donderdag 16 juni 2016

0929 Dictee donderdag 16 juni 2016 (1): dictee Finale Haags Kinderdictee 2016 √

Dictee - dictees 0[929]

Finale Haags Kinderdictee 2016

(geen titel, auteur: Anna Woltz)

1. Ik ben opgegroeid in de magnifieke stad 's-Gravenhage. Het waren boeiende jaren vol metamorfoses. Van een blèrende baby veranderde ik in een bedrijvige kleuter. daarna werd ik een schoolkind dat altijd fantaseerde en ten slotte schreef ik als zeventienjarige mijn eerste kinderboek.

2. Terugdenkend aan Den Haag zie ik niet alleen majestueuze herenhuizen, schitterende parken en galopperende paarden op het strand. Nee, als ik mijmer over de stad van mijn kindertijd zie ik ook de middeleeuwse sprookjesbossen waar je zo in verdwaalt. Ik zie een Engels landhuis met een ommuurde tuin waar je kunt touwtjespringen en een vallei vol bloeiende kersenbomen.

3. Hoe is dat mogelijk? Is de hofstad in enkele decennia zo veranderd? Nee, het antwoord is minder gecompliceerd. Als basisschoolleerling was ik voortdurend aan het lezen. En dit gebeurt er dus als je boeken verslindt: scènes uit verhalen worden toegevoegd aan je reële herinneringen. Mijn brein is nu een ratjetoe van waargebeurd en fantasie. Soms weet ik het echt niet meer: achtstegroepers die in de Haagse raad(s)zaal geconcentreerd een dictee maken ... Is dat de realiteit? Of verbeeld ik me dit maar?
 




woensdag 15 juni 2016

0928 Dictee woensdag 15 juni 2016 (1): dictee Column Nu of (n)ooit √

Dictee - dictees [0928]

Nu of (n)ooit 

Naar de PZC schreef ik het volgende ingezonden stuk:

Driedubbele ontkenning

1. In de PZC van zaterdag 4 juni laten PZC-redacteuren (katern Zeeland, voorpagina) over de controverse tussen provincie Zeeland en gemeente Sluis inzake de asielzoekerskwestie wethouder Ploegaert zeggen 'niet te bestrijden dat de locatie nooit door het COA is genoemd'. Zo'n driedubbele ontkenning (niet, bestrijden = ontkennen en nooit) is natuurlijk verhullend taalgebruik (de lezer zoekt het maar uit), maar in dit geval ook echt fout: 'nooit' had hier 'ooit' moeten zijn: ... wilde niet ontkennen dat de locatie ooit door het COA is genoemd. En nog duidelijker zou een zin zijn helemaal zonder ontkenningen: de wethouder wilde wel bevestigen dat de locatie ooit door het COA is genoemd.

(w.g.) Rein Leentfaar

2. Slechts na navraag werd mij gemeld, dat dit stuk niet geplaatst zou worden, omdat "De rubriek Ingezonden brieven alleen bedoeld is voor reacties op berichtgeving in de PZC en niet om journalisten te wijzen op taalfouten."

3. Ik denk dat ze het bij de PZC niet helemaal begrepen hebben. Het gaat hier niet om een gewone spellings- of grammaticale fout (daarmee zou ik dagelijks in de PZC, maar uiteraard ook in andere kranten, kolommen kunnen vullen, tegenwoordig ook zelfs over d's en t's; ik zit nog te wachten op een krant die mij in de weekendbijlage een column aanbiedt om de 'fouten van de week' door te nemen: dat zal er wel niet van komen, men is daar heel terughoudend mee), maar om een wezenlijke fout die de inhoud betreft.

4. Men laat de wethouder nu zeggen: "ik heb nooit contact gehad met het COA ...", terwijl hij ongetwijfeld gezegd zal hebben: "Ik heb ooit wel contact met het COA gehad ...".

5. De info is dus apert onjuist, niet ooit, zelfs nooit door de PZC gecorrigeerd. En ik kreeg de kans daarop dus ook niet ...

