Dictee – dictees [1982]
Oefendictee 827 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (30)
1. Een genet is een rijpaard, een genetta een kat. Wat wordt er in een geniza opgeslagen (onbruikbare boeken met de vierletternaam van God)? De Genuees verkocht genuaolie. Zijn genuïniteit was genuïen (echt, aangeboren). Een gerant (beheerder hotel) is toch ook een soort gerent (zaakwaarnemer)? Met gerij (wagen, paard en rijtuig) kun je gerei (gereedschap) verplaatsen, omgekeerd niet. Mij werd gestalttherapie (therapie gericht op het herstellen van een verloren gegane eenheid in de menselijke beleving en waarneming) aanbevolen. Hé flierefluiter, get a life (ga eens wat nuttigs doen met je leven)! Levensgevaarlijk, als een rechter zich door het gesundes Volksempfinden laat leiden … Er zijn drie getuigen-deskundigen opgeroepen. Hij kikt op gestanddoenerij (van beloftes: nakomen). En jawel, het geijkte geürm begon weer. Gevelouteerd papier is velouté papier (veloutépapier). Ik moet gewag maken, kond doen, van een overlijden. Volgens de dokter kan één gewürztraminertje (kruidige witte wijn uit de Elzas) per dag geen kwaad. De Gezinsraad komt morgen bijeen. Wij weigeren principieel gg-voedsel (genetisch gemanipuleerd). Ghee [gie: – g van goal] is geklaarde boter.
2.
Giclee is beter bekend als piëzografie (inkt
computergestuurd op papier spuiten). Deze memorystick kan 80
gieg (gig – gigabyte) herbergen. Een
gilet is een herenvest. Wij zijn de gigue
[zj] (dans)
aan het instuderen. Kent hij echt het Gilgamesjepos uit zijn hoofd?
Zowel de wegenwacht als de rijinstructeur volgden een kant-en-klaar
montignacdieet (geen moermandieet!),
en dat was geen 1 aprilgrap (eenaprilgrap).
Er waren honderd(en)zes gegadigden. Zij
drijven het raadgevend bureau 'De Honingraat'. De foodie (lekkerbek)
droeg een hoody (sweater met capuchon).
Hoe moet je een hoquetus
(13e-eeuwse
compositietechniek) spelen? Vergeet die pallet met pellets
niet. Het was hoogstmerkwaardig, hoe zij hoogst onbenullig
te werk gingen. Ons Koninklijk Huis is het huis van Oranje. In die
humus zat ook hummus [uitspraak!]. Ik
vind haar foxy (jongerentaal: aantrekkelijk).
De ezel iaat, iade, heeft geïaad. De kolomsafstand is hart-op-hart
ruim 5 centimeter.
3. De ijzerhard [grond] is een plant, de ijzerhart [lucht] een boom. Het glaasje( )draaien is een kwestie van glaasje draaien. Je woord moet je altijd gestand doen. De piramidebouw bij Gizeh is heel kunstig. Zo'n flare [èh:] (uitgeworpen fakkel) moet de glare [èh – g van goal] (kunststof vliegtuigrompen) niet raken! Dat 'glückauf' [groet mijnwerkers] bleek later hun laatste groet te zijn. Een goenoeng api is een vulkaan. Wordt dat Goethebrevier nog gebruikt? De gojse (VD ook: gojimse) kinderen mochten niet komen spelen. Het bekendst zijn de Golf van Napels en die van Mexico. Hoeveel GOS-staten (Gemenebest van Onafhankelijke Staten) waren er? Die schoenen zijn van gore-tex. Met goudron [oe] wordt Trinidadasfalt benoemd. Een goûter moet je gouteren. In Haïti betaal je met gourdes. We hebben 37 gray (Gy) gemeten (stralingsenergie). Het gynaeceum (vrouwenverblijf), daar mag jij niet komen. Heerlijk, zo'n gratin dauphinois (gegratineerde schotel van aardappelen, melk en kaas). Bij de krant hebben ze een medewerker voor de graphics (afbeeldingen, figuren). Beschermt een grigri (amulet) je?
