0020 Dictee woensdag 27 juni 2012: Dictee Scholen Breskens √

Het scholendictee is goed bruikbaar als oefendictee. Laat het u voorlezen, schrijf mee en kijk wat u ervan bakt. Het niveau is dat (bij volwassenen) van Beginners.

Wonen in Zeeuws-Vlaanderen

1. Zeeuws-Vlaanderen is een landje apart, nietwaar? In onze contreien zou leegloop plaatsvinden en de vergrijzing zou ons bedreigen.

2. Maar waar vind je nog zoveel zonneschijn als je door de bosschages van bijvoorbeeld de Oostburgse kreken wandelt? En waar zijn er nog zoveel voetbal- en tennisvelden?

3. Jullie meester X vertelt je vast veel over onze bloemen en planten: de fuchsia's, de vergeet-mij-nietjes en het malwillempjeskruid. Bij de dieren zal hij stilstaan bij de os en de ezel, de koe en het paard.

4. Jullie zitten allemaal op prachtige basisscholen. Vindt je medeleerling het daar ook zo geweldig? En als je vakantie hebt, blijf je toch gewoon hier overzomeren? Je hoeft echt niet naar Drenthe of Twente!

5. De meesten van jullie zijn goed in twitteren, sms'en, facebooken, hyven of gamen. Vast veel beter dan je juf of meester!

6. Onmiddellijk na de basisschool hebben jullie de middelbareschoolleeftijd. Dan ga je naar Oostburg voor vakken als tehatex (tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen) en Frans.

7. 20 procent van jullie zal (denk ik) vwo'er worden, de rest havoër of vmbo-leerling in bijvoorbeeld de t-stroom.

8. Met Kerstmis hebben jullie kerstvakantie, op tweede paasdag ben je vrij en in de zomer draag je een T-shirt en ga je misschien kanoën.

9. Langs de Noordzee staan radarposten: die leiden de containerschepen via de Westerschelde naar de Antwerpse haven.

10. Dat keigave uitzicht wil je niet missen. Als bijdehante jongens en meisjes zullen jullie dus het allerliefst voor altijd in de buurt van Retranchement blijven wonen. Tezamen!
 

0019 Dictee woensdag 20 juni 2012: Groot Breskens Dictee √

Specialisten
Het was ontzettend gezellig, zaterdagmiddag 16 juni in het Visserijmuseum in Breskens bij het 5e Groot Breskens Dictee. De ruimte was prima, er werd goed voorgelezen en dat was dus duidelijk verstaanbaar. Van de 12 Specialisten waren er maar liefst 10 Vlaming. De beste Nederlander werd 4e en de andere (met Vlaamse roots) werd laatste. Wat niemand voor mogelijk hield, gebeurde: eeuwige winnaar Joost Verheyen werd verslagen door Robert Joosen. Ze hadden elk 6 fouten (op 100 invulwoorden) maar Joost schreef meteen het eerste shoot-outwoord fout: hexakosioihexekontahexafobie (angst voor het getal 666, dat in de Bijbel een bepaalde rol speelt). Derde werd Christiane Adams.

Liefhebbers van buiten Breskens
Deze groep telde 9 deelnemers, waaronder wethouder Jan Schaalje, die ook de prijzen uitreikte. Hier moesten 50 woorden worden ingevuld. Winnaar was hier Raf Coppens met 6 fouten, tweede Birgit Kuppens met 9 fouten en derde na barrage de Nederlander Rik van der Linden.

Liefhebbers van binnen Breskens
Hiervan waren er 7. Ze moesten dezelfde woorden invullen als de andere liefhebbers (en de jeugd). Winnaar werd hier Sietz Leeflang met 14 fouten, tweede werd Nel van Kouterik. In deze categorie kon men ook teams vormen van 3 personen. Het team van het Visserijmuseum heeft daarbij gewonnen.

Jeugd
Er waren ook drie deelnemers van 11, 12 en 14 jaar. Voor elk van hen was er een prijsje: Sherryl Kommers uit Terneuzen werd eerste (zij kreeg het Groene Boekje), Noëlle Brouwer tweede en Elvira van den Dries derde.

