB, VD + s], luitenants-ingenieurs [VD], luitenant-generaals en
luitenant-kolonels. Die meisjesogen (luizenbloem) kun je plukken. Een écoute is een luistergalerij (luistergang, een gang onder de grond: werkzaamheden van de vijand horen).

7. Luie wijven gebruiken luiwijvenwater [loog voor koperwerk] en maken luiewijvensoep [uit blikjes of pakjes]. Een lulletje rozenwater is een lulletje lampenkatoen [sullig, onmannelijk – vgl. tepeltje taptemelk]. Jan met de korte achternaam zal vaak voor Jan Lul staan en als een janlul overkomen. De lullepijpspeler [doedelzak, microfoon] ging naar de lullensmid. Zo'n lulleman wil de brandweer niet als lullenman hebben. Ja, wat wil je, het is nu nog hun lune de miel [alleen enk. = wittebroodsweken]. Als men over de duivel spreekt, verschijnt de lupus in fabula [de wolf in de fabel: volkomen onverwacht]. In Portugal heb je de Lusitaanse kerk [de episcopale kerk van Portugal, sinds 1980 volledig lid van de anglicaanse kerkgemeenschap]. Het is daar een waar lustoord, een ware lusthof, een waar Eden, een hof van Eden, een tuin van Eden. Een lustre jasje is van lustregaren gemaakt. De uitdrukking 'pietlut' schrijf je zo. Door een lusus naturae [speling der natuur] heeft ze maar vier vingers. Een lutser is een loser-prutser. Hij hield zich (dood)luthers [(dood)onschuldig]. Een luva was lid van de Luchtmacht Vrouwenafdeling (de Luva). De lutte pour la vie [strijd om het bestaan] verlies je.

8. Een luxeauto is lux [bnw.] en luxe [znw.]. Een davylamp of daviaan [mijnlamp] is een lux in tenebris [licht in de duisternis]. Zowel NB (nota bene) als l.w. staan voor 'let wel'. LW is laagwater en LR is lage rivierstand. Een lynxsteen is een belemniet. Lsd is lysergamide dan wel lyserginezuurdi-ethylamide. Je hebt de aardse lynx [los: roofdier] en lyra [draagbaar staafspel muziekkorps] en de bovenaardse Lynx en Lyra [sterrenbeelden]. Doe jij ook aan m-bankieren [mobiel]? Met man en macht ging man en maag [iedereen] aan de slag. In het SI-stelsel (Système International d'Unités) staat m voor meter, A voor ampère, K voor kelvin, cd voor candela, mol = hoeveelheid stof, kg voor kilogram en s voor seconde. Jeanne d'Arc was de Maagd van Orléans, de maagd Maria is de Heilige Maagd, de Moeder Gods. Hij is Maagd [sterrenbeeld]. De Maagdenburgse halve bollen zijn door Von Guericke te Maagdenburg geïntroduceerd. In het Maagdenhuis in Amsterdam wonen nu al lang geen maagden [meisjes] meer.

9. De schrijfwijze 'lyddiet' kun je onthouden met DDT [kromme ezelsbrug: DDT is niet-plofbaar]. De rij maagden zong de maagdenrei. De pylorus is de maagportier. Wat is het verschil tussen een siderische [vgl. sterrenjaar] en een synodische [vgl. zonnejaar] maand? Zij kreeg een zeven(de)maands kindje. Menulis en Thot zijn maangoden, Artemis, Diana, Luna en Selene maangodinnen. Een maankind is een mola [maankalf – vrucht verdwijnt geheel; zou van de maan(stand) komen]. Het maanfeest is een Chinees oogstfeest bij de laatste vollemaan (GB ook: volle maan) voor het begin van de winter. Zoek op: evectie (kosmografie: maansvereffening). Epacta of epacten [het aantal dagen dat op de eerste januari verlopen is sinds de vorige nieuwemaan – GB ook: nieuwe maan] fungeren als maanwijzer. Elke soldaat draagt de maarschalksstaf in zijn ransel [kan het door zijn energie ver brengen]. De boerin had drie maarten [maarte: dienstmeisje – + n]: ze moesten helpen bij de maartegerstoogst [zomergerst]. Als je doet als de Maas in Bokhoven [niet groeten bij passeren], ben je niet welkom in de koningin van de Maas (Rotterdam). In de Maasgotiek werden wel maaseenden en -hagedissen (mosasaurussen) uitgebeeld. Een maatlast gaat naar volume (2,83 m³), een wichtlast gaat naar gewicht (2.000 kg).

10. Voorbeelden van maatschappijen zijn de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en de Maatschappij van Diergeneeskunde. Hij is goed in maatslaan, hij kan goed de maat slaan. De maca (plant – uit het Quechua) zou gunstige gezondheidseffecten hebben. Een machicoulis is een mezekooi [mezekouw, werpgang – voor het pek]. Espresso met een scheut opgeschuimde melk erdoor is caffè [ee] macchiato [k]. Lionel [Leo] Messi is een voetbalmachine. Hij werkt in de auto-industrie. Die pieremachochel eet graag machoechels (peren). De bijtster (vriendin van Luis Alberto Suárez) en tevens bikester was niet bijster slim. 'Het drentenieren hoeft niet per se in Drenthe plaats te vinden, maar het drenthelevengevoel krijgen wel', zei de Drentenaar (wiens schaapjes nog maar net op het droge stonden) tegen een Drentse die al jarenlang van het zwitserlevengevoel genoot tussen de ericaceeën [heidefamilie; erica = dopheide] in Erica (plaatsje in Drenthe). Een moheel is een mool [besnijder bij de joden].