4. Amerika is een great meltingpot of nations. Die grefo's [gereformeerden] zijn niet te vertrouwen. Dat is kras: een griot (jali, troubadour) die van griottes (morellen) houdt. Ze droeg een gris-perle [parelgrijs] japon. Hij heeft grondkwekwe (hypotheek erop) in zijn land. Laten we er nog een kweekwee (in Indië: gebakje, ook: kwee) op nemen. Het vliegtuig landt nu in Guatemala-Stad. Waar ligt de grens tussen Boven- en Neder-Rijn? De wind was 7 beaufort (7 Bft). Hij is wel iemand om u tegen te zeggen. Verwar vooral de hippocampus [uitsteeksel hersenen] en de hypothalamus [deel van de tussenhersenen onder de thalamus] niet! Verbuiging [taalkundig!] wordt zowel flexie als inflectie genoemd. Die jongeren daldeeden [alles doen waar je zin in hebt] vaak. Ik haat die wittespellingbazen! Waar is de capoeiraworkshop [uitspraak!] (zelfverdedigingstechniek). De halveloopinguitvoering was een succes. De immortels zijn lid van de Académie française (devies: à l'immortalité). Samen vormen zij (daar!) de Veertigen. De partijen zijn implacabel [k] (onverzoenlijk).
5.
Hij is in goeden doen, een man in bonis. De boekhouder werd de hemel
in geprezen omdat hij de inflatie correct ingeprijsd had. Die
inséparables [parkieten, agapornis, -nissen,
-niden] zijn inseparabel (onafscheidelijk).
Zijn dat alle ins en outs? Who's afraid of de Yggdrasil (wereldboom)?
De kogelslingeraar was aan het inslingeren. Een ongelovige thomas
dankt die naam aan de Heilige Thomas,
Sint-Thomas. Haaren ligt in Noord-Brabant, Haren in Groningen. Bij de
halacha (dogmatische stroming) hanteren
ze ook de hagada (boek met liederen).
Zij is een haaiige [heibeiige] haaibaai.
Met enakskinderen kun je een reuzeleuk
reuzenfeestje bouwen, een reuzereuzenfeest
dus.
6.
Een zoektocht naar 'and' [dat letterlijk zo
intypen, met apostrofs]: arts-and-craftsbeweging
[herwaardering ambacht], AND (Andorra),
ALU (arithmetic and logical unit), a
sadder and (a) wiser man [mv.:
sadder and wiser men], asdic (anti-submarine
detection
and investigation
committee),
a.s.o. (and
so on),
B&B (bed
and
breakfast),
blaming-and-shaming [publiekelijk te schande
maken], blood, sweat and tears [bloed,
zweet en tranen], CANS
(complaints
of arm,
neck and/or
shoulder),
captcha (completely
automated
public
Turing-test
to tell computers
and humans
apart),
cash-and-carry, c.f. (cost
and freight), checks-and-balances,
diak (double
income and
kids),
do's-and-don'ts, all chiefs and no Indians,
few and far between [weinig en met grote
tussenpozen voorkomend], fish-and-chips, for better (and)
for worse [in lief en leed],
hire-and-fire [makkelijk aannemen en ontslaan],
hit-and-run [verrassende aanval, actie],
kick-and-rush [boerenkoolvoetbal],
kiss-and-ride
(K+R), look-and-feel [direct
waarneembare aspecten voor de gebruiker van een product],
meet-and-greet [ontmoeting fans met artiest],
park-and-ride [P+R],
pitch-and-putt
[golf, kleiner formaat], plug-and-play
[pc], quick-and-dirty [snel,
slordig, goedkoop] en radar
(radio
detecting
and
ranging).
7.
Ook nog: R&D (Research and Development),
rhythm-and-blues, sadder-and-wiser, sadder-but-wiser,
rock-'n-roll, shock-and-awe [militair: overval
met grote overmacht], stars-and-stripes [vlag
VS], tips en tricks, tracking en tracing [volgen
van pakjes], trial-and-error,
ups-and-downs (ups
en downs), wheelen en dealen [macht
uitoefenen, touwtjes in handen] en (deze
opsomming is niet-limitatief!)
wining-and-dining [netwerken].
De beresterke berenhoeder
had een reuze-interessant
reuze-idee. Dicteetijgers zijn geen
heretici [ketters] in grammatica. Het is
nu klaar: haec hactenus [genoeg hierover]!
Een hacendero beheert een haciënda [alleenliggend
landgoed] en een habanera is een zekere Cubaanse dans. Hai,
ben jij high? Is een hairstylist exact hetzelfde als een haarstilist?
