Dictee - dictees [1818]
Oefendictee jan 2020 (4)
1. Een dodei is een vuil ei
(bedorven).
Is dodekop de stof met de meeste namen: almagra, caput mortuum,
colcothar, Engels rood, Parijs rood, Persiaans rood, Perzisch rood,
poleerrood, polijstrood, Spaans rood en Venetiaans rood? Het
dodenfeest is Allerzielen, Allerheiligen is ter ere van alle
heiligen. De 4 meiherdenking is de nationale dodenherdenking (NL).
De Dodentocht is een zekere wandeltocht. Een goldendoedel is een
golden doodle [kruising tussen een golden
retriever en een poedel]. Doekje-achter is zakdoekje leggen. Een does- is een
broesgaatje [does = sproeier]. Zoiets gaat d'office, vanzelf. Een dokun is een
versnapering (SR).
Wat zijn pythagorische drietallen? Nou, bijv. 3, 4 en 5. Als a = 3 en
b = 4 de rechthoekszijden zijn van een rechthoekige driehoek, dan is
de hypotenusa, de schuine zijde, c = 5, want c2
= a2
+ b2
of 25 = 9 + 16: klopt. Je begrijpt het al: ik geef weer wat bijles …
Ook a
= 12, b = 35, c = 37
* is zo’n drietal; c2
= a2
+ b2
of c2
= b2
– a2
en b2
– a2
= (b – a) (b + a) = (37 – 35)(37 + 35) = 2 x 72 = 144 en dat is
122
= c2,
dus bij b = 35 en a = 37 hoort inderdaad c = 12! Dit zijn de
sommetjes die mooi uitkomen, in de praktijk is dat meestal niet zo: a
= 5 en b = 6 geeft c2
= 25 + 36 = 61 en dus is c = √61.
* Dus
ook bv. 5 x 12, 5 x 35 en 5 x 37 vormen een pythagorisch drietal!
2.
Met een dolklamp kun je niets verlichten. In die wielerploeg was A de
domestique van B. Een dominatrix kom je tegen in een bdsm-relatie. Is
Iran een ayatollahcratie? De dongiovanni leefde verder met een
Samaritaans gedoneerde nier. Mag ik een doni, een tientje van je
lenen? VD heeft ‘doom en gloom’, GB: doom-and-gloomverhaal.
Doorheen [BE]
het jaar zijn er heel wat dictees. Hij hakte het blok doormidden door
midden op het blok te hakken, er middenop te slaan dus. De
Doornikzaan was doornat, zeg maar: door- en doornat (mogelijk
ook: door en door nat, maar dat was doorge-x't).
Hij is een doowopliefhebber.
3.
Een dopper maakt gebruik van de dopregeling
(doorstroming
onderwijspersoneel).
Dat raadslid maakt zich schuldig aan dorpisme. In Vlaanderen is de
Dorpsstraat de lokale politiek. Let op de
do's-and-don'ts. Er was
een douar [tentenkamp] voor de douanières. Een double eagle (*) is 3 onder par,
maar niet op een par 4-hole (van
een 18 holesbaan):
dat is gewoon een hole-in-one. Die (*) mag je ook albatros noemen.
Verder: bogey + 1, double bogey + 2, triple bogey + 3 en quadruple
bogey + 4. Verder: eagle – 2 en condor – 4.
Een doula staat een kraamvrouw (niet-medisch)
bij. Bij ‘downdaten’ [met iemand met een veel lagere opleiding of sociale status] vind ik geen ‘updaten’ (in
die betekenis).
Die supermarkt heeft vier doza's [donderdag - zaterdag - vakkenvullers!] in dienst. Ze werd heen en weer
geslingerd tussen draaikonterij, prinzipienreiterei, wichtigmacherei
en schöngeisterei. Je kunt badinerend met iets of iemand de draak
steken, maar draaksteken is een volksspel. Een dradu is een dorade of
goudmakreel. Wil je rode of witte wijnappelen? De drakenvrucht heet
ook pita(ha)ja.
4.
DRAM
is dynamic
random
access
memory.
Ze is een echte dramkont. Bij ‘drankjeton’ [drankmunt] moet je wel goed lezen
… Een drarrie is in straattaal een vriend. Totaal niets: geen dreet
en geen scheet. Reet, Kontich en Aartselaar vormen de anale driehoek.
De priesteres Pythia resideerde in Delphi. Een drip
is een dynamisch
route-informatiepaneel
(bord
boven een snelweg).
Een drivingrange
vind je op een golfbaan. Drogmetica staat voor drogisterijartikelen
en cosmetica. Zij zweetten al eerder op die laatmiddeleeuwse
Middelnederlandse tekst. Hij is kampioen drooggeilen. Tijdens die
drostendienst was het droste-effect nog niet bekend. Het symbool van
druk is p, dat van kracht is F. Een DTC
is een Dutch
Treasury
certificate
(door
De Nederlandsche Bank uitgegeven schatkistcertificaat).
