1710 Dictee zondag 25 augustus 2019 (2) dictee OUD Oefendictee sept 2017 (17) √

Dictee - dictees [1710]

[Oud] Oefendictee september 2017 (17)

1. Een kenau zou je een bataaf kunnen noemen (of: een virago, dragonder, gendarme, kurassier, man(netjes)wijf, mannin, driedekker). Een batengel is een liggende gamander [plant]. Tria juncta in uno: drie in een, een drie-eenheid. De bathyale zone loopt van 200 tot 3000 m onder de zeespiegel. In de Provence kun je schuilen in een borie [schuilplaats bij slecht weer]. Trommelen? Zoek op '*trom*': handtrommel (handtrom), kaardtrommel [cilinder met kaarden = haken!], luchttrommel [bij brandspuiten, of n.a.v. plastic soep ook: luchtrommel?], apinti of pinti [percussie-instrument bij kaseko], bendir [Noord-Afrikaanse handtrommel] of lijsttrommel, bobine (voor platte kabel), bodhrán [bau-raan] (Ierse handtrommel), bongo (Cuba), brush [bruhsj] (kwast voor de steeldrums), cajon [kaa-chohn] (bij tangomuziek), derboeka of darboeka (Arabische of Turkse vaastrommel), djembé (West-Afrikaans), drum, drumstick, equerre (trommelkruis landmeters), junglemuziek is geïnspireerd op getrommel, kassie of kassia (trommelstok), kawina (cilindrische trommel), kendang (slaginstrument met trommelvel), knijptrommel (Afrikaans), mars (vero: trommelslag), het trommelvlies sluit het middenoor af, myringitis (trommelvliesontsteking), myringotomie (doorprikken ervan), paracentese (punctie), ramplan(plan), rataplan, roffelvuur (trommelvuur), rombom(bom), sabar (bespelen met lange stok), schuintamboer (uit liedje), skraki (SR) = skratjie, skrakipoku = skratjie pokoe (zang, voorloper van kaseko), stonewashed (van kleding), tamboer, tamboerijn (rinkelbom), tamtam, telefono [telefoon, foltermethode: met vlakke hand op oren slaan], tombak (Iraans), tympanie (trommelzucht), waterkalebastrom, en nog veel meer ...

2. Het liep uit op hØken [ongeremd uit je dak gaan] en neuken. Een ascendant [astrologie: teken dierenriem bij geboorte] is geen verwant [dat is een ascendent]. Ze cacheerden [verhelen], dat het kasjeren [koosjer maken] hier vergeten was. Op Prinsjesdag was het Oranjeweer [weer zoals past voor een Oranjefeest]. Het Oranjezon(netje) [zonneschijn op de Oranjefeesten] scheen. Baby's verdienen tender loving care [liefderijke en toegewijde verzorging]. Na die stressvolle stresssituatie was ze op en tenden [uitgeput]. Hij dacht gewonnen te hebben. 't En doet [dat is niet zo, toch niet], (ei)laci [helaas]! Mogen wij drie côtes du Rhône [wijn] van u? Een cremaillère is een heugel of haal. Wat is het verschil tussen crambe recocta, crambe repetita en crambe bis cocta? Antwoord: niets. Het is oude kost, opgewarmde kost, oude koek. We hebben genasjt [nasjen = lekker eten]: crudités [rauwe en geblancheerde groenten] als voorgerecht, surf-and-turf [zeevruchten, vis, vlees] als hoofdgerecht en een spécialité de la maison, en croquembouche [toren van soesjes] als nagerecht. Door een forse douw belandde hij op de bedauwde grond. Hij is regelmatig de kantjes aan het aflopen [op kleinigheden letten]. Haar broer heeft er vroeger de kantjes van af gelopen [lijntrekken], maar toen toch wel zijn kandjes [kandidaatsexamen] gehaald. Wat ooit als inflectie [flexie – verbuiging, taal] begon, kan door deflexie tenietgaan. De afkorting d.e.t. staat voor daarentegen. Hoe is de uitspraak van 'dictionairetje' [en: bravoure]? Die fles is al geknotst [legen].

3. Het mineraal dolomiet komt uit de Oostenrijks-Italiaanse Alpen. Een domus Dei is een godshuis, een huis Gods, en een Godsman is een Godsprofeet. Nee joh, drabkleurig is niet (mee)kraprood! De Dreigroschen- of Driestuiversopera berust niet op een driestuiversroman. De drilsergeant was overigens drinkebroer en dronkenlap. Druiven plukken wil ik wel, theeplukken en wolplukken niet. Du moment dat [op hetzelfde moment als] ik 'dummies' schreef, wist ik dat het fout was. Ik geef hen maar wat eau de toilettejes [uitz.] cadeau. Alle edelgermanen worden geacht blond en blauwogig te zijn. In mijn professional organizer vond ik de afspraak met de merchandiser terug. Bij het ontwerp van het echappement [onderdeel horloge] was een lelijke échappade [door haast veroorzaakte fout] gemaakt. De woorden 'deze zelfde' en ''t zelfde' hebben eenzelfde schrijfwijze. Een maken is een kwestie van eenmaking, een worden een kwestie van eenwording. De een-na-laatste bus is de op een na laatste bus. De elfen waren met hun elven. Geloofd zij Elohiem [Hebreeuws woord voor God]! Die serafijnen [engelen] zongen in de Serafijnen [engelenkoor]. Als je een negligé of negligeetje draagt, ben je en (profond) négligé (in nachtkostuum, bijna zonder kleren – en vast ook: en pantoufles = in huiselijke omstandigheden = niet-officieel). In zijn entrain [aanstekelijke ijver, voortvarendheid] was hij flink en train [aan de gang, op dreef]. Dat is geen setter [staande hond], maar een épagneul (een spaniël – zekere jachthond). Verzin eens een ezelsbruggetje voor de schrijfwijzen van de woorden 'epididymis' [= bijbal] en 'syfilis' [een soa = seksueel overdraagbare aandoening]. De twee i's staan bij elkaar, vooraan of achteraan.

