Dictee - dictees [1684]
BeNeDictee 2019-05 – Opwijk [BE]
Schatjes van patatjes
– deel 1
De 80 vet en onderstreepte woorden
moesten worden ingevuld.
Commentaar in blauw.
Er was eens … (auteur:
Herman Killens)
Patati (m.) en Patata (v.) zijn een personificatie van de BE-uitdrukking
(tw.) patati en patata = enzovoort, en dergelijke onzin meer.
1.Welnee, dit is geen
sprookje. Wat volgt is immers een echt
gebeurd [waargebeurd] verhaal. Daar
wil ik je wel een p voor zetten
[dat verzeker ik je] [2024].
2. Eh bien [welaan], alles begon met de jaarlijkse drache nationale [stortbui op 21 juli] die gewoontegetrouw het 21
julidefilé [nationale feestdag, eedaflegging Leopold
I in 1831] in hartje Brussel grondig verstoorde. Maar het vervelende was
dat de regen dit keer weken aan één stuk [anders
'uhn' - uitspraak] bleef aanhouden. Ook in Droeshout [gehucht
in Opwijk] – of all places
[nota bene] – viel Pluvius [hier: de regen - ook: regengod] doorlopend
met bakken neer. De ene stortbui ging ongemerkt over in de volgende. Ergens op
een groot veld [woordspeling op Grootveld, straat
waaraan Herman woont, Opwijk] tussen Waaienberg en Weyenberg [straten in Opwijk en Merchtem] verzopen de
aardappelen onder de continue, striemende regenvlagen. De akkers overstroomden,
het waren bijzonder natte tijden. Een postdiluviaanse
[na diluvium = pleistoceen – met andere uitspraak
naar analogie ook: postdiluviale] zondvloed. Maar zoals geweten zijn
aardappelen doorgaans erg gedisciplineerd, en dus bleven ze allemaal netjes rug-aan-rug [maar: rug tegen rug ...] liggen.
3. Allemaal? Neen.
Patati, een patapoef [dikkerd - ook: pattepoef] van een bildtstar [aardappel, Het Bildt],
verhief plotseling zijn stem: "Ik ben het beu om hier ten eeuwigen dage in die nattigheid te blijven liggen. Er
moet een oplossing zijn. Ik ga het orakel raadplegen."
4. "Ik loop wel met
je mee!", kirde Patata enthousiast. Als kwikkebil [ongedurig meisje] van een roseval [aardappel] was
ze altijd al een patatje-de-voorste [haantje-de-voorste in patatjestaal] geweest.
5. Aan het orakel op
Mansteen [straat in Opwijk] (niet het pythisch
[= Delfisch] orakel of dat van Delphi, maar de Droeshoutse
versie), een dilettantisch [ondeskundig - ook: dilettantistisch] zelfbouwpakket
van palletten [BE: laadplaten, NL: pallets, èh - (hout)pellet = bolletje], piketten
[houten paaltjes] en plaketten [wandversiering],
daalde de heilig verklaarde [heilig verklaren los, maar heiligverklaring] opperdoes
[soort aardappel] zaliger terstond uit de
hemel neer naast de offerande, een stapel croques hawaï [croque-monsieur met ananas]
met een grote karaf A.O.C. [appellation d'origine contrôlée, herkomstgarantie - mv. 's] uit het patersvaatje [beste soort, pastoorsvaatje]. Met zijn jodhpurs [rijbroek, mv.] en zijn hoed op halfzeven [scheef; dronken] zag hij er helemaal niet zo bijzonder
sacraal [heilig] uit.
6. "Waarom het zoveel
regent?" Hij krabde eens in zijn grizzlykleurige
[beer] sikkenbaard [kinbaard],
propte zijn mond vol en nam een slok van de hemelse vouvray [wijn]. "Nomnomnom"
[ook: nomnom, njamnjam, jammie: iets lekker vinden] imiteerde hij Koekiemonster uit Sesamstraat.
"Best lekker, dat hebben ze hierboven niet. Sint-Pieter zweert bij yakult [melkachtige
drank] en – bah – dag in, dag uit rijst(e)pap
met gouden lepeltjes. Het zit me tot hier." Hij reikte tot ver boven zijn aureool [stralenkrans].
