2984 Dictee donderdag 27-10-2022 (2) – dictee Quiz au ou Onze Taal √ x

Dictee – dictees [2984]

Quiz au ou Onze Taal

Groen is correct, rood is fout.

1. Onzinnig/vervelend gepraat is …

gewauwel – gewouwel

2. Een ander woord voor ‘opeten, verwerken’ is …

verstauwen – verstouwen

3. Een ander woord voor ‘veelgeprezen’ is …

gelauwerd – gelouwerd

4. Gezellig ‘praten, babbelen’ noemen we ook wel: …

kauten – kouten

5. Een ander woord voor iemand die de keteltrom bespeelt, is …

paukenist – poukenist

6. Een bekende zeevis behoort tot de onderorde van de keelvinnigen: …

kabeljauw – kabeljouw

7. Een behendige, doortrapte dief is een …

gouwdief – gauwdief

8. Iemand die erg van zoetigheid houdt, is een …

zoetekauw – zoetekouw

9. Een ander woord voor ‘klap, oplawaai’ is: …

watjekauw – watjekouw

10. Een ander woord voor ‘verbluft’ is: …

verbouwereerd – verbauwereerd

11. Als je iemands woorden op spottende toon herhaalt, ben je

hem/haar aan het …

nabouwen – nabauwen

12. Een pittige tante (met haar op de tanden) is een …

kenau – kenou

13. Een dun wit baksel van ongerezen bloem noemen we een …

auwel – ouwel

14. Iemand die uit principe alleen onbereid voedsel eet, noemen we …

rauwariër – rouwariër

15. Een ander woord voor ‘stoutmoedig, onvervaard’ is …

bout – boud

16. Als het ergens een enorme bende is, noem je dat een …

augiasstal – ougiasstal

17. Een menspaard (of paardmens) is een …

centaur – centour [ook: kentaur!]

18. Een zwarte vogel die je heel vaak ziet, is een …

kouw – kauw

19. Een bepaald type rijtuig met vier wielen noemen we een …

landauer – landouer

20. Deze uitdrukking betekent ‘niet gelukt, mis’: …

lau loene – lou loene

21. Een ander woord voor ‘structuurbehang’ is …

rauhfaser – rouhfaser

22. Een ander woord voor ‘klimmen’ is …

klouteren – klauteren

23. Een ander woord voor ‘fakkel, toorts’ is: …

flambouw – flambauw

24. Als je door ervaring en tegenslagen gegroeid bent, ben je …

gelauterd – gelouterd

25. Een ander woord voor ‘landloper, schelm’ is …

rabauw – rabouw

26. Een ander woord voor ‘januari’ is …

lauwmaand – louwmaand

27. Een dubbele muur met daartussen een smalle ruimte is een …

spouwmuur – spauwmuur

28. Een ander woord voor ‘tamme waterbuffel’ is …

karbauw – karbouw

29. Erts waaruit aluminium wordt gewonnen is …

bauxiet – bouxiet

30. De inspectie van de oorlogsvloot noemen we de …

vlootschauw – vlootschouw

 

 

 

 

2983 Dictee donderdag 27-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (739) √ x

Dictee – dictees [2983]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 118, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (739)

De saucisse de Boulogne, de symfyse, de schaar van Stephenson en de Divina Commedia

1. Waarom heten sassefrasjes gewestelijk ook wel knolsteenbreek? Het was vroeger letterlijk een niersteen brekend kruid, een niersteenbreker [niersteenvergruizer].

2. Je kunt iemand van de troon stoten en God van de troon bidden, maar de Tronen is het derde van de negen engelenkoren. Een satiricus en een satirica zijn beiden hekel- oftewel satiredichter.

3. Bij de Satisfactie van Amsterdam erkende deze stad het gezag der Staten van Holland.

4. Satyriasis oftewel donjuanisme [stelselmatig verleider spelen] is de tegenhanger van nymfomanie (andromanie, metromanie – onverzadigbare geslachtsdrift bij vrouwen).

