1978 Dictee zaterdag 14-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (27) √

Dictee – dictees [1978]

Oefendictee 830 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (27)

1. De miss wet-T-shirt heeft de verkiezing
[miss-wet-T-shirtverkiezing] gewonnen. Hij studeert land- en volkenkunde. Is een langoustine nou echt een kleine langoest? Nee. Het paard is la plus noble conquête de l'homme [de edelste verovering van de mens]. Wie of wat regeert de wereld, m.a.w. wie is la Reine du Monde [omschrijving van opinie of pers]? L'art de grouper les chiffres [de kunst om statistisch materiaal zo te ordenen, dat men ermee bewijzen kan wat men wil] [Mark Twain]: there are lies, damned lies and statistics [er zijn leugens, verdomde leugens en statistieken]. Ook bij de computer houdt het lifoprincipe in: last in, first out [bv. in een wachtrij]. Een laterna magica is gewoon een toverlantaarn en lata culpa is (juridisch) grove schuld. Is latin rock een latindans? Niet helemaal. Ik ken een latino [oorspronkelijk uit Latijns-Amerika] die Ladino [= Judezmo, taal Spanje, nakomelingen Sefardische Joden] spreekt. De latera (enk.: latus = som of bedrag van een bladzijde in handelsboeken) vielen vies tegen. Desiderius Erasmus' boek handelde over de lof der zotheid (laus stultitiae – als titel: L S). Laveien (o.a. lanterfanten) is lang niet altijd crimineel. Lawaai maken, dat doet een lawaaimaker van een herrieschopper. Het woord 'laser' is een letterwoord, gevormd uit: light amplification by stimulated emission of radiation.

2. Hij somberde wat, maar toch le coeur léger [lee-zjee] (met een licht gemoed). Hij werd opgezweept door le démon de midi (de nieuwe seksuele impuls die op middelbare leeftijd vaak optreedt). Leewater (ophoping vocht in gewricht) kan ook een leeuw beter niet drinken. Het mag wel, maar dan lege artis (l.a., secundum artem, volgens de regelen der kunst). Ten behoeve van welk verschijnsel wordt de Leidse fles [condensator, op te laden tot hoge spanning] gebruikt? Een leidinggevende houdt zich bezig met leidinggeven. Eigenlijk geeft volmaaktheid geen voldoening, denk maar aan: le goût de la perfection qui stérilise (het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid). Ik vind dat mooi: le geste auguste du semeur (het verheven gebaar van de zaaier). Het leggen van het leiendak ging van een leien dakje. Waar komt 'Leier und Schwert' (lier en zwaard) vandaan? Hij bedient zich te vaak van le mot de Cambronne (vloek, krachtterm). Zonder les défauts de ses qualités (de gebreken van zijn goede hoedanigheden) was hij volmaakt. Ik mag ze wel, die paysans du Danube (ruwe kerels die ongegeneerd de waarheid zeggen). Bij een leonina societas (societas leonina) worden de leones wel erg eenzijdig toebedeeld: de een alles, de ander niks: wie heeft, zal gegeven worden ...

3. Hij spreekt vloeiend Letzeburgs [Germaanse taal Luxemburg]. Zijn leven kabbelde voort in een bijna-letale lethargie. Bij leukose is er iets, meen ik, met de leukocyten. Wie schrijft er nou 'leviathan' [mythisch monsterachtig wezen, Bijbel, krokodil] met een kleine letter … GB en VD! Twee li's [China, li = ruim halve km, 575 m] is dus ongeveer een kilometer. Een libellus aureus is een gulden boekske. Met deze Libra (sterrenbeeld Weegschaal, niet meer in wdb.) kun je niets wegen. De gitarist gaf een lick (loopje) toe. Die twee lichtmissen (losbollen) passen goed bij elkaar. Het Lichtfeest is het chanoekafeest en de term 'lichtjesfeest' wordt heel algemeen gebruikt, zoals bij Chanoeka en het joelfeest bij de Germanen. Een liebelei is een flirt, een amourette. Onze-Lieve-Heer – die van de vele kostgangers – verhoede dat deze lieveheer aan diggelen gaat bij het transport. Ze streden lijf aan lijf in een lijf-aan-lijfgevecht. Zij bezit veel Ligurische kunst. Er waren toen veel ligues (verbonden, eedgenootschappen). Ook limbo's [jongerentaal: Limburger] hebben een limbisch stelsel (in de hersenen).

4. Met mardi gras wordt Vastenavond bedoeld. Ze was een verademing: figuurlijk een lilium inter spinas (zoiets als een
roosje-zonder-doorns? Letterlijk: een lelie tussen de doorns). In het limelight (schijnwerper) at hij een limmetje (lemmetje), een lime (soort citroen). Een limousine [lange auto] is een limo. De generaal werd gelimogeerd (aan de dijk gezet), naar Limoges gestuurd. Ze passen bij elkaar als linga(m) (mannelijk geslachtsdeel als voorwerp van verering) en yoni (dito vrouwelijk). Zo'n zin uit je natuurlijk alleen in het Lingala [Bantoetaal Congo]. Ik vind purperrudbeckia's mooi. In het linneaanse stelsel – zoals beschreven in het taxonomisch systeem van Linnaeus – worden linneon (grote soort) en jordanon (kleine dito) gehanteerd. Het devies van Linnaeus was trouwens: famam extendere factis – zijn naam door daden groot maken (à la Piet Hein?). Deze voetballer is links- en rechtsbenig. Is dat nou een links-links breiwerk [niet meer in VD]? Mijn oma heeft daar rijstebrijbergen van. Een Lionsclub is meestal niet Lyons.

5. Vergelijk die laatstgenoemde club ook maar eens met een Rotaryclub. Een lion du jour is lion of the day [held van de dag]. De liostage [lio – leraar in opleiding. letterwoord] was zwaarder dan ik dacht. Bij liquor denk ik het eerst aan hoffmann(s)druppels. Bekend als de bonte hond, bij Jan en alleman: (omnibus et) lippis et tonsoribus notum. De little black dress danken we aan Coco Chanel. We kochten tien loads (kubieke Engelse voet) hout. Op het document stond een loco sigilli (formule die de lak- of waszegel vervangt, afkorting – l.s.). Piet is mijn locum tenens (plaatsvervanger). Ik vond dat ook het logischte logies. In de muziek is lofi (vs. hifi = natuurgetrouw) met een ongepolijst geluid. Gelukkig bleef het bij een logomachie (woordenstrijd) en werden ze niet handtastelijk. Het lombards hoen liep tussen de lombardse bonen. Lotus [Landelijke Organisatie Tot Uitbeelding van Slachtoffers] doet aan een soort van slachtofferverbeelding (bij EHBO-oefeningen – eerste hulp bij ongelukken). Een lug [luhk] verbindt fietsbuizen.

6. Ze krijgt nu toch low care [niet: intensive of medium] in een lowcare-instelling. De luchthart-treurniet [altijd vrolijk] moest even (naar) lucht happen. De Luciaanse (= van Saint Lucia) munteenheid is de
Oost-Caraïbische dollar (XCD). Hij deed dat lucri causa, uit winstbejag. Wist je dat lucite [luu-sie-tuh] polymethylmethacrylaat is? Een lupus in fabula (de wolf in de fabel) is een onverwachte verschijning [in een toneelstuk]. Het lumen mundi is het licht der wereld, i.h.b. Erasmus. Een typo is een typefout [ook: typfout] (typographical error – internet). Mixoscopie is voyeurisme. Kun je bij mond-op-mondbeademing een MKZ-besmetting [mond-en-klauwzeer] oplopen? Een bekende cocktail is mojito [ch] [witte rum, limoensap, etc.]. Zitten er veel kinderen op die m.o.k.-school [NL: moeilijk opvoedbare kinderen]? Ze kon zwemmen als een mooimeisje [vis]. De novicebegeleidster [n/s] ging in de fout, beging een fout. Met je mond vol mag je niet praten. Hebben jullie gemonopolied? Wij noemen dat meestal monopolyen (voltooid deelwoord: gemonopolyd).

