Dictee - dictees [1942]
Dictee van de dag (1)
Oefendictee OUD 856, geheel herzien naar situatie 2020
1.
Dit is de tien biljoenste byte die langskomt. Ik wil geen
tomaten-groentesoep, maar tomatenroomsoep [crèmesoep].
Het trap(pen)lopen gaat hem nog slecht
af. Het was een heel Trinidadiaans
gezelschap. Eerst troosteten, dan troostseks. Een tweet is een
Twitterbericht (GB
ook: t..., VD: T – = tweet, twitter). Met tyapar
[tjah-pahr]
wordt taugé bedoeld, met tyuku's [tjoe-koes]
worden steekpenningen bedoeld en tyuri [tjoe-rie]
is een zuigend of smakkend geluid dat afkeuring of verachting
uitdrukt. Hoe zou in het Urdu de urdi [SR:
eetbare zaden ...] heten? Niet
de directeur-grootaandeelhouder,
de dga, stond me te woord maar de
adjunct-directeur. Op de vides (open ruimte)
werden er vidés (kippenpasteitjes –
videetje) geoffreerd. Vier vijfde van het parlement zorgde
voor een viervijfdemeerderheid. Het gaat hem naar den
vleze [GB, VD], maar we leven wat hem
betreft nog steeds in grote vreze [we
vrezen het onheil met
grote vreze].
2.
Schrijf je volbloed paard of volbloedpaard [klemtoon]?
Hebben we nu alle voors en tegens, alle pro's en contra's, op een
rijtje staan? Die walkuren [uu]
(forse, struise vrouw) zijn naar de
originele Walkuren
[godinnen, Odin, noordse mythologie]
genoemd. Is er veel verschil tussen een walaba [aa,
ah, aa] (boom) en een walapa
(forelzalm) [idem!]
? Nogal ... Een WAO'er kan een
WAO-gat hebben. De
water-en-vuurbaas was
Waterman.
Het was wel degelijk een weldoordachte actie. De h.o.-studenten [hoger onderwijs]
halen het lang niet altijd bij de wo'ers [wo-studenten - wetenschappelijk onderwijs]. Tonen yorkatori's [verhaal
over geesten van overledenen] aan dat yorka's [geest
van overledene] voortleven? Kom, geniet, yolo
(you
only
live
once)!
Een yu di Kòrsou is letterlijk een kind
van Curaçao, iemand die op het eiland geboren is. Een zegerijk
[s] Oranje is zegenrijk
[VD] voor de hele natie. Hij gebruikt
zijn ziek-zijn als dooddoener. Hij heerste als een ware zonnekoning.
Willen jullie zorg dragen voor het
zoukfestival [oe]
(dansmuziek)?
3.
Door en door nat is door- en doornat. Doordat hij
straalbezopen was, is hij het straal vergeten. Je moet wel achteruit
kijken in de achteruitkijkspiegel. Het nieuwe GB: ik ben er alvast
één keer doorheen geracet. Anitriberi is een Surinaams rijstgerecht
met bakkeljauw. Een anyumara [ah ah aa]
is een zekere grote zoetwaterroofvis (Hoplias
aimara). De antruwa
[oe] is nauw verwant (naverwant)
aan de aubergine. Awel (welnu),
nu is het genoeg op de Antillen. Ayaka (ook:
ayaca, GB/VD) is een gerecht van maismeeldeeg gevuld met
kip, in bananenblad. Balayage (lijkt op coupe
soleil) is de nieuwste haartrend. Ze zeiden daar: "We
zijn toch allemaal
Caricom-burgers." Hij kreeg een
cessantia-uitkering (eenmalige uitkering bij
beëindiging dienstverband) mee. Een chuchubi
[tsjoe] is op de Antillen een tropische
spotlijster. Een Dordtenaar praat Dordts.
