0933 Dictee donderdag 23 juni 2016 (1): dictee Dictee Terneuzen 2011 √

Dictee - dictees [0933]

Ook Terneuzen 2011 verdient het (nog eens) vermeld te worden!

Vriendschap en andere ongemakken (specialisten/liefhebbers) (Marc de Smit) 

1. Hij heette Désyré, met twee accents aigus [ook: accent aigu's; andere uitspraak!] en een i-grec. Een priester-genezer die aan gyromantie [cirkels] deed, rond het millennium vanuit de
Equato-Guinese bushbush aan een dreigende ABC-oorlog ontsnapt, geëmigreerd naar het land van Bruegel [GB] en zich daar gesetteld. 

2. Breugeliaans werd hij evenwel niet, mijn vriendlief. Na eerst smidsenbouwer [GB, VD: smidsebouwer] en reetrekker te zijn geweest en vervolgens comitélid van een amateurtae-boclub, vond hij zijn roeping: diskjockey. Mogelijk rappelleerde de vorm van de compact discs (ofwel cd's) hem aan zijn oudvaderlandse beroep, wie zal het zeggen?

3. Ik leerde Désyré kennen toen hij voor een opnamestudiootje coulissemuziek samplede [2015 ook: sampelde] , niet echt zijn pakkie-an, maar zo gaat dat zo altemet. Liever committeerde hij zich aan iets nieuwerwets, zei hij, zouk bijvoorbeeld, of iets uit Amy Winehouse' speci jazzrepertoire, u weet wel, die vorig jaar sjewijne gegane diva die nu haar eeuwige doornroosjesslaap houdt, de zielenpiet.

4. Het toeval wil dat ik epoden-, burlesken-, arabesken- en zelfs akteschrijver ben geweest, dus al snel kreeg ik het volgende lumineuze idee: Désyré portretteren in een boek!

5. Mijn vriend bleek evenwel een gewezen pappert [zuiplap] te zijn, wat ik totaal niet had bevroed, en toen die wetenschap mij tijdens de voorbereidende pourparlers ter ore kwam, gaf mijn dierbaar Désyreetje mij een no-go. Snaps [uitspraak, anders schnaps], clairet – die in de kleur keel [= rood, wit = clairette!], welteverstaan –, kava, tequila, ja zelfs nog maar een simpele malvezij, zulke reminiscensen zouden hem, zei hij, vast en zeker te veel worden –vooral dan die derde, de worteldrank [kava]!

6. Ik zuchtte, kuchte, vlijde mij als een couchpotato neer op de bank in zijn twee-onder-een-kapwoning van de geopzoomerde vogelaarwijk en ik keek hem met ogen als röntgenstralen stoïcijns aan. 'Désyré,' becommentarieerde ik zijn besluit, 'zo'n vie de bohème, waarom je ervoor generen? ’t Is toch niet alsof je bij de V-Mannen of een SS'er bent geweest?'

7. Het was een poging om bij hem in het gevlij te komen die ten ondomme was, en hij wees mij hierna nota bene linea recta de deur. Ik was knotsstupéfait, en ik heb hem nimmermeer weerom gezien.

8. 't Schijnt, maar dat is hearsay, dat hij een Noord-Koreaanse liefdezuster heeft ontmoet, en dat hij tegenwoordig drenteniert benoorden Pyongyang.

9. Conclusie? Vriendschap is mooi, beste toehoorders, maar kom vooral niet te dichtbij.
 

0932 Dictee maandag 20 juni 2016 (1): dictee Groot Breskens Dictee 2011, een hersenkraker ... √

Dictee - dictees [0932] 

Dictee Breskens 2011 (nog maar eens: hoge moeilijkheidsgraad!)

