Dictee – dictees [2292]
Oefendictee 596 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (261)
1. De auto moet eerst gedjakt (djakken = opkrikken – SR) worden. Machtig, dat djembégeroffel [trom]. Djeroeks zijn citrusvruchten in het algemeen. Djilbabs (djalabib) zijn oversluiers. Djinns zijn goede of boze geesten. De djongossen (geen ossen … – Indië: inheemse huisbediende) konden de dyogo's [literfles met/voor bier] niet aangesleept krijgen. Niemand schijnt te weten wat djorken is. NB Djorken (djorkte, heeft gedjorkt): 1) schokken bij optrekken of afremmen (auto) en 2) bij opgetrokken of opgeduwd worden, inschakelen (auto). Dat lees je niet vaak: doctores [mv.] honoris causa. Doctores [mv.] ecclesiae zijn kerkleraars [kerkleraren]. Mijn vader is in goeden doen. Een doekoen is (ook) een medicijnman. Een doerian is een stinkvrucht. In Vlaanderen gaan sommige zaken d'office [vanzelf, automatisch] . Zij volgt de doktersassistentenopleiding. Dogla's (pers.) zijn van gemengd creools-Hindoestaanse afkomst. Venetië is de dogestad [n/s]. Doksen zijn eenden, een doxologie is een lofprijzing. Dolichocefalen zijn lang-, brachycefalen kortschedelig. Het dolik is bedwelmend raaigras. Zie je die dolly's [karretje met camera] vol met lolly's? Dolmans [o.a. huisjasje] kun je dragen, in dolmens [grafmonument] kun je liggen. Het weiland lag te domen [dampen]. Zij is door en door fatsoenlijk [door- en doornat - alleen eenlettergrepig - vgl. doorarm, doorkoud].
2. Dolo malo is arglistig, met boze opzet, de dolus bonus is een onschuldige, goedbedoelde misleiding. Je kunt je niet langer van den domme houden [GB, VD: de(n)]. Utrecht is een domstad [alleen daar schrijven ze een hoofdletter D]. Het zijn eretitels voor dames: doña (wel in VD 2015: Spanje) en donna (Italië). Het domus Dei is het huis Gods, niet meer in GB en VD (en de naam van een instelling in België – internet D D). Maandag wasdag, tijd voor de maandagse wasbeurt. Dondersteen alsjeblieft op! Donjons [toren, ook: woonruimte daarin] waren de laatste wijkplaatsen in middeleeuwse burchten. Donkeys zijn kleine stoommachines of stoomlieren. Hij was doordrenkt met (van) donjuanisme [satyriasis, verleider spelen] en donquichotterie [onberedeneerd idealisme]. Die veeboer houdt kistkalveren en heckrunderen. Je moest je doodschamen dat jullie hem al dood gewaand hadden. O jesses, er vallen toch geen dooien [doden]? De popmuziekstroming doommetal kennen we vanaf 1980. Staat dat in het doopakteregister [n/s]? Die doordrammer wilde doordouwen.
3. Mijn voeten zijn door- en doorkoud [1 lettergreep, anders, en hier ook wel: door een doorkoud]. Dat is een doorgoede vent. Mijn zeiknatte jas is doornat. Breng je doorregen spek mee? Let wel op het doorrijhoogtebord [n/s]. Het dopegebruik [s] neemt toe. Dat meer is een dorado (goudland) voor de doradepopulatie [n/s] van goudmakrelen. Welke zijn de dorsale klanken [met de rug van de tong gevormd]? Douarieën zijn weduwgoederen. Downers [roesmiddel, ook iemand met down] hebben een verdovende werking, uppers [stimulerend middel] niet. Die puttige wegen worden gedoseerd gedozerd [met een bulldozer]. Bij draaiing krijg je een ander perspectief. Hoe werkt het drag-and-drop [bestand of computerprogramma selecteren en met een klik naar elders verplaatsen]? De dramatis personae [alleen mv.] staan achter in het programmaboekje. Dreads zijn hetzelfde als dreadlocks. De drempelwaardengrens mag niet worden overschreden. Hij woont tweehoog-voor. Ik hou van drie-in-de-pan(nen). In de bergen is een pickel handig. Ze gingen tekeer als dolle driesen. Drie kwart van vier zevende is drie zevende: reken maar na!. Om die Dritte im Bunde [derde partij die ertoe doet] kun je nauwelijks heen.
