1526 Dictee vrijdag 08 maart 2019 (2) dictee Oefendictee 791 (oud) √

Dictee - dictees [1526]

Dictee 791 (DCCXCI) Dictee Specialisten (26-09-2014)

1. Wat is het verschil tussen papier collé [collage] en papier-maché [m = met ... – deeg van papierafval]? Hij rekende die papers tot zijn paperassen. Dames hebben soms papillotjes [papiertjes – krullen] in het haar. Waartoe dient een papiniaanse pot [afgesloten, overdruk, koken, steriliseren, voorloper autoclaaf]? Hij kent zijn pappenheimers. De eigenschappen van Papoea's zijn Papoes of Papoeaas. Wat is het papsyndroom [geen melkgerechten voor aan maag geopereerden]? Hoe kijkt men aan tegen dat parabiose-experiment [dubbelgroei, kunstmatige vereniging individuen]? Dat doe je nu wel, maar dat is puur om je geweten gerust te stellen: par acquit de conscience. Die Paradijsvogel [sterrenbeeld] zingt niet. Een paradis artificiel ontstaat algauw bij gebruik van stuff. Hoe heten die lelietjes, Van Dale? Antwoord: lelietjes-van-dalen. Een paraenese is een opwekking tot deugd. Wil je mijn dicteeparafernalia eens zien? Een parafimose is een Spaanse kraag. Een parg of parag is een kletskop (favus, niet: kletskous!). Een beetje paragnost kan gedachtelezen.

2. Wel goed uitspreken: invaliden en paragliden. Parallellijnen zijn evenwijdig. Paramnesie kun je ook verwoorden met déjà vu of fausse reconnaissance. Het para- of hevearubber komt van de boom Hevea brasiliensis. Ook goed uit te spreken: paraski (en parasolden; die domme dicteeregel over koppeltekens toch!). Dat wist je: parathion is di-ethylnitrofenylthiofosfaat. Het parathormoon (PTH) is een parathyreoïd hormoon. Paraxyleen is 1,4-dimethylbenzeen. Bij het dammen vormen Jos en Pieter een par bene comparatum (tweetal dat, twee die aan elkaar gewaagd zijn). Een paravent is een kamer-, tocht- of windscherm. Een poelepetaat is een parelhoen. De nonparel is een klein lettertype tussen parel en galjard (gaillard) in. De cerebrale parese (CP) is de hersenverlamming. Parfait à la vanille is vanille-ijs, parfait-amour is rode likeur, met citroen- of bergamotolie en parfait au café is, zoals bekend, koffie-ijs.

3. Ik ben mijn pardessustje kwijt. Par pari respondere, paria paribus referre, paria paribus respondere: met gelijke munt betalen. Parijs' burgemeester ging lelijk in de fout. Enigszins geelachtig marmer, van het eiland Paros, is Parisch marmer. Hij werd ontboden ten parkette van de officier van justitie. Hier wordt gewerkt par le droit du plus fort, volgens het recht van de sterkste. Dat doen vrouwen: parler chiffons [over kleren en opschik praten]. De dichter ging op de Parnassus stijgen (de Parnassus beklimmen). Zij vormden een edel broederpaar, par nobile fratrum. Welke parochievicarie was dat? Het orkest zat in het (de) orchestra. Ze vinden me allemaal parra (paranoïde!). De Parthen werden later door de Perzen overwonnen. Is het Grootboek der nationale schuld eigenlijk een groot boek of niet? Een rechter mag geen parti-pris [vooringenomenheid] tegen iemand hebben. Wat zou dicteecrashen toch wel niet inhouden [ongewenst deelnemen]?

4. Ik stuur je een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Zoeken op '*sjm*': kasjmier (stof uit Kasjmir), een kasjmiergeit, een kasjmieren sjaal en zich sjmadden (zich laten dopen). De naam 'Pakistan' is gevormd uit de namen Punjab, Afghan, Kasjmir, Sindh en Baluchistan, de combinatie betekent tevens land der reinen. Zoeken op '*shm*': ambushmarketing (zoek op: rond evenement van concurrent), bushmeat (idem: vlees van bedreigde dieren), flashmob (flitsmenigte), cashmanagement [kasbeheer], establishment [gevestigde orde, heersende klasse], leishmaniasis (aleppobuil, kala-azar), marshmallow [zoete lekkernij], pashmina (sjaal van zijdeachtige wol van de kasjmiergeit), peshmerga (lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht) en trashmetal (heavy metal met elementen van punk).

5. Zou zij Jan van pas (de passende, de verlangde bruidegom) kunnen strikken? Een passacaglia [uitspraak!] is een passacaille [muziekstuk, dans]. Dat is een passagère [voorbijgaande] kwaal (onverbogen: passager – ee!). Wat is een passagierperser (bij de metro)? Dat boek heeft een dos passé [vlakke, vierkante rug]. Een passe-droit geeft scheve gezichten [oude gediende passeren bij benoeming]. De back passte naar de midvoor. Een passter [zigeunertaal] is opkoopster van ramsjpartijen. Een passerelle [geen 'luh' uitspreken] is een smalle loopbrug. Met die Passer kun je geen cirkels trekken [sterrenbeeld]. Hij patiencet als passe-temps [tijdverdrijf]. De arma Christi zijn de passiewerktuigen. Passivisme [lijdelijkheid] is geen pacifisme [voor duurzame vrede, tegen bewapening en oorlog]. Wat is het verschil tussen een passloper [bal doorspelen en op buitenkant aanvallen, volleybal] en een passer-loper [aanvaller die ook geacht wordt te passen]? Een psyché is een passpiegel. Het pastafarianisme (pastafarisme) vereert het Vliegend Spaghettimonster. Pastastrikjes worden meestal farfalle [wel 'luh' uitspreken] genoemd.

6. Hij schrijft pasteuze [kliederig dik] letters. Niet verwarren: pastiche [slechte nabootsing kunstwerk] en pastis [alcoholhoudende anijsdrank]. Tot de pastophoria behoren het diaconicum en de prothesis [kleine vierkante of halfronde ruimten aan weerszijden van de altaarnis]. De zesde symfonie van Beethoven wordt ook de Pastorale genoemd. Hij is een pastor fidus animarum fidelium: trouwe herder van de gelovige zielen. Zijn er nog van die lekkere pateekes [gebakje]? Patentgeel wordt ook Turners geel genoemd. Hij is patenthouder van zeker patenthout [houtdeeg]. Een pater goedleven leidt een goed leven. Hij zou een Frans paternoster bidden [vloeken]. Hij heeft altijd wat, is erg pathisch [ziekelijk]. Jij, rare patien (snuiter)! Een patmos is een onaangenaam oord. Het eilandje ten zuidwesten van Samos, ballingsoord waar de evangelist Johannes verbleef, was Patmos. In de stamboom werden de patrilineale [langs de mannelijke lijn] verbanden met een liniaal in rood aangegeven. Het gebied van Vaticaanstad is het Patrimonium Petri.

7. Patrofagie [eten van ouders als begrafenisritueel], dat lijkt me niet zo fris. Pats-boem, daar lag het potje rats-boem op de grond. Hij kon dat paucis [k] verbis, in weinig woorden, duidelijk maken. Dat is paucorum [k] hominum, voor weinig mensen, weggelegd. Ik vind dat de langstzittende afgevaardigden terug moeten treden. Die pauillac is als medocwijn voortreffelijk. Het paulianeus handelen [faillissement uitlokken – naar de Romeinse jurist Julius Paulus] heeft niets met de Bijbelse Paulus te maken (dat is paulinisch of paulijns), wel met voorkennis. Ze waren maar wat trots: pauper in aere suo, arm, maar zonder schulden. Die Pauw [sterrenbeeld] kan niet vliegen. Ze was zo trots als een pauwin. Heerlijk, die pauwenbout was pauwenmooi: ze waren er pauwentrots op. Heeft dat te maken met pauwentrots? Een kleine spaniël of épagneul is een cockerspaniël. De dolus praemeditatus is de voorbedachte raad [zoals bij voorbedachten rade]. Rooms-katholiek wordt afgekort tot r.-k., protestants-christelijk tot p.-c. De afkorting van prikkelbaredarmsyndroom is PDS.

8. Nog enkele afkortingen: PDP (plasma display panel, plasmascherm), PDM (product data management), PDD-NOS (pervasive developmental disorder not otherwise specified), PDC (program delivery control), pda (personal digital assistant), P.D. (pro Deo, om godswil, [afko:] d.w.z.: gratis), PCP (fencyclidine), PCM (phase-change material, faseovergangsmateriaal), PCD (primaire ciliaire dyskinesie, aangeboren ziekte waarbij de trilharen slecht functioneren) en de P.C. zijn de patres conscripti, beschreven vaderen (senatoren in het oude Rome). Pecannoten lijken op okkernoten en pecco(thee) wordt ook pekoe genoemd. Trouwens: de pekan is een vismarter en de pekari een navelzwijn. Een schlemiel (sjlemazzel) is een pechvogel, een morning-afterpil een pechpil. Toetje: een heerlijk
pêche-melbafantasietje.