4. Een chòler (ook: choller) is een bedelaar, zwerver, junkie. Het conceptregeerakkoord is geaccordeerd. Het docentenkorps is al behoorlijk uitgedund. Dyompofutu is een hinkelspel waarvoor een figuur met genummerde vakken op de grond wordt getekend. Er heerste die Ruhe eines Kirchhofs (de rust van het kerkhof). De asielzoekersvoorlichting werd verstoord door hecklers (iemand die voorstellingen, debatten enz. opzettelijk verstoort door te roepen of door voortdurend kritische vragen te stellen). Je zult maar aan het Hellp-syndroom (Hemolysis [bloedafbraak], Elevated Liver enzymes [leverfunctiestoornissen], Low Platelets [afbraak van bloedplaatjes]) lijden. Door de hersen [bovenlichten] werd er een helder beeld gecreëerd op het toneel. Komt er door hersenatrofie (wegkwijning) meer ruimte om iets op te slaan? Hervese kaas is een sterkruikende en -smakende kaas van Herve of uit het Land van Herve. Het vervangen van 'vanielje' door 'vanille' noemen we herverfransing. De psych heeft haar [niet: eigen!] diepste zielenroerselen blootgelegd.
5. Kun je goed hazen (atletiek!) zonder haze [heez] (zeer kruidige wietsoort met een hoog THC-gehalte – tetrahydrocannabinol )? Een hesychast (monnik in de Grieks-katholieke Kerk) gedijt in contemplatie. Wat heet? Dat wordt een heterdaadje. Wat is een heteroatoom (geen koolstof of waterstof)? De aanslagen vonden homochroon (op dezelfde tijd) plaats. Waarin verschillen heterofilie (seksualiteit) en heterofyllie (planten met twee soorten stengelbladeren)? Synchroonzwemsters kunnen beter niet heterokinetisch (een verschillende beweging hebben) zijn. De heuenroute (platboomd binnenschip) [geen tussen-n voorlezen] is nog niet bekend. Heui (tw. als begroeting), hoe is-ie? Een heupbreuk is een collumfractuur. Bij dieren treden wel HD's, heupdysplasieën op. De heupprothesewerking was ruim voldoende. Rubber verkrijg je uit de Hevea brasiliensis. De weg ging heuvelaf. 'Trebuchets' zijn hevelblijdensynoniemen. Piet Hein (wiskundige) heeft het spel hex (bordspel) bedacht.
6.
De Decamerone (boek van Boccaccio)
verhaalt beslist niet over de hexameron (scheppingswerk
in zes dagen). Wat bedoelt u met 'Hexateuch' (eerste
zes boeken O.T.)? In wormkoekjes zit hexylresorcinol. Kent de
HHS (Haagse
Hogeschool)
ook een hhs (hogere
hotelschool)?
Voorbeeld van de hiaat: geef tante-n-eens een kusje (de
n is de hiaatdelger). Kwam die hibakusha
(overlevende bombardement WO II met
gezondheidsproblemen) uit Hiroshima of uit Nagasaki? Een
vertegenwoordiger is een soort hic et ubique (iemand
die altijd onderweg is). De kapucijn of barrevoetmonnik ging
vroeger barrevoets. Een hiel- is geen klokojief. We leven nu in het
hier en hiernamaals. Van VD moet je hiëroglifisch
schrijven, van GB mag je ook
hiëroglyfisch schrijven! De hi-
en lofi weergave (VD
los, bnw.,
GB: aaneen! Ook VD wel:
hifi-installatie)
was uitmuntend. Een infans in utero matris ofwel hansje-in-de-kelder
[kind in de moederschoot, ook: likeur]
leidt een hiervoormaals leven. Door het drinken van te veel highballs
(whisky-soda's) kregen ze last van highs
(heftige gewaarwording).
7.
De HIJSM was de Hollandsche
IJzeren Spoorweg-Maatschappij.
De meeste high-end [kwalitatief
hoogwaardig] producten zijn duur. In de Highlands
[Schotse Hooglanden] wonen veel lowbrows
(mensen met weinig ontwikkeling – t.o.
highbrows. intellectuelen). Zo spreek je dus 'hihat'
[haaj-hèht] uit! Een lift wordt in het
quasi-Zuid-Afrikaans een hijsbakkie genoemd. Wat houdt het Japanse
hikikomori [jongemannen sluiten zich op ...]
in? Hilleken zijn hiltiken [bikkels, koten].
Hoe schrijf je hindipop in het Hindi? Een hinkjambe is een
choliambe/us. Noem je dat nou hip [vgl.
de hippies] of square [burgerlijk]?
