Dictee – dictees [2426]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 497 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (360)
1. Komt 'quacker' (in collegestijl gekleed iemand) van 'kwekken' (let wel: dit gaat niet over een kwekerij – planten of een quakerij – gelovigen)? Nee. Zet op volgorde van klein naar groot: septiljoen (een één met tweeënveertig nullen), quintiljoen (30), sextiljoen (36) en quadriljoen (24). Hij werkt in de quartaire sector [zorg, onderwijs, cultuur en openbaar bestuur]. Quadrafonie (VD ook: quadrofonie) is dubbelstereofonie. Een kwartet geleerden toonde het aan: in dit spectrum zit een quartet [in vieren opgesplitste lijn of piek]. Dit pak houdt alleen quasi straling [quasistraling] tegen. Queueën [kjoe] is een kwestie van queuevorming [keu]. Het querulantisme [ziekelijke neiging om tegen een werkelijk of vermeend onrecht te blijven strijden] is een question brûlante [brandend vraagstuk] geworden. Een queue de Paris is een tournure [opvulling achterzijde rok van japon – 1880-1890]. Wat is de kwintessens [essentie] van deze quickscan [globaal onderzoek]? "Wie weet?", vroeg hij in het Spaans: "Quién sabe?" [kie-jèhn-saa-bə] Acquiesceren (L) is berusten en quiëscentie (NL) is innerlijke rust. De arrenbieër (verkort: r&b'er) [rhythm-and-blues] bereikte de r&b-finale (arrenbiefinale). Hij quootte [citeren] Mark Rutte met een quoteje [citaat]. Hij toonde een quodlibet [mengelmoes, potpourri] van lappen.
2.
Hij deed alsof twee maal twee – quod non (echter
niet) – vijf is. Coteren is
merken met nummers of letters. Hij speelde [schaken]
de lange rokade, quod licet [wat
geoorloofd was]. De rabiate
[doldriftig]
rabauw [ruw
persoon] van een rabbi/rabbijn
– een erkend rabbiefokker [konijn]
– zorgde met zijn rabies theologorum [razernij
der theologen] voor rabiësgevaar
[hondsdolheid].
De jongedame had een
raak-me-niet-aanhouding bij de
plaatsdelictaanhouding
[pd].
Ze was radicaal-links (radicaal
links)
en hing het radicaalfeminisme aan. De raiffeisenbanken en de
boerenleenbanken lagen ten grondslag aan de huidige Rabobank. Zij
schaftten wat de pot schafte.
Na het kappersbezoek had ze een ragebol.
Hij heeft een ruime idiotismenverzameling
[karakteristieke
spreekwijze, idioom]. 'IJs- en
ijskoud' schrijf je met ij'tjes. De strobloem behoort tot de
immortellenfamilie. Een impassegevoel
overmeesterde hem. Hij was een importune [ongelegen,
inopportuun] bezoeker. Deze
Indian summer [nazomer,
begin oktober, mooi weer, Amerika]
is nog niet voorbij. Wat zoekt een indo [iemand
met zowel Indisch als Europees bloed]
in Indochina? De indogermanistiek bestudeert de Indo-Europese talen.
Kijk: de italianiserende landschappen van Lucas van Leyden. Een
informatricebaan.
3.
Hij is een in- en ingemene vent. Dit is een inexacte tijdsbepaling.
Voor de irisscan nam hij nog een Irish coffee. Hij behoort tot de
ethisch-irenische [moreel,
vrede stichtend] richting. Het
Inwijdingsfeest [joods,
tempel] is het Chanoeka [Gannek,
Hanukka, Lichtfeest, chanoekafeest].
Je bent er weer in getuind. Interpungeren is interpunctie aanbrengen.
Er was al een interim-akkoord over die interimjob. Heeft een
interetnisch huwelijk kans van slagen? De interinsulaire bootdienst
is uitgevallen. Hij zag in- en inwit. Er vindt een in-situsanering
[ter plaatse]
plaats. Schrijf je (de
rubberboom) 'karet' met een caret
[dakje, accent
circonflexe, circumflex, kapje en hoedje]?
Nee, dus. De ritalin is een geneesmiddel
tegen ADHD (GB
ook: adhd; BE: rilatine); het
risaliet is een vooruitstekend deel van de gevel. Hooligans
[voetbalvandalen]
worden al gauw als risicoburgers aangemerkt. Hij werkte razendsnel en
razend slordig. Rebetika is muziek, reblochon kaas. Je kunt
rechtdoorzee zijn, maar ook recht door zee gaan. Een recht op-en-neer
is een klare. Wat is je reflectie [overdenking]
op 'deflexie' [verdwijnen
buigingsuitgang]?
