Dictee - dictees [1604]
Dictee
836 (DCCCXXXVI) Dictee Specialisten (07-05-2015)
1.
Soedah (al klaar,
Indië), het hoeft niet meer. De Soesoehoenan (vorst
op Java) vond het niet goed. Soft skills (niet-vakinhoudelijke
kennis of vaardigheid) zijn heel belangrijk; een soft focus (onscherpe foto of film) wordt ook wel flou
artistique genoemd. Is een cirkelredenering, een petitio principii, een goed
sofismenvoorbeeld (drogreden)?
Hij heeft een spartaanse opvoeding gehad (in de
Spartaanse zeden). De spanjolet (espagnolet)
werd gebruikt om het spagnoletgordijn aan op te hangen. Hij is geen spadestelenfabrieksdirecteur meer. De spahi's [lid van een Arabische inlandse cavalerie] waren
in Franse krijgsdienst. Zij hebben regelmatig gespeeddatet. Zij is een speci [jongerentaal: speciaal] meisje. Hij gaf een spoof
(parodie) op een spooky (griezelig, eng) verhaal ten beste.
Splitlevelwoningen hebben split levels [verspringen
een halve verdieping]. De internetaanduiding sj staat voor Spitsbergen
en Jan Mayen [Iso-landcode: SJ]. In a [VD, GB: een] split second
was het voorbij. De staatse en Spaanse troepen raakten slaags. Zijn esprit
gaulois (boertige grappigheid) werd niet
gewaardeerd. Hier wordt spelt (een soort tarwe)
verbouwd.
2.
Een wandeling werkt spijs verterend. Geef mij maar zo'n spitant [bruisend] spaatje rood. Die sprays helpen hier
niet tegen. Ze droegen butterfly's (vlinderdasjes,
geen konijnen!). Ook Rotterdam heeft stadjers. Op stamijn (stofnaam) kun je zitten. Er volgde een stampede [stèhm-piet] (stormloop)
op de kortingsactie. Stafchefs zijn chefs van staven (of chefs-staf, GB ook: chef-stafs). Een permis is een permit [verlofbriefje buitenland]. Dit bericht is per modum (door middel
van) een modem [modulator-demodulator] verzonden.
Dit drukwerk moet per se vanavond ter perse zijn. Zullen we nog een perriertje (mineraalwater) drinken? Per tot discrimina rerum:
door zovele gevaren. Bij de pertubatie (doorblazen
eileiders) trad een perturbatie (stoornis)
op. 15 procent geeft het perunage 0,15 weer. In
Equatoriaal-Guinea betaalde je
vroeger met de peseta Guineana (momenteel met de
CFA-frank!). Een petinggi is een
dorpshoofd. Het petrarkisme
volgt Petrarca
na, het peronisme Perón. Leg uit, waarom je 'petit-maître', 'petite maison'
en 'petitfour' schrijft, zoals je het schrijft. Ik kijk
in de woordenboeken ... De kleur ervan was petrol, grijsblauw.
3.
Wat is een petrusduim (zwarte vlek op de schouder
van sommige vissen)? Een peyote is een zekere cactus (de naam komt uit het Nahuatl). Daar zijn ze weer,
het philibertspant en het philosophicum. Piae memoriae, zaliger
nagedachtenis Karel. Is dat dan hetzelfde: pied-de-mouche (hanenpoot – gekrabbel bij schrijven) en
pied-de-poule (hanenvoet – tweekleurig weefsel met
dambordeffect)? Het liefje van Harlekijn uit de commedia dell'arte is
Pierrette (ook: Colombine). Een pierrot en
een pierrette vormen een semitragisch duo. In het knekelhuis is Pietje de Dood pietje-de-voorste. De PIGS- of knoflookcrisis is nog lang niet voorbij (PIGS-landen: Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje). Van pissebed
in kakkebed komen [van
de regen in de drup]. Het PIK is het Portugees-israëlitisch Kerkgenootschap. In een pijzel (pezel) wordt graan bewaard; je kunt er ook in wonen. Pipe:
scheidingsteken (|). Een pirlamp [gedeeltelijk letterwoord]
heeft een ingebouwde passief infrarode sensor. Piment staat ook bekend als allspice of
jamaicapeper.
4.
Doedelen doe je niet op een didgeridoo, maar op een doedelzak (zakpijp, Poolse bok, pijp- of piepzak, 18e-eeuwse Franse
musette, moezel(zak), lullepijp of de nauw verwante, naverwante hommel).
De bespelers, de pipers doen aan piping oftewel lierelauwen. Eigenlijk zijn zij
lullepijpers (nee,
niet die lullenpijpers
van de brandweer). In het ergste geval, au pis-aller, moeten we
vluchten. Door een pishtak (centrale toegangspoort) kom je in een karavanserai.
Groeneamandelijs is pistache-ijs. Een piston [pie –
cornet-à-pistons] is geen piston [pih – om te pissen ...]. De formule voor de
omtrek van een cirkel bevat een pi'tje (π'tje).
Dit gedeelte moet più allegro (sneller)
gespeeld worden. Pladijs is Belgisch-Nederlands voor schol. De planificatie is
de planning. Wat is het verschil tussen een planchet (platte
plaat) en een planchette ['tuh' uitspreken] (tafeltje bij spiritistische seances)? Waar is
die spiritistische seance dan? Een plank-bv is een lege bv. Hoe heet een plat
du jour (dagschotel) in het Platduits?
5.
Dat is een platgroeiende bodembedekker. Ze speelt alleen maar dat ze playing
hard to get is [ongenaakbaar, moeilijk te veroveren].
Het volkslied van de Verenigde Staten (van Amerika)
is The Star-Spangled Banner (letterlijk: de met sterren bezaaide banier). Een
voorbeeld van een standaardtaal is het Standaardnederlands. Liever een
stap-voor-stapresultaat dan een stante-pedemislukking. De drugs werden
gestasht (verborgen). Was Aruba ooit een
status-aparte-eiland? Ja. Een planteneter is
plantenetend. Hoe groot is hier de steiltecoëfficiënt? Die steilorige vent
heeft desalniettemin een perfecte stijl van spreken. Wat zou een dictee zijn
zonder woorden als 'stefanotis' [plant] en
'stegomyia' [gelekoortsverwekker]?
Heb je die Dougalls stern [vogel] gezien?
Moet je je stewardessenuniform niet aan?
6.
Hij kan stereotypen goed karakteriseren. Hij had standing, was van stand, van
adellijken huize, maar stond gewoon in een stand
op de markt en had overigens een stent [buisvormige
prothese van gaas] in zijn ader. Een stichomythie is een zekere passage
in een drama [2 sprekers om en om]. Die
lichtsterkte is 38 stilb (sb). Die dichter
is een stilist van het zuiverste water (en zijn
kapper een stylist). Heb jij die stills [filmfoto]
van die filmscène nog? Dit gedeelte moet con fuoco (met
vuur) gespeeld worden. Gezocht op '*confit*': confit = in ganzenvet
ingemaakt vlees van ganzen, eenden, varkens of kippen, confiteor = (rooms-katholiek) algemene schuldbelijdenis, die
in het Latijn met dit woord begint en aan het begin van de mis door priester en
gelovigen gezamenlijk gebeden wordt, confituren: in suiker ingelegde,
gekonfijte vruchten en confiturier of confiseur: verkoper van confituren.
7.
Verder: confituur (B.-N.) = jam,
confituurpot (idem) = jampot en deconfiture
= failliet gaan, bankroet dan wel mislukking, ondergang. Je kunt vruchten
konfijten = in suiker inleggen. Als je ergens mee gekonfijt bent, ben je daarin
doorkneed, er door en door mee bekend. Gezocht op '*konf*': konfijnagel =
karvielnagel = karveelnagel = korvijnagel = zware houten of metalen pen om een
mast waarop lopend touwwerk wordt belegd, konfijtedaal = gekonfijte dadel en
konfoor = komfoort = konterfoor = konterfoort = stijf stuk leer, tot steun en
versterking gezet aan de binnenzijde van de hiel van schoenen, laarzen en
pantoffels. Sub lemma in VD ook nog: bigarreau = harde (Franse)
kers, met name gekonfijt gebruikt voor het garneren van gebak, cassata-ijs (met gekonfijte vruchten), marrons glacés =
gekonfijte tamme kastanjes en sukade = de gekonfijte, onrijpe schil van de
cederappel. Zoek op: harde wener [taartje]
en prunel [1) kleine van de schil en de stenen ontdane,
gekonfijte of gedroogde witte pruim, m.n. uit de Palts en uit Italië,
verkleinwoord van prune, 2) zekere zijden of wollen stof].
8.
Panettone = luxe Italiaans brood met gekonfijte vruchten dat vooral rond
Kerstmis gegeten wordt. Nog opvallend met '*konf*':
de Endlösung, de algehele uitroeiing van de Joden, besproken op de Wannsee-Konferenz van 20 januari 1942. Waarvoor gebruikt men
konelmetaal (voor gloeidraad)? Wie het
dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best. Die school is voor mijn kinderen
het dichtstbij. De pleiterik maken is ervandoor gaan. Wat is het verschil
tussen de Plejaden [n uitspreken] (Zevengesternte) en de Pléiade (groep van 7 dichters)? Ze geniet zo van die
plezante plaisanterieën. Bij de balletplié onderscheiden we de grand plié en de demi-plié. Een pl-lamp is een piëzoluminescentielamp.
Bescheiden mensen gebruiken de pluralis modestiae (het
bescheidenheidsmeervoud – wij hebben uitgevonden dat ...). Poco a poco
is peu à peu [beetje bij beetje]. Het poëem [gedicht] begon met 'poe-ee'. Poelet is voor de soep,
poulet is kip of kuiken op het Franse menu.
9.
Hij schreef 'poelie' [snaarschijf], maar die
kun je niet aantrekken (een pulli wel!). Je
bent maar een rare poepchinees. Ik vind mezelf maar een poeta minor, minor poet
[minder belangrijk], maar beslist geen poète
maudit [aso]. Ik zal zeker niet de poet
laureate (soort dichter de vaderlands) worden.
Mooi toch, zo'n point-lacé (borduursel)? In
januari verzinnen ze al nieuwe poissons d'avril (eenaprilmoppen,
etc.). Polderen doe je in het Poldernederlands. Wat is een
polonceauspant [ijzeren kapspant], net
zoiets als een philibertspant [van hout]? Nee, dus.
Polydactylie is een misvorming van hand of voet [te
veel vingers of tenen]. De biljarter heeft de bal gepomeranst (onder het zwaartepunt stoten). Wat zal het zijn,
een pomerol (bordeauxwijn) of een pommard (dito)? Ze had een blos als van ponceau (rode teerstof, vergelijk poncho). Is een pongo (gorilla) een soort bonobo (dwergchimpansee)? Niet echt. Die
snoever pontificeert (doen alsof men groot gezag
heeft) gewoon. Kijk, zo'n popeye [krachtpatser,
kleine sterke man] kunnen we gebruiken. De popi popiejopie was heel
populair. Ik denk dat we vijf portakabins [kant-en-klaar
tijdelijk gebouw] nodig zullen hebben. De kamers en suite waren
gescheiden door een porte-brisée (dubbele,
openslaande deur of schuifdeuren tussen twee vertrekken).
10.
De porte-malheur (pechvogel) liet ook de
port-salut (trappistenkaas) nog in de soep
vallen. Ik vind die foto wel erg posé (geposeerd).
Een POS-apparaat is letterlijk een point of sale (betaalautomaat).
Dit is een p.m.-tijdsaanduiding [post meridiem, afko: nm.]. Post saeculum evenire (maar eens in de
honderd jaar voorkomen), dat is typisch een uitdrukking voor de
eeuwwisseling. Wie wist, dat pozzuolaan (roodachtige vulkanische aarde) ook wel puzzolaan genoemd wordt? Bonus (gratificatie)! Praeputium (voorhuid), dat klinkt wel deftig. In de prairial [negende = grasmaand Franse Republiek van 1793, mei-juni]
weidden de prairie-indianen de prairiebizons. Het Prakrit (een groep Middelindische dialecten) hangt nauw samen
met het Sanskriet. Wat een practicumpraktikant doet, zal wel glashelder zijn.
