2577 Dictee zondag 30-01-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 191 RL √

Dictee – dictees [2577]

Wekelijkse dicteetest 191 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 691

1………….. is een ………………. stof.

a. Flausch                            duffelse

b. Flaus                                duffelse

c. Flaus                                Duffelse

2. Voedsel langdurig ………… is ……………..

a. kauwen                                      fletcheren

b. kouwen                                      fletcheren

c. kouwen                                      fletsjeren

3. Bij trampolinespringen een …………….. en bij gymnastiek een

 ……………… uitvoeren.

a. flifis                                        flikflak

b. fliffis                                       flikflak

c. flifis                                         flik-flak

4. De …………. was al …………… uitgebloeid.

a. flox                                      flux

b. vlox                                     flux

c. flox                                      fluks

5. Een ………….. is een Griekse …………....

a. follie                                  neptempel

b. folly                                   nep-tempel

c. folly                                   neptempel

6. Een ……………      …………… is met vlees.

a. fondu                                 bourguignon

b. fondue                               bourguignonne

c. fondue                                bourguignon

7. Een …………… is een ………………..

a. helicopterview                      helikopterblik

b. helicopterview                      helicopterblik

c. helikopterview                      helikopterblik

8. Een …………… is een verlengde ……………...

a. fouetté                              pirouette

b. fouettee                            pirouet

c. fouettée                            pirouet

9. Een …………… is een ……………....

a. fritata                                omelet

b. frittata                               omelet

c. frittata                               ommelet

10. ……………. hebben een ……………. tong.

a. Circe’s                                 vulpen

b. Circes                                  fulpen

c. Circe’s                                 fulpen

Oplossingen [191]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [191]

1a 2a 3b 4c 5c 6b 7a 8a 9b 10c

1. Duffel is een plaats in de provincie Antwerpen.

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2576 Dictee zaterdag 30-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (469) √

Dictee – dictees [2576]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 388, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (469)

1. Een Volkswagenbus (geen kever! – geen afkorting VW!) wordt door Volkswagen geproduceerd en wellicht geassembleerd in de republiek China (beter: Volksrepubliek China). In zijn vol plané [zweefvlucht] griste de reuzenvogel het reuzenpak volle melk van de tafel. Een volschip (fregat) hoeft helemaal geen vol schip te zijn. Wordt in het hoger onderwijs ten aanzien van de studenten een volumebeleid gevoerd? De voltampère wordt afgekort tot VA [met enige reserve: = watt, W]. Kun je wel, hè, mij de huid vol schelden? Je kunt me beter volstoppen met complimenten! De voluptueuze [wellustig, wulps] veertiger (40'er, een oude bok) was niet vies van een groen blaadje. De Winkler Prins telt maar liefst 20 volumina (enkelvoud: volumen). Het volgnummer is daarbij een volumenaanduiding. De verkochte exemplaren vallen onder het volumebegrip [mv. n/s]. Zal de Vondelparkjeugd in de loop der jaren (= volventibus annis) de volwassenendoop ondergaan? Bij vollemaan (GB ook: volle maan) toonden de Vondelkenners hun vondeliaanse rites uit hun riteverzameling [mv. n/s].

2. Op Haïti is een hele voodoo-economie [rituele magie op Haïti] werkzaam. Vondt ge zijn optreden ook zo belachelijk? Als je geen voorbeeldenboek hebt, moet je voorbeeldeloos te werk gaan. Alvorens de voogdijinstelling definitief gestatueerd wordt, zal er nog heel wat water door de Maas (door de Waal, langs Dordt) moeten stromen. Ik heb haar weggesleept uit het voorgeborchte (voor de poorten) van de hel. Het voorakkoord was pure voor-de-gek-houderij. Nu zal zijn haatcampagne toch wel geluwd zijn? De afkorting van 'voor Christus' heeft twee vormen: v.C. en v.Chr. Dat betreft dus de voorchristelijke tijd. De voorbijijlende tgv [train à grande vitesse, als merknaam TGV, hogesnelheidstrein, hst – flitstrein, ook hsl, l = lijn] racete richting Parijs. Het voor-Bijbelse tijdperk, betreft dat de oertijd? Wat betekenen de termen 'perigeum' [dichtst bij de aarde] en 'apogeum' [er het verst van]? Dat klusje was een fluitje van een cent (een makkie). Mojito is een cocktail van rum met limoen en spuitwater.

3. Het schrijnendst waren nog zijn bijtende opmerkingen. De kaassoort stilton (genoemd naar de gelijknamige plaats Stilton) is een zekere Engelse schimmelkaas. Na Columbus begon het postcolumbiaanse tijdperk. Als je cuba libre drinkt, nuttig je rum-cola met citroen. Agrementen [lint, versiersel] en agreements [overeenkomst] lijken maar rudimentair [qua eerste beginsel] op elkaar. De VOS'sters [in NL: (historisch) Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving] namen deel aan de voscursus [van de VOS]. Een kolonne rode mieren (niet: faraomieren) demonstreert voraciteit (vraatzucht). Ze vonden de voptraverse (vop-traverse –voetgangersoversteekplaats) [uitspraak – vee-oo-pee – bij uitspraak ‘vohp’ zonder koppelteken, GB heeft ook nog vop = verplaatsbare ontmoetingsplek – beter lijkt: mobiele ontmoetingsplek – mop [voorkeur] of MOP] veilig genoeg. Een vopo was lid van de Vopo. Hij was voorovergetuimeld en lag geheel voor pampus. Voortschrijdend inzicht kan ook een voorwendsel zijn of een aanwensel worden. Het voorstaan van een auto heeft niets te maken met het er goed voor staan van personen of zaken. De schrijfwijzen 'Voorromaans' [taal], 'voorromaans' [van voor de romaanse periode] en 'voor-Romaans' [voor de Romaanse tijd] zijn alle goed, maar hoe zit het met hun betekenissen?