 
 

1709 Dictee zondag 25-08-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 064 RL √

Dictee - dictees [1709]

Wekelijkse dicteetest 064 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 564

1. Zijn er ................. (hekelende puntdichten) over .................. (zeer strenge vastendagen)?
a. xeniën                            xerofagieën
b. xenieën                          xerofagieën
c. xeniën                            xerofagiën

2. De ............... (helleveeg) beheerde een ..................... (verzameling houtmonsters)
a. xanthippe                       xyloteek
b. xanthippe                       xylotheek
c. xantippe                         xylotheek

3. De .................... is een basisbegrip van het taoïsme en Chinese vechtsporten worden samengevat met de naam '.......................'.
a. wu wei                           wushu
b. woe wei                         wushu
c. wu wei                           woeshoe

4. Bij judo is de .................. een lagere score dan ..................
a. juko                   waza-ari
b. yuko                  waza-ari
c. juko                   waza ari

5. De CHU (.....................) is meegefuseerd in het CDA (..................)
a. Christelijk-historische Unie      Christendemocratisch Appel
b. Christelijk Historische Unie     Christen Democratisch Appel
c. Christelijk-historische Unie      Christendemocratisch Appel

6. ................. van die deal is hij ........................ teruggekeerd.
a. Ter zake                      onverrichter zake
b. Terzake                       onverricht ter zake
c. Ter zake                      onverricht terzake

7. Hij werd beschuldigd van ...................... (water naar de zee dragen).
a. in silvam ligna ferre
b. in silvum ligna ferre
c. in silvam ligna ferré

8. Hij is niet ........................, maar juist heel .......................
a. zedeloos                           zederijk
b. zedenloos                         zedenrijk
c. zedeloos                           zedenrijk

9. Heeft de ................... ook ..................... biologen in dienst?
a. marine                            marine
b. marine                            mariene
c. mariene                          mariene

10. Deze ...................... is tevens mijn ......................... (naaste collega).
a. collega-notaris                    collega proximus
b. collega-notaris                    collega-proximus
c. collega notaris                     collega proximus

Oplossingen [064]: zie hieronder.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Oplossingen [064]
1c 2c 3a 4b 5c 6a 7a 8c 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

1708 Dictee dinsdag 20 augustus 2019 (3) dictee OUD Oefendictee mei 2017 (2) √

Dictee - dictees [1708]

[Oud] Oefendictee mei 2017 (2)

1. Daedalus bouwde op Kreta voor Minos het Labyrint, dat tot verblijf diende van de Minotaurus (mythisch monster, mensstier). Theseus doodde die en vond met de draad van Ariadne de weg uit de doolhof terug. Zeg maar dag met het handje betekent:
dag-zeggen-met-het-handje. Niet makkelijk: Daesh = IS = al-Dawla
al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham. Een bekende middeleeuwse ballade begint met 'het daghet in den (inden) oosten'. Een dagobertstoel heeft X-vormige poten en is middeleeuws. Pas na het dagworden gaf hij de geest. Daim [dèh] is hertsleer of (BE) suède. Dajakkers houden er gewoonten op na die Dayaas zijn (Dayase gewoonten dus). Spreken de dames de la halle (marktvrouwen) ook wel de langage des halles (viswijventaal)? De dandykoorts is genoemd naar dengue, knokkelkoorts. De Dannebrog is de Deense vlag. Darbepoëtine (ook doping) is nesp: novel erythropoiesis stimulating protein. Hier wat afval: abattoirmest, retourette (afvalwinkel), chappezijde (afvalzijde), ampas (bagasse – uit suikerriet), apostasie (geloofsverzaking), (vuilnis)belt(rat), wat bezoles is, is ziek, bedorven (Bargoens), bourette (afval van natuurzijde), compost, recyclagepark, down- en upcyclen, diftar (differentiatie tarieven), effluent (van rioolwater), e-schroot
(e-afval, van elektronische apparatuur), furfural (= furfurol, van plantaardig afval gemaakt – voor kunstharsen), gft (groente-, fruit- en tuinafval), grofvuil, hava (hoogactief vast afval, radioactief), lava (laagactief vast afval), mava (middelactief vast afval), (vlas)hede (afval hennep), kca (klein chemisch afval), kga (klein gevaarlijk afval), kliko (container), klodde (vlas), krense (graan), maisgluten (NL, BE: maïsgluten), Niras (in BE: Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen), ort (hooi, stro of riet), residu (rest), palie (gruis), plasticsoep (oceaan), quisquiliën (ook: slechte voortbrengselen van de geest), recycling, saprofaag (voedt zich met organisch afval) = saprofyt, saprozoën [dierlijke organismen die van afval leven], saprozoïsch [bnw.], schiedammer (spoeling uit jeneverstokerijen), schroot, scraps (smeedijzer of rubber), shredderafval [papiervernietiger],
sint-maartensvuur (van afval op Sint-Maarten, 11 november), slops (olierestanten met water), sludge (afgewerkte olie), smack (= stank afval, lijkt op geur heroïne), strips (katoenspinnerij), terril (steenberg), triefel (rotzooi), trijp (trip, triep, pens), vinasse (suikerfabricage), vleesguano, (walvis)guano [afval van slachterijen en vleesconservenfabrieken] en vuillast [hoeveelheid vuil en afval per hoofd van de bevolking].

