donderdag 12 augustus 2021

2345 Dictee zaterdag 15-08-2021 (2) – dictee – De 50 spellingwoorden voor 14 aug – Taalstaat – Onze Taal √

Dictee - dictees [2345]


De 50 spellingwoorden voor 14 aug – Taalstaat – Onze Taal

(tussen haakjes het foute alternatief)


  1. acrobaat (akrobaat)

  2. amfitheater (amphitheater)

  3. aperitiefje (apiritiefje)

  4. argusogen (argesogen)

  5. behoudt [je geverfde haar ...] (behoud)

  6. bezorgd [voltooid deelwoord] (bezorgt)

  7. bladzijdelang (bladzijdenlang)

  8. carrosserie (carosserie)

  9. cipres (cypres)

  10. conciërge (concierge)

  11. custardpudding (kustardpudding)

  12. gelag [hard] (gelach)

  13. geuit (geüit)

  14. hardleers (hartleers)

  15. hectiek (hektiek)

  16. honderduit (honderd uit)

  17. juliennesoepje (juliënnesoepje)

  18. kattenkwaad (kattekwaad)

  19. klip-en-klaar (klip en klaar)

  20. laatje (laadje)

  21. lik-op-stukbeleid (lik op stuk-beleid)

  22. lobbyt [hij] (lobby't)

  23. Marseillaise (Marçeillaise)

  24. nooddruftige (noodruftige)

  25. opgavenformulier (opgaveformulier)

  26. orchideeënbloem (orchideënbloem)

  27. paperassen (papperassen)

  28. puissant (puisant)

  29. reikwijdte (rijkweidte)

  30. retraite (retraîte)

  31. roze (rose)

  32. ruggengraat (ruggegraat)

  33. sesambrood (sezambrood)

  34. Siamese [kat] (siamese)

  35. silhouet (silhouët)

  36. sjoege (sjoeche)

  37. softie (softy)

  38. souterrain (sousterrain)

  39. spioneren (spionneren)

  40. steiger [boot] (stijger)

  41. superfijn (super fijn)

  42. symmetrisch (symetrisch)

  43. ten eeuwigen dage (ten eeuwige dage)

  44. ter ore gekomen (ten ore gekomen)

  45. veronachtzaamd (verontachtzaamd)

  46. verpote [bnw.] (verpootte)

  47. vicieuze (vicieuse)

  48. word (je, ondw.) wordt

  49. xtc-pil (XTC-pil)

  50. zumbaën (zumba'en)


 

woensdag 11 augustus 2021

2344 Dictee zaterdag 14-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (300) √

Dictee – dictees [2344]

Oefendictee 557 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (300)

1. Heeft die trein een of twee wagons-lits [enk.: wagon-lit]? De Walkuren waren godinnen van het slagveld [en een walkure is een struise vrouw]. De kangoeroes [uh] zijn ontsnapt! Weekendt ge veel? En weekend jij zelf veel? In Nederland is de VNG de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en in België is de VVSG de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten. Het WAP staat voor wireless application protocol. Niet alle waterpoloërs en -polosters zijn Watermannen (of watervrouwen). Zij zou veel weg hebben van haar moeder. Wil je dat boek nu wegleggen? Heb ik jou dan ook maar iets in de weg gelegd? Wanneer zal ze weeromkomen? Wat is het stellionaat [actie met onroerende zaak die niet van je is] voor een delict? Bêtes noires [+] zijn zwarte schapen. Blog plus videobeelden is vlog. De zilveren vloot is de Zilvervloot [Piet Hein]. In Vlaanderen heb je de Vlor [Vlaamse Onderwijsraad] en de VLOS [Vlaamse Operastichting]. De VLSI (very large scale integration) is de voorloper van de ULSI [ultra large scale integration]. Wat is de ware blackboxkleur? Een black box is, jazeker, oranje. De zes miljoenste bezoeker kwam eraan.

2. Hij ziet, hoe zijn broer van woede ziedt, de zielenpiet. Ze maaien met andermans zelfgefabriceerde zeisen. Zij is zo zat als een Maleier, hij zo zat als een zwitser (en draagt nog een baard als een Zwitser ook). Yuca: dat eet je [maniok] en yucca: dat eet je niet [sierplant uit de agavefamilie – n/s]. Ytterbium heeft als afkorting Yb (70, een lanthanoïde) en yttrium (gewonnen uit ytteraarde) Y (39, gebruikt in kleurenschermen voor tv). Zaadje-op is een spel [met voorwerpen]. Een zageman is een zanikerd, een zeur. Een zambezihaai viel hem aan. Waar zit het zaathout [bodem] in een schip? Hij zaaide het zaad van het kwaad. De koningin maakte een koninklijk tekeningetje. Hij zit op het vmbo-t [theoretische leerweg – tl]. Een vluggerdje ben je, een vluggertje speel je. De VMMa is de Vlaamse Mediamaatschappij. Jaarlijks vieren we de VN-dag [Verenigde Naties]. De VN hebben ingegrepen. Hij zweert bij yquem, witte bordeauxwijn. De VNO-NCW [Verbond van Nederlandse Ondernemingen – Nederlandse Christelijke Werkgeversorganisatie] vertegenwoordigde [vroeger] de werkgevers. De bekende tweeletterige afkortingen van folio recto en folio verso zijn respectievelijk ro en vo.

