2111 Dictee dinsdag 23-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (128) √

Dictee – dictees [2111]

Oefendictee 729 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (128)

1. Hij woont er nu 10 jaar en is al helemaal gefranciseerd [verfransen]. Een porto franco is een vrijhaven. Hij frequenteert dit cafeetje (te) frequent. Quid rei: wat is er gaande, wat is er? Wat zijn Brugse reien eigenlijk? Stadsgrachten! Het Cimetière du Père-Lachaise (niet in wdb.) is de grootste begraafplaats van Parijs. Toch wel gezellig, zo'n déjeuner sur l'herbe [picknick]. Pommes allumettes [mv.] zijn heel fijne pommes frites [mv.]. Met een plooi-ijzer kun je betonijzer buigen. Een frikadel [BE: gehaktballetje] is geen frikandel, en zeker geen open ruggetje (schertsend: frikandel speciaal). Afritti zijn zaadhaartjes van de Egyptische katoen, een frittata is een omelet, frit(te) is een halfgesmolten glasmassa en de schicksalsstunde is het noodlotsuur. Frisee is krulandijvie. Wordt er nog fröbelonderwijs [knutselen] gegeven? Fronsen (ww.) is fronsen (znw., ook: fronzen) vertonen. Lekker toch, die witte wijn uit juffrouw Eenarm [water, de pomp]? Een frunzing is een kruising tussen een fret en een bunzing.

2. Wat is een foks [fuchsia, ook: goud – Bargoens]? Met RGB [rood, groen, blauw - beeldscherm] kun je een reproductie in full colour verkrijgen. Met CMYK (cyan, magenta, yellow, key = zwart  - drukkerij) kan door kleurmenging full colour worden gedrukt. Het venijn (gifspog) zit in de staart (van een adder; in cauda venenum). Een add-on is voor hard- of software. De Holocaust was a deed without a name. Was er ooit een oorlog tussen de Franse [Frankrijk] of Pruisische Adelaar [Pruisen] en de dubbele Adelaar [Oostenrijk of Rusland]? Goed, ik doe mee: à demi [half, voor de helft]. ATP is adenosinetrifosfaat, ADP adenosinedifosfaat en AMP adenosinemonofosfaat. Dit komt a Deo solo: van God alleen. Aderhout is draads hout [volgens de vezel]. Zo de ouden zongen, zo piepten de jongen: ad exempla majorum, naar het voorbeeld der ouden, der vaderen. De ontsnapping leidde tot een sprint à deux [eindsprint tussen 2 (wiel)renners]. Wat is aderplaque precies? Vetafzetting in de aderen. Een ad-hocbeslissing geldt alleen ad hoc negotium [= ad hoc].

3. Ad incitas redactus (tot het uiterste gedreven, in het nauw gebracht) doet denken aan het damspel: vastgezet. Een voorzitter ad interim is een ad-interimvoorzitter. Wanneer was het laatste ad-liminabezoek [ad limina] van de Nederlandse bisschoppen [elke 5 jaar naar de paus]? Wat noemen studenten een adje (atten! – ad fundum, glas tot de bodem leegdrinken)? Klassieke schrijvers bestuderen is ad modum Minellii [letterkunde op de wijze van Minellius (vertaald en/of geannoteerd)] wel gemakkelijk. Zij wenste hem ad patibulum, naar de galg. Zoek eens op wat de arts-and-craftsbeweging [Engeland: herwaardering van het ambacht – eind 19e eeuw] inhield. Lijfeigenen zijn adscriptus glaebae [bnw.], gebonden aan de bodem. Doe je dat alleen ad speciem [spee-kie-jèhm, ook: sie], voor de schijn? Na onderzoek ad unguem [op de nagel – grondig, nauwkeurig, zorgvuldig] werd hij vrijgesproken. Voor de jongeren is er een versie ad usum Delphini [gekuist, gecastigeerd]. Adventieve [er toevallig terechtgekomen] planten zijn pothoofdplanten [Pothoofd, Deventer]. Dat is adverso flumine niti (vergeefse moeite doen): het besluit is toch al genomen. Dat is – begrijpelijk – adversus aerem certare (vergeefs vechten – tegen de wind).

4. Worden rechters ad vitam [voor het leven] benoemd? Bij dat collectief zijn ze dol op een advocateborrel. De advocatus Dei [godsadvocaat] en de dito diaboli [advocaat van de duivel] staan lijnrecht tegenover elkaar [bij een proces tot heiligverklaring]. Je vindt dat ad vocem (a.v. – bij dat woord). Met een A.E. (Archi-Episcopus) wordt een aartsbisschop aangeduid. Twee pilaren en een puntgevel vormen een aedicula. 'Aeneïde' is synoniem met 'Aeneis' [heldendicht over Aeneas door Vergilius]. De AEX is de Amsterdam Exchanges Index. Een toekomstig kanaal afbakenen is het demarqueren. Zo'n afbakening heet ook demarcatie. Je zult maar lijden aan de afasie van Broca [onvermogen tot spreken, schrijven] of Wernicke [onvermogen tot verstaan, lezen]. Wat is een plongee [flauw hellend bovenvlak van de borstwering]? Moet ik naar de kno- [keel-neus-oorarts] of de
EHBO-afdeling [eerste hulp bij ongelukken/ongevallen]? Deze aandoening verloopt meestal febriel [met koorts gepaard gaand]. Is dat geen afgestelde heiligedag [vieren niet meer verplicht]? Zo'n afgescheidene is lid van de Christelijke Gereformeerde Kerk, vroeger Afgescheiden Christelijk-gereformeerde Gemeente.