9. Pectinezuur is de triviale naam voor poly-D-galacturonzuur. De pedaaltred is de coup de pédale. Pede poena [eu] claudo: de straf die laat op de misdaad volgt. Dat weten Jaan, Peer en Pauw [Jan en alleman] maar al te goed. Peer de Schuimer [berucht piraat] was weer bezig geweest. Een peerreview is een collegiale toetsing. Heeft die turnclub al pegasessen [gymnastiek: in hoogte verstelbaar toestel voor springoefeningen, afgeleid van het paard]. Op dat Paard [sterrenbeeld] kun je niet rijden. Een pegsonde of -katheter gebruikt men voor percutane endoscopische gastrotomie. In het Pehlevi (Pahlavi) is de Middelperzische zoroastrische literatuur (GB ook: tt) geschreven. Peigere [bedorven] vis moet je niet eten. Elk van die drie joodse feesten (Loofhuttenfeest, paasfeest en Wekenfeest) wordt pelgrimsfeest genoemd. Ik zag gepelde [kleine zwarte vlekjes] en geelpelde [geelgevlekt] kippen. Het bollenpellen is gewoon bollen pellen. Dat ijzererts wordt in snel tempo gepelletiseerd [tot pellets, bolletjes verwerken]. Een bontzaak is een pelleterie.

10. Onze secretaris heeft een welversneden pen. Pendente lite [terwijl het proces gaande is, hangende het geschil] deed de minister geen uitspraken over de zaak. Een pennennaam is een nom de plume. Hij is penny wise, pound foolish: zuinig in kleine en verkwistend in grote zaken, op een verkeerde manier. We aten pencees [amandelgebak] en keken naar de pensees [viooltjes]. Pentriet is penta-erythritoltetranitraat, een zeer krachtig explosief. Wanneer is het weer pensenfeest [BE: pensenkermis – feestje bij slachten varken]? Pepermuntlikeur heet ook crème de menthe. Hij is p.eo., professor extraordinarius, buitengewoon hoogleraar. Die Pepervreter (Toekan – sterrenbeeld) vreet niks. Pépinière: boomkwekerij, pepita: dessin van kleine ruitjes en pépite: goudklomp. Het pantotheenzuur is een verbinding van pantoëzuur en 3-aminopropaanzuur, waarvan het rechtsdraaiende enantiomeer (vitamine B₃, GB: B3 2020 VD ook!) in de natuur voorkomt. Een bekende film van S. Eisenstein is Pantserkruiser Potemkin. Papegaaien zijn Psittacidae.

 
 

1525 Dictee vrijdag 08 maart 2019 (1) dictee Oefendictee 790 (oud) √

Dictee - dictees [1525]

Dictee 790 (DCCXC) Dictee Specialisten (25-09-2014)

1. Wat betekende: naar de Oost [dienst nemen bij het
Nederlands-Oost-Indisch leger] gaan? En wat: de Grote Oost [oostelijk deel van Nederlands-Indië]? Zo'n oostenrijker [vrijgevig persoon] is vrijgevig. Wilde haver is oot of aat. Zij reizen naar de Indonesische archipel. Er moet werk onder aan (onderaan) het schip uitgevoerd worden. Opake [ondoorzichtig] mineralen zijn niet translucide [doorzichtig]. Mooi, die opalen [melkachtig wit] luchten. Opaline [kostuumstof heren] is vervaardigd uit getwijnd [twee draden ineendraaien] kamgaren [uit kamwol] cheviot [fijne Engelse wollen stof]. De langslaper werd opgebeld. Vergeet dit jaar Moeder- en
Opa-en-omadag niet. De bevolking werd opgeblazen (2 bett. hoogmoedig; met springstof). Als het hem hier niet bevalt, kan hij opbonjouren [vertrekken, oprotten]. De OPEC is de Organization of the Petroleum Exporting Countries, de Organisatie van de
Olie-exporterende Landen. Hij zou me ope et consilio, met raad en daad, terzijde staan. Wanneer zullen we opendeur, een open dag, een opendeurdag houden? De opererende arts was bij de openhartoperatie heel openhartig.

2. Openhaardhout is voor de open haard. Met een open mind ben je open-minded. In de bouwkunde kom je op-en-neren [plaat tegen een te stutten muurwerk] tegen. Waar is die opensollicitatiebrief? Blijkens VD zijn open source en opensourcesoftware synoniemen [ook: openbronsoftware]. Daar zul je nog van ophoren. Hij speelt ophicleïde [voorloper tuba]. Een opisthodomos is een posticum (achterhal van een Griekse tempel). Een opiumeter meet geen opium [is een eter]. Hij zou er niet van op- of omkijken. Dat is een mooi opkontje voor de
regio-economie. Iedereen kent Frans Banning Cocq als de oplichtende officier in het midden van de Nachtwacht. Ora pro nobis (O.P.N.): bid voor ons. Dat lijkt opoe Herfst in (te) Rotterdam wel [een en al triest- of somberheid]. Goed uitspreken: oppeplectuur [oppep... – prikkelend]! Hij tiranniseerde de Opper-Betuwe. Met s of z: schranzen (schransen – allebei, GB, VD)? En opschranzen [z, VD, opvreten]? Zij speelde haar e-pion [schaken]. Hoe schrijf je Opta [NL: Onafhankelijke Post- en Telecommunicatieautoriteit]? Beschrijf het opus alexandrinum (mozaïekwerk samengesteld uit slechts twee kleuren, met ronde tegels en geometrische figuren in de ruimten daartussen).

3. Het opus Dei is een koorgebed, de (het) Opus Dei een organisatie. Een opus Herculeum is een soort van reuzenwerk of sisyfusarbeid [herculesarbeid]. Een opus mallei [mah-lee-jie] is een stippelgravure. Zoek op: opus operatum [objectieve werkzaamheden der sacramenten], opus postumum [nagelaten werk], opus sectile [mozaïekwerk], opus spicatum [Romeins metselwerk, visgraatverband] en opus testaceum [Romeins metselwerk, bestaande uit een kern van opus caementicium  = Romeins beton en een buitenkant van gebroken dakpannen]. Opzijgaan? Nooit! Dat staat de eerstkomende (e.k.) vergadering op de agenda. Daar stond hij dan in zijn orantenhouding. Meestal gebruikt men cartesische coördinaten. De orkaanschaal is de schaal van Saffir-Simpson. Zeker grenenhout is oregon en kunstgoud is oreïd. Orthorexie is de diëtistenziekte [orthorexia nervosa – drang tot gezond eten]. Orvietaan [geen trema, nog buitenlands] is een middel tegen allerlei kwalen (en tegengif). Een orl-arts is een medisch specialist op het gebied van de oto-rino-laryngologie [kno, nko]. De orwelliaanse ideeën verwijzen naar George Orwell. Ore rotundo: in een verzorgde, welluidende stijl. Wat, heb jij een prachtig orkestrion [mechanisch muziekapparaat waarop alle blaasinstrumenten van het orkest kunnen worden nagebootst]?

4. Mijn computer werkt op meerdere OS'en [operating system, besturingssysteem pc]. Het OSL is het Oud-strijderslegioen. Wat doet een orderpicker [orderverzamelaar]? Ik voel me het meest thuis tussen osm'ers [ons soort mensen]. Hoe werkt een osloconfrontatie [line-up, achter doorkijkspiegel]? Een ossenoog kan ook een oeil-de-boeuf [klein venster in daken] zijn. Hoe kun je nu een ossendoder [goudkever] een prachtkever noemen? In de voormalige DDR [Deutsche Demokratische Republik] lijden ze aan ostalgie [heimwee naar het oude]. Voor een ostracisme [schervengericht] heb je ostraka [scherven] nodig. Die effecten kun je otc [over the counter] kopen. Loutre (otter) is otterbont. Ze droeg ottomankleding [ripsweefsel] en zat op een ottomane [lage sofa zonder leuning]. Hij heeft veel oudedagszorgen. We deinden het mee: ouwe taaie, jippie jippie jee. Mijn vader en moeder deden dat liefdewerk oud papier ouder gewoonte. In een oud nonnenklooster wonen geen oud-nonnen [dat zou een oud-nonnenklooster zijn ...]. Dat ouden-van-dagentripje viel in de smaak. Die oudeboekhandel is een oude boekhandel. Na oud en nieuw zie je soms oud-en-nieuwschade.

