2550 Dictee zondag 09-01-2022 (3) – dictee Oefendictee jan 2022 (1) √

Dictee – dictees [2550]

Oefendictee jan 2022 (1)

1. Een soort uit het geslacht ganzenvoet, dat boven 3000 m in de Andes voorkomt (Chenopodium quinoa) is de gierstmelde, ook wel quinoa geheten (net als de zaden ervan, waarvan meel wordt gemaakt dat als eiwitrijke voedselbron dient). Een kanta/eloep [soort van meloen met uitstekende zijden en wratachtige knobbels – Cucumis melo cantalupa) mag je ook cantaloupe noemen (SR: Spaans spek). De spina bifada is medisch gezien een open rug (mv. 2x ae) en voorbeeld van een neuraalbuisdefect. Bij prenatale screening door bv. een twintigwekenecho (20 wekenecho, screeningsecho, seo = structureel echoscopisch onderzoek) wordt daarop gecontroleerd.

2. In culinair opzicht is een open ruggetje een frikandel speciaal. De huiselijkgeweldzaak kwam voor de rechter. Een soixante-huitard is een achtenzestiger (arbeiders- en studentenprotesten in mei 1968 - Parijs). Een loft(woning), is dat nu een penthouse? Bovenverdieping voormalig industrieel pand! Het teken | is een pipe of een plaatje. De bridgester en de bridgester vormden een ideaal bridgekoppel. Een jacana [k] of jaçana [s] is een steltloperachtige vogel. Gezocht op *creool*:
[GB] creool [elders geboren uit Europese ouders, v.: creoolse, bnw. creools = als van creolen, ook: taal – creooltaal], bosland- en stadscreool (p) en boslandcreools = taal, [VD] creools-Engels [RL: C?]. Verder: angisa (SR: hoofddoek), dedoso (wake en rouwceremonie bij overledene) [GB ook: dedeoso] en gaucho (nomadische veehoeder).

3. Ook nog: dogla (iemand van gemengd creools-Hindoestaanse afkomst), kaseko (dansmuziek), kaskawi (dansmuziek kazeko + muziekstijl kaskawi + wintimuziek kawina = met trommels), koto
(wijde rok of jurk, vgl. kotomisi), mambo (Cubaanse gezelschapsdans), Negerhollands, ratafia (likeur), skrakipoku (voorloper kaseko = skratjie pokoe – GB ook: u), taffia (rum), voodoo (magie), zouk (dansmuziek) en zydeco (volksmuziek langs de Mississippi]. Allemaal één pot nat: cambric, chambray, batist, kamerdoek, Kamerijks doek. Loop niet zo te kalegezichten (zaniken). Pas op met die schibbenverwonding
[splinter, mv. n]! De cursus is volgeboekt, het is een volgeboekte cursus. Die plaat staat in de top 10, top tien, top 40, top honderd.

4. In de tandheelkunde is een coffer- een rubberdam. We nemen een cointreautje (GB, VD: C! - 2024 OK!). De coïonerie, het koeioneren, is het bezigen van coïonaden, schimpwoorden [beide: oo-joo]. Let op: wortel schieten altijd los, wortelschietend niet! Het waren er tig duizend, preciezer: drieduizend. Het was een tigtal, preciezer: een drieëndertigtal. Het was op Driekoningen (Epifanie, driekoningenfeest, je weet wel: van de foekepot en het bedelzingen en de maandag erna: kopper- of verloren maandag, ook wel: koppertjes- of raasmaandag, ook: zotte maandag) dat we de Drie Koningen (Caspar, Melchior en Balthasar) herdachten. De twaalf dagen, dat is de tijd van Kerstmis tot Driekoningen. De avond voor Aswoensdag wordt vaak Vastenavond genoemd.

5. Kerstmis en Driekoningen zijn onroerende of vaste feestdagen [vaste datum]. Het appparkeren wordt steeds populairder. Die
in-appproducten [beschikbaar binnen een appomgeving] moet je niet onderschatten, het appprotocol trouwens ook niet. AUKUS = Australia, United Kingdom, United States, verdedigingspact tussen Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. BENG = in NL: bijna energieneutrale gebouwen. In soorten en maten: vaxer,
non-vaxer, antivaxer, provaxer. Het jaar van de os = buffel, Chinese astrologie. De Grote Reset (plan herinrichting wereldeconomie n.a.v. coronapandemie door Wereld Economie Forum = WEF). De wall of sound is een muzikale opnametechniek voor de afzonderlijke instrumenten. Een zkv (zeer kort verhaal) is een literair genre
(A.L. Snijders).

6. 2020: arte povera: stijlrichting in de moderne beeldende kunst, COVID-19 is de ziekte, maar SARS-CoV-2 is het virus, fabeltjesfuik: steeds meer complottheorieën op sociale media,
heimlichgreep/manoeuvre: blokkade van luchtwegen opheffen, infodemie: onjuiste info op sociale media, knuffelcontact (buiten leden eigen gezin), poujadisme = kleinburgerlijke protestbeweging met extreemfascistisch karakter, V7 = Volk Voorwaarts, Vooruitgang, Vernieuwing, Verbetering, Verjonging, Veiligheid, Vrede: samenwerkingsverband van een aantal politieke partijen in Suriname, waaronder VHP (2015-2020): Ver­enig­de Hin­doe­staan­se Par­tij,
Vooruit­stre­ven­de Hervor­mings­par­tij SR), en vivaldicoalitie
(BE: coalitie van christendemocraten, groenen, liberalen en sociaaldemocraten). Wuhanvirus = SARS-CoV-2. De NF is in SR het Nieuw Front.