Ja, een chique kapper. Die haio
[huisarts
in
opleiding]
hielp me voorkomender dan mijn huisarts zelf. Ik vind die uitleg
halachisch [dogmatische stroming joden].
Hamada: rotswoestijn.
8. De majorettes verzorgden een halftime optreden tijdens de halftimeonderbreking. Die halfgare (halvegare) eet halfgaar, halfbakken vlees. Met twee linkerhanden ben je handeloos; ook een desbaby kon dat helaas zijn. Hij verleende hand-en-spandiensten bij de reparatie van het hang-en-sluitwerk Wat is het verschil tussen 'hands-on' [praktisch] en 'hands up' [geef je over!]? En hoe zit dat met 'hang-out' [ontmoetingsplek voor gelijkgestemden: café, internet] en 'hang-up' [kwestie met emotionele reacties]? Go Ahead Eagles viel slow handclap ten deel. De beurs was even handelloos. De hangglider [deltavlieger] hangglidede geruisloos naar beneden. Het ongelikteberenstel ging flink tekeer. In hansoms [licht rijtuig] zit de koetsier achterop [= achter op de bok]. Van Dales Hanukka (ook: Chanoeka, Gannek, synoniem Lichtfeest) is het chanoekafeest. Lelijk soloecisme (taalfout), maar no hard feelings! Leg het verschil uit tussen een hapax legomenon en een hapax eirèmenon [beide = hapax, slechts eenmaal voorkomend woord]. Dat is er (dus) niet! Een Harley Davidsonrijder is niet overal erg geliefd.
9.
Het symbool van de hartree is Eh.
De haskala was zekere Joodse verlichting (nee,
geen lamp dus). Een hausmacher [worst]
doe je op je brood. Een haute-financeopleiding [haute
finance] is moeilijk. Een haute-voléepositie [haute
volée – de voorname, hoge kringen] krijg je niet zomaar.
Piet Heins daden waren groot: haud sine gloria (niet
zonder roem). Zijn moeder verkeerde in res angusta domi
(armelijke huiselijke omstandigheden).
De doctor h.c. (honoris causa, eredoctor)
wist dat een hazewind geen hazenvlees
geeft. Bij hazard (toeval) won ik de
pot. Hij heeft op de beurs gehedged (GB
ook: gehedget
- financiële posities afdekken door tegengestelde posities op een
financiële markt in te nemen). Een hebi [SR:
als last ervaren onhebbelijkheid] heeft vaak een magische
achtergrond. De Heilige Salarius [Sint-Salarius,
beter: sint-salarius, als: sint-jut(te)mis]
moeten we in ere houden. Heia, heia, Ard en Keessie. Ik mag het wel,
dat heitres Franzosenvolk
[die gekke fransozen].
Heisteren (tot spoed aanzetten) is een
onrust aanduidend werkwoord. Hemelschreiend [=
tenh... of hemeltergend] langzaam gaf ze toe. Ook zonder
helicoptère (niet meer in VD) kun je
wel een helicopterview of helikoptervisie ontwikkelen. Is dat nou een
goatee (kinbaardje) of een henri-quatre
(korte puntbaard), weet iemand dat?
10. Bij Heracles Almelo weten ze wat heracleïsche teleurstellingen zijn. We zoeken een man met herculische kracht. Bespreek de hereditas jacens (nog niet aanvaarde erfenis), de hereditas sine sacris (buitenkansje) en de hereditatis petitio (opeisen van erfenis). De vluchtelingen zijn al vele keren her- en derwaarts gereisd. Zijn hermetische [Hermes] verzen zijn onnavolgbaar. Een hermafrodiet is [cijfers] 2-slachtig. De hernhutters worden ook wel Moravische broeders genoemd [vgl. de Loutere Broeders]. De herrenmoral of herenmoraal is de moraal van heersers, antoniem: slavenmoraal. Een herpes labialis is een koortslip. We hebben het aartshertogelijk paleis bezocht. Zij woont aan het IJ, hij in het Land van Maas en Waal. Die dicteetijger is een hic et ubique (iemand die altijd onderweg is). Hiephoi, Ajax staat voor! Een hihat [haaj-hèht] zit aan een drumstel. De high five [handpalmen tegen elkaar] is niet een highscore [bij speelautomaat of computerspel]. Partijen hebben hinc inde (wederzijds) ingestemd. De historikerstreit, waarover ging die? Pennenstrijd over o.a. de vergelijking tussen nazikampen en communistische dito.