5. Ik heb helaas presbyacusis (ouderdomsslechthorendheid – en ook nog presbyopie = ouderdomsverziendheid). Wat, speel jij kazoo
[kaa-zoe, soort mirliton, fluit]? Morgen vindt de ouderlijkeboedelscheiding plaats. De oudgereformeerde gemeenten in Nederland zijn een kerkgenootschap gevormd door de bij een fusie tussen de ledeboerianen en de kruisgemeenten onafhankelijk gebleven ledeboerianen. Deze oud-historicus is oudhistoricus [bestudeert de klassieke oudheid] geworden. Wat moeten we met de oudewetters [asielzoekers, waren er al toen de nieuwe Vreemdelingenwet in 2001 inging]? Met dit oudhollands wordt oud-Hollands papier bedoeld, maar hoe schrijf je dat in het Oudhollands? Hij is oud-lid van de oudkatholieke kerk. Toch wel zielig, zo'n oudmelkte [in laatste tijd van lactatieperiode] koe. Actief zijn en oudrooms [lid Oudbisschoppelijke Cleresie] kan, actief als oud-rooms [katholiek] niet zo goed. Hoeveel ouguiya [Mauritanië, MRO] kost een ouijabord [met cijfers en letters. communiceren met geesten]? Een ouroboros is een zekere staartbijtende slang – symbool van de eeuwigheid.

6. De outlines, de contouren, worden langzaamaan duidelijk. Die
out-of-competitioncontroles vinden out of the blue [volkomen onverwacht] plaats. Wat is zijn oudte? Hij werd outre-tombe, postuum, onderscheiden. Zijn die boten out- [dollen buitenboord] of inrigged [binnenboord]? Ik vond de intro's [inleidend gedeelte] en outro's [laatste maten muziekstuk] nog het mooist. Het was moeilijk kiezen tussen out- [gespecialiseerd werk uitbesteden] en insourcen [werk uitbesteden, maar uitvoering in eigen huis]. Ze ouwebepten [beppen, ouwebetten] over de laatste gouwe ouwe [gouden plaat, iets goeds]. Voor de hoge heren is het ouwe-jongens-krentenbrood [dikke mik]. Zijn ouwelui hebben een ouwelijk voorkomen. Wat doen ouwetjes, ouwe lullen, op hun ouwelullendag [niet werken: leeftijdsdag]? Wel, een beetje ouwenelen [ouwehoeren – zwammen, kletsen, ohaën] en ouwelullenmuziek beluisteren! Spreek je ouzo [sterkedrank, anijssmaak, Griekenland] net zo uit als de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, economisch overlegorgaan van een aantal westerse landen)? Dat kan. De oesophagus is, zoals wijd en zijd bekend, de slokdarm. Daaraan kan je esofagitis (slokdarmontsteking) krijgen.

7. Hoe vindt een mier een nest? Wel, een mierennest … Hoe vindt een bij een korf? Nou, een bijenkorf … We kunnen samen goed overweg, zelfs op een onbewaakte overweg. Zij is over tijd. Wordt het de overtijdbehandeling of de overtijdpil? Hij werkt 's nachts en slaapt overdag. Hij kreeg een overcompleetverklaring [ontslag]. Hij is een driedubbel overgehaalde smiecht [smeerlap, smiek, gemene kerel]. We zouden nog genoeg overhebben. Ze droeg overknees [kousen of laarzen tot net boven de knie]. De zaak ging overnight [zomaar ineens] failliet. Mijn chef overrulede me. Probleem: ik heb overseld [meer verkopen dan je hebt]. Het land lag na de vloed geheel overslibd. Een hop-over is een oversteekplaats. Deze heupdysplasie [abnormale groei, weefsels] is erfelijk. Na het vele waken was hij overwaakt en overvaakt [op van de slaap]. Er was een uberteit [Frans: overvloed] aan geldmiddelen aanwezig. Hij komt van overzee. Is er geen verbinding over land (voor de overlandpost – overlandmail)? Floreert die overzeese handel wel?

8. Met oxo [ohk-soo] wordt boter-kaas-en-eieren bedoeld. Met een kanon op een mug schieten is zoiets als met een scudraket op Temmincks strandloper schieten. De kou en de kauw zijn uit de lucht. Hij is raadsheer met een p ervoor, een praatjesmaker dus. Het Grote Paard is Pegasus, het Kleine Paard Veulen [sterrenbeelden]. Ze werden met paard-en-kar vervoerd. Is paardje-hop hetzelfde als paardjerijden? Ja. Zeg barman, dit lijkt wel paardenzeik [paardenpis, waterig bier]. Een als-vraag is een hypothetische vraag. Wanneer was de Paasopstand (Ierse opstand tegen Engeland, 23 april 1916 – en wanneer het Pachtersoproer – volksopstand 1748 tegen belastingpachters)? Wanneer komt een pacecar in actie [bij gevaar op de weg – wedstrijdrijders]? Dat pachtland is een prachtland. Hij zal de pad [de weg] hier niet weten. De gewone pad is de Bufo bufo [oe, oo]. Ze droeg een padded beha (bh – met opdikkende vulling). Waar wonen de paddy's? Ierland! Daar stond hij dan, helemaal paddenmoedernaakt. Een paddo is een magic mushroom.

9. Hield de padisjah [sultan Ottomaanse Rijk] van padie [rijst]? Een paean is een overwinningslied. Ik ben daar pages [bang] van. Bij het ophalen van de gijns [takel, jijn] maakte hij een pageintje [grapje]. Gebruiken alle paki's [Pakistani] paak [Pakistaanse hasj]? Ze gingen naar de receptie in pakkie-deftig. Een palatoschisis is een gehemeltespleet. Een paleocon(servatief) [christelijke moraal, isolationistisch] is het antoniem van een neocon(servatief) . Beschrijf het sator-arepokwadraat eens [spiegelwoorden in een vierkant, palindroomkwadraat]. Echolalie is vrijwel hetzelfde als palilalie [herhalen eigen woorden]. Een montee is een palinglarve. Is paling steken palingtrekken [nee, dat is een volksspel]? Een palmmei [gewijd buxustakje] is gewijd. Met palmpaas wordt Palmpasen bedoeld. Waarvoor gebruikt men carnaubawas [palmwas]? Hoe schrijf je
'Voor-Aziatische volkeren'? Werken er nog tv's (teevees) op het
PAL-plussysteem [Phased Alternating Line – 625, tv] (breedbeeld)? Het United Kingdom (UK) is het Verenigd Koninkrijk (VK). Met al dat gebid wordt je gebit echt niet weer als nieuw. De Autoriteit-FM heet meestal AFM.

10. Een pandeiro [ee] is een Zuid-Amerikaanse tamboerijn. Die pandjesjas (dat/die jacquet) is in de lommerd beleend. De panegyrist debiteerde een panegyriek [lofdicht]. Geef het volk panem et circenses, brood en spelen. Als je obees wilt worden, moet je pantagrueleske [overdadig] maaltijden nuttigen. De bosnegers dragen pantjes. Spreek uit: papaverklaring [belofte om tijd met de kinderen door te brengen]! Zij is uit haar panty gegaan [uit haar dak]. In papaja zit papaïne.

 
 

1524 Dictee donderdag 07 maart 2019 (1) dictee Oefendictee 789 (oud)√

Dictee - dictees [1524]

Dictee 789 (DCCLXXXIX) Dictee Specialisten (21-09-2014)

1. Een non-ens is iets dat niet bestaat en niet kan bestaan. Hij is een nog ferventer nonliner ( is niet online – en van de oneliners). Sorry, ik heb nu eenmaal geen nonnenvlees [geen zin om non te worden, ook: geen zin in seksuele onthouding]. Een newbie is een noob [beginneling op internet]. Een noodleugen [om bestwil] is een menistenleugen (je weet wel: die van de meniste kerk – ook: menistenkerk). De Noordkaap is de noordelijkste kaap van Europa op het eiland Magerøya in Noorwegen. Ken je het tussenwerpsel ' no pasarán' [uitroep om politieke tegenstanders uit een machtscentrum te weren – Spanje]? Een nopper is niet-overplaatsbaar. De Nornen waren in de Germaanse mythologie schikgodinnen (Urd (verleden), Verdandi (heden) en Skuld (toekomst)). De Novemberrevolutie [Rusland, thans 7 november, vroeger 25 oktober 1917] is de Oktoberrevolutie: dat wil je toch niet snappen …? [Bij de gregoriaanse kalender volgde op donderdag 4 oktober 1582 vrijdag 15 oktober 1582!] De NT1-sprekers zijn moedertaalsprekers, native speakers. Als je me nou (asjemenou), morgen al? Is een moddergevecht een soort nostalgie de la boue [verlangen geciviliseerde mens naar laagste uitspattingen]? Hij uit maar al te vaak nugae canorae [mooie woorden zonder inhoud].

2. Wat betekent nsfw – not suitable for work – bij een link? Incorrupta fides nudaque veritas: niet te verbreken trouw en de naakte waarheid. Bij nuda veritas hoort trouwens een mooi verhaal [volgens de fabel waarop deze zegswijze zinspeelt, baadden de waarheid en de leugen samen; de leugen kwam het eerst uit het bad en trok de kleren van de waarheid aan; de waarheid wilde, toen zij dit bemerkte, de kleren van de leugen niet aantrekken en ging dus naakt]! Hij zei het me nudis verbis, onomwonden. Veren van een kikker (willen) plukken: nudo detrahere vestimenta. Een nulstand of nul-nulstand is in cijfers een
0-0-stand. Het was nunc aut nunquam: nu of nooit. De nunchaku [slagwapen: 2 stokjes met ketting] wordt in de oosterse vechtkunst gebruikt. Op Sardinië vind je een nuraghenconcentratie [g van goal, rond bouwsel van natuurstenen]. Een nuroman is een new urban romantic. Dat was het dan in een nutshell, in a nutshell, in een notendop. Boeken zijn nutrimentum spiritus: voedsel voor de geest. De nWsw is [NL] de Nieuwe Wet op de Sociale Werkvoorziening. Wat is het NX-systeem [een systeem voor automatische verkeersregeling op spoorwegen – en(trance) + ex(it)]? Een anaptyxis is een svarabhaktivocaal [melluk]. Hij heeft een 65 pluskaart [65+-kaart]. Goed lezen: nutras [nut-ras – tegenover: sierras, sportras]!

3. Een nyala is een koedoe. Je bent een bovenste beste. Hij droeg een buttondown [bnw.] overhemd. Een beroemd voorbeeld van een bucefaal was Bucephalus [lievelingspaard Alexander de Grote]. We hadden graag meegedefileerd. Ken uzelf: gnōthi seauton [op tempel Delphi]. Beschrijf het verband tussen oet [onderwijs in eigen taal, later: oalt], oetc [onderwijs in eigen taal en cultuur] en oalt [onderwijs in allochtone levende talen, afgeschaft]. O.A.M.D.G.: omnia ad majorem Dei gloriam, alles ter meerdere ere Gods. Het toppunt: een obelix [dikkerd] met O-benen. Een oblie is een wafeltje, oublie is chocolade. Een oblomov is een extreem lamlendig persoon. Wat betekent obliquus in de muziek [met traps- of sprongsgewijze voortschrijding]? Een obo is een zekere tanker (oil bulk ore carrier – ruwe olie, bulkgoederen of erts). Obussen zijn granaten. Deze occidentalist is kenner van het Occidental [kunstmatige wereldtaal]. De OCD is de obsessive compulsive disorder, de dwangneurose (obsessief-compulsieve stoornis, OCS). Kan die oceaanlijner deze haven wel in? Hij repliceerde met: 'Och' was koning van Bazan.

4. Och gut (ochot), wat een wurmpje nog! De dominee gaf haar een ochtendbeurt [preekbeurt]. Ik kijk heel vaak ochtend-tv. Het Occitaans is de langue d'oc [beneden de Loire]. Het groot octaaf is C-B, het klein octaaf c-b. Octodecimo schrijft men ook wel als 18^o of 18^mo. Hij zou haar liefhebben als zijn oogappel: oculitus amare. De ODD is de oppositional defiant disorder, een gedragsstoornis die gekenmerkt wordt door vijandig en openlijk ongehoorzaam gedrag. Een odium in longum jacens is een langgekoesterde haat. Het odp is het onderste dode punt [laagste punt van een zuiger]. De amazone volbracht een ware odyssee door de bushbush. Fungeert de Oecumenische Raad van Kerken nog steeds? Hij bezit meerdere oeds [luit]. Een oenochoë [oj-noo-koo-wee] is een wijnkan. Het was oerendgezellig. De oersted is de niet-SI-eenheid van magnetische veldsterkte (symbool: Oe).

5. Een oeps-vraag komt meestal ongelegen. De archeopteryx [vogelsoort] kennen we alleen via de fossielen. Een oesie is geen geweer [uzi] maar een oppasser en geleider van een olifant in Myanmar. Esofagitis is een ontsteking aan de oesophagus [slokdarm]. Verwante termen met die slokdarm zijn: sclerodermie [scleroderma – verdikking van huidweefsel] en refluxesofagitis [slokdarmontsteking door maagzuur inde slokdarm]. Bestaat de Biblebelt uit oesterdorpen [cultuur = erg gesloten]? Oestradiol is een van de eierstokhormonen. Ze hadden een offday off Broadway [in de buurt van]. In de officiersmess zat hij met zijn Zwitserse officiersmes te spelen. Ofidiofobie is ziekelijke vrees voor slangen. Een ofos is een opgeblazen fietsopstelstrook. Hij is kaal oftewel zonder haar. Je doet het maar ofte niet. In het Pools kun je ogoneks [onder sommige letters] tegenkomen. Heb jij ooit van Okkie Tuinboon [zie: Oranje Boven] gehoord?

6. Een oksenaar is een horloge. Oleds zijn organic light emitting diodes. We gedenken olewesjolem (hem zij de vrede) Piet. Aan die olibrius [opschepper, snoever] hebben we geen behoefte. Ik heb de machine zopas nog geolied. De oliekeerring is kapotgegaan. Een peak oil (oliepiek) is een piek in de wereldwijde olieproductie. Eigenlijk ben je dan toch wel olieslim [schertsend voor oliedom]. Oliezuur is een andere naam voor cis-9-octadeceenzuur. Oligemie is een verminderde hoeveelheid bloed in de bloedbaan. Eem olla podrida is een eenpansallegaartje. Lastig, zo'n OLK [onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten] of SOLK [somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten]. Een oloysiketi [halsketting] hangt om de hals. Hij bewaarde een olympische [als van de goden op de Olympus] kalmte. Mensen van goeden wille doen dingen soms om des lieven vredes wil(le), om vredeswil. Het uur is om: hora est [pedel, na promotiezitting]! Een ombrelle is een parasol. O Here, bad de jood, o mijn God, omein, omein [amen]. OMG, oh my God!

7. Zou een omphalos [navelsteen] helpen bij omfalitis [navelontsteking]? Het behoorlijk omkade voorland ligt nu dus droog. Het Brugse Ommeland is een toeristische trekpleister. De afkorting z.o.z. staat voor: zie ommezijde. Omne animal post coitum triste, praeter gallum qui cantat: na de coïtus is elk dier terneergeslagen, behalve de haan, die kraait. Die medewerkster heeft zich omhooggeneukt. Een omnis homo is een factotum [manusje-van-alles]. Hij werd omnium consensu, eenstemmig, verkozen. De OMR is de Omanitische rial, de SAR is de Saoedi-Arabische (ook: Saudi-) riyal. Mijn zoon kan niet komen, omreden dat-ie ziek is. De Omroepwet van 1967 is vervangen door de Mediawet van 1987. Je moet rechts omslaan. Een OMT is een outright monetary transaction. Wanneer leefde Godfried van Bouillon? Als hij niets anders te eten had! De Franse Omwenteling is de Franse Revolutie.

8. Omwille van, ter wille van de kou ging de cv [centrale verwarming] een graadje hoger. Zij vormen een niet-onaanzienlijke familie. Onchocerciasis is rivierblindheid. Als je onder dak bent, heb je onderdak. Ze heeft veel in overtijd gewerkt, maar nu is ze over tijd. De Commissie van Openbare Onderstand [COO] was de voorloper van het OCMW [BE: Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn]. De ots is de ondertoezichtstelling. Daar loopt een onderzeese telegraafkabel. Zijn gedrag is vaak ondoorgrondelijk, niet te peilen. One for the road [laatste snellen borrel], moet het onehitwonder [maar één succes in hele carrière] gedacht hebben. Hij kreeg een oneirodynie [ee – nachtmerrie]. Hij viel in ongenâ [ongenade]. Het feest der ongezuurde broden is het Mazzothfeest [RL: m, naast: Mazzoth] van 15-22 Nisan [een joodse maand, RL: n?]. Je moet dat wel geheimhouden. Zij is nog familie van mij, maar erg onna. De ondertitel van de Palamedes van Vondel luidt: Vermoorde Onnozelheid. De gedenkdag Onnozele Kinderen mag je ook: onnozele-kinderendag noemen.

9. Dit project is on hold [stil, in de ijskast] gezet. De Onoverwinnelijke Vloot was de Spaanse Armada in 1588. Ze kunnen zich niet meten met ons en ons gelijken [mensen zoals wij]. Dat kwam ons zeer te onstade [op een ongelegen tijdstip]. Je bent toch ook wel een onte [ont = vuil, smerig] vuilak(ken), een onterik(en). Dejeuneren doe je met een dejeunertje [lunch]. Je kunt dat ook voor déjeuners dînatoires [uitgebreid koffiemaal] gebruiken. Wie goeddoet, goed ontmoet. Ik ben inmiddels helemaal ontpluchet. Hij is in de(n) Heer ontslapen. Het paspoort werd ontsterd: de J [Jood, WO II] werd verwijderd. Haaienvinnensoep is ontvind. De boekhandelaar ontwaarde een nieuwe klant en ontwaardde na de verkoop diens boekenbon. Veel wild heb ik zelf ontweid (ww. ontweien, met een weimes, ook: uitweiden). Die parochiaan heeft de hostie ontwijd. Leidens Ontzet, het ontzet van Leiden, vond op 3 oktober 1574 plaats. Een prince van Orangiën ben ik vrij onverveerd [Wilhelmus – onvervaard]. Een onychia is een weefselontsteking rond de nagel.

