Dictee – dictees [2972]
Achtste (8e, 8ste) Oegstgeester Dictee Liefhebbers 2022
(geen titel, auteur: Jeroen Windmeijer)
Contact, vragen, opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.
Blauw is toelichting, groen is een steunkleur.
Zie voor gratis Groene Boekje en Leidraad: www.woordenlijst.org
Als je daar bv. uploaden intypt, krijg je de complete vervoeging van het werkwoord!
1.
Drieënhalf [gezegd: in letters, ook:
drie en een half, maar dat heeft een andere uitspraak] jaar
geleden nam ik joyeus
[groots]
mijn congé [ontslag]
als docent godsdienst aan het protestants-christelijke
[afkortingen, mochten niet: p.-c. en
prot.-chr.] Visser ’t Hooft Lyceum
[eigennaam] in Leiden. Volgens sommigen
moest je nooit ofte nimmer je vaste baan
opzeggen en van goeden huize komen als
je dat wél deed. Wat volgde was een soigneus
[zorgvuldig]
en minutieus [nauwgezet]
onderzoek pur sang [van
het zuiverste water]
naar de mogelijk unheimische [ook:
unheimliche, andere uitspraak, betekenis: onheilspellend, beklemmend]
consequenties van deze toch wel boude
[ook:
boute, andere uitspraak, betekenis: driest, overmoedig]
beslissing. Ik sprak uitentreuren
[onophoudelijk] met mensen op school die
weldra mijn ex-collega’s zouden
worden. Ik heb menigmaal
met collegaatjes ruggespraak [versteende
uitdrukking, wel: ruggenmerg]
gehouden en met sommigen zowaar
[aaneen] gewhatsappt
[ww.
whatsappen].
Ik uploadde
[ww.
uploaden] zelfs een ingezonden brief voor de wekelijkse
circulaire van school, maar die heb ik
later weer gedeletet [ww.
deleten].
2. Ik wil mijn worsteling niet terzijde schuiven, maar ik had indertijd
tamelijk snel een aha-erlebnis. De kwintessens [essentie, hoofdzaak, kern] was dat ik besloot fulltimeschrijver [ook goed: fulltime schrijver, onderstreepte krijgt klemtoon, nadruk] te worden. Ik wist dat ik de bij tijden ad remme [ad rem = gevat, raak, ad remmer, ad remst] antwoorden van de leerlingen zou missen en de levensenergie, hetjoie de vivre [ook: levensvreugde – geen streepjes – Franse woordgroepen met ‘de’ krijgen zelden of nooit koppeltekens - wel bv.sang-de-boeuf - het dieprood, pied-de-mouche - alineateken en pied-de-poule - hanenvoet, weefsel], van de opgroeiende jongens en meisjes in hun puberteit [dat zou wsch. niemand schrijven, maar ‘pubertijd’ = tijd van de puberteit, apenjaren, is hier beslist niet fout! Let wel op de klemtoon: puberteit en pubertijd].
3. Het soms laag-bij-de-grondse gekonkelfoes [ook: gekonkelefoes, maar dat heeft een andere uitspraak] van bepaalde collega’s daarentegen en hun sikkeneurige [gemelijk, slechtgehumeurd] ziegezagen [zaniken, zeuren] over minuscule [zeer kleine] roosterwijzigingen liet ik met veel sjeu [ook: jeu – andere uitspraak, betekenis: bekoorlijkheid, aardigheid] achter me. Dat gold ook voor het corrigeren van de honderden toetsen met de soms abominabele [verfoeilijke] antwoorden die bijwijlen [aaneen, betekenis: soms] onloochenbaar [onbetwistbaar] quatsch [onzin] waren. Sommige leerlingen maakten zich er na een voorbereiding van likmevestje [aaneen, zoals bv. op z’n janboerenfluitjes, lievemoederen, etc.] duidelijk met een jantje-van-leiden van af [los, want ‘af’ hoort bij maken, ww. afmaken].
4.
In
den beginne werd
ik nog geplaagd door de vraag: jaag ik niet een chimère
[hersenschim] na? Weliswaar hing
ik het principe van het
laisser-faire [pas
recent zo in VD, voorheen foutief in 2 losse woorden!] aan,
maar zou het pad van de scribent [schrijver]
niet leiden tot een armeluisleven
in
een nooddruftig
[arm,
behoeftig]
etablissement
[gebouw
met bv. horeca of amusement]?
Had ik mijn carrière
niet
versjteerd [ww.
versjteren = verstieren – andere uitspraak]
en naar de filistijnen [kleine
letter, niet (meer)
het volk]
geholpen
[kapotgemaakt, stukgemaakt]?
Niet
dat ik ambieerde
[wensen
te verkrijgen]
[geen
trema bij ambieerde – aparte regel in Leidraad GB – na een i geen
trema als er in totaal 3 of meer klinkers staan – dus wel trema in
financiële, maar niet in financieel]
om
toe te treden tot de klasse van de nouveaux
riches [enkelvoud:
nouveau riche, parvenu],
maar een monnikenbestaan
waarbij
ik met
huis-tuin-en-keukenmiddelen
[samenkoppeling
van de woordgroep huis, tuin en keuken met ‘middelen’]
moest
zien te overleven, leek
me nou toch ook weer niet een eldorado
[paradijs,
het mythische fabelland = Eldorado].
5.
Ik huurde een kantoor aan het superbe
[heerlijke,
prachtige]
Rapenburg
[gracht,
Leiden].
Het was daar niet direct een
rock-‘n-rollbestaan
[vgl.
bv. rhythm-and-blues, r&b, arrenbie],
maar ik was me steevast
[steeds,
altijd]
bewust van mijn exceptionele
[uitzonderlijke]
positie omdat ik kon beschikken over mijn eigen tijd met alle
daarbij behorende [los]
voordelen. Al snel slaagde ik erin mijn Leidse trilogie te voltooien.
6.
In Het
Petrusmysterie,
het eerste deel, speelt Jezus’
[=
van Jezus]
discipel
Petrus
letterlijk en figuurlijk een sleutelrol. We kennen hem als de
rechtdoorzee
[bnw.,
betekenis; oprecht, straight]
leerling die tot
driemaal toe
zijn
rabbi
[joodse
– j wegens godsdienst, niet: volk, dan J – godsdienstleraar,
rabbijn]
verloochende
[afzweren,
verzaken].
Hij deed dit om in het gevlij
[alleen
bij de vaste uitdrukkingen ‘in het gevlij komen’ en ‘er gaat
veel gevlij in een zakje’, verder altijd: gevlei van vleien]
te
komen bij het gedweeë [gedwee
= meegaand, volgzaam]
personeel dat rond
het openhaardvuur
[((open
+ haard)
+
vuur),
drieledige samenstelling, ook bij (a
+ (b + c))
aaneen]
zat,
terwijl
wettische veinzaards
[huichelaars]
iets
verderop zijn geliefde leraar koeioneerden
[sarren,
treiteren].
Het was geen sinecure
[kleinigheid
– ook: sinecuur, andere uitspraak],
om
zich uit deze in-
en intrieste
[met
‘in’ kan dat niet, maar bijv. wel: door-
en doornat, maar ook: door en door nat,
onderstreept
= nadruk],
situatie
te manoeuvreren
[voorzichtig
te werk gaan]
zonder zich verder te compromitteren
[in
opspraak brengen, raken].
Niet veel later eindigde hij toch in een eerste-eeuwse
[gezegd:
letters, anders ook: 1e-eeuwse of 1ste-eeuwse]
penitentiaire
[op
bestraffing
betrekking hebbend]
Romeinse
inrichting waaruit hij met hulp van boven wist te ontsnappen. In mijn
boek breek ik een lans voor de bere-interessante
[bere-
is versterkend: erg]
theorie dat de soms wat hautaine
[hooghartige]
Petrus
mogelijk zijn laatste adem in Leiden uitblies
[ww.
adem
uitblazen
– sterven].
7.
In Het
Pauluslabyrint
staat
de naar verluidt affreuze
[akelige]
apostel
Paulus centraal die vaak blootsvoets
krankjorume [krankzinnige]
reizen
door het Middellandse
Zeegebied
maakte
waar slechts veldleeuweriken
en
opfladderende atalanta´s
[vlinder,
ook: atalante – andere uitspraak]
de
herboren jezusfreak
[iemand
die dweept met Jezus, geen hoofdletter (meer)]
begeleidden.
Paulus preekte voor de goegemeente.
Hij sprak in de sacrosancte
[bij
uitstek heilig]
sjoels
[synagogen/s]
van
de joden [j,
godsdienst!]
in de diaspora
[verspreid
wonende leden van een religieuze gemeenschap]
en
in de zuilengalerijen
[stoa,
mv. stoa’s of stoai]
van
de Griekse sofisten
[drogredenaars]
met
hun gladgeschoren blotebillengezichten
[((a
+ b)
+
c)]
die al snel het heen-en-weer
kregen
van hem.
8.
Paulus zocht het gezelschap zowel van de beau
monde
[high
society]
van
een stad als van de patjepeeërs
[proleet, patserig figuur] en
vrouwelijke prostituees [naast
mannelijke prostitués, als het geslacht onbekend is – of voor een
gemengd gezelschap, moet je de mannelijke vorm gebruiken],
de outcasts [paria,
verschoppeling]
en het rapaille
[gepeupel]
van die dagen. Hij moest vaak een déjà-vugevoel
[van eerder te hebben meegemaakt] hebben
gehad als hij door het canaille [gepeupel,
janhagel]
voor de zoveelste keer ontgoocheld
[gedesillusioneerd, teleurgesteld] met
pek en veren stante pede [onmiddellijk,
op staande voet]
de stad uit gebonjourd [uitbonjouren
– aaneen – was vroeger een ww., nu niet meer]
werd.
9.
Het kortgeleden
[wel:
lang geleden – los]
verschenen
Het
Pilgrim Fatherscomplot sloot
de trilogie af. Het gaat over de
zeventiende-eeuwse
[gezegd:
letters – anders ook: 17e-eeuwse of 17de-eeuwse]
puriteinen
uit Groot-Brittannië,
die niet langer ja
en amen wilden
zeggen tegen de anglicaanse
[net
als rooms-katholieke – kleine letter]
kerk. Zij weigerden de façade
[schijn]
op
te houden voor koning Jacobus
I
[ook:
de
Eerste –
zo
lees je ook die andere vorm voor! – hij komt in VD bv. voor in het
lemma ‘buskruitverraad’],
op wiens exorbitante
[buitensporige]
levensstijl
godbetert
[ook:
God betert of God betert! – alleen in VD – als GB voorgaat:
n.v.t. – uitroep van verontwaardiging]
van
alles op te merken viel. Later vertrokken deze would-be-Leidenaren
[would-be
+ Leidenaren, wegens hoofdletter 2(d)e
koppelteken]
naar Amerika en werden zij de grondleggers van de moderne Verenigde
Staten.
10. Kort gezegd [aaneen niet in GB en VD], in mijn boeken laat ik mijns inziens op overtuigende wijze zien dat Leiden in meerdere opzichten het epicentrum [centrum van aardbevingsgolven – vgl. Groningen] is van de wereldgeschiedenis.