4. Hoor je nu ook bij de oudeklareclub? Wat is de essentie [kwintessens] van het begrip 'reminiscentie' [gedachte aan iets uit het verleden]? Zijn tanden rapten [ah][klapperend geluid maken] toen hij rapte [èh]. Niet elke rapaljaan (is dat een rapaillepoliticus? – rapaille = gepeupel) behoort tot het rapaille, wel tot de Rapaljepartij. Snuif zachtjes, 't is rapé [tabak – voorzichtig aan, vergaloppeer je niet]. Op een raout [avondpartij, ook: rout] wordt geen ragout [stukjes vlees] geserveerd. Kijk jij naar die ranzige tv-programma's [ook: teevee]? Je weet (schrijft) niet wat je hoort: raneynikkel [ree] [zeker nikkel]. Het rakuaardewerk [oe] [voor de Japanse theeceremonie] was gevuld met ramboersappelen (nee, die verstuur je niet onder rembours [ah, oe]). Heb je al eens aan rajayoga [controle over geest, denken stilleggen] gedacht? De mannen waren ratés, de vrouw een ratee [mislukkeling]. Ratafia is geen raffia, maar een likeur. Een rassé is een kleine Indische civetkat. Rarara, wie heeft de bal? Als een raket trok hij zijn raquettes (oorspronkelijk onder de schoen – sneeuwschoen) aan. Voor 'douwen' kan 'rauw' en 'rouw' [GB, VD enkel ou]. Een rever [ee uh] reeft, een raver ravet [ee] in extase. Een rechter moet recht doen.
5. Een realtimeonderzoek is een onderzoek in real time. De recidivekans is groot. Een recueil [uij] is een bundel, niet te verwarren met oeil-de-boeuf [ovaal of achthoekig klein venster in daken]. De reciproquenberekening is niet zo lastig [vier wordt een vierde, 0,25]. Hij is een rechtstreekse afstammeling. Het recordaantal data [gegevens] van de nieuwe database was een record. Een engineer doet aan engineering [toegepaste technologie]. Hij rookt een reefer [ie: – marihuanasigaret]. Een référérechter [NL: kort geding; BE: kortgeding] is een soort referee [éh uh ie] [scheidsrechter]. In de spyfi [spy fiction, fictie met spionage als thema] kwam veel spyware [spionagesoftware] voor. Ik ijsde toen het ijzelde. Het eigenwoningbezit is gestegen. Ze wilden een preadvies uitbrengen. Is de recidivekans [herhaling] groot?
6.
Sst, stil! Ze slapen nog. Ik ben nu in Van Dale bij de s. Wordt dit
pianogedeelte mano destra
(m.d.)
[rechterhand –
ook d.:
(main)
droite of
destra]
of mano sinistra
(m.s.)
[linkerhand ook s.
of sin. =
sinistra of g.
of m.g. =
(main)
gauche]
gespeeld? 'Medicinae doctor'
(doctor
of medicine)
wordt afgekort tot MD of m.d.
Met XXXS wordt extra
extra extra
small aangeduid. (S)-2-butanol
is optisch rechtsdraaiend. Hier is S een voorvoegsel in dat chemische
begrip ter aanduiding van een chiraal centrum volgens de
sequentieregels. De S komt van 'sinister' [links].
Het antoniem is de R van 'rectus' (rechts).
Het saai (saaien,
saaiem) is een nauw gebreid
schrobnet voor de garnalen- en smeltvisserij. De ijstijd voor het
eemien is het saalien. Sabaeïsme:
sterrendienst; sabakoe: kleine reiger. In Senegal wordt onder andere
Wolof gesproken. Marsala is een aangezette dessertwijn uit
West-Sicilië. Sabellen: familie van buiswormen. Indemniteit:
schadevergoeding, genuïniteit: echtheid, impuniteit:
straffeloosheid.
7.
Zijn er joego's [GB:
Joegoslaven] in de zaal? Hé joh,
je zaakje hangt eruit. Joinen is aansluiten bij een internetforum.
Veel Nederlandse uitdrukkingen hebben een joods-christelijke
achtergrond. In de jesjieve (jesjiva)
[Talmoedhogeschool]
leren ze ook Jiddisj (Jiddisch).
O jee, wat eng! In Suriname kennen ze het Jeugdparlement
[specifiek,
anders: jeugdparlement].
Jeremiadeproducenten hebben
ogenschijnlijk een slecht leven. Hij had drie jack russells
[jackrussellteriër].