7. Dat is een hele mondvol. Moskovieten eten Moskovisch gebak. De Moor reed op zijn moor [zwart paard]. In het mottekasteel [aarden wal, mv. s] hing een mottenballenluchtje. De MRAB-bacterie is de multiresistente Acinetobacter baumannii-bacterie (een bepaalde ziekenhuisbacterie). De bobo werd de laan uit gestuurd. En de rouwdouwer (ook: rauwdouwer) werd het veld uit gestuurd. En de clandestiene asielzoeker werd het land uit gestuurd. Komt bij de myiologie (muggenkunde) ook de myiasis (medisch: parasitisme van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk organisme) aan de orde? Het leek wel of er een Chinese muur was opgetrokken. Die wand is mooi musivisch (met mozaïekwerk) gecomponeerd. De mulat (nakomeling zwarte en blanke) ging met een muleta (stok met rode doek, gebruikt bij het stierengevecht) de mulattin te lijf. Dat ze het naadje van de kous wilde weten, vond ik naatje pet. Neomisten (pas tot priester gewijd) hebben toch veel weg van mysten (ingewijden in een mysterie). Een myorrhexis is een spierscheuring. Dat moet wel een uitgever van verhalen zijn: Narratio (internet).

8. Ik mag ze wel, die narrowescapeverhalen. Dat woord 'nargileh' [Turkse waterpijp] begint me te vervelen. Is het 'machaka' [znw. – samenstelling] of 'macha ka' [bnw.]? Beide! Zij zweert bij caffè macchiato. Op Madison Square Garden werden de eerste madisons (koppelkoersen) verreden. 'Madre de Dios' als tussenwerpsel betekent 'Moeder Gods'. Ik rook liefst maduro [bnw.] sigaren, ook als ik naar Madurodam ga. In Vlaanderen noemen ze een 'makron' een 'macaron' [zeker koekje]. Spleen [ie, ook ee] wordt ook wel maladie sans maladie [weltschmerz, taedium vitae] genoemd. Heeft u ook makuba(tabak)? Male quidem (= male quod sic): jammer dat het zo gelopen is. Het malthusianisme streeft geboortebeperking na. Wie is er momenteel managing director? Management by speech [leiding door vooral veel gepraat], daar schieten we weinig mee op. Een manicheeër hangt Mani [gnostische, Perzische sekte] aan [ook wel: 'schuldeiser', denk aan 'manen']. Wil je ketjap manis [zoet] of ketjap asin [zout]? De god van de indianen is Manitoe. Ze drinkt manzanilla [lichte, droge sherry].

9. Hoeveel kost die manoustoel [rotan]? In die tijd verzette men zich manu et corde (met hand en tand) tegen de manumissio (het vrijgeven van slaven). Een hazelwortel is een mansoor [oor], een mansoir [oor] (nageslacht) is iets anders . Wat doen de Maricolen [Belgische zustercongregaties]? Dat is toch je reinste margaritas ante porcos (paarlen voor de zwijnen) werpen! Met muskoviet wordt Moskovisch glas bedoeld. Mycorrhiza is een soort symbiose. Ze schoten een
MX-raket af. Laat je niet natregenen, laat je niet kletsnat regenen. Ik zal jou een echte nashipeer verkopen. Heb jij nask [natuurkunde, scheikunde] in je pakket? Zij speelt in het Nedpho, het Nederlands Philharmonisch Orkest. Zij houden een tweemaands [bnw.] retraite. Piet heeft er net zo min baat bij gehad, anders gezegd: Piet heeft er net zomin als Jan baat bij gehad. De uitdrukking 'd'accord' mag je niet gebruiken in een dictee, want die staat niet in de woordenboeken. Ik zou ook wel zo'n netsuke [gordelknoop] willen.

10. Spreek snel en goed uit: nepantiek [nep]. Een mariste [beter: maristenzuster] dankt haar naam aan Maria. Denkt dat marmaille (troep kleine kinderen, snotneuzen) het weer beter te weten? Met maroufleren [op een vaste ondergrond plakken] kun je de ondergrond camoufleren. Zij speelt altijd de bedrijvige martha. Hij heeft van nature al een martiale (marziale – van Mars) houding. Een MBA is een master of business administration: die weet ook veel van mba, moderne bedrijfsadministratie af. Men noemt Alfred Hitchcock de master of suspense (de meester van de spanning). De woorden 'massicot' en 'masticot' zijn nauw verwant [poedervormig loodoxide]. Zoek ze maar op. 'Mate [onderbreek de partij],' riep de judoscheidsrechter, 'het is tijd voor de maté [groene thee, paraguaythee]!" De mater saeva Cupidinum (de wrede moeder van Cupido, van de begeerten) kan je in het ongeluk storten. 

 

1977 Dictee vrijdag 13-11-2020 (3) dictee Online dictee van Eclips TV (BE) 2020 √

Dictee - dictees [1977]

Een onlinedictee van Eclips TV 2020

Hieronder het fragment uit ‘De messentrekker’ van Karel De Sadeleer, dat tijdens de uitzending van ‘Het Groot Dictee van Denderland’ voorgelezen werd.

De (geheel) blauwe gedeelten vormden het dictee.

Omar Sharif (auteur: Auteur: Karel De Sadeleer)

1. Toen ik in de Lord Byron [cocktailbar, Brussel] aan mijn eerste Manhattan [merknaam – cocktail] van de avond was begonnen, schoof een krullenbol naast me aan. Ik had zijn gezicht daar al eerder gezien. We geraakten aan de praat, in het Frans en in het Engels. Hij was een Griekse dichter, zei hij, en heette Kavafis [Nieuwgriekse dichter, 1863-1933]. Ik wilde antwoorden dat de eigenaar van de Lord Byron Omar Sharif [Egyptische filmacteur, 1932 – 2015] heette, maar uit welvoeglijkheid deed ik het niet. Kavafis zat in Brussel onder het mom van een residentie op voordracht van het oldboysnetwerk(en) [GB/VD ook: old boy(s) networks] dat in Griekenland over de poëzie exclusieve zeggenschap heeft, maar in werkelijkheid was hij op de vlucht voor represailles. Hij had iets geschreven, vertelde hij me, dat ook hier in België als een oikofobe [GB/VD: oikofobie = afkeer van de eigen cultuur – GB/VD ook: ecofobie] Kritiek van de Politieke Rede [hier op te vatten als eigennaam – vgl. Kant: Kritik der reinen Vernunft] zou worden opgevat. Hij wilde tijdens zijn opgelegde residentie een postmoderne kaddisj [lofprijzing, doxologie] componeren, maar het gesprek ging ook over andere kwesties.

2. Ik herinner me de eerste dag hier nog goed, zei Kavafis. Van de stagiair bij het Goethe-Institut [Brussel, eigennaam] kreeg ik een kamertje toegewezen onder de nok van een pand in het midden van de Aarschotstraat [Brussel, Schaarbeek]. Dat het geen geschikte plek was om een kaddisj te componeren, had ik al heel snel in de mot [BE: doorhebben]. Vorige week was er bijvoorbeeld nog een inval van de antiterreurbrigade om de voltallige Oekraïense ondergrondse op te rollen. Die brigade ken ik, zei ik. Mannen met een exoskelet [geavanceerd pak voor verlamde personen] van tweedehands(e) stofzuigers [ook: tweedehandsstofzuigers] – ongetwijfeld kostelijk fabricaat van FN Herstal [producent vuurwapens, Herstal, bij Luik].

