2956 Dictee donderdag 13-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (725) √

Dictee – dictees [2956]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 132, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (725)

1. De twee-eiige tweelingen waren allebei Tweelingen. Een toortsloop is een loop met een toorts om het olympisch vuur van Athene naar de locatie te brengen waar de Olympische Spelen worden gehouden. Nog voor het nuttigen van de toast werd er een toost uitgebracht. Een toot is onder andere de greep van een reischaaf of voorloper. De tootschoen (poulaine) is vijftiende-eeuws en nogal puntig.

2. Bij de tootsie [oe – man als vrouw verkleed] was de man dus foetsie. De Philipstop en de politietop werden het eens.

3. Zot als een top is op-en-top toppezot. Top! De koop is gesloten. Is het zenit het toppunt, het nadir is het voetpunt. Er gaat niets boven Groningen en boven Boheemse topaas! Hoe leer je het beste feilloos – dus zonder feilen – spellen, top-down of bottom-up? Geef mij maar een topinamboer (aardpeer), nee geen inkarnaatklaver dus. Gaat een topless zwemwedstrijd sneller?

4. De lezing over topocytochemie [m.b.t. afzonderlijke cellen] was de top of the bill [belangrijkste onderdeel] van het incourante [niet gangbare, niet-gangbare] eendagscongres.

5. De Topografische Dienst [td = technische dienst] maakte vroeger alleen militaire topografische kaarten en bevorderde de topolatrie [verering van (heilige) plaatsen] zeker niet. Toponymie (plaatsnaamkunde) handelt over toponiemen [plaatsnamen].

6. Topos (toop) is een vaste gedachtewending of uitdrukking in de retoriek en de literatuur [GB ook: tt – doe 1 t]. Het vat was toppende vol, boordevol dus. Een zeeman kan onder zijn toppenend (toppenant) staan [op zijn zondags uitgedost]. Wat je daar deed was toppie, beter nog: toppiejoppie! Het toppunt is ook wel het culminatiepunt en het azimut heet ook wel de toppuntshoek [astronomie]. Drink geen koffie met topsterfte [zekere schimmel]. Dat is geen top secret, zelfs niet voor een topscorer uit de top tien.

7. Met haar toque [hoed zonder rand] op hield ze een topzwaar betoog. Toradjaas betekent van, betreffende de Toradja's, de bewoners van centraal Sulawesi. De alchemisten (ook: i) bouwden met de steen der wijzen een toren van Babel. Die ivoren toren zijn ze daarna ook nooit meer uit gekomen.

8. In de torens van Mitscherlich vinden technologische processen plaats. De mp van Nederland zetelt in het Torentje. De eenheid van druk in de vacuümtechniek is de torr [symbool: Torr – internet], die komt van Torricelli.

9. En toen sloegen bij de veertigjarige vrouw na de torschlusspanik [angst geen kinderen meer te krijgen] de stoppen geheel door.

10. We kennen de Turkse tortel in Nederland pas sinds 1949. Een tortellini is in feite een minitortelloni. En die zijn Italiaans, de tortillachips of tacochips zijn van Spaanse of Mexicaanse makelij.

11. De whigs en de tory's bepalen de politieke agenda van het United Kingdom (UK). Of hebt u liever de VK van het Verenigd Koninkrijk? Ik tos altijd voor de wedstrijd (Ik doe de toss]. De Toscanen roken soms toscaners. Een tostitoaster heet in goed Nederlands een tosti-ijzer. De totaal is in de filmkunde de opname van de gehele scène, een 'long shot', de totaalopname en de close-up zijn weer iets heel anders. Het total design is de huisstijl en total hip is het operatief vervangen van zowel heupkop als heupkom door een prothese. Mijn wagen was total loss en nu dus t.t. of tota tua dan wel totus tuus, verzekeringsmaatschappij! Overigens is het daar een janboel
tot-en-met. Met een toucheerhandschoen voer je bijvoorbeeld een rectaal toucher uit, de touch in Chaplintouch is een karakteristiek trekje, een touche is een aanraking bij het schermen en een touché is een treffer bij het biljarten (of: het aanraken van de speelbal met keu of anderszins voordat men speelt). Een touche-à-tout heeft over al die woorden wel een uitgesproken mening en zal die ook zeker geven.

