Wekelijkse dicteetest 098 RL [elke zondag]
………………...
Dictee - dictees [1860]
Oefendictee april 2020 (5)
1. Overigens: raar, dat bij
‘Heerenveen’ ook ‘goed bewapende’ werd aanvaard. Dat is niet
‘des dicteeregels’ [immers:
GB, VD]. Een
leviathan
is een mythisch monsterachtig waterdier uit de Bijbel. De woorden
‘lewisbase’ en ‘lewisiet’ spreek je geheel anders uit. In BE
is een LEZ
een lage-emissiezone.
Eerstgenoemde is e.g., lg. is laatstgenoemde. Benamingen te kust en
te keur: lgbt
= lesbian,
gay,
bisexual,
transgender
= lhbt'er
= lesbienne,
homo,
biseksueel,
transgender
en lhbtqia
= lesbienne,
homo,
biseksueel,
transgender,
queer,
interseks,
aseksueel.
Licheen (ook:
lichen) is
korstmos. Een lichteeuw is 100 lichtjaren. Een lichtminuut is 18
miljoen km. (Maria-)Lichtmis ligt ten grondslag aan de
lichtmisgebruiken. Een lichtquant is een foton. Noem een lichtschip
gerust een ligschip.
2. Een lidar [laaj-dahr]
(light
detection and ranging)
heeft wel iets van een radar. Er moet wel bearnaisesaus op! Cola
light is lightcola. Een li-ionaccu is een lithiumionaccu. Een
lijkrede is een oraison funèbre. Een lijstnaald is een kleine sent.
Lijzepap of lijzemeel is lijnmeel. Mijn website is al tig keer
geliket, gevind-ik-leukt. In Swaziland tellen ze: één lilangeni,
twee lilangeni's of emalangeni. Wat is zij een lillekerd! Lim., Ld,
en Ltd betekenen allemaal limited. In de wiskunde is lim gewoon
limiet. Limnologie gaat over stilstaand zoet water en potamologie
over stromend dito. Een linac
is een lineaire deeltjesversneller (linear
accelerator).
Een scapula is een schouderblad en een scapulier of schapulier een
schouderkleed. Scapham scapham dicere [die-kee-ruh]: het kind bij de naam noemen
(lett.:
een boot een boot).
Die VVD’er is vast rechtsgeoriënteerd en moet niks van linksisme
hebben. Ze draagt mooi linnengoed,
linnen ondergoed.
Linoleenzuur is in de chemie Z,Z,Z-9,12,15-octadecatrieenzuur.
3. Linux is een
besturingssysteem voor computers [van
Linus
Torvalds + Unix,
een ouder systeem].
Lions, leden van de Lions Club beoefenen lionisme
[lie].
Een lipdub gaat over een en dezelfde song. Een
cheilognathopalatoschisis is een lip-, kaak- en gehemeltespleet.
Lipsyncen is playbacken. Hij werd lelijk in z’n liquette gezet. Ik
ben op de programmeertaal Lisp afgestudeerd. De litermelk wordt los
verkocht. Wat is de litrage van deze benzinetank? Wanneer was de
livegang van deze website? Livermorium (element
Lv,
116, voorheen: ununhexium).
Een (l)iwanmoskee
heeft 4 liwans. Na LLB kun je LLM worden (of: na
B M).
Op school praat je over 1 leerling (afko:
ll.), twee
leerlingen (afko:
lln.). De lti,
de loan-to-income
is de verhouding tussen de hoogte van een lening (m.n.
een woninghypotheek)
en iemands inkomen. Bij ltv,
loan-to-value
gaat het om de waarde van het onderpand (de
woning).
4.
De dreumesen kwamen drie goedmoedige lobbesen tegen. Wat doe je met
een lobwedge? Het locked-insyndroom
(LIS)
is een neurologische aandoening. Een locopreparaat is voordeliger dan
een spécialité. Voor de loddenvisserij moet je in Finland zijn. De
loding is de gelode diepte. Even loeken, hoor! Hij pleegde loense
sjoefe (meineed).
Een soeka (mv.
soekot) is een
loofhut. Bij Soekot, Loofhuttenfeest, Tabernakelfeest, moet je denken
aan loelav(s,
im),
aravot (mv.),
etrog(im)
en hadassim (mv.).