3. Op de gelijkvloerse verdieping is een shishabar gevestigd, ging Kavafis verder alsof hij me niet gehoord had. In en uit lopen [VD, lemma in³] daar gesoigneerde Anatolische types en Maghrebijnse peesmeisjes die het in een Griekse arthousefilm [filmhuisfilm] goed zouden doen als vroegrijpe suffragetjes [minder goed, andere uitspraak: suffragettetjes], heimelijk verslingerd aan het westerse exotisme [belangstelling voor exotische landen] van het grootkapitaal. Soms geeft dat uitzicht op inspiratie, maar voor een nooddruftige vluchteling als ik is het voornamelijk een vexerende [vexeren = kwellen] bron van frustraties.

4. Hoewel ik wilde, kon ik hem geen gelijk geven. In de plaats daarvan bestelde ik voor ons beiden nog een Manhattan. Het toeval wil wel, zei Kavafis toen, dat die prehistorische vapetent [vapen = e-roken, e-sigaretten roken – ook: vapeshop, alles: VD] waarboven ik woon en waar de Kabylische hasjiesj in de bijkeuken plafondhoog opgetast wordt, op dezelfde breedtegraad ligt als de kantoren van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

5. Ik antwoordde dat zoiets wel toeval kon zijn, maar dat er aan het hoofd van die Vreemdelingenbetwistingen een kale boomer [babyboomer] staat die altijd op het verkeerde moment zijn klep opentrekt en er onbewust plezier in schept om de ene na de andere hetze te ontketenen. Zo'n terecht van steeds dezelfde faux pas [misstap, zelfde mv.] betichte kaalkop als het hoofd van de betwistingen, zei ik, zoekt altijd de kortste route naar een dionysische pas de deux [eigenlijk: ballet voor twee, mv.: deuxs], het liefste van al in de Aarschotstraat. Kavafis haalde zijn schouders op. Boven de shishabar, vertelde hij toen, huist een forse Cyprioot die, te horen aan de mazurka die door zijn plafond opstoomt, een Sudetenmoeder van rijke komaf heeft. Pavel heet hij, en de erfzonde van oud geld staat in schunnig zwartgrijs op zijn neus gekarbonkeld [glimmend rode jeneverneus]. Midscheeps getroffen door de erfzonde, zei ik. Dat vond Kavafis een uiig beeld.

6. Pavel woonde vroeger in Laken, zei de Griek, maar daar kreeg hij het op een avond academisch in zijn bol en de volgende ochtend verscheepte [van ene schip naar andere, onoverg.] hij naar
Sint-Joost-ten-Node [in Brussels Hoofdstedelijk Gewest bij Schaarbeek] om er zich in een laattwintigste-eeuws kraakpand te laten bekeren tot het bohemiendom. Daar kwam een heleboel fabuleren aan te pas. Op zijn tweeëndertigste, zo had Pavel achteraf bijvoorbeeld laten optekenen in het gastenboek van de dienstdoende postpunkpastoor, was hij in het spoor van Trotski, en met het oog op een zoveelste Internationale, naar Mexico getrokken. Daar had hij een buitenverblijf in golfplaten laten optrekken tegen de flank van een drooggelegd meer bezuiden Mexico-Stad – een favelistische [favela = sloppenwijk] buitenhut, zo had Pavel het zelf omschreven, alsof het om een kunsthistorisch waardevolle constructie ging. In dat meer hadden axolotls [Mexicaanse salamander] gezeten toen Trotski zijn
trans-Atlantische hetze opstookte, maar voor een
vroegeenentwintigste-eeuwse avonturier viel er in het drooggelegde meer niets meer te rapen, laat staan een internationale politieke carrière. Die vind je hier veel gemakkelijker, zei ik. Als je niet oplet, dan krijg je, voor je het in de smiezen hebt, een internationale politieke carrière aangesmeerd.

7. Nu woont Pavel dus in Sint-Joost, ging Kavafis verder, tussen de Tadzjieken, flamencogitaristen, Zwitsers-Palestijnse messentrekkers en werkloze mei '68'ers die zelfs op het Vossenplein [Brusselse Marollenwijk] persona non grata zijn [beter: ae ae]. Elke middag zit hij tussen twaalf en twee in de goedkoopste bar van de Aarschotstraat emmers crème brûlée te interneren, met een keffiyeh [ook: kaffiya, kufiyyah, arafatsjaal, mani] om zijn half-Teutoonse bourgeoiskop gezwachteld. Da's niet goed voor je vasculaire [bloedvaten betreffend] doorloop, zei ik eens tegen hem, je krijgt er misschien alsnog spina bifida [open rug] van en je hol gaat er vanillewolken van ophoesten. In het slechtste geval krijg je zelfs een maagzweer aan je darmen gebetonneerd. Zoiets valt bij zo'n halve Cyprioot in dovemansoren, natuurlijk. Zo komt het dat ik Pavel om de andere week containers ouzo mag opgieten tot die crème brûlée langs zijn poriën verdampt. Ouzo geeft wel oprispingen aan je schaamte, natuurlijk, en het laatste restje realpolitik [met realo’s – ant.: moraalpolitiek – met fundi’s] verdwijnt helemaal als het Helleense hellevuur aan je kruis begint te vreten. Wat erger is: van een romantische [geen e, het-woord]
tête-à-tête met zo'n peeskind uit de Aarschotstraat kan je dan alleen nog maar beginnen te dromen.

8. Da's heel jammer, zei ik. Anderzijds: zo'n half-Cypriotisch fabeldier als die Pavel van je vergaat het op dat vlak niet slechter dan de overgeprivilegieerde boomers die je hier in Laken en Ukkel tegen het lijf kan lopen, met hun overgare beaujolaiskokkerds. Boomers hebben het over het algemeen niet onder de markt [BE: moeilijk] in Brussel, voegde ik er voor alle zekerheid aan toe, behalve als ze op de
Albert II-laan aan hun pensioen kunnen komen werken, zoals het hoofd van de Betwistingen dat doet.

9. Op dat moment liet Omar Sharif ons weten dat hij zijn kroeg wilde sluiten. Kavafis liet de rekening aan mij en vertrok zonder afscheid te nemen. Sindsdien heb ik hem niet meer gezien. Misschien nam hij me wel iets kwalijk. Dat ons gesprek nu eens in het Frans en dan weer in het Engels verliep, maakte het natuurlijk gemakkelijk om misverstanden en stilistische builen op te lopen. Om geen twijfel te laten bestaan over mijn beste bedoelingen, heb ik het hierboven in het Nederlands weergegeven.

10 Postscriptum (ex-aequoproef, pas gedicteerd toen bleek dat er drie ex aequo’s waren)

Zo komt het dat ik, a rato van een à twee nachtmerries per week, geplaagd word door fantasmagorieën waarin de verduitste
half-Cyprioot een csardas [GB, VD ook nog: tsardas] danst met een afgeleefde temeier [ook: temeie: prostituee]. Wat die dromen van een tenhemelschreiende tristesse [GB/VD: troosteloosheid] maakt, is niet de scenografie [kunst om decors te schilderen] of het dramaturgische [drama betreffende] simplisme, maar wel dat Pavels boulimisch [lijdend aan boulimie, eetbuienstoornis] aan zijn middenrif geciseleerde [bewerkte] pens het verlepte een-tweetje telkenmale doet uitmonden in een gore flipperkastkomedie.