4. Gezocht op '*maan'; gevonden (tussen haakjes de betekenis of waar ze dus een voorliefde voor hebben): anglomaan (Engels of uit Engeland), bibliomaan (boeken), dipsomaan (drank), egomaan (zichzelf), erotomaan (hyperseksualiteit), egyptomaan (Egyptisch of uit Egypte), farmacomaan (geneesmiddelen), gallomaan (Frans of uit Frankrijk), germanomaan (Duits of uit Duitsland), gigantomaan (het kolossale), graecomaan (Grieks of uit Griekenland), grafomanie (boeken en ander drukwerk), de Rode Halvemaan, humaan (homo, de mens), hypomaan (drukte en vrolijkheid), kleptomanie (bezit van anderen), megalomanie (grootheidswaanzin), melomaan (muziek), micromaan (het kleine), monomaan (fixatie op één ding), mythomaan (de mythe), nymfomaan (mannen), petomaan (laten van flatussen, winden), russomaan (Russisch of uit Rusland), pyromanie (brandstichten c.q. brandstichting) en toxicomaan (giffen).

5. Naar de gewestelijke voutenkamer ging je op kousenvoeten. In een vraag-en-antwoordspel komen vraag en antwoord beide aan bod. Ik heb daar moeite mee: vox populi, vox Dei [de stem des volks is de stem van God]. De vouvray is een lekkere witte wijn uit Vouvray in de Loirestreek. Laten we de vriezeman nu maar even vrijgeven (vrijaf geven). Hebben jullie ook al gevreeën? Als vrijetijdsbesteding volgde hij een vreemdetalencursus. Rond het Vrijheidsbeeld was er een enorm vrijheid-blijheidgedoe. Wat is nu in se [in wezen] het verschil tussen vrij- en oudkatholieken? Vrije-energierelatie is een fysisch begrip, vrijemarkteconomie een staathuishoudkundig begrip.

6. Bij het wiiën kun je wiiitis en wiiknieën oplopen. Onder het afvuren van de bazooka's speelden de bouzouki's [Grieks, lijkt op de mandoline] gewoon door. Hifi [haai-faai] (geen high five!) staat voor high fidelity, wifi [wie-fie, ook wel: waai-faai] voor wireless fidelity. (Nieuwe) straattaalwoorden als 'fittie' (ruzie) en 'rwina' (niet in wdb.: rellen) worden door de schooljeugd gebruikt om groepen op te roepen te komen vechten. De vrijlustige Tiroolse deerne begon vrij lustig te jodelen. Geld kun je vrijspelen. Bij een fruitautomaat kun je een vrij spel winnen. De dieven spraken vrijuit; ze hadden vrij spel, want de bewoners waren in retraite. Een voetballer kan zichzelf of een ander vrijspelen. Een vrille is een tolvlucht. Op de vrimibo (vrijmibo) werd geen drambuie of cuba libre geschonken. De afkorting vs. kan zowel versus als vers (in de Bijbel) betekenen. Haar vrouw-zijn werd
VTM-achtig benadrukt.

7. De in het vroeg rijpende koren wandelende vroegrijpe truus was vrouwvijandig. Wat bedoel je, vromaneffect [verstrengeling lit(t)eraire [GB] en natuurwetenschappelijke begaafdheid]? De vuttende vutters vielen onder de VUT-regeling [vervroegde uittreding uit dienstverband]. VVD'ers [Volkspartij voor Vrijheid en Democratie] zijn daar mordicus (op) tegen. De vwo'ers [voorbereidend wetenschappelijk onderwijs] startten eerder als proefproject in Vlaanderen zomaar een vzw [BE: vereniging zonder winstoogmerk, NL: stichting]. Vve's zijn verenigingen van eigenaren. Hij had een vuns [schunnig, immoreel] lachje, maar dat werd allengs een vunze lach. Zit niet zo te viezeriken, te vuiliken (Jaak: twee werkwoorden, ontsproten aan het brein van Rein). Vulnera immedicabilia (enkelvoud: vulnus immedicabile) zijn ongeneeslijke wonden. Vulcaan (Vulcanus, Volcanus, die laatste niet in VD) is een god, maar niet die van de vulkanen, wel die van het vuur. En jullie zullen wel bepalen wat goed voor het grauw, het vulgus, is? Vues d'ensemble zijn algemene beschouwingen. Die geef je ten beste of voor beter. Is dat het goede rijtje: VS, VSO, VSOP en VVSOP [very, very superior old pale, nog beter dan VSOP]? De pogingen om de vruchten des velds te oogsten, bleven vruchteloos. Het vulsel van het kussen was dons.

8. Bij paarden met vlotgal gaat galopperen minder goed. Dit was het waargebeurde verhaal over deze wacho's (een kruising tussen watjes en macho's). De Wachtendonckse psalmen ken je toch wel? Pas op met wadi's [droge rivierbedding met steile wanden] als het gaat stortregenen! Een wadjan (GB, VD ook: wadjang) is een wok. Wakker worden met een wake-upcall is walglijk (walgelijk). Vergoedt je vroege waldorfsalade dan veel en kom je daardoor weer dichter bij het walhalla? De Walkuren zijn godinnen [een walkure is een forse, struise vrouw] van het slagveld. De wallaby is een kleine kangoeroesoort (en ook de naam van een speler van het Australische rugbyteam), de wallaroe is een bergkangoeroe. De poort stond wijd open, wagenwijd zelfs. De wagnertuba klonk echt wagneriaans. Wahabieten vindt men vooral in Saudi-Arabië (GB, VD ook: Saoedi-Arabië), wagyurunderen vooral in Japan. Gaan we naar de [Amsterdamse] walletjes? Je bedoelt: de [Amsterdamse] wallen (beide: VD)? Nee, laten we dan maar liever een Walt Disneyfilm pakken.