Het einde van Soekot is Simchat Thora of Vreugde der Wet. Een loeri
is een lori (betekenis:
papegaai).
Ze kwamen te loevert aanzeilen. Mooie loezen, zeg! Dat is niet hifi,
maar lofi [loo-faaj].
De lofzang van Maria is het Magnificat. Zij wonen op een logiesschip.
In het basisonderwijs gebruiken ze Logo en een logologo (SR)
is een paling. Met Lokono spreek je Arowaks. Turks fruit is lokum.
Eenmaking is een kwestie van een maken, natmaken doe je je borst.
5.
Turbine is v. (zij
…).
De (briggse)
logaritme (log,
grondtal 10)
van 100 is 2 en de (natuurlijke
of)
neperiaanse logaritme (ln,
logarithmus
naturalis)
heeft als grondtal het getal e = 2,71828… Fout trouwens in VD: daar
staat na ‘28’ eerst nog een onterechte spatie. Vergelijk met
lemma ‘pi’, waarbij de 3 puntjes wel onmiddellijk na de ‘9’
staan, althans, dat meldt onze onverbeterlijke muggenzifter
(kommaneuker,
spatieverkrachter).
Je hebt down, het syndroom van Down, newtonse vloeistof, een
briggse
[Engels
wiskundige: Briggs]
logaritme, een
follikel van De Graaf, een Graafse
[ik
denk: g!]
follikel. De
rum maakt die mojito zo lekker! De Ig [hoofdletter
I!]
Nobelprijs [niet
in wdb.]
is een parodie op de Nobelprijs. Ik ben me het leblam, het leplazarus
geschrokken.
6.
Hier
nog een verwijzing voor ‘Platquebecs’: zie GB, namen van talen,
p. 122 (Plat-New
Yorks, Plathaags, Plat-West-Zeeuws-Vlaams).
Lol
is in chattaal: laughing
out
loud.
Lomperds zijn dommeriken, lomperiken. Een loner is een lone ranger,
lone wolf, lonesome cowboy. Wat is het verband tussen een lonsdaler
en de NSDAP?
Het voormalig koninklijk paleis bij Apeldoorn heet Het
Loo. Loodcyaanamide is geellood. Hij is zo gek (link)
als een looien deur. Een kakapo is een looppapegaai. Een loopveer
[speelgoed] is een slinky. Zijn roem
ging teloor en is nu te loor. Long
range navigation is loran.
Denk bij quakers aan: quake at the word of the Lord (sidderen
voor het woord van de Heer). Hij is van lorretje (lotje)
getikt. Dat los- en laadbedrijf vindt men aan de haven. Een lostu
[oe] (SR)
is een moedervlek. De lost generation bestaat uit lost cases. Keuze
voor de lowcareafdeling mag geen lowcostreden hebben. Low key en low
profile sloop hij naar plaats 1. De afkorting L.P.D.
staat voor laus plurima
Deo, God zij de hoogste lof. De
locoburgemeester en de ls. waren
er.
7. LSI is large
scale integration
(1000 tot 100.000 componenten, daarboven:
VLSI). Met LS wordt lipoatrophia
semicircularis (deuk-
of ribbeldijen) bedoeld. Een lubbert is een sufferd. Opvallend
was zijn lubriek-geile houding. Zij speelt voortreffelijk
luchtgitaar. Dat moet met een grond-luchtraket. In aere aedificare:
luchtkastelen bouwen. Luchtmetaal is meteoritisch ijzer. Die
Luchtpomp pompt niks op. Wat staat er in de Luchtvaartrampenwet? Een
ludi magister is een schoolmeester. De ganzenveer was een speelbal
van de winden: ludibria ventis. De luibert heeft een baby’tje
gebracht. De beurshandel was luiduur. Laat zochten zij hun
luimspiesen op. Er is dans- en luisterpop. Ach, die gewone luitjes …
Lupus of wolf is huid-tbc. Hij wees achter zich en daar verscheen de
lupus in fabula, de video lupum onverwacht(s).
Zowel lusinghiero als lusingando is vleiend in
de muziek.
8. Ook down is een speling der natuur, lusus naturae. Het
kinderdagverblijfjongetje lag in een lutjepotje. De Luva
was de Luchtmacht Vrouwenafdeling.
De strijd om het bestaan, de lutte pour la vie, kan best hard zijn.
