3801 Dictee zondag 23-11-2025 (1) – dictee Groot Radio Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3801]

Groot Radio Dictee 2025

Het dorp (auteur: Wim Daniëls)

1. Deurne, de huidige dicteelocatie, is een van de uitvalsbases voor een dagje Groote Peel [eigennaam], een fascinerend nationaal park, waarvan de naam gespeld wordt – ik neem u niet in het ootje – met twee o’s in een open lettergreep, wat overigens meer voorkomt bij toponiemen, bijvoorbeeld bij Hoogeveen.

2. Het is ook Deurne, dacht ik – maar houdt u mij ten goede als ik de plank missla – waar in een snackfabriek de frikadel evolueerde tot frikandel.

3. Het Zuidoost-Noord-Brabantse dorp glorieert evenwel vooral als de plaats waarnaar een goudomrande evergreen van Wim Sonneveld is gemodelleerd, die als singletje [VD ook: singeltje, 45 toerenplaat] is grijsgedraaid op talloze pick-ups.

4. De tekst ervan gaat over een ansichtkaart die leidt tot mijmeringen over het dorpse jarenvijftigleven met karren ratelend op de keien, boerenkinderen en touwtjespringen tegenover de zestiger jaren met meisjes in minirok, jongens met beatlehaar en dressoirs met plastic rozen.

5. Sonnevelds partner Friso schreef de weemoedige tekst, die in het geheugen gegrift staat van babyboomers en zelfs millennials, terwijl veel gen Z’ers, toch nog niet behept met nostalgische gevoelens, het refrein vlotjes kunnen meeneuriën.

6. Friso was een zoon van de excentrieke, soms controversiële Deurnese huisarts Hendrik Wiegersma, ook expressionistisch kunstschilder, die daarenboven bekendstond als breischeicollectioneur [breischei = breihoutje], omdat hij breinaaldkokers verzamelde.

7. Het was, een privéontboezeming tot slot, dicht bij het tuinpaadje van Friso’s vader, waar ik decennia terug – terwijl ik de hoge bomen zag staan – verkering kreeg met een ravissant meisje uit een nabijgelegen dorp, een liaison waarvan ik meteen vermoedde dat die nooit voorbij zou gaan.

3800 Dictee vrijdag 21-11-2025 (2) – dictee Groot Larens Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3800]

Groot Larens Dictee 2025

[geen titel, auteur: Frits Spits]

Commentaar in blauw.

Wat een ramp, wat een narigheid, wat een ellende! Was ik maar naar Zutphen gegaan, net zoals de meeste van mijn conculega's. De winnaars zouden 5 en 6 fouten hebben [maar dat is zeer dubieus, zie het vervolg]. Mij, Rein, werden 9 fouten aangemeten. Op zich al onbegrijpelijk, want op mijn blaadjes stond 5 maal een rood kruis en eenmaal een rood vraagteken. Dat zouden dus maximaal 6 fouten kunnen zijn [zie A, B, C, D, E en F – ook: X – in rood in de tekst]. Maar wat veel erger is: 5 van die 6 gevallen waren geen fout: de jury zat ernaast – zie de toelichting op die zes gevallen. Alleen B was een echte fout, die mij als niet-kenner van het Larense gebeuren, moeilijk te verwijten valt [zie aldaar]. Kijk, een foutje mag, maar 5 bloopers van fouten in een dictee is toch wel het toppunt. Ik had dus maar 1 fout. En de jury heeft alles braaf met die 5 aperte fouten na zitten kijken. Eigenlijk zinloos, want de echte score zou voor iedereen dus zomaar 5 hoger of lager kunnen uitvallen. Wie van 2 deelnemers, waarvan de vastgestelde scores minder dan 10 schelen het beste is, is op voorhand echt niet te zeggen. En de neerlandica, die het dictee heeft gecontroleerd, heeft dus echt niet in de geëigende onlinewoordenboeken gekeken, volgens mij is ze op haar intuïtie afgegaan. En intuïtie is natuurlijk niet een goed middel om een dicteetekst te controleren, die onlinewoordenboeken zijn dat wel! Maar goed, genoeg daarover!

1. Ons enigszins avant-gardistische dorp Laren telt zo’n vijfendertig beelden die met elkaar vertellen over de geschiedenis van deze Noord-Hollandse provincieplaats die in vroeger tijden een brink- of esdorp was.

2. Inmiddels is onze gemeente getransformeerd in een chic woongebied voor de nouveau riche [A – grammaticaal lijkt het meervoud nouveaux riches [GB/VD] beter: dat kan dus zeker niet fout gerekend worden – de correctie leek aan te duiden dat nouveau riche aan elkaar zou moeten of een streepje krijgt – dat is niet juist], waarin de negotiërende middenstand het moeilijk heeft om zich te kunnen handhaven, wat blijkt uit de gapende gaten in de Nieuweweg [B – Rein wist niet dat dit een eigennaam-straatnaam was een schreef: nieuwe weg] die het winkelhart enigszins doet versjteren.

3. In vroeger dagen waren daar relaxte winkels waar je terechtkon [X – volgens mij stond er op het correctievel ten onrechte ‘terecht kon’ maar aaneen bij mij niet fout gerekend (scheidbaar ww. terechtkunnen – ik kon/kan terecht, maar: … dat ik terechtkon/kan) voor een goede entrecote [C – beslist niet met ô zoals volgens de jury – zie VD/GB], een gepaneerde kotelet [NL, vgl. côtelette suisse FR] of een salade waarin radijsjes, uitjes maar ook haricots verts en schorseneren waren verwerkt, of er was een schoenwinkel die modieuze pumps en bikerboots [D volgens de jury los! – op zich niet in de wdb. – daarom hebben we het op de dicteeavond zelf nog even aan Google en ChatGPT gevraagd, los of vast; antwoord: mag allebei, voorkeur voor vast; overigens staan biker en boot als znw. in VD en daarom moet die ‘Nederlandse’ samenstelling aaneen] te koop aanbood.

4. Er is veel weg, maar gelukkig hebben we de beelden nog die vertellen van vervlogen tijden, waarbij ik vooral het Weefgetouw met wever [cursief, eigennaam beeld, ook goed: ‘Weefgetouw met wever’] dat naast de hervormde kerk [E jury H K; de naam van de instelling was Nederlandse Hervormde Kerk – thans: PKN, die had volgens VD een hervormd(e) predikant, een hervormde kerk en een hervormde gemeente – overigens is ‘hervormd’ een verkorting van Nederlands-hervormd, dus een Nederlands-hervormde kerk – met kleine k – zou ook kunnen] staat onder de aandacht wil brengen, omdat het zo’n met liefde gemaakte en ingenieus geconstrueerde weergave biedt van een wereld die alleen nog maar in ons onderbewustzijn aanwezig is.

5. En heeft u weleens even halt gehouden [F volgens de jury aaneen, maar volgens GB en VD ‘halt houden’ en dus ‘halt gehouden’] voor wat de gelauwerde kunstenaar Eduard Jacobs [Rein: c goed gegokt] heeft gecreëerd, dat is gemaakt van hardsteen en deels in brons is gegoten, en dat de herinnering levend moet houden aan Anton Mauve, de verafgode schilder die deel uitmaakte van een exquis kunstenaarscollectief dat ons dorp voordat het veranderde, tot een verzamelplaats maakte van excentrieke individuen en meesters van creativiteit.

6. Als u dat kunstwerk dat op de Brink [straatnaam: Brink] staat en de Mauvepomp heel aandachtig bekijkt, zult u ontdekken dat er de reliëfs in zijn geëtst van een authentieke Larense schaapherder en schaapherderin wat maar weer eens bewijst dat wat werkelijk betekenis heeft voor een samenleving, altijd rijp is voor een renaissance.

 

3799 Dictee vrijdag 21-11-2025 (1) – dictee Groot Vlaardings Kinderdictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3799]

Groot Vlaardings Kinderdictee 2025

1. Tijdens de Kinderboekenweek zijn er op mijn school tweeduizend tweeëntwintig boeken gelezen. Alle kinderen zijn als de wiedeweerga naar de bibliotheek geracet.

2. Terwijl de juf haar espresso dronk, schreven wij een dictee op onze blocnote. De woorden waren zo lastig dat ik de directeur heb ge-e-maild.

3. Doe mij maar een dictee in jip-en-janneketaal, zodat ik tussendoor nog wat kan fröbelen en een debacle kan voorkomen.

4. Het liefst maak ik tekeningen van bloemen op witte A4’tjes. Narcissen en orchideeën zijn mijn favoriet.

5. ’s Avonds kruip ik in de oude fauteuil met een heerlijk boek. Wegdromen bij een idyllisch verhaal of een spannende thriller.

 

 

 

3798 Dictee dinsdag 18-11-2025 (1) – dictee Groot Oegstgeester Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3798]

Groot Oegstgeester Dictee 2025

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Homo faber

1. Daar zit u dan, ten langen leste. De pennenpunt gescherpt, de werking gedubbelcheckt. Vergeef me, u bent allang gefossiliseerd.

2. Laten we eerlijk zijn, de AI-revolutie heeft de dicteetijgers naar het pleistoceen verwezen. Wie kan überhaupt nog spellen? En waarom zou je het leren? Wij hebben immers artificiële intelligentie. 

3. Tja, AI, je bent ervoor of er mordicus tegen. Houdt u het bij de spellingchecker voor whatsappjes, een sporadisch dm’etje, of doomscrolt/doemscrolt u zich door de dag als sneue iPhoneverslaafde    boomer met een gehackt
Facebookaccount/facebookaccount en vergevorderde brainrot? Bent u het nog wel zelf, of bent u een avatar van een chatbot, die allang is voorbijgegaan?

4. Als alles artificieel is, wat is dan in godsnaam nog van waarde? Alles van waarde is weerloos, dichtte Lucebert. Van alles is weer waardeloos, plagieer ik deze grote Vijftiger een tikje gratuit.

5. Maar er is hoop. De contrarevolutie is ingezet en verdikkeme nog aan toe, door de generatie Z
nota bene! Die consumeert geen
kant-en-klaarmaaltijden maar kokkerelt weer zelf. Die leest papieren non-fictieboeken en draait platen. Hifiapparatuur, lp-hoezen/elpeehoezen en
pick-upnaalden zijn niet langer het domein van kapotgeblowde vinylfetisjisten en andere wandelende clichés uit de jaren zeventig/jaren 70.

6. Maar met de hand schrijven, is dat nochtans een verloren metier? Wie is nog bekend met de capillaire werking van de ganzenveer?

7. Onlangs volgde ik een kosteloze demonstratie perkament maken/perkamentmaken op een Twentse wellnessboerderij, waarbij een aimabele     tukker een negende-eeuws ambacht uit benedictijner- en cisterciënzerkloosters     minutieus uitoefende.
De donkere middeleeuwen herleefden.

8. Met een lunellum, ook wel halvemaanmes genoemd, schraapte hij de poriën van de huid van een doodgeboren kalf, die hij daarna met kalk en puimsteen bewerkte. Je moet van goeden huize komen voor zoiets. Ik ben te veel een flierefluiter en te weinig een langeafstandsloper. Toch heb ik
ervan genoten, het na-apen van dat monnikenwerk.

9. Passé of niet, wij zijn de homo faber, de makende mens, en straks als wij onze sisyfusarbeid volledig geoutsourcet hebben aan chatbots en big tech, kunnen wij ons te allen tijde onledig houden met onze archaïsche     hobby’s: sousafoon spelen, grammofoonplaten draaien, macrameeën, of dictees kalligraferen met Oost-Indische inkt. Ik wens u daar veel genoegen mee!

3797 Dictee vrijdag 14-11-2025 (1) – dictee Alfabetisch door het vernieuwde online-GB √ x

Dictee – dictees [3797]

Alfabetisch door het vernieuwde online-GB

Heel globaal ben ik even die lijst doorgefietst; zeker niet elk woord, laat staan elke letter langer dan een oogopslag bekeken …

Met * krijg je in principe alle items van dat GB. Maar door capaciteitsproblemen stopt die opsomming na 5000 pagina’s met ‘conjugaties’, na te zijn begonnen op pagina 1 met ‘007’. Hoeveel pagina’s zijn er eigenlijk met cijfers (CC), dus voor a en A? Nou, vanaf die 007 gewoon even doorklikken op de knop ‘Volgende’. De a/A verschijnt op pagina 115. Er zijn dus 115 pagina’s, waarop alles met een cijfer begint …

Zoeken met A* geeft alle woorden die met een A beginnen. Hieronder de complete lijst met erachter het aantal pagina’s:

CC    0115
A*    1709
B*    2478
C*    1033
D*    1497
E*    0736
F*    0654
G*    1745
H*    1231
I*    0817
J*    0222
K*    1735
L*    1081
M*    1429
N*    0646
O*    1942
P*    1759
Q*    0033
R*    1269
S*    2961
T*    1522
U*    0411
V*    2213
W*    1411
X*    0008
Y*    0015
Z*    0784

Totaal, opgeteld: 31.456
Om met * alles te tonen, zou een 7 tot 8 keer grotere capaciteit dan nu (5.000) nodig zijn!

Op een pagina staan 20 woorden, dat zouden er ruim 600.000 zijn. GB geeft zelf 845.573. Dat verschil kan ik niet verklaren ...

Nog een opmerking/waarschuwing:
Als je steeds op ‘Volgende’ drukt en eens een pagina terug wilt, en op ‘Vorige’ drukt, is de kans aanwezig dat je per ongeluk op 1 of op de laatste pagina klikt. In dat geval moet je weer eindeloos klikken om op de plaats te komen, waar je gebleven was. Om die hoeveelheid werk aanzienlijk te verkleinen, kun je i.p.v. C* ook kiezen voor CA*, CB*, CC*, etc.

Toegift

Dit zijn de aantallen woordvormen, die ik als gebruiker bij het alfabetisch doornemen van het vernieuwde online-GB constateerde [CC betreft de pagina's die met een cijfer beginnen (vooraan de lijst)]:

 

 

Totalen:

 

Op de site geeft GB:

Trefwoorden: 233.258, woordvormen 845.573

(verschil hiervan: 612.315)

Dat is me dus allemaal niet duidelijk: opheldering gevraagd aan GB ...

GB weet het ook even niet ...

Begin van een oplossing/antwoord: Bij mijn telling telt ABU maar voor één: je krijgt echter 2 betekenissen: Algemene Bond Uitzendverenigingen en l'Association des Bibliophiles Universels. Het aantal 'verschijningen' is dus hoger dan mijn totaaltelling (628.822). Blijft de vraag: wat is bij GB de definitie van een 'woordvorm' resp. een 'treffer'? De term 'woordverschijningen' zou wellicht beter zijn: dan kan je die 'ABU' wel voor 2 tellen ...

 

 

 

 

3796 Dictee woensdag 12-11-2025 (1) – dictee Groot Dordts Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3796]

Groot Dordts Dictee 2025

Hoe warm het was en hoe ver [auteur: Wim Zeeders]

1. Bovenstaand citaat speelde mij door het hoofd toen eind juni jongstleden enkele meteorologische records werden verbroken en de transpiratiedruppels ongetwijfeld langs mijn atletisch figuur gegutst zouden zijn als ik niet een jaar eerder airconditioning had aangeschaft.

2. Heden ten dage wordt bovenstaande titel van dit Groot Dordts Dictee nogal eens gebruikt door of voor iemand die een bepaalde activiteit maar moeizaam volhoudt.

3. De woorden zijn ontleend aan de titel van een subhoofdstuk in een bekend boek dat – zowel door neerlandici als door anderen – beschouwd wordt als een klassieker in de Nederlandse literatuur [GB ook tt, niet in dictee - 2025 GB: samenstellingen altijd één t!].

4. Het betreft in feite een bundel essays, voor een groot deel gedurende zijn theologische opleiding geschreven door Nicolaas Beets, die zijn literaire werken, zowel prozaïsche als poëtische, publiceerde onder het pseudoniem Hildebrand; meerdere biografen wijdden in de loop der jaren een levensbeschrijving aan hem.

5. Enkele hoofdstukken uit Beets’ meest bekende pennenvrucht behoorden in de zestiger jaren tot de verplichte literatuur die ik in het voortgezet onderwijs heb moeten lezen voor mijn eindexamen Nederlands; overigens voor menige teenager een abominabele opdracht.
 
6. Het boek is bekend geworden vanwege zijn scherpe sociale satire en de wijze waarop de auteur met een zekere precisie de archetypische representanten van de gegoede Nederlandse burgerij met zijn dagelijkse gewoonten, pretenties, hypocrisie en komische gebreken en clichés vanuit gedetailleerde observaties wist te beschrijven.

7. Beets kon bijvoorbeeld in ellenlange zinnen uitweiden over zijn oom, bij wie hij zo-even tijdelijk zijn intrek genomen had en die als dagelijks procedé bij het voorbijkomen van de “wagen van tweeën”, waarmee hij de diligence of postkoets bedoelde, zijn zeer gewaardeerde bittertje nam; een spoortracé was er toen nog niet.

8. De verhalen spelen zich af in de
negentiende-eeuwse samenleving, waarin enige vorm van aristocratie geen uitzondering was; wat soms kon leiden tot geagiteerde reacties op een air van onaantastbaarheid bij bepaalde eigengereide figuren, die niet snel geëmotioneerd raakten.

9. Voor wie een indruk wil krijgen van de omstandigheden in deze glas-in-loodperiode van bijna twee eeuwen geleden en de wijze waarop deze door Beets is gedocumenteerd, zal het bedoelde boek, dat de titel Camera Obscura draagt, een geestverrijkende aanschaf zijn, zeker als je je als lezer één [hooguit nadruktekens, ‘een’ is beter: je kunt hier geen ‘uhn’ lezen] gaat voelen met de auteur.

3795 Dictee zaterdag 08-11-2025 (1) – dictee Groot Dictee van Eemnes 2025 √ x

Op 10-11-2025 is online-GB (zeer) geüpdatet! 

Groot Dictee van Eemnes 2025

Bij de prijsuitreiking werd zonder de namen te noemen, meegedeeld dat de 4 dicteetijgers die – zoals bekend – buiten mededinging meededen, 6, 10, 11 en 11 fouten hadden en dat dit in vergelijking met de Eemnessenaren relatief eigenlijk niet eens zo goed was. De blaadjes werden terzijde gelegd en men ging over tot de ‘echte’ prijsuitreiking. Pas na afloop werden we gewaar dat die 6 op Rein sloeg, de 10 op Jan Riefel (perfect!) en de beide elven op Bert en Jeroen. Die aantallen waren trouwens nog geflatteerd, want er zaten 2 aperte fouten in het dictee [zie aldaar met de rode X en Y], die de tijgers uiteraard goed schreven, maar als fout kregen aangerekend. Het leek erop dat we nauwelijks gewenst waren. Daarom verzuchtte Bert: “Heeft het eigenlijk nog wel zin om hier volgend jaar weer naartoe te gaan?” Maar alla, vooruit met de geit … Fouten van Rein: I t/m IV in het rood.

Het voorlezen en de geluidsapparatuur waren heel matig!

Geopolitiek en woke (auteur: Gerard Wortel)

1. Zij die ooit bevroedden dat zowel de indigoblauwe jeans alsook de kleurrijke lhbtiq-gemeenschap op zekere dag de inzet zouden kunnen worden van de geopolitieke escapadetjes van een van de machtigste presidentiële charlatans van de [in letters] eenentwintigste eeuw, hebben met hun eigengereide profetieën anno [in letters] tweeduizend vijfentwintig de toenmalige gallische sceptici alleszins verbouwereerd.

2. Heden ten dage fragmenteert de internationale orde in toenemende mate en zegeviert het nationalisme hand over hand, waarbij de doorgaans geadoreerde populist met zijn zelotische betoogtrant de kiezer irreële stembusbeloften voorhoudt, terwijl het de autocraat in spe louter te doen is om het expanderen van zijn fel geambieerde [volgens lemma ‘fel’ in VD kan dat ook wel aaneen] macht, zodat de kiezer per saldo zwaar vernacheld achterblijft.

3.Een sta-in-de-weg van de populist is alles wat woke heet [I had ik, maar de conculega’s suggereerden ‘heeft’] oftewel links geëngageerd [II aaneen, maar naar analogie van linksgeoriënteerd zou dat best ook aaneen kunnen], progressief en activistisch; de GroenLinkser wordt denigrerend als weirdo beschouwd, de D66’er wordt als betweter gezien en de sociaaldemocraat wordt – sinds de fusie met GroenLinks – dito als woke geframed.

4. Hierdoor wordt een wij-zij-gevoel gecreëerd en neemt de agitatie in de wereld significant toe, zo immens zelfs dat het minimaal verbaal attaqueren van de huidige Amerikaanse tirannieke leider al rigoureuze geopolitieke consequenties kan hebben.

5. Een [in letters] eenaprilgrap over de atypisch gemodelleerde frisuur [kapsel, III fisuur , dom] van ambetanterik Trump zou zomaar kunnen leiden tot een verhoogde importheffing op genetisch gemodificeerde shampoos en gebleekte haarimplantaten uit de VS; een cartoon van antidemocraat Wilders, uitgedost met een tulband over zijn Mozartachtige [X de jury had
Mozart-achtige - Taaladvies: inderdaad hoofdletter, maar geen streepje] coiffure kan stante pede een importverbod ontketenen op alle in de Oriënt
[het Oosten] gefabriceerde nikabs en djellaba’s.

6. Volgens sommige psychoanalytici [Y de jury had psychoanalitici] bestaat er een causaliteit tussen de excentrieke haardracht van een narcistische astrante leider en zijn perfide hegemonie, waardoor een coupe soleil [IV met streepje, dom] tot ongebreidelde geopolitieke repercussies kan leiden.

7. Welke geopolitieke chimère [hersenschim] teweeggebracht zal worden door een schmierende [op effect spelen] gepiercete potentaat met een rastafaritoupetje doet bij velen al bij voorbaat de haren te berge rijzen.