Dictee –
dictees [2123]
Oefendictee
718 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (139)
1.
Een mise au point is een oppuntstelling, de mise-en-scène de
toneelschikking. Het SaNT was vroeger
het Samenwerkingsverband
Nederlandstalige Terminologie.
Een sawoe-manila is een sapotilleboom
[melksap =
grondstof voor kauwgo/um(mi)].
Schizomyceten [dzoo]
zijn splijtzwammen en schizothymie is gespletenheid van gemoed.
Daartegenover staat cyclothymie, de manisch-depressieve neurose. Het
beestje bij de naam noemen: scapham
scapham dicere
[k].
Een scenarist [see]
schrijft scenario's [uh]
[draaiboek].
Pas op, dat je niet het schip in gaat
met die transactie. De schrijnendste problemen worden stante pede [op
staande voet] opgelost. Een scuba
is een
self-contained
underwater breathing
apparatus
(onderwaterademhalingsapparaat).
Dostojevski heeft de roman Schuld en boete geschreven. Een
sede-vacantist [erkent
zittende paus niet] ziet sede
vacante [als
die zetel vacant is] zijn kans
schoon. Wat betekent s.e. et o.?
Antwoord: salvo errore
et omissione:
afgezien van vergissing(en)
en weglating(en).
Aan iets seduisants [verleidelijks]
gaat seductie [verleiding]
vooraf. Dat is not done.
2.
Hoeveel hoofdstukken telt Zefanja
[Bijbelboek VD,
NBG: S
– Zef. – in de Vulgaat Soph. = Sophonias]?
Drie! Een segway
is een soort stadsstep. Het seicento,
dat zijn de jaren 1600. Wie wil er nu vérités de Monsieur de la
Palisse [waarheden
als een koe] verkopen? Heet dit
nu seignettezout of rochellezout?
Die zijn hetzelfde.
Zoek op, wat 'séjour' [verblijf(skosten)]
en 'sejunctie' [onderbroken
zijn van een gedachtegang]
betekenen. In een scheepstekening vind je de sentenlijn
[sent = lijst,
gording, tijdelijk aangebracht bij bouw schip].
Het commonsensegevoel is
het sens-commungevoel of de gezondverstandervaring. Ligt Sevilla
wel of niet in Castilië? Nee: in Andalusië.
In ieder geval dansen ze daar de seguidilla. Het farnasol behoort tot
de groep der sesquiterpenen [organische
verbinding]. Hij is een kei in
ellenlange woorden (sesquipedalia
verba). Wat sévère is, getuigt
van severiteit [strengheid].
Een patrijzenoog is een versiering op sèvresporselein. De
sekteleider was bezeten van sekte-ijver.
Samen moesten ze maar liefst acht sémillons
[wijn]
afrekenen. Hun maat werd maar aangeslagen voor één sauternes
[wijn,
mv.].
3.
Het serowsafschotverbod [Japanse
gems] is tijdelijk opgeschort.
Met een serinette [kanarieorgeltje]
leer je kanaries zingen (echt
waar!). Hij zit lelijk in de
sereibel [seriebel,
misère]. Sint-Bonaventura had
als bijnaam de serafijnse [serafijn,
engel van de hoogste rang – O.T.
= Oude
Testament –
een OT
is een observatieteam]
doctor of leraar. Bij het Groene Boekje aten
ze alleen maar shiitakes [2020
net als VD ook: shiitake's]. Waar
play-offs [promotie]
zijn, zullen ook wel playdowns [degradatie]
zijn. Is het bon ton [welgemanierd]
om een Sjanghaier [inwoner]
te shanghaaien [overhalen
tot onaangenaam werk]? Deze
sheriff draagt graag shantoeng
[stof uit Chinese
tussorzijde]. Een thoracale
ingreep heeft betrekking op de thorax [borstkas].
Op die veiling werd een originele Sherlock Holmespet geveild [anders:
sherlockholmespet]. Ze verkopen
daar döner [kebab]
en shish kebab. Bij sinistromanie bezit
je links de meeste handigheid, anders gezegd, je bent linkshandig
(en ook links
handig).
Dat in tegenstelling tot iemand met dextromanie [rechts].
De S-romanum is het
signum-romanumgedeelte van de dikke darm (nu
in VD ook de – of het – sigmoïd).
4.
De siksiyuru is om zes uur 's
namiddags op z'n best. We drinken er nog maar een paar
silvaners [witte
wijn] op. Hij is nogal sinofoob
[sinofiel: China(
)lievend].