5. Ze zullen hem daar wel à faire [geducht onder handen] nemen, denk ik zo. Kijk, een afghani (munt = AFN)! Tussen het afgodskruid [twaalfgodenkruid] zat een afgodslang [bv. koningsslang, boa constrictor]. Hij zal het alleen niet afkunnen. Dat moet à fond [tot (op) de bodem] onderzocht/uitgezocht worden. Het Middelindische Prakrit [taal] is nauw verwant met het Sanskriet. Is die afreehekel [verder verfijnen van vlas en hennep] al gemaakt? Het africano is een bonte marmersoort. De Africus (a?) is de zuidwestenwind. Een afrodite [beeldschone vrouw] is afrodisie [lust] opwekkend [lustopwekkend dus]. De Afscheiding: het uittreden van zekere groepen uit de Nederlandse Hervormde Kerk in 1834, waaruit de Christelijke Gereformeerde Kerk is voortgekomen. VD bevatte indertijd maar liefst 70 pagina's met lemma's die allemaal met 'af' beginnen [2020: 74]!

6. 'Entre chien et loup' moet je natuurlijk wel goed schrijven, evenals 'inter canem et lupum' [in de avondschemering]. Die princesse lointaine [onbereikbare geliefde] heeft mij veel ludduvuddu (afko: ldvd) bezorgd [liefdesverdriet]. Bananenrelish [gekookt mengsel als bijgerecht] is lang houdbaar en de afkorting t.h.t. staat voor ten minste houdbaar tot. Er zijn heel veel woorden op '*iseren', echter maar weinig op '*yseren': analyseren, dialyseren [bv. nierdialyse], elektrolyseren [chemisch ontleden met elektriciteit], hydrolyseren [chemisch: opnemen van water], katalyseren [als katalysator werken], metanalyseren [woordverbindingen verkeerd analyseren] en paralyseren [verlammen]. Hij wilde bij haar aangaan, maar heeft slib (bot) gevangen. Jouw deelname aan de enquête wordt geanonimiseerd. Hij helpt alles naar de gallemieze (VD ook: +n, GB alleen n), daar word ik gallisch [erg slechtgehumeurd, korzelig] van. Gevonden op '*asche*': gamasche [enkelstuk tussen schoenen en broek], gaschemie, kascheque, massascheiding, panoramascherm [radarbeelden van schepen], plasmascherm [plat tv- of computerscherm] en sojascheuten (taugé). Het calicivirus kan gastro-enteritis veroorzaken. We gaan straks nasjen, lekker eten.

7. Bij hoog opgetuigde raschepen heb je een scheizeil [het hoogste]. Een garçonnière [vrijgezellenwoning/kamer] is voor garçons en garçonnes. Een schijtwortel is van de ganzerik [plant] en tegen diarree. Gazeuse is een gazeuze drank (gazeusedrank). Naar aanleiding van '*bler*': accableren (overstelpen), geblèr, cobbler (drankje), ramblers (klimrozen), scrambler (cryptofoon), troebleren (verontrusten) en tumbler (soort bekerglas). De brooche (broge, mazzel), hè! Het craquelé vertoont craquelures [haarscheurtjes]. De Zonnekoning is de/Le Roi-Soleil (Lodewijk XIV). In België en Nederland kennen we het bicamerisme [tweekamerstelsel]. Hoe spreek je 'hummus'
((c)hoe-moes – puree van gekookte kikkererwten) uit [humus = teelaarde]? 'Geëikel' komt van 'eikelen' [eikelig doen]. Het pad gelijk- of gladmaken is het pad effenen. Zijn verdriet is langzaam weggeëbd. Weifelen is twijfelen. Deis je, hou(d) je gedeisd! Goedendagzeggen (goedendag zeggen) is groeten.