 

 

1976 Dictee vrijdag 13-11-2020 (2) dictee Negende online BeNedictee 2020-09 √

Negende online BeNedictee 2020-09

De 81 invulwoorden en de 12 van de shoot-out zijn vet, cursief en onderstreept

Lizi's memoires (auteur: Lizi van Vollenhoven)

1. Zoals de meeste mensen ben ik geen generatio spontanea
(VD: ontstaan van leven zonder zaad of kiem). Mijn vader, Frits, is in 1923 geboren in de Oost (voormalig Nederlands-Indië), als telg uit een patriciërsfamilie. Hij woonde met zijn ouders, broer en zus op een suikerplantage in Tjepiring. Mijn oma zorgde zelf voor de kinderen, een baboe (Indische oppasster) was er niet, maar uiteraard wel een djongos (Indische inheemse huisbediende). Zoals dat gebruikelijk was, ging mijn vader tijdens zijn middelbareschooltijd
[middelbare school] naar Nederland, omdat de scholen hier beter waren. Aan het internaat heeft hij slechte herinneringen, en zijn studietijd werd vergald door de oorlog. Omdat hij weigerde de loyaliteitsverklaring te ondertekenen, en zéker geen zin had in de Arbeitseinsatz bracht hij de rest van de oorlog ondergedoken door, aardappelen en uien rooiend bij een boer in de Noordoostpolder [NOP]. Uiteindelijk kon hij na de oorlog aan de Technische Hogeschool * te Delft afstuderen als ingenieur [gezegd: afkorting] (ir.) en hij ging werken bij de Shell in Den Haag. 

* Toen TH Delft – ik ben wiskundig ir. aldaar, thans TU (Delft).

2. Mijn moeder was afkomstig uit Hongarije, als oudste dochter uit een oudadellijk geslacht. Haar vader was chirurg, haar grootvader
V.D.M., verbi divini minister. Uiteraard waren dat na de communistische machtsovername in Hongarije niet de beste papieren. Alhoewel zij als scheikundige een goede baan had, was het leven in Hongarije dermate miserabel, dat zij een jaar na de Hongaarse revolutie, dus in 1957, naar Nederland vluchtte. Na enige tijd kon zij gaan werken in het KSLA, het grote Shelllaboratorium in Amsterdam. Toen zij daar op een goed moment een oliekookcursus moest volgen, trof zij daar, achter een distillatiekolom [ook: destillatie, andere uitspraak], een jonge ingenieur uit Den Haag, die ook ingedeeld was bij deze cursus. En zo is het gekomen.

3. Snel na hun huwelijk werd mijn vader voor een jaar uitgezonden naar het Shellkantoor in Berkeley. Daar in Amerika werd mijn broer geboren. Twee jaar later volgde ik. Niet in een of ander spannend buitenland, maar gewoon tweehoog-achter in een flat in een Haagse nieuwbouwwijk, onder leiding van de kordate verloskundige mevrouw Boon.

4. Mijn ouders waren heerlijke speelouders. Paardjerijden, kakkestoelemeien, met blokken of dinky toys spelen, memory of pimpampet, we deden het allemaal. Later werd er ook mahjong gespeeld en gebridged, (ook: gebridget, zelfde uitspraak).

5. Maar zij verwachtten verder veel van ons. Zo wijdde mijn vader ons al op jonge leeftijd in in de hoofdwetten der thermodynamica en traagheid, en antwoordden wij op zijn vraag: “hoe luidt de wet van Newton?” al op ons derde: “F = m x a.” [Volgens mij ook: F=ma,
F = m a, etc. - niet in VD] Uiteraard begrepen wij niet wat we zeiden, maar we waren blij met de reacties die dit bij toehorende ooms en tantes teweegbracht. Mijn moeder zocht het meer in de hoek der letteren. Als wij na ons badje in witte handdoeken werden gewikkeld, vond zij dat wij net kleine Romeintjes waren. En omdat kleine Romeintjes nu eenmaal Latijn spraken, leerde zij mij te zeggen:
quod licet [uitspraak: k] [wat geoorloofd is] lovi,
non licet [niet geoorloofd] bovi **.

** Internet: quod licet lovi non licet bovi (Wat Jupiter is toegestaan, is het rund nog niet toegestaan) is een Latijns spreekwoord dat in feite zegt dat wat een als belangrijk aangemerkt persoon mag, niet zomaar ook iedereen toegestaan is.

6. Mijn broer was groter en kwam er minder makkelijk van af
[afkomen van], maar ook hij kon al snel een passage uit de eerste Catilinarische redevoering van Cicero opzeggen. Quousque tandem [kwo-woes-kuh - VD : hoelang nog?] abutere, Catilina, patientia nostra? Quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet? Uiteraard ontbrak pianospelen niet aan onze opvoeding, maar ook werd het normaal gevonden dat we op ons tiende al gotiek van rococo konden onderscheiden. 

 7. Op culinair gebied kwamen we niet tekort. Het Hongaarse eten van mijn moeder, gekenmerkt door o.a. paprika, uien, zure room en karwijzaad kon ook mijn vader bekoren. Op haar beurt had mijn moeder geen enkel bezwaar tegen experimenteren met seroendeng (VD: geroosterde gemalen kokos met kruiden (en pinda’s)) en sereh [GB/VD: citroengras].

8. Mijn vader sprak zeer fraai Nederlands. Hij had een welluidende stem. Als men hem vroeg waar hij geboren was, dan ging hij
rechter op [van rechtop en recht, rechter, niet in wdb. Ook rechterop terecht goed gerekend, vgl. dichtbij, dichterbij en dichtstbij! Mogelijk ook: rechtstop?] zitten en sprak “Nederlands-Oost-Indië”. Voor de naam Indonesië had hij weinig achting. Om zijn taalkundige grapjes, zijn quodlibets [mv. is beter vanwege ‘grapjes’ – maar enkelvoud is verdedigbaar en de s is niet voorgelezen; dat enkelvoud is dus zeker goed] en zijn onzingedichtje over de Zwaroefel moesten mijn broer en ik erg lachen. Als we een beetje stout waren, keek hij streng en zei saldrement, sakrenondeju of sakrenondefiets. Uiteraard verbasteringen van sacre-nom-de-Dieu. Waren we écht stout, dan zei hij niets, maar dan kregen we een oplababbel. Maar dat kwam niet vaak voor.

9. Na lagere school, vwo en universiteit ging ik als nieuwbakken arts in 1988 aan de slag als agnio chirurgie [GB/VD:
assistent-geneeskundige niet in opleiding] in wat toen nog gewoon het AZL heette. (Tegen de naam LUMC – Leiden – heb ik net zo’n aversie als mijn vader had tegen Indonesië.) Het waren twee geweldige jaren, maar vast staat [los, uitleg lastig] dat je als jonge arts wel héél erg door de mangel gehaald werd, – in de heftigste week bracht ik 126 uur [van de 7 x 24 = 168 dus] in het ziekenhuis door.
Maag-darm-lever- en vaatchirurgie [maag-, darm-, lever- en vaatchirurgie lijkt beslist niet fout, het is wel [VD]:
mdl-arts = maag-, darm- en leverarts – in GB en VD:
maag-darm-leverarts! Maar in GB ook maag-darmarts, dus de drieledige combinatie is zeker niet uniek!], traumatologie, oncologie, SEH [Spoedeisende Hulp] en ic [intensive care], ik heb op alle afdelingen meegedaan. Daarna kwam een jaar interne geneeskunde. Prachtig vak, maar de sfeer was erg matig. Vervolgens deed ik een blauwe maandag mee aan een onderzoek naar profylactisch [voorbehoedend, preventief] gebruik van cholesterolsyntheseremmers. Uiteindelijk ben ik naar Engeland gegaan om daar de huisartsenopleiding te doen. Eerst ruim een jaar in het toen gloednieuwe ziekenhuis op het Isle of Wight, een op-en-top Engelse omgeving met kronkelende landweggetjes, glooiende heuvels en tearooms met scones [broodje] met jam en clotted cream. Na dit kleine aardse paradijsje volgden zes maanden gynaecologie en verloskunde in een zwart gat bij Manchester, waar ik tot het eind toe geschokt bleef over de onwetendheid van jonge meiden in die omgeving. Zestienjarige meisjes die voor een tweede of derde abortus kwamen, waren geen zeldzaamheid. De seksuele voorlichting was duidelijk tekortgeschoten, maar ook hadden de meeste meisjes vijftig punten IQ te kort. Ik blééf uitleggen dat sokken aanhouden [VD], ondersteboven melk drinken of scheelzien geen betrouwbare vormen van anticonceptie waren. Hoe je deze meisjes enig benul bij kon brengen, bleef een non liquet [onbeantwoorde vraag, kwestie – afko: n.l.]. Het jaar daarna, bij een huisartsenpraktijk in Oxford, was een verademing. Het was de vriendelijkste praktijk die ik ooit ben tegengekomen en er is geen stad waar je zoveel, zo mooie gebouwen in een relatief klein gebied bij elkaar ziet staan.

