Dictee - dictees [1801]
Groot Dictee Rijssen-Holten 2019
Puberbrein (auteur: Margreet Koster)
1. Het puberbrein is nog niet af: een geruststellende gedachte voor elke door de stress verfomfaaide ouder die weer eens verontrust poolshoogte komt nemen in de schijnbaar improductieve leefomgeving van zoon- of dochterlief. Natuurlijk, het is slechts een fase.
2. Ooit komt er een moment dat je je deze periode herinnert als een liefdevolle, doch leerzame win-winsituatie op weg naar de adolescentie. Maar tegen die tijd loop je al niet meer briesend in het souterrain eerst tot tien te tellen alvorens je in actie komt. In de parallelle ruimte waar je puber bivakkeert, kun je nu immers niet meer dan wat halfslachtige pogingen ondernemen tot symptoombestrijding. In de hoop dat je kind vandaag nog in de stand-bymodus komt, hoor je jezelf brullen: "Douch op z'n minst!"
3. De hightechindustrie [klemtoon op 'hightech'] wint het veelal van het gezonde verstand, zeker bij onze tieners. De gedetailleerde tips en tricks van opvoedingsdeskundigen klinken geweldig: gezond eten, veel bewegen, op tijd naar bed, strenge 'schermtijd'. Mooie theorie, maar hoe krijg je je zoon of dochter aan de voedzame papaja's? De moedermaffia weet het al sinds de geboorte: kinderen moet je van jongs af aan het goede voorbeeld geven, dan zullen ze jouw gezonde levensstijl vanzelf gaan na-apen en dat klassikaal uitdragen. Als een ware toetsenbordterriër speur je het internet af naar gezonde recepten, wanhopig asterisken plaatsend bij elk interessant item. Maar terwijl jij je – als modern rolmodel dat graag het zenboeddhisme aanhangt – een ongeluk loopt te tai-chiën en vervolgens een biologische barbecue met dito uit te delen goodiebag organiseert, ligt je puber lamlendig op de bank met als enige zorg de hoeveelheid munitie tijdens het fortniten. De gemiddelde puber komt allang niet meer de eengezinswoning uit voor een marshmallow bij het kampvuur.
4. Misschien is onze eigen leeftijd toch wel een nadeel? Vroeger kregen mensen kinderen op hun twintigste. Nu zitten we als ouders in de menopauze of midlifecrisis tegen de tijd dat onze schattige hummeltjes breedgeschouderde dwarse pubers zijn.
5. De Hersenstichting heeft het uitgezocht: ouders zijn er om uitentreuren grenzen te stellen en bij te sturen, want de jongelui voelen minder remmingen en zoeken de risico's op. Ze zijn beïnvloedbaar door vrienden, kunnen zomaar veranderen in avondmensen en daar kunnen ze niets aan doen. Het hersengedeelte voor abstract denken, weloverwogen keuzes maken en consequenties van beslissingen overzien is nog niet aan de beurt qua ontwikkeling. Opvoedspecialisten adviseren om positief gedrag te belonen en de toekomstige bollebozen kennis te laten maken met nieuwe sporten en hobby's. En dan niet op z'n janboerenfluitjes, want het is 'use it or lose it'. Als je er niet in je kindertijd aan begint, wordt het wel heel ingewikkeld om later nog een dronepiloot, raketgeleerde, 3D-printengineer of cyberpreneur te worden.
6. De pubers willen dus wél geservicet worden. Help ze bij het plannen en organiseren, want hoe stoer ze ook zijn, ze kunnen niet multitasken. Een strenge, liefdevolle opvoeding schijnt het toverrecept te zijn. Kruip dus in de rol van masochist, negeer je opvliegers en wees geduldig.
7. Tot zover de feiten. Als ouder voel je je meestal ernstig tekortschieten, want jouw goedbedoelde, maar veelal incrementele beleid, nodigt niet echt uit tot een slametan [in Indië door gebed voorafgegane maaltijd bij een dankfeest]. Zit het geheim in de
een-op-eencontacten? Heeft jouw puber juist behoefte aan exclusieve aandacht als hij zijn geodriehoek door de keuken smijt? Heeft die woede-uitbarsting vanwege een storing in het wifinetwerk te maken met het feit dat deze jongere zijn wiskundeproefwerk vergat te plannen?
8. De geleerden zijn het er vast niet over eens. Puberouders van Nederland: houd vol! Het is slechts een fase. NB Na dubbelpunt altijd kleine letter!
Groot Dictee Rijssen-Holten 2019
Puberbrein (auteur: Margreet Koster)
1. Het puberbrein is nog niet af: een geruststellende gedachte voor elke door de stress verfomfaaide ouder die weer eens verontrust poolshoogte komt nemen in de schijnbaar improductieve leefomgeving van zoon- of dochterlief. Natuurlijk, het is slechts een fase.
2. Ooit komt er een moment dat je je deze periode herinnert als een liefdevolle, doch leerzame win-winsituatie op weg naar de adolescentie. Maar tegen die tijd loop je al niet meer briesend in het souterrain eerst tot tien te tellen alvorens je in actie komt. In de parallelle ruimte waar je puber bivakkeert, kun je nu immers niet meer dan wat halfslachtige pogingen ondernemen tot symptoombestrijding. In de hoop dat je kind vandaag nog in de stand-bymodus komt, hoor je jezelf brullen: "Douch op z'n minst!"
3. De hightechindustrie [klemtoon op 'hightech'] wint het veelal van het gezonde verstand, zeker bij onze tieners. De gedetailleerde tips en tricks van opvoedingsdeskundigen klinken geweldig: gezond eten, veel bewegen, op tijd naar bed, strenge 'schermtijd'. Mooie theorie, maar hoe krijg je je zoon of dochter aan de voedzame papaja's? De moedermaffia weet het al sinds de geboorte: kinderen moet je van jongs af aan het goede voorbeeld geven, dan zullen ze jouw gezonde levensstijl vanzelf gaan na-apen en dat klassikaal uitdragen. Als een ware toetsenbordterriër speur je het internet af naar gezonde recepten, wanhopig asterisken plaatsend bij elk interessant item. Maar terwijl jij je – als modern rolmodel dat graag het zenboeddhisme aanhangt – een ongeluk loopt te tai-chiën en vervolgens een biologische barbecue met dito uit te delen goodiebag organiseert, ligt je puber lamlendig op de bank met als enige zorg de hoeveelheid munitie tijdens het fortniten. De gemiddelde puber komt allang niet meer de eengezinswoning uit voor een marshmallow bij het kampvuur.
4. Misschien is onze eigen leeftijd toch wel een nadeel? Vroeger kregen mensen kinderen op hun twintigste. Nu zitten we als ouders in de menopauze of midlifecrisis tegen de tijd dat onze schattige hummeltjes breedgeschouderde dwarse pubers zijn.
5. De Hersenstichting heeft het uitgezocht: ouders zijn er om uitentreuren grenzen te stellen en bij te sturen, want de jongelui voelen minder remmingen en zoeken de risico's op. Ze zijn beïnvloedbaar door vrienden, kunnen zomaar veranderen in avondmensen en daar kunnen ze niets aan doen. Het hersengedeelte voor abstract denken, weloverwogen keuzes maken en consequenties van beslissingen overzien is nog niet aan de beurt qua ontwikkeling. Opvoedspecialisten adviseren om positief gedrag te belonen en de toekomstige bollebozen kennis te laten maken met nieuwe sporten en hobby's. En dan niet op z'n janboerenfluitjes, want het is 'use it or lose it'. Als je er niet in je kindertijd aan begint, wordt het wel heel ingewikkeld om later nog een dronepiloot, raketgeleerde, 3D-printengineer of cyberpreneur te worden.
6. De pubers willen dus wél geservicet worden. Help ze bij het plannen en organiseren, want hoe stoer ze ook zijn, ze kunnen niet multitasken. Een strenge, liefdevolle opvoeding schijnt het toverrecept te zijn. Kruip dus in de rol van masochist, negeer je opvliegers en wees geduldig.
7. Tot zover de feiten. Als ouder voel je je meestal ernstig tekortschieten, want jouw goedbedoelde, maar veelal incrementele beleid, nodigt niet echt uit tot een slametan [in Indië door gebed voorafgegane maaltijd bij een dankfeest]. Zit het geheim in de
een-op-eencontacten? Heeft jouw puber juist behoefte aan exclusieve aandacht als hij zijn geodriehoek door de keuken smijt? Heeft die woede-uitbarsting vanwege een storing in het wifinetwerk te maken met het feit dat deze jongere zijn wiskundeproefwerk vergat te plannen?
8. De geleerden zijn het er vast niet over eens. Puberouders van Nederland: houd vol! Het is slechts een fase. NB Na dubbelpunt altijd kleine letter!