12. To the point [verbogen bnw.: to the pointe] is ter zake en een
toties-quotiesaflaat [aflaat = kwijtschelding van zonden] kun je bij elk kerkbezoek verdienen.

13. Uitentreuren is tot in den treure. 'Zijn fiets plakken' is een totum pro parte [geheel voor deel – band], 'zijn gastvrij dak' is een pars pro toto [deel voor geheel – huis]. Welke tour de bâton [truc], welke tour de passe-passe [goocheltoer] werd er nu weer uitgehaald? In de Tour de France en de Tour Féminin is er altijd wat. Het is een tour de force [krachttoer] om alles weer goed te krijgen. Touristclass heet in goed Nederlands toeristenklasse. Bij een tournée générale geef je een rondje, bij tourner casaque laat je de huik [lange kapmantel zonder mouwen, voorheen zowel door mannen als vrouwen gedragen] naar de wind hangen.

14. Een tourniquet is een kruisrad. De kreet 'bij Toutatis' is een grappig bedoelde krachtterm en refereert aan een Keltische oorlogsgod. Met t.à.t., tout à toi, of t.à.v., tout à vous, kun je heel goed een brief afsluiten. Een touterrek is een trapeze en een touterpaard een gewestelijk hobbelpaard.

15. Ik doe tout mon possible [al het mogelijke] voor tout le monde [iedereen], gajes, rapaille, tuig en geteisem incluis.

 

2955 Dictee woensdag 12-10-2022 (2) – dictee Groot Juridisch Dictee Amsterdam √

Dictee – dictees [2955]

Groot Juridisch Dictee van ELSA – studentenorganisatie Amsterdam – 2022

Anekdote (auteur: Edgar Du Perron)

1. Tijdens het slaapverwekkende pleidooi dat haar tegenpleiter zo-even begon, dacht zij stiekem aan de eerste keer dat zij in deze rechtszaal achter de katheder stond, toen zij als stagiaire bij de oude mr. Moszkowicz in het gevlij trachtte te komen. Haar cliënt destijds was een echte Ajacied. Een pijler van de club, ook in slechte jaren. Niet zo’n stereotiepe gebodybuilde BN’er op de viptribune die het niet verder had gebracht dan aspirant-lid van de fanclub en die de strijders fier en koen nog niet kon onderscheiden van de rechtsback van een middenmoter uit Groot-Brittannië̈.

2. Vast staat dat haar cliënt het toen beter bij een cappuccino met een cakeje had kunnen houden. We kunnen ervan uitgaan dat hij te veel tequila had gedronken. Volgens hem had hij daarna slechts wat staan blèren, maar volgens een undercoveragente in een boerka had hij zich op het Leidseplein uitgeleefd op een abrietje. Gelukkig was hij laagopgeleid, zodat de molotovcocktail die hij naar verluidt had gegooid, onvoldoende ontbrandbare ingrediënten bevatte en de schade beperkt was. Het had de officier van justitie nochtans niet ervan weerhouden te rekwireren tot onvoorwaardelijke hechtenis. Dat worstcasescenario was gelukkig niet uitgekomen. Gelukkig, want op de uitkomst viel geen peil te trekken. De rechter nam het bewijs kritisch onder de loep, en hechtte meer geloof aan de onbevooroordeelde getuige à décharge [GB, VD heeft ook décharge!]. Die gedachtegang had haar de eerste overwinning bezorgd.

3. Maar nu ter zake. Een schrijnend geval. Een adellijke man, ooit Eerste Kamerlid, met een aardje naar zijn vaartje. Hij was een van die oversekste viezeriken die bij tijd en wijle langs een onlineverbinding vrouwen had lastiggevallen. Daarover moeten we maar niet uitweiden. Toen zijn vrouw achter het onoorbare gedrag was gekomen, had zij dat niet lijdzaam gedragen, maar rauwelijks echtscheiding verzocht. Een dergelijk verzoek wordt te allen tijde toegewezen. Voor de man was het een hard gelag. Hij begon te chicaneren. Zelfs de daarbij behorende kosten die zijn advocaat bij het eerste gesprek terstond begrootte, hadden hem niet afgeschrikt. De berooide advocaat had de klus graag aangenomen. Naderde zijn karwei de voltooiing met dit saaie pleidooi, waarin het ene cliché na het andere van een blocnote werd voorgelezen? Of zou de man niet weifelen de kwestie aan de appelrechter voor te leggen?

