Dictee - dictees [1533]
Dictee 797 (DCCXCVII) Dictee Specialisten
(26-10-2014)
1.
Had ik al gemeld dat je voor 'r&b' in het
oVD-zoekvak gewoon 'rb' moest typen (2019 – mocht en mag allebei)? Om digitaal
tekstinformatie aan radioprogramma's toe te voegen is de techniek RDS (radio data system) nodig. Met
'il re galantuomo' werd koning Victor Emanuel (1820-1878)
aangeduid. Een nandoe, een rea, is een Zuid-Amerikaanse struisvogel. In een gaaz [NL: geriatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] zie je veel oudedamesschoenen.
De verzorgster had thuis juist veel oude damesschoenen weggegooid. Het
ovisme (omne vivum ex ovo: alle leven komt uit het
ei) staat recht tegenover het animalculisme [wezens
in zaadcel in miniatuurvorm aanwezig]. In Tonga betaal je met pa'anga's
[TOP]. Met Oud Europa
(!) wordt West-Europa bedoeld. Het zou die
dag oude wijven met klompen [zeer hard] regenen.
Al regent het (handspaken en) oude wijven,
al is het nog zulk slecht weer, ik kom je opzoeken. Morgen hebben we oudewijven [koeken]
bij [niet: op] de koffie.
2.
Het out-of-the-boxdenken was toen een soort out-of-the-bluebegrip. Het
wittepaillettenlapje (GB)
viel in de rode paillet [clairet, wijn]. Er
werd erg gesold met het verzorgend personeel: het werd in diverse paazen [NL: psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis = az] en
gaazen [geriatrische] tewerkgesteld bij wijze van tewerkstelling. Die paco's
(soort van lama's) kunnen toch moeilijk als
pacotilles (goederen van kapitein en schepelingen
...) dienen, niet? Zijn er ook in Nederland blondes d'Aquitaine [vleesrund]? Alleen bij de gratie van uit het ambt
te zijn gezet, kan een oud-emerituspredikant bestaan. Daar liepen een berg
koeien, echte bergkoeien. Is dat een goede combinatie: karwijzaad op
karweivlees [ingewandsvlees]? Het
insectendodende parathion is di-ethylnitrofenylthiofosfaat.
Myxomyceten zijn slijmzwammen. Loopt je pancartenfabriekje [tekstborden] een beetje? Mag dit affichetje [ah-fie-suh-(t)juh]
voor uw winkelraam hangen? Op een houtenjassenpark vind je een hele
houtenpaletotverzameling.
3.
Ik vind die papiers collés [collage] mooi.
Een parisappel is wel naar Paris [Trojaanse prins]
genoemd, Parisch marmer niet (maar wel naar Paros).
De Parisienne droeg een parisiennejurk en de vechtlustige Parisien een parisien
[stootdegen]. De uitdrukking ' l'art de grouper les chiffres' doet me denken
aan die andere uitdrukking: there are lies, damned lies and statistics (Mark Twain). Boven op de heuvel was er een
bellevuetje [mooi uitzicht, belvedère]. Hij
heeft al vaker een bévuetje [flater] begaan [geslagen]. Node, echt noodgedwongen, noodde hij
me ten aanhoren van eenieder te gast. Het Parthenon
is de tempel van de maagd Pallas Athene, daaraan kun je bijvoorbeeld 'parthenogenese' ('parthenogenesis' –
voortplanting zonder bevruchting, ook: Maria!) onthouden. De computer
parsete [parsen, parseren = syntactisch ontleden]
dat hele corpus [verzameling teksten]. Je
moet niet zo vaak een Frans Paternoster bidden [vloeken]
, hoor. Hij patiencet heel verdienstelijk. Die
passerelleoplossing [geen 'luh' – smalle loopbrug voetgangers] is
fraai. We kennen Drostes [flikken] en Emser
pastilles [geneesmiddel]?
4.
Is dat nu van peau de pêche [stof] of peau
de suède [fijn leer] gemaakt? De salarissen
zijn payabel
[èh jaa] gesteld. Aan de zuidelijke hemel kun je de Pauw
zien [sterrenbeeld]. Wat is hij verworden
tot een pauvre sire, een stumper(d). Hoe
werkt een pebblebedreactor [kernreactor met soort knikkers]?
Veilig, zo'n paumellesluiting [geen 'luh' uitspreken – zeker scharnier].
Heerlijk, zo'n paupiëttemaaltje [met blinde vink].
