Dictee – dictees [3179]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee november 2016 (3), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (877)
Oefendictee november 2016 (3)
1. In Nederland bestreed PvdA's defensiewoordvoerder wat de belse Defensiewoordvoerder (lid van de PVDA aldaar) daar gedebiteerd had.
2.
Ondanks zijn myorrhexis (spierscheuring)
kon hij de scriptie over mycorrhiza (zekere
symbiose, ook: zwamwortel) toch
voltooien. Met '*rex*' (een
selectie): anorexia nervosa [ana,
anorexia, boulimia nervosa, boulimie = eetbuienstoornis],
bigorexia [lichaam
niet genoeg gespierd vinden],
brexit [als historische gebeurtenis nu: Brexit]
en grexit [Griekenland
uit EU], citrex (in
wasmiddelen), Doctor Extaticus
(Dionysius de
Kartuizer, Jan van Ruusbroec),
grex venalium (een
kudde huurlingen), imbrex (zekere
bolle dakpan), lurex (zeker
garen), megarexia [postuur
te iel vinden], murexide
(purperzuur),
orthorexie (orthorexia
nervosa = obsessieve drang om gezond te eten),
par excellence [bij
uitstek, uitnemendheid], per
excellentiam [bij
uitnemendheid],
par exemple [bv.,
ook: wel nu nog mooier!],
rex(konijn),
rex apostolicus (Apostolische
Majesteit), rex catholicus (mv.:
reges catholici – titel Spaanse koningen),
rex christianissimus (Zijne
Allerchristelijkste Majesteit – Franse koningen),
rex fidelissimus [Portugese
koningen], stressorexia [anorexia
door stress],
superex-libris [in
boekband ingeperst, supralibros – ex
libris, Latijn], allerextreemst,
Heideggerexegeet [existentiefilosofie],
(Johannes)
Vermeerexpositie en de tyrannosaurus rex [grote
vleesetende sauriër]. Verder
niets met '*rhex*'.
3. Met de groeten uit de balletwereld: choreografie [ontwerpen balletten en dansfiguren], plié [knieën buigen], grand plié [idem tot gehurkte stand], demi-plié (idem: hielen op de grond, streepje: logisch toch?), (grand) battement [been gestrekt omhoog, grand: zo ver mogelijk], cambré [bovenlichaam naar voren, achteren of opzij], developpé [been opgetrokken naar voren, achteren of opzij], entr'acte [pauzenummer], fouetté (verlengde pirouette = draaiing om eigen as), KBvB (Koninklijk Ballet van Vlaanderen), prima ballerina [eerste danseres], relevé [lichaam op de tenen], retiré [voet langs standbeen naar de knie] en rond de jambe [met gestrekte voet cirkelbewegingen over de grond].
4.
Met '*myc*' verder (zoek
de betekenis maar op):
actinomyceten [eencellig,
verwant aan schimmels],
adriamycine [antibioticum
tegen kankercellen],
antimycoticum [antischimmelmiddel],
ascomyceten [zakjeszwammen
= ascomycotina], aureomycine
[oraal
antibioticum], basidiomyceten
[steeltjeszwammen
= basidiomycotina], bleomycine
[antibioticum
tegen kankercellen],
dermatomycose [huidschimmel],
economyclass [goedkoopste
rang in vliegtuig],
economyclasssyndroom [vliegtuigtrombose,
DVT –
diepveneuze
trombose,
toeristenklassensyndroom],
erytromycine [antibioticum
tegen veteranenziekte],
gasteromyceten [buikzwammen],
helmmycena(!)
[plaatjeszwam],
lammycoat [bontjas,
bont aan binnenkant],
macromyceten [paddenstoelen],
melksteelmycena [plaatjeszwam
met wit sap], micromyceten
[schimmels],
mycelium
[zwamvlok,
schimmeldraden],
mycena
[zeker
geslacht plaatjeszwammen],
myceten [vero:
zwammen], mycetisme
[schimmelvergiftiging],
mycetologie (mycologie:
leer, studie van de schimmels en de paddenstoelen),
mycofaag (bnw.,
znw. paddenstoeleneter/end),
mycoplasma
[micro-organismen
zonder celwand], mycose
[schimmelinfectie],
mycotoxine [gele
regen, giftig product van schimmels],
mycotroof [zich
voedend via zwammen – symbiose – mycotrofie],
myxomyceten [slijmzwammen],
onychomycose [schimmelnagel],
pyrenomyceet [kernzwam],
rapamycine [sirolimus,
tegen afstoting van transplantaten],
schijfsteelmycena [kleine,
witsporige plaatjeszwam],
schizomyceten [splijtzwammen],
schorsmycena [plaatjeszwammen
op schors van bomen],
streptomycine [vroeger:
middel tegen tbc], terramycine
[antibioticum
tegen vele infecties, niet: tbc],
vancomycine [tegen
resistente bacteriën] en
viomycine (tegen
tbc).
5. Met '*myk*': a horse, a horse, my kingdom for a horse! (Shakespeare, Richard III), CMYK – Cyan, Magenta, Yellow, Key – zwart, black; vergelijk RGB = rood, geel, blauw en smiksem: boter (NL, Bargoens) – van het Friese 'smyksem' (smeersel).
6.
De domstad Utrecht noemen ze (alleen!)
aldaar Domstad.
Hij peddelde met een dory [open
roeiboot]
vol doreetjes [doré
= bloemige aardappel] voort. "Je
bent een ribbemoos van een vent" [sterke
man, grote vent]. Daarmee wil je
iemands naam niet graag bemosen [bevuilen,
bezoedelen]. Ik heb een tijdlang
gedacht: wat heeft de Eeoever wel, dat de IJ-oever niet heeft (of
omgekeerd)? Ei zo na [bijna,
op een haar na] had ik het
eerdergenoemde 'laci' [eilaas,
helaas] verkeerd geschreven. Welk
verband is er tussen elleboog [gewricht],
ellepijp [dikste
been benedenarm aan de zijde van de pink]
en ellenwaar of ellengoed [werd
per el = 69 cm verkocht]?
Gelovigen, bid tien weesgegroetjes en twintig ave mariaatjes. Die
enkhuizer [bij
touw] liet zich lastig ontwarren.
7. We eten vandaag een entrecoteje. Je moet dat in equatoriaal Afrika situeren. O ja, in Equatoriaal-Guinee dus? Meetkunde, meten maar: octogoon (achthoek), bis- en trisectrice [deellijn], conchoïde (schulplijn), epi- [baan van kleine cirkel die buitenom een grote cirkel rolt] en hypocycloïde [idem: binnen langs], niet-euclidische meetkunde [niet: door 2 punten gaat één rechte (lijn) – maar: geen of meer dan een!], piramide, parallellepipedum [scheef blok], polygoon [veelhoek], cosecans [secans van de complementaire hoek, secans is de reciproque van de cosinus], rico (richtingscoëfficiënt) en stereo(metrie) [= ruimtemeetkunde].
8.
Je weet toch dat XXL extra
extra large
is? Heel simpel '*papier*': oud papier (wat
zou GB's 'oudpapier' zijn?),
calqueer- [voor
overtrekken] en caoutchoucpapier
[rubber in dunne
vliezen: afsluiten tegen stof en vocht],
eetpapier (ouwel),
jezuspapier [Franse
papiersoort], offsetpapier [voor
offsetdruk, beetje ruw], papier
collé [collage],
papier-maché [papierafvaldeeg],
rouwpapier [postpapier
met zwarte rand],
presse-papier [papierdrukker],
wc-papier en veloutépapier [voor
het behangen].
9. Hoe schrijf je [cijfers]: '80-grams papier' [ook: tachtiggramspapier] en '80-grams A4-papier'?
10. Met
'*zm*': AZM (Academisch
Ziekenhuis
Maastricht),
azmari (Ethiopische
griot), berlitzmethode
[vreemde
talen leren door spreken],
boltzmannverdeling [equipartitie
van energie], buzzmarketing
[mond-tot-mondreclame]
(ik buz, jij
buzde, wij hebben gebuzd),
quizmaster, zmp'er [zelfstandige
met
personeel],
EZ-minister (Economische
Zaken),
jazzmuziek (ook:
acidjazzmuziek) en v.z.m. (voor
zover mogelijk).