dinsdag 4 juli 2017

1144 Dictee dinsdag 04 juli 2017 (2): dictee Het grote plantendictee (264) √

Dictee - dictees [1144]

Zomaar ... een dictee uit de oude 856 oefendictees, in dit geval nummer 264.

Dictee 264 (CCLXIV) Het grote plantendictee

1. Gezocht met '*plant*' naar woordvormen. Een allotransplantatie is er een binnen het menselijk ras, een xenotransplantatie niet. We noemen de arrowrootplant, de aspergeplant en de aloëplant – die vind je niet op een bacoveplantage. De fuchsia is de bellenplant. De bitterplant is de cichorei. Ook de bergamotplant en de boekweitplant zijn planten. Colaplant is een andere naam voor de kolaboom. De cellofaanplant is een soort van waterweegbree. Ken je de dollekervel(plant)? Eurotransplant is de naam van een Europese organisatie. Een anthurium is een flamingoplant. Een gastplant is een epifyt. Welke insectenetende planten zijn er? De jalappenplant is een Mexicaanse plant. Het artillerieplantje schiet stuifmeel weg. Juteplant en kaliplant zijn geen kina-achtige planten. Het kinderplantje heet ook wel
kindje-op-moeders-schoot.


2. Op een kokosplantage vind je geen komijnplanten of krokusplanten. De kwartjesplant is de judaspenning. De lampionplant is een soort van jodenkers. Een leiplant gaat tegen een muur of schutting op. De maggiplant is de lavas. De olifantsplant is de ivoorpalm. Van de papyrusplant maakte men papier. De penisplant (penisbloem) lijkt vast ergens op. Plantaardig is vegetaal. De plantage-employé leed onder de plantagementaliteit (niet meer in VD: (ongunstig) koloniale mentaliteit, die gekenmerkt wordt doordat de dominante bevolkingsgroep zijn normen en waarden opdringt aan minderheden). Jazeker, dat bestaat ook: planten-DNA. Een plantenbus is een botaniseertrommel. Plantenboter is palmine. Plantenanatomie is fytotomie. Een plantenalbum is een herbarium. Plantenetende dieren zijn herbivoren, vleeseters carnivoren en alleseters omnivoren. Plantengineering kan leiden tot genetische manipulatie. Plantenkaasstof is legumine. Botanie is de plantenleer. Nyctinastie is de plantenslaap. Een hortus (botanicus) is een plantentuin.

3. Pokon is plantenvoedsel. Plantenziektekunde is fytopathologie. Plantlore is folklore betreffende de planten. Een putplant (in de woestijn) is een freatofyt. Een rubberplant is de ficus. Een schildpadplant is het hottentottenbrood. Het sigarenplantje is de tiengebodenplant. Kun je 'sirihplant', 'sisalplant', steppeplant', 'stinsenplant' (VD ook: z) en 'spinazieplant' correct schrijven? Cryptogamen planten zich door sporen voort. Een tredplant kan tegen veelvuldig betreden. De vaderplant komt uit de commelinafamilie. Onze tuin heeft een vasteplantenborder. De Japanse aralia is de vingerplant. Een vochtplant (waterplant) is een hygrofyt. Het waterplantje is het vlijtig liesje. Wedeplant en weeuwplant doen me denken aan weduwen en wezen. Een volksnaam voor kefirkorrels is het yoghurtplantje. De zerehandenplant is de kegelsleutelbloem. De zwaardplant is de sanseveria (sansevieria). Een zoutplant zoals zeekraal is een halofyt.

4. Vervolgens gezocht op '*plant*' binnen artikelen: een selectie. Het aardappelcysteaaltje veroorzaakt aardappelmoeheid. De aardpeer heet ook knolzonnebloem, topinamboer of jeruzalemartisjok. Abscisinezuur is een groeiremmend plantenhormoon. Abutilons zitten in de kaasjeskruidfamilie. De zachte acanthus (akant) is de berenklauw. Acotyledonen zijn cryptogamen, bedektbloeiende planten. Het adiantum is het venushaar. Aerotropie is de neiging van groeiende planten om zich te ontwikkelen in de richting van zuurstofrijkere lucht. Het afgodskruid (twaalfgodenkruid) is een sierplant onder de sleutelbloemen. De grote afrikaan kan niet trouwen met het afrikaantje. Agame voortplanting is ongeslachtelijk, oögame geslachtelijk.

5. De welriekende agrimonie is een zekere bosplant. De aigrette is onder andere de haarkuif bij plantenzaden (het pluimpje). Het akkerklokje is het duivelsnaaigaren. De alant is een plantengeslacht. Albicatie is witbontheid. De alfalfa is de luzerne (rupsklaver). De algoede ganzenvoet is de brave hendrik. Allogamie is kruisbestuiving. De alstroemeria [eu] is een geslacht van sierplanten. De althea is de heemst (zeemaluwe). De amaryllis komt uit de narcisfamilie. De amfimixis is de versmelting van twee geslachtscellen bij de voortplanting. In een amyloplast worden zetmeelkorrels opgeslagen. De zalm is anadroom (vanuit de zee een rivier opzwemmend om zich daar voort te planten; antoniem: catadroom).

6. De anastatica is de jerichoroos, de roos van Jericho. Vergelijk ook de ster-van-bethlehem (GB). De plantaardige kleurstof anatto heet ook orleaan of bixine. Aneuploïdie is het voorkomen van een afwijkend aantal chromosomen in de celkernen van planten of dieren. De angelica (angélique) is de engelwortel. Angiospermen zijn bedektzadige planten (bedektzadigen). Anisogamie is de versmelting van twee voortplantingscellen van ongelijke grootte. Een annuel is een eenjarige plant. Een ankylosaurus is een plantenetende dinosaurus met een lengte tot circa 10 meter. Apocarp is met onvergroeide vruchtbladen. De arabica is de koffieplant. Araceeën komen uit de aronskelkfamilie. De asparagus is de sierasperge.

7. Een archeofyt is een oude cultuurplant (antoniem: neofyt). De aubrietia is een tuinsierplant. De azolla is het kroosvaren. De ballote is de stinknetel. Ze genas door de bachbloesemtherapie. De toerako is de bananeneter. De bast wordt ook het floëem genoemd. De Belgische vlag is een kas- en kamerplant. Gaultheria is de bergthee. De biastrepsis is de klemdraai. De bignonia is de trompetbloem. Ken je het bitter barbarakruid, de bittere boleet, de bleke hemelsleutel en de bleke zegge? De bocconia is een grote siertuinplant. De borstbezie is de jujube. Bracteeën zijn schutbladen. De deutzia heet ook bruidsbloem. Bryologie is moskunde. De buddleja is de vlinderstruik. Een chimaera is een entbastaard. Een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese. De colchicaceeën zijn de tijloosachtigen. De cotoneaster is de dwergmispel.

8. De courgette is de zucchino, de cranberry de lepeltjesheide. Desertificatie is verwoestijning. De djaripesi is een vlinderbloemige plant. De echeveria is een vetplant met bladrozetten en rood-oranje bloemen. Uit de efedra wordt efedrine gewonnen. Een exsiccaat is een gedroogd exemplaar van een plant. Een flox is een vlambloem. Gibberelline is de stof die de groei en bloei van planten reguleert. De gloxinia komt uit Zuid-Amerika. De blauwe godsgenade is het glidkruid. Goeni is jute. De grenache is een soort van wijnstok. Het guichelheil werd gebruikt tegen zenuwziekten. De haoma is een plantaardige roesdrank. Ook de gelede hauw is vrucht van de kruisbloemenfamilie. De hertshoorn is de wolfsklauw, de hibernakel de winterknop en de hevea een rubberleverancier. Verschillende planten heten
hoe-langer-hoe-liever.


9. Een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. De hoya is de wasbloem. De jojobastruik is een woestijnplant. Juffertje-in-'t-groen is de naam van een sierplantje, maar ook die van een likeur (met curaçao en persico). De kalketrip is de wilde ridderspoor. De keik is de knopherik. De ketjoeboeng komt uit het geslacht van de doornappels. De kolokwint is een niet-inheemse komkommerachtige plant. Het kooltje-vuur (niet: kooltje vuur!) is een sierplant. De koriander behoort tot de schermbloemen. De krimlinde komt uit Zuid-Rusland. Het kruidje-roer-mij-niet is van de Antillen afkomstig. Een labiaat is een lipbloemige plant. Lignose is een bestanddeel van de celwanden van houtige planten. Het look-zonder-look is een tweejarige, kruisbloemige plant. De drielobbige malope is een inheemse sierplant. Het mariëtteklokje is een tweejarige plant. Een mexicaantje wordt ook wel levensbalsem genoemd.

10. De mozes-in-het-biezen-mandje is een bekende kamerplant uit Mexico. Het nimfkruid is een waterplant. Nitrofiele planten hebben een voorkeur voor een stikstofrijke bodem. Obionen behoren tot de ganzenvoetachtigen. Pariëtaal is (bij planten en dieren) op de wand van het lichaam of van organen betrekking hebbend. De patchoeli is een lipbloemige. De PD [pee-dee] is de Plantenziektekundige Dienst. Polemoniaceeën zijn tweezaadlobbigen. De pubescentie is de beharing. Het pyretroïde is een insecticide. Het rapunzelklokje floreert op zandgrond. Rek-op is een van de vele namen van het bitterzoet. Een rizoom is een wortelstok. Tot de scheuchzeriafamilie behoort de veenbloembies. Een terofyt is een eenjarige plant. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym. Het tocoferol is een vruchtbaarheidsvitamine (E). Yucca's zitten in de agavefamilie. Het voorafgaande betreft een minimale selectie uit bijna 5.000 lemma's.

 
 


1143 Dictee dinsdag 04 juli 2017 (1): dictee Groot Alkmaars Dictee 2017 √

Dictee - dictees [1143]

Groot Alkmaars Dictee 2017

Een Rotdictee (auteur: Jan Rot)

1. Rots roots zijn deels Noord-Hollands. Pater familias P. Rot uit Westzaan activeerde in de negentiende eeuw een handeltje in zowel tropisch djatihout als Scandinavische coniferen. Hij en zijn collega in comestibles Albert Heijn, hielpen elkaars karretje over de brug, toentertijd dat je pannenkoek, beregoed en Alkmaarsche Courant nog schreef zoals je het uitsprak. De Alkmaarse connotatie thans.

2. Ik zwijg over historische amoureuze escapades in een nabijgelegen souterrain, die als feeërieke hiërogliefen mijn complexe hersenen stante pede afleiden van meer homeostatische lichaamsfuncties als ademhalen. Maar ik gedenk een publieksparticiperend handgemeen in de Heer van Jericho [café in Heerhugowaard] in de postpunkperiode [curieus: in een bepaald schermformaat krijg je in de oVD
post-punkkapsel, maar die vorm is afgebroken ...]
en een gescheurde achilleshiel op de kaasmarkt door een verblinde provoost met zijn zilveren berrie [draagbaar].


3. Mijn laatste cd is gemasterd en gemixt in geluidsstudio Het Gemengd Bedrijf [eigennaam] in Limmen van geluidsmagiër Frans Hendriks met (-)ks [streepje onnodig en absoluut niet afdwingbaar], ook anderszins geen Jimi Hendrix. In Castricum woont de frequent gevisiteerde keyboardspeler Jakob Klaasse [eigennaam], en alleen popprofessoren en anderszins misleide en vermaledijde lijders aan dyslexie worden nu niet coûte que coûte en rigoureus het Alkmaarse bos in( )gedreven [zowel: vee indrijven als drijven van vee in ...].

4. Na dit dictee volgt het langverbeide An & [volgens internet niet &, maar +] Jan Vakantiealbum. Zonder folkloristische Hawaïaanse guirlandes, lederhose, dirndl, knickerbockers of kilts, maar met een melancholiek chanson van Alkmaars enfant terrible Gerard J., en een Catalaans akkefietje [ook: v] over de onager Borriquito [eigennaam, uit Spaans kinderrijmpje]. Het ombouwen van vacante vakantieteksten tot harmonieuze vocale bellettrie is geen sinecure, maar – fotografen let op – ik zwoegde als het beruchte przewalskipaard en tantaluskwelling, sisyfusarbeid noch pyrrusoverwinning bedreigen nog een Alkmaarse victorie!
 


zondag 2 juli 2017

1142 Dictee zondag 02 juli 2017 (1): dictee Oefendictee juli 2017 (1) √

Dictee - dictees [1142]

Oefendictee juli 2017 (1)

1. Met kalos k'agathos [schoon en goed] wordt rechtschapen naar lichaam en ziel bedoeld. Er is zelfs een overeenkomstig znw.: kalokagathia. Zowel caliet als kalomel verwijzen naar het Griekse 'kalos' [slecht]. De agathologie is overigens de leer van het hoogste goed. (!) De paarden gingen zich hoorbaar aan lekker neien te buiten. Sjalotjes moet je niet in de (BE) chapelure leggen en al helemaal niet in de chevelures. Na lange tijd weet ik nu dat het symbool voor de bohr(straal) a0 (met index 0, nul) is. Niet verwarren: boor of borium (B) met atoomnummer 5 en bohrium (Bh) met atoomnummer 107. Er zitten vragen in het tentamen over de elliottgolf en het dopplereffect. Zij was gebensjt met die bench voor haar buldog. Het studentencorps kan best voor later een docenten- of lerarenkorps voortbrengen. Onze groep vertoonde altijd al een korpsgeest, een esprit de corps. Als je over de gens wilt, is een sûreté [suur-tee] de corps wel plezierig. We hebben en corps naar het avant-corps gekeken. Weinigen kunnen die vangelder aan de ringen uitvoeren. 

2. Hij is terug van weggeweest. De president heeft een precedent geschapen. Met een 'cheerio' zette hij het adje, de ad fundum in. Hij atte dus en had daarna geat (niet: gegeten). Uit de chemie kennen we de begrippen ionisch en ionair, uit de bouwkunde de begrippen Dorische, Ionische, Korinthische en Egyptische kapitelen. Met de 3, 4 en 5-steek kun je een rechte hoek uitzetten. Dat heeft alles met een vijfsteek te maken. Het breedbladige lazerkruid bezit maagversterkende kracht. Binnenkort gaat ook VD het Chinees Nieuwjaar vieren ... Wanneer komt de Assemblee van de Verenigde Naties weer bijeen? Joepie: VD spelt [speldt ons] nu ook het Bamboegordijn of Zijden Gordijn [op de mouw]! Wat herdenken we op klaproosdag? Rare aanduiding: A/N voor alfanumeriek. Het hb-kind zat vroeger op de rijks-hbs (hogere burgerschool) en werkte daar met
HB-potloden.


3. Na hole 14 stond hij een dormie (in dat geval: 4 slagen) voor. Die loerahs waren dorpshoofden. In België wordt de Dorpsstraat wel tegenover de Wetstraat geplaatst. Is ie weer aan het hooidorsen? Het toetje was dosi [oh, ie]. Het boek had een dos passé [doo]. Zo schrijf je dat: het dossier Bouwfraude, het dossier-Dutroux. De nomadengroep bivakkeerde in een douar (tentenkamp). Bij doublechecken worden double checks uitgevoerd. Wat doet een doula? Na het bericht van down-under waren we weer helemaal down-to-earth. Doza's zijn vaak vakkenvullers. Ik kom zo dra mogelijk. Op 21 juli is de drache nationale eerder regel dan uitzondering. In het Papiaments is een dradu een goudmakreel. Een massagebed kan wel een gebed zijn, een aspergebed niet. Sommige moslims dragen tijdens het gebed een taqiyah. In Bijbeltaal is een bath [baht] 36 liter (l). De codex argenteus is een uniek handschrift. In de theologie is Vita Adae het Leven van Adam (apocrief Bijbelboek).

4. Als jij me onderdak bezorgt, ben ik onder dak. Als bob drink ik licht- of zwakalcoholische dranken, anderen beperken zich tot niet- of non-alcoholische dito. Het dicteewoord 'neverippie' komt van de merknaam Never Rip. Dit is preëminente proteïne. Je moet je door de moeilijkheden heen slaan, je moet je erdoorheen slaan. Wolven moet je heenjagen. Nog altijd is die Drang nach Osten latent aanwezig. Bij die drarrie zie je vaak draperies d'amour. Waarin verschillen scatologie en eschatologie? Aldrin en dieldrin zijn drins. De CEO zit in de driver's seat. De chimères hadden hem in de greep. Hij zei dat ze eruitzag als drolletje drie van Overschie. Wilt u aldaar een makartboeket bezorgen? Zijn dat nou shiraz- of syrahdruiven? Druivensteen is botryoliet oftewel botryt. Je hebt me behoorlijk in den drum gebracht. De dubstep is is beïnvloed door o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step. Een flamencozanger moet duende hebben. Het ijs is drie duimen dik. De Duinkerker kapers droegen soms duinkerkers. De Satan is de Prins der Duisternis.

5. Dat wonder is du jamais vu. Brood doop je in dukkah [doe-kaa]. Zij was d'un certain âge. Du moment dat ze vertrok, sloeg de kerkklok. Dura lex (lex dura), sed lex: wet is wet. Een duro was 5 peseta's waard. Dat was niet mooi, die DVT: diepveneuze trombose. Gebruikt ze nog steeds DXM, dextromethorfam? Dat kun je eten: dyarpesi. Hij is een gevreesde dynamitard. De kinderen speelden dyompofutu – andere dyul –, de vaders leegden hun dyogo en de moeders – waaronder dyuka's, bosnegers in het algemeen – maakten veel dyugudyugu; opgehitst door een dyumbi [oe], een ketter? Zo, dat was weer eens het einde van de d.