4. Feitelijk zit hij in de driver's seat [heeft het voor het zeggen]. Deze dronkenman is een gekend [BE, bekend] drinkebroer. Een douar is een cirkelvormig tentenkamp. Dat is een kwestie van check en double check (dubbelchecken, doublechecken). Een dropdownmenu bekijk je meestal top-down en niet bottom-up. Hij lust zijn natje en droogje wel! Drops (drups) zijn suikerballetjes met vruchtensmaak. Ken je het droste-effect (verkleinde kopie afbeelding op die afbeelding, etc. – en het monalisa-effect - niet in wdb. - en het dopplereffect – veranderen toonhoogte bij naderen en verwijderen)? Wij willen drugsvrije woonwijken. In de drugstore (drogisterij) hadden ze geen drugsprobleem. Een drumstick is er om te drummen of om op te eten. Een druus (droes) is lid van een volk en religieuze sekte met elementen van christendom en islam in Libanon en Syrië. Drycleaning is gewoon droogkuis [BE, stomerij]. Een dryade is een bosnimf. Vanavond is er een dubbel 8-film (dubbelachtfilm). Verklaar de dualis [tweevoud in sommige talen, naast het algemene meervoud]. Pak aan: deze dubbelelpee (dubbel-lp) is voor jou. Hij roeit mee in de dubbeltwee.
5. De boer dreigde met zijn dubbelloopsgeweer (dubbelloops geweer). Hij heeft een geschonden blazoen [gezegd bij schande]. Dat getal is drie triljoen drie biljard drie biljoen drie miljard drie miljoen drieduizend driehonderd(en)drie *. Eigenlijk zijn duediligenceonderzoek en due diligence [financieel-economisch onderzoek naar overnamekandidaat] hetzelfde. De dug-out zat vol geblesseerden. Het cinchonidine is naar een gravin genoemd. De frêle freule deed du haut de sa grandeur [zeer uit de hoogte, hooghartig]. Bij het duimzuigen van de kleine beoefende opa het duimendraaien. Een duivel-doet-al (duvel-doet-al) is een soort maître Jacques [manusje-van-alles]. Is er verband tussen een duivenkervel [plant] en een duivekater [kerstbrood]? Nee, dus. Duizeligmakend is duizelingwekkend. Oorlog lijkt prettig aan wie er geen ervaring mee heeft: dulce bellum inexpertis (Erasmus).
* 3.003.003.003.003.003.303
6.
Mijn dulcinea
(genoemd
naar de
geliefde
van Don Quichot – die met D)
sprong van de dukdalf [paal,
aanlegplaats bij brug en sluis].
Er waren dungesneden [GB]
plakken ham en er was fijngesneden rodekool (GB
ook wel: rode kool).
Is 'regenen' een duratief werkwoord? Ja:
voortdurende handeling.
Hoeveel van die onnozele dutsen [doetjes]
volgen er nog? Duro's
[oe]
zijn munten van vijf peseta's. In een
dvd-speler zit als regel
een dvd
(digital
versatile/video
disk).
Een travers(e)
is een dwarsgestreept weefsel. Dyspepsie is een
spijsverteringsstoornis, dysplasie in het algemeen een abnormale
ontwikkeling en dystrofie is de slechte ontwikkeling van een orgaan
(door
storing in de voedseltoevoer).
De dyne-eenheid is die van kracht [1 dyne = 10^-5 newton (die heeft symbool N), symbool: dn). Hoeveel Rotaryclubs zijn er in die
provincie? Ik heb par renommée [bij
geruchte]
vernomen dat zijn renommee [goede
naam; reputatie]
flink is aangetast. Een remplaçant remplaceert [vervangen]
iemand. Het rijkgeïllustreerde e-zine toonde de rijkbloeiende
klaverzuring, alsmede de rijkgeschakeerde flora- en faunaomgeving.
7. Renforcé is madapolam [zeker katoen], niet te verwarren met macadam [zekere wegverharding]. De rioja [ch] is een Spaanse wijn uit het Ebrodal. Een fermier général is een belastingpachter tijdens de Franse monarchie. Het rilievo schiacciato is een Italiaanse reliëfstijl uit de 15e eeuw. De rime batelée vind ik maar niks [klankovereenkomst slotwoord regel met delen volgende regel]. Rillettes [rie-jèhts] zijn pasteitjes. De status quo blijft van kracht. Het SaNT [historisch: Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie] en de CoTerm [Commissie Terminologie] zijn ingesteld door de NTU, de Nederlandse Taalunie. De cotillon(dans) [einde bal, wie met wie: is door het lot bepaald] is geliefd. Hij maakte een quodlibet [potpourri, mengelmoes], quod licet [wat geoorloofd is]. Zelfs quislings [collaborateur] houden van quissefantasieën (gebraden kip) en van quiche [taart] lorraine [met spek en kaas – Lotharingen]. Raak schieten betekent een treffer, een raakschot. Koop voor na de ramadan ananassen en rammenassen. Wat is het bijzondere aan rajayoga (dat woord komt uit het Oudindisch)? Reïsen [ree-jie-suhn] vond je alleen op zee [gezagvoerder of kapitein van een Ottomaans – ook: Osmaans –koopvaardijschip]. Waar zitten die rakklampen [op de voorkant van de marsenra], je vindt ze met zaklampen. Zij schaftten genoeglijk wat de pot schafte.