3. En voor die eerste trouwens ook nog foro. Als hij aan de cognac gaat, staat hij op VO'tjes (very old). Zijn vertolking van de vocalise [zangoefening] was maar lala. Hij genoot van Schiedammer vocht. Bij vodcasting (vodden: hij vodt, zij vodde, wij hebben gevod = vodcasten) komt VOD (video on demand) aan de orde. Een voddenjood is een Joods voddenkoper. Karel lijdt aan voedisme [gericht op lekker eten en drinken]. De chymus [chijm] is de maagbrij. De FAO [Food and Agriculture Organization of the United Nations] is de Voedsel- en Landbouworganisatie [lemma VD!] van de VN. Een deel van de inflatie is agflatie [agrarische inflatie]. Voedsterloon is minnenloon. Als dat maar geen minnenijd bij de minnenmoeder geeft. Op YouTube kun je youtuben. Ik deal, jij dealde, ik heb gedeald. Het Anjerfonds is het Prins Bernhard Cultuurfonds. Ik stond onder de Julianalinde, de Julianaboom, met een Wilhelminatientje in mijn hand. Mijn vriendin heeft een beatrixkapsel. De libellenfamilie is niet zo uitgebreid. Is dit echt een met antraciet kolengestookte centrale?

4. Wie heeft de laatste marathon van Londen gewonnen? De repliek vond ik weinigzeggend. Wierdt ge gisteren inderdaad onwel? Een wellerisme, een apologisch spreekwoord, is een zeispreuk. Zo maar wat wetten: de wet en de profeten, de Wet op de lijkbezorging, de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) en de Wet openbaarheid van bestuur (Wob – ww. wobben). Deze wijinscriptie bij die zijingang betreft een wijding. Hoeveel bedraagt haar taillewijdte? Wat beslissen de (judo)referees: koka of ippon? Een werdegang ontwikkelt zich werkende weg. Op het wereldrond kun je de wereld rond reizen. De WTO [World Trade Organization – vergelijk ook GATT] is de Wereldhandelsorganisatie. Het Unesco-werelderfgoed moeten we koesteren. Werdt ge u van uw weltschmerz bewust? Er zijn blue en white collar workers. Wil je een Schots whisky'tje, een whiskygrog, een whisky-soda of misschien een wappelsap? Kun je via de who's who ook elk wie-met-wietje verifiëren?

5. De wiegewagen [kinderwagen met veren] verloor een wiel. De beschavingsmissie van de blanke staat bekend als de white man's burden. Met iemand iets wijsmaken, kun je hem toch wijzer maken. Het Wilhelminatientje viel in haar wilhelmina-vooruit. Hij kreeg dit titulo gratioso: dat kost hem dus niets. Een tituskop heeft rossig kroeshaar. De atjar en de saté tjampoer zijn [in de oosterse keuken] gemengd. Tjaptjoi is een Chinees groente-en-vleesgerecht. Tj-biljetten zijn in Nederland teruggavenbiljetten jongeren. Tjeempie [jeminee], wat zijn tjeven (christendemocraten; BE, met hun tjeverij) nou weer? De tjiftjaf [duimpje, zangvogel] landde met moeite op de tjitjak [kleine hagedis]. Je zal daar maar voor tjomme (Piet Snot) zitten. Tjuus [dag, adieu], het ga je goed!

6. De TJS is de Tadzjikistaanse somoni. Mijn nieuwe buurman is van hetzelfde soort, ejusdem generis, als de oude en wat negatiever geduid zelfs: ejusdem farinae [ongunstig: van hetzelfde slag – ejusdem anni is van hetzelfde jaar, a.ej. – anni ejusdem]. Mijn devies is 'nulli secundus' (voor niemand onderdoende). Het Wilhelmus is een acrostichon [naamdicht, beginletters]. Hij toonde een prodigieuze [verwonderlijk, bovenmatig] begaafdheid. Het stikt hier van de burgo's [burgerman]. Het pad voerde bergaf, de berg af. De voerman inde zijn voerloon en keek omhoog naar de Wagenman [Voerman, sterrenbeeld]. O ja, is hij voetbalbelg? Is voetbalnederlander net zoiets? Hoe lang duurde de Voetbaloorlog [1969,Honduras-El Salvador]? Voetbaluelen (internet, niet in wdb.) winnen nooit de toto. Hij liep te foeteren dat hij moest voeteren [te voet gaan, lopen]. Ik vind dat een mooi vignetje, een fraai logootje. De provenceolie en andere Provençaalse producten komen uit de Provence, net als de provençalen, ridderlijke minnezangers in de twaalfde en dertiende eeuw. Zouden velocipedisten [berijder vélocipède] op hun vélocipède toen ook al wel epo, erytropoëtine, gebruikt hebben?