2. Is hort sik (of hortsik) een aansporing voor een geit, een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Die sikhs [monotheïstische godsdienst, uit hindoeïsme en islam] stammen uit de Punjab. Hij droeg een slip-over (pullover). Slovenië: internet si, landcode SI en auto's: SLO. Daar (uit Midden-Europa) komen de lipizzaners vandaan. Je betaalt met de Sloveense tolar (SIT). Is das höchste der Gefühle [het hoogste van alle gevoelens], dat je met das Glück im Winkel [teruggetrokken leven, huiselijk] das Eiapopeia vom Himmel [het wiegeliedje van de hemel] ervaart (echt allemaal in VD!)? En eenmalig, dus daarna: das war einmal [verleden komt niet meer terug]? Ik vind hem een dit-en-datse vent [vervloekte kerel]. Dat bedrijf heeft een uniek klanten-dbms (databasemanagementsysteem). Dav. is daaraanvolgend, d.a.v. is daaraan voorafgaand en dov. is daaropvolgend. Honden houden niet van dazers [dee-zuhr – apparaat met hoge toon]. We waren aan het kamperen, toen hij decampeerde [de plaat poetsen]. Aan de getuige à décharge [ten voordele beklaagde] werd financieel decharge [kwijting, ontheffing] verleend. Decolletéportemonnees zijn in de mode. Hij lijdt aan tinnitus (tinnitus aurium), oorsuizen dus.

3. De oorspronkelijke, authentieke, bewoners van Lapland eten samen en heten Samen. Een rabelaisiaans diner is op z'n Rabelais': overdadig en uitbundig. Hij is van lotje getikt. In Brugge werd de Club-coach (! – Club Brugge) aan de kant gezet. Hij is naar Delft geweest: heeft zijn haar laten knippen. Iemand met dementie mag je geen dementi geven [in het aangezicht van leugens betichten]. Er rust geen taboe meer op het op z'n Frans geschreven tabouleh (taboulé) [beide in GB, VD] . Zweeds wittebrood is het wittebrood dat in de Hongerwinter van uit (!) Zweden per schip aangevoerd meel werd gebakken. Je weet toch dat een madhhab een soennitische wetschool is? Als het team voorstaat, zal de spits verder vaak alleen vóór staan. Een zomerklimop is een tante mientje [plant].

 
 

1707 Dictee dinsdag 20 augustus 2019 (2) dictee OUD Oefendictee mei 2017 (1) √

Dictee - dictees [1707] 

[Oud] Oefendictee mei 2017 (1)

1. Een chaitya [sjahj-tie-jaa] is een heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard. Uit een flûte of coupe drink je sjampie [champagne]. O ja: en een sneeuwschoen is een raquette; als die uit is kun je aan het racletten slaan. Hij had veel chance [geluk] met bij het sjansen. Op de dansvloer klonk: changez [oproep om van danspartner te wisselen]! Het toetje was
charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]. De kartuizers [monniken] stookten chartreuse [likeur, ook: kartuizerklooster]. Met een gaap [geeuw] zei hij: hoe denkt de chasmologie [leer en kennis van het geeuwen] hierover? Uit de chattri [paviljoenachtig Indiaas gebouw – herdenking gesneuvelden in een oorlog] keek hij naar de chattra [bekroning van een stoepa]. Zullen we checkers [damspel: 24 stenen op 64 ruiten] spelen? Chemotactisch: betrekking hebbend op chemotaxis [beweging organisme door chemische prikkel]. Een chicard blinkt uit in chicheid: is hij een chiquige chiqueling?. Ja. Ook van chicha [bedwelmende drank uit gegiste mais] kun je dronken raken. Ga eerst maar even chillaxen [chillen en relaxen, je niet druk maken]. Een klokkenspel, is dat nou chime of chimes? Beide! Met chinoiserie bedoel ik chinezerij [muggenzifterij, haarkloverij]. Een chlamys (Grieks, mv. chlamydai) is een zekere mantel.