7. De wuhanshake is een begroeting door eerst rechts, dan links, elkaar met de geschoeide voeten aan te tikken. Een pvba is in BE (historisch) een personenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid (in 1985 vervangen door de bvba; sinds 2019: bv). De IAAF is de International Association of Athletics Federations, de Internationale Associatie van Atletiekfederaties, de wereldatletiekbond (in 2019 is de naam veranderd in: World Athletics). 2018: balanstrutje (werk en gezin), creditboy, deepfake, hempathie (him – machtige mannen), intimiteitscoördinator (op de filmset), nutriscore (label bij voedingsproducten m.b.t. gezonde levensstijl), plogging (tijdens joggen afval opruimen) en practivisme (activisme in praktijk).

8. Ook nog: primarkpremie, tritordeum (graansoort),
trollenboerderij/farm (internettrollen t.b.v. nepnieuws, bedreigingen, etc.) en vliegschaamte. 2018: drionpoeder (zelfdoding), de Flora- en faunawet is in 2017 vervangen door de Wet Natuurbescherming (Natuurbeschermingswet, Nb-wet), laadpaalklever, MeToo-ervaring (etc. - vgl. me-too-effect) en de sleep- of tapwet. 1617: 17-jarige herdenking van de Slag bij Nieuwpoort. Met *fcr* in GB alleen brandstofcrisis. Met *gcr* in VD: dag- en nachtcrème
(evt. dag-en-nachtcrème!), rugcrawl, far from the madding crowd, antiagingcrème en terugcrossen, in GB ook nog: vlieg(tuig)crash
en -cruise en phishingcriminaliteit. Met *xcr* in GB: excretie, excrement, in VD o.a. excreta, excreten.

 

 

2549 Dictee zondag 09-01-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 188 RL √

Dictee – dictees [2549]

Wekelijkse dicteetest 188 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 688

1. Geeft …………… een ……………….. ?

a. drenthenieren                                  drenthegevoel

b. drentenieren                                    drentegevoel

c. drentenieren                                    drenthegevoel

2. Uit ……. glas worden geen ……. gedronken.

a. triple                                      tripeltjes

b. tripel                                      tripeltjes

c. triple                                      tripletjes

3. ………………. zijn …………………..

a. Drolletjes drie                            dreumessen

b. Drolletje dries                            dreumesen

c. Drolletjes drie                            dreumesen

4. Hij ………….. me met een ……………..

a. pleasde                             makardboeket

b. pleasede                           makartboeket

c. pleasde                             makartboeket

5. De zak ……….. was met ……….. dichtgeplakt.

a. doekah                              ducttape

b. dukka                                ductape

c. dukkah                              ducttape

6. Zij was de …………. van de …………...

a. dushi                               dux

b. dushie                             dux

c. dushi                               duks

7. De …………… is het ………………..

a. te water lating                             te water laten

b. tewaterlating                               tewaterlaten

c. tewaterlating                               te water laten

8. Een avondpartij is een …….. oftewel een ……...

a. raoet                              rout

b. raout                              rout

c. raoet                              raut

9. Op de ………….. lag een …………...

a. recamier                           recipé

b. recamier                           récipé

c. récamier                           recipé

10. Een ………...          …………. is een gedwongen oponthoud.

a. relâche                               forcée

b. relache                               forcée

c. relâche                               forcé

Oplossingen [188]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

 

Oplossingen [188]

1c 2a 3c 4b 5c 6a 7c 8b 9c 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2548 Dictee zondag 09-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (448) √

Dictee – dictees [2548]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 409, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (448)

1. Wilde dieren: een steppelynx is een caracal, een quagga is een steppezebra, een steppewolf is een coyote, een steppeolifant is een in de savannen levende Afrikaanse olifant, een manoel is een steppekat en een Nubische wilde ezel is een steppe-ezel (en vergeet ook de savannebuffel niet!). Ik mag graag de steppeflora en -fauna bestuderen. De plaats van de hemelvaart van Jezus was de Olijfberg. Er werd wat afgehannest (ze waren aan het hannesen) met die geiser. Googelen is geen goochelen: er wordt daar voor je gegoocheld. Als voorgerecht is gefilte fisj voor Joden gefundenes Fressen. Geëtioleerde [lang uitgroeien door gebrek aan licht] planten plegen vrij donker te staan. Gij zult het geitouw [bij het bergen van het zeil] niet stiekem doorsnijden. Dat is gekkenpraat. Koeioneer [joo] me niet! Ik ben geen gekke henkie (ik ben gekke Henkie niet) en zeker geen gekke gerrit (ik ben gekke Gerrit niet). Moet je die Ome Gerrit [scheldnaam voor pastoor, priester] toch zien: hij is gierige Gerrit (een gierige gerrit) gelijk. Het is van de gekke dat zij zich van den domme (GB, VD: de) houden.

