1574 Dictee zondag 21 april 2019 (2) dictee Oefendictee (oud) 810 √

Dictee - dictees [1574]

Dictee 810 (DCCCX) Dictee Specialisten (06-12-2014)

1. Die calleuze (eeltige) verdikkingen kunnen er maar beter af zijn. Die termieten [grote mieren] weten geen mieter [volstrekt niets] van thermiek [opstijgende luchtstroom]. De afkorting t.h.t. [tee-haa-tee] betekent: ten minste houdbaar tot (Hoe zouden ze dat dus vroeger schrijven?). Een TIA is een transient ischaemic attack (voorbijgaande aanval door een ontregelde bloedtoevoer naar de hersenen – vaak als voorbode van een beroerte). Dit perk moet nog toegroeien: de planten moeten naar elkaar toe groeien. Zelfs de ME (mobiele eenheid) kwam eraan te pas. Het eenhedenstelsel van Giorgi (synoniem: giorgistelsel) is een door de Italiaanse elektrotechnicus G. Giorgi (1871-1950) opgesteld eenhedenstelsel met als grondeenheden meter (voor lengte), kilogram (voor massa), seconde (voor tijd) en ampère (voor stroomsterkte), ook wel mksa-stelsel genoemd, de voorloper van het SI. Een valkuillening is geen krediet om vliegende valkuilen (!) te kopen. 

2. Wil je de deur toetrekken, dan moet je de kruk naar je toe trekken. SI staat trouwens voor Système International d'Unités (internationaal genormeerd stelsel van meeteenheden, gebaseerd op de grondeenheden meter (voor lengte), kilogram (voor massa), seconde (voor tijd), ampère (voor elektrische stroomsterkte), kelvin (voor temperatuur), candela (voor lichtsterkte) en mol – voor hoeveelheid stof). Over 'een- en ondeelbaarheid' (VD – lemma's 'eenheid' en 'ondeelbaarheid') moest ik wel even nadenken. Wist je dat je voor 'hendel' ook handel' mag schrijven? Zo staat het althans in GB. Hij zit daar op de een-na-voorste rij. Een lulletje rozenwater [sul, ook lulletje lampenpit] wordt ook wel met Jan Eenoor aangeduid. Ik wil nu wel [met nadruk gelezen] eens een eerste plaats behalen bij het schaken. Op een EHBO-post werken EHBO'ers (eerste hulp bij ongelukken) in de eerstehulpverlening. Vele eersten zullen de laatsten zijn, vele laatsten de eersten. 

3. Eerstelijns medische zorg [VD] is eerstelijnsgezondheidszorg. Eerstkomende dinsdag (afgekort: e.k. di/di.) al. Met Hagenezen is het vaak lachen. Met BED wordt de binge eating disorder (eetbuienstoornis) aangeduid. Een eetlepel is zes theelepels. Hij heeft een efebengestalte [militair in Athene]. De tokehs [gekko] vlogen rond de toko's. Hij kent de stof tot-en-met, tot en met de laatste tittel en jota. Ik heb vroeger heel wat van Den Haag CS naar Scheveningen getramd. Ook moest ik vaak naar Rotterdam-Centrum of (het station) Rotterdam-Centraal (vergelijk: Brussel-Zuid). Mijn grootvader was trouwens nog tremmer [kolenwipper] op een stoomschip. Met het toynbeewerk werd ontwikkelingswerk onder de arbeidende klassen bedoeld. Welke Tour de France-etappe leidt naar de Tourmalet? De trassi (garnalenpasta) is op het trascement gevallen. Hij is een kei in cartomagie (goocheltrucs met speelkaarten).

4. Die getrasseerde wissel [op iemand afgeven] is al getraceerd. Mouliné (stof) is moulinetgaren. Hoeveel Effies (door de reclamebranche ingestelde prijs voor effectief gebleken
tv-reclamespots) hebben zij al gewonnen? Spreek uit: egraam
[eg-raam]. De EHEC is de enterohemorragische E. coli (bacterie die besmettelijke dikkedarmontsteking met bloederige diarree kan veroorzaken). Een EHBO'er verleent eerste hulp bij ongelukken. Lijdt zij aan eibofobie (angst voor palindromen – zelf een palindroom dus ...)? In de Eifel zou best een eiffeltoren kunnen staan. Eikelsuiker is querciet. In Holland kun je volgens zeggen op de Eilanden [= de
Zuid-Hollandse eilanden] wonen. Leknamad is lekeimed [derde gewas in een jaar op een weiland]. Het seizoen gaat ten einde lopen, we zullen de productie ten einde brengen teneinde geen voorraden over te houden. Hij is een eindtwintiger en dus bijna dertig (en daarna begindertiger). In België kun je een ejt (eindejaarstoelage) krijgen. Elateriet is mineraal caoutchouc [rubber]. Een elektroschok [stroomstoot] geeft een elektroshock. Ik heb dat nu al elfendertig keer verteld. Wat was een elf-en-dertig oorspronkelijk [kam voor textiel weven: langzaam ...]?

5. EL&I is het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Hij hield een eloge [lofrede] op zijn schoonvader. Elohiem (VD) is het Hebreeuwse woord voor God. Een elsenaar is een grote jager [vogel]. De Elvislookalike droeg elvisbakkebaarden. Ons volkstuintje is ons eigen elysium [paradijs]. Hij werd verteerd door een embarras du choix (te grote keus, zodat men niet weet wat te kiezen). Ekidens zijn estafettes op de weg voor teams van zes lopers die samen een marathon afleggen. Wacht u voor de chikungunya (door muggen verspreide subtropische virusziekte). Die Rus verkommerde op zijn datsjaatje [buitenhuis]. Het stikt hier van de dombo's en doblootjes [dom blondje]. Samuel Morse heeft het morsealfabet uitgevonden. Hoe spreek je 'ampersand' uit (2 mogelijkheden, E en NL)? Het hondje Idéfix (niet in VD) was toch bepaald geen idee-fixe van Goscinny en Uderzo [VD, zie lemma 'Toutatis'], of toch wel? In de verhalen van Willy Vandersteen heet de hond met snor, Tobias. Dat hondje Rataplan in Lucky Luke, van Morris, maakt er altijd een rataplan [rommeltje] van.

 6. Je zult bij die poging wel bot vangen. Het werd me botweg geweigerd. Hij hangt de trotskistische [Trotski] beginselen aan. Zij triestten de godganse dag. Een troubleshooter moet trubbels, troebelen, oplossen. Normaal was hij stoepier [klanten winkel in lokken], maar in het leger wilde hij troupier [officier, thuis tussen de soldaten] zijn. Ook gij, Brutus, mijn zoon: tu quoque, Brute, tu quoque, fili mi [keizer Caesar zag Brutus onder zijn moordenaars]. Wist je dat de komodovaraan [tot 3 m en 150 kg] verwijst naar het Indonesische eiland Komodo? Een eindereeks zit in de uitverkoop [winkelrestanten]. Mijn neef zit op de TUD, de Technische Universiteit Delft, zijn oom is elders tu-medewerker [vgl. ook TU/e en TUT]. Een triëre was een galei, een oorlogsschip, waarbij aan elke riem drie roeiers zaten. Je zult maar een quasi Jack the Ripper als beul hebben. Enfant gâté: verwend kindje. Gaan jullie weer zo'n groot vliegtuig spotten? Een 'trois-quarts' [half van voren en opzij] slaat op een portret, een 'troiscart' [ook: trocart, bij operatie, driekantig, aftappen vocht, gas, etc.] op de chirurgie: die woorden worden exact hetzelfde uitgesproken.

7. Hij was nog net niet en déshabillé [ongekleed], maar in deshabillé [nachtkleding]. Het GEB was het Gemeentelijk Energiebedrijf. Een epa is een energieprestatieadvies. Het enfant prodige [wonderkind] en het enfant prodigue [Bijbeltaal: de verloren zoon] schelen maar één letter. Hij werd en flagrant délit (op heterdaad) betrapt. Hij leeft en garçon (als vrijgezel). Een engel des hemels is een engel des Heren. Ik ben niet engelrein, maar vroeger was ik soms de bengel Rein. Zij is lid van de Engelse of anglicaanse kerk. Hij is Engelssprekend, Angelsaksisch. Een engelwortel is een angelica of angélique. Ik vind hem een engerd, een creep. Een en-groshandel verkoopt niet en détail. Staat in de Enkhuizer almanak ook hoe je een enkhuizer [herhaalde slag van een kabel om de beting] op het touw legt? Een enkwest is een verouderd (Belgisch-Nederlands) woord voor een enquête. Met een negligeetje aan ben je en (profond) négligé [in nachtkostuum of bijna zonder kleren]. En relief is gewoon in reliëf, simpel toch? Wat was eerder: de Entente [staten in WO I t.o. Duitsland en Oostenrijk] of de Kleine Entente [bondgenootschap tussen Tsje­cho-Slowakije, Roemenië en Joegoslavië (1922-1939)]?

8. In (omnia) saecula saeculorum: tot in de eeuwen der eeuwen, voor alle eeuwigheid. Heeft 'ense et aratro' [door het zwaard en de ploeg] iets te maken met 'zwaarden omsmeden tot ploegscharen'? Antwoord: driewerf neen! Enteritis regionalis is ziekt e van Crohn [kortweg: crohn]. Een enterorragie is een darmbloeding. Geef eens een voorbeeld van een enthymema (syllogisme waarin een van de termen is verzwegen en kan worden aangevuld). De boef viel ten offer aan entrapment (uitspraak E, het in de val laten lopen, om iemand te arresteren). Voor regen en zon: een en-tout-cas [kleine paraplu-parasol]. Met zijn entrain [aanstekelijke ijver, voortvarendheid] kwam hij wel en train [op dreef]. Hoeveel entre-deuxs [tussenzetsel] zijn er nodig? Het is kiezen of kabelen: entweder oder. In Lille en environs is dat en vogue [in de mode]. Als we naar de mis gaan, zal er thuis toch niks misgaan? Een rokkenjager doet aan rokkenjagen (GB, alleen infinitief) of (znw.) het rokkenjagen. Een relschopper heeft het makkelijker: die doet gewoon aan relschoppen. De 2 step is een muziekstijl, de twostep een dans. Een épagneul is een spaniël [hond]. Epateren of épater le bourgeois = verbluffen, overdonderen.

9. De eolusharp is naar Aeolus genoemd. Eolisch kapiteel is genoemd naar Aeolis, een landstreek in het noordwesten van Klein-Azië. Hij is van houtem (Houthem) (schriel, gierig). Bespreek de begrippen anthem (lied fans voetbalclub), eonothem (chronostratigrafische entiteit waarin de gesteenten worden ingedeeld die gedurende een bepaald eon zijn geformeerd) en erathem (idem met era). Een epauletspreeuw behoort tot de troepialen [alleen in Amerika]. Wie sprak die epea pteroënta (gevleugelde woorden) ook alweer? Met EB wordt epidermolysis bullosa [zekere genetisch bepaalde huidaandoening] bedoeld. Epitome's zijn uittreksels [kort overzicht]. Hij is een epitroperedenaar [ik weet wel dat ... maar ...]. Bij belle époque [1890-1910, culturele en mondaine leven] moet ik denken aan epoque makend [groot opzien barend] (epochaal) en epochemachend [idem, uitermate belangrijk]. Ik vind Eppie een malle eppie [mallerd, ook: appie of beppie]. Een equerre is een trommelkruis [landmetersgereedschap, hoek 45 graden of veelvoud]. Bij dag-en-nachtevening of equinox duren de dag en de nacht even lang. Hij laat zich gelden als equus publicus [uitslover ten algemenen nutte]. Hij zal morgen aankomen. Truffels: daar is geen aankomen aan. De bus zou eraan komen (er aankomen). Dat kan ook nog wel erbij. Een staminee is een estaminet (café).

10. Zou hij weer erbovenop komen? Die verdediging is helemaal e re [ter zake, passend]. Wat vond er in de Erebus [Griekse mythologie: onderwereld] allemaal wel niet plaats? Zijn portret komt in de eregalerij, de hall of fame. Een bekende erenaam is 'Vader des Vaderlands'. Een andere naam voor Palestina is Erets Jisraël. Een erfgooier heeft altijd in het Gooi gewoond. Ze hebben me erin laten lopen. Eroev (mv. eroevin): omheining waarbinnen op sabbat dragen geoorloofd is. Escosijnse steen is blauwe arduin. We dansten de espagnole. De e-sport is het gamen in wedstrijdverband. Hij beoefent de essayistiek. De essenen leefden bij de Dode Zee. Zij is een erkend estheticienne.

 
 

1573 Dictee zondag 21-04-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 046 RL √

Dictee - dictees [1573]

Wekelijkse dicteetest 046 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 546

1. Op ............ aten ze ................
a. secretaresse                    biestepannenkoeken
b. Secretaressedag             biestepannenkoeken
c. secretaressedag              biestenpannekoeken

2. Dat is uiteraard een Duits begrip: ........................... (kwakzalver).
a. Doktor Eisenbart
b. Dokter Eisenbart
c. een dokter eisenbart

3. De ............ vormen de .............
a. darbisten            Vergadering der Gelovigen
b. darbisten            Vergadering der gelovigen
c. darbysten           vergadering der gelovigen

4. Bij ............ moet je op de instrumenten ...............
a. blindvliegen               blindvaren
b. blind vliegen              blindvaren
c. blind vliegen              blind varen

5. De ............... is vrijwel verdrongen door ...............
a. ad-valvascommunicatie            e-valving
b. ad-valvas-communicatie           e-valving
c. ad-valvascommunicatie             i-valving

6. Je schrijft: ......................................................
a. vadertje tijd, Vadertje Cats en Vadertje tsaar
b. vadertje Tijd, vadertje Cats en vadertje Tsaar
c. Vadertje Tijd, vadertje Cats en vadertje tsaar

7. Het vee vertoonde veel ............ en de veehouder de nodige .............
a. veitte             bravour
b. veite              bravoure
c. vijtte              bravoer

8. Een ............. wordt in Japan gedanst, ............... wordt daar gespeeld.
a. butoh               bunraku
b. buto                 bunrakoe
c. boeto               bunraku

9. Een ............. is een ................
a. buksus              buksboom
b. buksus              buxboom
c. buxus                buksboom

10. Een ............ is een ...............
a. krachttour               tour de force
b. krachttoer               toer de force
c. krachttoer               tour de force

Oplossingen [046]: zie hieronder.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Oplossingen [046]
1b 2a 3c 4b 5a 6c 7b 8a 9c 10c

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

 

1572 Dictee vrijdag 19 april 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 809 √

Dictee - dictees [1572]

Dictee 809 (DCCCIX) Dictee Specialisten (01-12-2014)

1. De jongste bediende werd op den dril gezet (voor gek laten lopen op 1 april). Een vates [m.] is een ziener, voorspeller, profeet. Een drinkuit is een stortebeker. Aldrin en dieldrin zijn drins. Een drip is in Nederland een dynamisch route-informatiepaneel (bord boven een snelweg waarop verkeersinformatie wordt getoond). Ja, makkelijk, als je in de driver's seat verkeert [het voor het zeggen hebben]. Ze heeft een morose [droefgeestig] natuur, zeker niet geërfd van haar maffioze (maffieuze) vader. Druzen en droezen duiden hetzelfde volk (en religieuze sekte) aan. Hij is geheel gevangen in chimères (droombeelden). Drogmetica zijn drogisterijartikelen en cosmetica. Ging het bij het droit du seigneur (jus primae noctis – droit de cuissage, droit du seigneur) om veel pecunia, of kon dat ook via de eerste huwelijksnacht (het recht van avondkout, soms wel op een koude avond) afgekocht worden? Onze koning Willem-Alexander heeft geen droit de réponse [recht om te antwoorden op in het openbaar uitgeoefende kritiek]. Een drogreden is een (spitsvondig) sofisme.

2. Daar heb je drolletje drie (van Krommenie of van Overschie – dreumes, onderkruipsel). Wat zijn drôleries [komische beeldjes in middeleeuwse kerken]? Een drôle de guerre is een phoney war, toch [schemeroorlog, vreemde oorlog]? Laat je toch niet in met die dromerijen (rêverieën). Wat is dat toch een droge klaas [droge vent, droge haring, saai]. Een odium in longum jacens is een langgekoesterde (!) haat. Een oneiroloog [ee] legt dromen uit. Die koe heeft droop (wrang = etterige uierontsteking). Een drop-out [outcast] is geen dropdown [rolmenu, op pc-scherm]. Bij een dropping moet de weg terug gevonden worden! Drosera is zonnedauw en een droschke is een vigilante [gesloten huurrijtuig]. Hoeveel van die Dr. Strangeloves [geschifte en gevaarlijke wetenschapper] moeten er eerst nog opstaan? Hij druipstaartte [verlegen wegsluipen] beschaamd. Hoeveel hectopascal (hPa) was dat? Heeft het NBG zelf bijbeldrukkers in dienst? Hij zit flink in den drum (in benauwdheid, in moeilijkheden). Een druppel van Leidenfrost is een druppel in sferoïdale toestand. Is drum-'n-bass jungle? Ja, ook! De stillireactie is een druppelreactie [chemie]. Een druppel- wordt ook wel een calimerohelm genoemd.

3. Een DTC is een Dutch Treasury certificate (door De Nederlandsche Bank uitgegeven schatkistcertificaat) en de DTe is in Nederland de Dienst Uitvoering en Toezicht Energie (organisatie die toezicht houdt op de energiemarkt). Ik weet het: dit is een dubbelpunt (VD ook: dubbelepunt en Taaladvies ook: dubbele punt). Zelf ben ik dubbellinks [heb twee linkerhanden, ben erg onhandig]. Een dubbeltjesaandeel is een pennystock. De Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie is de Donaumonarchie (GB: Dubbelmonarchie = Donaumonarchie). Zijn er nog dublinclaimanten [asielzoeker via ander land binnengekomen] in de zaal? De dubstep is een van oorsprong Britse stijl in de popmuziek die is beïnvloed door [afko:] o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step (niet te verwarren met twostep, de stepdans!). Duce et auspice [k/tsj] de mp: onder leiding van de minister-president. Ducttape is zeer sterk, waterdicht plakband gemaakt van textiel. Een flamencozanger of -gitarist moet duende (bovennatuurlijke inspiratie) bezitten.

4. Hoe werkt dubbelboekhouden? Watskeburt: what's going on, what's up, wat is er aan de hand (jongerentaal)? De mouwen moeten de handen vrij laten. In het huwelijk, vinden sommigen, moet je elkaar vrij laten. Een kwestie van (iemand) vrijlaten dus, net als vrijlaten van gevangenen. Bij zwevende koersen van valuta's worden die vrij gelaten. Hoe vinden we een goede dueña (bejaarde gezelschapsdame van meisjes uit de aanzienlijke stand)? Wat was 'wallen onder de ogen' ook alweer? O ja: draperies d'amour. Mijn reactie: o zo Koos! Ik zal erbovenop zitten: ze moet weer erbovenop komen! Ze zocht de brief onder de tafel, maar die lag echt erbovenop. Tata, zeggen kinderen, dáág! Wat is schadelijker voor de tarwe, een tarwe-uil [op tarwe levend vlindertje] of -aaltje (draadworm, zeer schadelijk, aaltjesziekte)? Het aaltje, dus. Tegen iets opzien is ertegen opzien (GB). Opzienbarend is wat opzien baart. Die muur is niet bedoeld om ertegenop te klimmen. Het naderende afscheid, jullie zullen wel ertegenop (VD) zien, denk ik zo.

5. Wat doen jullie liever: winkels- (= statten) of tv-kijken? Daar zijn Temmincks en andere strandlopers te zien. In Rotterdam heb je geen t-dievegges, daar zeggen ze gewoon 'ik loopt'. Probeer niet mijn dochter te na te komen! Mijn paspoort is tenietgelopen. Een stemloze plofklank (p, t, k) is een tenuis [tee-nuu-wihs], meervoud: tenues. Het antoniem ervan is media (in dit verband wél enkelvoud!) met als meervoud mediae (stemhebbende explosieven – b, d, g). Denk ook nog aan een medium (M) biefstuk of T-shirt. Waarom heet de terreur blanche in het Nederlands Witte Terreur? Jullie mogen kiezen uit teriyaki, teppanyaki en sukiyaki. Je hebt terecht gesteld dat hij terechtgesteld zal worden. Wat is phubbing, phubben (in gezelschap of tijdens een gesprek een ander negeren door ook te communiceren via of informatie op te zoeken op de smartphone – antoniem: dumbphone) precies?

6. Heeft de TGG, de transformationeel-generatieve grammatica van (Noam) Chomsky, ook nog iets te zeggen over een T-ford? De furor teutonicus is de teutoonse razernij [antisemitische uitspattingen Duitsland]. We doen aan theezetten en theedrinken op ons thee-uurtje: zonder uitzondering en altijd gezellig. Het THC-gehalte (tetrahydrocannabinol – de psychoactieve stof in marihuana) is allesbepalend, allesoverheersend. Een duffelcoat is een duffelse jas (montycoat, houtje-touwtjejas – naar plaat Duffel, BE). Een dugazon (karakter (ingénue of soubrette) en stem van bepaalde soort (mezzosopraan) in Franse operettes) speelt en zingt. Duimendik (duimdik) is een duim dik [pas op: drie duimen dik]. Het rijk der duisternis is het rijk van de Satan, die ook wel de Prins der Duisternis genoemd wordt. De Rode Duivels hebben gisteren gewonnen. De ziekte van Bornholm wordt ook duivelsgreep [epidemische infectieziekte, pijn in de ademhalingsspieren] genoemd. Hij is vandaag du jour [bijdetijds, modieus] gekleed. In dukkah [dipsaus] kun je brood dippen. Een dulcimer is een hakkebord [slechte piano].

7. Dulse [dahls] is een eetbare zeewiersoort met donkerrode bladeren. Een dumbbell is een korte halter met gewichten. Du moment dat hij zijn handen ten hemel hief, besefte ik het (me, sic). Zij was, laat ik maar zeggen, d'un certain âge [van een zekere leeftijd, niet jong meer, van middelbare leeftijd]. De DUO is de Dienst Uitvoering Onderwijs. Wat een grappig duodecimootje [kleinste boekformaat van 12 bladen (of 24 pagina's) per vel (symbool: 12^o, 12^mo)]. Zoekgemakshalve heb ik nog maar even in de elektronische Van Dale gezocht [voorloper oVD]. Een durfal en een durfniet, dat scheelt nogal. Een durf- is een
risico-investeerder. Een durum is een Turkse dunne pannenkoek van tarwemeel. Jullie zijn mijn dushi's [schatjes]. Dutchbat was het Dutch Battalion (Nederlandse VN-vredesmacht in Bosnië en Herzegovina ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog). Dat is echt een gerecht du terroir [regionaal]. Die opvatting is du ton ['in']. Op den duur (VD ook: de) durf je niks meer. Eén dux (hertog bij de Germanen), twee duces.

8. In duxelle(s) zitten paddenstoelen. Was getekend uw [afko:] dv. [dienstvaardig] en [afko:] dw. [dienstwillig] bewonderaar … De schrijfwijze 'duw- en trekwerk' begrijp ik wel, 'cd- en dvd-bon' minder. De afkorting rw staat voor rewritable in cd-rw en dvd-rw en is overigens de internetextensie van Rwanda. Zijn ineptie [zotheid, ongerijmdheid] droop eraf (ervan af). Een idee-fixe is een dwangvoorstelling. Feuilles mortes zijn dwarrelvluchten. Een dwarshuis is een T- [daar kun je niets drinken ...] of krukhuis [met L-vormige plattegrond ...]. Bij metselwerk kom je soms een dwars liggende laag tegen. Die rotjochies moeten niet zo vaak dwarsliggen. Een dwergbuffel is een tamarau. DXM staat voor dextromethorfan. In HCN en HNC vormen CN en NC een dyade [vgl. de dyade moeder-kind]. Het harde dagelijkse leven heeft meer van een dys- dan van een utopie. Dwazen en dwazeriken gedragen zich vaak dwaselijk. Een dwergmispel is een cotoneaster. Wat doet een dynamiteur [dynamitard: iets met dynamiet]? Waarom duidt DZD de Algerijnse dinar aan? Een Engels antwoord: DZ is derived from Dzayer, the local name for Algeria.

9. Het wildetentje ontaardde in een wild etentje. Wat is het verschil tussen de scherp- en zachtheldere 'e'? Gelukkig staat 'egregiously an ass' (bij uitstek een ezel, Shakespeare) nog steeds in de oVD. Curieus: een ear- en eyecatcher. Een [afko:] e.a. is een épreuve d'artiste (kunstenaarsproef). Een eager beaver is een uitslover. Eau de cologne [x vooraan of s achteraan], eau de vie [idem] en eau de toilette [idem] hebben meervoudsvormen, de andere eautjes [VD] niet. Die ebenist (hij ebeneert – met ebbenhout inleggen) werkt momenteel met coromandel, gestreept ebbenhout. Eben-Haëzer: tot hiertoe heeft de Here ons geholpen. De EBG, dat is de Evangelische Broedergemeente (de hernhutters). De EBU is de European Broadcasting Union, de Europese Radio-unie. Rijdt de eurocity (EC) daar ook? E [èh] causa ignota: met (medisch) onbekende oorzaak. Deze wedstrijd is echt om het echie.

