Dictee –
dictees [2796]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
OUD 227, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee
van de dag (630)
1.
De afroditische mysteriën hebben
betrekking op Aphrodite. De nabijzijnde
goalkeeper wist in het nabij zijn van de rechtsback de spits te
overmeesteren. Hij was dus in goeden
doen. Er worden heel wat scans gemaakt vandaag de dag: de bodyscan,
de CAT-scan
[computertomogram],
de pretscan [pretecho,
ongeboren baby], de
CT-scan
[= CAT],
de irisscan [als
identificatie], de PET-scan
[medisch: positron
emission
tomography – met licht radioactieve
stof in bloed], de hersenscan, de
MRI-scan [magnetic
resonance
imaging]
en de quickscan [globaal
onderzoek van een kwestie].
Er werd heel wat afgestempeld. De curaçao wordt vervaardigd door
Franse spiritus af te stoken op Curaçaose schillen [=
van de zure sinaasappel]. De
violist, die een goed salaris opstreek, kwam pas na de eerste
opstreek goed op streek. Met het afstrijken van de was heeft zij heel
wat opgestreken.
2.
Afsullen (afglijden)
doe je op een glij- of sullebaan. De
aan- en afvoertroepen
(afkorting: AAT
[aa-aa-tee])
voerden de aftandse schepen af en aan. Hij behaalde een afgetekende
zege. After all = tenslotte, was hij tevreden. Met een tillift kun je
opa van zijn bed aftillen. En, vindt je koopwaar nogal aftrek? Een
aftreksom: is dat geen contradictio in terminis? Hij had me geld
afgetroggeld. Ik sta perplex van het complexe karakter van die
ex-kantinebaas met de teksten over zijn ekster, een graag geziene
ex-ster op vogeltentoonstellingen. Hij roetsjte van de glijbaan af.
Wil je daar even een blik op slaan, terwijl zij haar ogen neerslaat?
Een afvaldieet is een afslankdieet, afwerken is ook 'seksueel
bevredigen door prostituees'.
3.
Chappezijde is afvalzijde (chape
= BE, ondervloer, slijtlaag, uitspraak beide [sjahp]).
De afvaltoerist maakte een afvaltour [afvaltoer]
naar de meest nabijzijnde gemeente. De afvoerder is bij spieren de
abductor, de aanvoerder de adductor. Witte guttapercha wordt gebruikt
voor de fabricage van golfballen. De ganzen waggelden heel wat af.
Afzelia(hout) wordt ook doussié
genoemd. Zullen we hem eens flink afzeiken? Het débouché is de
afzet, het debiet. In een woord als 'omenten' (opnieuw
enten) [niet
bij dictees: om-enten]
zou je toch een streepje moeten mogen zetten? De eemafzetting
(sedimentatie uit
het eemien) zag er interessant
uit. De provenceroos (provincieroos)
heeft talrijke variëteiten. Aga Khan is de titel van het hoofd van
de nizari's, een richting binnen de sjiitische islam (die
van de sjiieten dus).
4.
Agalhout oftewel agallochehout is
hetzelfde als aloëhout (kalambak).
De agamenfamilie behoort tot de diktongige hagedissen. Agapen zijn
liefdemalen. Die wandelstok heeft een agaten knop. Agathologie is de
leer van het hoogste goed. Een agavevezel
zal wel heel sterk zijn. De agent van De Nederlandsche
Bank hield (geen)
toezicht. De aglajavlinder is de grote parelmoervlinder. Agnaat
[bloedverwant
vaderszijde] en cognaat
[moederszijde]
zijn antoniemen. Zelfs Italiaanse muziek à gogo is
ononderbroken. De agora is het centraal openbaar plein in Oud-Griekse
steden. De hele operatie ging à grands frais [met
hoge kosten] gepaard. Zelfs
tijdens zijn A-griep zong hij de aïsis nog luid.
5.
Vondel werd de Agrippijnse zwaan genoemd, geboortig als hij was uit
Keulen. Agro-inflatie ontstaat door landbouwproducten. Aguardiente is
aquavit (brandewijn,
eau de vie). Uit een abohzis
[NL: algemeen,
bovenste
ledematen, onderste
ledematen, horen,
zien,
intelligentie,
stabiliteit
– vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)
kan een S5 [geestelijke
stabiliteit
5]
ontstaan. De ahimsa [principe
van geweldloosheid] stamt van
Gandhi. De vergadering vond à huis clos [met
gesloten deuren] plaats. De AI
[aa-ie]
kan staan voor Amnesty International
of artificial
intelligence, AI kan ook staan
voor aviaire influenza
of voor Anguilla
(internet: ai,
munt: XCD,
Oost-Caraïbische
dollar).
Aïdaweefsel gebruik je voor zomerkleding [ook
die in de opera Aida van Verdi].
De aide de camp [adjudant],
de aide de cuisine [hulpkok],
de aide-mémoire [korte
nota, geheugensteuntje] en de
aide-ménage [hulp
in de huishouding] helpen
allemaal ergens mee. Spreek je aidsdrager uit als hiv-geïnfecteerde
[ha-ie-vee]
of als hivgeïnfecteerde [hihf]?
6.
Een aigrette is een zilverreiger, het aikido een oosterse vechtsport,
de ailanthus de hemelboom, de aileron
het rolroer en de ailurofobie een ziekelijke vrees voor katten. Amen
is in het Frans ainsi soit-il [het zij zo].
De aiq. [aa-ie-kuu]
is de arbeidsinkomensquote.
Hij straalde een air d'importance [het
zich gewichtig voordoen] uit. De
airmarshal was een airmilesspaarder. De
AIVD [aa-ie-vee-dee]
was diverse Ajacieden en Feyenoordspelers op het spoor. Snapt u het
verschil tussen a.u.b. [aa-uu-bee]
[i.v.m. de
uitspraak!] en ajb.
[aa-jee-bee]?
Sommige neuroleptica leiden tot akathisie [onvermogen
tot stilzitten]. De blauwwitte
akolei (akelei)
zit in de ranonkelfamilie.
7.
Van Aken tot Pasen is hetzelfde als van Maastricht tot Allerheiligen.
De godsakker is Gods of 's Heren akker. In Nederland is een ahob
[aa-hohp]
een overweg met automatische halve
overwegbomen
en een aki [aa-kie]
een overweg met automatische
knipperlichtinstallatie.
De akkercijns was de korentiend [belasting].
Hazensla is wilde kool. Wordt professor Akkermans alweer genoemd? De
akkoordiek is de samenklank van tonen. Het A-klimaat
[aa]
is een tropisch regenklimaat, het akmeïsme (adamisme)
een stroming in de Russische dichtkunst. Voor akoestiek mag je ook
acustica [oe]
schrijven. Een akropolis is een citadel. Zoek eens op, wat de Akte
van Harmonie [onverenigbaarheid
van het kapitein-generaalschap met het stadhouderschap],
de Akte van Consulentschap [geheime
overeenkomst (3
mei 1766)
waardoor de hertog van Brunswijk als adviseur van stadhouder Willem V
bleef optreden na diens meerderjarigwording],
de akte van berouw [gebed
waarin het berouw jegens God wordt uitgesproken, o.a. ter
voorbereiding op en afsluiting van de biecht]
en de Akte van Navigatie [1651
– betreft invoer goederen in Engeland]
inhouden.
8.
Met zijn aktetas ging hij op weg naar
het examen voor de mo-akte Frans
[èh-moo].
In allen gevalle: zij was of in genen
dele of in allen dele heel frêle. Een
contramineur gaat short en speculeert à la baisse [daling
koersen]. Bos werd op het
voetbalveld gepoort à la barbe de [in
weerwil van] Balkenende. A la
belle étoile [onder
de blote hemel] dineerde hij à
la carte [zelf
kiezen uit het menu – à-la-cartemaaltijd]
met onder andere het nuttigen van tong à la meunière [voor
het bakken door de bloem gehaald – à-la-meunièregerecht].
Hij hield van chocolat en spinazie à la crème [met
room]. Zijn bord – hij at à la
fortune du pot [zoals
de pot schaft] – was à la
jardinière [met
groenten] opgemaakt en hij dronk
uit een glas à la façon de Venise [naar
model van het Venetiaans glaswerk – façon-de-Venisekaraf].