4. De herinnering aan haar eerste zaak stemde onze advocate droevig. Wat was zij er met haar overstap naar de familiepraktijk op achteruitgegaan! Maar die ochtend had zij een e-mailbericht ontvangen. Een aanbod om terug te keren naar de strafpraktijk. Niet iets voor bangeriken, maar geschikt voor haar. Ze zou het wagen! Al had het college van B en W op voorstel van de burgemeester vermoedelijk wel verhinderd dat haar eerste strafzaak na zeventien jaren weer over het kampioensfeest zou gaan …

Ter herinnering aan mr. Max Moszkowicz sr. (1926-2022), een bijzonder mens, een groot pleiter, en lang geleden gewaardeerd gastdocent bij het keuzevak Rechtspraktijk aan de UvA.

 

 

2954 Dictee woensdag 12-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (724) √

Dictee – dictees [2954]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 133, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (724)

Welkom in Breskens (een oefendictee voor 7 juni 2008)

1. Ocharm(en), u bent niet als Boeing 747-passagier maar met uw voituurtje naar het dictee in Breskens gekomen. U bent ernaartoe geracet als een tsunamietje. Het door u begane en wellicht geskatete parkoers (parcours) bracht u via een omweg langs Retranchement en Terhofstede naar ons mooie, robuuste vissersdorp Breskens. U bent geroetsjt, hebt de rust versjteerd en bent toch niet gecrasht? Mocht u de belishabakens geraakt hebben, de EHBO [eerste hulp bij ongelukken] is dichtbij en de dokter nog dichter bij de dicteeplaats. U bent dwaselijk en traneloos in ons aartslelijke en godvergeten aardse tranendal, waar de plaatselijke voetbalclub – ondanks de spits die goed in het elftal past en swell [mieters] en superbe [prachtig] passt – punteloos onderaan staat in de competitie, als met een lading van een coulombtje doorheen (B.-N.) Zeeuws-Vlaanderen gereisd? Het plaatselijke juntabewind [junta = 'regering'] – er was pas een coup [staatsgreep] van samoerai [Japanse ridders] – heeft u toch niet op zijn fluwelen spitzen gefouilleerd en uw fetisj in beslag genomen? De opening van het dictee was met een door veel franje omgeven startsignaal voorzien door een Surinaamse dc [GB: districtscommissaris], die u een Turks geschenk, een baksjisje (baksisje) als extraatje zou uitreiken. Die man is echter opgepakt wegens een dubbelfunctie bij twee organisaties; wel met één naam AOV, maar van twee organisaties: in België het Algemeen Ouderenvoorzieningsfonds – zo hebben we toch nog iets Belgisch, iets Vlaams – en in Nederland het Algemeen Ouderenverbond. Als u verder geen proces-verbaal hebt opgelopen wegens ontbreken van een
WAM-sticker [NL: Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen] – je waant je in Suriname, het niet inwerpen van een luizig 2€-stuk (twee-eurostuk) in de parkeerautomaat of bent lasttiggevallen door benigne [goedaardig, eigenlijk: medisch] Jehova's getuigen [jehova’s] , gaan we er nu voor.