10. Zij zijn echt gescheiden, in Vlaanderen zelfs echtgescheiden [ambtelijke taal]. Hij was echt-, maar ook schipbreukeling. In het weekend is hij echt scheidsrechter, doordeweeks echtscheidsrechter. Wat voor geheugenstoornis is ecmnesie [door opdoemen beelden uit het verleden]? Wat doet de Ecofin-raad [raad van ministers van Economische Zaken en Financiën]? De économie de bouts de chandelle is de zuinigheid die de wijsheid bedriegt. DVT, diepveneuze trombose, is het economyclasssyndroom [toeristenklassensyndroom, vliegtuigtrombose]. Ecstasy [drug xtc] zal toch niet tot ectasie [medisch: uitzetting, verwijding] kunnen leiden? Een rupsje-nooit-genoeg lijkt edax rerum (allesverslindend). De baron hechtte aan het 'U Edele' (afko: U Ed.). De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van Zeeland.

 
 

1571 Dictee donderdag 18 april 2018 (3) dictee Oefendictee oud (808) √

Dictee - dictees [1571]

Dictee 808 (DCCCVIII) Dictee Specialisten (29-11-2014)

1. Dik doen is dikdoenerig zijn. Dikkertje Dap zat op de trap … en was een dikkerdje. Met 10 dimes heb je weer een dollar. Di meliora: God beware (me, godbewaarme). Hoeveel dimples heeft een golfballetje? Veel. Diner plus lunch is dinch. Deze diner kun je niet nuttigen (je betaalt ermee in Andorra, Andorrese munt, dus). Bij Ding an sich moet ik aan een an sich of noumenon [Plato: idee] denken. Een dink is een dropshot vlak achter het net [bij sport]. Op de derde dinsdag in september is het Prinsjesdag. Hoeveel s'en zitten er in 'businessclass'? Dit spionnetje zit in de spionage. De kosten gaan de pan uit rijzen: het gaat de spuigaten uitlopen. Ik sta in de weg met mijn auto, die is dus een sta-in-de-weg. Een dipylon is een zekere hoge grafvaas zonder bodem. Hij is eerder dirty-minded dan open-minded. We eten vandaag directklaarsoep (instantsoep). Discalsen (ongeschoeide karmelieten) zullen toch af en toe wel op de blaren lopen?

2. Hoe zou jij disneyficatie omschrijven? Op grafstenen stond wel D.M.S.: Diis Manibus Sacrum [gewijd aan de geheiligde gedachtenis (van genoemde)]. Het dislokeren [arm of been verrekken, verzwikken] wordt ook wel disloque genoemd. Arabische mannen zie je wel dishdasha's (wit, lang gewaad Arabische mannen) dragen. Het DPS is het disfunctioneleperceptiesyndroom. Maak morgen maar een
MRI-scan (magnetic resonance imaging). Met dissrap kun je iemand dissen [disrespect betonen, uitdissen]. Volgens mij lijkt CDA-bashing daar een beetje op. Een dissolve is een zeker filmbeeld [zoiets als uit- en infaden]. De Orde van de Distel is een Schotse ridderorde. Bij distichomythie zeggen beide sprekers om beurten een distichon [tweeregelig vers dat een volledige zin vormt, m.n. een vers dat bestaat uit een hexameter en een pentameter]. Wanneer noem je een tempel een distyle (met twee zuilen voor de gevel)? Daar is die dit-en-datse vent weer. Je vindt daar meerdere dive-unders (plaats waar een weg of spoorweg onder een of meer andere doorgaat). Een club [golfclub, golfstok] kan een divot (golf: stukje graszode dat door de club losgeslagen is) veroorzaken. De dixiecraten hadden op hun openluchtcongres dixi's. Een djaksa was een inheemse officier van justitie op Java en Madoera in voormalig Nederlands-Indië.

3. De djamboe bidji is de guave [boom uit mirtenfamilie + vrucht ervan], je hebt ook nog de djamboe monjet (Anacardium occidentale). Een jeres is in de typografie een deelteken. DMMP is dimethylmethylfosfonaat en een belangrijke grondstof voor [afko:] o.a. sarin, een zenuwgas. D.O.C. staat voor denominazione d'origine controllata [herkomstaanduiding]. Onze behuwdzoon [schoonzoon] is ziek. Docimasie [z] is essayeerkunst. We hebben de doctor designatus [promoveert binnenkort, mv.: doctores designati] en de doctor ecclesiae [kerkleraar, mv.: doctores ecclesiae] en verder nog vele doctores (zoek maar op, wie, wat, waar, hoe): (Doctor) Angelicus [Thomas van Aquino], Divinus [Jan van Ruusbroec], Evangelicus [John Wyclif], Extaticus [Dionysius de Kartuizer, Jan van Ruusbroec], Illuminatus [Ramon Llull], Mirabilis [Roger Bacon], Scholasticus [Anselmus van Laon], Seraphicus [Sint-Bonaventura – ook: St.], Singularis [Willem van Ockham, die van Ockham's razor = scheermes van Ockham], Solemnis [Hendrik van Gent (Henricus Gandaversis)], Subtilis [Johannes Duns Scotus], Universalis [Thomas van Aquino, Alanus de Insulis] en Venerabilis [Pierre de Cluny, Guillaume de Champeaux]. En vergeet doctor Clavan [Oost-Europadeskundige uit sketch Van Kooten en De Bie] niet, noch Doktor Eisenbart [een onzin verkopende, maar succesvolle kwakzalver]! Breek me de bek niet open: dodecacarbonyltriruthenium. In zijn dobli [dode- en blindehoekspiegel op vrachtwagens] zag hij een adembenemend mooi doblootje. Allerzielen is dodendag. Een dodo is een dodaars.

4. Dodekop heeft volgens mij de meeste synoniemen: almagra, caput mortuum, colcothar, Engels rood, Parijs rood, Persiaans rood, Perzisch rood, poleerrood, polijstrood, Spaans rood en Venetiaans rood. Doemetoch, spreek ik 'doemens' [doe-mens] toch weer verkeerd uit. Doerra is kaffer- of negerkoren. De alarminstallatie werkt d'office (vanzelf, automatisch). Een dogla is een persoon van gemengd creools-Hindoestaanse afkomst. Hoor de doksen (muskuseenden) snateren. Triest, maar je hebt dokter Beffie [geslachtsziekte(n)]. Zijn vrouw, geen domineese, is aan het dokterfranken (niet in wdb.), ook niet aan het sonjabakkeren: 't is me wat met die diëtetiek en dan is het nog geen moermandieet. Wat is een kopman zonder domestiques (knechten)? Zij is dominatrix in een bdsm-relatie [bondage, dominance, sadism & masochism]. Een dominicaner monnik zit in een dominicaner of dominicanenklooster. Black Thursday heet ook wel Zwarte Donderdag [beurskoersen].

5. Spreek snel uit: dominomus [domino-mus]. Een donjuan wordt ook wel een dongiovanni genoemd. Het donum exitiale Minervae is het paard van Troje. De doom en gloom is een onheilsdreiging [VD; GB: doom-and-gloomverhaal]. Hij heeft een goedgevulde portemonnee. Doorbijten is nog niet doodbijten. Geef een voorbeeld van een
door-bepaling. Die tunnel, we zijn eronderdoor gegaan. Zijne en Hare Doorluchtigheid, Hunne Doorluchtigheden, gaven acte de présence. Kun je van een doornen haag een doornenkroon maken? Doorwaternat is door en door nat (door- en doornat). Wil je die brief even door-x'en? De doowop is verwant met gospel en rock-'n-roll (en kenbaar aan het 'shoobydoowop'). Hij is idolaat van balletje-balletje. Die leraar heeft acht (8) jaar geleden gedopt [gebruikmaken van dopregeling: een eenmalige VUT-regeling – vervroegde uittreding uit dienstverband – voor leraren vanaf 55 jaar]. 

6. In dopregeling is dop een letterwoord voor doorstroming onderwijspersoneel. Doppleriet is in de delfstofkunde een bruine tot zwarte, colloïdale humusafzetting. Na een staaroperatie krijg je een dopverband [dop van geperforeerd plastic of metaal]. In de Bommelboeken van Marten Toonder komt Dorknoper voor: toonbeeld van een dorknoper. De Dorpsstraat moet je tegenover de Wetstraat zien. Dorstlessend is de dorst stillend. In een dory kun je roeien. Als voorbeelden noemen we het dossier Bouwfraude en het
dossier-Dutroux. DOS is een disk operating system. Als je dos-à-dos danst, is dat rug tegen rug, rug-aan-rug. Wat doet een dotcom(bedrijf)? De douairière is douanière geworden. Leg eerst de douchemat neer voordat je jezelf doucht. Hoeveel Dougalls sterns heb je geturfd? Een doula (vrouw die gespecialiseerd is in het op niet-medische wijze bijstaan van een kraamvrouw tijdens en rond de bevalling) is geen gynaecologe.