10. Met mijn huisartsendiploma op zak ben ik toen eerst de wereld rondgegaan. Ik heb struisvogel gereden in Zuid-Afrika (iets wat ik nu echt niet meer zou doen), aan scubaduiken
[self-contained underwater breathing apparatus – kleine letters = geen streepje!] gedaan in Australië, geraft [raften = wildwatervaren in een raft] en gebungeejumpt [elastiekspringen, bv. van hoge brug] in
Nieuw-Zeeland en over vulkaanvelden gelopen in Hawaï.

11. Terug in Nederland ben ik als huisarts in dienstverband aan de slag gegaan en gebleven, eerst 13 jaar in Rozenburg, en nu alweer ruim 12 jaar in Den Haag. Inmiddels leid ik ook coassistenten op en werk ik als SCEN-arts [steun en consultatie bij euthanasie in Nederland]. Het enige wat in de eerste jaren aan mijn geluk ontbrak, was een ridder op een wit paard. Deze diende zich in de zomer van 2000 aan in de vorm van Erik, een assistent-conservator oude Nederlandse tekenkunst bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, het RKD. Zijn speciale interesse was middeleeuwsekastelenruïnes. Van alle afbeeldingen die er van ruïnes bestonden, kon hij zeggen om welke ruïne het ging en in welke tijd. Ruïnes zagen er in 1800 immers anders uit dan in 1900. Hij was verder een polyglot en hij hield van spelen met taal. Uitdrukkingen als “nieuwe woordneologismen” of “vermakelijke lachgrapjes” vlogen me om de oren, en een man met enorme jubeltenen was een “curvodigitopodist”. Het huwelijk werd bezegeld met de geboorte van Floris, uiteraard het meest fantastische kind ooit geboren. Ondanks zijn chronisch verstopte buizen van Eustachius verliep zijn taalontwikkeling bijzonder goed en kon hij op zijn derde al keurig “soevereiniteitsoverdracht” zeggen als we vroegen: “Wat werd er in 1949 ondertekend?” Ook het aanwijzen van zijn arteria gastro-epiploica dextra was voor hem een makkie. L'histoire se répète ...

12. Helaas, ook in mijn leven is er een gitzwart hoofdstuk. Erik viel ten prooi aan de lafhartigste van alle ziekten. Vergelijkbaar met de dementors uit de Harry Potterserie [betreft HP zelf, niet à la] die elk goed gevoel uit je zuigen, je vanbinnen ijskoud maken en je het gevoel geven dat je nooit meer gelukkig zult worden, nam een depressie bezit van hem, uitmondend in een suïcide in 2016. Uiteraard maakten we hierna de rouwfases volgens het Kübler-Rossmodel
[niet in wdb. - zijzelf, vgl. Harry Potter] door, maar gelukkig konden Floris en ik ons leven herpakken.

13. Maar laat ik niet eindigen met deze sombere noot. Kleine en grote dingen, BeNeDictees en Galbaquizzen, het spotten van een kolibrievlinder of een juffer in het groen [waterjuffer, een
juffertje-in-’t-groen = plant – zou kunnen – of likeur – die kun je niet spotten, maar de uitspraak was sowieso anders] kunnen mij blij maken. Van mijn eigen geklungel op de piano, maar ook van
kruip-door-sluip-door in de netten van een klimpark kan ik genieten. Tv-kijken met mijn knuffelige je-weet-welkater [niet willen of kunnen benoemen] op schoot en het zien van mijn zelfaangelegde [lemma zelf – znw. – volgens de heel preciezen – woord niet in GB of VD – zou het mogelijk toch los moeten; dat is dus niet echt fout!] tuinvijver stemmen me tevreden. In Floris leven mijn ouders en Erik voort en dat is genoeg om gelukkig mee te zijn.

14. Shoot-out

Endorfinen komen bij mij echter ook in grote hoeveelheden vrij uit hun postsynaptische vesikels [GB, VD ook: vesicles – soort blaasje ***] bij het nuttigen van schwarzwalderkirschtorte,
mirabel- of reine-claudetaart [beide: pruim],
feuilleteegebak met griottevulling [bladerdeeg, griotte + s = kers, morel] of een poire belle Hélène. Zacht, zoet en warm, zoals bijvoorbeeld jan-in-de-zak [meelgerecht, in doek gekookt], die
au bain-marie [boven of in warm water beneden 100^o bereid] bereid dient te worden, doet het bij mij meestal goed. Parfait-amour [rode likeur] is zelfs mij iets te zoet, maar een kopje peccothee [ook: pekoe, andere uitspraak], of een glas Spanish coffee [internet, vgl. Irish coffee], met veel Tia Maria [merk, evt. t m], of zijn Italiaanse evenknie met amaretto [likeur] doen mij inwendig gloeien, zeker als daarbij een bonbon gevuld met hazelnootpraliné [praline = bonbon, praliné = vulling] wordt geserveerd.

*** M.i. moeten beide vormen goed worden gerekend. De schrijfwijze ‘vesicle’ heeft uitspraak /vɛzɪkəl/ (vèh-zih-kuhl), de schrijfwijze ‘vesikel’ heeft uitspraak /vəzikəl/ (vuh-zie-kuhl). Omdat de eerste klinker fout werd voorgelezen (niet èh of uh maar ee), kun je moeilijk een van beide schrijfwijzen afkeuren! Jury: de (foute) uitspraak lag dichter bij die van vesikel dan die van vesicle ... (:-)

15. Mocht er, ijs en corona dienende, weer eens een BeNeDictee bij mij thuis gehouden worden, dan verzoek ik u tevoren deze shoot-out nog eens door te lezen.

 

1975 Dictee vrijdag 13-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (26) √

Dictee – dictees [1975]

Oefendictee 831 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (26)

1. Wordt het mattheaanse evangelie (naar: Mattheus) het meest gebruikt? Een pornoactrice is de mauvaise honte (valse schaamte) wel voorbij. Deze mazout (stookolie) kun je beter niet drinken, die andere mazouts (ook: mazouten, mix van pils en cola) wel. Met MBD (gedrags- of leermoeilijkheden bij kinderen) wordt minor brain damage of minimal brain dysfunction bedoeld. Mèden thaumazein: zich over niets verwonderen, synoniem: nil admirari. Het synoniem van 'mèden agan' is 'niets te veel' (ne quid nimis). Dat is wel erg duidelijk mosterd na de maaltijd: médecine après la mort. Gelieve 'medieval' (muziek
[mèh-die-ie-vuhl]) en 'mediëval' (lettertype [mee-die-jee-vahl]) niet te verwarren. Met medioneerlandistiek wordt de studie van het Middelnederlands aangeduid. Is een meeneemchinees een Chinees om mee te nemen? Nee, dus. Hé meis [meisje], wat heb je een leuk meis [mei] jurkje aan! James Watt heeft de stoommachine uitgevonden en alle(r) ogen zijn gericht op Kwatta.