7. Aviaire influenza is vogelgriep. Guano is vogelmest (term uit het Quechua, een indianentaal). De bird's eye view is een antoniem van het kikkerperspectief. Vogeltjes-op-de-kruk zijn helmbloemen. Kinderen kunnen vogeltjes-tbc hebben. De molik [vogelverschrikker] verschrikte de vogels: die verschrokken ervan. Een proscriptie is een vogelvrijverklaring, het vogelvrij verklaren van een vogelvrijverklaarde. Een augur was een vogelwichelaar (van 'augurenlach'?). Een vogelwik is vogellijm of maretak. VOI's zijn Vlaamse openbare instellingen. Hij had nog een mondvol appelmoes, daarom kon hij alleen met volle mond, met een mond vol, praten. Hij zou dat hele briefpapiervel [postpapier] nog volpennen. In het Belgisch-Nederlands heet een
vol-au-vent een koninginnenhapje. Bij plethora heb je te veel bloed (een teveel aan bloed). Waarin verschillen vol- [onbeperkt houdbaar] en halfconserven [beperkt, bewaren bij lage temperaturen]? Er was voldoende brandstof voor het vol doen van de benzinetank (en geld genoeg om de rekening te voldoen).

8. En daarna moesten we de rekening voldoen. Voilà, dat is weer gepiept. In het omberspel kun je een vole maken [alle slagen, trekken, halen]. Een vole annoncée is nog indrukwekkender [van tevoren aangekondigd]. De Voleinder des geloofs is Christus. Erg vrij vertaald betekent 'volenti nil difficile' (niet meer in VD): waar een wil is, is een weg. Deze aandelen zijn volgefourneerd [volgestort, geheel betaald]. De decibel is zo genoemd naar Alexander Graham Bell. Zoete jan is zoete koek, jan-in-de-zak. Zij moet niet alles voor zoete koek slikken. Zoetekoek eet je alleen bij het ontbijt. Opzoekvraag: waarom heet een hoe-langer-hoe-liever zo [plant: als je het kauwt, smaakt zij bitter, maar bij doorkauwen wordt het steeds zoeter]? De zoon van de zoetster was een zoeterdje. Ik heb je dat al tweemaal gezegd: twee maal twee is vier! Zoögloea's [zoo-woo-gloh-jaas] zijn bacteriën die gezamenlijk verbonden zijn door een slijmachtige substantie. Opzoekvraag: wat zijn grijze muizen [spotnaam voor de meisjes van de hulpdiensten van het Duitse leger tijdens WO II] en wat zijn witte muizen [de rijkspolitie in hun witte Porsches]? De vechtende witte en rode legers hebben niets gemeen met het Rode Leger, het Sovjet-Unieleger.

9. De wisent is de Europese bizon. Hij wil graag with-it [erbij,
up-to-date
] zijn. De Rode Terreur en de Witte Terreur (terreur blanche) moet je in Frankrijk in de jaren 1793-'94 plaatsen. Het is nogal subtiel, maar het WNT is het Woordenboek der Nederlandsche Taal, terwijl de Woordenlijst Nederlandse Taal juist het Groene Boekje, het GB, is. Mensen kunnen wortelschieten, planten kunnen wortelschieten. Het www is het wereldwijde web, het world wide web. Woordvoerder of woordvoerster zijn is een lastige taak. In de woprelatie staat 'wop' voor 'wippen, ontbijten, pleite'. In het Woord Gods staan vele woorden Gods. Wat is gebruikelijker: D.V. of V.D. (volente Deo)? Wanneer hield men de xerofagiën [zeer strenge vastendagen] in de oude christelijke kerk? De Xetra DAX staat voor Exchange Electronic Trading – Deutscher Aktienindex (officiële benaming van de DAX). Als je op zoek bent naar iemand, kom je veel X'en tegen.

10. Een screwdriver is een soort wodka-justje. Ik heb twee wohltemperierte, goedgemutste, tantes. Het WNF is het Wereldnatuurfonds, het WWF oorspronkelijk het World Wildlife Fund, en sinds 1986 het World Wide Fund for Nature. Een wrap is een pannenkoek met. Hij lijdt aan het writer's blocksyndroom(!). Zoek op: WRR [Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid] en WTC [World Trade Center, Wereldhandelscentrum]. Welke Chinese vechtsporten behoren er tot het wushu [oe]? Weet ik niet. Wat is ouder, de yamashita [gymnastiek: sprong over het paard, met overslag uit de handstand] of de fosburyflop [hoogspringen, ruggelings]? 'Yankee Doodle' is titel en begin van een Amerikaans volkslied. Is dat geschreven in Yankee-Engels? Ben jij daar usufructuarius [uu uu uh uu uh] [vruchtgebruiker] van? Hij wilde vruchteloos van de vruchtloze boom oogsten. Het binnenste vruchtvlies is het amnion (lamsvlies), het buitenste het chorion (vaatvlies, cotyledo).