2. U bent te gast in de naar de vroegere gereformeerde kerk genoemde Ontmoeting, een bijgebouw van de Samen-op-Wegkerk, thans deel uitmakend van de PKN [Protestantse Kerk in Nederland]. In de ruimte hiernaast ligt nog een echte statenbijbel. De tekst van deze bijbel is in 1637 vastgesteld op last van de Staten-Generaal, na primordiaal [oorspronkelijk] te zijn vastgesteld door de Dordtse synode. In de tekst vindt u woorden als Krethi en Plethi [Jan en alleman], mincha [namiddagoffer of -gebed], een leviathan (een mythisch monsterachtig waterdier in de Bijbel), kaïnisme [oude vogel in nest doodt de jongere] en de hexameron [het scheppingswerk in zes dagen, volgens de Bijbel]. De komischte (meest komische) van W.F. Hermans' uitspraken is trouwens: "Wat de Bijbel is voor dominees, is de Grote Van Dale voor de overige zeurkousen." Het NBG, het Nederlands Bijbelgenootschap, heeft recentelijk een nieuwe vertaling van het NT, het Nieuwe Testament, uitgebracht. Misschien allemaal saai, maar u zit tenslotte in een kerk, nietwaar. Anders hadt ge u maar eerder moeten bedenken. Andere bijbelsoorten zijn de biblia pauperum [bijbel der armen: met prenten], de bijbel van 52 bladen [een spel kaarten], de Deux-aesbijbel [met een zekere kanttekening in Nehemia – de Bijbel van deux aes], de rabbijnenbijbel en de rijmbijbel. In de kerkruimte zult u geen ave mariaatjes [keer gebeden] of ave's horen [x bidden, de naam van het gebed is Ave Maria]. Het is immers geen rooms-katholieke, maar een protestantse kerk.

3. Aan de inwendige mens wordt ook gedacht. U hebt al geluncht en daarbij knäckebröd [hard en knappend], smörrebröd [plakje roggebrood, etc. GB heeft ook – en VD alleen – smørrebrød] en smörgåsbord [buffet met koude gerechten] gemist. Had u al een inzinkinkje, met wat baguette [stokbrood] kwam u dat te boven. En waren er ook met een Jiddisch-Hebreeuws woord challes, dat zijn broden voor de sabbat? Pas bij het dinertje zal bekend zijn, wie de dragqueen [opzichtig uitgedoste mannelijke travestiet] van dit dictee is geworden. We sluiten deze dag namelijk af met een vorstelijk en prinsheerlijk zondags- of lucullusmaal. Op het menu staat zeker spaghetti met bolognesesaus, een hors-d'oeuvre [voorgerecht], sashimi [Japans gerecht met rauwe vis], rabelaisiaanse [op z'n Rabelais – overdadig en uitbundig] potage [soep], labberdaan [ook: abberdaan, gezouten kabeljauw = zoutevis] en appenzeller [kaas = Appenzeller kaas], camembert [idem], burrito [zeker tortilla] en cottagecheese [hüttenkäse]. Als u zich na afloop nog wilt vermaken: dit dorp heeft geen rosse buurt met mannelijke prostitués, vrouwelijke prostituees, kindprostitueetjes en prostituanten met prostaatklachten. Hopelijk zult u ons aldus voldoende gepromote dorp nog vaak frequenteren en er tijdens uw weekendrecreatie rondrijden. Misschien loopt u nog wel enkele singkès, uit China geëmigreerde Chinezen, tegen het lijf.

4. Over spelling gesproken: een haček is een V-vormig haakje, Marx' leer beheerste Herman Broods en James Joyce' beider laatste roman en mijn lievelingsplanten zijn de ipecacuanha [kina-achtige plant], de eschscholtzia [goudpapaver], de striga [nestelt zich op een andere plant], de strelitzia [paradijsvogelbloem], de ramee [uit de brandnetelfamilie], de look-zonder-look [knoflookkruid] en de deutzia [bruidsbloem]. Ik bekijk ze het liefst in trainingsbloes. Van mycorrhiza spreken we als er een samenwerking, een symbiose, bestaat tussen een plant en een zwam tot wederzijds voordeel (en genoegen ...).

 

 

2953 Dictee dinsdag 04-10-2022 (4) – dictee Groot Aalsmeers Dictee 2022 √

Dictee – dictee [2954]

Groot Aalsmeers Dictee 2022

De vette woorden of uitdrukkingen moesten worden ingevuld.

Een nieuw begin (auteur: Joke van der Zee)

1. De waarom-vraag die oprispte toen de hockeyer in het bijzijn van zijn whiskyvrienden ‘Het grote diëtistenlied’ playbackte, werd naargelang het bacchanaal vorderde, beantwoord toen een van de luchtgitaarspelers – een ongenode yuppie met worstvingers – geen gevoelige snaar meer kon raken.

2. Het was hét moment waarop de leider van het jeu-de-bouleskwintet het minutieus gepoleerde wijnglas van de corpulente éminence grise omstootte en deze niet meer bij machte was het kristallen kleinood van de vinylvloer te grissen, onderwijl prevelend: “Nooit ofte nimmer zal ik meer een bordeauxtje inschenken.”

