2425 Dictee dinsdag 12-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (359) √ x

Dictee – dictees [2425]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 498 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (359)

1. De saffische (sapfische) liefde is genoemd naar Sappho. Met safrololie (sassafrasolie) maak je ecstasy [xtc]. Een saffraanwortel is een kurkumawortel [oe]. Saga's zijn prozaverhalen in het Oudnoors. Dat is een mooie sagencyclus. Ook bij het sago kloppen zijn er dienstkloppers die dienst kloppen [ook: aaneen]. Het rosientje (niet meer in VD) is een acanthusachtige [akant] altijdgroene struik. Wees geen sagoïentje [zwart klauwaapje], slik iedere dag vitamientjes [vitaminetjes]. De Pimataal, een indianentaal, kent voor de reuzencactus de naam 'saguaro'. 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostroffen. Een ris de veau is een kalfszwezerik, risotto is rijst met Parmezaanse kaas, rissole is een klein gerecht van bladerdeeg of flensjes en de Roi-Soleil is de Zonnekoning. Veel rijke richards wonen aan de linker Rhôneoever (linker-Rhôneoever). Er stond een rijendikke menigte [wel drie rijen dik]. Alles liep als een goed geoliede machine. De rigaudon [oo g van goal ñ] is een Provençaalse dans in
alla-brevemaat [alla breve], verwant aan de bourree [oude, snelle rondedans uit Auvergne].

2. Wat is het verschil tussen een riff [loopje] en een lick [ook, met name in de jazz]? De rijnaak (een rijnschip) voer door het Rijnwater onder de Rijnbrug door. De afkorting R.I.P. staat voor requiesca(n)t in pace (ook: rest in peace). Roastbeef wordt meestal gewoon 'rosbief' genoemd. Een beetje Fries is rjucht en sljucht [oprecht en eenvoudig]. Met riyals betaal je in Sau/oedi-Arabië, SAR – ook Qatar - QAR, en met rials in Oman [OMR], Jemen [YER], en Iran [IRR]. Een ritsstamp is een smidsgereedschap bij hoefijzers bewerken. Wanneer was het rissglaciaal [GB, deel pleistoceen, rivier de Riss]? Ik wil graag tien rodo's [rododendron] bestellen. Rockabilly is een mengvorm van rock en country-and-western. De Rode Halvemaan heeft hulpgoederen gestuurd. Ze leed aan romaneske [als in een roman] liefdessmarten. We houden je in de rojem [gaten], reken maar! De razende roeland was een bereisde roel en hij kende het Roelandslied maar al te goed. Een ronggeng is een inheems dansmeisje (in Indië, Maleis). Ronds de jambe zijn basisbewegingen bij dans en ballet.

3. Rondelang ging de haas [gangmaker bij hardlopen] voorop. Een romusha is een Indonesische dwangarbeider. In de kosmos is de cosmos maar een klein plantje. Zelfs in Breskens tref je Saharastof aan. 'Saignant' [lichtjes gebraden, vanbinnen nog halfrauw – niet in wdb.] zegt iets van vlees, 'saillant' [uitstekende punt van een bastion] niet. De sujetten [persoon, negatief] droegen sajetten kousen [sajetkousen]. In salade niçoise zit vinaigrette [saus van azijn, olie en kruiden]. Salafisten zijn de ergsten [onder de islamieten – salafist = salafi]. Ook salarymen kijken uit naar de Heilige Salarius, salarisdag, sint-salarius. Hij debiteerde een sal atticum, Attisch zout. Gebruiken zij echt de sale-and-lease-backconstructie [sale and lease back]? Slaat 'Salernisch' op Salerno? Ja. Zonder Don Bosco waren er geen salesianen geweest. Saloeki's zijn oosterse windhonden. Hij velde een salomonisch [van Salomo(n), spitsvondig] oordeel. Salpingitis is ontsteking aan de salpinx [eileider]. Met de colon betaal je in El Salvador [SVC, historisch] en Costa Rica [CRC]. Een salwar [broek] draag je onder een kameez [ie:] [bloes]. Het kaartspel samba lijkt op canasta. Axenie is onherbergzaamheid en een axishert lijkt op een damhert.

4. Zijn broer doet aan taekwondo. Niet elke dreestrekker (die trekt van Drees, krijgt AOW) zal de Dreespenning ontvangen. Wat is biljarderen (ook: een rotterdammertje, de bal twee keer raken bij biljart)? 's Middags nog had de caféhouder zonder kinderen de
schoentjes-en-laarsjes (niet meer in VD – rolklaver, ratelaar) buitengezet en 's avonds moest hij een barklant die de bloemetjes had buitengezet, buitenzetten (buiten de deur zetten). Woningen kunnen rug-aan-rug staan. Dat begrip kom je ook tegen bij het boterwegen [kinderspel]. De gevangenen werden ruggelings (rug tegen rug) gebonden. In Indië hebben ze de term 'sado' voor 'rug tegen rug'
(dos-à-dos; kan ook een stoel of sofa zijn). We eten Zeeuwse rotjes [geroosterd brood]. Een barmhartige samaritaan dankt zijn naam aan de Samaritanen. De Salpêtrière is een groot oud gebouw in Parijs. De roos van Libanon (let op: dit is niet de roos van Jericho, de jerichoroos) levert hasj op (libanon of lieb), te betalen met livres (= Libanese ponden – LBP). Vergelijk: nepal, afghaan en marok.

5. De rooms-katholieke kerk als organisatie is de Kerk van Rome. De Grieks-katholieke kerk wordt ook wel aangeduid als de
Grieks-orthodoxe kerk. Het roosje-zonder-doorns is de ake/olei. Op de Rottumerplaat liepen twee rottweilers. Is er verschil tussen rozijnen- en krentenbaard? Nee, beide: impetigo. Roueetjes [losbandige personen uit de adellijke stand] kunnen zich nogal wat permitteren. Het rücksichtslose optreden was keihard. Is dat een rvs-wasbak [roestvrijstalen, ook: roestvrij staal]? Bij S5 hoort 'abohzis' (vroeger: ahboris). Waar staan die letters voor? In NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term). Deze saaie piet heet Piet Saaimans [en is ook een saaimans – de buurman is een Simpelmans]. De Koninklijke Bibliotheek te Berlijn kent
't opschrift 'nutrimentum spiritus' (voedsel voor de geest). Parkinsonpatiënten kunnen het pisasyndroom [zijdelingse standsafwijking van de romp] hebben.

6. Sambal badjak en dito oelek bevatten trassi [gefermenteerde garnalenpasta]. De samen-uit-samen-thuismentaliteit [samen uit. samen thuis] spreekt me zeer aan. In Lapland zijn Samen [volk, ook Sami, enk. Same] samen sterk. Een samenloop [strafrecht] kan een- of meerdaads zijn. Bij dieren kan strictuur (bij mensen stenose = vernauwing) optreden. De meeste Samojeden hebben een samojeed, zeker ras van honden uit de toendragebieden tussen de Witte Zee en de Jenisej. Bij oosterse religies kom je karma [geheel van goede en slechte daden en gedachten tijdens het aardse bestaan] en dharma [grondregels voor individueel en sociaal gedrag] tegen. Wat is de vertaling van s'amuser à la moutarde'? Antwoord: zijn tijd met futiliteiten verdoen. Sandalwoods (sandelhoutpaarden) komen van Soemba, het Sandelhouteiland. Sandboardde [van de zandhelling af] jij gisteren? Met een sandow [sèhn-doo] versterk je de spieren. Gesanforiseerd textiel is krimpvrij. Deze sangoma [Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger] straalde een en al sangfroid [koelbloedigheid] uit. Hij dankt zijn naam aan het Zoeloe. De chikungunya is een door muggen verspreide subtropische virusziekte. Een chichi madam is eigenlijk een vrouwelijke chicard die uitblinkt in chicheid (chiquigheid). Mensen hebben een circadiaans [24 uursritme - ook in letters en aaneen, slaap-waakritme] ritme.

7. Een tedalschaap is een manenschaap, genoemd naar het
Noord-Afrikaanse volk Teda (ook: Tebu). Het Zwitsers-Duits [Zwitserduits] is het Schwyzerdütsch. Die man is door- en doorslecht (door en door verdorven). De afkorting SEH staat voor Spoedeisende Hulp en SEH-artsen zijn gespecialiseerd in
spoedeisende-eerstehulpverlening. Het sansculottegezelschap droeg geen culottetjes (culotjes) [kniebroek] en ook geen mascottetjes (mascotjes) [gelukbrengend – GB, VD – voorwerp]. Een sapajou is een rolstaartaap (en een rolstaartbeer is een kinkajoe) uit Zuid-Amerika (de naam komt uit het Tupi, een indianentaal). De wyandotte is trouwens een Amerikaanse kip. Schadenfreude is leedvermaak en schallanalyse is klankanalyse. De scandinavistiek bestudeert de Scandinavische talen en hun literatuur (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!). Het scandium heeft atoomnummer 21 en symbool Sc. Om scheeps te zijn, moet je eerst scheep gaan. Uit een verhaal: kort na hun saffieren bruiloft gaan Piet en Elly onverwacht scheên .

8. Salarywomen zijn Japanse employees. De seance riep veel vragen op. Zijn scurriele [potsierlijk] optreden was lachlust opwekkend, ronduit lachwekkend. Seductie [verleiding] met een seedling [ie; soort van grote zure appel] was het doel van de seduisante [verleidelijk] tante in haar seersucker kleding [seersuckerkleding]. De eva's (evangelische jongeren) walgden ervan. Waar komt het begrip 'schöne Seele' vandaan? Bij Goethe! Eretitels van Maria zijn Eerwaardig of Schoon vat van godsvrucht. Hij schafte een nieuwe fiets aan en daarna schaftten we. Het is nu schafttijd. De mise-en-scène (scenerie [èh], scenery [ie], in scène zetten, ensceneren) is de toneelschikking, de mise au point het zuiver stellen van een kwestie. Bij de schnitzel (met vreemde snit) werd het handeltje in snitsel (referentie: kinabast) afgemaakt. De kapitein is het schip ingegaan (letterlijk, figuurlijk: in gegaan). De oplichter is zelf de mist, de teil ingegaan (de bietenberg of -brug opgegaan). De hoogleraren liepen cortègegewijs, de stoet van doodskistdragers schredegewijs.

9. Van die sloebers was haar armoede het schrijnendst. Gooi dat schroodijzer (schrooi-ijzer) maar op de schroothoop. Schrootjes worden ook rachels of tengels genoemd. Hij tackelt het teckeltje, hij voert een tackle uit. In de Technische Handleiding komt een (Iers of Amerikaans) whiskeytje voor. Woestijnplanten zijn meestal sclerofiel [grote bladeren om water aan te zuigen]; het zijn sclerofyten. Hij is helemaal gek van scifi [saaifaai – science fiction]. Raclette is een Zwitsers gerecht [met kaas] en blanquette een soort ragout (maar een blanket is een blanc-seing – getekende, maar niet ingevulde volmacht of akte – zeg maar: blanco cheque). Het aïdaweefsel is van katoen. Een van Verdi's opera's heet Aida. Ellen is de protegee van Piet. Welke zijn de kandidaat-lidstaten van de EU? De mamba is een slang, de samba een dans. De kangoeroe [ə] sliep. Je kunt een klap voor je kanis [hoofd] krijgen. De Kaninefaten zijn een Germaanse volksstam. Een kannenkijker is een drinkebroer. Het kaolien (de kaoline) is porseleinaarde. Katabolie [ontleding] levert katabole [resultaat daarvan] producten op. Zij zouden naar kapitein(!) Jas gaan [doodgaan, te gronde gaan].

10. Het tuigje is kapotgebeten. Verklaar de schrijfwijze van:
kapitein-commandanten (GB, VD: kapiteins-commandant),
kapitein-generaals (GB, VD: kapiteins-generaal) en kapitein-luitenants [GB, VD]. En nog veel meer … Kasteleinessen zijn kasteleinsen. Wanneer valt Ketikoti [herdenking afschaffing slavernij – ketikotifeest]? Khimars zijn hoofddoeken. Het kinderziektestadium is nog niet voorbij. Jan is een olijke klaas. De kasjoeboom kent u toch wel [met de cashewnoot, bombaynoot, cachounoot of olifantsluis]? Wil je kip kerrie of de kiptandoorischotel [kip tandoori, ook leuk: pad thai]? En toe? Kiwi-ijs of kiwiyoghurt? Heb je nog voldoende lodderein [reukwater – eau de la reine]? Een loeach (meervoud: loechot) is een Joodse almanak/kalender. Boten in de ynglingklasse zijn wendbare driemanszeilboten.

 

 

2424 Dictee van maandag 11-10-2021 (2) – dictee Live voorronde Groot Dictee Heruitgevonden 2021 √ x

Dictee – dictees [2424]

Live voorronde Groot Dictee Heruitgevonden 2021

De lettervreter (auteur: Anneke Verbeeck)

Deel 1 – dit moest geheel opgeschreven worden.

1. De lawaaiige knal op het baliemeubel klinkt als een kanonschot in de stille bibliotheek. Ik schrik zo fel op dat ik er ei zo na een whiplash aan overhoud. Voor me staat de parmantige dame die zo-even haar gereserveerde boek ophaalde. Met een gelakte nagel tikt ze er nijdig op.

2. ‘Zo kan ik ook boeken schrijven. Al die moderne nonsens. Literatuur met een hoofdletter L? Dikke quatsch, ja!’

3. Met veel allure gooit ze haar kasjmieren stola als een sjerp over haar schouder. Ze draait zich abrupt om en kan ternauwernood voorkomen dat ze met haar laqué [hier bnw.] naaldhakken over de deurmat kukelt. Ik kijk verbouwereerd toe.

4. Dan schud ik mezelf uit mijn trance en reik naar het boek op de balie. Ik open het routineus op de eerste bladzijde om de streepjescode te scannen. Blanco. Onhandig manoeuvreer ik naar de volgende pagina. Eveneens maagdelijk wit. Ik leg de QR-codescanner neer en doorblader [Vlaams] het boek nu met beide handen. Niks, nul, nada, noppes. Behalve het voor- en achterplat [onbekend woord, wel in VD, uitspraakverschil met ‘blad’ is minimaal] is dit boek zo leeg als een cahier op de eerste schooldag.

Deel 2 – dit werd voorgelezen. Bij de 19 vette dubbelwoorden klonk er een piep en kwamen steeds twee alternatieven op een scherm. Achter elk alternatief stond een letter; die bij het correct gespelde wordt moest je noteren. Van die 19 letters moest je een zo lang mogelijk woord maken in deel 3. Het correcte woord en bijbehorende letter
is/zijn groen, het andere woord met bijbehorende letter rood

5. Waarom heeft geen van de voorgaande lezers dit gerapporteerd/geraporteerd [T D]? Hebben ze het boek uberhaupt/überhaupt [F G] gelezen? Of hebben ze het boek ostentatief op het dressoir
ge-etaleerd/geëtaleerd [O I] louter om de visite te imponeren?

6. Vergallopeer/Vergaloppeer [F N] je nu niet, spreek ik mezelf toe, er zal wel een perfect plausibele verklaring zijn voor dit euvel. In mijn naïviteit/naïeviteit [E A] negeer ik een binnenkomend mailtje met het label ‘hoge urgentie’. In plaats daarvan bekijk ik het gedownloade/gedownloadde [T D] document dat de uitleengeschiedenis van het lege boek opsomt. Er staat slechts één naam vermeld. ‘De lettervreter!’

7. Een walgelijk warme wasem strijkt langs mijn nek en initieert/initiëert [L A] een golfbeweging van koude rillingen over mijn ruggegraat/ruggengraat [O I]. In een bruuske reflex kijk ik om en ik zie nog net hoe een bos grijze haarlokken achter de boekenschabben/boekenschappen [D S] verdwijnt. Mijn wenkbrauwen/wenkbrouwen [E A] schieten omhoog en mijn hart racet/racete [E U] in mijn thorax. Een arglistige indringer!

8. Het desolate gevoel om moederziel alleen de op handen zijnde/ophanden zijnde [B T] confrontatie te moeten aangaan, verlamt me. Ik slik, kijk behoedzaam om me heen en raap ten slotte/tenslotte
[E A] al mijn moed bij elkaar. Met een ware tarzankreet/Tarzankreet [N D] ga ik de snodaard/snoodaard [F L] achterna. Tussen de rekken kijkt een oud, gerimpeld mannetje me medelijdend aan. Met zijn vinger krom van de artrose/arthrose [E O] wijst hij tergend traag naar het boek op de balie. ‘De lettervreter.’ Ik tel evenveel tanden in zijn mond als er letters in dat bizarre terug gebrachte/teruggebrachte [H N] boek staan. Met zijn gehavende vinger speurt hij de spanwijdte/spanwijde [T D] van de bibliotheek af en vervolgt geheimzinnig: ‘Hier waart/waardt [I A] een lettervreter rond.’

Deel 3 – hier moest je met die 19 letters een zo lang mogelijk en correct woord maken. De 19 letters waren
T G I N E T L I S E E T E N L E N T I

Je kreeg 10 minuten.

Inlevering van een incorrect woord of een woord met foutieve letters erin leverde niks op.

Het beoogde woord was: I N T E L L I G E N T I E T E S T E N

NB Er zijn alleen letters van het woord ‘singlet’ gebruikt.

Deel 4 – werd alleen maar voorgelezen, daar moest je niks mee doen ...

9. Hij gniffelt wanneer hij ziet dat zijn woorden het beoogde effect hebben. Ik sta met opgetrokken schouders en wijdopen ogen te trillen op mijn benen van de commotie. Met opgeheven hand en zijn borst vooruit oreert hij verder: ‘De lettervreter is de vloek van elke bibliofiel. Het duivelse monster verorbert elke letter, uit ieder boek dat hij op zijn pad tegenkomt, tot er niets overblijft.’ Het mannetje stampt theatraal met zijn voet op de grond en declameert nu mogelijk nóg luider: ‘De ganse bib is verdoemd! VERDOEMD (Verdoemd)!’

10. ‘Ha! Nu heb ik je!’ Een schriele gil ontsnapt uit mijn dichtgeknepen keel. Ik spring wel een meter hoog bij het horen van deze tweede stem die de ruimte doorklieft. Een jonge verpleegkundige, gekleed in wit(te) tenue, is geruisloos binnengekomen.

11. ‘Ik wist wel dat ik je hier kon vinden.’ Met een minzame glimlach offreert ze het naargeestige mannetje haar elleboog.

12. ‘Kom, meneer Verlinden. We laten mevrouw rustig haar werk doen.’ Schoorvoetend schuifelt het mannetje met haar mee. Van zijn juveniele enthousiasme schiet niets meer over. ‘Ik hoop dat hij u niet te veel last heeft bezorgd met zijn geouwehoer’, roept het meisje me nog na. Allang blij dat het afgewende gevaar geen bedreiging meer vormt, schud ik meewarig het hoofd.

13. Ik plof neer op mijn bureaustoel. Vanuit mijn ooghoek zie ik de urgente mail bovenaan mijn computerscherm knipperen. Eén klik van de muis neemt mijn laatste besognes voorgoed weg: ‘Geachte (mijnheer/mevrouw), wegens een lapsus werd het boek met ISBN 978-9658-2547 zonder inkt gedrukt. Gelieve alle exemplaren uit de rekken te halen en per kerende (post) terug te sturen. Met oprechte excuses voor het ongemak, de directie.’

 

 

 

2423 Dictee maandag 11-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (358) √ x

Dictee – dictees [2423]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 499 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (358)

1. Een saniet valt onder de WSNP (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen). Sanskriet is Oudindisch. Het SaNT was vroeger het Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie. Santomees is Sao Tomé en Principe betreffend (je betaalt er met dobra's – STD). Een santri is een leerling van een Koranschool. De vesting werd gesappeerd via een sappe [loopgraaf voor belegeraars], gemaakt door een sappeur. Sarangi's zijn Voor-Indische violen. Sapropelium is rottingsslik. 'Sarasara' is Caraïbisch-Arowaks voor 'garnaal'. Haar geshampoode haar was nog nat. In 'The Lost Horizon' van James Hilton komt het shangri-la [paradijs] voor. Een serail is een harem. De seri(ci)cultuur betreft de zijdeteelt. Een shaddock is een pomelo, een vrucht. Shabushabu is een gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon. De sfincter is een sluitspier, langs een sfinxenlaan staan sfinxbeelden en shantoeng is tussorzijde uit China.

2. Welke van deze secce wijnen is het dryst? Wat verbond de Scythen en Parthen? De afkorting 's.e.c.' staat voor 'salvo errore calculi' [rekenfouten voorbehouden] en 's.e. et o.' voor 'salvo errore et omissione' [vergissingen en weglatingen voorbehouden]. De opeenvolgende eeuwen in Italië heten duecento (13e eeuw = 12xx), trecento (14e = 13xx), quattrocento (15e = 14xx), cinquecento [16e = 15xx], seicento [17e = 16xx] en settecento (18e – de jaren 1700 (en zoveel) = 17xx). Na de brand in de knijp [kroeg] kwam hij knijp [klem] te zitten. Is goede tekstopmaak een kwestie van knip-en-plakwerk? Knotszwaaien is een onderdeel van ritmische gymnastiek. Kijk, daar in de lucht: een kobben-V [zilver- of kopmeeuwen]. Met Koninginnedag moesten we koekhappen. Klokke acht begint de vergadering. De klinimobiel [BE: speciale ziekenwagen] bracht haar naar de kliniek. Het was klip-en-klaar dat deze maaltijd kant-en-klaar was. Een kasteloze is een klasseloze. Bij kleermaken kom je de kleermakerszit tegen. Ik zal hem kleinkrijgen: hij zal die groenten kleinsnijden. Hij is kampioen kleiduivenschieten. Wat is koenjit? Gemalen kurkuma [2 x oe]! Is 't kofschip een schip? Nee!

3. Na het koffiezetten werd er bij het koffiedrinken flink koffiedik gekeken. Behoort kogelslingeren tot de tienkamp? Ja. De koine [èh] is de algemene omgangstaal. Een kolengestookte centrale is milieuonvriendelijk. Een kombaars is geen vis, maar een deken [om een overledene overboord te zetten]. Komaan, opschieten! Het kolibriepaar verdween. Zouden ze kond geven van hun relatie? Dit gebrek is koopvernietigend [redhibitoir]. Het kopekenbedrag [kopek(e) – bronzen munt van 0,01 roebel] viel tegen. Bij het kopjeduikelen in het water ging hij kopje-onder. Op Nieuw-Guinea doen ze nog aan koppensnellen en ik doe dat als ik de krant lees. De koptologie bestudeert onder andere het Koptisch (taal). Ik stond er kortbij: hij was inderdaad kortaf en kortaangebonden. Noem je dit kortdurende of kortlopende contracten? Ondanks kostenverhogende factoren bleef de prijs kostendekkend. Koud- en boudweg vermoordde hij haar. Zonder de Koude Oorlog was er geen koudeoorlogsdenken geweest.

4. Wie kouwelijk is, zal eerder kouvatten. Krankjorum: de burgemeester in de lorum! Is dit overhemd kreukvrij of kreukherstellend? Het Krijgshof moet je in België zoeken. Zijn er nog studenten voor Krim-Gotisch? Krip is crêpe. Het spreekwoord zegt: kroes haar, kroeze zinnen [iemand met gekruld haar is wispelturig en lichtzinnig]. In Suriname is Kromanti een taal. Kryoliet is ijssteen. We geraakten er door een
kruip-door-sluip-doortactiek. De Kultuurkamer [WO II] was nationaalsocialistisch geïnspireerd. Met kunst-en-vliegwerk 2024 fiksten ze het. Kunstvliegen [aas bij vissen] kunnen niet kunstvliegen [stuntvliegen, aerobatics]. De (het) kwasibita [kwassiehout, bitterhout van de kwassieboom] is een koortswerend middel. Kwinti's spreken Kwinti. Kwikwi's zijn Zuid-Amerikaanse vissen. Op de crèche hadden ze een hele smoddenverzameling [smodde(n) = slabbetje] voor knoeiende kinderen. Erop stond steeds een plaatje van een smoddekop [schaap met grauwe kop]. Voorbeelden van soirees zijn de soirée dansante en de soirée musicale. Bullshit, die bulldozer plet onze bulterriër [pitbullterriër]! Nog meer van die sick jokes [wrange, bijtende grap]?

5. Een gesofisticeerde (gesofistikeerde) dame (ze heette in deze context uiteraard Sophie) is een sophisticated lady. De Siënese schilderschool stamt uit Siena. O beeldschone, ik zag het meteen: jij bent sicut lilium inter spinas: als een lelie tussen de doornen. Zegt de Silicosewet [asbest] iets over siliconenborsten [opvulmiddel]? Nee, dus. De simiëske [aapachtige] clown vermaakte ons op silvester(avond), oudjaar (oudejaar). Er was ook silvaner [wijnstok, wijn]. De algebra was voor deze Simpelmans (maar zeker geen saaimans!) abracadabra [VD ook: abacadabra, wartaal]. Door shake-outs [zwakke ondernemingen verdwijnen vanzelf] reguleert de markt zich. Granaatvuur veroorzaakt een shellshock [zenuwaandoening]. Strenggelovige streng gelovigen hebben een andere opvatting over 's heren wegen [de openbare weg] dan Van Dale [zij kennen alleen 's Heren wegen – niet in VD]. Een andere aanduiding voor Shiva is Vernietiger.

6. Ze is nu shemale [nu vrouw, vroeger man]. Wat vind jij van Shakespeares gedichten? Singelen is een single spelen bij tennis. Het symbool van sarcosine is Sar. In Exodus [Bijbelboek] komt sardis (carneool) voor. Sardonyx is onyx uit Sardis. Op een sasdag (niet meer in VD) heeft men schijt aan Sonja Bakker. De satanscultus is de cultus van Satan. Waarom zegt de pedel ter afsluiting van een promotie 'hora est' [het is tijd] en niet 'sat est' [het is genoeg]? Dat stel lijdt aan de saturday night fever [koortsachtig verlangen om in de weekends te gaan swingen in de disco]. Zij is sau/oedifiel [VD, GB:
Sau/oedi-Arabië]. Een sauropode [au] is een dinosaurus. De hollandaisesaus is de Hollandse saus. Van de sausen (sauzen) bevelen wij aan: de venkelsaus [plant], olie-azijnsaus, marasquinsaus [kersenlikeur], maggisaus en maderasaus [met wijn van Madeira]. Bij curasausjes (olienoten uit Curaçao) moet je een curaçaotje [likeur met sinaasappels] drinken. Hij was ondanks of dankzij het savantsyndroom [zwakzinnigheid met een extreme begaafdheid op een intellectueel of artistiek terrein] een virtuoos pianist. Dit is een typisch salinegebied
[n/s] [plaats waar zout gewonnen wordt = zoutmijn, zoutziederij]. Een Savooiaard komt uit de Savoie [en savoureert de fondue savoyarde]. Daar heb ik absoluut geen savvie [verstand = sappie] van. Een
sawoe-manila is een sapotilleboom.

7. De sazspeler kokhalsde. De [Nederlandse] Belastingdienst [VD vaak ook met b...] heeft scanauto's. De Faeröerders liepen vooraan. Collega, maken we een tomogram [één vlak afbeelden met röntgenfotografie] of een scintigram [grafische weergave van de intensiteit van de door een orgaan of lichaamsdeel uitgezonden gammastralen]? Het kind bij de naam noemen is scapham scapham dicere. 'Heybaberiebah' is een voorbeeld van scat [bij het improviserend zingen in de (bebop)jazz gebruikte betekenisloze reeks lettergrepen]. Een hors-d'oeuvre [al – voorgerecht] serveer je op een hors-d'oeuvreschaal. Een symfyse is een schaambeenvoeg. Een pubis is een venusheuvel. Hij ziet er bête, schaapachtig, uit. In het stoomwezen kennen ze de schaar van Stephenson [koppelaar van de stangen van twee excentrieken]. Er heerste personeelsschaarste. Elk pijpbeen heeft een diafyse [schacht]. Het schaddenvuur [plaggenvuur] brandde fel. Het chiné is een gevlamd weefsel. Blindschaken is een vorm van schaakspelen. Er lag een bont geschakeerd [alleen ‘rijkgeschakeerd’ aaneen] bloementapijt. Famae clamosae zijn schandaaltjes [enk. ...ma ... sa]. Dordtenaars zijn en lusten schaapskoppen. Waar liggen de Schapeneilanden? Antwoord: Faeröer, Deense eilandengroep. In de projectwereld kennen ze het zesfasemodel en in het onderwijs de tweefasestructuur.

8. De groenteboer verkoopt sperziebonen. De sisyfusarbeid is naar Sisyphus genoemd. Slivovitsj is pruimenbrandewijn. Deze nieuwe appartementen zijn sleutel-op-de-deur [sleutelklaar]. Te veel schaadt (een teveel ook). Ik houd van spekvet met stroop (slinger-om-de-trap). Bij de roggeoogst waren er vijf broden en twee roggen. Sint-Maarten is de Heilige Martinus. Sjavoeot, het Wekenfeest, is het joodse pinksterfeest. Ze betaalde haar nieuw te dragen sjek [loshangend vrouwenjakje] met een cheque in sjekels [munt Israël, ILS]. Een labberdaan is een zoutevis. Lagergelegen gebieden overstromen het eerst, in hoger gelegen (eventueel: hogergelegen) gebieden ben je veilig. Het laadruimteprobleem is opgelost. Ladino (Judezmo) is de taal van Sefardische Joden (VD: Sefarden, Sefardim, GB: Sefardiem). Hij is een hoogbegaafde en hoogopgeleide jongeman. De neolithische revolutie leidde tot landbouw en veeteelt. De presentatie was lala, zozo. Een landengtetong [n/s] steekt uit. De stakers hebben de fabriek lamgelegd. De directie was lamgeslagen van schrik.

9. Een latafel is een commode, maar belatafeld is gek! All right, de verzekering is allrisk, maar is dat echt all-in? Ik koop alleen legbatterijeieren. De boot was lekgeslagen, mijn ziel lamgeslagen. Was deze dosis gif letaal [dodelijk]? De mens is levendbarend (vivipaar). De liaisonofficier werd bevorderd. Het Divali is een lichtjesfeest. Een lieveheer is een kruisbeeld van de Lieve-Heer en een lievevrouw een beeld van de Lieve-Vrouw. Soms is er sprake van een heuse lijkwadestrijd [GB n/s, VD n]. De lijzen [suf, traag persoon] zongen leizen [middeleeuws godsdienstig lied met refrein (m.n. kerstlied)]. Lik op stuk geven is een lik-op-stukbeleid voeren. Dat linnaeusklokje is mooi (die lisdoddenfamilieplant niet). Jij bent me een linksige linkerd. Wie krijgt de (het) linzenmoes? De woorden 'lithium' [Li – voor pacemakers, atoomnummer 3] en 'litho' [steendruk] worden vaak fout geschreven. Lumbecken is een wijze van boekbinden. Het lupineveld [n/s] staat er mooi bij. Lychees [lie-tsjee/ies] zijn vruchten. Ons lustwarandeverblijf [n/s] was voortdurend een ware lust.

10. Voor mij is koeterwaals Luikerwaals. Met een lossebandstoot [losse band] besliste hij de partij. Zijn lowprofileopstelling [low profile] werd door een iegelijk gewaardeerd. Mooi woord: loyauteit [BE, loyaliteit]. In na-apen en -praten was het lorrestel een papegaaiachtig tweetal. Wie gebruikt er tegenwoordig nog een [decadische, tientallige] logaritmetafel? Heb je voor een loftuiting een loftrompet nodig? Een loelav [palmtak, plantenbundel – mv., VD: loelavs of loelavim, GB: loelaviem] wordt bij Soekot (het Loofhuttenfeest) gebruikt (net als aravot – takjes beekwilg, hadassim – geurige mirtentakjes en etrogim – mv. van etrog, zekere citrusvrucht). Aan het eind van Soekot vieren zij de Vreugde der Wet (Simchat Thora – herstel godsdienst na de Babylonische ballingschap).

 

 

2422 Dictee zondag 10-10-2021 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 175 RL √ x

Dictee – dictees [2422]

 

 Wekelijkse dicteetest 175 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 675

1. Was dat …………….. of …………...?

a. knarsetanden                              tandeknarsen

b. knarsentanden                            tandenknarsen

c. knarsetanden                              tandenknarsen

2. De generatie …… wordt ook wel ….. genoemd.

a. nix                                       X

b. nix                                        x

c. niks                                      X

3. Met ………… wordt …………. bedoeld.

a. kobenvlees                           wagyuvlees

b. kobevlees                             wagyuvlees

c. kobevlees                             wakioevlees

4. De …………... schoot in een Franse ………....

a. klerenlijer                             colère

b. klerelijder                             kolère

c. klerelijer                               colère

5. Die ………... kost maar een …………...

a. krabbepoot                          habbekrats

b. krabbenpoot                        habbekrats

c. krabbenpoot                        habbenkrats

6. Zitten er veel ………….. bij de …………..?

a. Rednecks                      Ku-Klux-Klan

b. rednecks                       Ku-Klux-Klan

c. rednecks                        Ku Klux Klan

7. Een ………. past niet in een ………. (te warm!)

a. kur                                   kurhaus

b. kur                                   kürhaus

c. kür                                   kurhaus

8. De …………. houdt zich met ………… bezig.

a. kwantummechanica                           quanten

b. quantummechanica                            quanten

c. kwantummechanica                            kwanten

9. Die rare …….… is goed in ………. (nachtvrijen).

a. kwibus                               queesten

b. kwibus                               kweesten

c. quibus                                queesten

10. ………….. is ……………...

a. Hol-over-bol                            kop-over-bol

b. Hol-over-bol                            kop over bol

c. Hol over bol                             kop over bol

Oplossingen [175]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [175]

1c 2a 3b 4c 5b 6c 7c 8a 9b 10c

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

2421 Dictee zondag 10-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (357) √ x

Dictee – dictees [2421]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 500 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (357)

1. Krokodillen zijn squameus [schubachtig; squama = schub]. Sede vacante betekent dat de pauselijke stoel onbezet is; een sede-vacantist (een samenstellende afleiding!) erkent de zittende paus niet. Bij squaredansen voer je een squaredance (quadrille – carrés van
4 paren) uit. Een sneaker [ie] is een sportschoen en een sneakpreview is een voorproefje (van een film). De soenna [levensregels] vult de soera's (hoofdstukken van de Koran) aan. De Hadith [inhoud; boekwerk = hadith] is de overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen. Helpen sonjana's [klimmende aardbei: hangend gekweekt] bij het sonjabakkeren [dieet van Sonja Bakker; soms heb je dan een sasdag (niet in wdb.) – schijt aan Sonja Bakker]? En ook voor somnambule [zoals een slaapwandelaar] dikzakken? Met somoni's betaal je in Tadzjikistan [TJS]. Bij de Sont [bij het Kattegat] moet ik altijd aan een zeestraat denken (een sond dus). Een soho is een small office home office [thuiskantoor]. Een sollwert is in de meet- en regeltechniek een streefwaarde. Bij de sledetocht was de gesleede [ww, sleeën; ook: geslede, ww. sleden] afstand een recordafstand. Hebben wij nog slivovitsj [pruimenbrandewijn]? Groot slem komt voor in een grandslamwedstrijd [vgl. grand-prixwedstrijd]. Het Slotfeest [8e dag – afsluiting Loofhuttenfeest = Soekot] is een joods feest. Joepie, geslaagd!

2. Jouw smartelijke smartenkreet heeft ons bereikt. Bij het Sluise onderonsje waren alleen Sluis' inwoners aanwezig. Er was smörgåsbord [buffet met koude gerechten] met smörrebröd (GB ook: smørrebrød – roggebrood plus). Er is met die ski's geskied. De sinksenbloem [pinksterbloem] bloeit niet altijd met Sinksen (het sinksenfeest, Pinksteren). Komt sloeharing uit het Sloe? Nee, uit Scandinavië. De oude snorrenbaard (hij drinkt uit een snorrenkop!) hield niet van snorrepijperij. Snobby is gewoon snobbish (snobistisch – als een snob = would-bekenner – streepje zou wel handig zijn, maar niet in dictees! – van kunst en cultuur). Een sniper [scherpschutter] kan beter geen snip ophebben [dronken zijn]. Ik snap niet goed wat het spelletje snip-snap nu precies inhoudt [tien- of twaalfmaal 4 gelijke kaarten]. Sobstory's zijn tranentrekkers. Het was een gesocializede bijeenkomst. Hij goot de sodaoplossing door de sok [verwijd uiteinde van een buis]. Hij is soi-disant [zogenaamd] een geleerde. Prins Bernhard droeg altijd filets (filettes, beide niet in wdb., betekenis: anjer). Een sovereign [Engels gouden pondstuk] wordt ook wel als soeverein aangeduid. Over de sousafoon (tuba, genoemd naar Sousa) ontstond veel soesa [drukte, ophef]. Softa's studeren aan een medresse [islamitische hogeschool - ook: madrassa]. De wind was zuid ten oosten (afkorting: Z.t.O.).

3. Een fits is een scharnierpen. Hij betert als scharrebier op de tap [het wordt hoe langer hoe slechter met hem]. De gewone scharrelaar [vogel] is slanker dan de kerkkauw. Als je schathemeltjerijk bent, ben je schat- en schatrijk. Kaas schaven is figuurlijk bezuinigen [de kaasschaafmethode]. Met scheel kijken (scheelzien) wordt niet het scheelzien van de honger bedoeld. Waar wordt calciumwolframaat gevonden [lemma: scheeliet]? Internet: Zweden. Een beeldenaar is een soort beeltenis. Na scheep gaan ben je scheeps. Op dit Kompas (ook: Scheepskompas, sterrenbeeld – Pyxis) kun je onder de zuidelijke hemel varen. Het scheepswant hing af langs de scheepswand. Het nationale scheermes (Frankrijk: de guillotine) was niet het scheermes van Ockham [Ockham's razor – in de wetenschap: zo weinig mogelijk aannames doen: parsimonie met de s van simpel]. Rond de Scheldestad vindt men Scheldegotische en Schelderomaanse sporen. Crag is schelpgrond en scag is Surinaamse heroïne. Naast de schepenwet [schepenen!] is er een schepenbesluit, niet te verwarren met de Schepenwet [NL], die over de Raad voor de Scheepvaart gaat. Een schelmenroman is picaresk [als van schelmen].

4. Conchiglie [kohn-kie-lie-juh/jee] is schelpjespasta. Schepper of schipper naast God? Perspicaciteit is scherpzinnigheid. Een ostracisme is een schervengericht. Tactel [ah èh] is een synthetische stof voor sportkleding. In het souterrain werd de sous-vide [bnw.: langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld] maaltijd gereedgemaakt. In de souter [psalter, psalmboek] staan souterliedekens [berijmde psalmvertalingen]. Een spanjolet (espagnolet) is een draairoede, spagnolet is flanel. De spillebeen repareerde de spillenwervel. Bij ballet worden vaak spitzen gedragen. Spinnakers (GB ook: spinakers) zijn ballonfokken. Een sorbe is de vrucht van de sorbenboom. Met spelt kun je brood bakken, een speld kun je horen vallen. De spetsnaz [alfabet] was een sabotage-eenheid in het Russische leger. De scheuchzeriafamilie is die van de moerasplanten. Ascorbinezuur is vitamine C, helpt tegen scorbuut (scheurbuik). De scheutisten danken hun naam aan Scheut (plaats
bij/in Anderlecht, kloosterorde). Zijn schicksalsstunde [noodlotsuur] kwam.

5. Onder (op) zijn schiebaart [mombakkes] was zijn baard nog te zien. Hij dronk schiedam [jenever] en kreeg ook nog een schiedammertje [laatste restje uit de fles]. Het eiland van de grijze monniken (Schieringers) is Schiermonnikoog. Is dit om op te schieten of om op te schieten? Een geldschieter zal geldschieten. Het schietspel [shootergame] is een zeker volksspel [met computer]. Een trompe-l'oeil is een schijnbedrieger. Bij een inderminneschikking wordt alles in der minne geschikt. Dat is mijn Schild [sterrenbeeld Scutum, noordelijk halfrond, vgl. Schilder – Pictor, zuidelijk halfrond] bij de navigatie. Het OPS (organisch psychosyndroom) is de schildersziekte. Thyroxine is het schildklierhormoon, ontsteking van de schildklier is thyreoïditis. Hij schildpadt het leer [er als een schildpad uit laten zien].

6. Doe je schillerhemd [hemd met schillerkraag, liggend open] maar aan. Een schimmelnagel krijg je door onychomycose. Jaja, een derdehandstakel [derdehand, ook: derde hand - met een- en tweeschijfsblok] kopen uit de derdehand [derdehands]. Hij reedt [reder] mee aan dat schip en kan voor vijf miljoen het schip in gaan. De skûtsjeschippers [oe Friese tjalk] gingen op de vuist. Bespreek het Oosters [afsplitsing Grieks-katholieke kerk] en Groot Schisma [met paus te Avignon]. De schizo(freen) had ook nog een schisis [lip-, kaak- of gehemeltespleet]. Schizo- [gespletenheid van gemoed] en cyclothymie [manisch-depressieve psychose] zijn antoniemen. We hebben de omstreden spreker geschoend [met schoen(en) bekogelen]. Dat was dus in feite schoenwerpen. Cirage is schoensmeer. Mijn spreekbeurt gaat over de schone-bij-dage en -nachte (niet meer in VD – purperwinde (dagbloem) resp. nachtschone – wonderbloem, jalap). Het schoentje lap is het slofje-onder [ook: slofke jagen: een slof gaat de kring rond]. Een schöngeist is een estheet, een man van smaak en esprit. Mijn schoonvader is mijn behuwdvader. Gisteren hebben we gesudokud [oe] (GB, VD). Gaan we vandaag weer sudokuen? De hare krisjna's zijn volgelingen van een door swami Prabhupada gestichte sekte (genoemd naar de godheid Sri Krisjna). Een stanza is een stance (een couplet, een strofe).

7. Staagjes aan is langzaamaan. Sommige statelozen hebben wel een statenbijbel. Schrijf je status quo met of zonder koppelteken? Sommige gebiedsdelen hebben een status aparte. De kerstster (niet de
ster-van-bethlehem – [GB]! – campanula) is de poinsettia [vgl. de 'echte'ster van Bethlehem!]. Een stère is een wisse (kuub, kubieke meter, in symbolen: m³). Stercoraal of stercorair is fecalisch, je weet wel. De term 'spyfi' komt van 'spy fiction'. Wat is het mantissendeel van een decadische logaritme [¹⁰log 200 = 2,3010 – mantisse 3010 en wijzer (wijzergetal, logaritmewijzer) 2]? Manou [oe] is gladgeschuurd rotan. Ook in dit markizaat was er een marquise (en ook een markies?). Een martialartsfilm gaat over oosterse vechtsporten [martial art(s)]. Wat is de betekenis van 'masjallah' [GB: zo God wil, islam]? Een matelotje [oo] is een hoed, een marte/ikootje een aap. Mazout [oe] is stookolie. Doe jij al aan m-bankieren [mobiel, per telefoon]? Bij het maatslaan moet je de maat slaan. Hij had machiavellistische [op duivelse wijze sluw] trekjes. Zonder minor [mindere, jongere] kan er geen major [grotere, oudste] zijn. Je vraagt dit al ten vierden male (tweemaal is ten anderen – tweeden – male, eenmaal ten enenmale - dat aaneen!).

8. Deze drie Maltezers hebben elk een maltezer(hond). Ze noemen de Mechelaars vaak maneblussers. Het manegepaard werd kreupel. Hij verdwaalde in het mangrovebos [n/s]. Mani's zijn geblokte Palestijnse omslagdoeken. Ondanks de manmeersituatie konden ze niet winnen. Welke klassen omvat de middle class? We hebben gemidgetgolfd (gemidgetgolft). Wat ben jij een miese [bang, ook: miesj] vent, zeg! Een mihrab is een gebedsnis. Waar zijn er nog mijnwerkersstakingen? Een mikwe/a is een ritueel joods bad of badhuis. De meestbiedende zal het meest bieden. Een megille (megila) is een joodse wetsrol [niet de inhoud ervan! - dan met hoofdletter!]. In de mêlee werd hij meteen gefêteerd [feestelijk onthaald]. Zij wilde melissethee. Waar in de Bijbel staat 'mene tekel' [Daniël 5:25 – gewogen en te licht bevonden]? Hij had ménière (de ziekte van Ménière – draaiduizelingen, oorsuizen = tinnitus – geen meningitis = hersenvliesontsteking). Menthol is het hoofdbestanddeel van pepermuntolie. Zou Mentsjov [niet in wdb.] weten wat mensj (vernederlandste vorm van 'mentsj' – Jiddisch/j) is? Een goed, integer, rechtschapen mens! De merengue is een dans en de meringue een gebakje van schuimdeeg. Een mesdjid is een moskee.

9. De rois fainéants waren de nietsdoende (vadsige) koningen onder de Merovingische koningen. Zelfs hun scramasaxen [zwaard met één snede uit de Merovingische tijd] gebruikten ze kennelijk niet. Een ayeaye is een vingerdier. Wie is jouw klassenleraar? Wie won de wedstrijd tussen BN'ers en BV's? Bij tai-chiën beoefen je het tai chi. Ik tai-chi, jij tai-chiede, wij hebben getai-chied. Zijn tai-chibewegingen moeilijk te leren? Ik tae-bo, ik doe aan tae-bo. Dat ad-hocbeleid [ad hoc = meteen, ter plekke] houdt geen stand. In zijn blootje nam hij een blowtje [marihuanasigaret]. Hij las over Star Wars (sterrenkrijg) en een sterrenet (reinette – appel). Sthenisch [krachtig, vitaal] nam de arts, die vaak een stetson [hoed] droeg, de stethoscoop ter hand en hoorde dat het wel op een stent [om vernauwing bloedvat op te heffen] zou uitdraaien. Een st(j)elp is een stelphoeve. Was dat stijfvloeken van haar op die stijfbevroren plas nu echt nodig? De Stoomwet beregelt het stoomwezen. Drie struise [krachtig, stevig] struisen [struisvogels] werden gevangen. Een sturmia [oe] is een groenknolorchis. Een suddendeathgoal is allesbepalend. De reprise [heropvoering] was een succès fou [daverend succes]. Is succinct [beknopt] succulent [sappig, vochtrijk]? Nee, dus. Sint-Nicolaas' paard steigerde op de steiger. De stegomyia is de gelekoortsverwekker. De ster van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] is de Kerstster, de poinsettia daarentegen de kerstster. Stichomythieën zijn passages in een drama [om en om gezegd]