Een dagje Breskens 

Vet: invulwoorden Specialisten (100) 
Cursief: invulwoorden Liefhebbers (80)
Onderstreept: invulwoorden Beginners (50) 

1. Ah, u besteedt uw lente-uitje ditmaal aan een spellingbeetje op een zaterdagnamiddag in dit vissersdorp? U bent tot-en-met betoverd door en gefocust op de victorie? Een lange rist van popi popiejopies, refo's en dickensiaanse dicteeacolieten e-mailden me al: tot befs! Dit in de haast ineengeflanste essaytje probeert een discussie van welles of nietes, een welles-nietesspelletje, te ontlopen. U als dicteehipo – buzzword – krijgt een suikerzoet invuljuweeltje voorgelegd; zorg dat u geen dicteehypo oploopt en ook geen initiaaldigestie. U aller kennis wordt verondersteld van het GB (Groene Boekje, groene bijbel, veelgelezen en -geprezen), niet van dat vermaledijde je-weet-wel Boekje (2015 mogelijk ook: je-weet-wel-Boekje), maar weer wel van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) en het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal (VD, Dikke Van Dale). U zult veine of deveine hebben. We refereren logischerwijze aan het GDNT, het Groot Dictee der Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal. Hé joh, je kunt toch wel 'half ontbloot' en ‘halfnaakt’ goed schrijven? Ja, ik weet het: goedschrijven is crediteren. Hopelijk wordt dit geen wel-of-niet-met-streepjesdictee, want dat zou een echt koudedouchedictee worden. Bent u dicteewoordendiarreebestendig, hebt u de ORS (oral rehydration solution (2015 ook: salts), middel tegen poeperij, racekak) bij u? Want de aanwezige dokter zal u niet tegemoetkomen en te hulp schieten. U kunt nu nog Hooge Platen door de zijin- of -uitgang verlaten. Maar dan mist u wel de strijd in het
lijf-aan-lijfgevecht om de (het) palmares. Wint uw camaraderie het trouwens van uw competitiedrang?

2. De VVV-post (geopend tijdens bureau-uren), voorheen gevestigd in het kapitale Breskense Visserijmuseum, gewaagt (doet kond) bij monde van de business development manager (2015 mogelijk ook alles aaneen) van een eendaagse, oer-Hollandse Breskenstoer in Breskens c.a. (cum annexis). Ge begint bij de rodepinguïn(s)stellage, maar kondt ge dat die niet traceren (komt van tracé), begin dan bij de vismijn en het museum. U ziet daar in de collectie van het zeeaquarium met enige mazzel, bruta Fortuna, zeedieren als hemichordata en zeevissen als hozebek, wijting, rode poon, calamaris (pijlinktvis) en witte koolvis, maar geen cetaceeën, cachelots en andere behemoths. In het museum vind je ook 864 opgezette vogels uit de nalatenschap van Tijs Verschoor, waaronder niet de feniks, maar wel Dougalls stern, jakob-evertsen, kerkkauw, koenekraan, spechtje, Kuhls pijlstormvogel, Blyths rietzanger en tijgerreiger. Uw daaraanvolgende actie is een blik op de haven en de Westerschelde. Breskens heeft nauwelijks geleden onder de Watersnoodramp [eigennaam] van 1953 (in die winter was de haven bedekt met rulijs). De grote veerboten zijn inmiddels vervangen door een fiets-voetveer met een fast ferry. Op de plaats van de oude spuikom ligt nu een prachtig Spuiplein met een kaaswinkel, waar je bluefort, appenzeller, feta, komijnekaas, Parmezaanse kaas, edammer, taleggio, texelaar en pecorino kunt kopen. En als u nog geen etalagebenen – claudicatio intermittens – voelt onder uw met rijggaren dichtgemaakte, ruimvallende plusfour, kunt u binnenlopen bij de brocante(-) annex spellenwinkel. U koopt daar de strip [VD 2005] met als titel "Bulletje en Bonestaak" [eigennaam] van circa 1930. Ze hebben ook een dartsspel [GB, VD 2005] met bull's eye. Alvorens huiswaarts te keren, legt u vanzelfsprekend nog even aan bij dicteesponsor Taverne J & B voor bisque d'homard, rodebietensoep (borsjtsj), wagyuvlees of vol-au-vent en als dessert pistache-ijs, pêche melba of crème brûlée met ten slotte nog mazagran, decafé of cappuccino toe. Rein (er heerst hier tenslotte een soort van caciquisme) doet u uitgeleide naar uw autootjes, die uit veel
auto-onderdelen bestaan.