Hoe ziet een sint-philippuskruis
[liggend Latijns,
'gewoon' kruis] eruit? In de
Grote en Kleine Sint-Bernhardpas vind je veel sint-bernards(honden).
Een sicav is een Franstalig beleggingsfonds met veranderlijk
kapitaal. Shoyu is sojasaus. Een sinfonietta
is een kleine symfonie. In Sri Lanka
wonen veel Sri Lankanen. Vroeger was dat: in Ceylon wonen veel
Ceylonezen. Moeten we nu voortaan ceylonthee maar sri-lankathee
(srilankathee)
noemen? De kerria is een sierstruik uit Japan. Het woord
'serendipiteit' [door
toevalligheden en intelligentie ontdekken waarnaar je niet op zoek
was] is ontstaan uit een sprookje
over de prinsen van Serendip. Aan de oud-Noorse mythologie danken we
de begrippen Asen (goden),
Asgard (verblijfplaats),
Donar (dondergod),
Odin (Wodan)
en (deels)
Yggdrasil [wereldboom,
symbool kosmos].
5. De
salarisdag wordt sint-salarius of Heilige
Salarius genoemd [niet:
Sint-Salarius].
Wat zijn overeenkomsten van en verschillen tussen een citer [snaren
en plectrum] en een sitar
[tokkelinstrument
Noord-India]? Het zesde zintuig
is de sixième sens of de sixth sense. Een boulingrin is een
verzonken grasveld voor balspelen. Hoe groot is de door jullie
gesleede [sleeën,
ook: geslede, ww. sleden]
afstand? Onder skijøring
verstaan we het zich laten voorttrekken op ski's door een paard of
auto. Bij de keurmerken kennen we: CE
[Conformité
Européenne],
EKO-keurmerk [ecologisch
verantwoord], Kema-keur
[Instituut voor
Keuring van
Elektrotechnische
Materialen],
KIWA-keur [Keuringsinstituut
voor Waterleidingartikelen],
KOMO-keur [Keuringsorganisatie
Materialenonderzoek]
en het Skal-keurmerk [Stichting
Keurmerk
Alternatieve
Landbouw].
Is 'Andes' een Quechuawoord? Dat
zou kunnen. Wat was de
honderddagentournee (100
dagentournee – niet meer in wdb. – rondgang NL-regering na 100
dagen regeren) ook alweer?
[NB Met de Honderd
Dagen wordt de tweede regering van Napoleon aangeduid].
Bij de 100 dagenviering [BE
– Chrysostomos]
heeft de middelbare school nog zoveel dagen te gaan tot aan de
vakantie. Wat valt er vanuit de Andes nog meer te melden dan een
verdwaalde himalayageit [thar]
en een dito alpenroosje
6.
Wel, de andesflamingo, andesiet (een
fijnkorrelig grijs of grijsrood stollingsgesteente, bestaande uit
zure plagioklaas en biotiet of hoornblende en pyroxeen),
het Andesvolk, de opossummuis, de paramo (nat
grasland boven 3800 m in de noordelijke Andes),
de quinoa [uitspraak!
– kihn-waa + kie-noo-waa]
(soort uit het
geslacht ganzenvoet, dat boven 3000 m in de Andes voorkomt),
de reuzenkolibrie en de waspalm, maar
vergeet ook de andescondor en de andesgans niet. Maar zo'n reis
ernaartoe, dat is voor osm
[ons
soort
mensen]
niet weggelegd. Een S.M.C.
(Sacri
ministerii
candidatus)
is een kandidaat tot het heilige leraarsambt (aspirant-dominee).
Dezelfde betekenis heeft R.M.C.
(Reverendi
ministerii
candidatus).
Wat zijn dumbphone [met
weinig extra functies],
smartphone [wel:
slim],
phone-in
[radioprogramma
met bellende luisteraars] en de
ladyphone [met
speciale vormgeving voor vrouwen]?
Bij het joodse paasfeest is de derde
matse, die gebroken wordt, het smartenbrood.
7.
Op die receptie heb ik kostelijk gesocialized.
Hij heeft een sociaalgeneeskundige [sociale
geneeskunde] betrekking. Een
sobstory is een tearjerker
[tranentrekker].
Er ontstond veel soesa over die sousafoon. De sojaolie is op.
Soixantes-neuf zijn standjes [in
cijfers]
69. Je kent ze: de arendssneb
[snavel],
de snebaal [met
puntige kop] en snepschip
of -schuit (ook:
snip –
puntige voorsteven, boeren en tuinders).
Ook: neb! [=
snavel]. Wat wordt met de
transneptunische planeet bedoeld? Mogelijk een maan van Neptunus ...