3. Het moge duidelijk zijn: de hockeyende corpsbal, de innemende innemers, de tot dan toe louter tête-à-tête konkelfoezende sportlui én de langgerokte pastor vonden hun overgewicht niet langer relaxed en gingen zich wijden aan het montignaccen. 

4. Voorheen hadden de eega’s van dit illustere gezelschap, behoudens het gewijde orthodox-protestantse drankorgel, zich beziggehouden met het sonjabakkeren, dat veel rozengeur en maneschijn beloofde, maar zich fel kantte tegen het concurrerende sherrydieet, dat dagelijks een cakeje met rum toestond.

5. “Die sherry’s zijn een aardje naar zijn vaartje”, proestte de grijsaard en keek daarbij in de richting van de luitspeler die even tevoren enigszins tipsy een onemanshow had weggegeven die zelfs gitaarvirtuoos McCartney geliket zou hebben op Facebook. 

6. De rechttoe rechtaan McDonald's-liefhebber rechtte zijn rug, spuwde in zijn klauwen, dirigeerde met handen als kolenschoppen het zootje ongeregeld naar het souterrain en maande eenieder in één keer tot stilzwijgen.

7. De als gulzigaard bekendstaande musicus gaf de goegemeente met zijn zoetgevooisde basstem een wake-upcall en vertrouwde elkeen toe dat wanneer je afvalaspiraties hebt, de slowcooker een echt hebbeding is. 

8. “Zelfs van de jezuïeten is bekend dat zij altijd met hun gewicht hebben gejojood”, gaf de vadsige liefhebber van de Bijbel aan en moest stilaan bekennen dat de gnocchi, spaghetti en flink besuikerde cappuccino’s naar de eeuwige jachtvelden gebonjourd konden worden.

9. Alle aanwezigen, de enige vrouw in het gezelschap incluis, een frêle freule die plompverloren uit de vertellingen van
Duizend-en-een-nacht leek te zijn gewandeld, gaven aan de sterkedrank alsook de door Pavarotti aanbeden Italiaanse deegwaren naar de voedselbank te zullen brengen. 

10. Ten langen leste proostten zij gebroederlijk ter afsluiting van het drankgelag en gaf de lijzige lanterfantende kakker te kennen toch wel zin te hebben om gezamenlijk te gaan chinezen, wat een driewerf hoera opleverde en leidde tot een nieuw a-capellalied: ‘Een nieuw begin’!

 

2952 Dictee dinsdag 11-10-2022 (3) – dictee Groot Dictee Heruitgevonden 2022 – in BE-bibliotheken √

Dictee – dictees [2952]

Groot Dictee Heruitgevonden 2022 – in BE-bibliotheken

In het duister tasten (auteur: Thomas Desmet)

De eerste 2 alinea’s moeten volledig worden opgeschreven. Getallen in letters! Vet zijn de na te kijken lastige woorden.

1. Het is zeven uur tweeëntwintig wanneer ik hem voor de tweede keer opmerk. Een jongeman baant zich nogal schichtig een weg door de sectie over wis- en natuurkunde. Hij duwt zijn koperkleurige hipsterbril verder op zijn neus en kijkt gestrest rond. Over acht minuten sluit de bibliotheek en ik verzamel nog snel de artikels over asymmetrie die ik wil kopiëren voor mijn doctoraat.

2. Het apparaat pruttelt tegen. Moet het systeem net nu worden geüpdatet? Ik word er balorig van en begin nerveus te ijsberen tot het geluid van glijdend papier als muziek in mijn oren klinkt. Terwijl ik de paperassen sorteer, sluipt de mysterieuze man opnieuw voorbij. Hij weigert oogcontact te maken en haast zich om de hoek. En dan gaan alle lichten uit.

Bij het voorlezen van de alinea’s 3 en 4 klonk 19 maal een piep. Dan verschenen 2 alternatieven op het scherm met elk een letter erachter. De ‘correcte’ letter moest je noteren en na de 19 letters genoteerd te hebben, kreeg je 10 minuten om er een zo lang mogelijk (redelijk, bestaand, jury beslist) woord van te maken. Woord niet correct: 0 punten, andere of meer letters gebruikt, dan er beschikbaar waren: 0 punten. Groen is goed, rood is fout! I = hoofdletter i, L is hoofdletter l.