2. De winkel is druk gekalandeerd, druk beklant. We werden uitgejouwd omdat we jijden en jouden. Geïncrimineerd is gewraakt, laakbaar. De gere-integreerde popster [v.] had geisha-allures. De geitenbreier, een geitenwollensokkentype, had geen idee wat een geisslerse buis [voorloper gasontladingslamp] was. De Geloftedag (hoofdletter; immers: officiële feestdag!) is een feestdag in Zuid-Afrika. De geloftebreuk (of is het beloftebreuk?) kwam hard aan. Bij de verkiezingen zouden de partijen gelijk opgaan. Twente zou gelijkkomen met Ajax. Als je bij een 0-1-achterstand dat doelpunt achter gelijk maakt, is de gelijkmaker direct gevallen. Met de grond gelijkmaken kan letterlijk en figuurlijk bedoeld zijn. Gelijkmaken kan ook in een voetbalwedstrijd. Het team dat dit doet is gelijkgekomen. De uitspraak van die homoniemen is gelijkklinkend, homofoon. Hij is zichzelf altijd gelijk gebleven. De geldzak-bv handelde zogenaamd in blindengeleidehonden. De gelaatsscan gaf uitsluitsel. De gekrookterieters [uiterste rechterzijde van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk (voormalige, thans PKN)] zijn zwaar in de leer. Het was een hard gelag, dat de gelaedeerde zelf het gelag moest betalen.

3. Daar werd niet om gelachen. In het dierenrijk kennen we de geldwolf [wolf, figuurlijk: geldgier, (geld)haai] en de geltharing [mannetjesharing, hommer]. Mijn grootste ideaal ooit: elkaar gelukkig nieuwjaar wensen op de Gelukzalige [= Canarische] Eilanden . Een voorbeeld van een gemenebest is het Britse Gemenebest. Bij 'gemet' moet ik altijd aan het Rijnlands gemet en het eiland Tiengemeten denken. In de scrimmage, de mêlee, werd er gescoord. Dat werd gezien door een gemêleerd gezelschap. Wijn kan gemilesimeerd [van de beste kwaliteit] zijn. De verkorting van genade is genâ. Piet Paaltjens en Piet Snot zijn genanten. Zijn optreden was een van de gênantste optredens die ik ooit gezien heb. Genderdysforie is transseksualiteit. De gendarmepet waaide (woei) weg. Deze uitvinding is geoctrooieerd. Zijn dit genuïene [echte, aangeboren] eigenschappen (van genuïniteit getuigend)? (Vergelijk ook: consanguien en consanguiniteit). De genetischbiologische benadering was een eyeopener. De
geneesheer-directeur behoorde tot de gens du monde [mensen uit de hoogste kringen]. Waarom toonde de Gentenaar voortdurend zo weinig geneugtebeleving?

4. George' oor was gewillig luisterend. 'Gere-integreerd' en 'gereïncarneerd' zijn bekende dictee-instinkers. De koetsier nam zijn gerei mee op het gerij. Een gereformeerdebonder was lid van de Gereformeerde Bond in de (voormalige) Nederlandse Hervormde Kerk (thans: PKN). Gezocht binnen artikelen naar 'bas': acid house is een van de eerste stijlen van housemuziek, met zware bas, een albertibas is een albertijnse bas, de bas-bariton is een mannenstem tussen bas en bariton in, de basso continuo (afkorting: b.c.) is de doorgaande bas, chapeau bas spelen is zich onderdanig gedragen, de chitarrone (twee uitspraken, twee meervouden! – s en 's) is een soort van lange, als bas gestemde luit, een fretloze bas, het relief en bas is het bas-reliëf, op de Benedenwindse Eilanden is typico-orkest de benaming voor orkestjes van snaarinstrumenten: cuatrogitaren(!) (waren die er in het quattrocento ook al?), mandoline en bas. Uitemetuit, het verhaaltje is uit!

5. Ik ken mijn pappenheimers. Het was een kwestie van pappen en nathouden. De Papoea-Nieuw-Guinese kusten (met de
Papoea-Nieuw-Guinese stranden) zijn steil. Zijn jullie trouwens op de hoogte van de Papoease (Papoese (VD)) gewoontes? Papillotten doen dames in hun haar. Zij had een papier-maché kabouter [anders ook: papier-machékabouter] vervaardigd. De paragnost zag het hoogstzelden klaar helder (glashelder). Een paradigma is een voorbeeld. Een parabellum is een lugerpistool. De Paranen wonen in het district Para, Paramaccaners in het Paramaccaans(e) gebied. Welke paralympische onderdelen zijn er op de Paralympics, Paralympische Spelen, Olympische Spelen voor gehandicapten? De Parakleet is de Trooster (volgens christelijk geloof).

6. Een pardessus is een overjas. De KMA is een para-universitaire opleiding. Parathion is een landbouwgif (di-ethylnitrofenylthiofosfaat). In België is een parastatale een semioverheidsbedrijf. De Parisien stootte de parisien [korte driekante stootdegen], de Parisienne bewerkte de gestippelde parisienne [zijden stof met stipjes]. Parfait is ijs, het toetje par excellence [bij uitnemendheid]. Het pastoraat is parochieel werk. In 'gastvrij dak' is sprake van een pars pro toto [deel voor het geheel]. Een mooi voorbeeld van een palindroom is 'parterretrap'. Weet je overigens wat een pangram [zin die alle letters van het alfabet bevat, bv. 'sexy qua lijf, doch bang voor het zwempak'] is? Hier schoot de partijideologie tekort. Dat partijtrekken van je staat me niks aan. Er was sprake van vooringenomenheid, parti-pris. Dans je de paso doble met me? Is de Giro d'Italia zwaarder dan de Tour de France? Wanneer valt Passiezondag dit jaar? Een passerelle is een smalle loopbrug. Hij heeft een passe-partout voor het museum. De linksback heeft al driemaal fout gepasst. Het boek heeft een dos passé [vlakke, vierkante rug].