8. Je kunt iemand ook gedag zeggen of iemand een goedendag zeggen. Is dat geen gefundenes Fressen [buitenkansje] voor hem? Dat recept wordt geheimgehouden. De beurs startte maar wat lauw in de louwmaand (januari). Het was voor hem even een hard gelag, nadat we om het gelag [drankrekening] speelden, maar al spoedig klonk zijn harde lach weer. Hij heeft een zwak voor geishaatjes. Ooit was die man Gestapo-chef [Geheime Staatspolizei]. Je generen zorgt voor gêne in gênante situaties. Het was een gemêleerd gezelschap. Logenstraffen is gefundeerd loochenen. Hij heeft gewag gemaakt van een goedkope aanbieding glühwein. Prachtig, die gitaarriff! Het syndroom van Gilles de la Tourette (het (gillesdela)tourette(syndroom)) kun je niet bij de retourette [ter recycling] inleveren, hoor. Goede Vrijdag valt in de Goede [Heilige, Stille] Week. Voor mij twee broodjes gyros [met vlees of vis] met saté, alstublieft

9. Het begrip 'chochme' is veel ruimer dan het (voetbal)gogme. Ik heb dat via Google bijeengegoogeld. Een renet wordt ook wel 'reinette' [geen 'tuh' uitspreken] genoemd. Het adjectief van 'gratie' is gracieus. Grinten (grinden) is met grind (VD ook: grint) bestrooien. Die grilles [rooster aan auto] kun je moeilijk als grills gebruiken, motorkappen wel (in de tropen). Grauwwit is grauwachtig wit. Die boude (boute) en gratuite [twie] bewering is doorspekt van gratuïteit [tuu-wie – ongegrondheid]. Een graue Eminenz is een éminence grise [grijze eminentie]. Grannysmithappels worden kortweg granny smiths [ook: granny's] genoemd. Welke van deze wijnen hebben grand cru's (ook: grands crus [+])? Grande(s) dames zitten graag op grand(s) foulards [groot kleed over bank]. Hoeveel grands prixs [of], hoeveel
grand-prixtoernooien [grandslamwedstrijden], heeft hij nu al gewonnen? Het woord 'jeep' [dzj] komt van G.P. (General Purpose – dzjie pie). Dat is nog eens grove wol. Eén Guinees biggetje, twee Guinese (GB ook: Guineese – Guinea, Guinee) biggetjes.

10. Is dat nu de g-sleutel [solsleutel, vioolsleutel – vooraan notenbalk]? Die gruyère(kaas) is met Zwitserse gründlichkeit [grondigheid] gemaakt. Voeren jullie vaker van die pas de deux [balletdans voor twee personen – mv. pas de deux(s)] uit? Je zult wel geen benen meer overhebben. Hij zal wel geen goed woord overhebben voor zijn buurman. Zou zij nog iets overhebben voor dit goede doel? Chiffon is een fijn zijden weefsel in tafbinding met grègedraden. Als het geen eigennaam was, zou je Rabo-bank moeten schrijven [i.p.v. het nu correcte Rabobank]. Hij doet regelmatig aan skeet [skeetschieten, kleiduivenschieten – projectielen op één hoogte, maar in verschillende richtingen] op een trapbaan, terwijl zijn zuster skatet [o.a. rolschaatsen] op de skatebaan. Diana heeft haar huiswerk maar halfhalf, zozo, afgeraffeld. Een halfanalfabeet is half analfabeet. Kom niet weer met die halfvergeten gebeurtenis. Halfluid is half stil. Een halflange jurk is half kort. Daar liep hij in zijn half ontblote bassie [bast, lichaam].

 

 

2110 Dictee maandag 22-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (127) √

Dictee – dictees [2110]

Oefendictee 730 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (127)

1. We hadden een bilaatje [bilateraal overleg]. Wat doe je met halfblanke [oppervlak niet geheel glad] panbatsen [panschop – groot, voor grond]? Mozes' biezen mandje dreef half verscholen tussen het riet. Halfgesloten is halfopen (bnw., bijwoord los; halfdicht bnw. GB, bijwoord los). Het (de) half-om-half kun je eten [vlees] en drinken [likeur]. Halfnaakt is half gekleed. Halflang is half kort. Halfvol = halfleeg, vermenigvuldig links en rechts met 2, en je krijgt 'vol = leeg'. Met halfoogst was het dolle pret [de feestdag van Onze-Lieve-Vrouw op 15 augustus]. Halfsleets is half versleten. Wilt u een half- = laag- [tot 1,5 m] of hoogstam [fruitboom]? Hij heeft een halfwitbeen [halfgesteveld] paard gekocht. Ze keek er halsreikend [reikhalzend] naar uit. Vliegt de Lufthansa op die Hanzestad? Een
hans-en-grietjehuis is naar Hans en Grietje genoemd. Hand over hand namen de geëiste hand-en-spandiensten toe: het werd steeds meer kunst- en vliegwerk. Die gozer is hartstikke en hartgrondig hardleers en hardvochtig. Hij heeft een zeldzame hart- en vaatziekte.

2. Hasjiesj wordt kortweg hasj genoemd. De handelaar was bereikbaar via [voluit] hashtag hasj [#hasj]. Een helicopterview is een helikopterblik. Helderklinkend is niet dof klinkend. Heetgebakerd is haastig gebakerd. Val dood, ze kunnen het heen-en-weer krijgen. De greyhound, de hazewind, liet een hazenwind (denk ook aan: achteruitboeren = een wind laten) en koos het hazenpad. Hier is een hepatitis B-injectie [geelzucht] geëigend. In die hightechfabriek worden hightech meubelen vervaardigd. Met zo'n hifi-installatie komt die hifi muziek goed tot z'n recht. Hoever ben je met uitzoeken hoe ver het naar Appelscha is? 'Koper' en 'vlieg' zijn homoniemen: ze vertonen homonymie. Mijd de huisstofmijt. Die hors-d'oeuvres zijn nu hors de saison. De hotellerie [hotelwezen] vertegenwoordigt ook veel hostellerieën [landelijk gelegen hotel]. Hybris [ie ih] is fatale overmoed.