2. Chlamydia [geslachtsziekte] is echt wat anders. Chloroquine is een antimalariamiddel. Een choller of chòler is een bedelaar (SR). Die hele chose [zaak] is voor mij een chose jugée [afgedane zaak, judicata res]. Als je de gulden snede toepast, pas je de sectio aurea oftewel de sectio divina toe [verhouding kleinste tot grootste deel is verhouding grootste deel tot geheel *** zie onderaan]. Stop dat maar in de
BEST-tas [plastic zak voor het huis aan huis inzamelen van bepaalde overtollige spullen – boeken, elektrische apparaten, speelgoed, textiel]. De afkorting van functional magnetic resonance imaging is fMRI. In BE kun je een LEIF-kaart hebben [wilsverklaringen euthanasie, uitvaart, orgaandonatie – LevensEinde InformatieForum]. De term pmd staat momenteel voor plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons. Het beoogde TTIP staat voor Transatlantic Trade and Investment Partnership. Een botica (GB ook: botika) is een SR-apotheek. Een acoustic shock [GB – blootstelling aan plots en fel geluid – bij blijvende hinder: Acoustic Shock Disorder (ASD)] kan heftig zijn. Fascismeaanhangers brengen de fascistengroet. Setto in su was een zeker Italiaans perspectief. Een chtonische god is een aardgod. Die churriguereske [barok met overdadige versiering] versieringen zijn mooi. Het CIb is het Centrum voor Infectieziektenbestrijding. Cibeben zijn grote, beste rozijnen. Een cic is in BE een crisisinterventiecentrum. Cicutine is coniine [een giftig alkaloïde in de waterscheerling of dollekervel]. Een cichlidenschool [baarsachtige vissen] kan zwemmen. Hij kwam er slecht af bij de cinéma vérité [niet-geregisseerde opnames]. Waar spreken ze nog Cités [straattaal in de voormalige Belgisch-Limburgse mijnstreek, ontstaan uit de mengtaal van o.m. Nederlands, Limburgs, Grieks, Italiaans, Spaans, Marokkaans en Turks]? Nogmaals: CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease [bij de mens, vgl. gekkekoeienziekte, scrapie en kuru. Een clamshell is een klaptelefoon. 
*** Wiskunde: (0 < a < 1 & , a is kleinste deel) a : (1-a) = (1-a) : 1 === > (a-1)² = a === > a² – 2a + 1 = a === > a² – 3a + 1 = 0 === >
a = (3 +/- √5)/2, + voldoet niet (&) === > a = (3 - √5)/2) = 0,38 === > 1 – a = (afgerond) 0,62, verhouding = 0,62 / 0,38 = 1,62. 

3. Een klavier is met een claviatuur [toetsenbord] behept. Kennen we de Xhosa [kliktaal] niet van die clicksongs? Ja. Zij zingt close harmony in een closeharmonykoor. De cluniacenzer monniken stammen oorspronkelijk uit Cluny. De titel die in Japan de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie aannam, was 'taikoen'. Hier wat heen-en-weer- of over-en-weergepraat: bollepraat [onzin], borrelpraat, dollepraat [zotteklap], gekkenpraat, grotemensenpraat, lul- of lullepraat, mallepraat, oudewijvenpraat, zottenpraat, achterafgepraat, cafépraat en zottemanspraat. Ik denk dat ik die allseason [bnw.] jas ga kopen. De asielzoeker was maar wat trots op zijn CNaVT (Certificaat Nederlands als Vreemde Taal). Coalite [koo-laait] [stof tussen kolen en cokes in] is brandbaar. Een coach coacht een coachee [koo-tsjie – door coach begeleid]. Welke kunstenaars zaten er in Cobra [groep schilders en dichters: Copenhagen, Brussels, Amsterdam, 1948]? De betaling is c.o.d. (cash on delivery). Een codec gebruik je voor (de)coderen. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Is een stent [buisvormige prothese in bloedvat] beter dan een coil [spiraaltje in bloedbaan]?

4. Je weet het: een CDO is een collateralized debt obligation [onderpand: een pakketje risicovolle hypotheekobligaties]. De Hoge Colleges van Staat zijn de Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Kanselarij van de Nederlandse Orden. Vroeger zat ik ooit in een B en W-college [college van B en W]. In een cometarium zijn de kometen uitgebeeld. Hem werd comiter, sed fortiter [beleefd maar dringend] verzocht, te vertrekken. In de commedia dell'arte [kluchtspel] kom je steevast Harlekijn (Pierrot) en Colombine (Pierrette) tegen. Leg eens uit wat een danaïde [vat met ronde opening in bodem] is! VD vindt dat de hell's angels [GB alleen zó] lid zijn van Hells Angels (lemma 'chapter'). Ik vind dat een mooie c-print [computerprint, ook: e- print]. Een comtoise is een hangklok (slingerklok) uit de Franche-Comté. Het werd, zoals het verdiende, con grazia [bevallig] gespeeld. Helaas moest er conservatoir beslag [beslag ter bewaring door schuldeiser] gelegd worden op het conservatoire (conservatorium). Wat ben je toch een coño [straattaal: schoft]! Hiephoi! Is een eerlijk mens corvo rarior albo (zeldzamer dan een witte raaf)? Così fan tutte: zo doen ze allen. Hij is de costumenverzamelaar [oud gebruik, gewoonte, ook op schrift vastgelegd] van Brabant. In de taalwereld heet de SaNT [vero: Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie] nu de CoTerm [Commissie Terminologie (ingesteld door de Nederlandse Taalunie – NTU)]. Zij baten een crêperie [pannenkoekenhuis] en een crèmerie [ijssalon] uit. Cretonnen gordijnen zijn van cretonne ['uh' niet uitspreken – zekere stof, plaatsnaam Creton] gemaakt. Wanneer was de Grote Crisis = Grote Depressie (jaren 1930!)? In BE weten ze wat een crisette is [minicrisis, politiek]. Je moet dat crosssectoraal [vanuit verschillende economische, maatschappelijke sectoren] bekijken. Wat heeft cuckolden [vrouw gaat vreemd en windt daarmee haar man op] met een cocu [bedrogen man, hoorndrager] te maken? Niet veel! Einde letter c.

 
 

1706 Dictee dinsdag 20 augustus 2019 (1) dictee OUD Oefendictee april 2017 (4) √

Dictee - dictees [1706] 

[Oud] Oefendictee april 2017 (4)

1. De weigelia [plant] bloeit! Bericht van VD: linkbait en clickbait worden voortaan met 'ee' uitgesproken ('baisait' niet!). De juiste schrijfwijze van rondreizend, rondtrekkend is periëgetisch (niet: piri). Met '*qui*' (een selectie): quiche (taart, en quisse = kip), quiche lorraine [met spek en kaas], quick-and-dirty [snel, mindere kwaliteit, goedkoop], quickbreak [basketbal], quickie (vluggertje, tussendoortje), quickpil [zaadpil met een verkorte kiemperiode], quick ratio [liquiditeit onderneming], quickscan [globaal onderzoek], quickstep(pen) [dans, uit foxtrot voortgekomen], quicunque vult (ieder die wil), quid (wat?), quidam (snuiter) en quién sabe (saa-buh – wie weet?). Element 5 is boor (B), bohrium (Bh) is chemisch element 107 en een zeer kleine
lengte-eenheid is de bohr (symbool: a₀ – nul). Zij is bokkegeil. Een bokpaal is een A-paal [dubbele telegraafpaal in de vorm van een A op een bocht van de weg]. Wat is een boksderdebeen [los been van een bok (hijswerktuig)] ? Deze bolleboos is een bollebof van de bazaar [= commissaris van de politie, bazaar = politiebureau, een bazarretje krijgen = een bekeuring]. Het bollenpellen (znw., VD) is bollen pellen [ww.]. Met de bolschup [schop] werd de bolschub [smal, vlezig, bladachtig deel van een bol] eruit gepeuterd. In de middeleeuwen had je bombardebombardementen [bombarde = kanon]. Mooi, die bombburst [waaiervormig uiteenspatten van de formatie] bij de vliegshow!

2. De trein was bommetjevol. Zijn 'elzen stok' en elzenstok' allebei goed? Ja, elzen(houten) ook bnw. Bon, we zijn akkoord: het is oké (OK). Een bonae fidei possessor is een bezitter te goeder trouw (als niet-eigenaar). De Bond is de Protestantenbond en de malthusiaanse bond wil geboortebeperking. De bondskanseliere legt verantwoording af aan de Bondsdag (We hebben het dan over de Bundesrepublik Deutschland of Bondsrepubliek Duitsland.) Een (gereformeerde)bonder is lidmaat van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk [tegenwoordig: PKN, Protestantse Kerk in Nederland], verkort: Bond (zie lemma 'bondsman' = predikant). We zullen hem bon gré, mal gré (goed- of kwaadschiks, tegen wil en dank) kleinkrijgen. Het project startte bonis auspiciis (ook: bonis avibus) = onder goede voortekenen. Ik ga je eruit bonjouren. Hij grossierde in kwinkslagen, bon mots. We fiksen dat, B.C.D., bonum cum Deo [met Gods genade]. De afkorting van barones is: bar.es [dat schiet niet op! – ook Frans: baronne, zie alinea 5]. Ken je andere termen voor wat een wilhelmina-vooruit bezit? Jazeker, airbags, ballonnen, bloemkolen, bobbies, boobies, bumpers, curven (curves = vr. borsten, heupen en billen), gemoed [enk., mv.], harries, jetsers, toeters, joekels, jopen, koplampen, loezen, meloenen, memmen [van zogende vrouw], muggentietjes [kleine!], pluspunten , snoeptafel, (zo plat als een) strijkplank, tettenmie [ook: bh, beha], uiers, voorbumpers en welvingen of rondingen [borsten, billen, heupen]: zeg het maar! Mobiele wc: dixi, mv. dixi's, Rein dixit [dixit Rein] (heeft het gezegd). 

3. We kennen de Koninklijke Boodschap [brief van de Koning – RL (staatsrechtelijke functie) – aan de Staten-Generaal] en de blijde boodschap [Bijbel, evangelie]. De pijl van de pijl-en-boog kwam als een pijl uit de boog. We dansten op de boogaloo [Zuid-Amerikaanse dansmuziek]. Die Boogschutters [mensen onder dat sterrenbeeld geboren – anders 'gewoon' boogschutters] mogen graag boogschutters [kleine vis] eten. Het is er botertje tot de boom (heel vroeger: boôm, bodem, onderlinge verstandhouding: uitstekend). Ik zal je de boonakker op leiden, oplezen [een uitbrander geven]. Boontjis zijn sperziebonen (in de oosterse keuken). Een boordevolletje is een over-'t-ij-kijkertje [tot aan de rand volgeschonken glas]. De boordwijdte is 37 [wijdte halsboord, bijv. bij coltrui]. Je weet dat bootleggen [bootleg oe maken = illegaal geproduceerde muziekopname] niet mag. Wat, drink jij, booze [alcoholhoudende drank]? Hij zweert bij een bobkapsel [met boblijn: haar recht afgeknipt en van achteren vaak korter dan opzij], zij bij (be)bop [stekeltjeskapsel]. Jan kon zijn bordvol niet op, Piet lustte wel borden vol. In de Provence kun je in bories [koepelvormige schuilplaats voor slecht weer] schuilen. Hij was born to be wild [in de wieg gelegd voor een ongeregeld, een onconventioneel leven], maar is nu een bornagain [fig.: wedergeboren] christen. Wat is een gereformeerde borrel [koffie met een borrel erin]? In de
café-sociëteit werd het borrelnootjeseffect [bij schudden komen de grootste 'bollen' boven] getoond.