3. Is dit een geënsceneerde thriller? Ik probeer niet te 1 panikeren I – panikkeren A wanneer ik naar mijn broekzakken tast. Waarom ben ik net vandaag mijn smartphone thuis vergeten? Langzaam 2 schreid O – schrijd E ik met mijn stapel duplicaten door de 3 polivalente L – polyvalente K ruimte. Mijn 4 knieën R – knieeën F stoten vrijwel meteen tegen de tafel van een 5 pop-upwinkel E –
popup-winkel U waar ik eerder vandaag nog een 6 capuccino A – cappuccino E kocht. Die portie 7 cafeïne R – caffeïne P had ik beter achterwege gelaten. 8 Tevergeefs E – Te vergeefs U probeer ik sneller te bewegen. Door de 9 grote L – grootte M van de gang klinkt elke voetstap luider. 10 Waart N – Waardt P er nog iemand door de duisternis? Het weinige licht dat nog rest in de ruimte 11 reflecteert R – reflekteert B plots in iemands bril. Deze stress kan onmogelijk goed zijn voor het hoge cholesterolniveau dat recent nog in mijn bloed werd gedetecteerd.

4. “Focus”, prevel ik tegen mezelf terwijl ik de 12 alluminium P – aluminium N deur naar mijn zitplaats 13 open duw A – openduw I. Maar hoe kan ik deze duisternis 14 bagateliseren P – bagatelliseren D als ik hier moederziel alleen 15 ronddwaal E – rond dwaal O? Misschien is de ander wel een 16 delinkwent L – delinquent S? Of, wie weet, sloeg hij reeds enkele 17 cafés G – café's B kort en klein en wacht hij nu zijn beurt af om me zo toe te takelen dat ik zelfs met een 18 defibrillator N – defibrilator L niet meer tot leven kan worden gewekt? Dan is er 19 geenzins W – geenszins V nog een professorencarrière aan mij besteed.

Met de correcte letters

I E K R E E R E M N R N I D E S G N V

had je het woord

K E N N I S V E R M E E R D E R I NG

kunnen maken!

De alinea’s 5 t/m 8 vormden het slot van het verhaal. Daar hoefde men niets mee te doen, ze werden alleen maar voorgelezen!

5. De schrik is wat weggeëbd en ik heb eindelijk mijn werkbureau teruggevonden. In stilte pak ik alles zo minutieus mogelijk samen maar ik blijf tegelijk op mijn qui-vive. Wandelend naar de zijingang probeer ik de situatie niet verder te dramatiseren. Gesloten. Mijn hart stopt even met slaan. “Adem in”, fluister ik. Maakte ik nu maar een zorgeloze wandeling in de zon aan het strand, met een kinderwagen met desnoods drie baby’s erin. “Adem uit”, vervolg ik stil en krijg weer grip op mezelf.

6. Het minste geluid doet me echter opnieuw opspringen en ik beweeg me als een ninja in een verlaten slot vol boobytraps. De hoofdingang lonkt. Ik kan me bijna uit deze netelige situatie bevrijden! Maar ook deze deur blijkt hermetisch afgesloten.

7. Vanuit de duisternis klinkt gerinkel. “Is dit dan toch het einde?”, bedenk ik me. Heb ik me dan nodeloos door dit labyrint van boeken begeven? Wie zal me vinden, gespietst als een varken op een benefieteetfestijn?

8. Ik tast naar de muren en voel haast meteen een lichtschakelaar. Het gerinkel klinkt steeds luider. Hij is dichtbij! Ik druk de knop in en onmiddellijk overspoelt een tsunami aan licht het atrium van de bibliotheek. Hij staat voor me. De jongeman met de hipsterbril. Hij heeft een sleutelbos in de hand. “Ik ben de nieuwe stagiair”, zegt hij, “en het was nogal een klungelige eerste dag.”

 

2951 Dictee dinsdag 11-10-2022 (2) – dictee Groot Krimpens Dictee 2022 √

Dictee – dictees [2951]

Groot Krimpens [Krimpen aan den IJssel] Dictee 2022

Sport en cultuur (auteur: Huib Neven)

1. Wat is een dorp zonder sport en cultuur? Het is als een spinnewiel zonder wol. Onze gemeente [vr.] kan gelukkig over ontiegelijk veel wol beschikken. Zij is erdoor geverfd zogezegd. Recentelijk wijdde zij een cultuurnota aan dit issue. Niet choquerend (ook: shockerend), geen panacee, ook niet op z’n janboerenfluitjes geconcipieerd, maar wel van grote significantie voor de samenleving. Want cultuur verbindt je met elkaar, nietwaar?

2. Aan Ontmoetingscentrum De Tuyter [eigennaam] is de tenuitvoerlegging van het caleidoscopische culturele aanbod toevertrouwd. Als je een opgavenformulier invult, word je op de hoogte gehouden van een potpourri aan activiteiten. Van een chic
avant-gardistisch toneelstuk tot jazzconcerten in boogiewoogiestijl, van rock-’n-rollmuziek tot optredens van een extravagante reggaeartiest of een eloquente stand-upcomedian. Voor elk wat wils. Na afloop van de performance kun je je in het aanpalende restaurant tegoed doen aan een exquis maar efemeer dinertje met ten minste een sliptongetje of een tournedostje en een appetijtelijke crème brûlée toe.

3. De sport is een chapiter apart. Goed voor de ontplooiing van onze body’s. Er zijn mogelijkheden te over in ons emmese [prettig, leuk, fijn] dorp. Heb jij bijvoorbeeld al gerugbyd, gefitnest of gejeu-de-bould? De sportclubs ontvangen je met wijd uitgespreide armen. Hun klant(en)acquisitie laat niets te wensen over. Iedereen is welkom. Het maakt niet uit of je een androgyn [tweeslachtig wezen, hermafrodiet] bent, een lhbti’er [lesbienne, homo, biseksueel, transgender = ‘van geslacht veranderd’, interseks = met mannelijke en vrouwelijke kenmerken], een queer [voelt zich soms man, soms vrouw], een cisgender [zelfde geslacht als bij de geboorte is vastgesteld] of een witte vrouw, sporten is voor Jan en alleman.

4. Al met al kunnen we concluderen dat wie zijn sanguinische
[driftig, vurig] aanleg wil breidelen [bedwingen, intomen], ons weidse cultuuraanbod beter niet kan negligeren [verwaarlozen, veronachtzamen].

 

 

 

2950 Dictee dinsdag 11-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (723) √

Dictee – dictees [2950]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 134, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (723)

1. Touwlava of touwvormige lava op Hawaï heet ook wel pahoehoe. Of die ook touwkleurig, ecru, is weet ik niet. Espadrilles zijn linnen schoenen met touwen zolen (touwzolen). Bij het touwtjespringen heb je touwtjestrekkers en meespringers. In Vlaanderen kun je met een
tov-biljet goedkoop reizen. De letters daarvan staan voor taxi, openbaar vervoer.

2. In de natuurkunde is een tover hetzelfde als een charm, een van de zes quarks. Toverkunst heeft soms iets van quasimagie. We kennen de Japanse, de zachte en de Virginische toverhazelaar. Een toverlamp is een diepzee-inktvis en als je Hanneke of Tanneke heet, loop je de kans om Anneke Tanneke toverheks genoemd te worden. De toverslaap van Doornroosje kwam als bij toverslag. Een towelette is een in eau de cologne gedrenkt tissuetje. Een bekende tovertuin is de tuin van Armida, de armidatuin. Een magiër gebruikt vaak een toverkijker, een veelkleurige caleidoscoop.

3. De feniks is een tovervogel. Het toxischeshocksyndroom is gewoon de tamponziekte.

4. Traangras, jobstranen en mozestraan benoemen hetzelfde begrip: een tropisch gewas. Met zijn tranende ogen begon hij te traanogen. Een tracer is een isotoop van een chemisch element, meestal herkenbaar aan radioactiviteit of een afwijkend atoomgewicht. Een tracasserie is een plagerij.

