Dictee –
dictees [2789]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
OUD 232, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee
van de dag (625)
Bijbeltaal
(met dank
aan Hanneke)
1.
Er zijn heel wat bijbels: de armenbijbel (de
biblia pauperum), de bajesbijbel,
de groene bijbel [het groene Boekje] en
de bijbel van 52 bladen [kaartspel]. Op
de school met de(n)
[archaïsch]
Bijbel wordt meestal niet meer met de Statenvertaling (= inhoud - een
statenbijbel met
bijbelbeslag!) gewerkt. Sommige
gezinnen hebben de
Deux-aesbijbel [de
Bijbel van deux aes] als familiebijbel, soms nog met gotische
letter (Duitse
letter). Bekend zijn ook de
zakbijbel, de huwelijks- en kanselbijbel, de rabbijnen- en de
rijmbijbel en de kinder- en platenbijbel. Sommigen gedragen zich
on-Bijbels, bijna als in de
voor-Bijbelse tijd. Sommige Bijbelwoorden
zijn heel populair bij gedreven bijbelverspreiders. Volgens de Bijbel
is 'het scheppingswerk in zes dagen' het hexameron. Indiapaper
is dundrukpapier voor bijbels.
2.
De Bijbel (Sacra
Scriptura, de (Heilige)
Schrift, H.S.), de Koran
aanvaarden, dat is: het christendom, de islam omhelzen. Hij zei:
'Abba, Vader, alles is U [NBG
2021: u] mogelijk' (Marcus
14, vers 36 of 14:36). Als de
rechte Adam komt, gaat Eva mee [gezegd tegen een meisje dat beweert niet te willen trouwen]. Piet is mijn neef van Adamswege. We
schrijven dat maar net zo als 'van Godswege'. Ahasverus was de
Wandelende Jood, deze staat echter niet in de Bijbel vermeld. Uit
Openbaringen (de
Openbaring van Johannes, de Apocalyps(e))
citeer ik: 'Ik ben de alfa en de omega'. De Bijbel kent het aloëetje
ook als specerij uit het aloëhout. Alle huidige hoofdstukken
(kapittels,
kapittelen) zijn canonieke
Bijbelboeken (ze
behoren tot de canon), van de
apocriefe boeken noemen we: Judith en Ecclesiasticus (niet
Ecclesiastes, dat is Prediker!). Ook
Habakuk en Haggaï zijn Bijbelboeken. Poerim is het Hamansfeest.
Hermeneutiek is Bijbeluitlegging.
3.
De asherakat stamt van een Engelse merknaam, genoemd naar de
semitische godin Asherah,
verwant aan Baäl. Het oplossen van de milieuproblematiek is als het
bouwen van een toren van Babel. Baths is
het meervoud van een inhoudsmaat van ongeveer 36 liter. Het bdellium
is een welriekende gom (ook:
bedolah). Met de oude en nieuwe
bedeling worden het Oude en Nieuwe Testament [O.T. en N.T.] (Nieuwe
Verbond, Nieuwe Wet, Novum Testamentum - Nov. Test.)
bedoeld. De vorst der demonen wordt aangeduid met Beëlzebub. Met de
bekkeneelberg (Statenvertaling:
hoofdschedelplaats, NBV (Nieuwe
Bijbelvertaling):
Schedelberg, Schedelplaats) wordt
Golgotha bedoeld. In het gezin van aartsvader Jakob was Benjamin de
benjamin van het gezin. De Biblebelt (Bijbelgordel)
loopt dwars door Nederland. Houd je verre van bibliolatrie [verering]
en -manie [verzotheid]
(bibliomantie is
iets anders = waarzeggerij d.m.v. de Bijbel of andere heilige
boeken). De Bijbelgetrouwheid van
ketters is vaak zeer groot. Hij lijkt er een uit de arke Noachs. Met
de olijfhof (olijvenhof)
aan de voet van de Olijfberg wordt letterlijk Gethsemane bedoeld.
Zingen ze daar nog onberijmde psalmen?
4.
Het Bijbellezen (je
kunt ook koffielezen!) gebeurt
vaak na de maaltijd. Een bijbeltegel bevat Bijbelse motieven. Een
boanerges is een heftig man, een prediker die gloeit van geestdrift
en blaakt van vurige geloofsijver. Of de bode der goden nu wel of
niet komt, je kunt zo rijk zijn als Boaz. Een staande uitdrukking is:
een vaste burcht is onze God. Een lofzang aan de Bijbel ontleend, is
een canticum (kantiek).
De kerkelijke feestdag Driekoningen refereert aan Caspar, Melchior en
Balthasar. De catenen zijn Bijbelverklaringen, met name uit de
kerkvaders. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's
Gotische Bijbelvertaling. Een concordantie is een register van
Bijbelplaatsen. Het verhaal van David en Goliath leidde tot
andere david-en-goliathverhalen. Hij is niet onbesneden van
lippen [goed van de tongriem]. Het boek van Johannes is een openbaringsboek. De Messias is
de Opgang uit de hoogte. Er is maar één Oude van dagen [God].
5.
Opa, waar is je davidsdeken (het
woord staat niet in de Bijbel, wel in Van Dale, lees 1 Koningen 1,
vers 1-4 (1:1-4)
maar eens: jonge bijzit van oude man)?
Deo volente
(volente
Deo)
wordt afgekort als D.V. (V.D.).
De deuterocanonieke boeken worden wel in de Kerk van Rome erkend,
maar niet door de protestanten. Hij was ten dode opgeschreven. Laat
de doden hun doden begraven. Egypte had drekgoden volgens Ezechiël
6. Edik is in Bijbeltaal azijn, duivenmest is een onbekende plant (in de Bijbel, 2 Kon. 6:25)].
Een enakskind is een reus van een kerel, een enfant prodigue
is een verloren zoon [en een enfant prodige een
wonderkind]. Na de epistellezing volgt normaliter een lezing
uit de evangeliën. Een voorbeeld van een apocrief evangelie is het
Thomasevangelie. Ga niet te snel 'de weg van alle vlees' [sterven].
