2247 Dictee donderdag 03-06-2021 (2) dictee Oefendictee mei 2021 (2) √

  Dictee - dictees [2247]

 Oefendictee mei 2021 (2)

1. Op het aerodroom [vliegveld] zag de oneiroloog [droomuitlegger] het licht. Een owrukuku is een uil of een lanspuntslang. Zoek op ‘uil’: uilen (ww.) = dommelen, de uil van Minerva (zat die in de olmen?), zo dronken/dom als een uil en de Gouden Uil (Vlaamse jaarlijkse – beter: jaarlijkse Vlaamse – lit(t)eratuurprijs). Een acroterion is een dakbekroning (griffioen, palmet, sfinx, uil, acanthus – ook: acroterie, acroterium). De chouans (aanhanger van de Bourbons in de Vendée tijdens de eerste Franse Republiek) herkende je aan hun uilenkreet. Ken je de groente-uil en de sla-uil (nachtvlinder)? De oehoe is de oor- of schuifuil (ook een uitroep) en oeloe is een visuil, een kakapo is een uilpapegaai en een velduil is een Asio flammeus.

2. Bij owruburu kun je ook nog denken aan de uil Oehoeboeroe uit de kinderserie ‘Paulus de Boskabouter’. Goed uit elkaar houden: marque (merk), marqué (verradersrol toneelspeler) en marquee [kie] [lopendetekstregel onderaan beeldscherm]. Markeren is o.a. merken, demarqueren is begrenzen, afbakenen: resultaat: een demarcatielijn. Parler chiffons [alleen inf.] is van vrouwen over kleren en opschik praten. En (des) histoires de femmes zijn vrouwenpraatjes.
De Verts/ALE zijn de Verts/Alliance Libre Européenne, fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie in het Europees Parlement. Bij een verloving (engagement) krijg je vaak een alliance- of alliantiering. Belen is een verloving verbreken. BSA = Business Software Alliance.

3. Maar ook (bsa): een bindend studieadvies. Amaas of alstrim is een huidziekte. Cupido is Amor, een Amorbeeld is een amor, de Amor Dei is de liefde tot God, amore et labore: door liefde en arbeid, amor et deliciae generis humani = lieveling van de mensheid, amor fati = liefde tot zijn lot; het ja-zeggen tot het leven, amor (scleratus) habendi = (oneerlijke) hebzucht, amor omnia vincit: de liefde overwint alles en amor patriae = vaderlandsliefde. Het symbool voor de ångström is de Å. Bij het paraisseren [verschijnen] van die geest was apaiseren [kalmeren, sussen] gewenst. De apgarscore [van pasgeborenen] betreft appearance, pulse, grimace, activity, respiration (kleur huid, hartslag, reactie prikkels, spierspanning, ademhaling).

4. Eentonig [bnw.] is all’unisono (bw.). Hetzelfde als apollinisch is dionysisch: Apollo, Dionysus, druivengod. Een kantharos is een zekere Oud-Griekse [VD o] drinkbeker. Bij arbvonummer moet je aan arbeidsvoorziening denken. De apenboom of araucaria heet ook apenverdriet, slangenden of slangenboom. Een BMX is een bicycle motocross. Een AWACS-vliegtuig is een airborne warning and control system. Wat azimutaal is, heeft betrekking op de azimut [toppuntshoek, astronomie]. In BE is de PAZA de postanesthesiezorgafdeling (medisch: recovery, verkoeverkamer). Je ziet ze niet meer: de belleman (ww.) of bellenman (znw.). Een bévue is een flater, een bêtise een domheid. Hij wilde de kajuit ingaan en tot de vrouw ingaan, maar is lelijk het schip in gegaan.

5. Die bijna groteske [bnw.] figuur beleefde een bijna-crisis [znw.]. De bird’s eye viewjournalist was vroeger een mama’s-kindje. Hoe schreef je (ss) en schrijf je ‘boanergesen’? Een bodhisattva heeft zijn boeddhaschap uitgesteld. Wist je dat ‘buna’ van butadieen en natrium komt? Je schrijft ‘cache-neztje’ en ‘cache-sexeje’ toch wel goed? GB kent alleen canyon. Een cc is een carbon copy (E), een copie conforme (F) of een carbonkopie (NL). Schrijf goed: cassata(-ijs), missie-ijver, menu-ijstaart en choco-ijsje. Een chuchubi is op de Antillen een tropische spotlijster. Met citernes kunnen cisternes worden gevuld. In die robinsonade werd er ook citronnade gedronken. Cognaat heeft als antoniem agnaat. Er is een tentoonstelling van collector’s itemsverzamelingen.

6. Een crémaillère is een heugel. Was historisch in BE de ADSEI de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, thans is dat Statbel, Algemene Directie Statistiek van de Belgische federale overheid, de ADS. De doyenne at graag een doyenné du comice. De doza werkt op koopavonden [zoals donderdag] en op zaterdag. Voor de ganzen preken is voor dovemansoren (aan dovemens deur). Kan een draadmanneke vliegen? Ja. De niet-vliegende laplander is een kei in bedriegen. Empaleren is spietsen als strafoefening, emaneren is voortvloeien. EPR is elektroparamagnetische resonantie, ESR is elektronenspinresonantie.