5. Tracheaal wil zeggen: betrekking hebbend op de trachea [luchtpijp] of op tracheeën [ademhalingsbuis dieren]. De apostolische traditie is de goddelijke overlevering. Deze hockeytrainer-coach was tevens Oranjetrainer. De ervaren trainer-speler was trait-d'union tussen spelersgroep en bestuur. Het re-integratietraject verliep stroef. Als je op een landkaart volgens de orthogonale trajectoriën [= loodrecht op de hoogtelijnen] loopt, ga je verreweg het steilst omhoog.

6. Het domineestraktement was samen met de vergoeding voor het eminente traktaat [uitvoerig geschrift] niet voldoende voor een traktatie. Bij een cryptogram moet je tralala invullen, als het maar zozo [lala] is op een open strook in het bos [tra]. Als je met tramnummer negen naar Scheveningen tramt en je drinkt traminer [witte wijn], dan krijg je trammelant. Als je je tramontane kwijt bent, ben je het spoor bijster (of dronken) en weet je niet meer waar de Poolster is, of je bent in een mistralachtige noorden- en noordwestenwind in de Golf van Lion (Golfe du Lion, bij Languedoc en Roussillon, niet meer in VD) terechtgekomen. Trance is een type housemuziek met stevige dansbeat en zweverige synthesizergeluiden. Tranenbrood [= het brood der ellende] etend liep hij traneloos door het aardse tranendal.

7. De tearjerker [smartlap, tranentrekker] veroorzaakte een tranenrijke tranenvloed. Tranquil (tranquillo, tranquillamente) straalde hij zijn tranquilliteit [kalmte, gerustheid] uit, maar hij had wel een tranquillizer [zenuwtablet] genomen. Op de transen [omloop] van de toren bespraken ze de begrippen transalpien [over de Alpen gaand],
trans-Atlantisch [over de Atlantische Oceaan gaande], Transjordanië [= over de Jordaan] en Transleithanië, de helft van de zogenaamde Dubbelmonarchie (vgl de rivier de Leitha). Een transceiver heeft een wereldwijd bereik.

8. De transcendente meditatie (tm) komt uit de oosterse filosofie. De transfo [transformator] in Vlaanderen was kaduuk. De transformationeel-generatieve grammatica (afkorting, zie lemma 'transformationeel': tgg) is afkomstig van de bekende Noam Chomsky. Transferrine is een ijzer bevattend en transporterend glycoproteïne in serum dat in tegenstelling tot hemoglobine geen heem [kleurstof van hemoglobine] bevat. Dit alles ware niet te verwarren met transfer-RNA (overdrachts-RNA, t-RNA).

9. U vroeg zich trouwens af hoe de andere helft in item 7 heet? Ja, jawel, jazeker: Cisleithanië.

10. Wacht ons een mariene transgressie [uitbreiding zee over land] ? Met Amersfoort en Apeldoorn in de transgressiezee?

11. Transilluminatie (diafanoscopie) is een grondig onderzoek naar de lichtdoorlaatbaarheid.

12. Elsie en Leen zijn beëdigd translatrices. Transmitter(stof) is een stof die afgescheiden wordt in de synaps [schakelplaats zenuwcellen] om bepaalde cellen te stimuleren. Een transmittor is een machinedeel dat voor de transmissie zorgt. De transneptunische planeet heeft te maken met Neptunus en Pluto. De trans-Siberische spoorlijn gaat dwars door Siberië. Een transsumpt is een gewaarmerkte kopie. Een Transvaler kwam van over de Vaal [een rivier]. Aan een trapezoëder [veelvlakkig lichaam] en een trapezoïde [vierhoek waarvan al de zijden en hoeken ongelijk zijn] zit weinig regelmatigs. De trapun [oe] is een grote zeevis uit Suriname. Deze eenaprilgrap (1 aprilgrap), zou jij erin trappen? Wil je baas je eruit trappen? Een trappenlens is een lens met concentrische ribbels en heet ook wel fresnellens.

13. Van trappenlopen word je moe. Een trappist [baardkoekoek] kan vliegen in Zuid-Amerika, een trappistin komt oorspronkelijk uit de abdij La Trappe in Normandië. Allengs, van lieverlede, kwam alles weer boven. Trassi is een gefermenteerde garnalenpasta. Een travee is een dwarshal van een fabrieksgebouw met sheddaken.