9. Hij vond uiteindelijk zijn Waterloo: hij leed een waterloo. Het wasco is een merk waskrijt (ook dat is krijt). Waar zijn de water-en-vuurwinkels gebleven? De uitbater en uitbaatster daarvan leefden als kat en hond, ze waren als water en vuur. Een warmoezerij is een groentekwekerij. In deze cabine wordt warm- en koudemail verwerkt. Waratje, daar hebben die ware jakoba en ware jozef elkaar toch nog gevonden! Het wallingantisme is de beweging die de verfransing van België nastreeft. De wankelmotor is naar professor Wankel genoemd. De wannabediva en de wannabe-engel waren allebei wannabe's. Wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Het washi is Japans papier, gemaakt van vezels van de moerbeiboom. Mijn warm kloppende hart moet je goeddoen, meer dan goed doen. Een waringin is een wurgvijg (met luchtwortels).

10. Een WAM-sticker [in NL Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen] vind je in Nederland op motorrijtuigen. Wanttalie [talie = touw, ook takel] wordt gebruikt bij het want, een wandschildering hangt aan de wand. De water makende boot liep (figuurlijk) snel vol (werkwoord: vollopen). De (vrouwelijke) waterpoloster [uh, èh kan ook!] was Waterman. Het wedgwood ('gw': van 'grote waarde' en dus niet 'gew': van 'geen enkele waarde') viel in duigen. Haar weduwepensioen werd niet geïndexeerd, haar vriend kreeg wel weddeverhoging.
'Wc-bril' is een samenstelling, 'wc'tje' een afleiding. Kreeg hij een watjekouw van het watoessirund? Er woei een wauwe [gunstige] wind. De watt (afkorting: W) is een eenheid van vermogen, de kWh (kilowattuur) is een eenheid van elektrische energie. De 110W-lamp moest vervangen worden.

 

2575 Dictee zaterdag 29-01-2022 (2) – dictee online BeNeDictee 2022-01 √

Dictee – dictees [2575]

Online BeNeDictee 2022-01

Dit was het laatste onlinedictee i.v.m. corona, COVID-19!

Kort en krachtig (auteur: Huib Boogert)

De 50 vette woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

1. ‘Het stemrecht is het recht van het stemvee om zijn eigen slager te kiezen’. Dat is een gepeperd voorbeeld van een aforisme, in casu verzonnen door Jan Greshoff. Enkele andere ¹⁾, hoewel niet uit zijn kladblok ²⁾ [wel: blocnote], zijn: ‘Liefde / maakt een klein bed groot’ en ‘Het vlees is zwak / en de wil is ook niet veel zaaks’.

2. Een korte, krachtige en pittige spreuk, met een filosofische ³⁾ inslag. Dát is de omschrijving van het aforisme. Het fenomeen is volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal ⁴⁾ [VD], kortweg het WNT ⁵⁾ [idem], al sinds het jaar 1615 (!) in onze taal bekend. Ook Multatuli construeerde in zijn dooie piere eentje ⁶⁾ een paar pakkende exemplaren, waaronder: ‘Niets is helemaal waar, en misschien zelfs dat niet’.

NB De Woordenlijst Nederlandse Taal is het Groene Boekje, de groene bijbel.

3. Laat die maar ’s bezinken.

4. Het probleem met een aforismendictee ⁷⁾ is, dat de kortspreuken lastig zijn te verwerken in een tekst, waarin we gewoonlijk thema’s als dikvloeibare ⁸⁾ [= thixotroop] dijonnaise ⁹⁾ [vgl. mayonaise – uitspraak zj] en cranberryyoghurt ¹⁰⁾ proppen, tot het exsudaat ¹¹⁾ [uitgezwete vloeistof] ons uitbreekt.

5. Toch zal ik pogen dit dictee enige literaire diepgang te geven. Van veel aforismen is de auctor intellectualis ¹²⁾ [geestelijk(e) vader, bedenker] helaas onbekend. Men noemt hem of haar dan Hummes ¹³⁾ [lemma in VD, maar alleen in de verbinding – (meneer) – Van der Hummes – net als: meneer Van Ipschoten] of eh … dinges (ook: huppelepup en … meneer Dinges) ¹⁴⁾. Toch vertonen veel van die anonieme aforismen stevig hang-en-sluitwerk ¹⁵⁾ , zoals ‘Na regen komt zonneschijn. / En filevorming’, alsook ‘Al doende leert men / af’.

6. Er zijn ook ‘stille’ aforismen. We kunnen de moeë ¹⁶⁾ [VD ook wel moeie, andere uitspraak fout!] voeten op het hockertje ¹⁷⁾ [hocker = voetenbank] parkeren en in een remslaap ¹⁸⁾ [rapid eye movement, Eng.] de volgende hocus pocus ¹⁹⁾ [toverformule goochelaars] gaan dromen: ‘Hij zegt niets, maar dat zegt niets, want hij zegt nooit iets’. En ook: ‘Je kunt beter veelzeggend zwijgen dan nietszeggend ²⁰⁾ [net als: alles- en weinigzeggend] praten’.

7. Ook het Opperwezen ²¹⁾ komen we met de regelmaat van een comtoise ²²⁾ [klok – geen p!] in aforismen tegen. Onder anderen ²³⁾ de Jehova’s getuigen ²⁴⁾ en de Biblebeltbewoners ²⁵⁾ geve
Deo volente ²⁶⁾ (afgekort D.V. ²⁷⁾) [ook V.D. = volente Deo] veel teksten blijmoedig aan elkaar door, zoals bijvoorbeeld ²⁸⁾ ‘God geeft ons de noten, / maar Hij kraakt ze niet voor ons’. Het is een waarschuwing tegen latente lethargie ²⁹⁾ [ongevoeligheid, niet reageren].