7. Ze zijn erop uit, om samen eropuit te trekken. Een etentje moet wel ervanaf kunnen. Ze zullen het samen wel afkunnen. De farynx is de keelholte, de larynx het strottenhoofd. Fausses dévotes zijn huichelaarsters. Fav/bisme is een erfelijke bloedziekte. Een
fideï-commissaris is een fideï-commissair erfgenaam, hoeder van het
fideï-commis [on­ver­vreemd­baar stam- of fa­mi­lie-erf­goed]. Een spellingchecker is een spelling(s)corrector (voor de spelling(s)controle). Morgen is er voor de lady's een ladies' day (en dito night). Gouteren is het goûter nuttigen. Je kon daar bij de rivier onderlangs en bovenover. De elementen van de zeventiende groep van het periodiek systeem der elementen: (fluor – F, 9, chloor – Cl, 17, broom – Br, 35, jood/jodium – I, 53 en astaat – At, 85) mogen zich halogeen noemen.

8. Overigens ook nog nummer 117, Tennessinium, Ts, ook: ununseptium, Uus. Kasterolie is castorolie en castoreum is bevergeil. Ik kende er heg noch steg. Een cameltoe of kamelenteen is het kruis van een strakke damesbroek. Hoe schrijf je ‘Rotwelsch’ in het Welsh?

 

 

2246 Dictee donderdag 03-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (228) √

Dictee – dictees [2246]

Oefendictee 629 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (228)

1. Tuttifrutti is een compote van gedroogde vruchten. Als alle instrumenten spelen, doen ze dat tutti. Een tubifex is een soort van borstelworm. De tudorstijl is naar het huis Tudor genoemd. Een turtleneck zit aan een coltrui. Zij was een uilenspiegel [haalt schelmenstreken uit] pur sang. Hij bijtte de vijver uit [ijs loshakken] en dat was geen aanvoegende wijs. Bij jou is uitgavenvermindering echt nodig. De uitgiftekoers viel behoorlijk tegen. De vracht zand werd uitgekiept. Uitkippen [uitkiezen] is uitpikken. De finale was een ware uitputtingsslag. Die lamp zal wel gauw uitschijnen [ten einde schijnen]. Ik wil geen uitstaans [niets van doen] hebben met die drugshandel. Klaver kan uitwinteren [gedurende de winter op het land staan, ook: verloren gaan]. Dus jij claimt een uitzonderingssituatie? Hij speelt ukelele [joe-kuh-lih-luh – muziekinstrument]. De harmonie werd opnieuw geüniformeerd. Een underperformer is een slecht presterend aandeel. Een upper is een stimulerend middel, een downer [verdovend roesmiddel] niet. Hij ging in z'n uppie [eentje] de hele upper ten [elite] te lijf.

2. Ik wil altijd de ureters en de urethra (meest buiten) dooreenhalen, door beide gaat wel het ureum [pisstof]. De uterus is de baarmoeder. In WO II leden we onder de Duitse usurpatie [bezetting]. De uzi's [machinepistool – de Israëlische majoor Uziel Gal (1923–2002)] zijn nog steeds populair. Hij gaat op vakantie naar Equatoriaal-Guinea. Toen de kwartfinalist in de kwartfinale zijn kwartfinalepartij gewonnen had, ging hij door om als halvefinalist in de halve finale (semifinale, demi-finale) zijn halvefinalewedstrijd te spelen. Er moeten nog veel
V1-bommen geruimd worden. Vare koeien (varekoeien, vaarkoeien – niet bevrucht) worden doorgemolken. Hij ging ervoor, zonder vaar noch vrees. Va-banquespelers spelen va-banque [alles op het spel zetten]. Vaccine (vaccina) is een aanduiding voor koepokken. Deze betrekking vaceert [s]. Er is een vacature [k]. Het vacuolenbegrip staat daar welomschreven [holte in protoplasma]. Het was een va-et-vient van kandidaat-sollicitanten. Rondtrekkende vagantengroepen leidden toen een extravagant [buitensporig] leven. Er werden veel vaderonskes [vaderons, naam gebed: Onzevader] gebeden.

3. Ibiza is een vakantie-eiland. Een vampirella is een vrouwelijke vampier. Ik heb je vandoen (GB, VD ook: van doen), nodig. Vanityfairs (VD) zijn kermissen der ijdelheid. Vasopressine is een vochtvasthoudend hormoon (ADH). Vaudevilles [luchtig muzikaal toneelstuk] worden gezongen. Er was geen gebrek aan onderwerpen, juist een (te)veelte. De Vedische geschriften worden ook aangeduid als Veda's [boekje: veda(atje)]. De term V-effect, effect van vervreemding, is van Brecht. De koeien lopen in een veie [vet, zeer vruchtbaar] wei. Op de veiling is alles veil [te koop]. In het spel heb je veine [geluk] of deveine [pech]. Het geïsoleerde junglecommando [GB, VD spec.: J] verbeestte [niet in VD] behoorlijk. Zo'n dicteetijger heeft een enorme verbositeit [woordenrijkdom]. Verdeel-en-heersstrategieën (divide et impera) worden nog veel toegepast. Een verenkleed is lekker warm. Verhip(t), je hebt het geflikt. Hier, een cadeautje te uwer verjaring. In Suriname stem je nog met verkiezingsinkt. Wie spreekt er nou nog Verkavelingsvlaams? Hij heeft heel wat aarde verkruid [verkruien] vandaag.