8.
De ramboersappels (niet
meer in VD 2015)
arriveerden onder rembours. De ramboetan is een Indische vrucht. Het
ramin is strogeelkleurig hout. Voor de biljarttafel vond queuevorming
plaats doordat er werd gequeued. Door acquiësceren
[kwie-jèhs - VD,
fout:
e - 2025 oké, nog 'Latijn']
ontstaat quiëscentie [vernederlandst:
kwie-jèhs].
Hij stond met zijn gequilte kilt te kijk voor de quillaja
[Zuid-Amerikaanse
zeepboom].
Rabbi's kunnen rabbies [konijnen]
houden. Hij geniet van racy [met
snelle indruk, gestroomlijnd]
racerij. Raouts
[raa-oet
– ook: rout] [deftige avondpartij] vind je aan het hof. Een nieuwtje: rapamycine is sirolimus [tegen
transplantaatafstoting].
In Amsterdam kun je de Kolenzak [zwarte
vlek zuidelijk sterrenhemel]
niet zien. Op Kol Nidree (Nidrei)
[vooravond
Grote Verzoendag]
wordt het kol nidree (nidrei - (naam) gebed)
gebeden. De verkorting van een zeker departement was Koloniën.
Een voorbeeld van een kolos is de Kolossus van Rhodos. Een kombucha [theezwam] [boe-tsjaa]
is een gezondheidsdrankje. Kombu [kohm-boe]
is Japans zeewier voor bouillon. Een episch gedicht van Dante
Alighieri
is 'De goddelijke komedie'. De Kominform [contactorgaan
communistische partijen]
en de Komintern [dito
organisatie]
bestaan niet meer. In blijspelen treden soms komische Alten [komische
rol oude dames]
op.
9.
Heeft dit materiaal het KOMO-keur
[keurmerk
Keuringsorganisatie
Materialenonderzoek]
wel? Op het zuidelijk halfrond kun je op het Kompas [sterrenbeeld:
Pyxis]
varen. Het was een truck [auto]
van komsa [die
er zijn mag].
De Komsomol [SU:
communistische jeugdorganisatie – USSR]
is in 1918 opgericht. Hij kondde [ww. konden] het grote nieuws, hij deed er kond
van. Mijn opa zaliger vond altijd 'dat gij de pot op kondt'. Niet
alleen in China heb je kongsi's [kliek
voor gezamenlijk voordeel].
Eten ze ook in Congo kongeralen [zeepalingen]?
Het konelmetaal
is genoemd naar kobalt
en nikkel.
Koniks zijn halfwilde paarden. Rauwkost is konijnenvoer. Tularemie is
de konijnenziekte. Wat is mooier: de prinses-van-de-nacht ['s
nachts bloeiende zuilcactus – Selenicereus pteranthus]
of de koningin van de nacht [maan,
prostituee, ook: nachtcactus]?
De eerste koninginnenharing
gaat naar de Koningin [thans:
Koning].
Een
vol-au-vent is een koninginnenhapje
en royal jelly is koninginnengelei.
Hij zwaaide met de koningsscepter.
Een reine-claude is een koningspruim. Wie was wanneer Koning-Stadhouder [VD specifiek, GB algemeen: koning-stadhouder of stadhouder-koning]? Komen de leden van het Koninklijk Huis vaak in de
Koninklijke Bibliotheek? Wat betekent '(de)
Koninklijke'? Antwoord:
instellingen die het predicaat 'Koninklijk' mogen voeren, met name
de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij NV [eigennaam].
10. De jehova's (Jehova's getuigen) hebben een koninkrijkszaal. Het Koninkrijksstatuut geldt voor het hele Koninkrijk der Nederlanden. Bij de kop-staartbotsing ontstond er kop- en kontschade. De konstantinopel is de brandende liefde. De cesarewitsj (tsarevitsj) met haar boudoirmutsje raakte in haar datsja [buitenverblijf van de Russische welgestelden] betsjoend [betoverd] van de borsjtsj [rodebietensoep met zure room]. Tsjolent is voorverwarmd sabbatsvoedsel. Een tsjoektsjoek is een tapijtenzwendelaar. Grote delen van Europa zijn vroeger vergletsjerd geweest. Tsjakka, slivovitsj! Gaan we roetsjen of skûtsjesilen? Hoe een nietsje [futiliteit] pietsje [kleinigheid] werd …