7. Een passe is een uitval bij het schermen. Bij het censuskiesrecht stemt alleen de belastingbetaler. Kochten we vroeger gewoon patates frites in de patates-friteskraam, tegenwoordig koopt de patatgeneratie patat met of een patatje oorlog. Zou trouwens patati patata (GB) lekker smaken [Nee! VD: patati en patata = enz., enz., en dergelijke onzin meer]? Een pastiche is een slechte nabootsing, pastis is een anijsdrank. Vroeger waren Drostes(!) (vergelijk: droste-effect) pastilles in trek. Een pastifi [SR] is een spleetje tussen de voortanden. Het passivum is de lijdende vorm. Zie ze daar, de arme paupers. Peekoffie werd van cichorei gemaakt. Het (VD, GB: de en het) pcb is polychloorbifenyl. Wil jij peet staan [peetvader, peetmoeder zijn]? Het was pech, dat de peg [pin of spie] niet paste. Peies zijn haarlokken (slaaplokken) bij de (Oost-Europese en Jemenitische) Joden. 'Deerne' en 'collaborateur' zijn pejoratieven [met ongunstige betekenis]. Wat zijn laren zonder penaten [samen: huisgoden]? De pelargonium wordt ten onrechte wel geranium genoemd. Is hij echt lid van de PEN-club [International Association of Poets, Playwrights, Essayists, Editors and Novelists (Internationale Associatie van Dichters, Toneelschrijvers, Essayisten, Redacteuren en Romanschrijvers – internationale vereniging van literaire auteurs)]? Werkte die penicilline-injectie? Een pendeloque is een soort hanger.

8. De pen-en-gatverbinding is een zekere houtverbinding. Een pensee is een driekleurig viooltje. Jazeker, wel een plant. Een toekan is een pepervreter [vogel]. Dat peper-en-zoutstel heeft een
peper-en-zoutkleur. In het Pentagon is er geen tijd om de Pentateuch te bestuderen. Is hij een germain [van neven: met zelfde grootmoeder] van jou? De kinderen roetsjten de glijbaan af. Wil je dat vlees even sauteren [op een flink vuur snel bruin braden]? Ik word gallisch [zeer sikkeneurig] van dat geschwärm [gedweep] met Billy Holiday [niet in wdb.]. Hij biljartte geserreerd [kort en krachtig van stijl]. Uit het
ge-sms'te bericht bleek dat hij geslipt was omdat er veel slib [modder] op de weg lag. Smaakt gesofisticeerde [suiker toevoegen om gisting te versnellen] wijn nog wel? Nota bene (NB): sofisticeren is geen water, maar suiker, bij de wijn doen! De sophisticated [wereldwijs, mondain] geleerde was nu gesjochten [arm, zonder inkomsten]. Biechten doe je bij Ome Gerrit [pastoor]. Met de touringcar toerden ze door het Meetjesland [het noorden van Oost-Vlaanderen]. Zijn haar was getoupeerd [creperen, haar in plukjes tegenkammen]. In het getijdenboek staan de getijstromen. Ellen is van studie geswitcht. Ghee kennen we als geklaarde boter.

9. De voltooide deelwoorden van 'theeën' en 'teaën' zijn 'getheed' en 'getead'. Het getatoeëerde geteisem [schorr(i)emorrie, uitvaagsel] heeft de nieuwe oogst geteisterd. Een stresssituatie geeft aan dat iemand door stress gestrest is. Als je gesurseëerd bent, geniet je surseance van betaling. Hij stofzuigde nog, zijn buurvrouw had al gestofzuigd en in de houtzagerij werd al eerder gestofzuigd. De gesteentelaag zat dieper dan gedacht. Aan het diner namen vier gesoupçonneerde [verdachte] personen deel. Bij de solfeggio (de solfège, de solmisatie) wordt er gesolfegieerd (Is dat mollen van sollen? Nee, de klankladder zingen.). Ze hebben maar wat gespelevaard. De drie Gestrenge Heren, de drie ijsheiligen, zijn Pancratius, Servatius en Bonifatius. Bij het getuigenverhoor spraken de drie getuigen-deskundigen, de vijf getuigen à charge en de twee getuigen à décharge elkaar tegen. De geuite verklaringen spoorden niet. In de geweldsscène werd veel geweld gepleegd.

10. De getruukte manager had met zijn trucages het beeldmateriaal getrukeerd. De ge-VTM'iseerde [Vlaamse Televisiemaatschappij (commerciële tv-zender)] maatschappij bevalt me niets. Hij was gevleid dat ze zich naast hem neervlijde. Onder geuzenliederen dronken de geuzen hun geuzelambiek. De Geünieerde Gewesten vormden de Unie van Utrecht. Bestaat er ook een ghostwriter's block?

 

2547 Dictee zaterdag 08-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (447) √

Dictee – dictees [2547]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 410, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (447)

1. Door al dat getouwtrek raakten we getormenteerd [gekweld, ook: getourmenteerd] en getroebleerd [verstoord]. Wil je die gimmick [foefje van artiesten] nog een keertje voordoen? Hij leed aan het gillesdelatourettesyndroom [(gillesdela)tourette(syndroom), ook: syndroom van Gilles de la Tourette], en hield van het Gilgamesjepos [met o.a. zondvloedverhaal oude Mesopotamië]. Die Gijs-oom [naam die Hollanders aan Portugezen gaven] kwam uit Portugal. Ons goocheme gijsje goochem(!) was een hollebolle gijs. Ze dansten de gigue. Een gaur (geen giaur [gaa-voer] = Turkse scheldnaam
niet-moslims!) is een rund. De gigantomanie is de hang naar het kolossale (denk aan de Kolossus van Rhodos). Op het giga feest [gigafeest] werden gigahits [giga hits] gedraaid. De gibbon [apensoort] had een gibus [hogehoed, hoge hoed] op met daarop geschreven 'gibbsenergie' [wat een onzin ... symbool: G, eenheid joule – J]. Een giclee is een piëzografische [pc inkt op papier laten spuiten] afdruk. De truck met gieser wildemannen (nee, geen wilde lui!) raakte betrokken in een megaclash [enorme autobotsing]. Glauk glauconiet [mineraal] is dus zeegroen (glaucoom is groene staar). Een glamoureuze glamourboy blinkt uit in glitter en glamour. Een gizmo is een klavierdoosje. Gin-fizz [cocktail met gin] en gingerale [gemberbier] waren populair. De giraffe [n/s] stak ongevraagd zijn giraffennek [van: giraf!] uit.