4. O, schrijf je 'vermout' tegenwoordig zo? Vermits [schrijftaal: aangezien] ik ziek ben, gaat het feest niet door. Zo'n krullenjongen – ook nog 'krullenbol' – kun je gemakkelijk vernachelen. Zonder verpinken [blikken of blozen] 'deed hij de waarheid het nodige geweld aan'. Deze partij boeken wordt verramsjt [afbraakprijzen]. Versjachelen is versjacheren, versjofeld is sjofel (geen shovel!) en versjteerd is bedorven. Zij hebben versteedste ideeën. Aan het schip van staat vertuid zijn [ambtenaar], geef je niet zo makkelijk op. Dat is ver verwijderde toekomstmuziek. Ten vervolge op ons gesprek doe ik u de beloofde offerte toekomen. Ik ben blasé [blaséër, blasést] van zijn verwaten [opgeblazen] gedrag. De dodendans is de danse macabre [marche funèbre]. De mindfulness is een vorm van meditatie. De vetepartijen gaven geen krimp. Dat is vet cool, om niet te zeggen supervetcool. Dat is vestzak-broekzak. Het broekzak-vestzakprincipe stelt in wezen niets voor. Hebben jullie recent nog gevibed [bij dansen met het onderlichaam draaien]? Via recta [rechtstreeks] is nu eenmaal niet via via.

5. Je zult betalen: vi aut voluntate [gedwongen of vrijwillig]. Hij nam de boot Breskens-Vlissingen vice versa. Ik vond dat chique videmeubilair helemaal niet zo chic. Een vidé is een Belgisch-Nederlands kippenpasteitje. Een VCR is een videocassetterecorder, een videorecorder. De ouders van de vierderecidivisten waren niet blij. Dat team is een vierdeprovincialer. Zij ging ijlings, vierklauwens, op de loop. De (het) subsidie wordt verleend onder vigeur van genoemde wet. Een vigilante is een zeker huurrijtuig. Vigiliën zijn nachtwakes. Vijf achtste van de bevolking is tegen. Een vilbeluik verwerkt kadavers. Waarom is een vim geen 100 maar 104 bos [je krijgt er 4 toe]?

6. De villanelle (GB, VD: villanel, villanella – volkscompositie) is verwant aan de canzonetta (kleine canzone = lyrisch gedicht). Mij werd geen vingerbreed in de weg gelegd. De viscositeit geeft aan of iets viskeus [stroperig] is. Kijk niet zo vissig [als een vis]! Waar is v.l.n.r. de afkorting van [van links naar rechts]? Het is logisch dat Vlamingen vlamismen [gevormd naar Vlaams dialect] gebruiken. Ons Heer geeft gratie naar vocatie [vrome mensen krijgen Gods zegen]. De Heilige Familie bestaat uit het kind Jezus met Maria en Jozef. Ik vrij voetje [voetjevrijen]. Een fait accompli is een voldongen feit. De Volksunie was ooit een Belgische politieke partij. Volta's zijn wendingen (chutes) in de gedachte van een sonnet en hebben dus wel iets met spanning te maken. De afkorting VA is die van voltampère. Het voorbestaan [niet: voortbestaan] is de pre-existentie. Deze transactie is beslist te onzen voordele. We zeilen met een voordewind [= gunstig]. De o.t.t. van 'lijden' is (2(d)e persoon enkelvoud) 'jij lijdt', de o.v.t. (3(d)e persoon meervoud) is 'zij leden'. Het beleid heette voorwaardenscheppend te zijn.

7. De voetianen hangen Voetius aan. De Vopo [Volkspolizei] telde veel vopo's [leden van de Vopo], voor zover ik weet. Een voute [gewelf] vind je bijvoorbeeld nog in een voutenkamer. Ze droeg voyante [opzichtig] kleding. De vp [vicepresident] nam het voorzitterschap tijdelijk over. Wanneer werd de laatste slaaf vrijverklaard? Caroline had vues [een oogje] op Charles. De VVV (Vereniging voor Vreemdelingenverkeer) heeft VVV-kantoren. Hoe groot is die vredessterkte? Wetboeken: het burgerlijk recht in het Burgerlijk Wetboek (BW, thans NBW, Nieuw Burgerlijk Wetboek), (het Wetboek van Burgerlijke) Rechtsvordering (Rv of WvBRv), (het Wetboek van) Strafvordering (Sv of WvSv), het wetboek der wellevendheid, het Wetboek van Strafrecht (Sr, WvS, W.v.Str.), het Wetboek van Koophandel (WvK), het wetboek van Mozes (de Pentateuch, ook wel: Oude Wet, Oude Verbond), het wetboek van Mohammed (de Koran) en het wetboek van mevrouw Etiquette.

8. De CC, de Code Civil of Code Napoléon, was het napoleontische Burgerlijk Wetboek van 1804. Op gebied van strafrecht was er sedert 1810 de Code Pénal (CP). Een winkeldief is een drie-tien. In België heb je een Rechtbank van Koophandel en in Nederland de Kamer van Koophandel (en Fabrieken). Denk ook eens aan de wetten van Meden en Perzen en de wet en de profeten. Je moet nog een WA-verzekering [wettelijke aansprakelijkheid] afsluiten. De waalklinker [harde soort van waalsteen] wordt niet uitgesproken, zelfs niet door een Walinnetje [Waalse (vrouw)]. Als ik bij VD 'aleikum' intyp, krijg ik niet het lemma 'salam aleikum' te zien (het moet voluit worden ingetypt; '*aleikum*' is wel voldoende!). Nooit had ik een waarder [< --- waarde] vriend dan hem. Een waarzegster waarzegt en zegt soms ook waar (je iets kunt vinden). De Walkuren [uu] brengen namens Odin de gesneuvelden naar het Walhalla (en een walkure [uu] is een struise vrouw). Dat museum heeft een hele lijkwadeverzameling. Wat doet een walker? Walken, vollen [kneden, leerbereiding]! Het is een wakke [vochtig] winter [een zachte kwakkelwinter]. De Walenstreek moet je niet negatief duiden [Walenland].