3. Met die houdiniact [bevrijding uit hopeloze situatie] hield hij het klapgrage klapvee figuurlijk in een houdgreep. Bij huisje, boompje en beestje moet ik altijd aan een huisje-boompje-beestjegezin denken. Een hybridecamera (hybride camera) is een kruising tussen een compact camera en een reflexcamera. We huren nu een huis met tuin en keuken: een doorsneewoning, een huis-tuin-en-keukenoptrekje. De voorzet was ruim bemeten (dus niet: krap bemeten), royaal bemeten. Bij een dualcoreprocessor werken de processorkernen onafhankelijk van elkaar. Een icon of icoon (VD ook: icone) is een voorstelling van Christus, vergelijk een Christusbeeld, een christus. De IJzeren Hertog (de hertog van Alva (vgl. in Engeland ‘the Iron Duke’ (de hertog van Wellington)) was een voorbeeld van een ijzeren hein, iemand die zich ijzerenheinig gedraagt. Het seculiere [wereldlijke] equivalent van Deo volente (D.V., ook V.D.: volente Deo) is 'ijs en weder dienende'. Dat eerste heet trouwens: (onder) het voorbehoud van Jacobus: sub reservatione Jacobaea.

4. In de ijle lucht gingen de caballero's [ridder], de chevaliers (ridder, ch. errants = dolende ridders), de cordon(s) rouges [net iets minder dan topkok], de donquichots (geen donkeymannen! – hulpstoker op schip), los caballeros de la triste figura [ridder van de droevige figuur, zoals Don Quichot], de johannieters (Maltezer ridders – johannieterridders), de KG (Knights of the Garter, Ridders van de Kousenband), de paladijnen [hielenlikker], de preux chevaliers [ridder zonder vrees], de dragers van RMWO 3 en 4 [achter de naam: Ridder Militaire Willemsorde derde (vierde) klasse] dan wel RON's [Ridder in de Orde van Oranje-Nassau] en RNL's [Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw] en de white knights [witte ridder: bevriende ondernemer die te hulp schiet] ijlings schrijlings te paard zitten [einde zin ...]. Bij die id-baan [instroom-doorstroom-] moet je wel een ID-kaart [identiteit(s-)] bij je hebben. Mijn impresario heeft goed geboerd dit jaar. Het publiek kwam in nog groteren [geen n uitspreken] getale op dan we verwacht hadden. Een verkiezingsnederlaag lijkt incontournabel [onvermijdelijk]. Is instore [in en rond de winkel] reclame buiten wel toegestaan? De skeeleraar (niet: skileraar!) inlineskatete dat het een lieve lust was. Zo was hij even bevrijd van zijn inlinecomputer [in een productieproces]. Noem drie insectivoren [insecteneters].

5. Dat interimkantoor [uitzendbranche] heeft een interim-manager [tijdelijk]. De invrijheidstelling van Madiba [Mandela, Zuid-Afrika] riep behoorlijk veel emoties op. Wanneer wordt die invalidenwagen eindelijk eens gebracht? Een ivf-behandeling behelst in-vitrofertilisatie [in vitro – reageerbuis – niet: in vivo]. IQ (intelligentiequotiënt) kan ook 'Irak' betekenen [ISO-landcode]. De internetextensie is daar iq (ir slaat op Iran) en de muntaanduiding is IQD (de dinar). Wat vinden medici van iriscopie [(medisch niet-erkende) methode van onderzoek naar iemands lichamelijke en geestelijke gezondheid]? De jan-in-de-zak is een au bain-marie in een bain-mariepan bereide lekkernij. In de op James Bondfilms lijkende dito, zaten heel wat jamesbondachtige scènes. Je gaat toch niet in jacquet naar dat op jackets [stalen poten van platform] staande booreiland? Tandenknarsend en knarsetandend kreeg hij de jacket(kroon) [van porselein, voor tand]. Houdt een jak [rund hooggebergte(n) Tibet – knoros] van yamswortels [knollen met veel zetmeel]? Die jaknikkers [bij het olie boren] vond je in Drenthe.