10. De onychitis is de ontsteking van het nagelbed. Hoeveel Onze-Lieve-Heren en -Vrouwen [r.-k. - beelden!] ze daar wel niet hebben … De oo [onderofficier] was werkzaam bij de afdeling O&O [Onderzoek en Ontwikkeling, bedrijfsafdeling]. De woorden 'oögenese' [eicelvorming, ook: ovogenese] en 'oogenten' [bij tuinbouw: oculeren] lijken wel op elkaar. In de ogen van vogels en reptielen kun je pecten (lemma: oogkam) aantreffen [schelpen]. De oogvlek is een primitief gezichtsorgaan, [afko:] o.a. bij de medusen (of medusa's, [afko:] enk.: medusa). Oordjesband is band dat een oortje [geld, cent, duit] de el [68 cm] kostte. Je kunt het beste oordje-zeker [alleen geld uitlenen tegen goede borg] spelen. Het RIOD is het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. Wie oorlogswinst (ow) maakte, is een ow'er of oweeër. Het pythisch (delfisch) orakel was dat uit Delphi. Oortjespasta heet ook wel orecchiette [oo-rèh-kjèh-tuh].

 
 

1523 Dictee woensdag 06 maart 2019 (1) dictee Oefendictee 788 (oud) √

Dictee - dictees [1523]

Dictee 788 (DCCLXXXVIII) Dictee Specialisten (17-09-2014)

1. Elk nadeel heb se voordeel (Johan Cruijff). Honderd jaar nadezen zal hij er niet meer wezen. Islamieten zijn wars van nafs (vleselijke lusten). Nageire [ee, uh] is Japans bloemschikken. Je kunt me de bout naggelen of hachelen [het interesseert me totaal niet]. Een nagger nagt [nag – normafwijkend gedrag = letterwoord]. Het NAH is het
niet-aangeboren hersenletsel. De Nakba [= ramp: verdrijving Palestijnen bij stichting staat Israël] vond in 1948 plaats. De Ethiopische birr [ETB] is opgevolgd door de Eritrese nakfa [ERN]. Ik moet u namens mijn Namense familie bedanken. Het syndroom van Ganser behoort tot de NAO's (niet anderszins omschreven – psychische aandoening). Heel vroeger kon je met napoleons [gouden munt, 20 franken, Fr.] betalen. Hij heeft genapt, napoleon (kaartspel) gespeeld. De export begon in Narcolandia [de narcoticaproducerende [analogie, GB – ook los] en -exporterende landen Peru, Bolivia, Colombia]. De Nasdaq is de National Association of Securities Dealers Automated Quotations [schermenbeurs New York]. Nask [letterwoord] staat voor de samenvoeging van natuurkunde en scheikunde en het naskhischrift is het Koefisch schrift. Ze droeg nassaublauw [lichtblauw] nassau [stofnaam]. In eigen nat koken heet: à la nage.

2. Natale solum dulce is de zoete geboortegrond. Met pappen en nathouden maken zachte heelmeesters stinkende wonden. Kun jij dat ook, nat-in-nat schilderen? Een nathanaël is oprecht van aard. Een nation en deuil is een volk in rouw. De Natuurschoonwet moet worden nageleefd. Naufragium in portu facere [k] of navem in portu mergi is in (het zicht van) de haven schipbreuk lijden. Naut [letterwoord] is natuur en techniek als schoolvak. Het Nauw van Calais is de Straat van Dover. Aan een omphalos [navelsteen] is geen omfalitis [navelontsteking] mogelijk. Een navelpunt is een umbilicaal punt [meetkundig oppervlak met daar de kromming naar alle zijden even sterk]: de indicatrix van Dupin is dan een cirkel. Een pekari is een navelzwijn. Nauw verwante talen zijn naverwant. Die navy [marineblauw] trui geeft je een navylook [kledingstijl die doet denken aan de vroegere uniformen voor scheepslui]. De Vrouwen van Nazareth vormen een lekenorde. Zou een pekan [vismarter] pecannoten [bitternoot, lijkt op okkernoot] lusten? Wat zouden we zonder navi's [navigators] moeten?

3. Een near miss is een bijna-botsing. Het Ndebele is een Bantoetaal, gesproken in Zuid-Afrika. Snavels van vogels kunnen een nebgat hebben. Nec quaerere nec spernere (honorem): (de eer) niet zoeken maar ook niet verachten. Het toppunt: een Nederbelg die Nederengels spreekt … Hier spreken we gewoon Nederlands-Nederlands [geen Belgisch-Nederlands]. Het WNT is het aloude Woordenboek der Nederlandsche Taal. Is er kans op fall-out [radioactieve neerslag]? In de Bourgogne heb je nefs obscures [donker kerkschip (kan niet varen) in romaanse kerken]. Celebrity's [celebs] gebruiken vaak een nègre [ghostwriter]. Wat weet je over de Nemeïsche Spelen [Nemea was een plaats in Griekenland]? Zou een nemocratie [ver doorgevoerde democratie waarin niemand meer (echt) regeert] werken? Het neonoir [filmstijl met elementen uit de ... *] grijpt terug op de * film noir. Een neootje was een punk van een jaar of 12. Een nerdy [wereldvreemd] nerd [blijft sociaal achter] nerdt [monomaan bezig zijn]. Meneer Zondervan uit Niemandsdorp wendde zich toentertijd tot de heren van Nergenshuizen in Geenland. Het cadeau bestond uit een mooi nest nestschalen.

4. Darbepoëtine wordt ook wel nesp (novel erythropoiesis stimulating protein) genoemd: doping, stimuleert aanmaak rode bloedcellen. Dat was een nest vol vlooien (vergelijk ook: een nestvol). Wist je dat: een nestzwam is elk van de buikzwammetjes (cyathus- en crucibulumsoorten) waarbij de basidiën- en sporenmassa is opgedeeld in kleine lens- tot eivormige lichaampjes (peridiolen) die als eitjes in het bekervormige vruchtlichaampje liggen. Zijn netten drogen [stoppen met vissen] is de lier aan de wilgen hangen [dichtkunst, ook andere dingen, opgeven]. Zij heeft urticaria (netelroos, galbulten). Nethandel is e-commerce, maar wat is netloggen? Antwoord: gebruikmaken van het sociale netwerk Netlog! Na correctie schreef hij de tekst uit het kladschrift in net schrift over in het netschrift. Netsuke [nèht-skuh] is een Japanse gordelknoop. Die prijs is netto cassa [contante betaling, geen korting]. Wat is zijn netto-inkomen? De schrijfwijze van
'netto-nettokoppeling' en 'win-winsituatie' [vgl. lose-losesituatie] is wellicht raar. Hij lijdt aan dysthymie [chronische depressieve stemming].

5. Vandaag bespreek ik het neuro- [hersenschedel] en viscerocranium [aangezichtsschedel]. De ziekte van Von Recklinghausen heet ook wel neurofibromatose [lichtbruine vlekken op de huid]. Beschrijf het neurolinguïstisch programmeren (nlp) eens [betere prestatie indien positief geconditioneerd]. Een goed idee; neuro's en zeuro's [voor
Zuid-Europa]? Een neuropaat [met zenuwziekte] is neuropathisch. Ik heb problemen met de nasofarynx [neus-keelholte]: ik moet naar de nko-arts [BE: neus-, keel- en oorarts]. (On)bekend is het neuskikkertje van Darwin, een in Chili voorkomend kikkertje (Rhinoderma darwinii). De Maori's begroeten elkaar met een neuskus. De neusspier is de musculus nasalis. Een neusvol van die stank is al meer dan genoeg, zeker bij een jeneverneus, een neus vol rode puisten. Een neutrofiel [afweercel, witte bloedcel] is een neutrofiele granulocyt. Een wilsoncamera is een nevelkamer [baan van geladen deeltjes zichtbaar maken]. Het naastliggende pand was ook aangetast door de aardbeving.

6. Het lijkt een neverending story, maar dat doe ik dus never nooit niet (meer). Vergeleken met de oldskool zwart-wit-tv was de newskool kleuren-tv een verademing. Dat meisje next door is mijn next best keuze. Is dat nezo [zout zonder jodium] of jozo [jodiumzout]? Met n&g wordt natuur en gezondheid (als leervak – profiel op havo en vwo) bedoeld. Ik hoor het RPhO (Rotterdams Philharmonisch Orkest [RPhO: dit noemen is te veel verklappen] liever dan het Noordelijk Filharmonisch Orkest [NFO]). Met NHW wordt normaal hoogwater (GB ook: hoog water) aangeduid. De nge is de Nederlandse
grootte-eenheid (agrarische maat voor bedrijfsomvang). Niccoliet is kopernikkel. Was Nicodemus de eerste nicodemiet? Wellicht: in 't geheim tot de Reformatie overgegaan. In welk lemma komen de heren Ahrens en Abbe voor? Antwoord: in lemma 'nicol' [polarisatieprisma, 2019 niet meer!]. Dat spul is nieges [slecht, klote – je kunt je ook de nieges (= zeer) schamen]. Geen deel van de wetenschap heeft dat onderwerp opgeëist: het is een soort no man's land.

7. Wat doet een lithotriptor [cystoscoop waarmee blaasstenen kunnen worden verbrijzeld]? Antwoord: nefrolithiase [niersteen] bestrijden. Die niersteiner is een lichte rijnwijn. Is een nietpistool nou ook een niet-pistool? Tussen niets- en alleszeggend zit nog wel iets [weinigzeggend]. Het Joods Nieuwjaar is Rosj Hasjana, feest op 1-2 tisjri (september/oktober) dat de tien boetedagen inleidt die met Grote Verzoendag eindigen. Een nieuwlinkser had Nieuw Linkse ideeën. Dit boek is nog in nieuwstaat. Die nieuwzeelanders planten zich sneller voort dan die andere Nieuw-Zeelanders. De val van de Muur, ni(si) fallor [als ik mij niet vergis], was in 1989. Nife is nikkelijzer en een nifeaccu is een nikkel-ferrumaccu (nikkel-ijzeraccu). Ze hebben hem genifterd [nifteren = NL (Bargoens) doden]. Komen de nijlgans [vroeger: huisdier Egyptenaren] en de nijlgau [antilope met korte hoorns, India] oorspronkelijk bij de Nijl – het niveau bepaalden ze met een Nijlmeter – vandaan? Het hoornvee nijtte [stoten met de hoorns]. De Nijmeegse Vierdaagse is niet zo maar een vierdaagse.

8. Het NIK is het Nederlands-israëlitisch Kerkgenootschap (overkoepelend orgaan van Asjkenazische joodse gemeenten in Nederland). De Nikkei is de Nihon Keizai Shimbun (beursindex van Tokio). EDTA is ethyleendiaminetetra-azijnzuur [voor verwijdering metaalionen]. In 1566 is het Verbond der Edelen gesloten. Trouwens: 1566 komt tweeënveertigmaal (tweeënveertig keren – situatie 2016 – 2019 idem!) voor in VD, in allerlei verbanden. Hij heeft een eel [edel] gemoed. Callus is eelt en calleus is eeltig. Het eemien is de Saale-Weichsel interglaciale tijd. Als één man vonden ze dat ik het als een man moest dragen. Zij is een Van Lennep en wij hebben een jeroenboschachtige Jeroen Bosch gekocht. De paar dagen om Sint-Jan is het hafttijd [haft: eendagsvlieg]. Niet alle kijkers zijn kopers, maar een niko is niet-koper [metaal!]. De opbrengst was geen niks en geen naks [volstrekt niets]. Bloteriken staan helemaal in hun nakende niksie.

9. Nil (ad)mirari (ook: mèden thaumazein): zich over niets verwonderen. Ni(hi)l conscire sibi: zich van geen kwaad bewust zijn. De mortuis nil nisi bene: over de doden niets dan goeds. Dinka's en Bongo's zijn Nilotische [Nijl betreffende] volken. Verwar ninjutsu [vechtsport, oorspronkelijk ninja's] niet met jiujitsu [Japans worstelen]. Ninevé – met Ninevieters of Ninivieters – was een Bijbelse plaats (geen Bijbelplaats) en Ninove – met Ninovieters – ligt in Oost-Vlaanderen. Lastig: baklava [honinggebak] eten met een balaclava [bivakmuts] op. Houd jullie bakkesen! Balebale's zijn rustbanken. Een nitpicker is een foutspotter [dingen die niet kloppen in films]. Het woord 'niveasyndroom' heeft niet te maken met zonnecrème, maar is afgeleid van ' niet in voor- en achtertuin'. Het was nive candidior: witter dan sneeuw. Een nivometer is een sneeuwmeter. Een nixer behoort tot de generatie X (generatie nix) en niet tot de generatie Einstein.

10. Een nixfactor [geen aantrekkingskracht of uitstraling] is geen x-factor [aantrekkingskracht, uitstraling en succes]. De NLD is de nonverbal learning disorder, leerstoornis gekenmerkt door problemen met de non-verbale communicatie. De NLDA is in Nederland de Nederlandse Defensieacademie (de vroegere KMA – Koninklijke Militaire Academie). Wat is het nocebo-effect [nadelig gezondheidseffect door inbeelding]? Hij zei onder meer dat ik zo nodig de pot op kon. Je moet niet muggenziften: nodum in scirpo quaerere. Tussen 'noedels' en 'noodles' hoor je geen verschil [als gekookte oosterse deegslierten: synoniem]. Wat is een nokklamp [zeewezen]? De noli me tangere is de mimosa, het kruidje-roer-mij/e-niet. De dader – nomen nescio, de naam weet ik niet, N.N. – ligt op het kerkhof. De nomenklatoera was de communistische (partij)bureaucratie.

 
 

1522 Dictee zondag 03 maart 2019 (1) dictee Oefendictee maart 2019 (1) √

Dictee - dictees [1522]

Oefendictee maart 2019 (1)

1. Uit de taal Zoeloe van de Zoeloes kennen we de volgende woorden: amaas (alastrim = huidziekte, kafferpokken), impala (soort antilope), kwela (jazzy dansmuziek uit de Zuid-Afrikaanse townships), nyala (soort antilope, koedoe), sangoma (Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger), vuvuzela (olifantentrompet) en Zoeloes als bnw. [Zoeloe = 'hemel']. Een decagram (dag) is honderd (100) decigram (dg). De dinar is wijdverspreid: Bahrein (BHD), Algerije (DZD), Irak (IQD), Jordanië (JOD), Koeweit (KWD), Libië (LID), Servië (RSD), Soe/udan (vroeger: SDD), Tunesië (TND) en voormalig Joegoslavië (YUM). "Wat nu?", dixit Pichegru (Pichegru dixit). Wat doet de doodlewebapp [afspraken vastleggen, meerdere personen, soort agenda]? Het zij maar weer eens gezegd: S.P.Q.R. staat voor Senatus Populusque Romanus: senaat en volk van Rome.

2. "Het drentenieren hoeft niet per se in Drenthe plaats te vinden, maar het drenthelevengevoel krijgen wel', zei de Drentenaar (wiens schaapjes nog maar net op het droge stonden) tegen een Drentse die al jarenlang van het zwitserlevengevoel genoot tussen de ericaceeën [heidefamilie; erica = dopheide] in Erica (plaatsje in Drenthe). Gezocht op *bert: camembert (kaas), colbert (jas, kostuum), flobert (tuingeweer), gilbert [Gb – cgs-eenheid van magnetomotorische kracht (thans uitgedrukt in ampères)], lambert [(in Amerika wel gebruikte) eenheid van lichtsterkte overeenkomend met 1 lumen per cm² lichtuitstralend oppervlak (symbool: L, la)], lubbert (sul, sufferd), luibert (ooievaar), robert [witte krodde = een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Thlaspi arvensi), ook: dubbeltjeskruid, schildkruid, waterroos (beter: waterrozen) en zandbes], sportcolbert en herencolbert. En niet vergeten: Schubert, Lucebert, hij liefhebbert, het schip dobbert op de golven, Albert (koning der Belgen), Norbert regelt het, hij versombert nogal, het zeil labbert (slap bewegen).

3. Ome Gevert is dood, ome Hebbert (!) leeft nog: het is beter te ontvangen dan te geven ... Uit de kruisbloemenfamilie [cruciferen - kruisbloemen] verder nog: aubrietia, barbarakruid, boerenkers, bosveldkers, herderstas(je), herik (hederik), judaspenning, onze gebruikelijke koolsoorten, maca [uit de taal Quechua - èht, oe], peper- of mierikswortel, pinksterbloem, priemkruid, raap = knol, raket = rucola, randjesbloem (begijntje), rijzaad, rotsschildzaad, scheefbloem (iberis), scheefkelk, snavelhauwtje, steenraket (wilde dragon), torenkruid, twijgzandkool, varkenskers, veldkers (koekoeksbloem, pinksterbloem), viermachtig, violier, vroegeling, waterkers (cresson), zandkool, zandraket, zeekool, zeeraket en zeeviolier. Een sinksenbloem is een pinksterlelie.