De
jaarrente-uitkering vindt in januari plaats. Een jabotje
[zjaa-boo]
is een geplooide strook, vroeger soms aan de borst van een
mannenoverhemd. Zwavel (sulfer,
solfer, S) veroorzaakt een
rotte-eierenlucht. De Baader-Meinhofgroep staat ook wel bekend als
RAF (Rote-Armee-Fraktion).
Rotarians zijn lid van een Rotaryclub (GB).
Een remplaçant moet iemand remplaceren [vervangen].
Renforcé is madapolam (louisine,
weefsel; geen macadam = wegverharding).
Is een renommee een bluffer? Nee: een goede
naam. Zo heb ik tenminste par renommée [bij
geruchte] vernomen. Woord van de
dag: rimpelbuisobstakelbeveiliger. Resorberen, opslorpen:
resorptie, opnemen vocht.
8. Ik zeg het maar eerlijk, ook dit komt van (toen) pagina [toen!] 80 van de befaamde lijst van Rein: rijkbloeiend, rijkgeïllustreerd (VD), rioja (Spaanse wijn uit het Ebrodal) en rillettes (varkenspastei). Dicteewoorden: rekwisieten [attribuut], requiemmis, rekwireren [(op)eisen] en requisitoir [vordering, eis OM = Openbaar Ministerie]. Op herhaling: re-educatie, re-engineering [toegepaste technologie], reïmponeren [boekdrukkerij: weer in de vormen slaan], re-importeren, re-infectie, re-integratie, re-interpreteren, re-iteratief [nogmaals herhaald] en reïncarneren [opnieuw belichamen]. De rekruut diende een rek(w)est [bezwaarschrift] in. Door Reinaert de Vos werden heel wat reinardieën [listige streken] uitgehaald. Het remarquabele [opmerkelijke] relikwie zat in een reliquiarium [reliekschrijn]. Een religieuze is een kloosterlinge, een ouvreuse [vroeger: plaatsaanwijsster in bioscoop] niet. Zwart-op-wit [op schrift, als bewijsstuk] onthoudt wel. Schepen met averij hebben relâches forcées [+ gedwongen oponthoud]. Bananenrelishes [gekookt mengsel van groenten en specerijen] zijn (niet onbeperkt, niet-onbeperkt) houdbaar. Die draaier [hij draait] was specialist in het répondre en Normand [ontwijkend antwoord geven]. Bij een resumé en een resumeetje hoort resumeren [samenvatten], bij een résidence resideren [wonen] en bij résistance resisteren [weerstaan].
9. 'Individueel' slaat op individuen. De Saceur (Supreme Allied Commander Europe) is de hoogste bevelhebber van de NAVO in Europa. De sacharimeter [suikermeter] van Soleil is niet zo bekend. Sackjacking is het roven van een tas. Thans is Sacramentsdag (sacramentsfeest) de tweede zondag na Pinksteren. De Sacra Scriptura is de Heilige Schrift, de Bijbel. Het tussenwerpsel 'sacredieu' is een verkorting van 'sacre-nom-de-Dieu' [bastaardvloek]. In Indië is een sado een dos-à-dos [tweewielig rijtuigje, vis-à-vis]. Een slaaf leeft van genadebrood. Het Allerheiligste is het Heilig sacrament, de hostie. De kaalgevreten weide lag er troosteloos bij. Zij was expert in kaartlezen en kaartleggen. De wilde kaardenbol is een plant. De Kabylen vormen een Berbervolk. Bij de kakadoris [kwakzalver, ook: kakkedoris] was het een kakofonie , toen de kalasjnikov [pistoolmitrailleur van Russische makelij] afging. Een kajotster is lid van de KAJ (Kristelijke Arbeidersjongeren). De kamikazepiloten dronken eerst nog kamillethee.
10. Deuterium, zware waterstof, is een bouwsteen voor zwaar water. Een oelpan [mv. oelpans, VD ook: oelpanim, GB ook: oelpaniem] is een intensieve cursus modern Hebreeuws (Ivriet). Een camelot [loht] is een straatventer, kamelot [zelfde uitspraak] is een fraai weefsel van kameelwol. Wist Calvijn al dat calvilles [geribde fijne tafelappel] aan een kalvijn groeien? Het mineraal dat mercurochloride (kwik-I-chloride, Hg2Cl2) bevat, heet kalomel [mèhl]. Zeg eens eerlijk: welke van deze safes (safedeposits) is nu het safest? Een safehouse [onderduikwoning] heeft zelden een saferoom [paniekkamer]. De saffies [sigaar, sigaret] zaten in een doos bekleed met marokijn(leer) (saffiaan).