6. Ik schrok me het je-ne-sais-quoi, het ik-weet-niet-wat. Als je jeu de boules speelt op een jeu-de-boulesbaan, ben je aan het jeu-de-boulen. Jeu-de-boulden jullie al eerder? Waarom kennen de woordenboeken geen 'jeune première' [naast 'jeune premier' = jong, aankomend talent]? Die mousse [gerecht op basis van stijfgeklopte room of eiwit] is je van het. Tegen de jouwen mag je wel jijen en jouen. 'Journaille' is een pseudo-Frans woord uit de journalistiek en canaille is gepeupel of janhagel. Iedereen weet het: de echte Dagobert Duck is een jankrent. Heb je de Pictenmuur (tussen Engeland en Schotland) die door Hadrianus gebouwd is, echt eigenogig gezien? Ik hoor veel liever country-and-westernmuziek dan jump-'n-jivemuziek of
rock-'n-rollklanken. De juryuitspraak was tenhemelschreiend. Noch bij de Jumbo, noch bij de C1000 kun je jumbojets kopen. Is 'ik juichte, ik jooch' echt helemaal fout? Ja. De VJJF is de Vlaamse
Ju-Jitsufederatie.

7. Zoeken op '*jits*' geeft alleen jiujitsu en jiujitsuka (m/v). Een kaardafdeling [kaarden = vezels ontwarren] vind je in een textielfabriek, een kaartafdeling in een wijkcentrum en op een zeeschip. Een kaard(en)distel wordt ook weverskaarde [om laken te kaarden] genoemd en een kaardtrommel is de cilinder met kaarden [kaard(e)] van de kaardmachine. De kangoeroes [uh] en de kaketoes veroorzaakten een kakofonie [geheel van vele slecht samenklinkende klanken]. De nieuwe maaidorsers (maai-dorsmachines) waren maar kantje boord kant-en-klaar. Komt alle kasjmier uit Kasjmir? De karwijoogst [komijn, kummel] was een heel karwei. Karmelieten en karmelietessen, geen kapucijner monniken en nonnen dus, drinken vaak karmelietenwater (eau des carmes, tegen koliek en lethargie). Het was een spelletje van kat en muis [kat-en-muisspelletje]. Een kauwoerdappel is de bolronde, bittere, laxerende vrucht van de kolokwintkomkommer. De Karolingers vormden een Franse koningsdynastie.

8. Een cocakauwer is een coquero. Kijk, een berg- en een kerkkauw. Soms eten we döner, soms shish kebab. Dat was me wat: een gequilte kilt. Een kinesitherapeut wordt in Nederland meestal fysiotherapeut genoemd. Eerst het kouwtje [kouw, (vogel)kooi, behoorlijk bestaan], dan het vrouwtje. Een kouwelijke dries is een koukleum. Zij is erg kouwelijk, zeg maar wrak van de verkouwenis [ziek van de verkoudheid]. Krijg de kouwe koorts! Hij maakt veel kouwe drukte. Een kouwe kikker kan kouwe kak hebben en 'n ijskouwe zijn. Ik zal je een watjekouw verkopen. Pek gooi je door de mezekouw, de machicoulis [vesting; ook: werpgang]. Sommigen moeten zich veel ontzeggen om in een kouweaardappelenbuurt (w!) te kunnen wonen. Een chichi madam is van de kouwe drukte, de dikkendensie [decadentie] en de kapsones (VD ook: kapsjones). Een overledene heeft een kouwe kont [is dood]. Je kunt kouvatten en kou lijden.

9. Wat moet een kynoloog [hondenkenner] in een cynodroom [hondenrenbaan]? De kladderadatsch [ineenstorting] van het Derde Rijk verheugde velen. Doe je knickerbocker [drollenvanger] maar aan. Doe je die kneippkuur [koudwaterkuur] nog steeds? Een klystron is een elektronenbuis, een klisteer een klysma. De PVV'er zei: "Daar heb je weer zo'n k-Marokkaan." Hij is klip-en-klaar, überduidelijk, een
non-valeur [nietsnut]. Daarvan ga je toch wel kond doen [het bekendmaken]? Een compressor [toestel om gassen samen te persen] heeft weinig met koude kompressen [natte doek als genees- of heelmiddel] van doen. Voor thee heb je kokendheet water nodig. Het double Dutch is koeterwaals gebrabbel [ook: veilig vrijen met pil en condoom]. Een macron is een schrijftalig teken. Een kokosmakroon heet ook makron of makaron. Een m.a.l. is een magister artium liberalium (meester in de vrije kunsten). Om dat gebouw loopt een kordonband [uitspringende sierlijst]. Zo'n cosmosje [plant] is wel een heel klein onderdeel van de kosmos [heelal]. Van VD moest je vroeger echt 'poezen' schrijven (nu niet meer! – ook: poesen – GB alleen z).

10. De Krimoorlog [1853-1856] wordt weer heel actueel [dit dictee is van maart 2014 ...]. Bij Kruidvat koop je drogisterijartikelen, in het kruitvat kun je de lont steken. Ik vind hem maar een rare kwant. Fronsen [ww.] is fronsen (fronzen) vertonen. Hoed je voor Jan Langbeen [bijnaam voor de dood]. Hij is er bij lange na, bij lange, niet geschikt voor. In zo'n langetenencultuur wil ik niet leven en in zo'n langarm-T-shirt wil ik niet lopen. Mijn lamgeslagen ziel roept om aandacht. Een lamprei is een jong konijn of een negenoog. In zijn lagunekennis zat nog een lacune. Gezocht op '*byr*': babyring en -roze, BYR (Wit-Russische roebel), labyrint(isch), rugbyroots, de toefige labyrintzwam [toef(je) = bos, pluk – buisjeszwam – Abortiporus biennis] en het Labyrint (met Minotaurus – Kreta).

 

 

2109 Dictee zondag 21-02-2021 (3) - dictee Wekelijkse dicteetest 142 RL √

Dictee - dictees [2109]

Wekelijkse dicteetest 142 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 642

1. Het is ………..., dat zij het ………… van de kous wilde weten.

a. naadje ped                           naadje

b. naatje pet                            naadje

c. naatje ped                           naatje

2. ………... is een symbiose, ………… is door mieren.

a. Mycorrhiza                   myrmecofiel

b. Mycorriza                    myrmecofiel

c. Micorrhiza                   mirmecofiel

3. Een ……….. is een nachtkat.

a. kotkot

b. kodkod

c. kotkod

4. In zijn ……………. kwam de ………… voor.

a. oneirodinie                         nachtschonenfamilie

b. onerodynie                         nachtschonefamilie

c. oneirodynie                        nachtschonenfamilie

5. Alle verhalen uit 1001 ………… heten kortweg: 1001 ………....

a. Nacht                              nacht

b. nacht                               nacht

c. nacht                               Nacht

6. Japans bloemschikken: ………... en …………

a. nageere                         ikebana of nobo

b. nagere                          ikebana of nobo

c. nageire                         ikebana of -nobo

7. Ook ik zit er ………. naast

a. Hier is alleen ‘weleens’ juist

b. Hier is alleen ‘wel eens’ juist

c. Beide vormen zijn goed.

8. ……….(thee) is ………..

a. Pecco                                 pekoe

b. Pekko                                pekkoe

c. Pecco                                 pecoe

9. Nec ………... nec ………….: noch voor smeekbeden noch voor 

geld.

a. preetsje                                     pretsjo

b. prece                                        pretio

c. pretsje                                      preetio

10. De ………… at gretig van haar ………....

a. prei                                    lamprij

b. prei                                    lamprei

c. prij                                     lamprei

Oplossingen [142]: zie hieronder. 

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [142]

1b 2a 3b 4c 5b 6c 7c 8a 9b 10c

7 Alleen in contrastief gebruik – ik ben het niet/wel eens met je – is 'los' verplicht!

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2108 Dictee zondag 21-02-2021 (2) dictee Dictee van de dag (126) √

Dictee – dictees [2108]

Oefendictee 731 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (126)

1. Als je weer zo lazerstraalt, zal ik je op je lazerij geven. Zij zei zijdelings [zijlings, indirect, terzijde] dat ze van zijn gezeik niet gediend was. Je kunt het zeepokken-, lep- of (ape)lazarus krijgen en zo arm als Lazarus zijn. En strontlazarus [ladderzat] zijn, ook al heb je mal-Saint-Lazare [ook: mal-Saint-Main], petit mal, lepra. Dat meisje werd lastiggevallen. Ze is minstens net zo lascief [wulps, wellustig] als haar buurmeisje. Dit is nog maar het larvenstadium. Gezocht op '*moy*': atermoyeren (uitstellen), de cherimoya (custardappel), larmoyant (huilerig) en moyenne (gemiddelde). Een bevalling à terme is niet te vroeg en niet te laat. Hij is atheïst en ook atheneïst. Ik zal er bedaard over nadenken, à tête reposée. Het was voor hen lastig hozen na de stortbui met die lederhosen [n = mv. – leren korte broek,
Zuid-Duitsland, Oostenrijk] aan. Een leiboom is een (e)spalier [ie] (latwerk). De baghera, leidster van de welpen, wees op de Leidster (Geleidster) [2 x èh] tijdens de speurtocht.

2. Een schiefer is een leisteen. Lendeloos is lendenlam. Zou een libellenschrijver weten wat libellés [s = mv. – ambtelijke aantekening in de registers van de registratie] zijn? Franciscus van Assisi kwalificeerde zichzelf als Broeder Ezel. Vlamingen zingen 'Broeder Jacob', Nederlanders 'Vader Jacob' (Frère Jacques, overigens allemaal niet in de wdb.). Dat lied is een canon over monnik (broeder) Jacob die zich verslapen heeft als hij voor de metten [mv., 1e deel gebed, niet meer 's nachts] moet luiden. Lijdzaam zag ze toe hoe hij de leidsels overpakte. De (schijt)lijster scheet aan de lijzijde op het lijzeil. Met een lik-op-stukbeleid kan justitie boosdoeners lik op stuk geven. Met '*rick*': cricket(en), hattrick, limerick, bricks-and-mortar [bedrijfsvoering vanuit fysieke locaties: bricks = stenen, mortar = cement], onetrickpony [iemand die maar één ding goed kan], rickettsiae [e = mv. –
micro-organisme tussen virus en bacterie in] en rickettsiose [ziekte daardoor zoals vlektyfus], tips en tricks [handigheidjes, Engels: and], trick(y) [listig, sluw, getruukt] en trickledowneffect [indirect positief effect op andere zaken dan waarvoor de maatregel eigenlijk bedoeld was]. De Maagdenburgse halve bollen zijn door Von Guericke uitgevonden. Een hooligan is naar Patrick Hooligan [1890, Ierse misdager Londen + volgelingen] genoemd. Een dirkkraan [eenvoudige hijskraan bij montages] is geen derrick [boortoren].

3. Met een stretchlimo (stretched limo) of limousine kun je geen limousins [s = mv. – vleesrund] vervoeren. Leg uit het verschil tussen extreemlinks, linksgeoriënteerd en links-extremistisch. Zoiets louches [onguur, verdacht] had ik van jou niet verwacht. Ook Guadeloupers weten dat: entre chien et loup [in de schemering] zie je weinig, zelfs met een loep [vergrootglas]. De palfrenier [tweede koetsier] in livrei [uniform] had een daagje vrij. Hij kreeg (letterlijk) het lid op de neus en hield er een litteken aan over. Kassian Lou [die arme Lou], want lou rojem [daar is geen kijk op], lou loene [dat kun je denken; mis!]. Ook lauwwarm smaakte het prima. Lucifer(s)houtjes worden van luciferhout gemaakt en zitten in lucifer(s)doosjes. Ik neem je echt niet in het ootje [de maling], maar je maillotje [kousenbroek] moet gewassen worden. Heeft jouw muis [pc!] ook zo'n scrollwieltje? Ja. Ze voerden meerdere pas de deux(s) [enk. pas de deux] uit. De roep van de kruisvaarders was 'denique coelum' [see] (eindelijk de hemel, die zullen wij verwerven). De fijnheid van zijde wordt uitgedrukt in (de eenheid) denier. 1 denier is het gewicht in grammen van 9000 m [9 km] draad. Vergelijk: gauge (fijnheid weefsel).

4. De tijgermug, een kleine Aziatische mug, verspreidt de dengue of knokkelkoorts, soms verbasterd tot dandykoorts. Een judoscheidsrechter roept soms 'mate' [ah ee]. Een Zuid-Amerikaan drinkt vaak maté, paraguaythee. En matelassé [zekere stof] wordt voor dameskleding en peignoirs [ochtendjas, kamerjas dames] gebruikt. Een mastiff [èh/ah ih] is een Engelse dog, de mastino napoletano echter stamt al van de Romeinen. Waarom zou je van marsepein hersenpijn krijgen? Een maraboe(t) is een kropooieveaar. De meeste Surinamers hebben veel matties [s = mv. – straattaal: goede vriend]. Het finest hour [hoogtepunt] is beslist iets anders dan een quart d'heure de Rabelais: een mauvais quart d'heure, een benauwd ogenblik. Dat kwartet bezong het spectrumquartet [in vieren opgesplitste lijn of piek in kleurenband door ontleding van licht]. Een evenveeltje is een quatre-quarts [soort gebakje, 4 bestanddelen]. Die mauvais sujet (losbol) schilderde zijn vélocipède (velo = fiets) om hem moverende redenen geheel mauve [een zachte, met geel gemengde paarse kleur hebbend; van malve (maluwe) = kaasjeskruid – je maakt de kleur met mauveïne, anilinepurper].

5. Wil je mayonaise of dijonnaise? Mijn vrouw, gynaecologe, is een meesterkok. Mijn oom is chef-kok, meester-kok. Een mecano is een mecanicien. Mecalo is een verkorting van megacalorie (een miljoen calorieën, afko: Mcal). Mijn eed draaide uit op meineed. Een menhir is een Keltische gedenksteen. Naar de menhirbouwer Obelix worden dikkerds obelixen genoemd. In een faux ménage [huwelijk van personen die niet bij elkaar passen] krijgt een aide-ménage [hulp in de huishouding = menage] heel wat te verduren. Moet je in een ménage à trois [samenleving van 3 personen] met een menageboek [noteren van de uitgaven – eigenlijk door menagemeesters] werken? Is het memory nog goed: cd-rom (compact disc read-only memory), DRAM (dynamic random access memory, soort geheugenchip), PROM (programmable read-only memory) en RAM: random access memory.

6. Verder nog: ROM (read-only memory), SDRAM (synchronous DRAM) en SIMM (single in-line memory module). Meid, mijd de mijt. Hij komt uit de middle class. Dat burgermannetje [buma] gedraagt zich middle-of-the-road. Hij is een middle-of-the-roadmannetje. Hij speelt in een schrammelorkest [met Oostenrijkse populaire muziek] vaak middle of the road (middle-of-the-roadmuziek). De copperhead is een mokasen of mocassinslang. In die straat komt een mobilhomepje [BE: motorhome = clubhuis van een motorclub, ook: groot model camper]. Ik ben je misselijkmakende praktijken beu. Ik kan misogynie [ziekelijke afkeer van vrouwen] en misandrie [idem: mannen] nooit uit elkaar houden. Voor we verdergaan met de mise-en-scène [toneelschikking], moet er echt eerst een mise au point [zuiver stellen van een kwestie, van de stand van zaken] plaatsvinden. Morieljes (zakjeszwammen) moet je niet verwarren met morellen (kersen). Nou heb ik jou toch mooi zitten [BE: het zitten hebben = de dupe zijn]! Hoe beoordeel ik nu zo'n mongolide, mongoloïde knul? Is moussaka [Grieks gerecht] niet een soort van moes? Nee, dus. Gaan we morgen barbecletten [racletten op de barbecue]?

7. De Barbadaanse munteenheid is de Barbadosdollar. Een acerola is een barbadoskers. Een mummie is gemummificeerd. Vanbinnen wist ik het wel. maar het wilde me niet echt meer te binnen schieten. Prutswerk: 't is natemetaat, 't is (naatje) pet. Ik wil een (vol)
coca-colablikje (wel van de Coca-Cola Company), zo'n
Pepsi-Colaflesje (PepsiCo Inc.) gaat er bij mij niet in! Zo'n heerlijke
nasi-ramesfantasie gaat er altijd wel in. De paarden raceten nek aan nek [in een nek-aan-nekrace]. In de neecampagne hoopte het neekamp op veel nee-stemmers en dus op een nee-uitslag. Een nikab is een soort van kap, een gezichtssluier. De romanogotiek is een laatromaanse bouwstijl. Wanneer beleefde de nouvelle-vaguestroming [nouvelle vague] zijn toppunt? In de sleur des levens ben je uit op verandering, novarum rerum cupidus. Een kruising à niveau is een gelijkvloerse kruising.

8. Hij streeft naar vernieuwing, renouveau. Nouveautés: art nouveau (geen mv., jugendstil, in Engeland: libertystyle), haute(s) nouveautés (modesnufje(s)), nouveaux riches [+] (parvenu('s) of parvenuutje(s)) en nouveaux romans [+] (experimentele romanvorm(en)). De art pompier was een zekere schilderkunst. De artotheek is de kunstuitleen. Artnapping [stelen kunstwerk, losgeld] is verwant aan kidnapping [ontvoering]. Hij is artium liberalium magister (meervoud: magistri): meester in de vrije kunsten. A (À) la de art deco worden nog steeds
art-decoserviezen gemaakt. Een cadavre (mv. + s) exquis is een collectieve tekst of tekening. Aan de Noordzeekust vind je noordzeekrabben en sliptongen. Een normen-en-waardendebat is niet waardevrij of waardeloos, maar waardevol. Deze Noordpoolexpeditie gaat naar het noordpoolgebied. Een coeliakiepatiënt [see] eet glutenvrij.

9. Nordic walken (walking) is noords wandelen. Een dryade, maenade, najade en oreade zijn nimfen. De hoorn van Amalthea is de hoorn des overvloeds. Een calypso is een lied en een dans. Dafnia's (niet meer in VD; wetenschappelijke naam: Daphnia) zijn watervlooien. Een hamadryade is een bosnimf, de hyaden zijn de beek- en vijvernimfen. Een narcissus is naar Narcissus genoemd: die versmaadde de liefde van de nimf Echo. De nereïdengroep omvat vijftig nimfen. Een oceanide is een oceaannimf. Zoek op: nymfale [dagvlinder], nymfaeum (mv. nymfaea – grote fontein met waterleiding ernaartoe), nymfomanie (geslachtsdrift vrouwen, antoniem: satyriasis of donjuanisme – bij mannen dus), nymfo(mane) en nymphe du pavé [straathoer]. De Tour de France is de Ronde van Frankrijk. Breng even een glas Heineken, een flesje Amstel en een Jupiler mee, wil je? Zelfs off Broadway [in de buurt van – avant-garde] kun je een offday hebben bij het ten gehore brengen van offbeat [onbenadrukt maatdeel bij popmuziek]. Offline kun je niet melden offpiste te gaan skiën.

10. Kost zo'n offroad-gps nou veel extra? Je gebruikt die off the road, offroad. Waarom zet je dat offtopic [heeft niets met het onderwerp te maken] op dat offwhite [gebroken wit] bord? In een oeteldonk [droge plek in moeras] kom je alleen kikkers tegen, in Oeteldonk
['s-Hertogenbosch in carnavalstijd, onder prins Carnaval] alleen hossers [ww. hossen]. Oeds zijn fretloze [zonder fretten – metalen dwarsbalkjes van metaal of hoorn], elfsnarige Arabische luiten. Eigenlijk reuze beledigend, zo'n onheuse bejegening. Wie heeft die legotoren nou weer omvergelazerd? Omineus is met een omen [voorteken]. Bij een boustrofedon moet je om en om lezen.
'Half-en-half' en 'half-om-half' komen alleen bij eten en drinken voor. Doe mij maar een omelet [oh]. O mijn hemel, zeggen joden echt 'omein' voor 'amen' [slotwoord gebeden]? Ja. Met een olie- en azijnflesje heb je nog geen olie-en-azijnstel.