4. Gezocht op *berd: belabberd, bobber(d) [dikkerd], dooramberd (met amberkleur), duimberd [duimshout], geamberd, hebberd (! hebzuchtig persoon), schobber(d) [haveloos, berooid persoon, schobbejak], tabberd [= tabbaard, toga], tobber(d) [stakker, piekeraar, v.: tobster], uitgelubberd [van kleren: vorm verloren hebben], zijberd (treeplank), schrobberd, etc. [iemand die schrobt] en gerubberd. Het parvo(virus) veroorzaakt de vijfde ziekte. Vivere parvo is van weinig leven. Hij schonk me een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Bedoel je echt eenduizend twee (of: tweeduizend een)? Electro = electroclash en elektro = elektronica. Vooraf kregen we een empaná (borrelhapje), de hoofdmaaltijd was empanada (gevulde deegwaar). De middelmaat, daar kun je makkelijk boven uitsteken. Ik ben erin geluisd. Een editeur moet editeren, editen.

5. De Edison is een Nederlandse onderscheiding. De afkorting van Provinciale Staten is niet PS of P.S. maar Prov. St. D'r op en d'r over staat niet in de wdb., erop en erover wel. Ze wilden erop losgaan en erop los slaan. Het was erop of eronder. Toen ze op vakantie eropuit waren, waren ze erop uit om zo veel mogelijk te genieten! Hij heeft een ervige ziekte. Kom we gaan op staminee [estaminet, café]. Een gouwe ouwe is wel een evergreen, maar geen plant. Via de kleine kas vinden extracomptabele activiteiten plaats.Met euka*: eukaryoot, etc. en (!) EU-kandidaat. Met euca*: veel afleidingen van eucalyptus (gomboom),zoals eucalyptusolie, eucalyptol = cineol (geneesmiddel, reukstof) en eucapnie [medisch: het doorsnee koolzuurgehalte – doorsneekoolzuurgehalte – in het bloed]. Waren de Tachtigers met zijn tachtigen? Nee, maar die andere tachtigers misschien wel! Hij riep verontwaardigd: "Ik voel me veronachtzaamd!" Verbeid de tijd, want de tijd verglijdt.

6. Het kan me geen vits schelen of je die scharnierpen (fits) nog terugvindt. Een maria is een Mariabeeld, net zoals een jezus een Jezusbeeld en een boeddha een Boeddhabeeld is. Iemand als ik wordt niet zo gauw opgewonden. De mens is gehuld in een vlezen kleed. In Zeeland klinkt zoiets niet raar: de boer, hij vliedt met zijn vee naar een vliedberg. De drone vloog onder de Vlieg [sterrenbeeld]. 'Vlieg-' en 'haalbijen' zijn synoniemen. Is hij vliegerarts [vliegt niet] of arts-vlieger [vliegt zelf ook]? De schubvleugeligen zijn de vlinders (insecten en dus dieren, wetenschappelijke naam: Lepidoptera). Vlinderkundigen zijn lepidopteristen. Hoe bevalt dat opgeknapteachterstandswijkresultaat? De onderhandelingen werden vlot getrokken. Voordezen is vroeger, voor dezen is voor dit tijdstip en met 'voor deze(n)' [n: meervoud] ondertekende men wel een gemandateerde brief. Santiago de Chile is de volledige naam van de hoofdstad van Chili. Santiago de Compostella ligt in Spanje: deze Nederlandse schrijfwijze [NTU] wordt steeds vaker vervangen door de Spaanse (Compostela de Santiago – VD). Een watoessi is een Afrikaans rund.

7. Thans: Duizend-en-een-nacht is een verzameling sprookjes: het zijn de verhalen of vertellingen of sprookjes van 1001 of duizend-en-een nacht, ook verkort tot 1001 nacht: een klassieke, erotisch getinte raamvertelling uit de Arabische wereld. Wham, die botsing zag je aankomen ... Ik werd door een witte jood gepiepeld en besjoecheld. Die wokkok is gespecialiseerd in wadjan(g)gerechten. De dikke bertha was een Kruppproduct. Een bridezilla vormt een belasting voor haar omgeving. De groom [oe] moest het chroom poetsen. Hij moet op voor zijn grootrijbewijs [GB, VD; los]. Gropesi [groo-pih-sie – g van goal] is taugé (groeiboontjes). Verder op *pesi: aposiopesis (weglating, bv.: ik zal ze), blakaipesi [SR: de eetbare zaden (boontjes) van Vigna sinensis, wit met een zwarte vlek], campesino (Zuid-Amerikaanse boer), dapes inemptae (niet-gekochte levensmiddelen, d.w.z. van eigen teelt), dyarpesi (lijkt veel op blakaipesi), magnas inter opes inops: arm te midden van grote rijkdommen, spes incerta futuri: de onzekere hoop op de toekomst en herpesinfectie (!).

8. Van de guaveboom plukken we de djamboe bidji (denk ook aan de djamboe monjet). Guiambo = jambo = okrasoep (ook: okersoep). Die guste koe is niet(-)drachtig. Hij deed het met veel gusto, goesting, animo. Hij had de guts niet om ervoor uit te komen. Een gîte [zjiet] is een vakantiehuisje. Een Jantje Contantje en een jan-contant zweren beide bij handje contantje. Nee, dat mag niet in natura, dat moet je in solutum (contanten) betalen! De Jannen: Jan de loodgieter (gewone man), Jan Boezeroen (de arbeider), Jan Grabbel (de kleine burgerman), Jan Langarm (de pomp), voor Jan Lul zitten, Jan Patat (de gewone man), een huishouden van Jan Steen, jongens van Jan de Witt en: hij is boven Jan.

 
 

1521 Dictee zondag 03 maart 2019 (2) dictee Oefendictee 785 (oud) √

Dictee - dictees [1521]

Dictee 785 (DCCLXXXV) Dictee Specialisten (01-09-2014)

1. Een wüstung is een in de (late) middeleeuwen door de bewoners verlaten nederzetting of dorp, waarvan de contouren nog in het landschap herkenbaar zijn. Een shime-waza [wurggreep bij judo] kun je beter niet doorzetten. De wu [oe] wei is een basisbegrip in het taoïsme, berustend op het uitgangspunt dat het nalaten van een handeling ook kan worden gezien als een handeling waarmee men een doel kan bereiken. Gisteren heb ik nog wildgeplast, maar vandaag heb ik in het wild geplast. Hij had hooggespannen verwachtingen van de tocht door het bos, maar die eindigde bij een laag gespannen valstrik. Dat is een van onze gewildste artikelen. We mogen toch wel aannemen dat diaklaas en diaklasis (Grieks) hetzelfde betekenen [spleet zonder dislocatie, paraklaas is breuk met verschuiving]? De marsmannetjes komen! Antrax is miltvuur en antraciet kun je stoken. Het heeft allebei met 'kool' te maken.

2. Een rollator helpt tegen vallen, de prijs ervan kan behoorlijk tegenvallen. Fenegriek heeft weinig met een Griek te maken: het is een zekere plant (de naam komt van fenum graecum: Grieks hooi). Frenetiek is overigens (als) bezeten, dol, razend. Wat moet een politicus met een spindoctor, een mannetjesmaker? Zou elke diknek [ook: rijkaard] een dikke nek hebben? Nee, dus. Het huis had een rococoachtige uitstraling. In VD zijn we inmiddels aanbeland bij de 'x'. Daarbij horen x zoveel woorden, anders gezegd: een x-aantal. De term 'ex dividend' wordt afgekort tot xd. De dader, X, ligt inmiddels op het kerkhof. XAF is de genormeerde valuta-aanduiding voor de CFA-frank BEAC (munteenheid van de Centraal-Afrikaanse Republiek,
Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Kameroen en Tsjaad). En wat weet u over XCD [genormeerde valuta-aanduiding voor Oost-Caraïbische dollar (munteenheid van Anguilla, Antigua en Barbuda, Dominica, Grenada, Montserrat, Saint Kitts en Nevis, Saint Lucia en Saint Vincent en de Grenadines)] en XOF [genormeerde
valuta-aanduiding voor CFA-frank BCEAO (munteenheid van Benin, Burkina Faso, Ivoorkust, Mali, Niger, Senegal en Togo)]?

3. Wist je dat 'xantippe' [feeks] het enige woord in VD is met 'xant', maar zonder 'h'? Een xaveriaan is lid van de congregatie van de Broeders van Sint-Franciscus Xaverius (Congregatio Fratum Xaverianorum). Ecofobie [afkeer van de eigen cultuur] heeft wel wat van het eigen nest bevuilen. Grassen en yucca's [plant, adamsnaald, palmlelie] zijn niet-succulente [sappig, vochtrijk] xerofyten [gedijt in droge omgeving] (en yuca is maniok). De DAX heet officieel Xetra DAX (zoek maar op – Exchange Electronic Trading - Deutscher Aktienindex). Zijn x-factor ['uitstraling'] en nixfactor [onaantrekkelijkheid] erfelijk? Nee, dus. De X-generatie, de generatie X, is dezelfde als de generatie nix [verloren generatie: 1990-2000 naar de arbeidsmarkt]. In Zuid-Afrika wordt de Bantoetaal Xhosa [koo-zaa] gesproken. Bij de Grieken was de xystus de lange gang, waarin de atleten zich oefenden. Probeer de een-na-laatste bus te halen. Dat is dus de op een na laatste. De NVWA [NL: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit] rapporteerde veel E. colibacteriën (de E is van de Duitse bacterioloog Theodor Escherich). Een spopo is (lid van) de spoorwegpolitie.