6. Raar, dat de gemeenteraad daar niet bovenop gesprongen is? Welnee, kun je een modaal raadslid kwalijk nemen dat hij dat gehannes met 3 x 'niet' op de juiste manier leest? Nee, en dat houdt geen diskwalificatie van dat lezer-raadslid in. Van een krantenredactie of -redacteur mag je echter toch wel beter verwachten?

7. Moest ik ff [chattaal: effen, even, eventjes] kwijt ...

8. Ik wil overigens nog wel bekennen dat ik na de zin voor de eerste maal te hebben gelezen, uren heb lopen piekeren over wat er nu echt bedoeld werd: arme lezer dus!
 




 

vrijdag 10 juni 2016

0927 Dictee vrijdag 10 juni 2016 (1): dictee Tiende Lingewaards Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0927]

Tiende Lingewaards Dictee 2016

Kunststukje (auteur: Jan Werkman)

1. "Kunst is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie", aldus een uitspraak van de fameuze dichter Kloos. Is hiermee het begrip kunst geëxpliciteerd of zouden we tekortschieten als we niet verder zouden inzoomen op de esthetiek van de beeldhouw- en schilderkunst, op de toonkunst en op de vele facetten van de bellettrie en de poëzie?

2. Een welles-nietesspel is niet ondenkbaar, maar in het algemeen bestaat er een hoge mate van unanimiteit over wat figuratieve en wat abstracte schilderkunst is. Of je het mooi vindt of niet, idyllische landschapstaferelen met majestueuze oer-Hollandse luchten, velden met orchideeën en rododendrons, maar ook stillevens met hazen en fazanten naast peper-en-zoutstellen geven de realiteit weer. Een pointillist als Seurat [Georges Pierre Seurat (Parijs, 2 december 1859 – aldaar, 29 maart 1891) was een Frans kunstschilder en tekenaar] deed dat op zijn manier, het latere werk van Mondriaan daarentegen is louter geometrisch en non-figuratief van aard.

3. Het is fascinerend om te ontdekken hoe de verschillende kunststijlen, bezien in historisch perspectief, invloed op elkaar uitoefenen: de laatmiddeleeuwse renaissance, de rococo als reactie op de classicistische barok, het impressionisme en het abstract expressionisme. Of het nu om aquarellen gaat, schilderingen met olie- of acrylverf dan wel gouaches, je raakt steeds weer gebiologeerd door de verscheidenheid aan kleurfacetten.

4. De toonkunst, klassiek of modern, brengt menigeen in vervoering, soms zelfs in extase. Wie raakt niet geëmotioneerd bij het horen van het gevoelige larghetto uit het vioolconcert van Beethoven of de verstilde klanken uit het adagio van Albinoni [Tomaso Giovanni Albinoni (Venetië, 8 juni 1671 - aldaar, 17 januari 1751) was een Venetiaans barokcomponist en violist]? Vaak geldt: naargelang je een compositie meer beluistert, stijgt de appreciatie.

5. Laten we ten slotte even switchen naar een heel specifieke connotatie van het begrip kunst, namelijk in de betekenis van onecht, artificieel. Hoe knap ook gemaakt, de collectie van een wassenbeeldenmuseum is eerder onder amusement te scharen dan dat het dient ter verfraaiing en een lichaamsprothese mag dan een waar kunststukje zijn, de maker ervan zal zich niet gauw de definitie van Kloos toe-eigenen!

 
 



donderdag 9 juni 2016

0926 Dictee donderdag 9 juni 2016 (1): dictee Oefendicteetje juni 2016 √

Dictee - dictees [0926]

Oefendicteetje juni 2016

De zomer van 2016

1. Vijf maanden na de louwmaand, in de wiedemaand dus, vond het Roland Garrostennistoernooi (het Wimbledontornooi moet nog komen) plaats.