2. Een girandole is een kandelaar. Vigeert het giorgi- of het
mksa-stelsel [meter (voor lengte), kilogram (voor massa), seconde (voor tijd) en ampère (voor stroomsterkte)] nog als eenhedenstelsel? [Het was de voorloper van het SI-stelsel – Système International d'Unités.] Met het glagolitische schrift wordt het Kerkslavische bedoeld. Onder de ginkgo [Japanse waaierboom] werd heel wat geginnegapt en gegiecheld. Het waren niet de eerste de besten die de wedstrijd wonnen. Wat hield de perestrojka [hervormingspolitiek in de
Sovjet-Unie die gericht was op economisch herstel door decentralisatie van de macht en liberalisering van de productiemiddelen] in? Perequatie is vereffening. Dat examen is peremptoir, afdoende. Permafrost is bevroren grond. Een peristyle is een zuilengang en peritonitis is buikvliesontsteking. In een perikoop [fragment Heilige Schrift] staat uiteraard niets over een periscoop [bij onderzeeboten]. Een peripateticus is een rondlopende aristoteliaan [Aristoteles]. Perigeum [dichtst bij aarde gelegen punt van een hemellichaam] en apogeum [verst van ...] zijn een soort 'antipoden'. Zoiets geldt ook min of meer voor het perihelium [dichtst bij de zon] en het aphelium [verst van ...]. Als je 'het zilte nat' voor 'de zee' gebruikt, is dat een perifrase [retorische figuur: omschrijving]. De barre tocht was een periculeuze [gevaarlijk, hachelijk] onderneming. Dat bericht moet per se vandaag ter perse [naar de drukker]. Dat was je reinste persbreidel [maatregel ter beperking van de 'pers']. Ach ja, geef maar een pernodje [pastis].

3. Is dit een soort wet van Meden en Perzen? Ik heb een perpetuum mobile uitgevonden (,vind ik). Een pc is een personal computer. Persianer is astrakan. Persico is een likeur (kersenbrandewijn). Hij gaf in hoogsteigen persoon acte de présence [was aanwezig]. Door persuasie [overreding] over mijn situatie trok hij me over de streep. Hij was een petieterig [nietig] klein ventje. Polyethyleentereftalaat is de volledige naam van pet. Petanquen is petanque spelen. Het peterprinciple betreft functies en kwaliteiten. Naast het petit restaurant stond een grand café. In een petrischaal kweek je micro-organismen. De Petrussleutel is de hemelsleutel. In 'PET-scan' staan de letters PET voor positron emission tomography. Hé, een petsjorapieper [GB, zangvogel], die zie je niet vaak. Een pezewever draalt. Een pg is een procureur-generaal (er is ook een super-pg), de pH is de potentiaal hydrogenium (GB, VD: pondus Hydrogenii, potentia Hydrogenii – zuurgraad). Een philibertspant kom je in de bouw tegen. Met? Ja, met piccalilly! Hij ging pianospelen.

4. Picareske romans zijn schelmenromans (Tijl Uilenspiegel?). Een pica is een eenheid in de typografie (concreet: een zeker aantal didotpunten), een picca (meervoud: picca's) is een webafbeelding en een picador bevecht te paard stieren [niet: stieren te paard ...]. Ze spraken vloeiend pidgin [eenvoudige omgangstaal]. De pick-uptruck [pick-up, kleine open vrachtauto] was pico bello gestouwd. Het pickwicksyndroom is het apneusyndroom, duidelijk, toch [slaapapneu]? Een pielepoot is een homoseksueel of een ooievaar. Weet jij wat piais (GB, VD) zijn? (Antwoord: magische voorwerpen van de piaiman). Gelukkig, eindelijk een pied-à-terre [optrekje, buitenhuisje]. Rare piechems houdt Onze-Lieve-Heer eropna. Het pièce de résistance [belangrijkste onderdeel, hoofdschotel] van de bewijsvoering moest nog komen. Een piëdestal (pedestal) is een voetstuk. De wereld is een pijpkaneel [uitdr., GB. VD overigens ook wel los], elk zuigt eraan en krijgt niet veel. Met pijl-en-boog hield hij de inboorlingen onder schot. Bij een piëta heeft Maria de dode Jezus op schoot. Ik heb behoorlijk in de(!) piepzak gezeten.

5. De pierrot, een pierlala en een pierewaaier, was de facto [feitelijk] een pierewiet [grappenmaker, spring-in-'t-veld]. Het piment (allspice, jamaicapeper) was behoorlijk pikanterig. GB noemt het de pilootaflevering van een nieuwe serie, VD de pilotaflevering [2018: gelijkgetrokken, beide vormen]. Een pilaster is een hoekzuil. Pilav (GB, VD ook: pilau) is een zeker soort rijst. Een pikketanis (GB, VD ook: pikketanissie) is een neut en een pikolet een zangvogel. Ze droeg een pince-neztje [knijpbril, lorgnet]. Met pingpong is veel pingping te verdienen. Een pincher is een jachthond, maar een dobermann(pincher) [terriër] dan? Een pinakel is een torentje, met pina(bladeren) kun je 'dakdekken'. Hoe geef je in pinyin [transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift] een pin-upgirl weer? Verhip, je kunt van mij de pip krijgen.

6. De piperade is een Baskisch gerecht. Hij doet aan pistoolschieten. Wat zit er in pistousaus (antwoord: pistou! – oe – basilicumsaus)? De piscicultuur is de visteelt. Die vindt plaats in een piscine [vijver voor visteelt]. Te gelegener plaats en ure zullen we elkaar treffen. De oude regering moet plaatsmaken voor de nieuwe. Het placebo-effect [werking of bijwerking van een placebo die geheel gelijk is aan die van het vervangen middel] was te verwaarlozen. Hier op de racebaan mag je plankgas geven. De graciele misdadigster wachtte gracieus tot ze gratie kreeg. Die gojse (VD ook: gojimse) Gooise kinderen zijn
niet-Jood(s). Het goudveil [plant] behoort tot de steenbreekfamilie. Petje af, hij heeft zijn leven veil gehad [bereid het op te offeren] voor het vaderland. De deur moet nodig aan de onderkant gevijld worden. Wordt op een prostitutieveiling [betekenis? – geen idee!] veile liefde [prostitutie] geveild? Vast niet. De glazen kast werd als glazenkast gebruikt. Is er nog anderskleurig glidkruid dan blauwe godsgenade? Schaatsen hebben glijijzers. Na het 'glückauf' [bij mijnwerkers] was er de glühwein. Glossy's zijn glossy magazines. Glycine is blauweregen.

7. Glyoxaal (ethaandial) maakt textiel kreukherstellend. Naast die van umami en ve-tsin heeft glutamaat ook de betekenis van neurotransmitter. Met gm-voedsel [genetische modificatie] wordt frankensteinvoedsel bedoeld. De gnathologie is een specifiek deel van de tandheelkunde. De gnawa is een Noord-Afrikaanse ritmische muziekstijl (met percussie-instrumenten). Gnocchi zijn(!) een Italiaans tussengerecht. De GmbH is een Duitse ondernemingsvorm (Gesellschaft mit beschränkter Haftung). De bekende Griekse uitdrukking (dan durft niemand meer te zeggen dat het niet zo is …) 'gnōthi seauton' betekent 'ken uzelf' (ken u zelve). Help uzelf, zo helpt u God. Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. Verbeter overigens ook de wereld en begin bij uzelf. Het g.o. is het georganiseerd overleg. Het is godgallisch [= gallisch] dat hij zich de godganse dag godgeklaagd misdroeg. Tijdens het godenmaal voelde hij zich als God in Frankrijk.

8. In Gods Woord lees je dat 's Heren wegen ondoorgrondelijk zijn (‘s heren straten of wegen slaan op de openbare weg – vgl. de heer van een heerlijkheid). De 'God der goden' is een hebraïsme. Sommigen proberen godegelijk (godgelijk) te zijn. God is de Schepper van hemel en aarde. Je Schepper ontmoet je pas heel laat. Als God spreekt, is er sprake van godswoorden (ook: Bijbelteksten), Gods woorden, het goddelijke Woord. Een go-between is een bemiddelaar. De Go Ahead Eaglesspits was een ware goalgetter (wat scheelt dat met een
go-getter?) Wie heeft de aesopische fabels geschreven [Juist, Aesopus, Latijn]? Met het tussenwerpsel 'godbetert' bedoelt de gebruiker lang niet altijd 'God betere het' (ook: God betert! – Deus Meliora det). De goamuziek is genoemd naar de Indiase stad Goa. Ook met het goddelijke Woord wordt de Bijbel bedoeld. Het is een godswonder dat hij nog leeft. De laus stultitiae is in algemene zin de lof der zotheid (als titel L S). Die bastaardvloek kennen we allemaal: godsamme(krakepitte). Amerika is God's own country (dat zeggen ze tenminste).

9. Bij Gods gratie mochten we even rusten. Hij hield zich aan God noch gebod. Ik ben geslaagd, godlof [ook: God lof!]! Bij het 'ere zij God in den hoge' [archaïsch] moet je denken aan 'in de hoge hemel'. Met een godsakker of Gods of 's Heren akker wordt een begraafplaats aangeduid. Hij liet Gods water over Gods akker stromen. Goecheltjes maken is ginnegappen. Omdat ik me goed voel, zal ik het goedvinden. Omdat je goed geoefend en goedgeïnformeerd bent, moet het goed komen. Hij was goedgeluimd en opende op Goede Vrijdag met goedgekozen bewoordingen de goed geoutilleerde nieuwe kantine. Het zal je goeddoen dat hij als goed opgeleide goedbeschouwd (welbeschouwd) een goedbetaalde baan (maar niet beter betaald dan anderen) kreeg. Het is een goed bewaard geheim dat de goedheilig man [GB ook: goedheiligman] zelden goedgemutst is. Wat is het verschil tussen 'gogme' [slimheid, vooral bij voetbal] en (met twee letters meer) 'chochme' [verstand, begrip, algemeen]?

10. Een goggles is een stof- of skibril. Een goël is een leviraatshuwelijk en goenagoena is toverspul. De goëtische [betoverende] Guineese moest goeni (jute) torsen. De badguy [slechterik, boeman] toonde enkele goodies [hebbedingetjes]. Toen ze omhoogkeek, zag ze het steelpannetje, de Grote Beer. Guacamole is puree van Spaanse avocado's. Het (de) gummi Arabicum is de Arabische gom. Zijn
gummi-jas oogde niet, maar hijzelf bleef wel droog. Het woord 'plissé' (plooisel) heeft als meervoud 'plissés' en als diminutief 'plisseetje'. Pogoën is de pogo dansen. De pop-upreclame was stuitend.

 

2546 Dictee vrijdag 07-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (446) √

Dictee – dictees [2546]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 411, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (446)

1. Het plasmide bestaat uit DNA-deeltjes. Wat is 'plat du jour' in het Platduits? Het koren en de schlemiel waren beide platgeslagen. Hij pleegde zijn daad, omdat het slachtoffer placht hem te beledigen. De playboy sloeg een pleefiguur door plebejisch te beweren, dat de pleeboy geen pleerollen meer torste. Play-offwedstrijden brengen extra geld in het laatje. Een pleurislijder lijdt aan pleuritis. De vaas viel te pletter. Het pleten voorwerp was van pleet gemaakt. Ronsard was de voorman van de Pléiade. De Plejaden zijn het Zevengesternte. Een plejade is een groep van zeven personen. Een pleiner zocht zijn vertier op het Leidseplein (antoniem: dijker – nozem, Nieuwendijk, Amsterdam, jaren ‘50 – 20e eeuw). Bij pleiotropie beïnvloedt een gen meer dan één kenmerk. Wat plezierig is, is plezant (soms onderdeel van plaisanterie). Een plopper is een ontstopper. Onder in een gordijn zit vaak een plombe. Ze was dol op plombière-ijs. Met een plooi-ijzer kun je friseren.

2. Ik heb uitgeplozen dat de pluisjes pluisden. Ook in de pluk-ze-wet spreekt Hare Majesteit in pluralis majestatis. Ravotten is letterlijk plukharen, pennentwisten is dat figuurlijk. Pc-uitbreidingen zijn meestal plug-and-play. Het waren er plusminus dertien, aangegeven met het plusminusteken. Pneumonie is longontsteking, bij een pneumothorax worden de longen samengedrukt. Podagra is voetjicht. Is het Poerim of poerimfeest? Poeh, wat heeft die vent een poeha, zeg! De meervouden van poema en poëma zijn poema's en poëmata (poëma's). Het is pokkenweer vandaag. Een polak is een Poolse Jood, een polakker [vrachtvaartuig] vaart op de Middellandse Zee. Pointillés zijn weefsels met gekleurde punten. De F1-crack vertrok van poleposition. Polenta is een Italiaans gerecht. Poldernederlands wordt vooral gesproken door hoogopgeleide vrouwen in de Randstad. Zouden er in Polynesië veel Polynesische polyglotten zijn?

3. Dat kost je dan drie pond sterling. We betalen dit pondspondsgewijs. Een pompernikkel is een Westfaals zwart roggebrood. De poolkring ligt in het poolgebied. Uit de populariteitspoll kunnen populariteitscijfers worden afgeleid. Ze keuvelden over ditjes en datjes(!). In de dierentuin heb je kleine beren, maar is er ook een sterrenbeeld Kleine Beer? Ja. Zijn die schoenen van gore-tex? Geelachtig mica is goudglimmer (kattengoud). In de gouden eeuw (GB – VD: G E – NL, 17^e eeuw) werd het gouden kalf allang niet meer aanbeden. Goudveil is een plant. Met gouden knoopjes wordt de goudenregen aangeduid. Gouaches koop je als regel niet in een goud- en zilverwinkel. Wat ben jij een gotspieus [brutaal] knulletje! Als je IJsselwater drinkt, kun je gouwenaar (buikloop) krijgen. Ik heb een antipathie tegen gotische kerken. Het Bijbelse Gosen ligt niet in het GOS [Gemenebest van Onafhankelijke Staten, 1991, vm. Sovjet-Unie]. Een goth is een aanhanger van gothic. De gortenteller moest zijn gortepap nog opeten.

4. Wie kan deze gordiaanse knoop doorhakken? Gorgiaanse figuren zijn retorisch. Het tafereel was gorgonisch, ijzingwekkend. De goudgulden is de vroegere Rijnse gulden. Uit het Oranjehuis noemen we graaf Willem V en prins Bernhard. Hij was in hoge graad graatmager. GP-race is een andere benaming voor grand-prixwedstrijd. Die gozer wist mijn g-plek goed te vinden. Je moet beter in de mike [microfoon] praten. Eau de goulard is een synoniem van goulardwater. Het gedrag van de gourmand was degoutant. Gouteren is het goûter (vieruurtje) gebruiken. Hij mocht het geld à son goût [naar believen] besteden. Met frisse degout [afkeer, walging] begonnen we aan de gehate klus. Uit pure dwarsdrijverij (goût de contradiction) gooide hij roet in het eten, strooide hij zand in de machine. De grain de lin is de vlasbloem, gris de lin is lila-achtig blauw. Het grahambrood is genoemd naar – je raadt het – Graham. Is zij een Graal- of Chiromeisje? Geen van beiden!

5. De graag gehoorde entertainer voerde zijn graag gehoorde act ten tonele. De grachtengordeliaan werd goddank – grâce à Dieu – uit het water gered. Hij heeft nu al drie grands prixs [of] op rij gewonnen. Er zijn nog drie granny smiths. Het pesachgebak (gremzelisj) staat op de grenenhouten tafel. Een lekker wijntje, die witte graves! Dat woord 'graves' staat ook voor de ziekte van Basedow (z v Graves). De griek [Grieks restaurant] oogde als een gribus. Grensoverschrijdend is soms zelfs grenzen overschrijdend. De grizzlybeer bromde. Onder de grille knerpte het gegrinde (ook: gegrinte) pad.

6. Een Grikwa behoort tot een Zuid-Afrikaans mengras van blanke mannen en Khoikhoivrouwen. Een greyhound is geen bus, maar een grote hazewind(hond). Is dit een Grieks- of Servisch-orthodoxe rite? Betreft dit de Griekse of Latijnse oudheid? Wat zeker is: de klassieke oudheid! Aapjeskoetsiers droegen grijs-met-rode kleding. Groepage is het samen verzenden van meerdere vrachten. De grofgetande zaag lag bij het grofvuil. Een goezla is een eensnarige viool. De GroenLinksaanhanger (de Groenaanhanger ook?) hield van tjaptjoi, een Chinees groente-en-vleesgerecht. De nieuwgeverfde deur was groengeverfd [GB, VD]. Mijn buurman had een roodgelakte hengelakte. De groene amandelboom was op sterven na dood. Groenerwtenstro wordt als veevoer gebruikt. Schrijf je wittekool (GB ook: witte kool) aaneen of los? Is er genoeg portlandcement? Besef je de portee van deze beslissing? De cabine is kapot: we hebben nu een portakabin. Wat is je Postbanknummer?

7. Was de postcheque-en-girodienst vroeger echt zo populair? De brief is poste restante verstuurd. De postille [korte uitleg van wetenschappelijke of morele aard op de Bijbel] is per postiljon verstuurd. Hij kreeg postuum een lintje. Een potemkinfaçade verbergt weinig tot niets. De pot-au-feu is een zekere stoofpot. Een powisi is een zwarte hokko, een vogel. Een poulain is een pupil. Je kunt praats hebben en plaatsmaken. Een practical-joker debiteert practical jokes. 'Prediceren' [s] komt van 'predictie' [voorspelling]. Een predikant houdt predicaties, bijvoorbeeld uit Prediker. Ken je deze dictee-instinkers: prednison, pre-embryo, preëminent en pre-existentie? Er gaven veel toehoorders acte de présence bij zijn présence, zijn presentatie. Het ligt daar onder die presse-papier. Romeinse keizers hadden pretorianen als lijfwacht. Is de loon-prijsspiraal te doorbreken? Primarius is de eersteviolistfunctie. Deze voorman is primus inter pares [pip, eerste onder zijns gelijken, gezegd van functionarissen]. Deze principe-uitspraak heeft veel weg van prinzipienreiterei.

8. Deze privacyeis was een privé-initiatief. Een procyclisch beleid versterkt de conjunctuurgolf. Mohammed, de Profeet, is niet zomaar een profeet. Een pro-formazitting wordt duidelijk pro forma gehouden. Promiscuïteit veronderstelt promiscue gedrag. Alle posten die pro memorie (afkorting: p.m.) geboekt worden, zijn pro-memorieposten. Een prokaryoot is een meestal eencellig micro-organisme zonder celkern en organellen (antoniem: eukaryoot). Wat zijn de
promotie-eisen? Is dat nu het geheime propaganda-instrument van de propaganda-afdeling? Propyleeën zijn galerijen. Zij was zijn protegee. Bij proteïnurie heb je een abnormaal grote hoeveelheid eiwit in de urine. De Provençaalse levensstijl staat me wel aan. Een prune japon is pruimkleurig, roodpaars. Psalmzingen gaat uit een psalmboekje. Psalmen lezen doe je uit de Psalmen. Een psyché [spiegel] toont je psyche [geest] niet. De PSV'er tackelde de Ajacied. En ze aten brunoise.

9. Pst! Kom eens hier! Psittacosis is de papegaaienziekte. Een sociaal psycholoog doet sociaalpsychologisch onderzoek. Mescaline heeft een psychotrope werking. Een psychrometer bepaalt de luchtvochtigheid. Een P-trein is in België een piekuurtrein. Wat voor soort patiënten behandelt een psychiater-seksuoloog? Bij een publicrelationsbureau kun je voor de public relations (de pr) terecht. Nu gaan we puinruimen. Pueriele [kinderlijk, kinderachtig] vreugde kent geen grenzen. Pudeur wijst op schroomvalligheid. Wonen Pueblo-indianen altijd in pueblo's? In de drie Punische oorlogen kwam je heel wat punische (Carthaagse) trouw (trouweloosheid) tegen. Hoe ziet een puntlipneushoorn er precies uit? Pur is een verkorting van purschuim. Hij was een liefhebber van paarden pur sang. Bij putten maak je een putt. Putschisten plegen een coup te plegen. De netpython, Schneiders python, gleed over het gras. Een ai (aai) is een drietenige luiaard.

10. Het pythisch orakel, het orakel te Delphi, wist de winnaar van de Pythische Spelen, die ter ere van Apollo, de pythondoder, om de vier jaar te Delphi gevierd werden, niet correct te voorspellen. Een pyrrusoverwinning heeft in zoverre met het pyrronisme te maken, dat je aan die overwinning moet twijfelen. Pyroclastisch materiaal is door een vulkaan uitgeworpen. Het vingerdier heeft tien vingers (tel maar na!). Het is een halfaap op Madagaskar: de ayeaye, de knaagmaki.