Je zult nu wel de pee [p, pest] inhebben. Is
afpeigeren [dodelijk vermoeien] minder erg
dan peigeren [doodgaan]? Een realo bedrijft
realpolitik. Eén reb (meneer), twee
raboisai. Een rebec is een- tot viersnarig, een rebab tweesnarig. Het rebbebegrip duidt een rabbi aan en rebbes staat voor winst
of woeker bij de joden. Een (A) rebel
without a cause mist een opstandsdoel. Vijftienmaal '*ika'. Eerst de
aardrijkskundige termen: Afrika, Amerika, (het)
Centrafrika (de Centraal-Afrikaanse Republiek),
Midden-Amerika, Moffrika, Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Afrika. Costa Rica klinkt wel als 'ika', maar is vanzelfsprekend met
een c.
5.
Verder nog '*ika' in: balalaika (Russisch
driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem), laika (Russische eskimohond), Laika (het eerste levende zoogdier, een Russische hond die 57
jaar geleden rond de aarde cirkelde in de Spoetnik II), paprika,
puntpaprika, rebetika (melancholieke Griekse
volksmuziek), sjeika (vrouwelijk sjeik of
vrouw van een sjeik), swastika (hakenkruis)
en wika (werker in kerkelijke arbeid). NB Er
is niet gezocht op '*ika*' (veel trefwoorden,
waaronder 'karikatuur'). Overigens '*ica' geeft ook heel veel lemma's,
net als '*ica*'. Leg de begrippen ebitda [earnings before interest, taxes, depreciation and amortization = bruto bedrijfsresultaat vóór rente,
belastingen, afschrijvingen (op goodwill) en herwaarderingen] en rebitda
[recurrente ebitda] eens uit. Rebus sic stantibus [onder deze omstandigheden] gaat de deal niet
door. Een récamier is een rustbank. Een chiconomic (niet
meer in VD) is een recessionista [modebewuste
vrouw, koopt ook tijdens recessie]. Is het recetteboek helemaal bij? Een rechte jozef is een ware jakob.
Rechthebbenden zullen recht hebben. Deze zaak is nog steeds sub judice [onder de rechter] wegens appel.
6.
Er zijn rechter- [rechterhersenhelft: creatief, intuïtief]
en linkerdenkers [analytisch, praktisch].
Erge fouten kun je niet recht maken. Niet op reageren, Lena! Ze woont rechtover
de kerk. Een rechtsbinnen mag niet rechtsbuiten spelen, een rechtsbuitenspeler
wel. Een rechts-extremist is extreemrechts. We onderscheiden sinistro- [links-] en dextromanie [rechtshandigheid].
Links afslaan is linksaf gaan. Het rechts-populisme is in opkomst, het
rechts-radicalisme ook. Roerganger: rechtzo die gaat! Wist je dat een ronggeng
een (Indisch) inheems
dansmeisje is? Op recipés stond vaak: recipe (R,
men neme). Reclamenlettergrepen dienen
als custode of bladwachter (als 'laatste'
lettergreep voor de boekdrukker – die zit niet in het reclamevak). Een
recluse (ingemetselde kluizenaar) kwam er
nimmermeer uit. Vanmiddag is de reco [reconstructie]
van die roofoverval. Het is niet recommandabel [aanbevelenswaardig]
om veel te commanderen. Deze brief is recommandé [aangetekend].
Wanneer begon de reconquista [christelijke
herovering van het Iberisch Schiereiland op de Moren, vanaf 800 n.C(hr).] precies?
7.
Vanwege het personen- en familierecht kun je een récompense [verrekening tussen eigen en gemeenschappelijk vermogen
bij huwelijk onder voorwaarden] verschuldigd zijn. Sommige geluidsdragers
zijn recordable [voor geluid en beeld].
Na reconvalescentie [herstel uit ziekte] treedt
soms recrudescentie [verergering na tijdelijke
verbetering] op. Een recruiter is een rekruteerder [personeel
werven]. Recta prava facere [k]: wat krom is recht praten. Wil je dit even
recto verso [dubbelzijdig] kopiëren? Een
idée reçu [algemeen aanvaard] van velen is
geen idee-fixe [dwangvoorstelling] van één
iemand. Is die recueil militaire [verzameling
verordeningen, besluiten, wetswijzigingen] al compleet? Hij heeft een
maand recuup [recup, BE: recuperatieverlof].
Een redan bestaat uit twee facen [vestingbouw].
Hij zei het met recht en reden met rede (verstandig). Hij had zo zijn redenen om als
rekenkundige redens 3 en 5 te gebruiken. De verklaring die hij gaf, was redenrijk (en redelijk). Zijn
welbespraakte rederijkheid is alom bekend. Als
tegenstander is hij redoutabel [geducht]. Redox is een samentrekking van
reductieoxidatie.
Meiose is (het begin van) een reductiedeling.
Die reductio ad Hitlerum [drogreden waar Hitler en
de nazi's ten onrechte bij gesleept worden] vind ik niet zo geslaagd.
8.
Een reduit is een vluchtschans. Alles ree(d),
alles in orde, oké (OK)? Een reefer [ie] is
een marihuanasigaret. Een reeltje [spoel, molen]
zit aan een hengel. Re-enacten is een historische gebeurtenis opnieuw in scène zetten. Een scooter
werd ook reesplee genoemd. Een voorbeeld van een referentie-elektrode is een kalomelelektrode [met
constante potentiaal]. De référérechter [kort( )geding] schrapte
de aanstelling van die referee voor de wedstrijd van aanstaande zondag. Jaren
na de vasotomie [* doorsnijden zaadleiders,
vasectomie = uitvoergang zaadbal wegnemen] vond refertilisatie [terugdraaien van *] plaats. Hier scheiden onze
wegen: jij gaat naar het refodome [groot kerkgebouw
van een reformatorisch kerkgenootschap], ik naar het motodroom [renbaan voor auto's en motorrijwielen]. Een
reformateur wordt ook wel Rijnsburger genoemd: die lustte de rijnsburgers [groentesoort, gele ui] rauw. Een reformkorset is
een contradictio in terminis [de reformbeweging
streefde de afschaffing van het korset af]. Zij was als refugiee [m.: refugié] naar Zeeuws-Vlaanderen gekomen. Hij heeft een refuusje (weigering,
blauwtje) gelopen. Hij gaat als regel, in de regel, naar de kerk. Dat is
in régencestijl [overgang Louis XIV --- > Louis
XV, 1715-1723] uitgevoerd. Hij wil wat krom is, rechtmaken.
9.
Hij heeft een regenbui tussen de benen (moet naar
het toilet, de wc). De Hyaden vormen het Regengesternte (de Regensterren). De regenheilige is
Sint-Margriet, piesgriet, pisgriet, piskous. Waarom benoemt VD de regenzondag
apart [en regenmaandag dan]? Regis ad
exemplar: naar het voorbeeld van de koning. Regium donum: koninklijke gift en
regius professor: aan Engelse universiteiten een professor die een door de
koning (met name door Hendrik VIII)
ingestelde leerstoel bekleedt. Waar reigt [speuren,
azen] die reiger naar? Is het reïmponeren in de boekdrukkerij
gere-importeerd [herinvoeren]? Ik ben
Reinaert (Reintje) de Vos en sta bekend om
mijn reinardieën [sluwe streken]. At de
reine du bal [mooiste danseres] nu een reine-claude of een reinette (renet)?
Reining is dressuur in western style. Ze lieten Gods water over Gods reinsteen [grenssteen, akker] lopen. Er is daar een
invaliden-, beter: een mindervalidentoilet. Hebben we de reis- en kredietbrief
meegenomen?
10. Ik doe aan reiki
[therapie met energie uit de handen, tegen
spanningsklachten] en ik eet reishi [zekere paddenstoel]. Zijn die reis- en
verblijfkosten al overgemaakt? Ik typte dat op mijn portable [draagbare pc]. Het economyclasssyndroom heet ook
wel reistrombose. Op die mislukte reis was hij de reisleider. Bij tweedeklasreizen
wordt er tweede klas gereisd. Hij is REK,
Ridder in de Orde van de Eikenkroon. Was u die patiënt voor
de rekanalisatie (ongedaan maken sterilisatie)?
Hij is rekenblind, dyscalculisch, en lijdt dus aan dyscalculie. De ecu [European Currency Unit] was tot 1999 in de Europese Unie de rekeneenheid.
In België controleert het Rekenhof de rijksuitgaven (in
Nederland de Algemene Rekenkamer – de Eerste Tafel voor de inkomsten, de Tweede
Tafel voor de uitgaven). Rekeningen van Jan Kalebas (waaruit je niet wijs kan worden) worden daarbij
niet geaccepteerd.