4. Hij is nogal op-de-borst-klopperig. De BOS is de Boeddhistische Omroepstichting. De bosnegers (marrons) en boslandcreolen (een van hen was basya – SR: assistent van de dorpskapitein) hadden geen weet van de Bosatlas, laat staan van de Bosjes van Poot (Den Haag). Ken jij een Bosniak [lid van een van oorsprong Slavische, veelal islamitische bevolkingsgroep op de Balkan en in Turkije] uit Bosnië en Herzegovina? De Bosschenaar, een big boss (zijn secretaresse heeft een bosskey – daarmee bij computerspel, seks e.d. bij pc op het werk snel afsluiten, 'als de baas komt'), wilde een bossage aan zijn voorgevel [ruwe blokken natuursteen, etc.]. De rosse veldmuis heeft een rozegekleurde [VD] rug. Bosyaws is leishmaniasis [tropische ziekte: aleppobuil]. Hij zou zijn lusten botvieren, zij zou het touw bot vieren. Dat spelletje schrijf je zo: croquet. Zijn er eigenlijk wel woorden met '*cque*'? Jazeker: acquest (aanwinst in huwelijk), giga- (10^9   G), peta- (10^15   P) en (tera)becquerel (10^12   T) (eenheid: Bq), coquille(s) Saint-Jacques, Jacquerie (de grote boerenopstand van 1358 in Frankrijk - historische gebeurtenis), maître Jacques
(manusje-van-alles), jacquet(kostuum), pain à la grecque (zeker Brussels brood), zanger Jacques Brel en dichter Jacques Perk.

5. B^onne!

 
 

1705 Dictee maandag 19 augustus 2019 (1) dictee OUD Oefendictee april 2017 (2) √

Dictee - dictees [1705] 

Dictee [Oud] Oefendictee april 2017 (2)

Hier zat zo veel [evt. zoveel] leuks en nuttigs in, dat ik het met genoegen (nogmaals) publiceer!

1. Is Etten-Leur het Haagje van Breda? De QR-code of blokjescode staat voor 'quick response code'. Met 'mio*': mio (miljoen), mioceen (geologisch tijdperk), mio conto (conto mio) ((van, op) mijn rekening), miosis (pupilvernauwing) en [extra] mi-parti (in tweeën verdeeld, voor de helft). Met 'myo*' (een selectie): myocard(ium) = hartspier, myocardinfarct = hartinfarct, myocarditis = ontsteking van het spierweefsel van het hart, myocardose = aandoening van de hartspier, die niet op een ontsteking teruggaat, myogeen = afkomstig van een spier, myoglobine = eiwit in spieren, myograaf: spierbewegingen registreren, myomeer = spiersegment, myoom = vleesboom, myoop = bijziend, myopie = bijziendheid, myopathie = spierziekte, myorrhexis = spierscheuring, myoscoop = meten elektrische stroom bij samentrekken spieren, myosine = eiwit in spieren, myositis = spierontsteking, myosotis (!) = vergeet-mij-niet, myotomie = het in- of doorsnijden van een spier en [extra] MYR = genormeerde
valuta-aanduiding voor ringgit (munteenheid van Maleisië).

2. Ik ben Pikkie Tanis, 35 jaar oud, en woon sinds mensenheugenis in 's-Hertogenbosch. Hij kwam uit Dublin en was een wild schoffelende tuin-Ier (!). De piesemopsantee is het toilet, de wc. Het woord komt van komt van 'puis-je m'absenter?'. De amphigouris [gedicht, klinkt goed, betekent niets] ken je wel, hij gaf er enkele ten beste. Met 'amf*' (een selectie): amfibie, amfion (toonkunstenaar), amfiprostylos (Griekse tempel), amfitheater, amfitryon (gulle gastheer), amfoor = amfora (vaas of kruik). Goed is zij niet, niettemin is zij niet te min voor mij. Nog Frans zijn: hôtel garni, grand hôtel, maître d' (maître d'hôtel) en table d'hôte. Ik heet Ad Hoc en ik run een ad-hocgebouwenbeheersmaatschappij. GB is een drukbeklant woordenboek. De wibocri is de witteboordencriminaliteit. De oemma is de wereldwijde islamitische gemeenschap. Crimefighter, het is een crime, crimen laesae majestatis [majesteitsschennis, hoogverraad], een beau crime [een mooie misdaad], een crime passionnel [passiemoord] en een krimi ... [misdaadfilm, misdaadroman].

3. Na het tai chi, het tai-chiën, kun je zeggen ik heb getai-chied. De Rapaljepartij met zijn rapaljanen zal toch niet helemaal uit rapaille en rapaillepolitici bestaan? De strijd tussen de preciezen en de rekkelijken, de papieren-VD'ers en de online-VD-adepten is nog lang niet geluwd. Zeeangst is zee-engte (!). We hebben snip-snap en ju-ju gespeeld. Men zegt dat hij een echte royalty's-expert is. Het journey's end wordt nog als Engels ervaren, net als de ladies' night. Dit compromis is à la belge [langdurig onderhandelen, veel geven en nemen] tot stand gekomen. Ze aten oordjesbrood en geltharing. Als je met de trojka naar de dancing gaat, kun je op muziek van de balalaika [Russisch driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem] de sirtaki dansen. We gaan volgens Toon Hermans op vakantie naar de Mediterranée [NL-spelling, FR: Méditerranée]. Dit PvdA-lid is een echte rode vruchtenteler, tevens ook wel rodevruchtenteler.

4. Hoeveel van onze lady's gaan er naar de ladies' night, die ladies' nighthappening [uitzondering!]? De luitmuziek was erg luid. Schrijf goed: grens- of reinsteen, bak- of rijnsteen, rijshout en reisstrijkijzer. In onvervalst Platamsterdams trok hij van leer tegen die
laag-bij-de-grondse plat-Amsterdamse streken. Hij is een boude boutschieter (eendenjager). Hoe benoemen we zijn toestand: is hij ape-, torre- of toeterzat? Tussen de E- en de G'tjes heeft hij in de F'jes gespeeld. Drugs kun je shotten (zichzelf inspuiten – sjotten is voetballen). GBH (ook geherinterpreteerd als Engels: grievous bodily harm) is GHB (gammahydroxybutyraat, gammahydroxyboterzuur: een partydrug). In een doom-and-gloomverhaal [GB] zit veel doom en gloom [VD]. Zo'n ka'i òrgel (SR: draaiorgel) klinkt inderdaad buitengewoon vrolijk. Karyogamie [versmelting van celkernen] heeft niks met yoga te maken ... In Brazilië betaal je met reals [BRL, voorheen: cruzeiro's]. Hij kent de Antilliaanse penshonadowetgeving op z'n duimpje. In poculis [bij een drinkgelag] kun je inter pocula [onder het drinken van een glaasje] poculeren [beker rond laten gaan]. Geef mij maar een syrahtje (shirazje – wijnstok, ook rode wijn). De
water-en-vuurbaas was Waterman [sterrenbeeld]. Een yu di Kòrsou is letterlijk een kind van Curaçao, iemand die op het eiland geboren is. Waar zit VD ernaast bij lemma 'hesychast'? Grieks-katholieke kerk [VD verder 5x wel goed!]. We zouden de wind (, de scheidsrechter) en het tij meehebben [ook: mee hebben, Taaladvies]. Zijn optreden was meer dan méritoire [verdienstelijk]. Het huwelijk was een méprise [dwaling, vergissing]. We hebben een tweedehands-MiG-23 [ook wel los, klemtoon, ook wel 2e-hands- of 2de-hands – GB] gekocht. Is zo'n wrongful life [met ernstige genetische afwijkingen] wel de moeite waard? De penny dreadful [goedkope horrorroman, stuiversroman] was doorspekt met wishful thinking [wensdenken]. Een franchiser en de economiser (rest z! - maar: merchandiser + vitaliser). Een lamyai is een longan, een vrucht.

 
 

1704 Dictee zondag 18 augustus 2018 (2) dictee Oefendictee aug 2019 (1) √

Dictee - dictees

Oefendictee aug 2019 (1)

1. Dat schrijf je echt zo: competitie en competitief. Na de pyrruszege stak het pyrronisme de kop op. De qu'en-dira-t-on vullen geen gaatjes. Hoe spreek je quicheje (taart) en quisseje (kip) uit? Wie daar,
qui-va-là, werda? De kwestie heeft zeg maar een
non-liquetstatus-quo. De koeien werden in hun oor gecoteerd. Zijn quotejes over de koeienquotetjes hebben jammer genoeg al in de krant gestaan. Rafting is wildwatervaren. De railleur op vakantie hing over de reling. Kangoeroewagons kom je tegen bij het rail-routevervoer. Een rallypaper is een snipperjacht of een rally. Een RAM is een random access memory en een ROM is een read-only memory. Hij is op weg naar kaalheid: zie zijn rari nantes. Kaleien is met kalei bestrijken. Ze kwam recht tegenover (vis-à-vis, face to face) me te zitten. Ik zal 'r met gelijke munt renumereren.

2. Een isogram is een woord, waarin elke letter maar één keer voorkomt, voorbeeld: thuisland. De term seu [see-joe] of sive [sie-vuh/vee] is Latijn en staat voor 'of'. De chebakia (c!) is een Noord-Afrikaans koekje. Ik kom net bij mijn woprelatie vandaan: wippen, ontbijten, pleite. Een tambangan is in Indië een pont. Op de Antillen heet de huisgekko trouwens pegapega. Het lbo is lager, het mbo middelbaar en het hbo hoger beroepsonderwijs. Op zijn verjaardag was hij verlangeloos. De uberteit aan geneugtebelevingen lokte überschwänglichkeit uit. De vuvuzela is de olifantentrompet. Bij zawiya's (islamitisch klooster) zie je veel taqiyahs (gebedskapje). Uit Kasjmir komt de stof kasjmier. Wij noemen onze poes gewoon poezenbeest. De wilhelmina-vooruit reed langs de Wilhelminaboom, keek door de voor- en achterruit en zette de wagen die nog in de vooruit stond, in de achteruit.

3. "Je hebt een siepoog." "Welnee, ik heb een siepeloog." Hij heeft zijn septum nasi gebroken. Een clam is een strandgaper. Simavi (NL) betekent: Steun in Medische Aangelegenheden voor Inheemsen (organisatie voor steun aan medische projecten in ontwikkelingslanden). De schrijver groet u zeer (opschrift Latijnse brief): salutem plurimam dicit, S.P.D. In NL is SPD ook nog het Staatspraktijkdiploma (voor bedrijfsadministratie). Als een kruidenier toevallig Jan Grutter heet, is dat een aptoniem, een speaking name. Een spec is een speculant. In de VS zingen ze bij de stars-and-stripes (vlag) The Star-Spangled Banner (volkslied). Op *giant*: collegiant (de drie gebroeders Van der Codde te Warmond, later Rijnsburg, daarom ook 'Rijnsburgers' – ook wel: reformateurs – geheten). Een rijnsburger is trouwens een groentesoort (gele ui), plagiant (plagiaris), super-giant = super-G en (!) yagiantenne.