2. De Serf Novak Djokovic (een serviele Servische service(kanon)-Serviër) versloeg in de grand-prixfinale op die grootslemmanifestatie (grandslammanifestatie) betrekkelijk demotisch en doodeenvoudig – simple comme bonjour – Groot-Brittanniës (Britannia's) Andy Murray.

3. We zagen subtiele acejes, geraffineerd serve-volleyspel (ook: service-volleyspel), eblouissante niet-diepdoordachte lobballetjes, game-, set- en matchpunten (ook: -points) en ATP- of WTA-afgevaardigden, crossballen, deuces, breakpoints (ook: breekpunten), passing shots, double bagels (doublebagelpartijen), een dubbelgeslagen backhand (ook: dubbel- of tweehandige backhand – naast de eenhandig geslagen dito), mixeddoublepartijen (gemengddubbelpartijen) en slices die in de tiebreak in de tramrails eindigden.

4. Degene die de bal uit serveert, kan de partij daarmee niet uitserveren, er wel door gebreakt of gebroken worden. Kent u overigens de volgende tennistermen: kickservice(s), lawntennis, minibreak, qualifier, racket, racketlon, het single, smash, in straight sets winnen, umpire(s), volleyen, een tennisdivo en een tennispro?

 

 
 


woensdag 8 juni 2016

0925 Dictee woensdag 8 juni 2016 (1): dictee Groots Dordrechts (4e) Dictee √

Dictee - dictees [0925]

Vierde Groots Dordrechts Dictee 2016

Een hachelijke inhechtenisneming (lokaal dictee, auteur: Caty Groen)

1. In een nanoseconde, althans zo leek het, kreeg inspecteur Rick Benson [net als vorig jaar] een welgemikte watjekouw van Alex, een robuuste Costa Ricaan.

2. De sympathieke rechercheur stortte ter aarde en lag een wijle bewusteloos in de Grote Appelsteiger, een vuile steeg [in Dordrecht] tegenover restaurant Het Gerecht [in Dordrecht, eigennaam].

3. Even daarvoor was het groepje delinquenten ervandoor gegaan na een ripdeal.

4. In zijn vlucht verloor Alex een deel van de buit die bestond uit ketamine, lsd, xtc-pillen (ook: ecstasypillen) en een stuk of wat jointjes.

5. De poet rolde vrijelijk over de Voorstraat-Noord.

6. Rick zette de achtervolging in en vatte de hekkensluiter van de boevenbende in de kraag.

7. Koleirig draaide Alex zich om, gaf Rick een stomp in zijn porem en stak met een soort mesje.

8. Rick kukelde over een trottoirtje het slop in.

9. Onze Costa Ricaanse kornuit, die in San José [gezien de context: niet San Jose, stad in California, VS, en wel San José, de hoofdstad van Costa Rica: Panama is de zuiderbuur van Costa Rica!!!] van zijn zuiderburen wekelijks de Panama Papers in zijn brievenbus ontvangt, kwam eveneens niet ongeschonden uit de strijd.

10. Halverwege de winkel-wandelstraat ter hoogte van de manufacturenwinkel, het kan ook die leuke bric-à-bracwinkel zijn geweest, viel ook de pugilist neer.

11. Hij bleek een lastige bajesklant.

12. Zo eiste hij op hoge toon een diner met Vietnamese loempiaatjes met chili con carne en fulmineerde hij ongeremd tegen de hulpofficier van justitie.

13. Als hij niet schold, zong hij luidkeels als rechtgeaarde Ajacied het lijflied van de F-siders: "Aan de rand van Mokum".

14. Rick zag zijn antagonist terug bij diens voorgeleiding aan de officier van justitie.

15. Treffend waren hun overeenkomsten na het duel om het stanleymesje: allebei een gekneusd strottenhoofd en een flinke jaap boven de wenkbrauw.