2. Wat? De watt (W): halfwattlamp, hectowatt (hW), kilowatt (kW), kilowattuur (kWh), megawatt (MW), milliwatt (mW), microwatt (μW), wattage, wattmeter (niet: Wm), wattpiek (Wp, eenheid voor zonnepanelen), wattseconde (Ws, joule, J) en wattuur (Wh). Het symbool van meitnerium is Mt (109). Wat Melisch is, is van het eiland Melos afkomstig. Wat melkitisch is, betreft de melkieten (christenen die het monofysitisme: Christus heeft alleen de goddelijke natuur, niet de menselijke, aanhangen). Een mella is een Jodenbuurt in een Marokkaanse of Ottomaanse stad. Hij was zo dronken als een meloete (dronken, bnw.) meloet (dronkenman, znw.). Zou je menen? Bedenk dan: Menen [plaats] ligt dicht bij Kortrijk. Zij is een menageus (zj –huishoudelijk, spaarzaam) type. De eerste menorroe (menstruatie) is de menarche. De Mensa Domini is de tafel des Heren, de avondmaalstafel, waar het Heilig Avondmaal (afko: H.A.) genuttigd wordt. De titel van een geschrift van Nietzsche is: Menschliches, Allzumenschliches. Met mercaptaan wordt thiol aangeduid.

3. Onbeduidende praatjes zijn menus propos [mv.]. Ik werk veel met meranti [hout van gelijknamige boom] en merbau. Hem gewerd een mente-captusverklaring (mente captus, KZ-verklaring, iets anders dan een KZ-syndroom). Is een mesthuwelijk echt wat je dacht [t.b.v. de mestrechten!]? Pas erg op met methamfetamine, (crystal) meth, tik. Een metteur en scène zorgt voor de mise-en-scène [op het toneel], snapt u? Is Middel-West-Perzisch echt een taal? Internet alleen: Middelperzisch. Dan zal 'middenpaleolithicum' ook wel een correcte term zijn … Een meursaultje [wijn] gaat er altijd wel in. Bevat (crème de) menthe [ook: pepermunt(likeur)] echt menthol? Vast wel. Hij is gespecialiseerd in laatzeventiende-eeuwse literatuur (GB ook: tt). Ik doe je eenmalig dit niet af te slane aanbod. Niëlleren (niëllowerk maken – iets met graveren) is niet nivelleren. Een nikser is van het niksen, een nixer van de generatie nix (ook: generatie X, verloren generatie]. Een nymfomane [n/s, mannengek, nymfo] is niet per definitie een nymphe du pavé [straathoer]. Ik zal dat nooit en te (ofte) nimmer toegeven. Is dit hebbedingetje van nieuwzilver of van oud zilver gemaakt?

4. In de nivôse (sneeuwmaand Franse Republiek) had je wel een nivometer (voor sneeuw) nodig. Zij is mijn poolster, mijn gids. Die meid is nog mijder (mijde = bnw., verlegen, schuw, terughoudend, afstandelijk) dan de rest. De Noord-Nederlandse bevolking spreekt Noord-Nederlands. Gooi dat maar in de milco (milieucontainer). De vliegende tering wordt ook wel met miliaire tuberculose (van die tuberkelbacillen) aangeduid. Een Mileziër woonde in Milete: daar kwam ook de filosoof Thales (van Milete) vandaan. Millefeuille is een gerecht, millefiori kunstglas en millefleurs een specifiek bloemetjespatroon. Millefolium is duizendblad en groeit in mijn tuin. De milieuorganisatie onderzoekt de milieu-invloeden van een en ander. Hij is televisieminded (tv-minded, teeveeminded), maar ook wel
open-minded te noemen. Minauderen [oo] is koketteren. Het mingporselein herinnert ons aan de Mingdynastie. Zij sluiten alleen maar min-maxcontracten [aantal werkuren] af. Een minnekästchen ging van hand tot hand, van bruidegom naar bruid.

5. Hij bleef seconde-, zo niet minutenlang onder water. Deze minotaurus [stierkever] was niet in het Labyrint [van Knossos, doolhof] opgesloten. Quid mirum (wat wonder?), dat hij het dictee gewonnen heeft? Deze mirabel (pruimensoort) is toch wel mirabile visu (wonderbaarlijk om te zien). Miscere [k] utile dulci: het nuttige met het aangename verenigen. Een misogyne vrouwenhater is vrouwen hatend. Stelen van mispickel (arsenicumkies) is mispikkelen (misdoen, misdrijven). Hij miste de boot, omdat het mistte. Hij was bezield mit heiẞem Bemühn (met vurige ijver). Ben jij je mobi (mobiele telefoon) soms kwijt? De afkorting m.m. staat voor mutatis mutandis = met de voor de toepassing in een ander geval nodige veranderingen (en ook voor memento mori = gedenk te sterven: denk eraan dat je ooit sterft). De modus procedendi is de procesorde. Spreken alle moffrikanen Moffrikaans? Ik rijd nu Mondeo. Ze beleefden een mondbeglänzte Zaubernacht (door de maan beschenen tovernacht). Eén
bureau-ministre, twee bureaux-ministres.

6. Kun je wel: montes auri polliceri (s – gouden bergen beloven)? Een mopé is een zekere vrucht. Wie moppen tapt, is een moppentapper. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Moraine [èh] is hetzelfde als morene [ee]. Hij was mortibus, mortelefitikus, morsdood. Op hardrock en heavy metal kun je moshen (jongerentaal: wilde armbewegingen maken bij het dansen op hardrock en heavy metal). Een mousqueton [musketon] is een zwaar soort musket. We eten muesli: lekker! Een MPV is een multipurpose vehicle. Geef eens een goeie definitie van 'moiety' [zoek op! – moeilijk ...]. Moleskin of bevertien [ee] komt van het (ook Engelse) beaverteen [ie]. Is dat niet wat overdone: een molton ondersprei onder een moltondeken? Het MON is het motor octane number, een LON is een Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Trouwens: het RON is het research octane number. Bij monofyletisch of monogenetisch denk je aan één stam (fyle, fylum, verdeeld in fratrieën).

7. Een mono-uitzending is alleen mono te beluisteren. De twee meter lange afstandsreiziger reisde per montgolfière, per heteluchtballon. Hij probeerde het moquant (schertsend, bespottend, honend) af te doen. Multum in parvo: veel in klein bestek. Een munus Apolline dignum is een uitstekend gedicht. Muris in modum, muris in morem, op andermans kosten de filantroop uithangen is te gemakkelijk. Mutato nomine (als men slechts de naam verandert) lost de problemen uiteraard niet op. Voor één miljoenste wordt vaak een mu'tje gebruikt: met μm wordt een micrometer aangeduid, met μV een microvolt. Heb je muco, dan heb je CF (cystic fibrose, taaislijmziekte, mucoviscidose). Uit het docentenkorps werd een muziekkorpsje gevormd. My dear, mon Dieu, my kingdom for a horse [mijn koninkrijk voor een paard]. We herkenden de mysteryguest onmiddellijk. Wat is het verschil tussen een myxoma en een myxoom? Gering: allebei met slijm ... Die brekebeen kwam van Scylla in Charybdis [van de regen in de drup].