"Hij zou beter eens een kookboek met goede recensies [besprekingen - vgl. licentie] of
wat culilit [culinaire lit(t)eratuur - alleen GB óók tt - doe bij dictee 1 t] kopen!"
7. "O ja, die
regen", kwam hij, entre deux
vins [halfdronken], weer tot de kern
van de zaak. "Wel, de hemel is bedroefd en plengt bittere tranen. De
heilige graal [hoogste doel] van de patatjes
is verdwenen, foetsie [weg, verdwenen, zoek], ribbedebie."
8. "Huh, de heilige graal?!", riepen de
patatjes in koor. "Is dat zoiets als Mozes'
stenen tafelen [met de tien geboden] of
de deuterocanonieke [Bijbelboeken met alleen Griekse versie. geen Hebreeuwse, r.-k wel in O.T.,
prot.-chr. niet] Ecclesiasticus [apocrief, c.q. deuterocanoniek, let op: Ecclesiastes = (canoniek) Prediker]?",
vroeg Patati. "Of misschien als de orfische
mysteriën [Orpheus – mystieke religieuze
beweging, 6e eeuw] of de geheime Middelburgse [2414!]
A4'tjes?", opperde Patata.
9. "Bij lange (na)
niet", grinnikte de grijsaard. "De heilige graal beschrijft
de geheime wilde dromen van de patatjes, tien stuks in totaal. Allen willen ze
geweldig rijk worden, of bloedjeknap, of razend intelligent. Negen ervan zijn
evenwel valse rêverieën [dromerijen], maar de kennis over die ene ware is
nu dus verloren gegaan. Ga, zoek en vind die natte droom en het hemelwater zal
terstond stoppen."
10. Voor hij terug in het
laaghangend wolkendek verdween keek hij schichtig rond en fluisterde hij hen
toe: "Een secret de Polichinelle
[publiek geheim], niet voortvertellen: er
ligt een kopie aan de zesde sporkeboom [zwarte els,
vuilboom; van sprokkelmaand] links, naast het Lieve-Vrouwekapelletje."
11. En inderdaad, op de
aangegeven plaats ontdekten de patatjes het beduimelde lijstje, volledig natgeregend [vgl. kletsnat geregend]. "Macht, schoonheid, kracht, intelligentie et
cetera. Het is een hele boterham", las Patati. Inderdaad, wat een reeks to do's [GB - vgl.
to-dolijst]",
vond Patata.
12. Onze helden schoten
onmiddellijk in actie. Patati trok zijn regenjack aan, uiteraard helemaal gore-tex [waterdichte kunststof] en winddicht, Patata haar gamaschen [enkelstukken]. "Ik neem mijn kneudel [opvouwbare paraplu - knirps]", sprak Patati. "En ik mijn
knirps [idem]", antwoordde Patata. "Aju [adieu],
paraplu", riepen ze in koor en ze sprongen op hun step, het avontuur
tegemoet, van Dan tot Berseba
[Bijbeltaal: het hele land door]. De andere
patatjes keken bezorgd. Zo'n aberrant
[afwijkend] gedrag, dat was not done [ongepast] voor een aardappel. Daar moest toch wel
echt – euh – nattigheid van komen. Ze hoopten vurig dat hun vriendjes snel weer
bij hen tussen de maïs- en de koolzaadvelden zouden komen liggen. Regen of
niet.
13. Ondertussen scheurde
Patati met de betere trottinettetechniek [step,
'tuh' hoor je wel, ook: trottinet, trottinetje, trottinettetje] door de bochten. Patata had moeite om in zijn spoor te blijven. "Had
ik nu maar een speedpedelec [elektrische
fiets – pedal
electric cycle]",
kloeg [niet algemeen! – klaagde] ze. "Ach,
het kan nog slechter," relativeerde Patati, "paardje-hop [kinderspel – kind op
knieën] of ju-ju spelen
[idem – paardje spelen] bijvoorbeeld. Dan
ging je al helemaal geen stap meer vooruit."