3. Een ander dagje Breskens begint via de Oude Rijksweg in een van de dorpsstraten waaraan ik (nog met dievenkrap in het raam) woon, de Dorpsstraat. Een ritje met vélocipède of calèche valt aan te bevelen. We passeren eerst de veterinair die in brouille verkeert met de kno-arts en de cardioloog. Ik hoorde de dit-en-datse vent ooit zeggen: "Onder brucellose vallen de maltakoorts en de abortus Bang." We passeren een jarenzestighuis met een tig aantal verdiepingen, waarin een balie-employee haar kind zoogt, alvorens zich met rugdecolleté naar een familie-evenement in een à-la-carterestaurant te begeven na ruggespraak met haar eega. We passeren cafés en transactieloos de ING-bank en komen bij de verkoper van Flora's kinderen. Hij is een expert in zakendoen en hoopt natuurlijk op ook met ons goede zaken doen. Hij heeft een x-aantal soorten: caerulea (passiebloem), amaryllis, guernseylelie, hanenkam, suzanne-met-de-mooie-ogen en nog tweeëntwintig andere.

4. Weer een ander dagje Breskens gaat met landauers door de landouwen. We zien dichtbegroeide tuinen met altijdgroene skimmia's en maretakken. Veelgehoorde kritiek op de dienst Gemeentewerken is het onderhoud in de buitengebieden. We zagen veel brandnetels (een ruigtekruid). Het leek in de buitendreven allemaal rust en ruimte, maar plotsklaps verstoorden een
Boeing 747-vliegenier en F-16-piloot onze dik verdiende rust, als werd er een F1-race gehouden, met buitenproportionele herrie. In het volgende negorijtje oefende een bugelspeler met bühnenfieber, bühneangst. Bij een potje voetbal op het trapveldje net buiten dat dorp viel een owngoal. De dienstdoende schepen, te gast en uit op verkiezingssucces, was er, hoewel zijn auto eerder die dag dienst weigerde. Hijzelf deed ooit aan dienstweigeren. De godvrezende man voldeed overigens aan de kwalificatie: hbo- of wo-werk- en -denkniveau hebbend. Dezen en genen bij het voetbalpotje zouden con amore op hem stemmen, anderen slechts bij de gratie Gods, Dei gratia. In een aanpalend zwembad oefende de kampioen in spe voor de rugcrawl. Vervolgens passeerden we het golfterrein waar de golfballetjes ons met hun dimples om de oren vlogen. Daarnaast woonde een ichtyoloog. Hem hoorde ik denken: spookkreeftjes zijn hongerlijders, maar die zullen niet vaak hongerlijden [VD en toelichting GB 2015 ook: honger lijden]. De kelner moest tijdens de tussenstop bij een tournée générale onder andere het volgende serveren: een marctje – mjammie! , roosje-zonder-doorns,
juffertje-in-'t-groen, crème de cacao en anisette. Welgedaan en goedgemutst lieten de meest Vlaamse bezoekers hun euro's achter. Ze waren tevreden over hun bestede geld.