4. Een kales is een calèche. Hij dacht dat ik een gekke henkie was, maar echt: ik ben gekke Henkie niet (noch gierige Gerrit). Het schip zocht aan hogerwal (opperwal) te komen en de schipper was aan lagerwal geraakt. Ik ben VD-watcher, een echte Van Dalewatcher. De butoh is een moderne, zeer gestileerde Japanse dans. Ik word dol van al die gekke henkies en gierige gerrits (gerriten). Een trepanatie is een schedelboring. Een fint is onder andere een kleine soort van elft [zeevis]. De dikke bertha was een Kruppproduct. Boven het toneel van de Koninklijke Schouwburg in Den Haag staat S.P.Q.H.: Senatus Populusque Haganus (niet in wdb.). De yakuzaclan [georganiseerde misdaad Japan] vermaakte zich in jacuzzi's [bubbelbad]. De yamashitaspringer [overslag uit handstand] werd over het paard getild. 'Yawl' [twee masten, kleinste achter roer] komt van het Nederlandse 'jol'. Hoed je voor de yellow press [gele pers, (Engelse) sensatiebladen], hoedje af voor die Engelse liberale krant.

5. Wat, een party [partij] voor yuppies [young urban professional] en yeps [young ethnic professional – allochtoon]? Mogen yetties [young entrepreneurial technocrat – ICT] en yippies [politieke hippie – Youth International Party (Internationale Jongerenpartij)] ook komen? De yogi [m.] en de yogini [vr.], zij yogaden voort. Ga toch lekker mee uit, joh, yolo: you only live once. Koeien, paarden, you name it [noem maar op, enzovoorts]. De yuppieziekte is, dat yuppen ME (myalgische encefalomyelitis) hebben. In deze yurta [joert(e), ger – tent] had de yuppificatie [veryupping] nog niet plaatsgevonden. De Y-generatie is de generatie Y [de generatie van personen geboren tussen ca. 1980 en 1995 die in grote voorspoed en met allerlei technische vernieuwingen zijn opgegroeid]. Yuzu's zijn Japanse citrusvruchten. Het loopt als een tierelier: wat is de herkomst van die uitdrukking? Wat wordt er bij een splenectomie [de milt] weggehaald? De verfijndste kant van de Japanse grafiek is de surimono [oe – Japanse nieuwjaarsprent]. Ook Japanners rekenen op niet-menselijke japanners. Origami is Japanse papiervouwkunst. Wat is een oriflamme [geen 'me' uitspreken – de heilige banier van St.-Denis]? Een knockdown [bokstegenstander op de grond] is nog geen knock-out [minstens 10 sec op de grond].

6. De jongen, een lijk gelijk, begon al te ontbinden: 10 = 2 x 5. Een jolie-laide is een meisje dat of vrouw die betrekkelijk lelijk is, maar van een aantrekkelijke onregelmatigheid. Hem werden brieven van venia aetatis toegekend [volledige meerderjarigheidsverklaring]. De Venezolaanse munteenheid is de bolivar [VEF]. Die sleutel kan wel God weet waar liggen. Door zijn huwelijk werd zijn vrijheid van handelen volledig gefnuikt, tenietgedaan. Die lastige verhuizing, hij zit er nog midden in. Hoeveel z's (z'jes) telt het woord 'zaalquiz' [en hoeveel v's, v'tjes 'qui-vive']? Een zettameter heeft als symbool Zm en een zeptometer zm. (E)-2-buteen refereert aan het Duitse 'entgegen', (Z)-2-buteen aan het Duitse 'zusammen'. Wist je dat een zaadpartij een klotepartij is (klote is kloten van de bok)? Spero meliora: ik hoop op betere tijden. Vogels die zaad eten zijn zaadetende vogels. Uit milletzaad groeit pluimgierst.

7. Is DM diabetes mellitus, IADM is insulineafhankelijke diabetes mellitus. Een zaagtand is onder andere een tandlijst van een laag bakstenen die enigszins schuin naar voren uit het verband zijn gemetseld, zo dat beide zichtbare delen van de steen ongelijk van lengte zijn. Zakendoen kan slaan op goede of slechte zaken doen. Het droit de suite is het zaaksgevolg. Je had vroeger zaal- en klassenpatiënten (verpleegd door klasseverpleegsters). De boer reisde van zijn havezate [kasteel, grote hofstede, ook: havezaat] naar het schip op de havenzate [droogvallend deel haven] Het zachtrode voorwerp straalde een zacht rood uit. Zachtjesaan, dan breekt het lijntje niet. Ik vind het op zijn zachtst gezegd belachelijk. Een zadelpunt in de wiskunde is een maximum-minimumpunt van een zadelvlak. Zág, kaerel, loop eens deur. In het voormalige Zaïre betaalde je nog met zaïres. De Democratische Republiek Congo heeft de CFA-frank.

8. De ZAio was de Zorgautoriteit in oprichting. Bij het voetbal kennen ze zak- [harde bal op scrotum] en hakballen. Die businessopportunity moet je pakken. Zaklopen [volksspel] is niet op iemands [andermans] zak lopen [klaplopen]. De zakoeski [mv., borrelhapjes] komen uit de Russische keuken. Boksers doen aan zakstoten [oefenen op stootzak]. Zo'n dollefie zallefie [halfzachte, eitje] heb ik nog zelden gezien. De acht zaligsprekingen vindt men in de Bergrede [Matth, 5-7]. Peroba is zalmhout. Van een zalmsnip [minister Gerrit Zalm – 100 guldenbiljet] kon je geen zalmsnippers maken (wel: zalmsnipsnippers). Wat doet de kwacha [Zambia – ZMK en Malawi – MWK] momenteel? Een zamboni is een dweilmachine [voor ijsbaan]. Het was daar zand happen en stof happen. Bij zandergymnastiek (zanderen bij een zanderinstituut) wordt de methode van Zander toegepast. Zandman is een synoniem van Klaas Vaak. Waarin verschillen sanella (sanel: soort geweven katoen) en zanella (zwart weefsel van katoen)? Zanen is zaan [room] afscheiden. Houden wij het Zandsteenbesluit aan? Hij gaf een sandwichhanddruk [hand tussen twee handen].

9. Het ZAP in België is het zelfstandig academisch personeel. Wat horen we daar: een Cetti's zanger [vogel]? De zangvogels hebben een goed ontwikkelde syrinx (orgaan in luchtpijp vogels). In Tanzania – en dus ook in Zanzibar, eiland van die staat – betaal je met shilingi's [TZS – Tanzaniaanse shilling]. Genieten de zapatisten (volgelingen Zapata) ook van zapote (donkerbruine vrucht)? Een zapvinger is een
RSI-achtige aandoening [van het zappen]. De rand [munt] wordt aangeduid met ZAR [Zuid-Afrika]. Lichte zavel bevat 80 tot 90% zand. Ik ben rein van zeden (niet: koning Rein van Zweden). Een comédie de moeurs is een zedenkomedie. Hoe spreek je 'zecchino' [tsèh-kie-noo] uit? Je moet echt die zebraoversteekplaats gebruiken. Een zawiya is een islamitisch klooster voor soefi's. Zij van hiertegenover heeft me gebeld. Is dat een gnome [zedenspreuk] over een gnoom (aardgeest, berggeest, kabouter)? Zij zijn zazous (modern, excentriek jong mens) onder de yuppies [zie alinea 5]. Hij was zo zat als een zwitser en een Maleier bij elkaar. Met zazen [zaa-zèhn] wordt zenboeddhistische zitmeditatie aangeduid.

10. Ik geef geen waardeoordeel over dat normen-en-waardendebat. Wie straight, rechtdoorzee, is, zal recht door zee gaan, wie par bricole is, juist niet. Een zeebeer is een soort van oorrob. Hij studeert mariene [m.b.t. de zee, mare] biologie. Het gaat hier over de zeeblei [vis] en de schardijn [haringachtig visje]. Zouden alle Moskovieten weten dat een moscovie een zeeden is [dennenboom aan zeekust]? Het verschil tussen een noordse of zwarte zee-eend en een geografisch geduide Zwarte Zee-eend blijft curieus. Wat is floëem precies? Bastweefsel! De dienaren van de zeegod Poseidon (bij de Romeinen: Neptunus) heten tritons (lagere zeegoden – vanboven mens, vanonder vis). Een andere naam voor de trits der Bevalligheden is de drie Bevalligheden, de drie Gratiën.