14. Een eind voor de
Kinderboerderij [in Grootveld] sloegen ze
links een geasfalteerde veldweg in, allesbehalve een fietsostrade [fietssnelweg].
Honderd meter verder kwamen ze met een schok tot stilstand. Tot hun verrassing
doemde een immens groot kasteel van tussen de bomen van het Millenniumbos [klein bos in Grootveld] op, van top tot teen
volledig in glinsterend 24-karaats goud en bedekt met peperkoek,
petits-beurres, smoelentrekkers en hier en daar een babelutte [BE: karamelachtig snoepje – je hoort geen 'tuh']. Nieuwsgierig
glipten onze helden stiekem naar binnen. Wat ze zagen tartte elke verbeelding:
het interieur bestond uit een eclectische
[het beste uitkiezend] mengeling van caravaggisme [schilderkunst Italië, rond 1600 licht-donker], oldskool [vroeger stadium kunst - uitspraak oe] neogrec
[neostijl met klassieke Griekse vormen] en
rilievo schiacciato [reliëfstijl 15e eeuw – uitspraak: riel-jee-voo
skie-jaa-tsjaa-too].
15. Op de troon, uittorenend boven een cirkante [mengvorm cirkel + vierkant] tafel, zat een
schriele patat. Patati stootte Patata
aan en fluisterde: "Die is van het oeroude geslacht van de stinkend rijke pommes
dauphine [hertoginnenaardappelen = pommes
duchesse = beide mv.]". "Kan wel zijn," beaamde die, "maar ze
ziet er als een griezelige toverkol uit."
16. Ze keken naar de
wanden vol splendide [prachtige] schilderijen. Hun aandacht werd
getrokken door een doek helemaal achteraan. Patati schrok hevig, Patata kon een
gil niet onderdrukken. "Haha, mijn topwerk," riep de
hertoginnenaardappel plotseling met krassende stem, "De aardappeleters van
Vincent van Gogh [of: Van Gogh]!" Als
een ayeaye [vingerdier, knaagmaki, soort eekhoorn] priemde ze
met haar vingers in de richting van onze helden: "Wachter, grijp
hen!"
17. Patati en Patata
stoven naar buiten. De bewaker, rondomrond
[door en door] een tonnetjeronde [erg rond, tonrond] rondom-lelijk [lelijk persoon, znw.], had hen al van ver opgemerkt. De
Sub-Saharische 2024 [VD, ook Sub-Saharaanse, zwart Afrika betreffende GB al eerder
Sub-Saharaanse!!!] vechtmachine, met een biceps als een medizinbal
[voor krachttraining], zette de
achtervolging in. "Ik verkoop jullie als slaven in Congo-Brazzaville. Daar krijg
ik vast veel CFA-franken-Centraal [Benin,
Burkina Faso, ... , Tsjaad – Communauté Financière Africaine] voor!" De patatjes renden voor hun
leven, maar de neanderthaler [krachtig gebouwd persoon] was een stuk sneller. Ze
slalomden als gek tussen de bomen. Maar tot hun ontzetting werd de vluchtweg
afgesneden door prikkeldraad. Ai, ze waren verloren, ze konden helemaal geen
kant meer op. Wat nu gezongen?
Shoot-outzin (10 onderstreepte en vette woorden in te vullen)
O jee, die beauté [schoonheid] uit Equatoriaal-Guinee trok met
haar mouton retourné [BE: jas van lamsleer
met de vacht aan de binnenkant = NL: lammycoat, lammy] op Labor Day
[officiële feestdag in de VS op de eerste maandag
in september - vgl. Labour (Party)] op congé [vakantie]
naar een Malagassische [bnw. van Madagaskar] baobaballee [boom]
waar ze na het zien van een mangabey [hond(s)aap - alleen VD - in bomen] of
twee vervolgens tijdens een t.d. [thé
dansant] all the way [tot het bittere einde]
le coeur léger [met een licht gemoed]
met haar decolletéportemonnee gedwee een rondje gaf: "A volonté [zoveel je wilt], tournee [BE - rondje, tournée générale]!"