9. Aan de wallenkant zat een wallebak. De entourage bij die Wagneruitvoering deed wagneriaans aan. Deed het wahwahpedaal [voetpedaal bij (bas)gitaar, etc.] het niet? Met Wajana's worden Wajana-indianen bedoeld; koningin Juliana heeft ze ooit ontmoet. Een specifiek waddengebied is de Waddenzee met al die Waddeneilanden. De WAM-sticker [in NL: Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen] ontbrak. Mettertijd komt Hannes in het wammes [langzaam maar zeker bereik je je doel]. Dat zijn wanne [niet vol = leeg] balen turfmolm. De Wanen [volgelingen van Vili en Ve, niet in wdb.] staan tegenover de Asen [noordse mythologie: de voornaamste goden, volgelingen van Odin]. Een van de districten van Suriname is Wanica. Het bewijs van zijn wandaad hing aan de wand. Wantsen [van: wandluis] vind ik vies. In een warandegebied worden konijnen beschermd, een waranda is een veranda. In het Zuid-Amerikaanse Venezuela wordt de indianentaal Warau gesproken. De warimbo is een rietsoort om manden te vlechten. De waterkrachtcentrale was een mooie uitvinding, de warmte-krachtcentrale ook. Een watercooker is gewoon een waterkoker.

10. Het leger leed daar een waterloo [GB: beslissende nederlaag]. Hoe groot is jullie weddetrekkendengroep? Wat doet men met weedas [potas van wede]? Komt die van de wedeplant? Ja. Waar komt de weduweverbranding nog voor? Er waren veel weeklachten over de weekkrant. Er hing een weeë (weeïge) lucht. Je bent een weerlichtse (weergase) kwajongen. Het weichselien [GB, tijdperk] viel in het laatpleistoceen [idem, ook: bnw.]. De jager gedroeg zich onweidelijk [in strijd met de regels bij het jagen]. Deze wellington [zekere sherry] kun je drinken. Die Welshe verhalen kan ik niet volgen (die in het Rotwelsch wel). Het wengé is een houtsoort. Een onpersoonlijke westlander [ondiepe schuit] vaart tussen de kassen [De persoonlijke Westlander loopt ertussen].

11. Streetwise [gewiekst] kun je jezelf gemakkelijk handhaven op straat. Dat zijn strenggelovige Russisch-orthodoxen. Bij het bowling is hij een echte strikeman [alle kegels om]. Kan een stroman vogelverschrikker zijn? Jazeker. De strooiweideoppervakte is groot. Gaan we op de strooplikkerstoer [slijmer(d)]?

 

2245 Dictee woensdag 02-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (227) √

Dictee – dictees [2245]

Oefendictee 630 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (227)

1. Tja, die engelse(!) groetenis … Een wherry is een lichte sportroeiboot. Ik heb je gewhitelist [je mail is welkom! – vgl. blacklisten]. Drink vooral geen white spirit [terpentine]. De whizzkid [briljant met pc] ontraadselde de whodunit [detective]. Wijders [verder] weet ik het ook niet meer. Ik zie een poort wijd open staan. De wijkwinkel verkocht wijkwasten(!). Ik heb dat niet gewild, welteverstaan. Een umlaut is niet hetzelfde als een trema: denk maar aan poëzie en hüttenkäse. Ik vervul een vacante vakantiebetrekking. Die poort, ja, ik liep eronderdoor. Beslist uitheemse woorden zijn: paella [Spaans rijstgerecht], (een mannelijke) délégué [vrl.: déléguée], perpetuum mobile [het onmogelijke], übermensch [Nietzsche] en knäckebröd [hard en knappend]. Je bent een bolleboos als je dat allemaal goed schrijft. Hoe zat het ook alweer met coëfficiënt en co-educatie? Het woord 'rimram' is een bijna-reduplicatie. De volgende woorden hebben een sisklank: samen, zalf, shampoo, tsaar, cheeta, journaal en jeans. Het initiaalwoord ADHD (GB ook wel: adhd) staat voor 'attention deficit hyperactivity disorder' (ook: alle dagen heel druk).

2. Taboulé (GB ook, VD alleen: tabouleh) bevat couscous [een gerecht]. Ik jeu-de-boul regelmatig, ik speel vaak jeu de boules. Kasjeren is koosjer maken. Chochme is een begrip in het algemeen, gogme meer spelinzicht, bijvoorbeeld bij voetbal. Pilav (VD ook: pilau) is rijst in vleesnat. Eén fez, twee fezzen. Hij wil graag serieus, au sérieux, genomen worden. Hij had een wrevel(ig) gemoed. Hij leidde een wrongful life [was beter niet geboren] en was eigenlijk niet meer dan een kasplantje. Snapt u dit: een wulp is een muzikant [trekvogel]? Een wordprocessor kan ook spelling(s)- en grammaticacontrole verrichten. Het worstcasescenario gaat uit van de worst case [zwartste scenario]. De woonruimteverdeling was problematisch. Ik ben wrak [ziek] van verkouwenis [verkoudheid]. Een winti-ensemble roept met percussie-instrumenten de winti [bovennatuurlijk wezen] op. Je kunt nu eenmaal niet alle wranggangen [complex van holen en gangen] afsluiten. Wisi is zwarte magie, kwaadaardige betovering. Hij hield zich gedeisd als een stille willie [zegt niet veel]. Een wimber is een blauwneus [karperachtige].