7. Is een dovemansgesprek een gesprek met dovemansoren of aan dovemans deur? Door die douw viel hij met zijn neus in de dauw. Hoe staat de Dow-Jones ervoor? In Downing Street vindt men geen downies [lijders aan syndroom van Down, kortweg: down]. Hij was weer down-to-earth, maar zijn sollicitatie ging wel down the drain [ging verloren, door het putje]. De doyenné du comice is een geelbruine, zoete en sappige handpeer. Doza's [bron: donderdag(avond) en zaterdag] vullen vakken, wanneer, dat is wel duidelijk. Zou de gelekoortsverwekker stegomyia ook myiasisverwekker zijn? De paus is de stedehouder Gods op aarde. Via zeven steppingstones (stapstenen) konden de kinderen het watertje oversteken. Wat waren de tafelen der Wet [stenen tafelen, Mozes]? De Wmo is in Nederland de Wet maatschappelijke ondersteuning. Aan haar strapatsen zou je het niet zeggen, maar ze kwam uit een ultraorthodox, strenggelovig, streng gereformeerd gezin.

8. Je ziet hier een strikte strofebouw. Die sudoku'tjesboekjes waren een succès fous [een daverend succes], successtory's (GB ook: sss). Op het suprême moment, op het moment suprême [op het suprême moment], blokkeerde hij. Heel curieus: soerateksten [hoofdstuk Koran] op surahkleding [weefsel] als amulet, talisman, tegen de surraziekte [feitelijk: bloedziekte bij paarden, etc.] van je paarden. Het bedrijf werd surseance [uitstel van betaling] verleend. Het verkleinwoord van 'surplus' is afhankelijk van de uitspraak 'surplusje' [uhs] of 'surplustje' [uu]. Een stukadoor is een stucwerker, die ook stucplafonds stuukt en stucco lustro bewerkt. Een SWOT-analyse (strengths, weaknesses, opportunities, threats) is een analyse van de sterkte en zwakte van een onderneming, alsmede van de kansen en de bedreigingen in de markt. Zie je die Sydneyer [persoon] daar op zijn sydniër (groot Australisch paard)? Heeft Portugal sdr's (special drawing rights – bij het IMF, het Internationaal Monetair Fonds – International Monetary Fund )? Een voertuig kan dan een draagas hebben, maar wat is een draaggas [in luchtballon of -schip]?

9. Met iemand de draak steken is nog geen draaksteken [een nagemaakte draak bevechten en doden (als volksspel)]. Wat, een 21 juliviering zonder drache nationale (stortbui – bij het defilé)? Neem je demee [temet, temee] die dragee [versuikerde tablet, geneesmiddel] nog wel? Ken jij een Middelnederlands drama? Hé, jasses, toch niet weer van die drandussen [spotnaam doctorandus] … Een AOW'er [Algemene Ouderdomswet] is een soort dreestrekker, die trekt van Drees. Op Chanoeka spelen zij met drejdels (draaitolletjes). Bij een ileus [darmafsluiting] treedt drekbraking op. De synthipop, daar kan Liesje niet mee spelen. Syncytia zijn tot massa's samengesmolten cellen. Vroeger huisvestten ze daar een paar Tadzjikistaanse vluchtelingen uit Tadzjikistan. Tagliatelle [uitspraak!] is een Italiaanse lintvormige pasta. Dat het daar tafeltje-dek-je is, dankt zijn naam aan de spreuk 'tafeltje dek je'. Zouden we dat op Taalunieversum kunnen vinden? Die Chinese tayer ((knol) van een tropisch gewas) is nog taaier dan ik dacht. Naar welk takatoekaland [exotisch land] gaan jullie?

10. Ze bewogen zich als vogeltjes zo vrij – denk aan takahe's – door de lucht; jammer, mis: die kunnen niet vliegen, net als emoes. De Drenten drentelden door Drenthe en genoten van het drenthe- of zwitserlevengevoel. Wat voor gedreun is een rumble (bij een platenspeler)? Een dreuzel is in de Harry Potterboeken iemand die niet kan toveren. Een driebond is een triple alliantie. Een driedekker is een 17e-18e-eeuws oorlogsschip. Een drie-eilandenschip heeft een kampanje [verhoogd achtergedeelte]. Dat is lekker: drie-in-de-pannen. Wanneer zat de priesteres van Delphi op de drievoet van de Pythia [als zij de godsspraak van Apollo uitte]? Op Drievuldigheidsdag wordt de Heilige Drievuldigheid herdacht. Een Amsterdams drijfsijsje is een eend.

 
 

1570 Dictee donderdag 18 april 2019 (2) dictee Oefendictee (oud) 807 √

Dictee - dictees [1570]

Dictee 807 (DCCCVII) Dictee Specialisten (25-11-2014)

1. Kende je de decibel adjusted (dBa) al? Het dbso (België) is het deeltijds beroepssecundair onderwijs. De DCD of dyspraxie is de developmental coordination disorder. Bij cd's is DDD (bnw.) digitaal opgenomen, digitaal gemixt, digitaal op de cd-master vastgelegd. Moeten we nog steeds vrezen voor een ddos-aanval (distributed denial of service)? De DDR was de Deutsche Demokratische Republik en DDT is dichloordifenyltrichloorethaan. Mooie uitdrukking: de alieno liberalis, riemen snijden uit andermans leer. Ik heb het ook maar de auditu, van horen zeggen. Ze deed een debaclevoorspelling. Deadliften is een onderdeel van powerliften [krachtsport] . Het debarkement vond aan de débarcadère [aanlegplaats] plaats. Wat wordt er in debije (maat elektrisch dipoolmoment van een molecule – symbool: D) gemeten? Debiliseren is verdommen [dommer worden]. Bon gré, mal gré, willens nillens, nolens volens [goed- of kwaadschiks, tegen wil en dank], nou, dan maar de bonne grâce [goedschiks].

2. De onvermijdelijkheid van de dood wordt wel aangeduid met 'debitum naturae'. Zeg het nou maar de but en blanc [op de man af]. Kun jij dat wel onthouden: debris is ruimteafval, débris is puin ? Een decalcomanieplaatje is een calqueerplaatje. In één keer goed uitspreken: decalumen (voor gewone stervelingen: deca-lumen). De Decamerone is een boek van Boccaccio. Onverwacht ophouden met kamperen is ook een soort van decamperen [de plaat poetsen]. Ze neemt deel aan de decatlon. Decarbonyleren en decarboxyleren verschillen slechts gradueel (het gaat om één O-atoom: CO en CO₂). De cetero (overigens) ben ik van mening dat die decharge [ontheffing] onterecht is. Die halo [lichtkrans om zon of maan] is een deceptio visus (gezichtsbedrog). Er verdwijnt al zoveel, nou deze déchéance [verval van een recht] nog! Wat zijn 'dechers' [10 stuks huiden – dee-chuhr] en wat is de uitspraak? De decimator universalis is de dood. Zie artikel 5 decies [tiende punt]. Zijn dochter was een niet-benijdenswaardige declassee [aan lagerwal geraakt persoon].

3. De déclaration des droits de l'homme is de (universele) verklaring van de rechten van de mens. Dat is de concert (gezamenlijk, in overleg) besloten. Een decujus is een erflater. Wat is een deësis (Christus, Maria en Johannes de Doper) in de Byzantijnse kunst? Bij een defilé wordt er gedefileerd. Ze moeten het schip nog degaussen [ontmagnetiseren]. Dit berichtje was zo lullig, ik heb je daarom gedefriend [ie, èh] (ontvriend – gewist op social media). Hij is het wel degelijk. Voor dit leer heb ik dégras [afvalvet uit leerlooierijen] nodig. Leg het begrip deixis (verschijnsel dat sommige taaluitdrukkingen voor hun interpretatie afhankelijk zijn van de concrete gebruikssituatie) eens uit. Spreek snel uit 'dekaak' [dek-aak]. Dekweefsel is epitheel. Het Engelse 'delay' [vertraging] dekt niet helemaal ons délai [uitstel van een termijn]. Het product van de g.g.d. en het k.g.v. van twee getallen is gelijk aan het product van die getallen zelf [vb. 45 x 35 --- > 5 x 315]. Dat is nou echte deli [delicieuze] deli [delitabak]. Er is delicieuse [gebak] bij de koffie. Kijk, dat is nou echt mooi oud delfts. De delicta juventutis meae (de zonden van mijn jeugd) werden mij vergeven. Deltavormig is driehoekig als een deltoïde (deltoïdeachtig dus).