5. Een paar saucisses de Boulogne [dikke gerookte worst in schijfjes] kunnen je opvrolijken bij een saudade, een als typisch Portugees beschouwd, melancholisch en nostalgisch getint onbestemd verlangen, zoals dat tot uiting komt in de fado.

6. Saunaën doe je in een sauna-inrichting. Na afloop laat je je de saupiquet [pittige saus, ragout] goed smaken.

7. Doe er dan ook nog hollandaisesaus (Hollandse saus – met eieren gebonden warme botersaus) bij! Thixotrope lijm is dikvloeibaar.

8. Curasausjes zijn uit Curaçao afkomstige olienoten. Op een sauterie [danspartijtje aan huis] kun je een sauternes [ook enkelvoud zo – fruitige wijn] drinken en in een sauteuse [pan met lage randen] vlees sauteren [snel bruin braden]. De Savooiaard komt uit [de Franse] Savoie. De scat [betekenisloze reeks lettergrepen] brengt bijvoorbeeld klanken als 'heybaberiebah' voort. Scenerie [sèh-nuh-rie] en scenery [sie-nuh-rie] betreffen beide de scenische toneelopbouw.

9. Een uitzonderlijk drieletterige ISO-landcode [International Standardization Organization] is vooralsnog SCG (niet meer in VD), die van Servië en Montenegro. De overige codes zijn immers tweeletterig.

10. Het is nu welletjes, satis superque [genoeg en meer dan genoeg]! De symfyse is de verbinding van de schaambeenderen, de schaambeenvoeg.

11. De welbekende schaar van Stephenson is de koppelaar van de stangen van twee excentrieken.

12. Schaatsenrijders, een groep van langbenige roofwantsen, kunnen het zonder ijs of vorst af.

13. Wants komt trouwens van wandluis. Een schab(be) is een coupon stof, je kunt gewestelijk op je schabbernak krijgen [een pak slaag], maar ook iemand erin pakken [iemand in de schabbernak pakken = bij de kladden, bij de vodden pakken]. Zo'n schabbernak kan ook een kavalje, een oud schip, zijn.

14. Proost, neem er op het diepliggende schabelletje [laag terras voor een café] nog extatisch [als in extase] een schaapmannetje [borreltje, glas jenever] op.

15. De schadecommissaris [militaire oefeningen] zorgt voor het schadeloosstellen van onder anderen de boeren.

16. Het chiné-effect is een schaduwpatroon. Wat betekent: een weefsel in S- of Z-twist gebruiken [geen betekenis gevonden - 2025 zie lemma schaduwpatroon!]?

17. Een hendel [GB ook: handel] is een beweegbaar handvat, een IC kan een geïntegreerd circuit [integrated circuit] zijn, maar ook een intercity. Ten slotte kan ic ook nog staan voor intensive care op een
ic-afdeling.

18. Synapsen (synapses, enkelvoud: synaps) zijn schakelplaatsen voor zenuwcellen met axonen oftewel neurieten (tgov. = t.o. dendrieten) nabij elkaar.

19. Een schakelrijm in bijvoorbeeld een terza rima is aba bcb cdc, de vorm waarin Dantes Divina Commedia geschreven is. De hypothalamus is een schakelstation in de hersenen.

20. In het zeewezen is schaken opgijnen. Opgeilen [seksueel prikkelen] en opleuken [leuker maken, opvrolijken] zijn iets anders. Schoten (zeilvaart, zeker touw = toppenant, toppenend, dirk) kun je schaken
[= vieren, laten gaan].

21. Als je onder je toppenend staat, ben je als zeeman op zijn zondags, op zijn paasbest, uitgedost.

22. Het rijkgeschakeerde bloemencorso vertoonde ook yucca's [sierplant], die zijn wel xerofyt [kan in droge omgeving groeien], maar niet succulent [sappig, vochtrijk]. Denk aan de yuccamot. Yuca is maniok.

