Oefendictee nov 2019 (1)
1. Een algoloog en een algologe houden zich bezig met de leer, de studie van algen en wieren [of met pijn!]. De dirigente met die tache de beauté hanteerde de baton het best. Wist je dat een yacon een appelwortel is? Ik kom structureel geld tekort. Hierbij vast een sneakpreview van het zomerprogramma. Ik vroeg aan de paboleerling: "Word je meester volgend jaar?" Een 20-tonner is een twintigtonner. 50 €, € 50 of 50 euro kun je betalen met een €50-biljet, een 50€-biljet, een 50 eurobiljet of een vijftigeurobiljet. Een 6 minresultaat is een zesminresultaat (ook: 6- -resultaat – spatie voor de duidelijkheid!). Vieren zij nu hun tien- of twintigjarig (ook: 10- of 20-jarig) bestaan? Een 18+'er (ook: 18-plusser, achttienplusser) heeft de 18+-leeftijd (ook: 18 plusleeftijd, achttienplusleeftijd). Een 2cv'tje is een deux-chevauxtje (NB VD:
(tweehonderdvijftig-cc-klasse). Je krijgt van mij een 6 min (zes min). In de satanskerk vindt aanbidding van Satan plaats. Een açaipalm
[aa-saa-ie] is een pinapalm, ook: podosiri. Het abdomen- [zeg: uh] is het onderbuikgevoel. A.O.C. staat voor appellation d'origine contrôlée (Fr. wijnen).
2. Op de dagkalender van Joost:
Maurits: "Eerst kreeg ik tonsillitis, daarna appendicitis en pneumonie. Die werden gevolgd door hemorragie en poliomyelitis en daarna gaven ze me hypodermoclyse en inoculaties.
Lise: "Amai, dat moet hard geweest zijn!"
Maurits: "Reken maar! Ik had nooit gedacht dat ik zou slagen voor die spellingtest."
3. Het diakritische teken in café heeft als meervoudsvormen accents aigus en accent aigu's. Een apc'tje bevat acetosal, fenacetine en cafeïne. Dit resultaat is semi-empirisch verkregen. Nieuws: een aufguss is een löyly. Je kunt maar ervan af zijn. Als je bij het JA behoort, zit je bij Jong Agalev. Als je van 't Lam Gods geslagen bent, ben je flabbergasted. Er waren naast aio's of aioërs ook aiossen. Met *blief* (VD): a.u.b., alsjeblieft, asjeblieft, asjeblief, ajb., clubliefde (!), alstublieft en wablief(t). Al- en dieldrin behoren tot de drins. Steken die aardbijen? De koning van Rome is de grote meikever, de klant is koning, de Koning der koningen is Christus en de Koning der hemelen is God. Allfinanz is bancassurance (bankieren én verzekeren). Veel anglaises en leden van het Anglicaanse volk zijn lid van de anglicaanse kerk. Anhidrose: ontbreken zweetsecretie, hidrosis: zweetafscheiding. De apocope (3 mv.) betreft een weglating aan het eind (eind i.p.v. einde), een procope (id.) aan het begin ('k i.p.v. ik) en een syncope (id.) in het midden (broer i.p.v. broeder).
4. B&B staat voor bed and breakfast. Een babylonische spraakverwarring is een babelse. De betekenissen van 'baksjisj' [ie] en 'baksis' [ih] liggen dicht bij elkaar; 'hasjiesj' lijkt qua uitspraak op het eerste woord. De juiste schrijfwijze van die Braziliaanse muziek is 'batucada' [oe]. Je kunt iemand een aar laten; vroeger schreven ze echt: aâr. Ik blijf erbij: beter blo Jan dan dô [d = dakje] Jan. Ze liepen te pronken met hun bishts (biesjt + mv.-s – overjassen). Bij 24 karaatsgoud is er sprake van een samenstelling met het spatiewoord 24 karaat, bij 24-karaats goud is het bnw. een samenstellende afleiding van 24 en karaat. Een haagt, haagte, aachte of aacht is een onderaardse gang. Zijn à-la-seconde-uitval verraste me. Hij volhardde all the way. Hoe je 'w'tje' schrijft, is een weetje. Met sal atticum wordt Attisch zout, verfijnde geestigheid, bedoeld. Het antoniem ervan is Italum acetum, Italische azijn. De baard van Mozes is het slaapkamergeluk; niet verwarren met mozes-in-het-biezen-mandje!
5. Hun bezwete lichamen glommen in het zonnelicht. Ik lijd aan caligynaefobie, angst voor mooie vrouwen. Jij bent chemicus? Beschrijf het cis‑1,2‑cyclohexaandiol dan eens. Je schrijft top-down, de rest met 'down' (achteraan) schrijf je aaneen. Hij leidde in ongebondenheid la vie de bohème. Het was een ratjetoe, een ratatouille, een ratatoelje. Het water moest van de cisterne in de citerne. Leg eens uit waarom je dat zo schrijft: collector's item en citizens' band. Comedones zijn
mee-eters, maar één mee-eter is een comedo! We hebben een comtoiseklok gekocht. Bij 'consigliere' [raadsman (maffia)] hoor je de g niet. Een conto corrente, een rekening-courant, is iets heel anders dan een conto a metà, halve rekening, samen en gelijk op met iemand anders. Toen ik dit schreef, dacht ik meteen aan la città eterna (Rome).
6. Hoe zat het ook alweer met contiguïteit en consanguiniteit? Spreekt die man nou Welsh of Rotwelsch? Hij wordt oud: hij kwam weer met crambe recocta, crambe repetita, crambe bis cocta, die oude kost. Cruditeit gaat over heel veel cru's. Een CVA is een cerebrovasculair accident (beroerte). We zullen maar daarlaten, dat hij zijn geliefde daargelaten en vervolgens daar gelaten heeft ... Dank zij de Heer, dat ik dankzij de Heer weer de oude ben. Een dbc is een
diagnose-behandelcombinatie. De dysthymie is een chronische depressieve stemming, de mal américain. La città eterna is Italiaans, de urbs aeterna Latijn. Dat is helemaal niet univoque, dat zijn equivoca. Zou het ertoe doen? Hij was erop uit, om met haar eropuit te trekken. Na excitantia (opwekkende middelen) is exemptie letterlijk en figuurlijk een uitzondering.
7. Met een DECT-telefoon [digital enhanced cordless telecommunications] kun je binnenshuis draadloos bellen over een vaste telefoon en DEET [N,N‑di-ethylmeta-tolueenamide] is een insectenwerende stof. Het meisje zei: "Mijn doño (baas) is een coño (schoft)." Spreek dat maar eens goed uit: futhark (runenalfabet). Het mv. van crypte is crypten of cryptes, het verkleinwoord cryptje of cryptetje [GB]. Schrijf dus ook: cryptezaal en cryptestelsel. De doldrum is een windstil gebied rond de evenaar. Hij gaf blijk van gratuite gratuïteit. Een weetje: *aeae* komt eenmalig voor in GB en VD, in die laatste bij lemma '(sint-)jakobsvlinder' bij de vlindernaam Hipocrita jacobaeae – de (zebra)rups ervan leeft op het jakobskruiskruid! Een gimpje doe je om de hals, een gympje aan de voet. Een bigbrothermaatschappij is kafkaiaans, kafkaësk, kafka. Ik had er half en half op gehoopt, dat de oorspronkelijk halfopen deur nog steeds half open zou staan. In het hart van de constructie zat hardlood.
8. Het Heilig Officie staat o.a. voor de inquisitie en voor de Congregatie voor de geloofsleer. Is die bestelling van szechuanpeper en indiapaper al binnen? Ik zou de kleine instoppen, maar ik ga daar geen tijd in stoppen. Ik denk dat het erin zit, dat de inzittenden ermee zullen inzitten. Die janweetal heeft al heel wat lijsjes-weetal over de streep getrokken. Die maître Jacques, prototype van het manusje-van-alles, keek flabbergasted naar de staande, slaande, jaquemart. Een jarl was een vertrouwensman van de Zweedse en Noorse koningen en een yawl is een scheepje met twee masten, de kleinste achter het roer. De comédienne vermaakte de caesar nogal. Katjangs in kadjangs: peulvruchten in bladeren ... Het blijft een helse toer: kaffiya [a --- > e + h], keffiyeh [e --- > u, ff --- > yy en e --- > a] kufiyyah, mani en arafatsjaal. De Zoon des hemels, de keizer van China, had als onderdanen zonen van het Hemelse Rijk (de Chinezen). Thans: Volksrepubliek China!