De faraomier is een plaagmier. Als iets naar de gallemieze(n)
gaat, moet je denken aan het Hebreeuwse woord voor kiezels, puin,
gruis. In een gedenkoffer(!)
kun je niets bewaren. De jehova's of Jehova's getuigen brengen het
godswoord, Gods Woord.
6.
Als je in je knollentuin bent, ben je in je hof van Eden. Adam en Eva
hadden oorspronkelijk hun domicilie in de Hof van Eden. In Mattheus
27, vers 22 (27:22)
lezen we: vandaag hosanna, morgen kruisigt hem (NBV
2015: aan het kruis met hem).
Huidvraat kan melaatsheid zijn. Ik ben op het verzoek van de vrouw
ingegaan en tot haar ingegaan (ingekomen).
De zevendedagsadventist was helemaal into de Bijbel, maar ook into de
Japanse cuisine. Itala is de benaming voor de oudste Latijnse
Bijbelvertaling (later
vervangen door de Vulgata; men spreekt thans van pre-Vulgaatteksten
of vetus latina). Een synoniem is
Vulgaat, de herziene Vulgaat of Nova Vulgata dateert uit 1986.
7.
Een jobstijding maakte een einde aan het jobsgeduld van Job. Een
jodengenoot of proseliet is een niet-Jood, die tot het joodse geloof
overgegaan is zonder zich te laten besnijden. Hij is een echte jonas,
hij kijkt altijd als Jonas in de walvis. Als 't David en Jonathan is,
betreft het twee dikke vrienden. Leven als Kaïn en Abel geeft veel
onderlinge strijd (en
kaïnisme? = oudste uit het nest doodt de jongste).
Ploegt deze dicteeauteur met andermans kalf [bij
hulp van een ander, doen alsof je het zelf gedaan hebt]?
Was zij een Kanaänitische [uit
Kanaän]? De katharen [geen
seksuele omgang] zouden geen
nakomelingen moeten hebben, maar ja, het vlees, hè? [De
geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak – Jezus vroeg de
discipelen wakker te blijven, maar ze vielen in slaap.]
Gods knecht kreeg kracht naar kruis.
8.
In de Bijbel staan Krethi en Plethi (een
soort lijfwacht van keurtroepen)
voor Jan Rap en z'n maat. Een kind van Laban is blank (het
witte schaap). Vee of tuig van
Laban is vee of tuig van de richel. De Leidse Vertaling is van
Kuenen, Hooykaas, Koster en Oort. De letter doodt, maar de Geest
maakt levend (2
Korinthe 3, vers 6 (3:6)).
De leviathan is een mythisch monsterachtig waterdier. De passie is
het lijdensverhaal. Van huis uit waren ze luthers. De Maker is de
Schepper. Mannin is vrouw (Hebreeuwse
woord: isja), ter onderscheiding
van de man (isj).
9.
Een bedrijvige martha is een zorgvolle drukke huisbestierster. De
Zoon des Mensen, de Mensenzoon, is
Christus. Het mincha is het namiddagoffer of -gebed. 'Hij ziet zo
zwart als een molik = vogelverschrikker' slaat terug op het
Hebreeuws. Een kind van Naboth is een stijfkop. Neig uw oor naar (de
quakers zouden zeggen: sidder voor)
het woord van de Heer. Heb je ergens hiervoor al een associatie met
aloë's ontdekt? De oudvaders leefden voor de zondvloed. Paralipomena
zijn toevoegsels aan wijsgerige geschriften. De paradijsboom is de
kennisboom en de paradijsslang heeft Eva verleid. Pietluttig komt van
de Bijbelse landennamen Put en Lud. Je hebt kleine, grote, vroege en
late Profeten. Enkele Bijbelboeken zijn protocanoniek (van
het begin af aan). Jezus Sirach
echter is een deuterocanoniek Bijbelboek. Stenen tafelen zijn tafelen
der wet [met de tien geboden, decaloog,
decalogus].
10.
Een sjofar is een ramshoorn. Lees eens wat uit het boek der
Richteren. Op haar vijftigste kreeg zij een sara. Genesis is het
scheppingsboek over het scheppingsverhaal. Sommige bijbels zijn in
segrijn(leer)
gebonden. De donder is de stem des Heren. Volgens de Liesveldtbijbel
is al ons weten maar stukwerk (1
Kor. 13:9). Hoed u voor dit
eenentwintigste-eeuwse sodom en gomorra. Uit de tale Kanaäns van
Daniël 13 kennen we een kuise suzanna. De terafim zijn godenmaskers.
De Thabor is een berg in Palestina. De Thora beslaat de vijf boeken
van Mozes. Iedere protestant is een paus met de Bijbel in de hand. De
Parakleet is de Trooster, de Voorspraak. Je moet niet de mug
uitziften en de kemel doorzwelgen. Hij werd tot zijn vaderen
vergaderd. Vrijdenkers en de franc-maçonnerie houden zich maar
betrekkelijk aan de Bijbel. De taal van West-Goten (Visigoten)
komt in Bijbelfragmenten voor. Dat gaat erin als Gods Woord in een
ouderling. Hij liet geen zaad na. Een zebedeus is een weerloze
tobber. Wat de Bijbel is voor dominees, dat is de Grote Van Dale
[Dikke Van Dale] voor de overige
zeurkousen [W.F.
Hermans]. Na mij de zondvloed!
Ken je de gelijkenis van de verloren zoon [het
enfant prodigue]?