 


dinsdag 10 augustus 2021

2343 Dictee vrijdag 13-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (299) √

Dictee – dictees [2343]

Oefendictee 558 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (299)

1. Vaklieden zijn zonder uitzondering (-)lui. Zoek op wat met rode [taal: voltooid deelwoord na hulpwerkwoord – ‘gelopen hebben’] en groene volgorde [voor – ‘hebben gelopen’] bedoeld wordt. Volgroeiing is volwassen worden, volwassenwording. Bij assiduïteit toont men volharding. Het 'volitare per ora virum' [allerwegen bekend zijn] moet wel op een BN'er [BN] of een BV'er [BV] slaan. Waarom is achtentwintig een perfect getal [echte delers 1, 2, 4, 7, 14 – niet ook 28 zelf dus – zijn opgeteld ook 28!]? Wat zijn Volksduitsers [buiten Duitsland en Oostenrijk levende personen van Duitse origine, 1930-'40]? Een etnie is een volksgroep. Het Ministerie (instelling!) van Volksgezondheid gaat over de volksgezondheid. De Brabançonne en het Wilhelmus zijn volksliederen. In 1918 werd in het voormalig Nederlands-Indië de Volksraad ingesteld, die bestond uit
onderdanen-Nederlanders en niet-Nederlanders. De Volksrepubliek China is nu tevredener over VD dan in het verleden … [V!]. De volksschrijver Reve wordt kortweg wel de Volksschrijver genoemd. Hele volksstammen zullen dat nooit leren. Wanneer moeten we de Grote Volksverhuizing ongeveer dateren? Het binnendringen van verschillende niet-Romeinse volkeren in het Romeinse Rijk, tussen de 4e en de 6e eeuw n.Chr.! Waar bevond zich het Paleis voor Volksvlijt ook alweer? In Amsterdam!

2. Van het merk Volkswagen zijn heel wat Volkswagenbussen gemaakt. Is volledig bloed [zoals afgenomen, niet: plasma – via plasmaferese] vol bloed, bloeddoorlopen? Hij kerkt bij de volle-evangeliegemeente. Dit is andijvie van de vollegrond. Na de vol plané [zweefvlucht] volgde een buik- als noodlanding. In een sonnet [lyrisch gedicht van twee kwatrijnen en twee terzinen] kun je volta's [chute, val, wending tussen het octaaf en het sextet] tegenkomen. Wat heeft een voltaire [fauteuil] met Voltaire [is naar hem genoemd] te maken? Een volte-face is een ommezwaai. Ze ging als voluntoerist [ook vrijwilligerswerk] naar Ecuador. Kijk, Korinthische kapitelen [bekroning van een zuil; ook; Dorische, Ionische en Egyptische]! Dat is volventibus annis [in de loop der jaren] zo gegroeid. Het Belgisch-Nederlandse dictee was geheel volzet [BE]. Wat was vroeger in Nederland het Vomil [het Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne]? Hij is een kei in vondelen [verzen zeggen à la Vondel]. Wat een trouvaille [vondst]! Bij vonkenzien zie je mouches volantes (muscae volitantes – zwarte vlekjes). Hij zat von Kopf bis Fuss [helemaal, van top tot teen – a capite ad calcem] onder de uitslag. Is dit het vonnis a quo [waartegen het ingestelde rechtsmiddel is gericht]? Een vook [voe:k] is een e-book (ook: e-boek) [beide: ie!] met videomateriaal. Volatiel: verre van koersvast.

3. Zit de yuccamot vooral op de yucca (adamsnaald – die dus!) of op de yuca, waaruit maniokwortelmeel bereid wordt? Zydeco
[zaaj-duh-koo] is volksmuziek van bij de Mississippi. Wat heeft zij een mooie berthekraag [van kant] om! Het zyklon B-gas werd in vernietigingskampen gebruikt. Een yurta (joert, joerte, ger) is een grote tent bij de Kirgiezen. Wordt een zegerijke voetbalploeg getooid met zegekruid [tuinplant]? Een zedenprediker verkondigt zedelijke aspecten uit de zedenleer. Dat die zazou [oemodern, excentriek jong mens] zo'n interesse had in deze zeboe … [bultrund]. Een zevendedagzoeker [VD: de zevende dag zoeken ...] is geen zevendedagsbaptist [zaterdag als rustdag], maar gewoon een lijntrekker. De zagepiet zag ertegen op. Soms kun je bij het zakendoen goede zaken doen. Zelfgefabriceerde [analogie met zelfgemaakt, anders strikt: zelf gefabriceerd – voorkeur: 1e, zie lemma 'zelf'] appelmoes heb je zelf gefabriceerd. Een façade is een vooraanzicht. Is die fokkenmast wel betrouwbaar? In zijn voorbeeldeloze ijver heeft hij het voorbeeldenboek helemaal uitgeplozen. Anticonceptiva zijn profylactisch [voorbehoedend, preventief]. VS is minder dan VSO, VSOP en VVSOP.

4. Hij woont voorbij de kerk, voor op het plein. Met je mond voorbijpraten, zul je je doel voorbijstreven. Het pro-oestrum is de voorbronst. Voordeurdelers doen aan voordeurdelen. Hier hebben jullie vast een preprint [ie] [voordruk]. Zij zal wel weer een schort voorhebben. In de nieuwe VD zijn 'fimose' en 'fimosis' allebei goed [GB alleen laatste]. Een galilea is een voorkerk. Een grex venalium is een kudde huurlingen. Een fenocryst is een voorkristal. Benzaldehyde is bittereamandelolie. Een voorrede is een proëmium. Wat voor de Reformatie plaatsvond, is voorreformatorisch. Voorsnijden, trancheren, is kleinsnijden. Trainer, moet ik echt voorspelen? Jan Klaasen op toneel, daar wil ik echt niet voor spelen. Een banlieusard is een voorstadsjongere. Een voorstijl is een vooraan staande stijl. Omina [voortekens] zijn omineus. Omissis jocis [s], alle gekheid op een stokje. En dan komen we hier helemaal voor tjoema [voor niets, vergeefs]? Waarin verschillen apo- [voortplanting zonder bevruchting] en amfimixis [met versmelting van 2 geslachtscellen]? Hij keek door de voorruit en zette de auto in de vooruit. Een donjuan heet naar Don Juan. Pomologie: vruchtenkunde, vruchtenmoes: bavarois(e).