Nakijken
De dictees zijn in een goede sfeer en harmonie onderling nagekeken. Dat ging prima. Na afloop kregen alle deelnemers een drankje en een rondleiding door het museum en daarna is een vijftiental deelnemers nog wezen eten bij onze sponsor Taverne J en B. De andere sponsors waren C1000 - Ingels, Rabobank, Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en Boekhandel Bruna.

Scholendictee
Op vrijdagmiddag 15 juni vond in Hooge Platen in Breskens het Scholendictee plaats. Ruim 40 kinderen vonden de 50 invulwoorden moeilijk. Het was enorm spannend. Er waren vier deelnemers met 15 fouten. Na een zenuwslopende barrage met woorden als vanille-ijs en spaghetti werd spellingkampioen van de gemeente Sluis (oftewel West-Zeeuws-Vlaanderen) Annabel Boeckhout van de OBS Breskens. Tweede werd Evy Buitendijk en derde Youri Vermeulen.

0018 Dictee woensdag 13 juni 2012: over joden en Joden √

Over joden en Joden

Na lezing hiervan mag u deze woorden niet meer fout schrijven. Tegenwoordig schrijven we religies en aanverwante zaken met een kleine letter: christelijk-gereformeerden, christen, jodendom (godsdienst!), jodin (geloof!), paus, zevendedagsadventist, sjiiet, talib (meervoud: taliban), Jehova's getuige [getuige van Jehova, ook: jehova!], coccejaan en dominee-dichter. Terzijde: heilige begrippen uit godsdiensten krijgen een hoofdletter: Abba, Manitoe, Hemelvader, Opperheer, Jehova, Heilige Maagd, Jahweh, Heilige Geest, Boeddha (een boeddha is een beeldje ervan), Aesculaap (god der geneeskunst bij de Grieken; de arts heeft een esculaap op de auto), Heiland, Drie-eenheid, Allah en Eros (god van de liefde). Verder stellen we vast dat de huidige spellingregels voorschrijven om volken met een hoofdletter te schrijven: Jodin (vrouw Joodse volk), Khmer, Bosjesman, Eskimo (Inuit), Zoeloe, Hollander, Nederlander, Bantoe, Hagenees, Hutu, Tutsi, Viking, Roma (zigeunervolk) en Koerd. Rassen of overkoepelende begrippen krijgen weer een kleine letter: zwarte, indo, creool, indiaan, zigeuner, pygmee, blanke, halfbloed, nomade en latino. In het volgende deel ga ik alle verschijningen van Jood en jood in Van Dale en het Groene Boekje met u doornemen. Trouwens; een mongool is iemand van het mongolide ras en een Mongool is een inwoner van Mongolië.

De Joden zijn dus het volk (Jodenvolk): Jodin, Jodenbriefje (ariërverklaring in de Tweede Wereldoorlog), Jodenbuurt (getto), Jodendom (Joodse volk - NB jodendom = de joodse religie), Jodenduits (Jiddisch, Jiddisj, Jodentaal = gettotaal), Jodenhaat (antisemitisme), Jodenhater, Jodenhoek (Jodenwijk), Jodenhulp (Tweede Wereldoorlog), Jodenmoord (de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog, Shoah, NB shoah = totale uitroeiing), Jodenrecht (driemaal – of zevenmaal – is Jodenrecht), Jodenster (GB: davidsster, davidster - ss alleen in GB), Jodenvervolging (pogrom), Jodenwet (in het nationaalsocialistische Duitsland), Jodenbegraafplaats en Jodenmop.

Waar het de godsdienst betreft, of waar het verband met het volk helemaal vervaagd is, schrijven we een kleine letter: jodin [m.b.t. joodse godsdienst], joodse riten (in de synagoge), joods praten, jodenbaard (lange baard orthodoxe jood), jodendom (joodse godsdienst), jodenfooi (gering bedrag), jodengenoot (proseliet: niet-Jood, die tot het joodse geloof overgegaan is – zonder zich te laten besnijden), jodenhoed (middeleeuwen), jodenjongen (smalend voor: Joodse jongen), jodenkerk (iedereen praat dooreen), jodenkers (plant - winterkers), jodenketting (tot zover mochten joden op sabbat iets dragen), jodenkoek (grote, platte, ronde koek), jodenkruid (gewone of gemene wederik, plant), jodenlijm (asfalt en speeksel), jodenman (minachtend voor: Joodse man), jodenmensen (idem voor: Joodse mensen), jodenneus (kromme neus - als van een Jood), jodenpek (asfalt), jodenstreek (bedrieglijk), jodentoer (moeilijk werk), joods-christelijk [betreft godsdienst], jodenmeisje (= jodenmeid - niet meer in wdb., beledigend voor: Joods meisje) en jodenvrouw [niet meer in wdb., beledigend voor: Joodse vrouw].

Zo, nu mag u 'joden' en 'Joden' dus nooit meer fout schrijven! O ja, jood kan ook nog jodium betekenen!
 
 

0017 Dictee woensdag 06 juni 2012: Spreken en schrijven √

Spreken en schrijven 
We hebben twee kinderen,
 een zoon en een dochter. Kinderen zijn leergierig. Toen ze op de basisschool kwamen en wat rekenen geleerd hadden, kwam regelmatig de vraag: pap, schrijf nog eens wat sommetjes op. Pap, immers wiskundedocent, heeft dus regelmatig vellen vol geschreven met sommen als 5 x 8 en 3 x 7. Rekenen en wiskunde zijn 'harde' vakken en als je van bepaalde uitgangspunten uitgaat, valt er over de uitkomsten niet te discussiëren. In het algemeen is een berekening goed of fout. Dat laat onverlet dat je dingen wel 'slim' kunt doen. Zo is 2 x 4 x 8 x 5 x 25 x 125 het gemakkelijkst uit te rekenen als (2 x 5) x (4 x 25) x (8 x 125) = 10 x 100 x 1000 = 1.000.000 (een miljoen). En 13 x 17 = (15 – 2) x (15 + 2) = 225 – 4 = 221 volgens de formule (a + b) x (a – b) = a kwadraat – b kwadraat. En met een beetje wiskunde ontdek je dat 35 kwadraat * 3 x 4 is met 25 erachter (1225 dus). En 65 x 65? Doe niet 6 x 6, maar 6 x 7 en zet er 25 achter: 4225. Zo is 205 x 205 = 42025 (omdat 20 x 21 = 420).
* (a + b) kwadraat is a kwadraat + 2ab + b kwadraat 
35 x 35 =
(30 + 5) kwadraat is 30 kwadraat + 2 x 30 x 5 + 5 kwadraat =
30 x 30 + 10 x 30 + 25 = 40 x 30 + 25 = 3 x 4 x 100 + 25 = 1225.
Algemeen leg je zo uit dat (10 x a + 5) kwadraat gelijk is aan
a x (a+1) x 100 + 25. En dus is 65 x 65 = 6 x 7 x 100 +25 = 4225.
Let op: het te kwadrateren getal moet dus wel per se op 5 eindigen!

Taal is geen hard, maar een zacht vak. Je kunt dingen op meerdere manieren zeggen en schrijven. Hoe komt het dat volwassenen bepaalde zinsconstructie (allemaal) wél en andere juist niet gebruiken? Doordat mensen (kinderen) heel wat afpraten nemen ze dingen van elkaar over. We leven in een globale wereld, maar vroeger kwam men het dorp niet uit en ging alles in dialect. Het begint met praten. Kinderen zeggen 'pappa' of 'mamma' en daarna komen er steeds meer woordjes bij. Lezen is een vak apart en toen onze dochter op school al heel vroeg stukjes kon voorlezen, dacht haar juf dat ze die uit haar hoofd geleerd had … Het begint met letters: P = de 'Pappa'-letter. M = de 'Mamma'-letter, O = de 'Oma'-letter, etc. Zo waren op den duur alle letters van het alfabet wel bekend. Maar daarmee heb je nog geen woorden! Op de Noordkaap van Denemarken hadden we geloof ik wel al de 'mee-juh-wuhn' [meeuwen] gehad, maar ik zal nooit vergeten het memorabele moment, dat we in Rotterdam aan het statten waren. Onze zoon keek naar boven en zei: daar staat HEMA. Ongelooflijk, voor het eerst begreep hij dat je van letters woorden kon maken (het lezen is daarna heel snel gegaan). Eigenlijk liepen me toen de koude rillingen over de rug, zo indrukwekkend is zo'n moment!. Tenslotte komt dan een stap verder nog het schrijven. Neem maar aan dat de beide jongelui dat inmiddels tot in een zekere perfectie beheersen!