5. Je kunt ook een dagje gluurogen in de Philips van Kleefstraat. Op 73 wonen spelletjesfreaks; mens-erger-je-niet, triktrak, trou-madame, stuivertje-wisselen en mahjong zijn naast quadrillespel en
haasje-over het populairst. Op 80 woont een lid van het korps van de heilige hermandad. Er komt een vrimibo en de politie rukt niet meer uit voor drie-tientjes. Op 94 woont een doblo van een Belgische kakmadam, een van de diva's in deze straat. Haar dochter is ME'ster, tevens macrameester, die ook aan dicteeën doet. De vrachtwagenchauffeur op 107 kijkt vaak in zijn doblispiegel. Thuis is hij chef lege dozen. Zijn zoon won ooit een Touretappe (evt. t), een Tour de France-etappe, en is nu chef d'équipe van een baseballteam. Op 134 roepen ze je toe: kom bij ons cluppie. Een jointje? We hebben ook speedball, een drug met libidoversterkend effect, DXM (dextromethorfan), methamfetamine, fencyclidine en crack. We wheelen en dealen erop los en we doen aan naming-and-shaming. Afgetobd over de afgetopte boom vermeiden de ABBA-fans op nummer 159 zich in de popsong 'Dancing queen' (van 1976). Een van hen is televisie-imitator: een na-aperijkei. Het meisje op nummer 212 heeft een vermaledijde woprelatie – wippen, ontbijten, pleite – met een meesteroplichter, in het dagelijks leven meester-opzichter.

6. Een dagje Breskens: voor herhaling vatbaar!
 

0931 Dictee donderdag 16 juni 2016 (3): dictee 5e Holland-Belgiëdictee 2016 + toelichting √

Dictee - dictees [0931]

5e Holland-Belgiëdictee 2016 (+ toelichting)

Feest! (Auteur: Rein Leentfaar)

De onderstreepte woorden moesten worden ingevuld (Liefhebbers 50, Specialisten 20 extra)

1. Het is feest vandaag: zelfs over de allerbelabberdste dicteeschrijver schijnt vandaag de gloriezon. Dat was ú toch, tegen wie ik zei: "Waart ge geschoeid met zeehond laarsjes en droeg u een fabiolakapsel?". Bij de inschrijfbalie vroeg u naar de garderobe. Men verwees u met een simpel handgebaar: ginds, daaro! U betaalde vijf euro cash en nu kan de titanenstrijd beginnen. Na afloop kunt u hier gerust met een kiptandoorimenuutje van het dictee nagenieten.

2. Dat deze en gene voor dit dictee een grens overschreed, is logisch, maar dat dit anno Domini (afkorting: A.D.) 2016 in ons Europa zonder laissez-passer mogelijk is, is bepaald geen gotspe. Ik zag anderen met een boeketje – het waren zonnebloemen – De Tol binnengaan.

3. Misschien is het weer wel naatje pet, maar dat deert ons niet. Het zwartkijken wende u zich wel af, toch? Wat, is uw moeder Maagd? Dat moet je me dan maar eens expliqueren. En je vader heeft een schrijnwerkerij? Ikzelf heb geen greintje verstand van timmeren, maar mijn opa, die grondvestte lang geleden een metaalconstructiebedrijf. Mijn oom was altijd de popiejopie.

4. Lang leve(n) de jubilarissen! Chapeau voor mevrouw Bakx, de organisatrice, voor de afdeling pc-verwerking van de uitslagen, voor de heldere feminiene lector, voor de koffie-inschenkers, voor de kerstkransenbereiders, voor uw dicteegoochelaar en voor Jan en alleman die verder aan deze feestelijke middag heeft meegewerkt om deze tot een succes(s)story te maken.

5. Bij een feestje horen cadeauartikelen: je krijgt een hallelujahoedje van het heilsleger, daarna wordt je koffie verkeerd met een crème brûléetje geserveerd en je gaat naar huis met een certificaat van deelname en een dicteeoorkonde. Nou ja, als gedachtespinsels en fictieve trofeeën, moet je maar denken ...

6. [Specialistenalinea] Waarheden als een koe: 

a) hypohidrosis bestrijdt men met hidrotica,

b) een kweester is een nachtvrijer op queeste,

 

c) voor een verleidster is een kohlpotlood een must-have [2020!],

 

d) de religieuze leed nog onder haar vroegere studentikoziteit,

 

e) een rietsomp is afgebrokkeld van een rietkrag,

 

f) hoe gaat dat: waterproef als godsgericht?,

 

g) bij de mihrab aten de mies mie [2020!],

 

h) de feestganger had een rafblauwe rakhi om en dronk anijsraki,

 

i) Mops, couche!, Fikkie, apporte! en

 

j) halverwege de berg een valkenier met paard-en-kar en bovenaan een tobhut.

Toelichting 5e Holland-Belgiëdictee Eede 16 juni 2016

1) allerbelabberdste: de d wordt vaak vergeten

 

2) Waart (citaat, hoofdletter!) ge: ouderwetse vorm (+ t): gij hadt, hadt ge, gij liept, liept ge

 

3) zeehond laarsjes: zeehond is bnw. (= van pelswerk van de zeehond). Overigens is zeehond ook als znw. het cursieve, maar de klemtoon op laarsjes laat geen keuze.

 

4) fabiolakapsel = een soortnaam geworden, er is geen band meer met Fabiola

 

5) daaro = informele vorm van daar, daarzo

 

6) titanenstrijd – in de Griekse mythologie is 'een titan' de naam voor de leden van een reuzengeslacht dat de strijd met de goden aanbond, maar verloor; oorspronkelijk wel Titan; tussen-n niet voorgelezen!

 

7) kip tandoori = een kipgerecht – de drieledige samenstelling wordt aaneengeschreven

 

8) laissez-passer = vrijbrief voor het overtrekken van de grens; vroeger zonder koppelteken, sinds 2015 mét; door een foutje bij VD staat het in de papieren versie nog zonder

 

9) gotspe = onbeschaamde brutaliteit

 

10) naatje pet = waardeloos

 

11) zwartkijken (aaneen) slaat ook op de tv (vroeger), maar is ook somberen

 

12) afwennen (niet afwenden!) ik wen af, wende af (niet: wendde!). Zich iets afwennen

 

13) Maagd (hoofdletter) is hier het sterrenbeeld (eronder geboren zijn)

 

14) expliqueren = expliceren (maar dat spreek je anders uit!) = uitleggen

 

15) schrijnwerkerij = timmermanswerkplaats

 

16) geen greintje = helemaal niets; een greintje was een korreltje, fig. een klein beetje

 

17) grondvesten, grondvestte, gegrondvest = vestigen

 

18) meervoud, dus "Lang leven de jubilarissen"; de eind-n wordt niet voorgelezen. Achteraf: Taaladvies zegt dat het ook zonder n mag!

 

19) Chapeau = hoedje af! (als compliment). Hoofdletter wegens begin zin.

 

20) lector (voorlezer) doet o.a. in de kerk de Schriftlezing; feminiene lector = lectrix

 

21) succes(s)story: GB heeft ook de Engelse versie

 

22) wel Leger des Heils, maar heilsleger

 

23) wordt (aan) je [wordt jou] ... geserveerd: je is geen onderwerp, maar meew. voorwerp

 

24) lastige: crème brûlée(tje)

 

25) gedachten of gedachtes – daarom geen tussen-n: gedachtespinsels

 

26) trofeeën – 3 e's en trema op de derde e (vgl. leliën des velds, maar calorieën)

 

27) hypo = (te) weinig, hyper = (te) veel; hidrosis = zweetafscheiding

 

28) hidrotica zijn zweetmiddelen

 

29) kweester van kweesten = nachtvrijen (Texel, Vlieland); queeste = speurtocht

 

30) kohlpotlood: kohl = houtskool, gebruikt als cosmetisch middel om de ogen te accentueren

 

31) een must-have (los) is een hebbedingetje: dat móét men gewoon hebben, begeerlijk iets [2020!]