5. Er was wel een simpele bed-bad-broodvoorziening. Een voorwal is een vooruit liggende wal. Een voorzoon kan later geëcht worden. Vop's [voetgangersoversteekplaats] zijn als regel wel veilig. Vormkracht is entelechie [vormende kracht, doeloorzaak]. Wat was vroeger in Nederland het VoRo [Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening]? Twijfel druk je uit met: vorrei e non vorrei [It.: ik zou willen, maar ook niet]. De Vorstendommen zijn de Vorsten: een van de negen engelenkoren. We kennen de vorst des levens (Christus), de vorst der Nederlandse schilders (Rembrandt) en de vorst der Nederlandse dichters (Vondel). Hij geniet vorst- of winter-WW. De Vos (met de Gans) is van grote hoogte [sterrenbeeld, niet meer in VD; thans: Vosje – Vulpecula]. In de voutenkamer [opkamer] dronken ze tezamen (samen) fruitige witte vouvray uit de Loirestreek.

6. Een fiacre (fiaker, huurrijtuig) is naar een Parijs [bnw.] hotel genoemd. Jullie moeten allemaal hiernaartoe komen. Wat ga je zo dadelijk zoal doen? Ik ben mijn zorbje [bal waar persoon staande in past] kwijt. Heb jij zonet gejokt? Zo niet, vertel het dan maar. De (Olympische) Zomer- en Winterspelen zijn onderdelen van de Olympische Spelen. Ik probeer net als jij zo min mogelijk steken te laten vallen. We konden kiezen uit zucchetti [eetbare pompoen], zucchino [courgette] en zuccotto [nagerecht met in likeur gedrenkte cake]. Die zottebollen [zot] houden van zoute bollen. Zouk [oe] is dansmuziek bestaande uit een creoolse mix van Afrikaanse gitaarstijlen, Caraïbische pop en Amerikaanse funk [uh]. De afkorting van zuidoost ten zuiden is Z.O.t.Z. In vouwe dezes [ingesloten] vindt u de offerte. Is dat nu origamipapier [sitspapier bij de papiervouwkunst]? Vova was het NSB-blad Volk en Vaderland. Ik ben een vox clamantis in deserto [roepende in de woestijn]: ze slaan mijn woorden in de wind. Een voxel [kleinte volume-element in een driedimensionaal beeld of geheugen] lijkt veel op een pixel [beeldpunt in grafische afbeelding]. Wordt de vox populi [stem des volks] in een voxpop [radio- of
tv-programma met mening
van het gewone volk] via voxpoppen [bijbehorend ww.] verwoord?

7. Dit is wel een erg voyante [opzichtig] voyage imaginaire [fictief reisverhaal]. Deze vp [vicepresident] is een voyeur. Bart de Wever is van een V-partij [de Nieuw-Vlaamse Alliantie, N-VA]. De VPRO is de Vrijzinnig-protestantse Radio-omroep. VR staat voor vaarreglement, de VR voor de Veiligheidsraad of ook virtual reality. Een V-recessie is geen dubbele dip (maar een enkele, kortdurende geen W- dus). Wat was eerder, de Vrede van Versailles [1919], of die van Münster [1648]? In het Vredespaleis [Den Haag] vindt men het (Permanent) Hof van Internationale Justitie, van Arbitrage. De internationale vredesmacht greep in. Het vredesteken is het V-teken of het ban-de-bomteken . De vredestempel is de tempel van Janus in het oude Rome. Het VVV is de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer. Is het niet wat ridicuul om nu het gras te verticuteren [bovenste laag met messen bewerken]? Het ging steeds beter: bij stukje en beetje. Dat laatste schrijf je trouwens niet met een a'tje, maar met een b'tje. Zit niet zo te vrèlen (niet meer in VD: vervelen, klieren). Een amicus curiae is vriend van het (gerechts)hof. Een voorbeeld van faux amis zijn 'locatie' en 'location' (Frans: huren – van een huis). Heb jij een Rwandese kennis?