4. De deliramenta doctrinae (razernij van de geleerden) is nog een graadje erger dan de rabies theologorum (razernij der theologen). Een demarcatie(lijn) aanbrengen is demarqueren. Het gaat met dat boefje de mal en pis (van kwaad tot erger). Zo is demaskeren een demasqué ondergaan. Hij zingt in een dementiekoor. Een demi-lune is een ravelijn [buiten vestingwerk]. Dat klinkt niet: demi-johns zijn dame-jeannes [grote mandfles, dameraan]. Demi-reliëf is halfreliëf [vlak verdiept, figuren half boven vlak], bas-reliëf is laag- of vlakreliëf en haut-reliëf is hoogreliëf. De mortuis nil nisi bene: over de doden niets dan goeds. Op den duur word ik daar kriegel [kregel, kriegelig, kregelig] van. Ere wie ere toekomt: dem Verdienste seine Kronen. De voormalige Joegoslavische republiek Macedonië wordt aangeduid met FYROM (Former Yugoslav Republic of Macedonia, munteenheid: denar). Wat voor vlees heb je in de kuip met dendeng (ook: dingding – gedroogd en gewoonlijk met kruiden bereid, in dunne plakken gesneden vlees)? Denique coelum (eindelijk de hemel, wij zullen die verwerven), althans volgens de meeste kruisvaarders.

5. Hij denksportte van jongs af aan. Die nachtbraker trekt er vaak de nocte ('s nachts) op uit. Onderhuur verboden: de non locando. Een densimeter (meet dichtheid van vloeistoffen) is geen dasymeter (veranderingen van de dichtheid van lucht – en ook geen densitometer: (fotografie:) zwartingsmeter). Hij at het op, wel dente superbo (met lange tanden). De afkorting D.F. staat voor Deo favente [met Gods gunst]. Uit dépit, geërgerd, trapte hij de deur in. De ambassadeur kreeg een gecodeerde depêche [telegram, ambtsbericht]. Een dépositaire is een depositaris [heeft geld of goederen in bewaring]. Het depositum fidei (geloofsinhoud, geloofsschat) is onaantastbaar. De Bestendige Deputatie (van een Vlaamse provincie) heeft dat besloten. Waar vind je dat nog, drie uitspraakmogelijkheden: derby [uh, ah, èh, ie], betekenis: 1) garibaldihoed [rond, heren], 2) sportwedstrijd tussen naburige ploegen, 3) kaas uit Derbyshire. In Epsom vindt in de week voor of na Pinksteren de Derby plaats [wedren over vijf mijl voor driejarige paarden]. Begrijp jij echt wat zo'n derde-betalersregeling is [instelling die ziektekosten betaalt of voorschiet]? Eenmaal, andermaal, derdemaal … Dat team is derdenationaler.

6. Bij de derdeordeling [tertiaris, leeft volgens een verzachte regel van een kloosterorde seculier of regulier] werd derdenbeslag [geld of goederen van een schuldenaar berusten bij een derde] gelegd. Der eingefrorene Dünkel: de in iemand vastgevroren eigenwaan. Een heavymetalband speelt harde hardrockmuziek. Dat knicksje [lichte kniebuiging uit beleefdheid = reverence] was de rigueur [Frans: verplicht, waarvan niet kan worden afgeweken, voorgeschreven door de etiquette]. Dershanes zijn collegezalen van een medresse [ook: madrassa = islamitische juridisch-theologische hogeschool]. Derrispoeder [uit derriswortel, vlinderbloemige klimplant] doodt insecten. Een derrick is een boortoren. Der Mensch ist [is], was er isst [eet]. Met meerdere gestolen derniers cris (nieuwste modesnufjes) werd hij op zijn déroute (verwarde vlucht) gepakt. De orde van de Mevlevi's wordt wel omschreven als de dansende derwisjes
[mystiek-religieus, islamitisch]. De term 'desda' (dan en slechts dan) komt uit de logica, dat valt niet te loochenen. Deshabillé en en déshabillé verschillen maar gradueel [in spelling en betekenis]. Die huid lijdt aan desquamatie (afschilfering). Een desslachtoffer is een slachtoffer van di-ethylstilbestrol. Naar het dessous des cartes [geheim van een zaak] kun je alleen raden. Vind je die twee dessus-de-portes mooi [boven het kalf = dwarsbalk van de deur]? De afkorting d.e.t. staat voor 'daarentegen'.

7. Hij is getuige de visu (met eigen ogen: ooggetuige). DeVlag was de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap. De moderne devotie was de beweging tot verdieping en verinniging van het geloofsleven uitgaande van Geert Groote en de Broeders des Gemenen Levens (14e-15e eeuw). Je moet je aan het dharma (geheel van grondregels voor individueel en sociaal gedrag in een aantal oosterse religies) houden. Zijn dhimmitude (min of meer zelfopgelegde positieve grondhouding van niet-moslims tegenover de islam) is geveinsd. Een dhole is een alpenhond, een dhow een traditioneel Arabisch zeilscheepje. Dhurrie is Indiase kelim [stof, tapijt]. De dhuhr [oe] is in de islam een gebed kort na het middaguur, een van de vijf gebeden van de salat. Een diak is een tweeverdiener met kinderen (double income and kids), een dinkie is een tweeverdiener zonder kinderen (double income, no kids). Dinky toys zijn weer iets anders. Een diaconicum is een diakonikon (kleine ruimte rechts van de apsis ...). Het was een soi-disant [zogenaamd] project X-feest. Hoeveel solotniks [Rusland, 4 gram] gaan er in 2 poeden [ruim 32 kg]? 8000, dus. Als volgeling is hij heel soumis [onderworpen, gedwee].

8. De jeugd vindt die specie [soort] heel speci [speciaal]. De soroptimiste en de Rotarian hadden wat met elkaar. De sonnettendichter maakte ook weleens sonetto's (sonetti – speciale dichtvorm). De verkorting van 'de Olympische Spelen' is 'de Spelen'. Mijn moeder zal het wel goedvinden, met goedvinden van mijn vader. De oetlul [stommeling, hufter] speelde nog oed [fretloze, elfsnarige Arabi­sche luit] ook. Diamant- of jodenhaas [mals stuk vlees uit de voorvoet van het rund] is koosjer. De dianetica is de door L. Ron Hubbard ontwikkelde theorie over de relatie tussen lichaam en geest die ten grondslag ligt aan scientology. Diatomeeënaarde is infusoriënaarde of kiezelgoer [krijt- of kleiachtige massa]. Hé, ouwe dibbes [goedzak], ben jij daar ook nog? Diabenzopyrrool is carbazool, toch?. Di (dii) boni [goeie goden, uitroep verbazing of schrik], hij weer! Dicht en ondicht zijn poëzie en proza. Wil je de deur dichtdoen? Het dichtvuur – furor poeticus – bezielt hem. Fatsoenshalve, dicis causa, dicis gratia, heb ik hem vormelijk de hand geschud.

9. Die dickensiaanse ellende behoeft een marxiaans reveil. Ga jij maar op de dickeyseat [zitplaats, opklapbaar]. De ontheemde kreeg dicta docta pro datis: mooie woorden in plaats van gaven. Een cicero [drukletter] telt 12 didotpunten [maat daarvoor]. Het dieen is een organische verbinding met twee dubbele bindingen. Houdt den dief (archaïsch)! Die Kraniche des Ibykus [de kraanvogels van Ibycus, ballade van Schiller] vormen een betekenisvol toeval, een vingerwijzing Gods. Er zijn veel geneeskundige diensten: neem als voorbeeld de GD (Geneeskundige Dienst) van Almelo. De afkorting GGD staat (stond) voor de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst (de g.g.d. is de grootste gemene deler – en het k.g.v. ...). De dienst na verkoop verleent service. Waar vindt men de technische dienst (td)? Hij gaat dienstdoen als matroos. De dienstbodekamer is om de hoek. Het Hollands Diep is de Moerdijk. Het schip zou uiteindelijk de dieperik in gaan (VD – zinken, verdrinken).

10. Waar zit dat plimsollmerk [uitwateringsmerk]? Uit diepten van ellende: de profundis. Een bathometer meet de diepten van de zee (dieptemeter). De verkorting van Werelddierendag is dierendag. Zoölatrie is dierenaanbidding. Zeg je 'horen' voor 'hoorn', dan is er sprake van diëresis [breking van een lettergreep]. Het dies- en jenseitige verdragen elkaar niet. Een dievenkrap belet het opschuiven van een raam. In Nederland heb je met DigiD een digitale identiteit. Het Bokmål en het Nynorsk zijn toegestane schrijftalen in Noorwegen (dat verschijnsel heet: diglossie). De dii minores zijn de mindere, lagere goden, figuurlijk van personen gezegd. Het is dijzig (diezig, nevelig) weer.

 

1569 Dictee donderdag 18 april 2019 (1) dictee Groot Roparun Dictee 2019 √

Dictee - dictees [1569]

Groot Roparun Dictee 2019

De zeven wereldwonderen (titel niet op te schrijven, auteur: Otto Knitel)

1. [Inleiding – de kopjes boven de zinnen stonden op het scherm en hoefden niet te worden opgeschreven]

In 2007 [cijfers] werden, kwestieus en online, zeven [letters] nieuwe wereldwonderen geselecteerd. Eerlijk? Lou loene [mis, dat kun je denken!], want menig gelauwerd monumentenexploitant moest tandenknarsend [wel: knarsetandend] verbijten dat zijn object niet [zeker eenmaal met heel sterke nadruk voorgelezen] in deze controversiële selectie belandde.

2. [Petra]

Tot 1812 [cijfers] hielden bedoeïenen het bestaan geheim van de mythische en mysterieuze façades van deze rotsstad [stad in en op de rotsen], ooit bevolkt door puissant [erg] rijke handelslieden, die met een VOC-mentaliteit [Balkenende ... ondernemende mentaliteit, zoals ten tijde van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie, m.n. in de 17e eeuw] avant la lettre [voordat het begrip bestond – eigenlijk: een prent nog zonder onderschrift ...], wierook- en specerijenkaravanen het Romeinse Rijk [VD] binnenloodsten.

3. [De Chinese Muur]

Deze een x-aantal duizenden [zonder deze rode toevoeging wel: kilometerslange aaneen – vergelijk: dagenlang en drie dagen lang] kilometer(s – beter zonder s) lange muur bestaat – na expansie en consolidatie – tijdens de Mingdynastie [Chinese keizers] – vaak uit pluriforme [veelvormig] en polymorfe [met verschillende gedaanten] tichels [komen ook in de Bijbel voor: bakstenen]. Zo hield deze barrière de nomadische slechteriken buiten die telkenmale grenzeloos proletarisch en zelfs zonder eetstokjes mee-eten.

4. [Het Colosseum]

Dit elliptische amfitheater met ondergronds labyrint [doolhof] diende eeuwenlang [maar: twee eeuwen lang, etc.] las steengroeve tot paus Benedictus XIV [Romeinse cijfers] in 1749 [cijfers] een eind maakte aan deze amorele en bijkans maffioze atechnische praktijken.

5. [Chichén Itzá]

Deze precolumbiaanse [voor de ontdekking van Amerika door Columbus] trappiramide is door de Maya's [volk] zo vernuftig geconstrueerd dat bij ondergaande zon op de dag van lente- en herfstequinox [= dag en nacht even lang, ca. 20 maart, 23 september, dag-en-nachtevening] een huiveringwekkende schaduwslang van de steile trappen lijkt te glijden.

6. [Machu Picchu]

De Spaanse conquistadores [Spaanse veroveraar Amerika, 16e eeuw] – op zoek naar het magische Eldorado [denkbeeldig(!) fabelland, goudland, een eldorado = een heerlijk en gelukkig verblijf] – veranderden het machtige Incarijk [Inca's = volk] abrupt [plotseling] in een apocalyptisch [laatste oordeel, ondergang wereld] kruitvat [in een kruidvat zitten kruiden!]. Maar nooit vonden ze de cyclopische [reusachtig, cycloop = reus] muren van deze relaxte [schrijf wat je hoort, ook bij 'relaxed'] Incastad op zijn steile Andestop [top Andesgebergte].

7. [Taj Mahal]

Ontroostbaar was de Indiase sjah [feitelijk: vorst Perzië] toen zijn geliefde eega [echtgenoot m/v] ondanks vroedvrouw [verloskundige] en gynaecoloog [vrouwenarts] in haar veertiende [letters] kraambed overleed. Haar exquise [exquisiet, uitgelezen, voortreffelijk] witmarmeren mausoleum [eregraf, tempelgraf] is versierd met idyllische [lieflijk] kalligrafieën [met mooi handschrift] in demi-reliëf [halfreliëf, het vlak is verdiept en de figuren komen half boven het vlak uit ...].

8. [Cristo Redentor]

Na drieënzeventig [letters] jaar halsstarrig volhouden werd op een panoramische [panorama] rotstop [top van rots] een gewapend betonnen [= van gewapend beton] christus [= Christusbeeld, boeddha, Boeddhabeeld, maria, Mariabeeld, een stalen jezus, een Jezusbeeld] [gezocht, maar driedelige samenstelling gewapendbetonchristus zou ook kunnen ...] in art-decostijl [artistieke stijlrichting met strakke en eenvoudige vormgeving] gecreëerd, inmiddels geapprecieerd [en dus niet: geaprrecieerd (:-))] door Brazilianen van alle gezindten [kerkgenootschap].

Shoot-outzin

De querulante [bnw. van querulant = ruziemaker, ruziezoeker] baccalaurei [mv. van baccalaureus = iemand die het baccalaureaat = laagste academische graad heeft behaald – nu zoiets als bachelor] verrinneweerden [informeel voor ruïneren] scabreus [onwelvoeglijk] de ubiquitaire [alomtegenwoordig] lambrisering [wandbekleding, betimmering] van scagliola(- Taalunie: streepje is hier niet correct) [imitatie van marmer, soort gips – kun je muren van maken] en [Taalunie: hier had 'de' moeten staan] pisébouw [uitspraak: pie-zee, pisé = stampaarde voor muren van huizen – kun je dus ook wanden van maken, toevoeging 'bouw' lijkt heel dubieus en indien wel, dan m.i. ook bij scagliola ...] in de esonarthex [binnenportaal van een gebedshuis, vs. exonarthex = buitenste portaal]. Hun allriskverzekering met lage all-inpremie [all-in = bw. (GB), bnw. (VD); omdat het woord niet letterlijk in de wdb. staat is 'all-in' premie op zich wel denkbaar maar dan moet de klemtoon in ieder geval niet op 'in' maar op 'premie' liggen] beoordeelde de schade als 'all right'.

 

 
 

1568 Dictee woensdag 17 april 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 806 √

Dictee - dictees [1568]

Dictee 806 (DCCCVI) Dictee Specialisten (23-11-2014)

1. Je moet dat niet letterlijk, maar cum grano salis (met een korreltje zout), nemen. De cumi's (culturele minderheden) zijn weer het haasje. Hoe belangrijk is de curbmarkt (handel buiten beurstijd)? Er werd een curfew (avondklok) ingesteld. Het crm is het customer relationship management. Een custardappel is een cherimoya. Wat is ze cute [leuk, schattig] , wat een cutie (schatje)! De kynoloog [k] (hondenkenner) ging naar het cynodroom [s] (hondenrenbaan). Hij heeft een lelijke
CMV-infectie (cytomegalovirus) opgelopen. Het czs is het centrale zenuwstelsel. Hij blies de laatste adem uit. Een blauwkous [savante, geleerde vrouw] is een bas-bleu. Baart een leporidestel [n/s, kruising haas, konijn] hazen of konijnen? Kruisingen te kust en te keur: T-kruising, ashera(kat) (als huisdier gehouden kruising van drie katachtigen: de serval uit Afrika, de Bengaalse luipaard- of tijgerkat uit Azië en de gewone huiskat), bimi (broccoli met een Chinese koolsoort), boomer (chihuahua en maltezer), bostonterriër (buldog en boxer) en de kojak (nerts en sabel).

2. Aconitine is akoniet. Het wapen van Monnickendam is van zilver met een monnik op een grasgrond. Bij het monnikschap hoort een monnikskap, gedragen (capuce) of gekweekt (uit de ranonkelfamilie). De Schieringers waren een partij in de veertiende en vijftiende eeuw in Friesland, waartoe voornamelijk mensen uit het volk behoorden [vs. de Vetkopers]. Die moet je niet verwarren: de (het) Opus Dei, een
rooms-katholieke conservatieve spirituele organisatie, en het opus Dei, een koorgebed. Je kunt er donder op zeggen dat ik de krant ga opzeggen. Spreek je 'been' met een zacht- of scherpheldere e uit? De sloeharing komt uit Scandinavië, niet uit het Sloe. Vrijwel alle congressen zijn nu gesocialized. Smoddekoppen [schaap met grauwe kop] dragen geen smoddenbescherming [slab(betje)] bij het eten. Sluis' inwoners hebben maar al te vaak Sluise onderonsjes.