16. Bij elk van de twee zou dat nog een imponerend litteken worden.
 


dinsdag 7 juni 2016

0924 Dictee dinsdag 7 juni 2016 (1): dictee Groot Roois Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0924]

Groot Roois Dictee 2016 [volgens norm: GB, VD] 

[Sint-Oedenrode]

Bakkeleien in Indië, 1947-1949 (auteur: Mia van Boxtel)

1. Na de malaise van de vermaledijde oorlogsjaren hoopten alle Nederlanders, van wie velen moesten recupereren van zowel extrinsieke kwetsuren als psychische trauma's, op een tijd(s)spanne [GB ook ss, VD niet!] van respijt voor de reconstructie van geteisterde geboortegrond.

2. Ongelukkigerwijs hadden de autoriteiten in Den Haag alsook de
gouverneur-generaal van Nederlands-Indië faliekant andere ambities, getriggerd door de aspiraties van de Indiërs, die na eeuwenlange koloniale oppressie en een kortstondige, destructieve occupatie door wreedaardige Japanners, ten langen leste hun soevereiniteit claimden.


3. Ten faveure van de instandhouding van de status quo werden jongemannen in groten getale dwingend geïnviteerd hun militaire dienstplicht in Neerlands [geen ^ - VD] overzeese gebiedsdeel te vervullen; honderd Rooienaren, timide boerenzonen en door de wol geverfde aristocraten, rouwdouwers [GB ook: rauwdouwers] en
haantjes-de-voorste, bangebroeken en hautaine lefgozertjes, trokken samen Indiëwaarts.


4. Velen van hen waren ternauwernood van huis geweest, slechts enkelen hadden ooit de zee aanschouwd toen zij aanmonsterden op troepentransportschepen als de TSS [eigenlijk 'het'; alles goed gerekend; turbinestoomschip] Zuiderkruis en de ms [motorschip, eigenlijk 'het', daarom ook MS – als eigennaam – goed gerekend] Weltevreden; in de Golf van Biskaje hingen de niet-geroutineerde [GB, VD] landrotten onvermijdelijk massaal over de reling en dat was nog maar de prelude tot een enerverend zeeavontuur.

5. Eenmaal gearriveerd op de kusten van Multatuli's smaragden gordel [VD: gordel van smaragd], in havens met exotische namen als Tandjong Priok [telde niet mee] en Soerabaja [sub lemma in VD, ook Surabaya, beide bij NTU, goed gerekend], vergaapten onze jongens zich, onder een verzengende zon in een wolkeloze [GB, VD] hemel en bij zeer on-Hollandse temperaturen, aan een wriemelende, krioelende massa van mensen, betjaks en fietsen.

6. De op het platteland gestationeerden observeerden hoe Indische boeren rijst verbouwden op geïnundeerde sawa's, de ploeterende karbouwen zo verschillend van de belse [VD, informeel: Belgische] knollen in hun eigen contreien; ze spotten bergen, extensieve desa's, roezemoezige kampongs met het bouquet van specerijen, zo anders dan de plattebuiskachel, het jaegerondergoed en de grauw geklede mensen thuis.

7. Als representanten van de koloniale tirannie kreeg het krijgsvolk ervan langs [GB, VD: ervanlangs] van zijn Indische opponenten, wier (!) belangrijkste pluspunt was dat zij beseften waar ze voor [waarvoor ze] twistten, terwijl de arme belanda's [dit is Maleis! Nederlands: blanda = witte man, Hollander] zich afbeulden zonder enige notie van de historische, geopolitieke of folkloristische karakteristieken van hun antagonisten.

8. Na de repatriëring volgden (!) de duizend-en-een verhalen die niet verteld werden, de posttraumatische stressstoornissen waarover geen psychiater zich ontfermde – het was immers niet hun pakkie-an – en het enige wat [VD: lemma enig, 2: het enige dat helpt ... Volgens VD is 'wat' spreektaal. Andere opvattingen mogelijk!] de rijksoverheid [GB, VD kent ook - de specifieke - Rijksoverheid] aan appreciatie toonde was een demobilisatie-insigne, terwijl de toewijding aan volk en vaderland van de Indiëgangers in alle talen werd doodgezwegen. Niet senang!