8. Een religieuze hartenkreet tegen gemakzucht ligt besloten in: ‘Vertrouw gerust op God ³⁰⁾ maar zet wel je fiets op slot’. En een diep doorleefd ³¹⁾ [vrij zeldzaam voorkomend, nog niet aaneengegroeid – klemtoon op doorleefd, bij klemtoom op diep ware, hoewel niet in wdb., aaneenschrijven te overwegen - niet bij dictees] geloof klinkt door in: ‘God is geen uitvinding, maar een ontdekking.’

9. Hoe positief klinkt dat!

10. We moeten echter ook de negatief beladen aforismen bekijken. Neem die diepgelovige Madeirese ³²⁾ [eiland Madeira, drank: made(i)ra(wijn) – kennelijk ‘ee’ gelezen - maar ee en ei hebben hier beide uitspraak ee!, Madoera is wel een eiland – let op: madeirasaus] viola-da-gambaspeler ³³⁾ die in zijn auto als een t-dief ³⁴⁾ [dialectspreker, die aan eind woord de t niet uitspreekt – waarom zou ‘theedief’, correcte samenstelling overigens niet mogen?] boven z’n theewater ³⁵⁾ op een T-kruising ³⁶⁾ een verlichte pijlwagen ³⁷⁾ [wagen met ‘pijl’, maar waarom zou ‘peilwagen’ – bv. bij snelheidscontrole en correcte samenstelling(!) niet mogen? – peilwagen in deze context moeilijk te verdedigen! – vgl. peilauto!] van de rijkswegendienst over het hoofd zag en met zijn dronken kop decisief ³⁸⁾ [beslissend] als een Portugese Gijs-oom ³⁹⁾ [Hollands (scheld)woord voor een Portugees] zijn obbligatopartij ⁴⁰⁾ [It. – NL: obligaatpartij, kan niet gemist worden bij een uitvoering] met vier wielen omhoog in een droge sloot zag eindigen, zijn wapperende bantuknots ⁴¹⁾ [kapsel met kleine knotjes kroeshaar – vgl. bantoestan = thuisland] halverwege het auto-ongeluk ⁴²⁾ verliezend. Hij voelde zich echt een rund, een urt ⁴³⁾ [VD: onbeduidend persoon, klein persoon/dier, minkukel, komt van ‘erwt’].

11. Vooral voor hém geldt dus: ‘Het leven is een geschenk, maar je krijgt het niet cadeau!’ Ook van toepassing: ‘Als je ooit vlinders wilt zien, zul je rupsen moeten verdragen’. En over zijn ongeloofwaardige verklaringen bij de politie: ‘Er zijn zo veel manieren om de waarheid te vertellen, dat het haast overbodig is om te liegen …’

12. Geen leugen is, dat de combinatie aforismen/dictee een moeilijke is. Ik zei het al. Volzinnen van gewapend beton zijn een utopie ⁴⁴⁾ [droombeeld, niet te verwezenlijken ideaal]. Het is al helemáál monnikenwerk ⁴⁵⁾ om filosofische bespiegelingen in te passen als ‘Tijd is slechts een herinnering ⁴⁶⁾ [geen reden voor hoofdletter of zo] in aanbouw’ of ‘Van leven ga je dood’.

13. Dit dictee eindigt daarom met enkele passende levenswijsheden, die uw dagen kunnen verheffen. U kent al: ‘Wie goeddoet, goed ontmoet’. ⁴⁷⁾ [Taaladvies aan Bob: W beter dan w – goed doet zou ook kunnen – maar (RL) staat niet in VD, zeker niet als
aforisme/spreekwoord – over die W ook nog: alle aforismen in dit dictee beginnen met een hoofdletter!]. De intelligente deelnemers onder u zullen beamen: ‘Het menselijk verstand heeft zijn grenzen, de menselijke domheid niet’. Daarom: luister naar elkaar! ‘U heeft niet voor niets twee oren gekregen en maar één ⁴⁸⁾ [om lezing ‘uhn’ uit te sluiten] mond’.

14. Maar ocharm/ocharme/ocharmen ⁴⁹⁾, uw auteur valt in zijn eigen zwaard. Hij vergeet helaas zijn eigen vertrouwde credo ⁵⁰⁾ [motto], te weten: ‘Je zegt niet méér met meer woorden’.

15. (In deze dicteetekst zijn aforismen opgenomen van
Hans-Christiaan Andersen, Bertus Aafjes, E. Constant sr, John Daisne, Rinus Ferdinandusse, Gust Gils, Jan Greshoff, Paul Hervien, Karel Jonckheere, Ruud Krol, Robert Long, Jan Losky, E. Masignan, Multatuli, Vladimir Nabokov, Eric van der Steen, Th. Veenman, P.G. Wodehouse. Ook Chinese spreekwoorden en bloempjes van de Gerarduskalender.)

 

 

2574 Dictee vrijdag 29-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (468) √

Dictee – dictees [2574]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 389, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (468)

1. De wijdheid van de rivier en de weidsheid van het eromheen liggende land waren majestueus. De weideflora imponeerde ons. Wehrmacht en Wegenwacht kunnen qua uniformering wel iets weg hebben van elkaar, toch moet je ze in verschillende era's plaatsen. Er is maar één Weesgegroet, maar je kunt vele weesgegroetjes bidden. Hij weidde zijn ogen. Na het weggrissen van de rode bessen, werden die van de steeltjes weggerist (weggeritst). Een weerhaan waait met alle winden mee. We hebben geweekend, wie weekendt er een volgende keer mee? De weggelegde hinderpaal werd me later in de weg gelegd. De weergase kwajongen en het weergaas mooie meisje hadden elkaar al snel gevonden. Het WAP (wireless application protocol) wordt gebruikt bij wappen met een wapverbinding. Dat is overigens wel een weeldeartikel, zeg! Is er wezenlijk verschil tussen de begrippen 'weifelloos' en 'twijfelloos'?

2. Hij had een welkomstgeschenk meegebracht [naast ‘welkomthuis’ en welkom(st)winkel heeft alles ‘st’]. Zijn welles en haar nietes leidde tot een spel van welles en nietes, een welles-nietesspelletje. Een wellerisme is een zeispreuk, een apologisch spreekwoord. Welja, en dat noemt zich welgemanierd, goedgemanierd. Welcome to the club! Ik vond een week lang wel degelijk lang, anderen hielden het wekenlang vol. Het Wekenfeest is het joodse pinksterfeest. Ook in de hersenen zit een weivlies: in de buurt van het wiggenbeen. Het is elk niet gegeven boekweitebrij met hooivorken te eten. De story werd almaar weirder (wonderlijk) [wier-duhr]. Dat kwam door die weirdo's [zonderlingen]. Er verhuist zelden iets van het weivat [vaatje voor wei of hui] naar de weitas (jagerstas – en al zeker geen weisswurst). In een weinigregelig gedicht beschreef hij dat weinigpotigen niet zielig zijn, maar op zich was dat weinigzeggend [vgl. alles-, niets-, veelzeggend]. Helpt een weikuur ook tegen de ziekte van Weil? Of helpt die behandeling juist om het wij-gevoel te versterken?

3. Kenden ze in de Weimarrepubliek de weihnachtsstol al, of kwam dat pas na de Wende? Werkende weg kwam hij er wel achter. De Wereldvoedselorganisatie voert een wereldvoedselprogramma uit en organiseert de Wereldvoedseldag. De Wereldomroep (voluit: Radio Nederland Wereldomroep – RNW) staat ten dienste van expats en emigranten. Er mag geen reclame gemaakt worden voor de Wereldhandelsorganisatie. Hij vloog de wereld rond, het hele wereldrond rond. Werdt ge u daarvan bewust? Wie vallen er onder Wereldlepra- en Wereldvrouwendag? Hij trok zijn wenkbrauwen op, toen hij zag hoe het bier gebrouwen werd (beter: hoe er biergebrouwen werd). Wengé is een houtsoort. Wat is beter: 'wendt u zich tot de conciërge' of 'wend u tot de conciërge' (als u paella wilt). Welteverstaan, louter en alleen wegens zijn weltschmerz [spleen, wereldsmart, taedium vitae] mocht hij welverdiend aan de welvoorziene dis plaatsnemen.

4. 'Werdegang' [ontwikkelingsgang] is een apert germanisme. Indochina is een schiereiland tussen de Golf van Bengalen en de
Zuid-Chinese Zee, dat Laos, Cambodja, Thailand en Vietnam omvat. Welliné is een dubbelweefsel, een wellington is een koekje. Eindelijk kwam er iemand opdagen; de man was al op jaren. Zijn neef was trouwens een op jaren gestelde (via een opjarenstelling = omzetting van ‘levenslang’). Een wezenlijke tegenstelling leveren 'werkwoordelijk' en 'spreekwoordelijk' op. De werkwoordsstam van 'lopen' is 'loop'. Wat is de link tussen 'wertheriaans' en Goethe [Werther was een hoofdpersoon bij Goethe]? Zijn wessi's en ossi's in de westerse wereld antipoden? Nee, hooguit figuurlijk. In West-Sudan is het onrustig. Wham is boem! De wheeler (nee, die maakt geen wheelie! – wel: beoefenaar wheelen in rolstoel) wheelde en dealde in methamfetamine [crystal meth, meth, tik], lsd [lysergeenzuurdi-ethylamide], epo [erytropoëtine] en andere sportdrugs. Hij was chic gekleed in wetsuit [surfpak] en kende de wet van Murphy [alles wat mis kan gaan, gaat ook mis] absoluut niet. Is die chique Westfaalse ham afkomstig van westfalers? Mogelijk. Westrumiet is een teeremulsie.

5. De wethouder van Cultuur, verantwoordelijk voor de Wet op de lijkbezorging, was als de dood voor wetsschennis. Andere wetten zijn: WAO (Wet op de Arbeidsongeschiktheid) en de Wob (Wet openbaarheid van bestuur). In een wherry kun je sportroeien. Wil je whisky-soda of whiskygrog? De stand van de whistwedstrijd werd op het whiteboard bijgehouden. Gezien de gang van zaken in het Lagerhuis staan whigs en tory's elkaar naar het leven. Kan dat: een white collar worker [witteboordenwerker] met een whiplash [zweepslag, nekletsel]? Wicca's zijn witte heksen, wika's historische kerk(en)werkers [werker in kerkelijke arbeid]. In Suriname wieden ze het wied tussen de weed (wiet). Nogal wiedes, niet?

6. De widebody [vliegtuig] was te zien op het widescreen
[groot tv-scherm]. Zoek dat maar op in de 'Who's who?' Een white knight is een zekere bevriende ondernemer. Met 'the white man's burden' [beschavingsmissie van de blanke] haal je jezelf de hele beschavingsproblematiek op de hals. De whodunit [detective(roman)] beschreef een wedloop tussen whizzkids. De wiegendoodprofessor (dat gebeurt toch niet met een wiegetouw …) zong een wiegelied en verzamelde wiegendrukken. Een wiegewagen is een kinderwagen met veren. De Wiener Kreis [filosofie] was gestoeld op logisch positivisme [o.a. Ludwig Wittgenstein]. Dat mijn netwerk wijdvertakt is, is een wijdverbreid misverstand. We waren wild enthousiast. Een wildebeest is een gnoe, een wildeman een woestaard en een gieser wildeman een peer. Ik verwerp de wildersiaanse denkbeelden. Een wijinscriptie [behelst de wijding van een zaak] vind je als regel in kerken. Dat is voor jou een wie-met-wietje. Onderdeel van wining-and-dining is wijn drinken. Winkelskijken is statten.

7. In de winkel van Sinkel is alles te koop. Welke soorten behoren er tot de windefamilie? Willie Wortel was geen stille willie; een williewortelbedrijf is naar hem genoemd. Het wilhelminische tijdperk verwijst niet naar koningin Wilhelmina, maar naar keizer Wilhelm. Een wilhelmina-vooruit heeft een vooruitgeschoven lichaamsdeel. Wildwestfilms spelen meestal in het wilde Westen, niet het Verre Westen. Ze hebben alleen wat letters gemeen: ris de veau (kalfszwezerik) en poudre de riz (of: poudre d'iris, gemalen en geparfumeerd talkpoeder). Osteoporose is botontkalking, dystrofie is slechte ontwikkeling van een orgaan door storing in de voedseltoevoer. Het bestverkopende (GB) boek is vanzelfsprekend ook het bestverkochte (GB). De betweter sliep. Het hebben van een wirerecorder kan leiden tot een win-winsituatie, vraag me niet waarom. Een wisent is een bijna mammoetgrote Europese bizon.

8. Wat hebben Witte Donderdag, allerzielendag en Allerheiligen gemeen? Antwoord: niets (van belang). Volgens de Witte Huiswoordvoerder kan de witte dood [lawine] elke dag toeslaan. Ik houd van rodekool (GB ook: rode kool), witlof (witloof) en wittebonensoep (die maak je van witte bonen; daarin zit fasine en ze worden gebruikt voor cassoulet, een ragout). Nakende meisjes in het gras [witte bonen met snijbonen], ik lust ze wel rauw! Nota bene: wel even nakijken, voordat je schrijver dezes ergens van beticht! Witlippekari's vindt men als regel niet in Paraguay. Blauweregen is hetzelfde als wistaria (wisteria). Zijn outfit was geheel with-it (bij de tijd, up-to-date). De volgende zin is een ode aan de preciezen: de witgehandschoende cadet met zijn wit geveterde schoenen klom op de witgeverfde muur. Rekkelijken hebben eerder aan elkaar geknoopte veters! Nou, wis en drie, neem maar aan dat ik gelijk heb, gelijkhebber die ik wil zijn. Pak ik hem voor witwassen?

9. Van bil gaan is van Wippenstein gaan. Dat hij nog met een goede witz [mop] zou komen, was wishful thinking. Wisecracks [kwinkslagen] van wiseguys [denkt alles beter te weten] zijn lang niet altijd leuk. Pieter was in de (ook: the) winningmood. Winst geven en nemen leidt tot winst- en verliesgevendheid en uiteindelijk tot de
winst-en-verliesrekening (verlies-en-winstrekening). De fullprof ging er full speed vandoor. Hij redde het wondergoed, wonderwel, in de vreemde omgeving. De womanizer [rokkenjager] schafte een economiser [calorisator, voorverwarmer] aan. De wollenstoffenindustrie, doen ze daar aan wollenaaien en maken ze er wollegoed (wolgoed)? Mijn wollen kleren komen daarvandaan. Wohltemperiert is goedgeluimd, goedgemutst. De reseda [plant] kom je vaak tegen als wouw. Witte en rode leger bestreden elkaar (binnen Rusland); dat deden ook de Rode en Witte Terreur (terreur blanche) in Frankrijk. Wordt je aangepraat dat workaholics goed zijn voor onze economie?

10. De Wmo is de Wet maatschappelijke ondersteuning, het WNT is het Woordenboek der Nederlandsche Taal (de Woordenlijst Nederlandse Taal is het Groene Boekje, de groene bijbel). Een wood [golfclub] is zeker niet van woodsmetaal gemaakt.
'Wormen-en-madedebat' is een grappige verbastering van
'normen-en-waardendebat'. Een mens kan ergens wortel schieten [lang staan], een plant zal wortel schieten [altijd los, wel: wortelschietend]. In een worstcasescenario wordt van de 'worst case' uitgegaan. De worship is de gospelmuziekrichting. Niet elke www-relatie is een woprelatie. Is een woofer een lagetonenluidspreker, een tweeter is dat voor de hoge tonen. De Bijbel is Gods Woord, vooral in de Biblebelt.

 

2573 Dictee vrijdag 28-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (467) √

Dictee – dictees [2573]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 390, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (467)

1. Een woulfefles [woel-flèhs] heeft twee halzen. Veel woorden Gods vindt je gelovige medemens in zijn Bijbel, het Woord Gods. Computer en beeldscherm waren wysiwyg (what ….: we geven niets weg – you see is what you get). Wow, een wouwou [zilvergibbon]! Wat is een woutermannetje [stukje hout bij timmerlieden]? Heet dat (Wouter) Bos? Wreedaardig, Rein, dat is toch je reinste contradictio in terminis [tegenstrijdigheid in de gebruikte woorden]? Het was wrevel wekkend, dat de wrap [rèhp] [dunne pannenkoek] niet smaakte. Je zal als writer in residence [gastdocent aan een universiteit] maar een writer's block [tijdelijk onvermogen om iets op papier te zetten] krijgen … Probeer het te vermijden, anders moet je je maar vermeien op ons wurlitzerorgel [zeker bioscooporgel van Duitse makelij]. WRR [in NL: Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (adviesorgaan van de regering)], WTC [World Trade Center], de WW-draad [whitworthschroefdraad] en het WWF [World Wildlife Fund – in NL WNF = Wereldnatuurfonds] blijven in dit dictee verder buiten beschouwing. Het wyclifitische ideeëngoed (gedachtegoed) komt van John Wyclif [te lastig voor een paar woorden]. Wyandottes [kippen] lusten (waarschijnlijk) geen wybertjes. De WW is de Werkloosheidswet, daar betaalt een werkende WW-premie voor. Ook de Wegenwacht heeft WW als afkorting. Wushu [woe-sjoe] is de verzamelnaam voor verschillende Chinese vechtsporten.

2. Hier volgen een x-aantal woorden die met een x beginnen: x'je, x-as, xanthofyl [bladgeel], xantippe [helleveeg], X-benig, X-chromosomen, xenon (het 54e element, afkorting: Xe), xereswijn, xerofagiën [zeer strenge vastendagen], xerox (merk – kopieën), de Xetra DAX [Exchange Electronic Trading – Deutscher Aktienindex] van Frankfurt als officiële benaming van de DAX, x-factor, xiang qi [Chinees schaakspel], xtc-handel (ecstasy), XO (extra old), xylitol (zoetstof), xyloglyptiek [houtplastiek] en xystus (gang voor atleten). Hoe lang is een Chinees? Hoe groot is x? Wel, als u goed geteld hebt is de onbekende x hier gelijk aan 18. Bij de y komen we tot 20: yagiantenne [voor tv met met passieve stralers en/of reflectors], hij heeft geyahtzeed, yakult [melkdrank], yakuza [Japanse georganiseerde misdaad], Yankee-Engels [yank = Noord-Amerikaan], hij yelde een yell [kreet, geschreeuwde leus], yellow press [gele pers: sensatie], yerba (maté), jak [kleding, rund], jesjiva (ook: jesjieve: Talmoedhogeschool), yeti [sneeuwman], Yggdrasil [wereldboom], yoni [vrouwelijk geslachtsdeel als voorwerp van verering], yorkham uit York, yorkshireterriër [kleine terriërsoort], youtuben met YouTube [filmpjes delen en bekijken], yquem [een witte bordeauxwijn], ytterbium (afkorting: Yb, atoomnummer 70), yuccamot (vergelijk: yuca = maniok) en yuppificatie.

3. Een vergiftiging met santonine leidt tot xanthopsie [alles geel zien]. Bij geelzucht (icterus, hepatitis) kun je scheelzien van het geel zien. De yucca's [sierplant] zijn wel xerofyt [= xerofiel, verdragen heel droge omgeving], maar niet succulent [sappig, vochtrijk]. De yamashita is een turnsprong. Wil je dat stuk hardboard even aangeven, of wil je er nu de brui al aan geven? Hoeveel maal zo groot is de yottameter (afkorting: Ym) als de yoctometer (afkorting: ym)? Antwoord: een een met achtenveertig (48) nullen [10^48] keer zo groot! Het yttrium heeft als symbool 'Y' (39). De yuan (of renminbi, beide verkort uit 'renminbi yuan') is de munteenheid van China [CHY]. De internetaanduiding van Joegoslavië was yu. Bij judo kun je een yuko [laagste score, lager dan waza-ari] scoren. 'Yurta' en 'joert(e)' zijn beide aanduidingen van een tent [ook: ger, Kirgiezen, Mongolen]. De ene Japannees had twee zakjapanners en hield drie japanners [konijnen]. Zaadje-op is een spel, zaaiuien zijn pootuien. Een zambo is een kind van een neger en een indiaan. Een zambezihaai is [rivier: Zambezi] zeer agressief. Kijk ook eens bij 'Zambia' in dit kader! Weet wat er in zamak [zink, aluminium, magnesium en koper] zit, en je schrijft het correct.

4. Een zakkenvullende zakkenvuller heeft doorgeleerd in zijn zakken vullen, in de kunst van het zakkenvullen (het zich verrijken). Ook bij de (unieke) Watersnoodramp van 1953 was het zakken vullen geblazen. Bij een zakendinertje gaat het om zakendoen. Een zakat is een islamitische aalmoes. Een Zaïrees betaalde vroeger met zaïres [nu: CFA-frank]. Ik zag ertegen op die zageman (zagevent, zagepiet) – zijn beroep was zagenzetter – de wacht aan te zeggen. Zo zachtjesaan begon dat zachtroze kleedje toch wel te verkleuren. De zaak Irak en de zaak-Dutroux zijn vanzelfsprekend en op zijn zachtst gezegd behoorlijk verschillend. Nee, voor mij geen zabaglione (sabayon, zabaione – een culinaire crème). Je moet wel thuis zijn in Van Dale om zowel 'zaniker' als 'zanikerd' te kunnen ontdekken (uiteindelijk bij -er en -erd). Zapote kan naar citroen of sinaasappel smaken. Wat naar Zarathoestra riekt, is zoroastrisch. Een zarzuela is een stoofschotel of een operette.

5. Ditmaal zat de kerk vol met zegenvissers, een zegepraal voor de predikant. Een zefier is een koele, zachte westenwind. Lekker, die
zee-eendenpaté! De zedrak (paternosterboom) wordt gemeden vanwege de giftige besjes. Wat is erger: zat als een Maleier of zat als een zwitser? De zedenpreker preekte tegen de zedeloosheid. Zijn er zeispreuken die over een zechsteen [jongste tijdvak van perm] gaan? Een zeboe is een bultrund, een zazou een modern, excentriek jong mens (een soort van yuppie, young urban professional). Ik heb er zegge en schrijve vier geteld. De zeikstraal – zeg maar gerust zeiklijster [persoon] – was bijna verdronken in het zeggenmoeras. Zeisen worden gebruikt in het koren en door de man met de … Soms gaat een zeilboot door een zijl [uitwaterings- en/of schutsluis].