8. Een voorbeeld van false friends zijn 'billion' (Am. – 1.000.000.000) en 'biljoen' (NL1.000.000.000.000). Vriesdroging is lyofilisatie. De Vrije Gemeente [los van de Nederlandse Hervormde Kerk] trof je aan in Amsterdam. Vrije energie is helmholtzenergie (symbool: A) en vrije enthalpie is gibbsenergie (symbool: G). Met een vrijbrief heb je carte blanche. Dacht ik op een vrimibo terecht te komen, noemden ze het een vrijmibo. Een vrijschijtertje (geen (bang)schijterd!) is prettig bij
wc-bezoek [kort jasje zonder panden]. In vrijetijdskleding ben je casual gekleed. Ik koop alleen vrije-uitloopkippeneieren. De gouverneur gebruikte vaak een flap-over [flip-over, flipchart, flap-overbord] en was overigens een flapuit. In Engeland hebben ze meerdere malen een Black Friday, zwarte vrijdag, beleefd. Vroeger had je nog kleinverlofgangers. Een vrijheidsboom is een meiboom met een rode muts op de top. Een copycat is iemand die een ander na-aapt. De kokette coquette (ook: kokette kokette) was wel erg behaagziek. Ze sprong van de os (de haan – letterlijk, Frans) op de ezel [van de hak op de tak], ze sprak coq-à-l'âne [wartaal], en at coq au vin [gerecht van kip met uitjes, gestoofd in wijn]. Een vrijheidsmuts is een rode, Frygische muts. Een vrolijke frans heeft een leven als vrolijke Frans.

9. De akkers moesten dat jaar braak liggen. Leg nog eens uit het verschil tussen vrij-katholiek en oudkatholiek. Vrijmad is etgroen [nagras]. Vrijmetselarij is franc-maçonnerie. Een vroedmeester [v: vroedvrouw] is een accoucheur [accoucheuse], de vroedgodin was Lucina. De vroegoude douairière zegende haar vroegrijpe kleinkind. Welke twee betekenissen van 'vromaneffect' ken je [1. plasma vervangt proteïne, 2. verstrengeling van lit(t)eraire en natuurwetenschappelijke begaafdheid]? In de (NL! PvdA [BE: PVDA] had je vroeger de Rooie Vrouwen. Het vonnis is geveld, Vrouwe Justitia heeft gesproken. De Vrouwedag valt niet op de Internationale Vrouwendag (de vrouwendag). De vrouwendistel is de mariadistel. Een vrouwenleen was een spilleleen [ook vrouwen in erfopvolging]. Werp geen margaritas ante porcos (paarlen voor de zwijnen) en ook geen paarlen halssnoer. Zijn die van parelmoer (paarlemoer) gemaakt? Vrouwentongen zijn de sansev(i)eria.

10. Een zebravrouwtje is een vrouwtjeszebra. Was dit een
abortus-provocatusgeval [abortus provocatus]? Tocoferol, vitamine E, is de vruchtbaarheidsvitamine.

 


maandag 9 augustus 2021

2342 Dictee donderdag 12-08-2021 (2) dictee Dictee van de dag (298) √

Dictee – dictees [2342]

Oefendictee 559 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (298)

1. Een VTOL-vliegtuig kan een vertical take-off and landing uitvoeren. Sporkehout komt van de vuilboom [en een lorkenboom is een lariks]. Hem kunnen we geen schonehandenverklaring geven. 'Afkorting' is een containerbegrip. Daar ga ik mijn handen niet aan vuilmaken. Als ik in Groningen dictee [ww dicteeën] , neem ik daar een B&B [bed and breakfast]. En dan toch: danser sur un volcan [zich vermaken met groot gevaar op komst]? Komt tefra van lava? Ja: vast materiaal. Vond GB de Biblebelt (nu, voorheen: kleine letter) wellicht een vuilnishoop van afgedankte bijbeltjes, VD denkt daar altijd al anders over, GB nu ook (beide hoofdletter, ook: Bijbelgordel)! In een vulturefund zitten aasgieren. De VUT is de regeling 'vervroegde uittreding uit dienstverband'. De vuurdriehoek wordt gevormd door Ram, Leeuw en Boogschutter. Een kooltje vuur gloeit, een kooltje-vuur bloeit. Een vuurvogel is een feniks, een vuurvogeltje een prachtvink. De VUV is de vatu, de munteenheid van Vanuatu. 'De Lijn' heet officieel VVM (Vlaamse Vervoersmaatschappij). De afkorting v.v.v. staat onder andere voor veni, vidi, vici.

2. De V1 en de V2 zijn V-wapens [Duits V-Waffen, verkorting van Vergeltungswaffen]. VWI's zijn Vlaamse wetenschappelijke instellingen. De VWuF is de Vlaamse Wushufederatie, de VYF de Vlaamse Yachtingfederatie. Een vyomanaut (gaganaut) is een Indiase ruimtevaarder. WA staat voor wettelijke aansprakelijkheid en voor Weerafdeling. Die onderneming is een hele waag. De rode Walen zijn de Teuten [Bargoens sprekende bevolkingsgroep in Limburg, misschien van zigeunerafkomst, meestal ketellappers en marskramers]. Een waal(schokker) [boot] vist o.a. op waal [soort van paling met dun, geelachtig buikvel] op de Waal, een Waalsgezinde is een wallingant. De waanzinaria is de befaamde aria uit de opera Lucia di Lammermoor van G. Donizetti. Certo certius is zo zeker als tweemaal twee vier is. Jij bent mijn waardste [GB] vriend! De vrijgezellenjongen (VD ook: vrijgezelle jongen) ging naarstig op zoek. Bij de lokalisatie werd de gezochte locatie gelokaliseerd. De verkaste kamerbewoner vergastte ons op een introductiebuffet. De advocaat kwam erbij staan: hij zal ons bijstaan met raad en daad.

3. Het moet nu toch niet verder de spuigaten uit lopen of de pan uit rijzen! 'Waardestelsel' is een andere term voor
'normen-en-waardenstelsel' [vaste uitdr.]. Je moet alles ad valorem [naar waarde] beoordelen [naar, op waarde schatten]. Een dignitaris is een waardigheidsbekleder. Wie de waarheid spreekt, is zelf een Kretenzer [Hans Faverey]. Waaro? O, daaro. De Wase hoofdstad is Sint-Niklaas. Daar zat de wallingant [verfransing van België, autonomie voor Wallonië] dan aan de wallenkant. Tanden worden wel aangeduid met ivoren wachters. Een wadloper [ook: treintype] heeft geen bovenleiding en gaat naar de Wadden. Typisch geval van wafelijzerpolitiek [uitgaven voor de ene gemeenschap compenseren bij de andere]. Computerchips zijn van wafers [siliciumschijfje] gemaakt. Marieken van Nimweghen was een wagenspel. Dit is een wagner- of hoorntuba. Deze trein heeft meerdere wagons-lits [enk.: wagon-lit]. Het gemarmerde [ook (internet); gemarbreerd, gepersilleerd en doorregen – met vet (dooraderd, doorwassen)] vlees van een wagyurund is een delicatesse. Een Wajonger [VD, juist lijkt: Wajong'er, echter: eigennaam bij betreffende Ministerie] heeft een Wajong-uitkering [daar wel de regels]. Bij wajang [poppenspel] kent men: wajang gedog [platte, houten], wajang koelit [platte, leren] en wajang orang (= wajang wong, met levende spelers). Een wakaman [straatslijper] hosselt (horselt – SR: bijbaantje hebben).

4. Een wake-upcall is figuurlijk een eyeopener. De waldenzen werden in 1532 calvinisten. Voor waterbouwwerken gebruik je Walcherse palen [tot 1,35 m lang en 4,5 cm dik in het midden]. Heerlijk, walesantraciet stoken en daarbij waldorfsalade eten! Wat doe je met een heinhaak? Juist, sloten heinen [schoonmaken en afsteken]! Een walkingdinner is een lopend buffet (maar of dat echt (zelf) loopt …). Wat hebben Walkuren ten aanzien van het Duits verloren? Juist: de umlaut. De wallinganten streven de verfransing van België na. Een walmgat of zoggat is een 2- à 3-duimsgat (2 tot 3 duimsgat, twee- tot drieduimsgat). De Walpurgisnacht is in het volksgeloof de feestnacht van de heksen op de Blocksberg (in de Harz). Deze wals is in ¾-maat (driekwartsmaat). Walvis is ook de benaming voor een zeker heen en weer schommelen (en weggooien) van een kind ['Toen Jonas in de walvis zat ...']. Krill is walvisaas. In hoger sferen vind je Walvis [sterrenbeeld] en Walvisstaart (ster, niet meer in VD]. Een walvisser [met fuiken en botwant onder de wal] vangt meestal geen walvissen. Wham (wam), daar lag hij. Vgl. bij alinea 5 de WA-verzekering.

5. Op motorrijtuigen uit Nigeria staat WAN [West Africa Nigeria]; dat kan ook een wide area network zijn. De munteenheid van Nigeria is de naira [NGN]. Wie wanbetaalt, is een wanbetaler, een wanboffer heeft een wanbof [tegenvaller, strop]. Ik ben het prototype van een wandelend woordenboek. Is dit nu tropisch wanehout? Voor
DNA-onderzoek gebruiken ze wangslijm. Een wankelmotor heeft geen heen en weer gaande zuigers, maar draaiende. Geloof die Lord Wanhoop maar niet. Alweer zo'n wannabewhizzkid. Wie wanpresteert, levert een wanprestatie. Een WAO'er benut de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering en kan een WAO-gat hebben. Wat is de WAP nog meer naast het wireless application protocol? NL: Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren [VD, internet ook AVP].

6. Een wapendrager is een rups van de mot Spodoptera exempta. We gaan nu naar de wapenpool [oe] (wapendepot). Op 11 november vieren de Belgen Wapenstilstand. In Antwerpen is de Lange Wapper een kwelgeest [folklore]. Warez [wèhrs] is illegale software. Dit is de allerallerlaatste waarschuwing. Zij werden gezocht voor meerdere crime(s) passionnels. Dit was een gebackmaskte boodschap [verborgen in muziek; alleen te horen bij achteruit afspelen]. Zij is een echt mama's-kindje [maar haar eigen mama's kindje ...]. Na een bal masqué [mv. bal(s) masqués] volgt het demasqué. Verder kom je masqué alleen nog tegen bij het biljarten [door een ervoor liggende bal niet bereikbaar] De Pasjtoen [mv.; de grootste bevolkingsgroep in Afghanistan] spreken Pasjtoe (Pathaans). Die pasja laat zich graag vertroetelen door een aantal vrouwen [en speelt er de meester over]. Het Pascha is het joodse paasfeest [uittocht uit Egypte]. Een pashmina is een sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit. Tighremts zijn lemen Berberkastelen. Het Occidental is een kunstmatige wereldtaal. Dat lijsje-weetal is – zeker niet verrassend – met die jan-weetal getrouwd. Twee weten immers (nog) meer dan een.