 

32) religieuze (enige met z en niet met s, vgl. danseuse!) = non, kloosterzuster

 

33) studentikoziteit (enige met z en niet met s, vgl. nervositeit): wijze van doen van studenten

 

34) rietsomp (alleen VD, verder wel: zomp = somp); rietkrag = rietzodde = rietzode, rietzudde, drijftil = drijvend eilandje van vergane planten. NB GB heeft alleen 'zomp'.

 

35) waterproef werd als het Nederlandse 'water' uitgesproken; als godsgericht: de beklaagde werd te water geworpen, bleef hij drijven dan was hij schuldig, zonk (en verdronk) hij dan was hij onschuldig

 

36) mihrab = poortvormige gebedsnis in een moskee

 

37) een mie is een homo, meervoud mies

 

38) aten mi/mie is niet allebei goed [2020]: GB mie = deegwaar, VD mie [2020] = soort van vermicelli, = glasnoedels, vergelijk bami

 

39) rafblauw is eigenlijk dubbelop: raf is al blauw; komt van RAF (Royal Air Force)

 

40) rakhi = SR uitbundig versierde katoenen armband

 

41) raki = Turkse brandewijn

 

42) couche (e mag bij uitspraak koesj weggelaten worden) = koest

 

43) apporte (idem!) = haal, breng hier!

 

44) paard-en-wagen en paard-en-kar moeten met koppeltekens

 

45) (valkenier!) tobben = trekken; tobhut = vanwaaruit de valkenvanger aan de lijnen tobt.

 

 
 

0930 Dictee donderdag 16 juni 2016 (2): dictee Verslag 5e Holland-Belgiëdictee 2016 √

Dictee - dictees [0930]

Verslag 5e Holland-Belgiëdictee

NB Er waren 12 Vlaamse en 16 Nederlandse deelnemers. Het was enorm gezellig! 

1. Op een steenworp afstand van de Belgische grens vond in Eede in café-restaurant De Tol op donderdag 16 juni voor de 5e maal het Holland-Belgiëdictee plaats. Mevrouw Bakx en haar secondanten hadden voor een perfecte organisatie gezorgd, Rein Leentfaar had het dictee samengesteld en eega Hanneke las het voor. De titel van het dictee was 'Feest' en de liefhebbers moesten 50 woorden of woordgroepen invullen, voor de specialisten was er een extra alinea met 20 invulwoorden.

2. De liefhebbers moesten woorden invullen als allerbelabberdste, zeehond (bijvoeglijk naamwoord!) laarsjes, is uw moeder Maagd (het sterrenbeeld!), een hallelujahoedje van het heilsleger (= het Leger des Heils), daaro [als: hiero], waart ge, een laissez-passer en 'wordt (!) je koffie verkeerd met een crème brûléetje geserveerd?'.

3. Bij de liefhebbers eindigde op de eerste plaats Hein Klooster uit Breskens met 13 fouten (op 50), Kelly van Caeseele (Eede) werd tweede met 15 fouten en derde werd Trui Driesens (Sint-Kruis bij Brugge) met 16 fouten.

4. Bij de 20 invuloefeningen voor de specialisten zaten onmogelijk uitdrukkingen als een kweester (nachtvrijer) op queeste (zoektocht), het kohlpotlood (om de ogen te accentueren) van een verleidster, een religieuze (z!), studentikoziteit (z!), een  mihrab (nis in een moskee), hypohidrosis (ondermaats zweten), hidrotica (zweetmiddelen), rafblauw (à la de RAF, Royal Air Force), rakhi (Surinaamse katoenen armband), anijsraki (een drank) en een tobhut (vanwaaruit de valkenvanger aan de lijnen tobt = trekt).

5. Bij de specialisten werd Christiane Adams uit Kessel-Lo (B) eerste met 11 fouten (op 70), Edward Vanhove uit Maaseik (B) werd tweede met 12 fouten en Huib Boogert uit Goes werd derde met 14 fouten.