 
 




zondag 29 mei 2016

0923 Dictee zondag 29 mei 2016 (5): dictee Oplossing Oefendictee Breskens √

Dictee - dictees [0923]

Oplossing Oefendictee Breskens

De opgaven stonden in blog [0915]
Voor diegenen die dit voor de eerste keer zien, zet ik de oplossing niet tussen de opgaven, maar helemaal onderaan!

1. In en rond het dorp bouwden de Duitsers vele forten en bunkers om de ..... te versterken.
a) Atlantikwal
b) Atlantikwall
c) Atlantik Wall

2. Toen de dijk in de jaren 1970 op ..... werd gebracht kwam de vuurtoren aan de zeezijde van de dijk te staan.
a) deltahoogte
b) Deltahoogte
c) Delta-hoogte

3. De ..... brengen je in circa 23 minuten van Breskens naar Vlissingen.
a) ferries
b) ferrys
c) ferry's

4. Kunstenares Carla Pols werd geboren in Rotterdam, op het ..... Resoluto, een groot vracht­schip voor de .....
a) rijnschip; rijnvaart
b) rijnschip; Rijnvaart
c) Rijnschip; Rijnvaart

5. Bij de haven vermaken de kinderen zich prima op en rond het gigantische .....
a) sardieneblik
b) sardineblik
c) sardinenblik

6. Het design van de ..... van Westerschelde Ferry BV slaagt er wel goed in om zeeziekte bij de opvarenden te voorkomen.
a) swaths
b) SWATHs
c) SWATH's

7. Het museum beschikt in de ..... over een grote collectie vogels, schelpen en koralen.
a) Tijs Verschoorzaal
b) Tijs Verschoor zaal
c) Tijs-Verschoorzaal

8. Wekelijks organiseert Rederij de Festijn ....., familiefeesten en bedrijfsuitjes.
a) vrijgezellefeesten
b) vrijgezellenfeesten
c) vrijgezelligefeesten

9. Breskens, door locals Bresjes genoemd, is een plaats in de gemeente Sluis in .....
a) Zeeuwsch Vlaanderen
b) Zeeuws Vlaanderen
c) Zeeuws-Vlaanderen
 

10. De bot komt voor in .....
a) zout, brak en zoet water
b) zout -, brak - en zoet water
c) zout-, brak- en zoetwater

Oplossingen:
1 = b Atlantikwall, aardrijkskundige eigennaam. 

2 = a Wel Deltawerken, maar deltahoogte is een 'gewoon' woord. 

3 = c ferry's net als baby's (in het Nederlands!) 

4 = b rijnaak en rijnschip zijn soortnaam geworden, kleine letter, de Rijnvaart is de vaart op de Rijn. 

5 = b sardine, meervoud sardines, sardien, meervoud sardienen. Daarom is in principe zowel sardineblikje als sardienenblikje goed. In de wdb. staat alleen de eerste vorm. 

6 = a Tussen Vlissingen en Breskens varen volgens de wdb. meerdere swaths. 

7 = a De man heette Tijs. Het (!) Jeroen Pauwkapsel kan door de woordenboeken gelexicaliseerd worden tot een (!) jeroenpauwkapsel (soortnaam), Maar Tijs Verschoor is een unieke persoon: daarom Tijs Verschoorzaal (in het museum). 

8 = b Het meervoud van vrijgezel is vrijgezellen, daarom vrijgezellenfeesten. 

9 = c Zeeuws-Vlaanderen komt sub lemma in VD voor. GB waagt zich niet aan die omstreden (er zijn nog een paar diehards die het met sch schrijven ...) aardrijkskundige namen! 

10 = a GB heeft wel zoetwater [mag ook los!], VD zoet water [wel: zoetwatervis!]. Omdat brak water en zout water zeker los moeten, is a de beste en juiste keuze.