3. Dit schip heeft een heel wincharsenaal [lier]. Wat een aardige windetakkenfantasie! Wat moeten windmolens in een windstilteperiode? PSV is in the (ook: de) winningmood. Elke politicus heeft wel een cursus windowdressing [mooier voorstellen dan de werkelijkheid is] gevolgd. De Holocaust [uitroeiing Joden WO II] was a deed without a name [zo erg, daar bestaat geen woord voor]. Boven de wastafel zat een witmarmeren plaat. De wittedonderdagviering(!) viel in het water. Weet je nog meer van die witzen [mop]? Hij droeg een witzijden koorhemd. Het mokkel nuttigde een wokkel [zoutje]. Wolmaniseren van hout is prepareren tegen schimmels en insecten [wolmanzout, Wolmans zoutmengsel]. Hij legde de vinger op de wonde plek. Die woongedeelte-inrichting is nogal oudmodisch. Een amfora is een amfoor [buikige vaas of kruik], een amphigouri [mv. ‘s] een nietszeggend gedicht. De Dáil (Éireann) [kamer van afgevaardigden] moet je in Ierland zoeken. Welk procedé is hier toegepast? In een
pro-Deozaak verdedigt een pro-Deoadvocaat een pro-Deaan (met
pro-Deoadmissie) pro Deo. Dat mama's-kindje lust alleen
McDonald's-maaltijden.

4. Die man is honderd(en)zes jaar. De interim-directeur doet het goed. Een BN'er bekleedt het BN-schap. Zijn CDA-heid staat buiten kijf. Was dat al zo in het tv'loze tijdperk? In fysicaformules komen heel wat π'tjes [met symbool!] voor. Hij is zo vlug als een kieviet (ook: kievit), hij was er dus als de kievieten (ook: kieviten) bij. Is Makkumer aardewerk maken een makkie? Hoe kon zo'n dollemina-achtige déléguée nu toch verworden tot een dégénérée? De Pyrenese-etappewinnaar [etappe in de Pyreneeën!] was de Goereese Pieterse. Hoeveel liter gaat er in die gieter? En waar waren jullie in juli? Verhulde zijn hovaardigheid zijn boosaardigheid? De enquête over de etiquette van het kroketten eten, wordt thans gehouden. Een golden goal betekent sudden death. De klokkenmaker repareerde het religieuze-exemplaar. De bokser liet de boxer [hond] uit. Een criticus uit kritiek, een practicus gaat uit van de gangbare praktijk. Wordt het klasseren of declasseren?

5. De actrice was heel strikt: ze wilde niet in contact komen met het publiek. Wat gebeurt er in de koningsnacht? Een koningsdrama? Wat is eigenlijk het verschil tussen het vedettedom en het sterrendom? Londen ligt aan de Theems. In Nederland zijn pd's plaatsen delict. Het was game-, set- en matchpoint. Jij barbecuet vaak, hè? Ikzelf skatete vroeger vrij veel. Piet croste en Riet paintballde. Heb jij nog leuke haiku's [gedichtjes]? Hoeveel sjahs [Perzië] waren er ooit? Zou je niet even een doucheje nemen? En gebruik daarna een eau de toiletteje. Het is taxi's en taxietje, oma's en omaatje, cafés en cafeetje. Lopen er in die Guineese havens ook Guine(e)se (GB) biggetjes rond?

6. Dat is pure sciencefiction (sf). Wat doe je met demi-johns, dame-jeannes [grote mandflessen]? Hij droeg een pullover [slip-over]. Wat is een count- [aftellen, bv. voor lancering] en wat een breakdown [psychisch: instorting]? Hoe schrijf je feed- [respons] en playback [mondbewegingen bij afspelen bandopname]? Toen ik gestrest was, heb ik even gestretcht [rekoefeningen], dat helpt. Deze bullebak is een echte bullenbijter. De islamitische pendant van het Rode Kruis is de Rode Halvemaan. Wat kost zo'n Philipslamp nou? Een beagle is een brak (ook: braque!), een drijfhond, een jachthond [vgl. braque ariégeois, braque de l’Ariège, braque Saint-German en braque d'Auvergne]. Naargelang je ontvangt, kun je geven. Deze uitdrukking komt uit het klassiek Arabisch. Vergelijk dat maar eens met het klassiek Latijn. Dit relaas vertelt in het Oudfries over een oud-Friese sport: het kaatsen. De christenen en de joden zijn in dialoog, de Palestijnen en de Joden ook. Is de Heilige Maagd heiliger dan de Heilige Thomas? Een megahertz (MHz, miljoen) is tien tot de negende [alles in letters] millihertz (mHz, één [een] duizendste). Een havoër krijgt, havoleerling zijnde, gewoon havo-onderwijs.

7. Deze school heeft bovengemiddeld veel recidivisten. Ze gaan de stekker eruit trekken. In een x-aantal gevallen klopt dat niet. Hij is de éminence grise van het corps diplomatique [graue Eminenz, grijze eminentie]. We komen nu bij de bottomline [kern van de zaak]. Ze duiden hem aan als salesexecutive [topman afdeling verkoop]. Een stukadoor stukadoort [stuukt, stuct]. Een still is een foto van een filmscène. Wat was nu uw finest hour [hoogtepunt – bv. in loopbaan]? Candidcameraopnamen worden met de candid camera [verborgen camera] gemaakt. De uitdrukking press officer ervaar ik als nog geheel Engels. Ze is bekend om haar genderstudies [sociale en culturele kenmerken van een sekse]. Piets boot is lek en De Vries' boot ligt in het dok. Zij hebben een consultancybureau voor sportzaken. Een beautycontest zal ze nooit winnen. Hen staan zware tijden te wachten. De nationale dodenherdenking is in Nederland op 4 mei. Vier dagen later is het in België Bevrijdingsdag. Dan wordt de bevrijding herdacht. Op Prinsjesdag spreekt koning Willem-Alexander de troonrede uit. Met Máxima naast hem?

8. Dat vindt plaats op de derde dinsdag in september. Nepal is ver weg, toch gaan we ernaartoe. Met hoeveel l'etjes schrijf je parallellepipedum? Vroeger werd in de fysica de lambert met L of la aangegeven. Wat is in vredesnaam L-glycerinealdehyde [opzoekvraag]? Dat was een beroemde zangeres, la Deutekom. Brengt dat wel genoeg geld in 't [uht] laatje? Dat is gewoon laag bij de grond [laag-bij-de-gronds]. Hij heeft geen mo A-akte Duits (een van de vele mo-akten) maar een lagere akte Frans. Ze lieten plaatjes zien van een epitheel- (verlatijnsing: epithelium – dekweefsel) en een chitinelaag (een chitineuze laag – hoofdbestanddeel van de uitwendige harde delen van insecten en schaaldieren). De boerderij stond in lichte(r)laaie. We zullen hem ervan langs (GB; VD: aaneen) geven, hij krijgt de volle laag. Hij is echt laaiend [woedend]. De directeur heeft mij de laan uit gestuurd [ontslagen]. De laars van Italië is het Apennijns Schiereiland. Geeft deze reproductie van het Laatste Oordeel van Michelangelo echt het Laatste Avondmaal weer? Ik verwacht je ten laatste om vier uur.

9. Wat is dat woord in het Laatlatijn? De laatstewil- is de drionpil [euthanasie]. 'In de labberente zitten' komt van 'labyrint' [in grote verlegenheid]. Een labusiam is een chayote (groengele, peervormige pompoen). Op de eerste maandag in september is het Labor Day [VS, net zoiets als onze Dag van de Arbeid, 1 mei]. Een labor improbus [onvermoeide arbeid] komt alles te boven. Is 'zich halfdood lachen' echt hetzelfde als 'zich doodlachen'? De kookaburra is de lachvogel. La città eterna, de stad Rome, noemen wij ook wel de Eeuwige Stad. La clarté française [de helderheid in de Franse uitdrukkingswijze] neem ik met een korreltje zout. In het laconium [droge, met gloeiende steenkolen verhitte stenen ruimte], verhitte heteluchtbad, genoot hij van de lacrimae christi [wijn van bij de Vesuvius]. Wat zijn lacs d'amour [door elkaar gevlochten banden in de vorm van een ∞, of zulke initialen]? Lactucarium is latuwbitter. Het postindustriële tijdperk komt eraan. Je mag er niet aanzitten, je mag niet eraan komen. Met deze app krijg ik driemaandelijks een state-of-the-artupdate [state of the art]. Een maquiladora is een assemblagefabriek in Midden-Amerika waar tegen lage lonen voor de Noord-Amerikaanse markt geproduceerd wordt. In een ladang [in Indië: uitgekapte plek woeste grond] kan oebie (yam) groeien.

10. Maquilleren is make-up, maquillage, aanbrengen. Een Caïroot woont in Caïro. Demaquilleren is met demaquillagecrème afschminken. De verzetsstrijders, de maquisards, waren lid van de (het) maquis, genoemd naar het struikgewas. De ladder Jakobs wordt ook jakobsladder genoemd. Hij was ladder(zat). De laaienlichter [ladelichter] had het geld verstopt in de ladekast. Morgen is er voor de lady's een ladies' day (en dito night). Een tallyman is een ladingschrijver. Het nieuwe kantoor wordt ladewerk [n/s] [oud ontwerp gebruiken]. Ladinisch is het Reto-Romaans zoals gesproken in het Italiaanse Zuid-Tirol.

 

2244 Dictee dinsdag 01-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (226) √

Dictee – dictees [2244]

Oefendictee 631 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (226)

1. Weinig latino's [VS, uit Latijns-Amerika] zullen Ladino (Judezmo = op het Castiliaans gebaseerde taal van nakomelingen van Sefardische Joden die in 1492 uit Spanje werden verdreven) spreken. Wie is de Lady Macbeth [toneelstuk Shakespeare] van de Lage Landen (de lage landen bij de zee)? Er lopen hier nog wel wat Lady Chatterleys [prototype van een vrouw die haar man bedriegt] rond. Een laedens [benadelende partij] laedeert [benadeelt] de laesus [de benadeelde (partij)]. LDPE is lagedichtheidpolyethyleen (en HDPE … hoged). Er moeten meer lage-energiewoningen gebouwd worden. Koffie verkeerd wordt ook wel lait russe genoemd. Wat zijn pijpjes-lak [kamerplant]? En wat is orseillelak [purperrode kleurstof, bereid uit bepaalde korstmossen die voorkomen langs de kust van de Middellandse Zee en op de Canarische Eilanden]? Omwille van de goede verstandhouding ging hij niet in beroep. Met lakhs betaalde je in voormalig Brits-Indië. Lakris (lakkeris) is zoethout. Aan de examenfraude had het LAKS (Landelijk Aktiekomitee Scholieren) veel werk. Een lakzwam heeft een geel- tot bruinrode hoed. Alalie of afasie: niet kunnen spreken ten gevolge van hersenletsel, allolalie: afwijking in het spraakcentrum van de hersenen, coprolalie: voortdurend 'strontwoorden' gebruiken, echolalie: herhalen van woorden en glossolalie: in of met 'tongen' spreken.

2. Haplolalie: weglaten van gelijksoortige opeenvolgende spraakklanken of lettergrepen, mogilalie: klanken verkeerd of niet uitspreken, palilalie: steeds herhalen van eigen woorden, paralalie: uiten van onbedoelde klanken, pornolalie: uitslaan van vuile taal, rinolalie: neusspraak en tachylalie: door te snel onduidelijk spreken. Met lalofobie [glossofobie, spreekangst] moet je niet voor een katheder gaan staan. Met het Agnus Dei wordt het Lam Gods aangeduid. Lodewijk Napoleon was de Lamme Koning. Het lamarckisme heeft met de evolutie van doen. Het lambdacisme is een stamelgebrek. Rode wijn uit de streek Emilia-Romagna in Italië heet lambrusco. Een lamantijn is een manatee [zeekoe]. Het dragen van kleren met lamé [weefsel met goud- of zilverdraad] helpt een lame duck [politicus met verspeelde machtsbasis] echt niet. Een lamellofoon is een mbira [kafferpiano, kalimba]. On the rivers of Babylon, aan de rivieren van Babylon, super flumina Babylonis. Wat een lamijne [zeur] is die teut [in spreken, handelen]! Timotheegras heet ook wel lammerstaart.

3. Als het lamine [zeker eiwit] niet (goed) werkt, krijg je progeria (het hutchinson-gilfordsyndroom – snelle veroudering). Lamivudine [een virusremmer] wordt gebruikt tegen aids en hepatitis B. Bij een lammy(coat) (NL: 'omgekeerde' bontjas, BE: mouton retourné) zit het dedaigneuze [verwerpelijke] aan de binnenkant. Wat is hij een lulletje lampenkatoen, zeg. Een lampenkooi is een davylamp [dee-vie], een daviaan, een kooi van Davy. Een lampenpoetser is niet wat je denkt [sierplant]. Het lampi(gn)onbrood is casinobrood. Een lampionplant is een soort van jodenkers. In de wei liep een blije lamprei [jong konijn; ook: vis]. Hij torste een lamgeslagen ziel. Een lamsrack is een lamscarré [ribstuk]. Een lamyai (longan – vrucht) lijkt op een lychee. Een LAN is een local area network. Ken je de lancetbladige basterdwederik? Wat heeft een landauer met Landau te maken? Alles! Wat hielden de Landarbeiderswet en de Landbouwarbeidswet in? Een Gooise erfgooier (Gooier) is nu eenmaal geen landgooier [uit dorpen, niet uit Naarden]. Een pardessustje: is dat echt een batik overgooier [ook: batikovergooier]?

4. Een istmus is een landengte. O ja, de Isthmische Spelen … Landjepik is landjeveroveren (ook: landkappertje, landverovertje). De agro-industrie bloeit als nooit tevoren, zo meldt het Landbouwschap. De landleguaan is een grote leguaan die leeft op droge delen van de Galapagoseilanden (GB, aanvechtbaar, VD: ook a). Ländlers zijn oude Duitse boerendansen in driekwartsmaat. Is Spanje het land [èh] of war and crimes? Zangbundels zijn meestal in oblong [liggend – portrait = staand]. Daaruit moet je landscape [bnw.] kopieën maken en geen portrait [bnw.] dito. Een lan(d)sknecht heette vroeger lansquenet. Bij verkiezingen treden soms landslides [grote verschuiving in het stemmenaantal dat partijen bij een verkiezing behalen] op. In WO II kende men de Landstand [openbaar lichaam]. Met Ketikoti [1 juli, ketikotifeest] wordt de afschaffing van de slavernij herdacht. De rechtsvoorganger van de Landwacht (hulppolitie van de NSB) was de Landstorm. De Landweerwet van 1901 regelde de opheffing van de schutterijen. Lanesplitting doe je altijd met een motor [tussen 2 files]. Landwijn is vin de/du pays.

5. Dat lijkt een bedrijf met all chiefs en no Indians. De tamboer-majoor was een zeer lange kerel. Ook in Middelburg (NL) heb je een lange Jan (VD, plaatselijk: L). In Gouda is een lange pijp een gouwenaar. In Antwerpen is de Lange Wapper(!) een voormalige watergeest (ook wel: kwelgeest uit de Antwerpse folklore – die wapt niet; ww. wappen, znw. WAP – wireless application protocol ). Of ik hem kan verslaan? Bijlange na niet! De langage des halles is de viswijventaal. Hij is door Jan Langbeen opgepikt. Een longsleeve is een langarm-T-shirt. Een langdurige ziekte is lang durend. Hij gaf een taedieuze [langdradig] uitleg. De eilandjes van Langerhans produceren in de pancreas glucagon en insuline; ze worden ook langerhanseilandjes genoemd. De teorbe en de saz zijn langhalsluiten.

6. Die vervulde langgekoesterde wens was langverwacht en langgehoopt. Het noordse ras is dolichocefaal [langschedelig = longicefaal]. Met zijn langlopende arbeidscontract is een langjarig dienstverband gegarandeerd. Langoeren zijn hoelmannen [soort van slankaap]. De langoest is een tienpotige kreeftensoort uit de familie van de pantserkreeften; een langoustine is een kleine (Noorse) kreeft. Het museum is open. Zullen we daarnaartoe (ernaartoe) gaan? Een langspeelplaat is een elpee [5 letters], lp [2 letters] of [cijfers] 33 toerenplaat (anders: drieëndertigtoerenplaat). De mast viel langsscheeps. De langstlevende is het langst levend. Ik kom maar even binnenwippen. De langue d'oc of het Occitaans staat tegenover de langue d'oïl (taal boven de Loire). Wat is heftiger: langoureus [smachtend, kwijnend] of languissant [idem]? Langzamerhand, langzaamaan, zachtjesaan, zoetjesaan, van lieverlee is het nu wel welletjes. Melkwol is lanital (denk aan Italië, Italia, lana = wol). De lansiers reden vooraan (ook voor aan: Taaladv.) de troep. Lansquenet wordt thans niet meer gespeeld.

7. De lantaarn van Aristoteles is – volgens Plinius – het kauwapparaat van zee-egels. Een reverbère is een lantaarnpaal. Een lanyard is een sleutelkoord (keycord). Wat is een laocoöngroep [groep worstelende mensen, een Laocoöngroep stelt de dood van Laocoön en zijn zonen voor]? Een laos (ook: galanga – gemalen galangawortel) en een Laotiër (Laotiaan) komen uit Laos. Aan laodiceeërs [lauw, onverschillig mens, zonder opgewektheid of geestdrift] heb je niks. Hij is verkoper van lapalissades [waarheden als een koe, vérités de Monsieur de la Palisse], bij voorkeur via palissadepamfletten. Geef mij maar een goede lapidaire [kort en krachtig, in steen gehouwen] spreuk. Lapis causticus is potas. Een voorbeeld van een adstringerend [samentrekkend] middel is de lapis divinus [bestaat uit kopersulfaat, aluin, salpeter en kamfer]. We hebben ook nog de lapis infernalis (helse steen), de lapis lazuli (lazuursteen – wegbranden wratten) en de lapis philosophorum (de steen der wijzen – stof voor de alche/imisten om goud mee te maken uit onedele metalen). Patchwork is lapjeswerk. Labskous is hetzelfde als lapkous [p tussen b en s in; het is een scheepsgerecht]. De Laplanders bedriegen je niet, laplanders wel [zeker als ze niet kunnen vliegen]. Het paard is la plus noble conquête de l'homme [de edelste verovering van de mens]. Van de lapsussen kennen we de lapsus calami (schrijffout), de lapsus linguae (verspreking, slip of the tongue) en de lapsus memoriae [aan geheugen ontschoten].

8. Die lapzwansen (VD ook: lapzwanzen) toch. Larderen is doorspekken (letterlijk en figuurlijk). Wat wordt bedoeld met 'la Reine du Monde' [de opinie, de pers] en met 'la règle des règles' [de regel van alle regels]? In dit stuk zitten een larghetto [beetje langzaam] en een larghissimo [zeer breed uitgevoerd]. Dat is lariefarie (larieflang, lariekoek), larie en apekool. Spreek uit: 'lariksluis' [geen sluis, maar luis]. Een larikszwam is een lorkenzwam. Een lark is een bootje met cattuig [tuig zonder kluiver voor kleine scheepjes met ver naar voren geplaatste mast]. Een catweazle [uit-de-tijdse, wereldvreemde excentriekeling] vind je niet op de catwalk [toneel voor mannequins]. Vormen politieke partijen caucuses [GB, VD ook: caucusen – caucus = groep met dezelfde politieke denkbeelden]? Hij moest onder het Caudijnse juk doorgaan [zich vernederen voor de overwinnaar]. Zij is een larmoyant [klagerig] type en gevoelig voor tearjerkers, tranentrekkers. There are lies, damned lies and statistics, dat bewijst l'art de grouper les chiffres [de kunst om statistisch materiaal zo te ordenen, dat men ermee bewijzen kan wat men wil] wel. Lemuren, larvae ['s nachts rondwarende schimmen der doden], kunnen krankzinnigheid veroorzaken. In planten komen larvengangen voor. Een lasagnevel is geen nevel. Lashschip: schepen op een schip. Een ld is een laserdisk. De lassakoorts komt uit het dorp Lassa in Nigeria. Lassi's zijn yoghurtdranken.

9. Een lassie is een Schotse collie. De Lastage in Amsterdam was een buurt waar vroeger zekere werven waren. De wolf is de Canis lupus. Sla hem op zijn kanis [hoofd]! Hoe luidde dat in de Canisiusvertaling [van de Bijbel]? Het hondsviooltje is de Viola canina. 'More canino' klinkt deftiger dan 'op zijn hondjes'. Vergelijk ook 'coitus a tergo' (een zekere vorm van coïtus). Coir [koh-juhr] is de handelsnaam voor kokosvezels als stof. Hij is een speedfreak en dus amfetaminegebruiker, met name MDMA: methyleendioxymethylamfetamine (de drug ecstasy, xtc). De Tour de France uitrijden is een, maar door je geboortedorp als winnaar van de Tour gehuldigd worden, is heel iets anders. Het is onbeschrijf(e)lijk als een je-ne-sais-quoi, een ik-weet-niet-wat. Een fylacterion is een amulet (ook: toevluchtsoord). Een orthodox christen is orthodox-christelijk.

10. Sommige travestieten zijn vrouwelijker dan een vrouw: unbeschreiblich weiblich. De Hollandse kijker en de hydrostatische balans zijn door Galilei uitgevonden. De eed van Hippocrates is de artseneed, de hippocratische eed. Hij werd ook wel de vader van de geneeskunde genoemd. Naar hem is ook genoemd de hip(p)ocras, de kaneelwijn. Ben je nou helemaal belatafeld? Toen de commode omviel, uitte oma zich met 'sansodemelatafel' [bastaardvloek]. Omschrijf lastex [rubberdraad; weefsels ervan] eens. De term 'lifo' (last in, first out) is mede een computergeheugenterm.