3. Ontleend aan het Zweeds: alk (vogel), allemansrecht, desman (soort van bisamspitsmuis of watermol uit Zuid-Rusland), dook (dauw), drakar (Vikingschip), green (znw.) en grenen (bnw.) (grove den), joelfeest (winterfeest op de kortste dag), kaasschaafmethode, knäckebröd, kubb(spel) (omgooien van houtblokken met stokken), kulturhus (cultuurhuis), lodicator (instrument om de spanningen in een schip te meten), mandometer (met een computer verbonden weegschaal, gebruikt bij de behandeling van obesitas), moped (bromfiets), een Zweeds rek (wandrek), rendier (evenhoevig zoogdier uit de hertenfamilie met breed uitlopend gewei; ook het wijfje draagt een gewei – Rangifer tarandus), Noord-Germaans (tak van het Germaans die het Deens, Faeröers, IJslands, Noors en Zweeds omvat), Lap en Lapland.

4. Verder: ombudsman, öre (munteenheid), plug, puit (kikker), scheer (laag, rotsachtig eilandje of klip voor de kust van Scandinavië), skol (proost), slöjd (werken met karton, klei en hout), smörgåsbord (uit verschillende koude gerechten bestaand buffet), staal, stakker, stuga (Zweeds buitenhuisje), tin, tungsteen (scheeliet of wolframiet), vit (nederzetting, factorij van de Hanzesteden in Zuid-Zweden), walrus, warven (geologie: fijne, door gletsjerbeken in stilstaand water afgezette sliblaagjes), Zweeds wittebrood, Zweeds zwart (parelzwart) en zweed (grote en dikke spijker van Zweeds ijzer). Een sovereign wealth fund is een staatsinvesteringsfonds. De Soemeriërs waren de oudste bewoners van zuidelijk Mesopotamië. Het Loofhuttenfeest (Soekot) verwijst naar soeka (mv.: soekot, loofhutten).

5. Aan het eind ervan zit de Simchat Thora (Vreugde der Wet), waarop de jaarlijkse cyclus van Thoralezingen wordt afgesloten en opnieuw wordt begonnen. De plantenbundel die op Soekot gebruikt wordt, bestaat uit aravot (mv.), etrog (mv.: etrogim), hadassim (mv.) en loelav (mv.: loelavs of loelavim). Een [afko] dam is een decameter. DA (Drugs Anonymus) is een pendant van AA (Anonieme Alcoholisten). D66 en DA91 zijn politieke partijen. Ja, dáág, je kunt me de bout hachelen! Was er voor de Zesdaagse Oorlog nog steeds een zesdaagse werkweek? Mag je de Zesdaagse van Antwerpen ook als 6-daagse schrijven? Dollar en daalder zijn afgeleid van de Duitse munt Taler: gevonden en geslagen in het St.-Joachimstal.

6. Dat is nog tot daaraan toe. Wist je dat de afkorting van 'daaraanvolgend' dav. is en die van 'daaraan voorafgaand' d.a.v.? Daarbeneden, dat is toch geen gespreksstof? Kinderen van tien jaar en daarbeneden reizen gratis mee. Daargelaten dat het ook niet chic is … Daareven gaf hij aan dat hij daar even wilde plaspauzeren. Nee joh, niet hiero, maar daaro! Wat is in België een DAC'ster (Derde Arbeidscircuit)? Vaderschap is toch ook een soort daderschap? Het was een onontwarbaar, labyrintisch, daedalisch geheel. Zullen we er nu maar mee voor de(n) dag komen (coming-out)? Zijn deze dieren dag- of nachtactief of zijn ze dag en nacht actief? Dagblindheid is nyctalopie, nachtblindheid hemeralopie. Nachtbloeiers vormen de nachtschonenfamilie. De nachtcactus is koningin van de nacht. Een dagdief [verluiert zijn tijd] is geen echte, een nachtdief wel. Dagdag, tot morgen!

7. Waarom heet een dagbroer [pop van speculaas] zo? De beginregel en titel van een bekende middeleeuwse ballade luidt: "Het daghet in den of inden oosten." [lemma dagen 1] Ik ken een Piet Vloet, die aan eofilatelie doet. Ik kon de munteenheid van Dagestan niet vinden. Wat mag het daggesternte [de zon] wel zijn? Daging rendang is een Indonesisch gerecht van met kokos gestoofd rundvlees. Een dagkapel [dagvlinder] is niet om er te bidden. Eén man kan in één dag een deimt gras maaien. Een dagoba bevat een relikwie van Boeddha. Er zijn drie kerstmissen: de nachtmis, de dageraadsmis en de dagmis (en twee kerstdagen). Bij dat plat du jour [dagschotel] stonden er een dag- en nachtschone [planten] op tafel. Hoe werkt het daguerreotypieprocedé [fotografie op zilveren platen]? Dag zuster, zei de nachtzuster. Daim is hertsleer. Visueel gehandicapten gebruiken een daisyrom (opslagmedium voor gesproken berichten, [afko:] m.n. gebruikt door personen met een visuele handicap: digital accessible information system]. Een Dajakker is een Daya of Dajak. Dal segno wordt afgekort tot d.s.

8. Doe die dakbos (bos dak- of dekstro) maar in de dakbox (dakkoffer). Ze daldeeden maar wat aan. Je moet dalijk [dadelijk] je dalísnor nog punten. In België is een damar een dame de la marine. Een dalwind is anabatisch [bergwind: katabatisch]. Is het daltoneffect ontleend aan Lucky Luke? Ja! Het symbool voor de dalton [eenheid moleculegewicht] is Da. Een damastpruim is een Damascener pruim. Kun je wel: damn with faint praise, met geveinsde lof, veroordelen? Een vapourlock is een dampbel of gasslot (vergelijk ook: dampprop). Ook met e-sigaretten, shishapennen roken en e-roken kun je flink dampen. Wat zouden damsteeg (koppig bij het verlaten van het erf) paarden zijn? Hij nam deel aan dictees van Dan tot Berseba (het gehele land door). Dandyeske dandy's [minder dan 'fat'] dandineren in hun dandyisme. De dandykoorts is iets anders: dat is verbasterd van dengue, knokkelkoorts. Hoeveel volt (V) geeft een daniellelement? 1,1! Danish blue [kaas] komt uit Denemarken. De Divina Commedia van Dante is uiteraard dantesk [m.n. de hel]!

9. Gode zij dank, goddank, dank zij de Heer! Dank je wel, als er zelfs geen dankjewel af kan. In het café dansant (danscafé, dancing) volgde na het diner dansant ook nog een soirée dansante. De Dannebrog is de Deense vlag. Een danse macabre is een dodendans. Een dansluiting (komt van: Denemarken, Danmark) is een kroonkurk. De dansziekte of chorea (vergelijk: huntington, ook sint-vitus- of
sint-veitsdans) is niet om aan te zien. Dapes inemptae (niet-gekochte levensmiddelen, van eigen teelt) zijn een blijk van autarkie (zelfvoorziening). Hoe wijdverbreid is de dar al islam [de gezamenlijke landen en streken waar de islam de heersende godsdienst is]? Darbepoëtine is nesp [doping, stimuleert aanmaak rode bloedcellen]. De vergadering der gelovigen bestaat uit darbysten. Dari en Darija zijn talen. De D, de darcy, is de eenheid van permeabiliteit. Het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) lijkt vaak geen oorzaak te hebben. Het duodenum is de twaalfvingerige darm en de colon de dikke darm.

10. Het darmbeen is het ilium, een ileus (darmjicht) een darmafsluiting. Ununnilium (Uun, atoomnummer 110!) heet nu darmstadtium [Ds]. Het wiegeliedje van de hemel is das Eiapopeia vom Himmel. Als aperitief kregen we dashi (bouillon op basis van zeewier, soms met andere ingrediënten, zoals flinterdun gesneden tonijn). Een dashiki is een wijde halflange blouse. Drievakkenkorfbal: das war einmal! Een dasymeter meet veranderingen in dichtheid van de lucht. Dbms'en zijn databasemanagementsystemen. Een dataholic met een data-infarct … De koets is à la Daumont [4 tot 6 paarden, 2 aan 2] bespannen. De daviaan (davylamp) is naar Sir Humphry Davy (1778-1829) genoemd. Welke David veroorzaakt er nu een davidsyndroom (zien van de David van Michelangelo in Florence)? DBD (disruptive behaviour disorder, disruptieve gedragsstoornis) is een koepelbegrip voor ODD (oppositional defiant disorder) en CD (conduct disorder).