3737 Dictee vrijdag 14-03-2025 (2) – dictee Dictee Nederlandstalige middelbare scholen in het buitenland 2025 √ x

Dictee – dictees [3737]

Dictee Nederlandstalige middelbare scholen in het buitenland 2025

Over dictee-ethiek en andere dicteeschrijverssores [auteur: Janneke Bruntink, Zürich]

1. Wat bezielt een dicteeontwerper om massa’s uitzonderinkjes * aan elkaar te breien, langzaam toewerkend naar een spectaculaire climax die zelfs
‘s werelds meest doorgewinterde beroepsschrijver hopelijk flink verwart?
* niet fout, uitzonderingetjes is gebruikelijker [Taaladvies]

2. U kunt ervan uitgaan dat er duizend-en-een moeilijke momentjes plaatshebben, voordat deze maniakale neerlandica haar conceptversie ineengeflanst en geback-upt heeft: eerst staart ze wat over haar blocnoteje, gefrustreerd als het creëren van een eloquent en liefst ook enigszins krankjorum epistel toch allerpittigst blijkt.

3. Ze weifelt of ze zal toegeven aan ongebreideld spellingsmasochisme: wordt er in haar tekst gedieet of juist kaas gefonduud, of scharrelt er stiekem een babyegel in de herfststruiken? Ach nee, tot dat niveau verlaagt ze zich niet: daar zouden die zielenpoten van dicteedeelnemers nooit meer bovenop komen.

4. Mijmerend stelt ze zich hen voor, zoals ze daar op haar gehate pennenvrucht zitten te zwoegen: het liefst hadden ze hun schrijfgerei allang weggesmeten om naar een verkwikkend colaatje te grijpen, maar hun trots gebiedt hun dit karwei eerst met opgeheven hoofd te volbrengen.

5. Dan glijdt haar gedachtegang af naar dat handjevol slimmeriken dat onmiddellijk scherp is zodra de eerste ypsilon of tussen-n zich vertoont; dat clubje superspellers dat besmuikt giechelend de meest vergezochte woordcombinaties onderwerpt aan de spellingsregels van het Standaardnederlands: zouden zij de zich door haar getrooste moeite wel appreciëren?

6. Maar vooruit, nu is het klaar met dit
gedachte-experiment over semianalfabeten of zelfuitgeroepen taalnazi’s: dat dictee schrijft zichzelf niet! Het wordt tijd dat ze die kilometerslange lijst verzamelde woorden met de grootste precisie te lijf gaat (een typ(e)fout is taboe) en omsmeedt tot een mozaïek van samenhangende volzinnen, ter lering en(de) vermaak.

7. En waartoe? Alles voor die zalvende voorleesstem die zelfs de alleringewikkeldste lettergrepen met engelengeduld verwoordt, voor de verkrampte vingers, het opgeluchte gevoel na voltooiing, het reikhalzend wachten op de juryuitspraak en ten slotte het enthousiast uitgesproken: “Tot volgend jaar!”
(met wellicht hier en daar een dito: “Ammenooitniet” erachteraan).