7. Die jan-doet-al (du(i)vel-doet-al) kende het hellmanngetal [maat voor strengheid va winters]. Crin végétal is een vulmiddel. Met veel elan toonde hij zijn élan vital. Speelt hij in een café- of een competitie-elftal? Het figuurlijk tegen iemand aanlopen, kan leiden tot het achter iemand aan lopen (iemand achternalopen). Je zult maar een goede snee aan hebben [dronken zijn]. Hen kennende, zullen ze de radio al aanhebben, terwijl ze ook hun jas nog aanhebben (ook: aan hebben). Ik moet eropaan kunnen, dat hij dit werk zal aankunnen. Een 70-plusser behoort tot de 70 plusgeneratie. Spelen jullie weleens met een
a-al-tolletje [zeskantig tolletje met letters]? Is aa-lava vulkanisch materiaal? Ja: bloklava, schollava. Is een 2pk'tje [deux-chevaux, lelijke eend] een 2pk-auto? Nee, die zal wel meer dan 2 paardenkrachten – 2 pk – hebben. Vier maal vier is zestien, maar een viermaalvier (niet in wdb.: 4x4) is een auto. Hij wil tegen iets aan schoppen (ertegenaan schoppen). Om die aan-en-uitrelatie op te poetsen, daar zul je een hele kluif aan hebben. Drie maal drie is negen, eenieder zingt zijn eigen lied. Er komt een nieuwe warmte-krachtcentrale.

8. Met wtw wordt warmteterugwinning bedoeld. De warong keliling [venter] komt periodiek langs. De war on terror [oorlog tegen het terrorisme] is reëel, de war of the worlds is zo genoemd naar een zogenaamd sciencefictionboek (sf-boek, scifiboek [saai-faai]). Uit de mond van de jagers klonk het 'wartoe' [haarwild gezien of in de buurt]. Een hoya is een wasbloem. Wasco is een bepaald merk waskrijt. Was da kreucht und fleucht: wat er kruipt en vliegt (Schiller). WASP's zijn white Anglo-Saxon protestanten. Met X duiden we een onbekende aan, met Y een bekende? Een wassen beeld maken, is dat een wassen neus? Was sich liebt, das neckt sich: wie van elkaar houden, plagen elkaar (en omgekeerd) . In Wassenaar zag ik een heraldische wassenaar [wassende maan in wapens]. Een watapana [waaiboom] is een dividivi. Hij laat Gods water over Gods reinsteen [ook: akker] lopen (geen hand uitsteken om iets te verhelpen of te verbeteren). Waartoe dient grijswater [oppervlakkig gereinigd – voor wc, auto wassen, etc.]? Verbieden van straatprostitutie heeft een waterbedeffect [alleen maar verplaatsen naar elders]. De waterbies stamt uit de cypergrassenfamilie. Een arni is een waterbuffel. Waterenergie is gewoon blauwe energie [getijde-energie, getijenergie].

9. We gingen watertrappen (niet: dauwtrappen!) en daarna waterfietsen. Najaden, nereïden, zijn watergodinnen, Neptunus is de watergod. Agoeti's zijn waterhazen. Het boekvolumen (het was een deel van de Dikke Van Dale) had een volume van zestienhonderd kubieke centimeter (25 bij 16 bij 4 cm). Daar ligt drieëntwintig kuub afval. Wie brandsticht, is een brandstichter. VD kent de adam-en-eva's [naam voor monnikskap, witte dovenetel en gevlekte orchis] niet meer, zelfs niet in het paradijs. Door de paradijsappel werd Eva totaal verblind. De alibaba's zijn vooronderstelde misdadigers. Aachten zijn gewoon haagten (onderaardse gangen). Die bewering was van een gratuite [twie] [ongegrond] gratuïteit [tuu-wie] [ongegrondheid]. Zijn er nu nog aepyornissen [uitgestorven reuzenvogel] op Madagaskar? De afkorting a.ej. betekent: anni ejusdem (van hetzelfde jaar). De bijwoorden 'aequa lance' en 'aequo animo' betekenen respectievelijk: onpartijdig en kalm. Acuïteit [kuu-wie] is gezichtsscherpte.

10 Die tekst is vergeven van de accents aigus [+] [ook: accent aigu’s], accents graves [ook: accent graves] en accent(s) circonflexes [VD: accent circonflexes + accent circonflexen]. Wat is het verschil tussen abscissen (afstanden), apsissen (absides – enk. abside, apsis, uitbouw van een kerkkoor) en abcessen [gezwel]? Een ABS is een antiblokkeerremsysteem. De ABC-formule (Aantal gewogen dienstjaren, Beloning, Correctiefactor – uitkering bij ontslag) is de kantonrechtersformule. Toon Hermans: je mag aanzitten aan het diner, maar je mag nergens aanzitten. Ik heb een WAM-sticker. Maar wat betekent WAM eigenlijk? In NL: Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen.