Oefendictee augustus 2016
Het woord (de woorden)
1. Hij nam vaak het woord om zijn verboze verbositeit te tonen. Hij verwoordde daarmee zijn flux de bouche, anders gezegd: flux de paroles.
2.
Bij opzoeken zie je vaak: a.v. of ad vocem (bij het woord), ook wel: a.h.v. of
ad hanc vocem (bij dit woord). Indien alfabetisch, ook nog: in voce (i.v.). En
we hebben ook nog: sub hac voce (s.h.v.): onder of bij dit woord.
3.
Het woord 'ad verbum' is een adverbium; het betekent: woord voor woord
(vertaald of te vertalen) = woordelijk, de verbo ad verbum.
4.
Het woord 'dithyrambe' is een voor-Grieks woord. Het was oorspronkelijk een
loflied op Bacchus, en kwam voor bij de bacchantische bacchanten op een
bacchanalisch bacchanaal. Een Bachcantatefestival was dat zeker niet.
5.
Ziedaar mijn rechterhand en mijn woord, ik geef er mijn hand op: en [èhn] dextra
fidesque. Gebruik geen graecismen, latinismen en biblismen.
6.
Een gratis dictum valt moeilijk te staven. In malam partem (pejoratief) of in
bonam partem (melioratief): als Napoleon Bonaparte sprak, gold: intelligenti
pauca: een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.
7.
Leerlingen zweren vaak bij het woord van de meester: in verba magistri jurare,
of ook: jurare in verba magistri. Waar vind ik deze locus classicus: klassieke
(bewijs)plaats (van een woord of gezegde)?
8.
De woorden 'tiktak' en 'koekoek' zijn onomatopeeën. De verbi divini minister
(V.D.M.) predikte Gods Woord. De retorica is de redekunst. Dit 'hooftstuk'
(sic!) was verkeerd geschreven: bedoeld was 'Hooftstuk' (of misschien ook wel:
'hoofdstuk' ...).
9.
Zoek maar eens op wat de spiritus asper [teken boven de Griekse rho] en (spiritus) lenis [ook zoiets] zijn. Wat hij zegt, moet je
verbatim en literam – woordelijk en letterlijk – nemen. Sommige woorden moet je
echt uitleggen, zoals verba causa (verba gratia, bijvoorbeeld) een verbotenus
amicus, een vriend in naam.
10.
De viva vox wordt viva voce overgedragen. Dat gaat erin als Gods Woord in een
ouderling. Woorden zijn lucht die betekenis krijgt (Leonard Nolens). Words,
words, words! (Shakespeare). In goed Nederlands: woorden, woorden! Woorden kun
je ook verdraaien.
11.
Bij 'verliefd, verloofd' is er sprake van acconsonantie. Hij sprak met veel
ambages = omhaal van woorden (= circuitis verborum). Als je angejiddeld bent,
gebruik je Jiddische woorden (goed). Het kwam a verbis ad verbera: van woorden
tot klappen, tot handtastelijkheden.
12.
Basisengels (Basic English) is een Engelse wereldkunsttaal, die uit 850 woorden
bestaat. Is dat niet je reinste belgitude? Bravouretaal
[geen 'uh' uitspreken] is grootspraak. Captatio verborum
is jacht maken op fraaie woorden. Daar schiet je vast niks mee op: dicta
docta pro datis = wijze woorden in plaats van gaven.
13.
Epea pteroënta zijn gevleugelde woorden. Facta, non verba: geen woorden, maar
daden. Expressis verbis is met zoveel woorden, uitdrukkelijk. Famous last words
zouden vlak voor de dood zijn uitgesproken. Angst voor lange woorden is
hippopotomonstrosesquippedaliofobie.
14.
Inanis verborum torrens: een stroom van nietszeggende woorden. In terminis
(ook: in totidem verbis) = met zoveel woorden. Ipsissima verba = precies
dezelfde woorden, ipsissimis verbis = met precies dezelfde woorden
(woordelijk). Multa paucis: [s] veel in weinig woorden.
15.
Novissima verba: de laatste woorden van een stervende. Nudis verbis = in
duidelijke woorden, onomwonden. Nugae canorae: mooie woorden zonder inhoud.
Obscuris vera involvens: de waarheid hullend in duistere woorden.
16.
Palilalie is het steeds herhalen van de eigen woorden. Bij echolalie is dat een
zenuwstoornis. Een porte-manteauwoord of samentrekking is een uit twee andere
woorden samengetrokken woord (bv. 'brunch' uit 'breakfast' en 'lunch').
17.
Propriis verbis = precies in die woorden. Zijn er echt mensen die
Standaardnederlands spreken? Wat is trouwens Opperlands?
18.
Ook 'tantis verbis' is met zoveel woorden. Totidem verbis is met evenzoveel
(aaneen, VD! - 2020 OK) woorden. Vel prece, vel pretio: voor geld of goede woorden.
19.
Een vox clamantis in deserto = iemand van wie de woorden in de wind worden
geslagen (letterlijk: een roepende in de woestijn).
20.
En nog veel meer!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten