maandag 20 maart 2023

3195 Dictee donderdag 23-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (886) √

Dictee – dictees [3195]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2016 (12) , geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (886)

Oefendictee november 2016 (12)

1. Er zat een grote, zeg maar: handgrote, macula (huidvlek) – met de grootte van een handgrootte dus – op mijn linkerdijbeen. Ik heb spatvenae [aderen], die zijn onderzocht via een kymograaf [registreren drukveranderingen binnen de aâren], die gebruikmaakt (GB ook wel: gebruik maakt – in toelichting!) van een combinatie van doppler- [frequentie verandert bij bewegende bron] en echo-effect (dat heet een duplexbehandeling). Tijdens die chirurgijnenbehandeling wordt na ruggespraak een ruggenprik (in mijn ruggengraat?) toegediend of er vindt een laserbehandeling plaats. In het oog kun je een maculadegeneratie [gele vlek] hebben en als je in de hoogte de Kolenzak niet ziet, wellicht een scotoom, een blinde vlek, in het gezichtsveld. Is dat dus de macula lutea of zenuwvezelschijf? Ja. Twee dicteespecialisten weten meer dan een (één dicteeschrijver dus).

2. Jij met je warre hoofd ook! Morgen is ons warande-uitje [dierenpark]. De stap is maar klein: van de koudekarbonade- naar de warme buurt [prostitutie]. Bij mechanische luchtverversing is de wtw [warmteterugwinning, warmterecuperatie] van belang. Je weet dat ceroplastiek wasboetseerkunst is? Is washipapier [zuurvrij, Japans] duur? Die Surinamer nam een wasi [(kruiden)bad] en maakte zich de Japanse washoku [eetcultuur] eigen. Een WASP is in de VS een white Anglo-Saxon protestant (blanke protestant met Britse voorouders). Zij drijven een wellnessstudio. Ik hou niet van koffiedikkijkerij, dus houd op met koffiedik kijken! Dat heb ik nou al een miljard twee miljoen drieduizend (en) vier keer gezegd!

3. Daar wordt grijswater [oppervlakkig gezuiverd voor wc of autowassen] toegepast. We drinken zoetwater [ook: zoet water – alleen in toelichting GB] en varen in zout water. Triest, maar hij is het water in gelopen. Je zal maar aan hydrocele [water(zak)breuk] lijden. Een karbouw is een arni [gedomesticeerde waterbuffel] en een waterbunge is een beekpunge. Een nereïde is een watergodin en Poseidon is een watergod. Noma is waterkanker [voortvretende zweer met weefselversterf in de wang] en een waterkers is een cresson. De waterleiding van Sylvius zit in de middenhersenen. Waar vindt men de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie.? Die Watermannen kunnen het goed vinden met elkaar. Kan een desman [bisamspitsmuis] desdochters [di-ethylstilbestrol] hebben? Nee. Ketelwater innemen is waternemen [voor de stoomketel]. Met hydronefrose heb je een waternier [uitzetting van een nier door een verstopping in de urinewegen, zaknier]. Een yapok is een wateropossum [buidelrat]. Een nashi is een waterpeer [appelpeer, rond] en een waterpalm is een nipa [atappalm].

4. Een hookah, nargileh of shisha is een waterpijp. Waterspinazie heet ook wel kangkung. Een waterspuwer is een gargouille of spijer. Een clepsydra is een wateruurwerk. Bij 'waterval' moet je ook denken aan cascade en cataract. Je zult maar hyponatriëmie hebben ... [watervergiftiging]. Hebben jullie een boiler of een geiser? We reisden soms per hydroplaan [glijboot met luchtschroeven = propellers], ook wel per clipper [= vliegboot, een klipper is een boot]. Tussen de Scheur [rivier bij Rozenburg] en de Noordzee ligt de Nieuwe Waterweg. Een prise d'eau is een waterwin(nings)plaats. Na de waterzo [in water gekookte en opgediende vis] smaakt die waterzooi [(Gents) gerecht van in groente gekookte, met het nat opgediende kip] maar al te goed. Een waterzwijn is een capibara.

5. Een watt is een joule per seconde, dus een jouleseconde is een watt. Een Wp is een wattpiek (maximaal vermogen zonnepaneel). "Wauwie," [wauw, wow] riep de wout [politieagent – ook: wauw], "wat een wauwe [gunstige] wind!". De WCC is de World Council of Churches = Wereldraad van Kerken (organisatie van een aantal
niet-rooms-katholieke kerken
). Een wauwelaar is een kletsmeier. In web 2.0 [web als sociaal, interactie netwerk] kijk je niet gek op van webapps. Dit is een web-only [bnw., niet via gewone winkels] aanbieding. Een wayaka is een pokhoutboom. Inderdaad: de Akte van Afscheiding en Wederkering stamt uit 1834 [resultaat: de Christelijke Gereformeerde Kerk]. Zie je verband tussen 'paraisseren' [verschijnen] en 'parousie' [wederkomst (ook van Christus)]? Ja, enigszins. Dat is een kwestie van poets wederpoets [ook: poets wederom poets = leer om leer, ook lap om leer, gelijk met gelijk vergelden, oog om oog, tand om tand]. Hij sloeg met zijn wedge [golfclub] het wedgwood [Engels porselein] aan stukken, toen iemand hem een wedgie [onderbroek in bilnaad trekken, birren] gaf. Mijn buuf [buurvrouw] is weef [weduwe]. Zij is lid van de Orde der Weefsters [de vrouwelijke pendant van de Orde van Vrijmetselaren].

6. In de lange week [van Hemelvaartsdag tot Pinksteren] hebben we vakantie. Ze noemen dat "Het Weeltje" [niet in wdb.]; het is een waal [weel, waai – kuil door zandafgraving]. Een weepie [ie] is een tearjerker [tranentrekker]. De weetal kwam met heel wat ditjes en datjes. De Derde Weg wilde echt de verhouding Rusland-VS verbeteren. Mijn bericht op GeenStijl is (weg)gejorist [jorissen = bij modereren van sociale media, etc. berichten wissen, verwijderen]. Wij weten dat wei paracaseïne [melkserum, hui] is. Het boek beschrijft de werdegang [ontwikkelingsgang] van de weidegang [koeien laten grazen in de wei]. Weid uw ogen! [Laat ze rondgaan!]. Het pasgeboren veulen [nuka, nuchter kalf] stond nog wat wejiewerig [wankel] op de benen. Al met al is dit een tafeltje-welbereid [een welvoorziene dis].

 


zondag 19 maart 2023

3194 Dictee woensdag 22-03-2023 (2) – dictee Zoek de fouten √

Dictee – dictees [3194]

Zoek de fouten

T.g.v. het Groot Dictee Heiloo 2023 kwam het regionale blad Uitkijkpost met de volgende opgave:

Zoek de fouten in onderstaande 2 zinnen.

Zin 1

Wie heeft er nooit een eerste liefde gekend? Dat weeïge, soms gekmakende gevoel wanneer je je in de onmidellijke nabijheid bevindt van iemand die je in stilte aanbid.”

Zin 2:

De eerste keer verliefd zijn is een ervaring van jewelste, want je hebt zoiets nog nooit eerder gevoeld. Knikkende knieeën, een gênante rode blos op je wangen, je gaat hakkelen, droomt voortdurend weg en ziet ertegenop om je liefde te verklaren. Kortom, je spreidt het gedrag tentoon van iemand die door een van Cupido’s pijlen in het hart is geraakt.”

De fouten staan verderop na 25 witregels …


























Zin 1, fout 1: onmidellijke --> onmiddellijke

Zin 1, fout 2: aanbid --> aanbidt


Zin 2, fout 3: van jewelste --> vanjewelste ***

Zin 2, fout 4: knieeën --> knieën

Zin 2, fout 5: ertegenop --> ertegen op (los, 'op' hoort bij opzien)


*** GB en VD schrijven: vanjewelste. In de toelichting in de online-GB (www.woordenlijst.org) staat bij lemma ‘vanjewelste’ dat ‘van je welste’ en ‘van jewelste’ ook wel mogen. Die toelichting speelde kennelijk geen rol.

 


3193 Dictee woensdag 22-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (885) √

Dictee – dictees [3193]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2016 (11), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (885)

Oefendictee november 2016 (11)

1. Hij gebruikte vaak een tribrachys [versvoet: 3 x kort of onbeklemtoond] in zijn tribrachische verzen, waarin hij het op het oog toch traneloze tranendal beschreef. In de trezoor [schatkamer] ontwaarde hij onder de travee [deel gebouw onder gewelf] van trascement [mortel bestaande uit kalk en tras, soms met bijvoeging van zand] een helaas trashy [waardeloos] traktaat [verdrag].

2. De chemicus bestelde bij de groothandel tributyltin [giftige stof, o.a. in scheepsverven], trihydroxybenzoëzuur [galluszuur, voor productie inkt en antioxidant], triglyceride [bv. natuurlijke oliën en vetten], trotyl of trinitrotolueen (afko: TNT) en tri-joodmethaan (jodoform, voor wondbehandeling).

3. Triple P of PPP staat voor: people, planet, profit en TQM (total quality management) voor ikz (integrale kwaliteitszorg). De triple A, AAA, is een bankrating.

4. De rekening bedroeg, vreemd en jammer genoeg, twee miljoen dertig euro. Ik kreeg de tuyau [BE: tip] dat mijn buuf (in feite: bon pour le badinage non pour le mariage = goed om mee te dollen, niet om mee te trouwen) toch, oorspronkelijk golddigger [gulpenduikster – met rijke man!] zijnde, richting twaalf en een half jaar gehuwd zijn met die rastaquouère [snoeshaan], nouveau riche [parvenu], monsieur Jourdain [rijke burger die zich in adellijke kringen belachelijk maakt], lebemann [rijke die zich uitleeft in zinnelijke genoegens], of zo u wilt croesus [zeer rijk man, à la Croesus], gaat.

5. In die twee-onder-een-kapper wonen twee tweelingen, die Tweelingen zijn [ook: andersom!]. In dat vierpersoons huishouden slapen zij op een tweepersoonsbed [lits-jumeaux is al twee bedden, mv. lits-jumeauxs]. Een van de twee liep kortelings het [cijfers]
100m-record met twee tienden [van een seconde] aan flarden. De ander speelt cuatro in een typico-orkest. NB met cuatro kom je in VD niet bij dat typico-orkest, met cuatro* wel ... [immers: cuatro's is het enige voorkomen ervan].

6. Ik ben het huis uit gebonjourd, zeg maar: de laan uit gestuurd. Ik had er te veel onzin uitgeflapt. De uhd'er [universitair hoofddocent] had allemaal ugli's [citrusvrucht] in mijn uggs [ugg = laars] gedaan.
Uche-uche [wel (re)duplicatie, maar klinkerbotsing!], helpt een ufostudie met een publicatie in het Reto-Romaans echt tegen ufoangst? Gebruik van het woord 'uberteit' [Frans] vind ik überhip, vooral als een vrouw over tijd is, terwijl haar man werk in overtijd verricht. Het woord 'überschwänglichkeit' [overdreven enthousiasme] komt uit het Duits.

7. Het was hartje winter. Hoe hard je je daartegen? De (Olympische) Winterspelen staan voor de deur. De jager schoot een Schots sneeuwhoen. Ik niet, maar wie heeft de bigfoot (yeti) wel eens gezien? Be blizzard [zware sneeuwstorm] onttrok de arrenslee aan onze perceptie. De boeran [hevige noordoostenwind met driftsneeuw] is een steppeverschijnsel in Siberië en Rusland. Dat je me negeert: het laat me echt siberisch. De bruchharsch [bevroren harde bovenlaag] ligt boven op de zachte sneeuw. Mijn opa heeft capitis nives (sneeuwwit haar). Wat is corniche ? Antwoord: een rand van stuifsneeuw. Op het fjeld [hoogvlakte Noorwegen, Zweden, boven sneeuwgrens] lag firn [korrelig sneeuwijs], geen fondantijs [beschuitijs – met gesmolten sneeuw erop]. De irbis [sneeuwpanter] keek naar de iglo bezijden de gletsjer. Mijn overhemd is nive candidor, witter dan sneeuw. Een nivometer meet sneeuw en nivôse is de sneeuwmaand (in de Franse Republiek). Wordt het een vroege en/of een witte paas? De sint-bernardshond (de huidige is met een mastiff gekruist) had – als je het hem vraagt – een eau-de-vievaatje [aquavit, brandewijn] rond zijn nek. In die slush [smeltende, papperige sneeuw] kan ik niet skiën, dan maar après-ski [vertier na het skiën]! De prince charming, de prins met het witte paard, vindt zijn oorsprong bij Sneeuwwitje (die van de zeven dwergen, in die (Walt) Disneytekenfilm). [***] In het café werden royaal advocaatjes, alcopop [lijkt qua smaak en verpakking op frisdrank], armagnac [verwant aan cognac], booze [alcoholische drank], breezers [mixdrank op basis van rum], campari [een rode bitter], chicha [bedwelmende drank uit gegiste mais], cobbler [wijn, suiker, sinaasappelschillen en fijngemalen ijs], cider [uit gegist appel- of perensap], limo(nade), gargantueske [overdadig] fosco's [Italiaanse koude drank], gerstekoffie [moutkoffie], half-om-halfbier [bv. donker en licht], zelfs kalmerende julep [zjuu-lèhp – medisch; verkoelende en kalmerende drank], kasiri [SR, uit cassave], kattenpis [dat is geen kattenpis: dat is niet mis!], kava of kawa [bedwelmende drank uit de peperstruik] (NB cava is een mousserende wijn, gemaakt volgens de méthode champenoise – vgl. de méthode traditionnelle = buiten de champagnestreek), kinadrank [bast kinaboom], kir [droge witte wijn + crème de cassis] (kir royal = met champagne), koemis (bedwelmende drank van de Kalmukken), laaf- [verkoelend] en laxeerdrank [laxerend], likorette [verloflikeur], longdrink [hoog glas: alcohol + vruchtensap, ijs, etc.], mazagran [koude koffie, mineraalwater en cognac], mede [honingwijn], meidrank [bloedzuiverend middel, tegen scheurbuik, jeuken, etc.], milkshake [melk, roomijs en vruchtensap] – mjammie! –, orgeade [amandelpers], oxycraat [mengsel van azijn, water en suiker of honing (als verfrissende drank)], pantagrueleske [overdadig] paraguaythee, peyote [cactusdrank met hallucinogene werking] en podosiri [SR, drank açaibessen – ah-saa-jie], pulque [Mexico, uit sap van agave], punchbowl [wijde glazen kom!] en radler [bier + frisdrank], rotterdam [mineraal-, soda- of spuitwater met een scheutje elixer of pomerans], rumpunch [hete drank van rum met water, suiker en citroen], sake (ook: saki – rijstdrank), schelvispekel [kruidenbitter – vroeger: Vlaardingse vissers], shandy [limonade, bier, 1% alcohol], slappe sloerie [gore drank], sorbendrank [lijsterbes] als spécialité de la maison, spanjool [rode bessenjenever + jonge jenever], sterkedrank (GB ook: sterke drank – in toelichting!), swietendrank [Fries, uit gedroogde rozijnen], (het) te-drinken = drank, tequila = uit agave, Mexico, tequila sunrise = cocktail met sinaasappelsap en grenadine [limonade], tweedrank [niet-alcoholisch, twee verschillende vruchten], vermout [witte wijn + alsem, etc.], een vieuxfantasie(tje) [brandewijn], een whip [witte wijn, suiker, citroen en geklutste eieren], whist – thee, suiker, citroensap en rode wijn, wodka [nationale drank Rusland en Polen – ook: vodka – VD/GB] en yakult [zekere melkachtige drank] (Hoe was de zin ook alweer? Zie [***]!) geserveerd.

8. Hij wilde me vernachelen [beetnemen], maar ik verknoertte [verknoerten = verknoersen = verkroppen = verbijten, opkroppen] dat. Hij heeft het bij mij helemaal vermontevioleparkt, vermoost [verknoeid]. Hij was moe, moeër, moest [meest moe], vermoeidst dus.

 


zaterdag 18 maart 2023

3192 Dictee dinsdag 21-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (884) √

Dictee – dictees [3192]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2016 (10), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (884)

Oefendictee november 2016 (10)

1. Hier zijn al onze biljetten: B-biljet (belastingbiljet voor de aangifte van inkomsten- en vermogensbelasting), C-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting – ib – voor buitenlands belastingplichtigen), E-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting verkorte versie), F-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor nabestaanden van een overledene), M-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor wie een deel van het jaar buitenlands belastingplichtig is), O-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting voor ondernemers), P-biljet (in NL: aangiftebiljet inkomstenbelasting uitgebreide versie), T-biljet (in NL: biljet waarmee een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting, en aan premies AOW of AWW kan worden teruggevraagd), Tj-biljet (in NL: teruggavenbiljet jongeren, biljet waarmee personen jonger dan 30 jaar een te veel betaald bedrag aan loon- en/of dividendbelasting en aan premies AOW of AWW kunnen terugvragen), tov-biljet (in BE: biljet waarmee tram- en busreizigers goedkoop met een taxi kunnen rijden, de letters staan voor taxi, openbaar vervoer) en VT-biljet (in NL: aangiftebiljet voor voorlopige teruggave). Verder nog: geleibiljet, heen-en-terugbiljet, 50 eurobiljet (vijftigeurobiljet), cruzeirobiljet [vroegere munt Brazilië – BRB – thans real = BRL], en vrijbiljet.

2. Met '*belasting*': AOW-belasting (NL, ook: AOW-heffing – Algemene Ouderdomswet), CO2-belasting [CO2-heffing] en doorkijkbelasting (BE: belasting op vermogen dat in een offshoreconstructie aan het oog van de fiscus onttrokken wordt = kaaimantaks).

3. Met '*tax*': animal disputax (iemand die redetwist louter om te redetwisten), ataxie (medisch: stoornis in de samenwerking van de spieren), chemotaxis (biologie: beweging van een organisme in een bepaalde richting onder invloed van een chemische prikkel), cytotaxonomie [zekere classificatie], epistaxis (medisch: neusbloeding), reotaxis (beweging van organismen gericht volgens de stroom van het water), taxfreeshop, taxusbeplanting [taxus = venijnboom], taxiën [van vliegtuig], taxis (biologie: beweging van vrij levende organismen of cellen, gericht door een prikkel), taxol (kankerremmend medicijn), taxon [biologie: naam voor categorieën als variëteit, soort, geslacht, familie enz. (door H. J. Lam ingevoerd)], taxshelter [bedrijf betaalt minder belasting] en taxshift [belastingverschuiving], taxiondernemer en privétaxi.

4. Binnen artikelen komt '*tax*' voor bij: ADCA (autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ziekte waarbij een degeneratie van de kleine hersenen optreedt)), betjak (= betjah; fietstaxi in Indonesië), buxi [lijntaxi: bus + taxi], cab [taxi in Engeland], douglasspar, ebit [earnings before interest and taxation = bruto bedrijfsresultaat vóór rente en belastingen, gebruikt als maatstaf voor de operationele gang van zaken in een bedrijf ], ebita [earnings before interest, taxes and amortisation = bruto bedrijfsresultaat vóór rente, belastingen en afschrijvingen (op goodwill), gebruikt als maatstaf voor de operationele gang van zaken in een bedrijf], ebitda [earnings before interest, taxes, depreciation and amortization = bruto bedrijfsresultaat vóór rente, belastingen, afschrijvingen (op goodwill) en herwaarderingen, gebruikt als maatstaf voor de operationele gang van zaken in een bedrijf], écriture artiste [impressionistische prozastijl, gekenmerkt door ongewone woordvorming en syntaxis], porseleinrijden [vrijen achter gesloten gordijnen in taxi], snottebel [ook: slonzige vrouw], surtaks [belastingverhoging tot bescherming van bijzondere belangen], Standaardnederlands, takin (gnoegeit, rundergems) en vetprijzen [van geslachte rund + gezellige avond].

5. Met '*taks*': Bataks (bnw.: van de Batakkers), ecotaks, kleptocratentaks [rijken, graaitaks, voor hoge salarissen], kopvoddentaks [hoofddoekbelasting], obesitaks [op dikmakende – GB – producten + reclame ervoor], paktaks [verpakkingen], robinhoodtaks of -belasting [topinkomens belasten t.b.v. lage inkomens], stootaks(!) [aks, bijl], takschurft [tak, perenboom], taksshift [zie eerder: taxshift], takshita (traditioneel Marokkaans gewaad bestaande uit een jurk en een veelal rijkversierde overjurk, door vrouwen gedragen ter gelegenheid van feestelijkheden e.d.), tobintaks [belasting op financiële transacties], tweetaks (in NL: belastingstelsel met een uniform ib-tarief en een toptarief) en vlagsurtaksen [bevordering in- en uitvoer onder nationale vlag]. Binnen artikelen komen we ook nog de teckel [hond] tegen.

6. Uiteindelijk was die partneruil(!) van de oehoesoort de wijste van de twee.

7. Single spelen is singelen en bij dubbelspelen wordt er gedubbeld.

8. Die Simpelmans is geen saaimans. Ook op silvesteravond [oudejaarsavond] werkte hij als sylvester [mijnbouw: stijlentrekker].

9. Bij zo'n simulacre [schijnvertoning] kun je toch niet lijdzaam sine ira et studio [onpartijdig, onbevooroordeeld] blijven!

10. De cytoloog [celkundige – celbiologie], een gekend zytholoog [bierkenner], woonde een lezing over sitiologie [ook: sitologie, voedingsleer] bij.

11. In Marokko was de sirocco [hete woestijnwind] verzengend. Ze spraken Darija [in Marokko gesproken variant van het Arabisch] en ontcijferden Tifinagh [Berberschrift, Berbers symbolenschrift]. De taal van de Berbers is het Tamazight.

12. Volgens de sjoumer [controleur op de kasjroet, geheel van joodse spijswetten – meervoud: sjomrim] werd er in de sjtetls [kleine joodse gemeente, m.n. in Oost-Europa] veel gesjaukeld [heen en weer bewegen bij gebed, ook: sjokkelen] en gesjouweld [babbelen, kletsen].

13. Na het slamdancen [bij popconcert met z'n tweeën opspringen en op hoogste punt elkaar een duw geven] en voor het slapengaan keken ze nog een slashermovie [zeer bloederige horrorfilm].

 


donderdag 16 maart 2023

3191 Dictee maandag 20-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (883) √

Dictee – dictees [3191]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2016 (9), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (883)

Oefendictee november 2016 (9)

1. Hoe zit het met '*patat*'? Nou, zo dus: chasse-patate: (wielersport) achtervolging van de koploper(s) door een of enkele renners uit het peloton, die echter niet in staat zijn het gat met de vluchters dicht te rijden en daardoor kilometerslang zinloos tussen koploper(s) en peloton blijven rijden, veel samenstellingen met 'patat' zoals patatgeneratie en -sector, patatduif = snackduif, (patates) frites, patati en patata: (BE, spreektaal) enzovoort enzovoort, en dergelijke onzin meer, een patatje = een friet(je), een patatje oorlog, een patat(je) met, ook wel [SR] pataat voor patat, ook patat voor aardappel, een baal patat, patatvos = stadsvos, een patat geven of krijgen [klap, slag], ga patatten planten! [loop naar de maan!], zo zat als een patat [stomdronken], een patatje speciaal, een patatje stoofvlees, (BE) tussen de soep en de patatten [snel tussen andere bezigheden door], voorgebakken patat (friet), één patat zonder, graag, en het zout op de patatten niet verdienen (= heel weinig).

2. Verder nog iets met '*friet*'? Ja: boerenfriet en nefriet (zoek maar op – delfstof, lijkt op jade) en weefriet (riet(!) - weefkam). En '*frites*'? Ja: pommes frites (de heel fijne heten: pommes allumettes), fritessoort en -stalletje.

3. Wat vinden we met '*sacre*'? Antwoord: amour sacré de la patrie (heilige liefde tot het vaderland), consacreren (r.-k. – wijden; niet algemeen ook: consecreren), facts are sacred (de feiten zijn heilig (onschendbaar), maar wat men ervan denkt of zegt, is vrij), feu sacré [heilig vuur] (heilige bezieling, geïnspireerde toewijding), massacre (gruwelmoord, bloedbad, ook: (niet algemeen) fiasco), massacreren (gruwelijk vermoorden = afmaken, ook: verknoeien), monstre sacré = geheiligd monster, sacredieu = verkorting van sacre-nom-de-Dieu = een bastaardvloek, sacreren = heiligen, wijden, vermassacreren = vernielen, ook: geheel verknoeien en(!) massacrematie. Bij de voorbeeldzinnen komen we nog geconsacreerde en ongeconsacreerde hostie tegen en binnen artikelen nog: S.C. = Sacré Coeur, congregatie van de zusters van het Heilig Hart van Jezus, in sakkerju (bastaardvloek) is 'sakker' een verbastering van 'sacre', sacra conversazione (mv. sacre conversazioni) = (kunstgeschiedenis) afbeelding van de maagd Maria met het Christuskind omringd door heiligen, zogenaamd met elkaar in gesprek, pyxis (doosje van goud of zilver, bevat geconsacreerde hosties), ouwel (ongeconsacreerde hostie) en het Corpus Christie, (rooms-katholiek) het H. sacrament, de geconsacreerde hostie [H. = heilig].

4. Niet veel op '*sacer*': ignis sacer [tsj] [letterlijk: heilig vuur] (medisch – kriebelziekte of belroos), morbus sacer [letterlijk: heilige ziekte] (medisch, eufemistisch: epilepsie), sacerdotaal [s] (priesterlijk) en massaceremonie. Verder niet in voorbeeldzinnen, wel binnen artikelen: sacra = heilige zaken (van sacer = heilig) en sacraal = heilig, geheiligd, gewijd.

5. Dan nog '*sac*' (een selectie): abc-transactie [meteen doorverkopen], auri sacra fames (de vervloekte honger naar goud), Biblia Sacra (Heilige Schrift), ex falsa causa (op grond van valse oorkonden of getuigenverklaringen), fidus Achates (trouw gezel), heriditas sine sacris (een buitenkansje), laudator temporis acti (een lofredenaar van het verleden, van de oude tijd, van 'zijn tijd'), modus acquirendi (juridisch: wijze waarop men iets verkrijgt), musis sacrum (aan de muzen gewijd, naam van een bekend gebouw te Arnhem – dan met hoofdletters!, ook van verschillende verenigingen – idem), quoad sacra (wat de geestelijke zaken betreft), res accessoria (juridisch: bijzaak), sacd (super audio compact disc), Saceur (hoogste bevelhebber van de NAVO in Europa, van: Supreme Allied Commander Europe), sacoche (o.a. tas, mv. -n), sacrificium intellectus (het doelbewust ondergeschikt maken van het verstand aan het geloof), sacro-iliacaal = van, betreffende het heiligbeen en de darmbeenderen, tempus actum (de verleden, de 'oude' tijd), antiabortusactivist en trisacharide.


3190 Dictee zondag 19-03-2023 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 250 RL √

Dictee – dictees [3190]

Wekelijkse dicteetest 250 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 750


1. Een ………… voor 'beheksen' is '…………..'

a. frisisme                                       tsjoenen

b. friesisme                                     tjoenen

c. friesisme                                     tsjoenen

2. Een echte ………..., die …………… (internet).

a. celeb                                  speedy gonzales.

b. celeb                                  Speedy Gonzales.

c. cieleb                                 Speedy Gonzales.

3. De ………………. is een van de bekendste ……...

a. kajapoetiholie                          oliën

b. kajapoetiolie                            oliën

c. kajapoetiholie                          olieën

4. ………….. zijn ………………..

a. Spiraalbloks                                blocnotetjes

b. Spiraalbloks                                blocnotejes

c. Spiraalblocs                                 blocnotejes

5. De sponsdrager op …………. heette …………….

a. Golgotha                                         Stephaton

b. Golgota                                           Stephaton

c. Golgota                                           Stefaton

6. Spotheiligen zijn o.a. Sint-………. en Sint-………..

a. Lorts                                          Rijnuit

b. Lords                                         Reinuit

c. Lorts                                          Reinuit

7. De ………….. wordt afgekort met ………....

a. Small Scale Integration                         SSI

b. small scale integration                          SSI

c. small scale integration                          S.S.I.

8. …………… is …………....

a. Staalhoudend                                    staal bevattend

b. Staalhoudend                                    staalbevattend

c. Staal houdend                                   staal bevattend

9. De …………. zijn in Friesland gefokte …………..

a. stabeis                                   staande honden

b. stabijs                                   staande honden

c. stabijs                                   staandehonden

10. Een …………. vind je in India, net als de ……...

a. stambha                                               ashram

b. stambha                                               asjram

c. stamba                                                 asjram


Oplossingen [250]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [250]

1a 2b 3a 4c 5a 6c 7b 8a 9b 10a


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


3189 Dictee zondag 19-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (882) √

Dictee – dictees [3189]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee november 2016 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (882)

Oefendictee november 2016 (8)

1. Na het drinken van taffia [rum uit suikerriet] en ratafia [fijne likeur] gingen ze raffia [palmvezels als bindsel] kopen. Bij de mocromaffia [Marokko] steken ze vaak een saffiaantje (saffie = sigaar, sigaret) op. Ook de cybermaffia is maffia-achtig. Met epitafia (enk.: epitafium) of epitafen (enk.: epitaaf) worden grafschriften bedoeld.

2. Doe maar gewoon (niet bijzonder dus), doe maar recht op en neer. Heb jij weleens seks in de missionarishouding (zie de Dikke Van Dale), een (recht-)op-en-neertje, bedreven? Die strip staat bekend om zijn recht-op-en-neerkarakter [recht op en naar = 'gewoon']. Een
recht op-en-neer is trouwens een gewone (oude of jonge) klare [jenever]. Een cilinderzuiger gaat (recht) op en neer.

3. Hij schrijft altijd erg rechtop (steil), hij zit rechtop in bed, hij loopt en zit rechtop en hij kan zich op het gladde ijs moeilijk rechtop houden. Punkers dragen stekelhaar, rechtopstaand haar (hanenkam, mohawk). Door de boze droom schoot hij rechtop. Voordat je een paal de grond in slaat, moet je deze rechtop zetten. Een aardse kijker geeft een rechtopstaand beeld. Het achterlijf is het achterste deel van het lichaam van niet-rechtop gaande dieren. Een antefix is een rechtopstaande siertegel. Een bilboquet is een soort van duikelaartje [ook: vangbekertje met ermee verbonden bal]. Een cromlech is een laatneolithische steencirkel, bestaande uit grote rechtopstaande stenen, die om een nog grotere steen geplaatst zijn. De homo erectus is de rechtop gaande mens. Wat is de structuur van een ithyfallisch vers? Antwoord: – ⌣ – ⌣ – – [streep = lang, boog = kort]. Een keeshond heeft rechtopstaande oren. Ook een loutrofoor (hoge vaas, ca. 1 meter) heeft rechtopstaande oren. Een orthostaat is een rechtopstaande stenen plaat. Een pinguïn is een rechtop gaande watervogel. De pithecanthropus erectus (letterlijk: de rechtop lopende mens) wordt ook javamens genoemd. Een plusteken is een rechtopstaand kruisje. Uit eerbied en bewondering gingen we rechtstaan na de uitvoering van de passion [pah-sjohn] (passie). Een ezel heeft steiloren: rechtopstaande oren (een wolf ook!). Water trappen doe je rechtop in het water. Een zeepaardje(!) zwemt rechtop. Een zoutzak zit niet rechtop.

4. Ziehier een rijke oogst aan '*quis*': (het communautair) acquis [k, niet: kw] (totale verzameling wetten van de EU], acquisitie [kw – verwerving], een aliquis in omnibus, nullus in singulis (iemand die een beetje thuis is in alles, maar niets geheel beheerst – een manager weet steeds meer van steeds minder tot hij niets van alles weet; een expert weet steeds meer van steeds minder tot hij alles van niets weet), antiquiseren (antiek doen lijken), cadavre exquis [k] (een collectieve tekst), ceux qui savent (zij die (het) weten), conquistador (Spaanse veroveraar van Amerika in de 16e eeuw), croquis [k] (schets), exquis [k] (exquise, meer exquis, meest exquis – GB ook: exquiser, exquist – exquisiet = uitgelezen, voortreffelijk), franquist en franquisme [k] (politieke beweging Spanje), fresquist (frescoschilder), grootinquisiteur (voorzitter), haud passibus aequis [kw] (van navolgers: ver achterblijvend bij hun voorbeeld), le goût de la perfection qui stérilise (het onvruchtbaar makende verlangen naar volmaaktheid), maquisard en maquis(e) [verzet Zuid-Frankrijk 1942-1944], perquisitie [kw] (o.a. huiszoeking), qui s'excuse, s'accuse (wie zich verontschuldigt, bekent daardoor juist dat hij schuldig is), quisling [kw] (collaborateur), cuisse [kwies] (culinair: gedeelte van een (gebraden) kip), reconquista (Iberisch Schiereiland heroveren op de Moren), requisitoir (eis OM = Openbaar Ministerie), sum qui sum (Ik ben die Ik ben, Exodus 3:14), ubiquist (voelt zich overal thuis), utraquist (calixtijn = avondmaal met brood én wijn) en ventriloquist (buikspreker).

5. Ten slotte nog wat hits op '*quic*': aquicultuur [visteelt, piscicultuur], donquichotterie [handeling of handelwijze die voortspruit uit onpraktisch en onberedeneerd idealisme], omne animal post coitum triste, praeter gallum qui cantat (na de coïtus is elk dier terneergeslagen, behalve de haan, die kraait), quiche [hartige taart], quiche lorraine [met spek en kaas], quick-and-dirty [snel, mindere kwaliteit, goedkoper], quick ratio [kengetal liquiditeit onderneming], quickstep(pen) [dans], quicunque vult (ieder die wil) en paddenstoelen- en tonijnquiche.

6. Dan nog '*quia*': credo quia absurdum (ik geloof het omdat het absurd is), reliquiarium (reliekschrijn of -houder) en colloquia docta (mv. van colloquium doctum = toelatingsexamen universiteit).