Hij was à la mode [naar
de heersende opvattingen] gekleed
en volgde het bevel à la minute [meteen,
onmiddellijk] op.
9.
Hij was à la recherche du tempo doeloe [herbeleving
van de goede oude tijd]. Met zijn
alaskafluwelen bodywarmer maakte hij het blikje à la sardine [zoals
men een sardineblikje openmaakt]
open. Het betongat werd met albastine opgevuld. God is de Albehoeder,
de Kaapse hamel is de albatros. Naar wie zou de albertijnse bas
(albertibas)
genoemd zijn [Domenico
Alberti]? Een albertijn is
trouwens ook nog een gouden munt. Met het perfide [trouweloos]
Albion wordt Groot-Brittannië bedoeld. De grijze man was albus in
albis [wijs onder
de wijzen]. In de handen van de
alchemist (alchimist)
verandert alles in goud. Ach aanstaande moederlief, drink niet meer,
anders krijg je een alcoholbaby met FAS
[èhf-aa-èhs]
(foetaal
alcoholsyndroom).
AA [aa-aa]
staat voor Anonieme Alcoholisten.
10.
Een anonymus is vaak geanonimiseerd en anoniem. Een boulimische
anorectica lijdt aan anorexia nervosa [dwangmatig
niet eten], met orexie heb je een
meer dan gezonde eetlust, oreximanie [vraatzucht]
wordt pas echt vervelend. De orfische mysteriën zijn naar
Orpheus genoemd. De alcyon (alcyoon,
halcyon, halcyoon) is de
ijsvogel. De erfelijke ALD [aa-èhl-dee]
(adrenoleukodystrofie
= degeneratie witte stof in grote hersenen)
kun je maar beter niet hebben. Heb je al een googlealert (Google
Alert) op 'dictee' ingesteld? Een
alexandrijn is een jambegerelateerde
versregel. De alexiaan met alexie [niet
begrijpend kunnen lezen] was een
cellenbroeder. Die alfa (malta)
is een aardappel. Met het lichaam in actie treedt een alfa-effect in
de hersenen op. Hoed je voor alfamannetjes, alfateefjes en alfawolven
[die domineren
de groep].
11.
De Maatschappij tot Nut
van het
Algemeen (afkorting:
TNv'tA
[tee-jèhn-vee-tee-aa])
bestaat nog steeds. Die Algemene
Maatregel van
Bestuur (AMvB)
[aa-èhm-vee-bee]
werd tijdens de Algemene Beschouwingen lelijk gekraakt. Een
algemeengeldige regeling geldt in zijn algemeenheid: denk maar aan
een algemeenverbindendverklaring
(avv,
van cao’s). Hij leed aan
cardialgie [maagpijn,
zenuwpijn hartstreek], nefralgie
[nierkoliek],
ostealgie [botpijn]
en testalgie [pijn
in een zaadbal], het kon niet op.
Ook de algoede ganzenvoet [plant]
is door de Algoede [God]
geschapen. Het tussenwerpsel alhamdullilah
brengt lof en dank aan Allah. De alhoge Alhoge is de alheilige
Alheilige. Niet alle alibaba's zijn
misdadigers en zeker geen alibiali. Leed Alice in Wonderland nu zelf
ook aan het
alice-in-wonderlandsyndroom (metamorfopsie)?
12.
Hij was alienatus a se [niet
bij zijn hoofd] met zijn gezegde:
'De aliens komen'. Waarom heet de wulp alievogel? De A-lijn
[aa]
(smalle schouders, een lage taille en
een klokkende rok) danken we aan
Christian Dior. A limine (vanaf
het begin) ging het goed, maar
wordt je alimentatie-uitkering nog steeds betaald? De aliquis in
omnibus, nullus in singulis [iemand
die een beetje thuis is in alles, maar niets geheel beheerst]
doet me denken aan iemand die de aliquotpiano gebruikt als
tingeltangel, of aan een expert, die steeds meer van steeds minder
weet, tot hij alles van niets weet, of bedoel ik daarmee juist de
manager? Nee, die weet steeds minder van steeds meer ... Hij kon
zelfs zaken à livre ouvert [waar
men het boek openlegt, zonder voorbereiding]
goed uitleggen.