Ik vind haar een hanenpennig, een
heibeiig wijf. Hij zal wel weer een snipper ophebben, ladderzat zijn
als een snip [loopvogel].
Kun je de begrippen
'socio-economisch' [=
sociaal-economisch] en 'sociolinguïstisch' [vooral
op de beschrijving van het verband tussen taal, cultuur en
maatschappij gericht] nader
expliqueren (expliceren)?
Al zijn gedweeë volgelingen zijn soumis [onderworpen
gedwee]. Dat morgen is een speci
[jongerentaal:
speciaal] gebeurtenis. Een van de
flanelsoorten is spagnolet. Zoek eens
op: de Spaarnestad [Haarlem]
en de sleutelstad [Leiden,
stadswapen!]. De spetsnaz:
sabotage-eenheid Russische leger.
8.
Zij hebben een splitlevelwoning. S.P.Q.R.:
Senatus Populusque
Romanus, senaat en volk van Rome. De
strijd ging tussen staatse en Spaanse troepen.
Die stap-voor-stapbenadering spreekt me wel aan. De stegomyia
is de gelekoortsverwekker. Heb je die nieuwe STER-spot
[Stichting
Etherreclame]
al gezien? Waarnaar verwijzen de grote ster van Afrika en de
Ster van het Zuiden [diamanten]?
Wat weet u van de tafelen der Wet [stenen
tafelen, met 10 geboden, Mozes]?
Op die beurs hebben wij een stand [èh].
Bij haar is een stent [buisje
in bloedvat] geplaatst. De
Kerstster is de ster(!)
van Bethlehem [VD;
NBG: Betlehem],
de kerstster [plant]
is de poinsettia of
ster-van-bethlehem [GB],
de euforbia (of
wolfsmelk) is iets anders. Is de
stikkenzak van die stijve harmen, die
houten klaas, stilaan, kalmpjes aan, stilletjesaan, kalm aan nog niet
leeg? Deze jas is van kalmoek [dekenstof,
wol, katoen]
gemaakt. Een voorbeeld van een stemmingsstoornis
is een manisch-depressieve stoornis.
9.
De PTSS is de posttraumatische
stressstoornis
of het posttraumatische
stresssyndroom.
We kennen veel persoonlijkheidsstoornissen: de paranoïde
[waanideeën],
schizoïde [schizofrenie:
gespleten persoonlijkheid] ,
schizotypische [sociale
isolatie; afwijkend gedrag],
antisociale [tegen
de (bestaande)
samenleving of personen gericht gedrag],
narcistische [egocentrisme,
beperkt inlevingsvermogen] en
theatrale [toneelspelen]
persoonlijkheidsstoornis. Met MPS wordt
de dissociatieve identiteitsstoornis, multipele
persoonlijkheidsstoornis
of meervoudigepersoonlijkheidsstoornis
bedoeld. De eetbuienstoornis heet boulimia/e
(vraatzucht,
sitomanie). Omschrijf de boulimia
nervosa [=
boulimia/e]
en de anorexia nervosa [ana,
anorexia: dwangmatig niet eten].
Een dwangstoornis is een obsessief-compulsieve stoornis. Tot de
autismespectrumstoornissen
(ASS'en)
rekenen we ook PDD-NOS (pervasive
developmental
disorder
(–)
not
otherwise
specified)
en asperger. ADHD ('alle
dagen heel
druk' of
attention
deficit
hyperactivity
disorder,
GB ook: adhd)
is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.
10.
Wat is een slaap-waakstoornis [verstoring
dag-en-nachtritme]? Een
slikstoornis is dysfagie. Een streng gereformeerde is strenggelovig.
Op Secretaressedag droeg ze een
stewardessenuniform. Duidelijke
definitie: een stereotype is een stereotiep beeld etc. [zoals
de voorstelling van een Fransman als een man met een snorretje die
losbandig leeft]. Het was een
successtory [GB
ook: sss],
een succès fou [daverend
succes]. Op het suprême moment
[ook: supreme,
ook: op het moment suprême] viel
het doek. De onderhandelaar kreeg een sûreté de corps
[vrijgeleide].
Ze woont in een super-de-luxe buurt. Het was een suffragettefeest
[kiesrecht
vrouwen 1900-1910]. Een
swath: small
waterplane area
twinhull
(met 2 onder water
gelegen rompen). Zou die
surseance van betaling echt doorgaan? Bedoel je 'surplusje'
[uhs]
of 'surplustje'
[uu]?
Een tabby kat (van:
tabijn = stof) heeft een cyperse
tekening.