8. Hij speelt zijn oboe-d'amorepartijtje (hobo – oboe d'amore) goed mee. Hij is beseibeld oftewel besuikerd. Ik zou dat nooit ofte niet toelaten. Met de esofagoscoop kan de arts de oesophagus op esofagitis inspecteren. Vroeger kwamen Delfische producten uit Delphi. In de openlucht heb je geen open haard nodig, zelfs geen nepopenhaard. We gaan opstappen, we gaan onze fiets op stappen. Die jongen is op een duit [vorige VD, nu alleen op-en-duit – geheel en al] zijn vader. Je kunt er donder op zeggen, dat ze de krant gaat opzeggen. In de Opus Dei [organisatie] wordt vaak het opus Dei [gebed] gebeden. Bij die foto, waar ze uit bed opstaat, zie je wel dat ze er gekleurd op staat. Opbouwende kritiek, daar kun je op bouwen. Ze bracht orfische gezangen ten gehore. Mijn spreekbeurt gaat over de vroegere Oriënt-Express en de Trans-Europa-expres (TEE). Het vroegere Oud Europa [= West-Europa] was deel van de Oude Wereld.

9. Hij verschuilde (verschool) zich achter de schuur, waar toevallig ook zijn vriend schuilde (school) voor de regen. De titel luidde 'Bij Vaders' graf' en dat gedicht ging over het begraven na het verscheiden van de bekende Kees Vaders. Dat zou zijn eer te na gekomen zijn. Het had iets van een déjà vuutje, die out-of-the-blueverschijning. Het byssus was een zeker zeer fijn linnen bij de Ouden, met name bij de Egyptenaren. De oud-ambtenaar heeft zich op de oudambachtelijke kaasbereiding geworpen. Bij het oud papier ophalen merkte een van die oudpapierophalers op, dat een oudvader gewoon een aartsvader is. Die overstenrang had hij al voor die overzeese uitzending. Hij verscheen overdag soms overnight. Hoe luidde in 2000 de paardenbloemregel? De n'demachtswortel uit 2 tot de n'de is 2. Een naaies is een naaister.

10. Een bekende scheepsterm is 'naaiing' [verbinding tussen touwen]. Hij is naar Flip, maar een kennis met die naam heeft hij nooit gehad. Die nabob [een rijke] was in het verkeer een bob [bewust onbeschonken bestuurder]. Die stijfkop is een kind van Naboth; daarmee vertoont ze nog niet een stiff upper lip (letterlijk: stijve bovenlip; gereserveerdheid). De vorst der duisternis is Lucifer. Voor de zekerheid waren er bij het belishabaken [zwart-witte paal met oranje knipperlicht] ook nog enkele nadarhekken [BE: dranghek] gezet. Niet elke naffer (uit Noord-Afrika, m.n. uit Marokko, afkomstige allochtone jongere) is een nagger (in NL: iemand die normafwijkend gedrag vertoont). De viermeiviering (4 meiviering) is de nationale dodenherdenking. Je kunt je borst natmaken. Hij schildert liefst
nat-in-nat (alla prima). Naufragium in portu facere [k] oftewel navem in portu mergi (in het zicht van de haven schipbreuk lijden) is toch wel heel triest. Nawezen [na de dood van de vader geboren kind] worden vaak hinderlijk nagewezen.

 

1974 Dictee donderdag 12-11-2020 (1) dictee Dictee van de dag (25) √

Dictee – dictees [1974]

Oefendictee 832 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (25)

1. Met zijn navy (marineblauw) truitje had hij vanzelf een navylook [stijl]. Een near miss is een bijna-botsing. Die ijzeren hein (bedoeld wordt de IJzeren Hertog, the Iron Duke, red.) is nec prece nec pretio (noch voor smeekbeden noch voor geld) gevoelig. Necropsie (lijkopening, lijkschouwing, sectie) is nog steeds een optie. Deze held gaat doordacht te werk: hij is nec temere, nec timide (roekeloos noch vreesachtig). Dat avontuur had een nefaste (funest, rampzalig) afloop. Een paard en zijn berijder kunnen neien (hinniken). Op de Filipijnen wonen nog steeds Negrito's. Hield de negus (keizer van Ethiopië) van negus (warme wijn met suiker en specerijen bereid)? Had jij ooit gehoord van de Nemeïsche Spelen [Nemea, plaats in Griekenland]? Wat houdt het nemo-teneturbeginsel (verdachte hoeft niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling) eigenlijk in? Je liefste wens: n'en parler jamais, y penser toujours (er nooit van spreken, er altijd aan denken). Het nepent(hes) is het kannetjeskruid. De nesjomme is de ziel van het jodendom. Het neuston (elk van de microscopisch kleine diertjes die aan het oppervlak van stilstaand water leven – mv. neustonen) is niet, wat je wellicht denkt. Als we niet oppassen, wordt dit een neverending story (situatie die zich steeds weer voordoet). Roosevelt tekende persoonlijk voor de New Deal [sociaal-economisch beleid vanaf 1933].

2. Voor mij was de girl next door de next best. Die neys [muziekinstrumenten] klinken leuk samen. Wij noemen New Delhi gewoon Nieuw-Delhi. Niemand de deur uit! Waar is mijn nijf (mes)? Ik vind dat een (kei)nijge bloes (blouse). Buiten bewustzijn zul je je van geen kwaad bewust zijn: nil conscire sibi (nihil conscire sibi). Pas op, als hoornvee gaat nijten (met de hoorns stoten). Zijn baard was nive candidior (witter dan sneeuw). Mijn noabers [buren] zijn fantastische mensen. Krijgen wij die no-claim nog? Mierenneuken is nog erger dan muggenziften: nodum in scirpo [k] quaerere (letterlijk: knopen in biezen zoeken). Hij is er een van no-nonsense. Het non-paper [heeft geen officiële status] over nonouders was in nonparel (nonpareille, lettertype) gedrukt en werd goed verkocht: pecunia non olet (geld stinkt niet), dacht de uitgever. Eenzaam, maar non solus (niet alleen). Mede door non-usus [niet-gebruik] is dat recht vervallen. Noodles zijn gewoon noedels. Hij heeft me echt genooid (genood).

3. Een moddercatch voldoet helemaal aan de nostalgie de la boue (terugverlangen naar de laagste uitspattingen). Overleden: not dead, but gone before. Heb je haar laatste novellebundel [n/s] al? Ken je de fabel van de nuda veritas (naakte waarheid)? Zo'n huisjesmelker, die wil liefst nudo detrahere vestimenta: veren van een kale kikker plukken. Een nugger is een niet-uitkeringsgerechtigde. Mijn pc is weer genuket (kwaadaardig gecrasht). Nonouders zijn gewoon nu-of-nooitouders, nunc-aut-nunquamouders [nunc aut nunquam, aut nunc, aut nunquam]. Het is een sisyfusarbeid om syfilislijders weer gezond te krijgen. Heel gewoon, doodgewoon. Ik vind dat je over de dood gewoon moet kunnen praten. Is een pasja (hoge ambtenaar Ottomaanse Rijk) hetzelfde als een padisjah (dito sultan)? Hij trok zijn padiemes (padie = rijst). Mannen met paltrokken (bovenkleed), zijn die aan het werk in paltroks (molens)? Wat palestrisch (m.b.t. worstelen) is, verwijst naar een palaestra (sportveld). Paraenese (opwekking tot deugd) zal toch meestal wel aanleiding geven tot deugddoende belevenissen?

4. Hij leidde een vie manquée, een gemankeerd bestaan. Er zijn al plenty volgeplande dagen. De paratroepers hadden het zwaar. De drie schikgodinnen Clotho, Lachesis en Atropos, worden ook wel Parcen genoemd. Des histoires de femmes (vrouwenpraatjes) betekenen niet altijd parler chiffons (over kleren en opschik praten). Zeeuwen staan bekend om hun recht-door-zeeë simpelheid (parsimonie) en zuinigheid (parcimonie – cent). Spreekt een pasja Pathaans (Pasjtoe)? Rare zin: pashmina (sjaal) komt van de kasjmiergeit uit Kasjmir. De dokter had veel patiëntie met de patience spelende patiënt. Over de autoweg liep een passerelle [geen 'luh' uitspreken]. Een dotterbehandeling wordt ook wel ptca (percutane transluminale coronaire angioplastiek) genoemd. In je peignoir peigere (bedorven) vis eten kan tot peigeren (doodgaan) leiden. De pekan (vismarter) verslikte zich doodgemoedereerd in de pecannoot.