Het hypocentrum (aardbevingshaard) is
het epicentrum; het episch centrum is, waar epiek beoefend wordt. Ik
heet Ab: dat is een hypocoristicon
[koosnaam]. Het bier smaakt niet:
hypogeusie [eu/ui]
(afgenomen smaakzin)? Hypospadie:
lastig, zoek maar op [afwijkend uiteinde
pisbuis man]! Een hypotheekhouder is een hypotheeknemer of
hypothecaris. Helpt hypo (fixeerzout)
tegen hypo's (hypoglykemie) van hipo's
(high potentials)? Het hypostasenbegrip
omvat [elke persoon van] de
Drie-eenheid. De hijlikmakers [ij
of ie?] [koeken] waren heerlijk.
8.
Tegenover het hypsochroom (chemie) staat
het bathochroom [idem]. De hysop (plant)
is lipbloemig. Mind you, die grachtengordelianen.
Ze adverteren nu veel via i-ads (interactieve
reclamespot). Emmes is ibbus (ook: immes
of ippes = prettig, leuk). Wat is die Iberische iberis (plant)
mooi! Gelieve (niet) in te nemen:
aspidosperma-alkaloïde, catharanthusalkaloïde = vinca-alkaloïde,
ergotalkaloïde (antimigrainemiddel),
iboga-alkaloïde [hallucinerend] en
opium- [vooral morfine] respectievelijk
salamanderalkaloïde . Het ibuprofen is een acrylpropionzuurderivaat
[pijnstiller]. Een icd
is een implanteerbare
cardioverter-defibrillator.
Die boef had ijs en ice in de icetea, de ijsthee, gedaan. Bij de
Beeldenstorm van 1566 gingen iconoclasten (beeldenstormers)
tekeer. Arachidonzuur is icosatetraëenzuur. ICSI's
zijn intracytoplasmatische
sperma-injecties.
Ik zeg regelmatig: "Ich
bin/war ein Bressiaander."
9.
Zij lijdt aan icterische hepatitis (geelzucht).
Ken je de ideaalgaswet van Boyle en Gay-Lussac [pV
= RT voor 1 mol – door Van der Waals nader praktisch uitgewerkt tot
(P + a/V2)
* (V - b) =
RT, waarin a en b correctietermen zijn die afhankelijk zijn van het
soort gas]? Hij etaleert een ideeëloze
ideeënarmoede. Zo'n idée reçu
[algemeen aanvaard] moet geen idee-fixe
[dwangvoorstelling] worden! Die auto's
zijn geïdenticardiseerd (chassisnummers
zandstralen). De uitdrukking
op-en-top is identiek aan op
end' op. De fraude bestond uit online identiteitsdiefstal
[ook: aaneen – met koppelteken, klemtoon!].
Vroeger verafgoodden de idisten het Ido [kunsttaal].
Velen vereren hem als disco-idool. Een IED
is een improvised explosive
device (bermbom).
Johan genoot van het iepenloftspul (openluchtspel).
Hij ging eruitzien als de dood van Ieperen [ellendig].
Het schip verging in de Ierse Zee. Het niksisme is maar niks, geloof
in iets: doe aan het ietsisme. Het 'if not unmoved, yet undismayed'
(zo niet onbewogen, dan toch onvervaard)
is duidelijk op hem van toepassing. Ifalpa: International
Federation of Air
Line Pilots'
Associations.
10. Zijn ifo's (intelligent flying object) een soort van drones? De ihram is de staat van reinheid waarin een hadji verkeert. De ijara is een zekere in de moslimwereld gangbare transactiewijze [geen rente, maar na huur of lease + betaling in eigendom]. Zij waren de ijbokking [Zuiderzee] en de ijbot [IJ] nog niet vergeten [wel: IJ-oever, IJ-veer]. Vloeken is de naam van God ijdellijk gebruiken. De Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, begin van de ijskap van de Zuidpool. Het was ijselijk, afgrijselijk. Geef mij maar frappuccino (ijskoffie). Een ijsselsteen is kleiner dan een waalsteen. Lekker, die ijswijn? Hij heeft de beide IJszeeën [Noordelijke en Zuidelijke] bevaren. Een iezegrim is een ijze(r)bijter. Dat is een regiment met louter ijzerbijters. Is daar een matinée musicale of een soirée musicale aan de gang? De NL-equivalenten zijn overigens: soiree en matinee.