6. Bij de nazit van het stuk in zesachtstemaat [VD 2022 fout: + n], kregen ze samen twee zesden van de taart. Drie kwart van een [exact] tweederdemeerderheid is precies de helft [3/4 x 2/3 = 6/12 = 1/2 of 3’en wegstrepen en 2/4 = 1/2]. De zelfverklaarde expert verkocht zelfgemaakte en zelfgeproduceerde. bommen (kwestie van zelf maken, zelf produceren) met daarbij een zelfgeschreven gebruikershandleiding. Hij had zes en een half uur gestudeerd op de repetitie en haalde er een zes-en-een-half voor. Hij had op een zevenplusje (7+'je, 7-plusje) gehoopt. Een zevend'halfje [zes en een halve stuiver] is een pietje [oud muntstuk]. Zullen we ons tegoed doen, of moeten we ons sjakes [gedeisd] houden? Albert Schweitzer was in Lambarene [beide niet in VD] de ziektebestrijder en kenner van de ziekteleer (en verstrekker van ziekenzorg). De losgebroken ziesel(marmot) werd in een Zierikzeese straat teruggevonden. De zielenpoot zag zijn zielenheil zienderogen naar het hiernamaals verplaatst worden. Het ziet ernaar uit dat de ziganoloog [zigeunerkenner] gelijk krijgt.

7. Het zigeunerteam zou gelijkspelen tegen het gemeenteraadsteam in de verbroederingsstrijd. De vrachtauto met bestuurder in zijden kimono en halfvol geladen met vruchten (zijdenhemdjes – appel: jeruzalemmer, pigeon – denk niet aan ‘zijde’ maar aan Sydenham in Devonshire!) en half gevuld met textiel (zijden hemdjes(!)) zigzagde onvoorspelbaar op de ziggoerat [piramidevormige tempel] af. Het gebouw had een zijin- en -uitgang. Dat is nog eens eerbiedig: de Heer, Hij bestuurt met Zijn hand Zijn grondpersoneel. Ieder ging zijns weegs; wij gingen naar mijn beide ouders' huis. Wat was hij listiglijk van zins? Zijn zinnebeeldige zinnelijkheid was zinnenprikkelend in het toentertijd [ook: toendertijd] opgevoerde zinnespel. Zinkosiet [z] is een mineraal, zingzeggen is een voordracht op muziek. Mijn veters zijn losgegaan. Zullen we erop losgaan? En dan meteen maar erop los slaan? Het plan moet wel prakticabel zijn. Een animal scribax is iemand die het schrijven niet kan laten. In Vlaanderen is het 'met twee maten en twee gewichten meten', in Nederland 'met twee maten meten'

8. En zij vreesden met grote vreze. Gewestelijk kun je zot als Tielebuis [door en door gek] (door- en doorgek) zijn. De zittenblijver zat napeinzend op zijn zittekist. Beter een naë buur dan een verre vriend. Er lagen enkele zloty's [PLN, Polen] op het zoab [zeer open asfaltbeton] . Zo ja, wat heeft hij dan zoal uitgespookt? Het is een wijdverbreid en wijdverspreid misverstand, te denken dat zoeaven [pauselijk soldaat] kundig met een zodiac [rubberboot] kunnen varen en dat omhoogkijken naar de zodiak [dierenriem] schadelijk voor de ogen zou zijn. De buitenspelval werd wijd open gezet. De wijdlopig schrijvende wijdbroeken [Volendammers] zijn wijdberoemd, wijdbefaamd en wijdvermaard. Bij het tijgeren over de weide had hij er voordeel bij dat men zijn broekspijpen gewijd had. De kleren zijn zo goed als nieuw (afkorting z.g.a.n.). Zo-even kwam hij vertellen dat het zoetjesaan tijd werd. Je moet me niet zoet houden met een zoethoudertje. Zoetgevooisd [lief(e)lijk van stem] wilde ze me dat voor zoete koek laten slikken.

9. Zoete koek of zoete jan betekenen hetzelfde als jan-in-de-zak. Wil je de tijd zoek- of zoetbrengen? De werken van Mozart zijn zo goed als die van Beethoven, zodoende horen we ze beide graag, alhoewel we ook beiden van Brahms kunnen genieten. Dat zal zoete lieve Gerritje betalen. Ze is niet voor niets een zoetekauw. Zo gauw ik wat weet, hoor je van me. Zo meteen komt de Kerstman. Regelt de Zondagswet van 1815 voornamelijk de zondagvoormiddag? De Olympische Zomer- en Winterspelen vormen samen de Olympische Spelen. Piet was net zomin geënthousiasmeerd als mijn broer. Hun meningen stemden dus zo veel mogelijk overeen. Het schoot me zomaar te binnen. Zolang de lepel in de brijpot staat, zo lang zal ik je kwellen. Zoetwatervissen leven in zoet water. Hoe meet je trouwens zoette en zoutte? Hij kortte de friste bloemen toch ook maar in.

10. U snapt toch wel, dat het elders in dit dictee over een konijnenras ging? 'Zo gezegd, zo gedaan' is niet per se zogezegd in een muisklik gedaan. Hij vroeg zojuist: "Is de optelling zo juist?" Met een zoetzure glimlach beet hij in de zure bom. Het zonetarief is verhoogd. Zonder boe of bah te zeggen, vertrok hij. De zonovergoten druiven moesten wel zongerijpt worden. De te zoute zoute bollen smaakten niet. Zit trouwens niet te zottebollen! Moest je nu zo nodig die zoos [dierentuinen] zwartmaken? Zonet prees je ze de hemel nog in. Onder het uiten van zottenpraat lieten ze de zottebol (krulbol) rollen. Hier hebt u nog wat dicteewoorden: zoögloea [zoo-woo-gloh-jaa] (aantal bacteriën), zouk [oe] (zekere dansmuziek), zostervirus [veroorzaakt gordelroos en waterpokken], zorillo (stinkdier), zorilla (bunzing), zopilote (niet meer in VD, wel: de stinkvogel) en zoömorf [de vorm van een dier hebbend].