4. Een SWOT-analyse betreft strengths, weaknesses, opportunities en threats: een sterkte-zwakteanalyse. In een Sydneys park zag ik een Sydneyer op een sydniër rijden. Je weet het: in de chemie is DMMP dimethylmethylfosfonaat (belangrijke grondstof voor o.a. sarin(e), een zenuwgas). DME is dimethylether, DMF dimethylformamide, DMS is dimethylsulfide, DMT is dimethyltereftalaat of ook dimethyltryptamine en D.M.S. betekent op grafstenen Diis Manibus Sacrum (gewijd aan de geheiligde gedachtenis (van de genoemde)). Een tabby is een kat met cyperse tekening. Een cyperse kat is een vrij grote,
zwartbruin-grijsgestreepte kortharige huiskat. De tgg is de transformationeel-generatieve grammatica (Chomsky). Een thaumaturge is een wonderdoenster. THB is de genormeerde valuta-aanduiding voor de baht (baat – munteenheid van Thailand). Een th.c. is (historisch) een theologiae candidatus, een kandidaat in de theologie en th. dr. is een theologiae doctor, een doctor in de theologie.

5. De Perseïden is een groep van vallende sterren, die rond 12 augustus uit een punt van het sterrenbeeld Perseus uitstralen, ook: Laurentiustranen. Een thrillseeker is een spanningzoeker, een persoon. Een tiercé-uitslag is een trio-uitslag. De donna en de doña konden het goed vinden samen. Is een tinnegieter (potgieter) net zoiets als een kousenmaker? Op een to-dolijstje staan de to do's. Ik zal er het zwijgen toedoen, maar door zijn toedoen ging het wel mis. Maar zal mijn actie ertoe doen? Die touroperator (reisorganisator) staat als een smooth operator (gladjanus) bekend. Een systeemoperator moet wel een coöperator zijn. Mijn coopertest verliep magnifiek. In de Tourkaravaan bij de Tour de France vind je geen toercaravans. Een BIOS (basic input/output system) zit in je pc, zelf zit je in de bios. Het afvalscheiden (GB) houdt in dat je afval scheidt (!). Jullie rooster- of tralievormig latwerk, dat treillis [ei-jie] vind ik mooi! Op een hillula [oe] (feestdag) wordt het overlijden van een tsadiek (mv. tsadikim) herdacht. Gerechtigheid is tsedaka (mv. tsedakot). TUD en TU/e: rivalen?

6. Volgens GB is de TSE de transmissible [overdraagbaar] spongiform encephalopathy – vergelijk de BSE = de boviene [betreft rundvee] spongiforme [met sponsachtige prionen,
niet-afbreekbare eiwitten] encefalopathie (degeneratieve hersenziekte, dolle- of gekkekoeienziekte). Denk ook aan creutzfeldt-jakobsyndroom (mens, CJD), kuru [oe] (kannibalen, Papoea-Nieuw-Guinea) en scrapie (schapen, schraapziekte). De TUT heet nu UT. Majorettes zijn dansmariekes. De georgiaanse architectuur is een bouwstijl die gebruikelijk was in het Verenigd Koninkrijk tussen 1720 en 1840. Die straalde ook uit naar de Britse koloniën, in het bijzonder naar de huidige Verenigde Staten. Zinnenlust is wellust, zinnelijke lust. De chicte van de extravagante kleding droop ervan af. De MeToobeweging is flink groeiende.

7. Kinderen kunnen bij breath-holding spells blauw aanlopen en zelfs flauwvallen. De joden wachten nog steeds op de masjiach. Uitgerokken [BE?] voor uitgerekt is zeker geen standaardtaal, geen Standaardnederlands. De uitspraak van methamfetamine begint niet met 'mee' maar met 'mèht' [Engels: /meθ/]. Een zwarte magiër (duivelskunstenaar) beoefent zwarte magie [tovenarij]. Een witte magiër (wicca, SR: bonuman) beoefent witte magie [met goddelijke hulp]. We zullen het eens aan die deskundo(loog) vragen ... Een zoete kandij is een zoete appel. Een hannik is o.a. een lummel, een Vlaamse gaai en een zwarte kraai. De zaadleider van bijbal naar penis is de vas deferens. Eigenlijk zijn usual suspects dus gebruikelijke verdachten, maar de betekenis is afgezwakt tot personen, zaken die je steeds op een bepaalde plaats, in een bepaalde situatie aantreft. Usus et ars: praktijk en theorie.

8. Usus: gebruik, zede, gewoonte en usus fori (juridisch): rechtsgebruik. Usus loquendi: spraakgebruik. Hij was stikjaloers. Niet-officieel is onofficieel en niet-begroeid is onbegroeid. Schrijf je dit goed: niet-gelovig, bijna-crisis, ex-collega,
non-stop, oud-burgemeestersbal,
adjunct-commissaris, aspirant-arts, chef-hervormer, kandidaat-lid, interim-premier, stagiair-officier, substituut-griffier, collega-boer, leerling-kok en meester-architect? Doe het met le coeur léger, een licht gemoed. Een cache-coeur is een kort damestruitje. In mijn furor scribendi [schrijfwoede] ga ik tekeer als een animal scribax [kan het schrijven niet laten]. De uitspraak van methamfetamine begint niet met 'mee' maar met 'mèht' [Engels: /meθ/]. Malagassische inwoners spreken Malagasi. Ik werd onderzocht door een haio [huisarts in opleiding]. De Koeweiti verschalkte een kutai (hoogkijker, vis). In Myanmar betaal je met kyats [tsjahts]. In Spaanse steden heb je plazas mayores.