23. Het meervoud van fama clamosa is famae clamosae. Dat zijn ordinaire schandaaltjes, luidruchtige geruchten.

24. De Deense eilandengroep Schapeneilanden wordt ook wel Faeröer genoemd.

25. Een Dordtenaar zelf en een Dordtse lekkernij worden beide schapenkop (schaapskop) genoemd.

26. Schatrijk (schathemel(tje)rijk) is bovenmatig schat- en schatrijk.

27. Walvissen produceren het balein [veerkrachtig stof uit de walvisbaard]; schardijnen [haringachtig visje] en tonijnen [makreelachtige zeevis], zwemmend rond galeien, doen dat niet.

28. Scheeliet is een mineraal dat voornamelijk bestaat uit calciumwolframaat. Er wordt wolfra(a)m uit bereid.

29. Wie scheelziet, lijdt aan scheelzien [scheel kijken], is een scheeloog, en zal met zijn schele ogen scheelogen [schuin, sluiks kijken].

30. Zorg voor de scheepsvictualie [scheepsvoorraad], zet die tegen de scheepswand, maar klim niet in het scheepswant [touwwerk].

31. We hebben te kort gewandeld, hebben een tekort aan beweging en zijn dus tekortgeschoten (en hebben bij korfbal te kort geschoten).

32. Je kunt scheep gaan en dan scheeps zijn. In het scheepje van
Sint-Petrus [dat is de rooms-katholieke kerk] ben je veilig.

33. Een scheldejol is opgetuigd met houarituig [oe] [soort van sloeptuig]. Dansen wij de polka-mazurka, de veleta [ballroomdans in driekwartsmaat] of de rigaudon [Provençaalse dans in alla-brevemaat met 1/4 opmaat], die verwant is aan de bourree [oude, snelle rondedans uit Auvergne]?

34. Crag is schelpgrind, maar crack is heroïne. De geliefkoosde drank van Vlaardingse vissers heet schelvispekel [merknaam: kruidenbitter van brandewijn, kaneel, nootmuskaat en suiker]. De Schedelberg (Schedelplaats, Schedelveld) is Golgotha.

 

 

2982 Dictee woensdag 26-10-2022 (4) – dictee 50 geniepige dicteewoorden Onze Taal √ x

Dictee – dictees [2987]

50 geniepige dicteewoorden Onze Taal

De goede zijn groen, de foute rood.