5. Na zijn pensionering is hij een pensionnetje begonnen. Zeldzaam: een penny-a-liner [schrijft voor een penny per regel] die een penny dreadful [stuiversroman] schrijft. De groupie [volgt favoriete popster overal] liftte mee in de groepageauto [vracht van meerdere afzenders]. (Belgisch) Middelburg ligt in Oost-Vlaanderen (er is er ook een in
Zuid-Afrika, 300 km van Kaapstad). Octies (ten achtste): dit is het einde! Mooi, die cloqué [bnw., katoen, zijde, wafeldessin] klokrok [= klokvormig, wijd uitvallend]! Goed gekeud, die bloque (bij biljarten)! Ik ben die krabbende pers (kat) zat, geef mij maar wat van die boeddhistische persad (zoetigheid). Hoeveel petameter (Pm) staat de maan (gemiddeld) van ons af? Egeltjes doen het penages (voorzichtig). Heeft die tholos (Oud-Griekse kleine ronde tempel met of zonder peristyle) wel of niet een peristyle (zuilengang)? Hij probeerde het per fas et nefas (met geoorloofde en ongeoorloofde – dus alle – middelen) te voorkomen. In de bodem van de pépinière (boomkwekerij) werd een pépite (goudklomp) gevonden. 'Peperoni' [èh] (peper, pepperoni = pikante salami), dat schrijf ik nou altijd fout! Peu à peu (beetje bij beetje) krabbelde hij op.

6. Jazeker, Petrarca heeft het petrarkisme teweeggebracht. De petinggi (dorpshoofd) snapte niks van de petersprojectie van de aardbol op een plat vlak. Zat de glucose voor de PET-scan [positron emission tomography] echt simpelweg in een petflesje [polyethyleentereftalaat]? Deze keten exploiteert petit(s) restaurants (GB; VD alleen s s [+]) en grand(s) cafés. De bozzetto (voorstudie) beloofde veel goeds voor het eindresultaat. Gepikeerd piekerde hij over de mislukte piqués bij het piqueren (bij biljarten). Pinceren is pizzicato [tokkelend met vingers] spelen. Echt ridicuul: met een pillbox [hoed] op de pillegift [doopgeschenk] in het pillendoosje geven. Nog zoiets: een fiets met pittoband [houten] en op de bagagedrager een pittenbak [voor komkommers] met pittetouwen [van pitte – geen mv. – vervaardigd – bladvezels agave, ook: pitavezel] erin. De Antilliaan kwam eind december uit Amsterdam van een koude Kerstmis thuis. De beurs schommelde zoals altijd tussen alltime low en alltime high [absolute beursrecords]. Met de Lange Mars trachtte men te ontkomen (met Mao Zedong) aan de terreur van Tsjang Kai-sjek.

7. In dat sodom en gomorra – die sodom-en-gomorriaanse omgeving – waren polyandrie (veelmannerij) en polygynie (veelwijverij) aan de orde van de dag. Die polyeder (veelvlak) is van polyethyleen gemaakt en staat op de balie van de polikliniek. Op Porto (Puerto) Rico wordt veel portorico [tabak] gerookt. We hebben enkele portakabins gehuurd. Op het Portiuncula-aflaatfeest kun je een volle portiuncula-aflaat verdienen. De gedachte moet niet postvatten dat pot-au-feu (stoofpot) en pot à feu (zekere vaas) precies hetzelfde zijn. Ze serveren port-salut (trappistenkaas), chic hoor! Hij jogt voor het lichaam en doet aan yoga voor de geest. Je zult maar zo'n pratatieve (praatgrage) tante hebben … Dat weet je toch: praeteritio is gewoon pretermissie? Voorbeeld: ik zou nooit zeggen dat je stom bent … Wat is het verband tussen een o'tje en iemand in het ootje nemen? Geen. Oarsen, boordroeien, gebeurt dat nog?

8. De obelix met zijn O-benen stond naar de obelisk te kijken. Hoewel officieel-juridisch obiit (decessit) sine prole, weet men dat hij een hele kinderschare achterliet. Dat obiter dictum (losse opmerking) sloeg in als een bom. Hoever zou hun obediëntie (obsequium) (gehoorzaamheid) reiken? Een oblie is een wafeltje, oublie is chocolade. Jij oblomov (extreem lamlendige persoon), ga eens wat doen! Wat vind je van die obliquus [kuhs – met traps- of sprongsgewijze voortschrijding] uitgevoerde muziek? Zo'n oblong (met liggend formaat) zangbundel is zeldzaam. Gebruiken ze oboe d'amores (ook: d'amore's) [hobo] voor minneliederen? Een occidentalist beoefent het Occidental [kunsttaal], dus niet het Occitaans, de langue d'oc, en ook niet de langue d'oïl, in de middeleeuwen de taal in Frankrijk boven de Loire, waaruit het moderne Frans is ontstaan. Met hun ocellen (puntogen) bekeken de insecten de ocelli (mv., pauwenogen) van de pauw. Bij Ockham's razor is parsimonie (eenvoud en begrijpelijkheid – simpel) favoriet. De Octant (sterrenbeeld) vind je bij (boven) de zuidpool (magnetisch) (ook wel: Zuidpool = Antarctica = het zuidpoolgebied).

9. 'Partant pour la Syrie' klonk het in plaats van de verboden Marseillaise. Een ocotillo is een woestijnheester met – als het regent – karmozijnrode bloemen. Ouders moeten hun kinderen oculitus amare (liefhebben als hun oogappel). De rabies theologorum [razernij der theologen] wordt aangewakkerd door de odium theologicum (haat die wordt opgewekt door verschil van mening over een geloofspunt). Het is overigens maar een klein deel van de algemene deliramenta doctrinae (de razernij van de geleerden). Rage en razernij liggen dicht bijeen, lyssa (hondsdolheid) is – eilaci – iets heel anders. Zij speelden uts [noot: ut] op hun oeds [beide: muziek]. Het Oegaritisch is een dode West-Semitische taal die gesproken werd in de stad Oegarit (is verwant aan het Hebreeuws) en geschreven werd met een vroeg alfabet van 31 tekens. Een oelama is een alim (islamitisch rechts- en schriftgeleerde). Wist je dat 'oenoloog' op 3 manieren kan worden uitgesproken [eu ui ee]? In Nederland werd O en W later OCenW, thans: OCW. Het oestrum [oestrus] ligt, zoals bekend, tussen
pro-oestrum en metoestrum [4 x ui] in.

10. Bij oesophagi [enk. -us] wordt soms esofagitis [slokdarmontsteking] geconstateerd. Met een uzi op een oesie (oppasser en geleider van een olifant in Myanmar) schieten heeft iets van de mug en de olifant. Mag 'Oezbekistaanse' ook in plaats van 'Oezbeekse'? Van mij wel, echter: niet in wdb.O festus dies (o feestelijke dag), hier geniet ik van. Het Offerfeest verwijst naar het offer van Ibrahim. Off the road is offroad. Wordt op jirga's (stammenvergadering in Afghanistan en Pakistan) Pasjtoe (Pathaans) of Urdu gesproken? Het okapi-jong was deel van een uitgebreid oir. Hij nam hem in de oksel-armheupzwaai. Hij is een olibrius (opschepper, snoever) pur sang . Hebben old men of the mountains [onbekende, vage schrikfiguur] wel iets van yeti's (term uit het Sherpa – sneeuwman)? Hij bestelde een okshoofd (oude vochtmaat) wijn. Heeft dat old boy(s) network wel iets van
ouwe-jongens-krentenbrood?