De lux (lx) is de eenheid van
verlichtingssterkte. Hij is een licht in de duisternis, een lux in
tenebris. De Groningse humanist Wessel Gansfort had als bijnaam licht
der wereld, lux mundi. Een lvb'er is
een persoon met een lichte
verstandelijke beperking.
Voor nota bene
(NB) mag je ook l.w.
(let wel)
schrijven. De ziekte van Lyme wordt ook wel lyme, lymeborreliose of
lymeziekte genoemd. Bij lymfangitis zijn een of meer lymf(e)vaten
ontstoken. De lynx keek omhoog naar de Lynx. Lyofiel is (goed)
oplosbaar. Met Lys wordt lysine bedoeld. Lysis is desintegratie,
ontbinding. Lyssa is hondsdolheid en een l.z.-wissel is een
langzichtwissel. Een lilium inter spinas is een lelie tussen de
doornen. Een kwalie is een vervelende babbelaarster. Het boekformaat
kwarto is afgekort qto.
Dictee - dictees [1859]
Oefendictee april 2020 (4)
1. Chloroquine is een
antimalariamiddel. Hoe schrijf je uraeus (brilslang
op diademen = hoofdband Egyptische farao’s),
Mattheus, Zebedeus, extraneus, Deus en varikeus (met
varicose, varicosis, varicositas – met varices dus)?
Ze werden gedreven door anti-Europasentimenten. We kregen een
heerlijke tarte-tatinfantasie voorgeschoteld. Kufar zijn kafirs.
Kuipjesteken is vaatjesteken. Het Feyenoordstadion in Rotterdam wordt
de Kuip genoemd. Vlak bij de külliye stond een kümbet. Fluxus is
(was)
een kunststroming in de jaren 60 (zestig)
van de twintigste (20e,
20ste) eeuw. Ook
Interlingua is een kunsttaal. Een kupari is in SR een teek (ook:
parasiet, profiteur).
De kortte van zijn friste douch(e)beurt
ooit, bevreemdde mij. ‘Douchegel’ leek fout, maar douche-egel’
zal wel niet bestaan … PTSS:
posttraumatisch
stresssyndroom.
2. Pas maar op dat je het
postintensivecaresyndroom
(PICS,
post-ic-syndroom)
niet krijgt. Kurieren am Symptom doe je met kennelijke oogkleppen op.
Hij zal nooit rijk worden, penny wise and pound foolish als hij is:
zuinig in kleine en verkwistend in grote zaken. Hoe schrijf je
‘kurkestrik’? Een kursaal [kuhr-saal]
is een kurhaus
[koer].
Hij zit op het kussen, in het pluche. Een kustvaarder, kustvaartuig,
is een kuster of coaster (kustvaart/handel
is cabotage).
Cacimbo is een kustnevel. In Zeeland heet de (plant)
kustzegge waardzegge. Drukkers zeggen kuut tegen een accent aigu of
acutus. De KVP
is (ook)
de klassieke
varkenspest.
De
KvW
is in NL de Keuringsdienst
van
Waren.
Hoed je voor de Kwade. Ik bedoel niet goedschiks (de
bonne grâce),
maar goed- of kwaadschiks: nillens willens (willens
nillens),
nolens volens, willens of onwillens. In kwaaiigheid heb je een kwaaie
aan hem. Kun jij de kwakwabangi bespelen? Het volk is de kwalijkgeziene
despoot kwalijkgezind.
3.
Een qubit is een kwantumbit. We kennen de kwartels van de Oude en de
Nieuwe Wereld. Hij is nu beroemd: alle ogen zijn gericht op Kwatta.
Alle inspanningen zouden uiteindelijk blijken te kwiste te gaan. Een
kwo
is een korte
wetenschappelijke
opleiding.
Een KZ-verklaring
was in NL een krankzinnigenverklaring.
Dat is wel een goedkope k- of l-smoes. Ik geniet zo van la Deutekom!
Z’n kinderlaadklep is gauw gevuld! In alle vroegte werd de
laadspanning aangepast. Laas (laci,
eilaas),
de voorstelling ging niet door. Zij zit zwaar in de labberente. In de
VS heb je Labor Day en in het UK verheerlijkt Labour de labour. Lacs
d’amour vormen het oneindigheidsteken ∞. Als je een lacto- en een
ovovegetariër kruist, krijg je een lacto-ovovegetariër. Die
ladette, dat is me wat! Een chertepartij is een charte-partie.
4.
De laesus of laedens is de gelaedeerde (partij).
Beter blo Jan, dan dô Jan. Naar de hooftiaanse P.C. Hooft is de P.C.
Hoofttractor genoemd. Ken je trouwens Hoofts Nederlandse Historiën?
Een LAN
is een local
area
network
en een WAN
een wide
area
network.
De (quadrille
des)
lanciers is een oude dans. Landart is landschapskunst. Een
landaulet(te)
is een coupé-landauer en rijdt vaak rond in de landouwen. Bekende,
nou ja, wetten zijn de Landarbeiderswet en de Landbouwarbeidswet.
NL/NLD, BE/BEL en SR/SME zijn 2/3-letterige genormeerde landcodes. De
lokalen versloegen de landelijken. Een landscape boekuitgave is soms
wel handig (vgl.
landschapstand).
De landstorm was er eerder dan de Landstorm. Een landwacht(er)
was lid van die Landstorm. Met vin de (du)
pays wordt landwijn (uit het land
zelf)
bedoeld. Lanesplitting doe je met een motor. Heeft de doodgraver Jan
Langbeen in dienst? Heel apart: lansiers die de lanciers dansen. Die
specifieke Laocoöngroep stamt uit 150 v.C(hr).
De pers: la Reine du Monde.
5.
Vérités de Monsieur de la Palisse zijn waarheden als koeien,
lapalissades.
Een lashschip
heet zo vanwege ‘lighter
aboard
ship’
(lichter
aan boord).
In de Lastage waren vroeger werven (Amsterdam).
Het lauan is zeker hout. Lavash is een veel gegeten broodsoort. Gaan
we dat law
(langeafstandswandelpad)
helemaal aflopen? Een lawaai- is geen stille wake. Laxisme is
laksheid. Met lbg
wordt liquefied
bio
gas
bedoeld. Een lchf-dieet
verwijst naar low
carb,
high
fat.
6.
Een wiskunde-exercitie. Herinner je, dat (a ±
b)2
= a2
±
2 ab + b2.
Van Dale definieert kwadraatcijfers als de (twee) eindcijfers van de
kwadraten van (0) 1 t/m 25. Waarom stoppen ze bij 25? Allereerst de
betreffende getallen: 00, 01, 04, 09, 16, 25, 36, 49, 64, 81
(1)(00), (1)21, (1)44, (1)69, (1)96, (2)(25), (2)56, (2)89, (3)24,
(3)61 , (4)(00), (4)41, (4)84, (5)29, (5)76 en (6)(25) [= 25 * 25].
Op je rekenmachine kun je zien dat de kwadraten van 26 t/m 50 in
omgekeerde volgorde
dezelfde
‘staarten’ hebben als die van (terugtellend)
24 t/m 0. Uitleg: (25 + x2)
– (25 – x)2
= 25 * 25 + 2 * 25 * x + x2
– (25 * 25 – 2 * 25 * x + x2)
= 25
* 25
+ 2 * 25 * x + x2
– 25
* 25
+ 2 * 25 * x – x2
= 100 x: die schelen dus een honderdvoud en hebben dezelfde staart!
Verder is (50 + x)2
= 50 * 50 + 2 * 50 * x + x2
= x2
+ (2500 + 100 x) = x2
+ een aantal honderdtallen en heeft dus dezelfde staart als x2.
De getallen 51 t/m 100 hebben dus dezelfde ‘staarten’ als die van
1 t/m 50. En vanaf 101 begint alles weer opnieuw zoals vanaf 1: (100
+ x)2
= 100 * 100 + 2 * 100 * x + x2
= x2
+ vele honderdtallen en heeft dus dezelfde staart als x2.
Dat geldt dan natuurlijk ook voor 200 + x, 300 + x, etc. Met 0 of 1
t/m 25 in het kwadraat heb je dus echt alle staarten gehad: meer zijn
er niet!
7.
Vast even n.a.v. Heerenveen: GB is duidelijk over Plat-New Yorks,
Platduits, Plathaags en Platgents. We schrijven dus ook:
Plat-Oost-Zeeuws-Vlaams en Platquébecs (evt.
Platquebecs):
plat Québecs is dus beslist fout! Verder lijkt ‘de nationale
driekleuren worden’
naast ‘de nationale driekleur
wordt’ beslist niet
fout! De
lead-out voor de beste sprinter pakte goed uit. Zelfs de leather
wedge hielp de golfspeler niet aan
de winst. Een lebes gebruik je als waskom. De ledebreuk betreft een
lidmaat. Een
led-tv bleek
niet voldoende, een ledwall wel. De
leeuwenstaart komt van Kaap de Goede Hoop. Bij
ijshockey gebruik je legguards. In een legodoos zit LEGO. Het
leggen van dat leiendak ging van een leien dakje. Waaraan herken je
een
ae-lipogram (leipogram)?
De heersende cultuur is de leitkultur.
8.
Een leidmotief is een leitmotiv. In een lekyth(os)
bewaar je water of olie. Ik
heb vaak lendenpijn. Spiritus
asper en spiritus lenis zijn Griekse grammaticale tekens, een
spiritus familiaris is een dienende of beschermgeest, spiritus
ketonatus is een chemische stof, spiritus methylatus ook, een spiritus
rector is een bezieler, inspirator en de Spiritus Sanctus is de
Heilige Geest. Een
spitaal is geen hospitaal, maar een speetjesaal. Walrussen worden
gelenst (ook:
geflenst).
Bij
stormweer wordt er gelensd. Je kunt lepeltje of lepeltje-lepeltje
liggen. De lepreuze leproos werd naar het leprosarium (de
leprozerie)
verbannen. Leptospiren
zijn zekere bacteriën. De (ma)loti
hoort bij Lesotho. Dat is pure lèse-majesté. De 4 meiviering
(viermeiviering)
nadert: lest we forget. Letsen
verwijst naar LETS:
Local
Exchange
Trading
System.
Welk
lettercorpus is dat? In Luxemburg spreken ze Letzeburgs. Een
menistenleugen hoort thuis in de meniste kerk
oftewel menistenkerk.
Kliktivisme
is een vorm van leunstoelactivisme. De
leuzenvoorraad:
onbeperkt. Levenloos,
lendeloos, lendenlam.
Dictee - dictees [1858]
1858 Dictee zondag 12 april 2020 (2) dictee Haags Dictee 2020
Haags Dictee 2020
(ondertiteling in het Nederlands)
(geen titel, auteur:
Sjaak Bral)
1. “Krijg nou de
slingerschijt! Ut p ‘t
Pleepapier is op. Dat krijg je
ervan als je van overheidswege alleen
nog van je eigen toilet
gebruik mag maken.”
2. De vader, die er
dankzij de lockdown pas sinds kort achter was
gekomen hoeveel kinderen hij
eigenlijk bij elkaar had verwekt, riep
zijn hele huishouding bijeen.
3. “Vooruit, we
gaan naar buiten, waar de dronetjes fluiten”, zei de
man, en hij
loodste zijn gezin langs een
zojuist gesloten shishalounge.
4. De (-)
coronadrone vroeg
op monotone toon aan de moeder van ‘s mans vijf kinderen: “Heeft
u die twee apps gedownload?”
5. De vrouw
reageerde als door een vleermuis gebeten: “Nee, die heb ik al vanaf
mijn geboorte”,
vergoeilijkte vergoelijkte
zij haar uitpuilende voorgevel.
6. Op dat moment
wees een voorbijganger het zevenkoppige gezin op hun onvermogen voor
tot ‘social distancing’.
7. “Dat
is never nooit geen anderhalve meter! Heb je niet naar Rutte
geluisterd soms?”, bleef de man
doorzaniken.
8. Met een
elleboogje waar Lex Immers jaloers op zou zijn,
werd
hem het zwijgen opgelegd; zijn
mondkapje werd later die avond in
het HMC
(Haaglanden
Medisch
Centrum)
chirurgisch uit zijn zuignap verwijderd.
9. Eenmaal weer
thuis stuurde de vader, terwijl hij op het bouthuis
(wc)
zat, zijn slachtoffer een emoji van het
Covid-19 virus
COVID-19-virus.
10. Maar is er dan
echt niks positiefs aan die crisis? Ja hoor, als de
competitie wordt stilgelegd,
dan degradeert ADO ook dit jaar weer
niet!