DSD
zijn disorders
of sex
development [aangeboren afwijkingen].
Een DSL
is een digital
subscriber
line.
5.
Er komt in Goes een pizzadrive-thru [GB, VD heeft: drive-through!].
JHWH of JHVH (Jehova,
Jahweh)
is een tetragram(maton).
Met jehova’s worden de leden van de Jehova’s getuigen aangeduid.
Die dubbelmonarchie, dat is de Donaumonarchie. Een recente vissaus is
duglérésaus. Je lijkt wel een duracellkonijn. Met het Chinees
Nieuwjaar zijn wij niet in Japan (het
land van de rijzende zon),
maar down-under. Nog wat dingen over Japan: de keizer heet tenno of
mikado (voor
buitenlanders),
Aino is een bijna-uitgestorven
taal, bijvoetwol is moksa, je kunt daar industriebonze zijn, harakiri
is letterlijk: buikopening, een daimio was een edelman, Japan is niet
eiland(en)arm,
maar een eilandenrijk, hikikomori: jongemannen sluiten zich op in hun
woning, ik rijd in en reken op een japanner en eet vaak bij de
japanner, karoshi: overlijden door te hard werken, kawaii =
levensstijl, keiretsu = conglomeraat van ondernemers, kerria =
ranonkelstruik, koi = koikarper, kraagbeer = koema en mizuna is een
bladgroente.
6.
Verder: nihonium [Nh,
atoomnummer 111, naar Nihon = Japan],
rangaku is de studie van Nederland en het Nederlands, het shintoïsme
is de inheemse godsdienst (met
invloeden van het boeddhisme),
shoyu is dunne sojasaus, taikoen was de titel van de shogun tegen het
einde van de Tokoegawadynastie, Triad is de driehoek Japan, VS en EU,
en Japan hoort bij de eerste wereld. De Rohingya [niet
in wdb.]
vormen een etnische groep in Myanmar. What's in a name [wdb.]:
zijn
Zeeuw-zijn en Zeeuwse roots zijn diepgeworteld. Doe mij maar
bearnaisesaus, geen spaghettisaus, yuzusaus, wakamesaus
[aa,
aa, ee],
rodewijnsaus, picklessaus, olie-azijnsaus, worcester(shire)saus,
veloutésaus, tausisaus, stroganoffsaus, puttanescasaus,
pizzaiolasaus, maderasaus, cressonsaus, aiolisaus, Nassaus (!
bnw.),
mornaysaus, Guinee-Bissaus (!
bnw.),
duglérésaus, choronsaus
[sj]
of archiducsaus.
7.
GB heeft nog: friet- of fritessaus, etc. etc. Afkortingen en Engels
kent hij heel goed: e. is egregius en egregiously an ass betekent:
bij uitstek een ezel [Othello,
Shakespeare].
We rijden tegenwoordig op E5 en E10 [motorrijtuigenbrandstof]. Een e.a. is een épreuve
d'artiste, een kunstenaarsproef. P werd in Frankrijk aangehouden op
grond van een EAB
(Europees
Aanhoudingsbevel).
Een ebenist ebeneert met ebbenhout. Een e-bike is een elobike.
De EBG
is de Evangelische
Broedergemeente
(de
hernhutters).
Ecdysone bevordert ecdysis. De oreade Echo had geen tong meer over.
Die echo-oriëntatie van vleermuizen is magnifiek. Ecofobie is
oikofobie. Ik behoor tot de
eco-elite. Een écorché heeft geen huid.
Het monster was edax rerum (allesverslindend).
De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de
Staten van Zeeland. De moerasdroogbloem is de Hollandse edelweiss.
8.
Spreek goed uit: egoroman [ook:
egraam en eideling].
Een EiB is een exbibyte (exabyte,
2 ^ 60 bytes = ca. 10 ^ 18).
Ein Ende mit Schrecken is een einde met verschrikking, ein Märchen
aus alten Zeiten is een sprookje uit oude tijden, ein Mensch mit
seinem Widerspruch is een mens met zijn innerlijke
tegenstrijdigheden, ein Schauspiel für Götter is een aanblik goden
waardig en ein Volk in Waffen is een volk onder de wapenen. Dat snoep
kostte twee ekkies [euro]. Een elektromobiel rijdt op elektriciteit,
electrofolk is folktronica. Elephantum
ex musca facere is van een mug een olifant maken. Die bètaleerling
was een bête élève. In een e-sigaret zit e-liquid. Het
studentencorps had wel iets van een elitekorps. Een elorating van
3000 bij schaken lijkt niet echt haalbaar. Een elvium [elfjarig jubileum] wordt alleen in
carnavalssfeer gevierd. Welk e-mailadres moet ik gebruiken voor de
emailartikelen? Ik zoek specifiek naar émail-cloisonné. Emaceratie
is vermagering. En élégance is zonder twijfel elegantie.