1. Een elektrische auto moet geregeld naar een …

oplaadpunt – oplaatpunt

2. Een ander woord voor ‘tomeloos, onbeperkt’ is …

ongebrijdeld – ongebreideld

3. Beste bezoeker, ... u in goede gezondheid?

verkeert – verkeerd

4. Als je niet vatbaar bent voor een infectieziekte ben je …

imuun immuun

5. Als iets er écht niet uitziet, is het geen …

porem – porum

6. Een ander woord voor ‘verrukkelijk’ is …

ravisant – ravissant

7. Een ander woord voor ‘verdwaasd’ is …

wezenloos – wezeloos

8. Mijn lievelingsijs is …

straciatella – stracciatella

9. Als iets van iets anders afhankelijk is, dan …

hangt het ervan af – hangt het ervanaf

10. Een ander woord voor ‘kibbelen’ is …

bakkelijen – bakkeleien

11. Een waterontharder is een apparaat dat water …

onthardt – onthard

12. De naam van een bepaalde heester is …

kornouille – kornoelje

13. Confectiekleding die ontworpen is naar het model van de 

modeontwerper noemen we …

prêt-à-porter – prêt-à-porté

14. Een schakelaar die bedoeld is om iets aan en uit te zetten is een …

aan/uitschakelaar – aan-uitschakelaar

15. Een ander woord voor een complex van steden en voorsteden

heet …

agglomeratie – aglomeratie

16. De naam voor tekeningen op muren, treinen, enz. is …

graffitti – graffiti

17. Een ander woord voor ‘plotseling’ is …

abrupt – abrubt

18. Een scheldwoord voor een vervelende kerel is …

kloteklapper – klotenklapper

19. Ik heb me daar altijd …

thuis gevoeld – thuisgevoeld

20. Een ander woord voor ‘te weten komen’ is …

gewaarworden – gewaar worden

21. Als je jezelf heel belangrijk vindt, vind je jezelf een …

hele Piet – hele piet

22. Iedereen deed verbaasd, maar ik vond het nogal …

voor de hand liggend – voordehandliggend

23. 1982 was het jaar van de invoering van de …

tweefasenstrucuur – tweefasestructuur

24. Een ijsveld in het hooggebergte is een …

gletsjer – gletscher

25. Een ander woord voor ‘aanstellerij’ is …

aanstelleritus – aanstelleritis

26. Een uitdrukking voor ‘niet je best doen’ is …

je ergens met een Jantje van Leiden van afmaken – jantje-van-leiden

27. Jongens, nu ophouden met dat …

welles-nietesspelletje wellesnietesspelletje

28. Het tegengestelde van een utopie is een …

distopie – dystopie

29. Stof verven met de batiktechniek is …

batikken – batiken

30. Een dunne, ronde koek van luchtig deeg, gebakken met room en hartige ingrediënten heet …

flammkuchen – flamkuchen

31. Een ander woord voor ‘ongedaan maken’ is …

te niet doen – tenietdoen

32. Een rubberen zakje dat je op kunt blazen, is een …

ballon – balon

33. Ik weet een lekker recept met …

sint-jacobsschelpen – sint-jakobsschelpen

34. Het werd haar ineens allemaal …

te veel – teveel

35. ‘De appel valt niet ver van de boom’ is een …

clichéuitdrukking – cliché-uitdrukking

36. Een bepaalde eetbare noot is de …

pecannoot – peacannoot

37. Een mop waarin Hollanders belachelijk worden gemaakt, is een …

hollandermop – Hollandermop

38. Is deze video echt of is het allemaal …

trucage – trukage

39. Een lange, moeilijke tocht is een …

Odyssee – odyssee

40. Een afdeling tanks is een …

eskadron – escadron

41. De voorsprong van de twee renners werd al snel …

teniet gedaan – tenietgedaan

42. In Franse dorpjes spelen de mensen vaak …

jeu-de-boules – jeu de boules

43. Als je iets op schrift hebt gekregen en je dus een bewijsstuk hebt, heb je het …

zwart-op-wit – zwart op wit

44. Het Franse volkslied is de …

Marcheillaise – Marseillaise

45. De kleine voetballertjes zagen er schattig uit in hun …

tenuetjes – tenuutjes

46. Studenten aan een heao zijn …

heao'ers – heaoërs

Let op: 2025 wél heao'ers, gedeeltelijk initiaalwoord.

47. Een uitdrukking die ‘zonder je doel bereikt te hebben’ betekent, is …

onverrichter zake – onverrichterzake

48. Als je geen enkel punt hebt behaald in een wedstrijd, ben je …

puntenloos – punteloos

49. Als iets voor het algemeen belang is, is het …

ten algemenen nutte – te algemenen nutte

50. Vegetariërs eten geen hamburgers maar …

tofuburgers – tofoeburgers

Let op: 2025 tofu en tofoe allebei goed!

 

 

 

2981 Dictee woensdag 26-10-2022 (3) – dictee 50 beruchte dicteewoorden Onze Taal √ x

Dictee – dictees [2981]

50 beruchte dicteewoorden Onze Taal

De correcte woorden zijn groen, de foutieve rood.

1. Een veelvoorkomende huidaandoening is …

exeem – eczeem

2. Een beruchte vraatzuchtige vis is de …

piraña – piranha

3. Een bekend Grieks gerecht is de …

moussaka – mousaka

4. Iemand die iets doet wat strafbaar is, is een …

delinkwent – delinquent

5. Een ander woord voor ‘dwaas, raar’ is …

mallotig – malotig

6. Een ander woord voor ‘tomeloos, onbeperkt’ is …

ongebrijdeld – ongebreideld

7. Een spits toelopend bouwwerk is een …

piramide – pyramide

8. Een andere naam voor de militaire politie is …

marechaussé – marechaussee

9. Een groep van vijf muzikanten is een …

kwintet – quintet

10. Als je iets onbegrijpelijk vindt, is het voor jou …

abracradabra – abracadabra

11. Een ander woord voor ‘enorm groot’ is …

kolossaal – kolosaal

12. Als je heel lui bent, ben je …

aardslui – aartslui

13. Als iets op het laatste ogenblik gebeurt, gebeurt het …

te elfder ure – ter elfder ure

14. Een ander woord voor ‘handleiding’ is …

leiddraad – leidraad

15. Een ander woord voor ‘iemand uitbundig prijzen’ is …

bewieroken – bewierroken

16. Bij de friet/patat eten we …

mayonnaise – mayonaise

17. Een ander woord voor ‘opschepper, patser’ is …

patjepéër – patjepeeër

18. Een bepaald soort Franse kaas is …

roquefort – Roquefort

19. Een ander woord voor ‘ergens de onwaarheid van aantonen’ is …

logenstraffen – loochenstraffen

20. Een ander woord voor ‘ontoelaatbaar’ is …

onoirbaar – onoorbaar

21. Een uitdrukking die ‘heel vlug, met grote spoed’ betekent is …

haastje-repje – haasje-repje

22. Rare acties of rare bewegingen noem je ook wel …

kapriolen – capriolen

23. De naam van een bepaalde bolplant is …

hyacint – hyacinth

24. Als je slaapt, draag je een …

pyjama – pyama

25. Een ander woord voor ‘in beslag nemen’ is …

confiskeren – confisqueren

26. Een ander woord voor ‘nauwgezet’ is …

minutieus – minitieus

27. Een uitdrukking die ‘heel snel’ betekent, is …

als de wideweerga – als de wiedeweerga

28. De naam van een vrucht met oranje schil is …

mandarijn – manderijn

29. De naam van een bepaald soort aardewerk is …

porcelein – porselein

30. Als je iets doet op een plaats waar iedereen het kan zien, doe je

het …

en plein public – en plein publique

31. Een ander woord voor ‘mistig’ is …

heiïg – heiig

32. Een ander woord voor ‘een beetje’ is …

enigszins – enigzins

33. De naam van een bepaald soort hondje is …

chiwawa – chihuahua

34. Als je doodmoe bent, ben je …

afgepeigerd – afgepijgerd

35. Een ander woord voor ‘productie, vervaardiging’ is …

fabrikage – fabricage

36. Een boot/schip met twee drijvers is een …

catamaran – katamaran

37. Een ander woord voor ‘knettergek’ is …

krankjorem – krankjorum

38. Een vrouwelijke woordvoerder is een …

woordvoerster – woordvoerdster

39. Een ander woord voor ‘behendig sturen’ is …

manoevreren – manoeuvreren

40. De naam voor een papepaaiachtige vogel is …

kaketoe – kakatoe

41. Een ander woord voor een ‘wijze beslissing in moeilijke 

omstandigheden’ is …

Salomonsoordeel – salomonsoordeel

42. De naam van een bepaalde Italiaanse anijslikeur is …

sambucca – sambuca

43. Een ander woord voor ‘uitwerpselen, poep’ is …

fecaliën – faecaliën

44. Als je je moed en energie kwijt bent, ben je …

teneergeslagen – terneergeslagen

45. Een sneu figuur is een …

zielenpiet – zielepiet

46. Een ander woord voor ‘intellectuelen’ is …

intelligentsia – intelligentia

47. Een ander woord voor het voor de gek houden van mensen is …

voordegekhouderij – voor-de-gek-houderij

48. Als iets helemaal in orde is, is het …

pico bello – picobello

49. Als iets echt helemaal nooit zal geburen, gebeurt het …

nooit of te nimmer – nooit ofte nimmer

50. De naam voor een langwerpige groene boon is …

sperzieboon – spercieboon

 

 

 

2980 Dictee woensdag 26-10-2022 (2) – dictee 50 lastige dicteewoorden Onze Taal √ x

Dictee – dictees [2980]

50 lastige dicteewoorden Onze Taal

Het juiste alternatief is groen, rood is fout.

1. Van deze winkelketen zijn er in onze stad verschillende …

filialen – filealen

2. Geef mij maar een …

kaassoufflétje – kaassouffleetje

3. Ons restaurant is helaas tot nader … gesloten.

order – orde

4. In en rond Seoul woont ongeveer de helft van de …

Zuidkoreanen – Zuid-Koreanen

5. Een ander woord voor vegetatie is …

begroeiing – begroeiïng

6. Veel mensen vinden de geur van … vlees heerlijk.

gebrade – gebraden

7. Een ander woord voor middagdutje is …

siësta – siesta

8. Je bent weer een … hoger geklommen.

treedje – treetje

9. De goochelaar verbaasde iedereen met zijn inventieve …

trucs – trucks

10. Een oud woord voor politieagent is …

koddenbeier – koddebeier

11. Als je ergens verbaasd over bent, sta je …

versteld – verstelt

12. Een Magnum bevat 260 …

caloriën – calorieën

13. Een echte zomervlinder is de …

sint-jansvlinder – Sint-Jansvlinder

14. Laten we vanavond gaan …

barbecuen – barbecueën

15. Als je je voorbereidt om iets te doen, maak je …

aanstalten – aanstalte

16. De naam van een bepaalde komkommerachtige plant is …

koloquint – kolokwint

17. Zijn verklaring werd aanvankelijk …

terzijde geschoven – terzijdegeschoven

18. Mijn schattige opa noemt zelfs MacDonald’s een …

établissement – etablissement

19. Een ander woord voor ‘symbool’ is …

zinnebeeld – zinnenbeeld

20. Tijdens de lockdown hebben we veel …

geskyped – geskypet

21. Doe de chocola in een kommetje en verwarm die …

au bain-marie – au-bain-marie

22. We hadden slingers gemaakt van …

crêpepapier – crèpepapier

23. Een artikel over iemands belevenissen is een …

humaninterestverhaal – human interestverhaal

24. De ezels begonnen ineens te …

iaen – iaën

25. Een voormalig Tweede Kamerlid is een …

oud-Kamerlid – oudkamerlid

26. Als je zonder instrumentale begeleiding zingt, zing je …

à capella – a capella

27. Een bekende Nederlander is een …

BN’er – BN-er

28. Afdrukken maken met een stencilmachine noem je …

stencillen – stencilen

29. Je kunt het raam in de keuken …

omhoog schuiven – omhoogschuiven

30. Niemand … je te doen wat jíj wilt.

verbiedt – verbied

31. Ze staat ingeschreven bij drie …

uitzendbureau’s – uitzendbureaus

32. Helaas stond de kathedraal in de …

steigers – stijgers

33. Een ander woord voor gelegenheidsoplossing is …

adhocoplossing – ad-hocoplossing

34. Ik word vrolijk van de gele bloemen van de …

forsythia – forsytia

35. Een bepaalde plant met stervormige bloemen is de …

Ster van Bethlehem – ster-van-bethlehem

36. Ik heb jarenlang met plezier …

gefreelancet – gefreelanced

37. Ik heb je geappt én …

ge-e-maild – geë-maild

38. Volgens mij spreekt hij alleen maar een soort …

potjes-Latijn – potjeslatijn

39. Er viel een … stilte.

secondenlange – secondelange

40. Het tegenovergestelde van een warming-up is een …

coolingdown – cooling-down

41. Een bepaalde Japanse zelfverdedigingskunst heet …

jiu jitsu – jiujitsu

42. Ik heb een paar flessen gekocht van die …

rhônewijn – Rhônewijn

43. Een kastje met laden is een …

ladenkast – ladekast

44. Ik kan heel goed … maken.

paella – paëlla

45. Ons buurmeisje is een …

cum-laudestudente – cumlaudestudente

46. Een gebied dat wordt bestuurd door een markies is een …

markiezaat – markizaat

47. Veel werknemers kampen met …

burn-outklachten – burnoutklachten

48. Door een file misten we de …

diploma-uitreiking diplomauitreiking

49. Als je iets samen doet, doe je het …

gezamenlijk – gezamelijk

50. Als je hard werkt, ben je …

consencieus – consciëntieus