0095 Dictee woensdag 12 juni 2013 (1): 2e Holland-Belgiëdictee Eede √

Dictee woensdag 12 juni 2013 (1): 2e Holland-Belgiëdictee Eede

De onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

De grens: zegen of vloek? [2e Holland-Belgiëdictee, eerste helft]

1. Het was 13 maart 1945 [schrijf zoals gebruikelijk] in de Hongerwinter toen toentertijd [2020 ook: toendertijd] onze koningin Wilhelmina met deszelfs gevolg – de Tweede Wereldoorlog [letters] was nog gaande – voor het eerst het vaderland weer betrad in Eede, waar ze in het al bevrijde Zeeuws-Vlaanderen terechtkwam. Het kan tegen- en meezitten: een krijtstreep zat er niet in – overal was een chronisch tekort aan - noch was er witte tras- of portlandcement in het dorp voorhanden; echter: een ingenieuze geest wist een varkensmelen lijntje als grensstreep te fabriceren. In 1954 onthult koningin Juliana een monument met twee plaquettes. Daar vlakbij loopt ook een brenguncarrier, een rupsvoertuig, in de kijkerd. 

2. Zo'n honderd jaar eerder, in de jaren 30 [cijfers] van onze vroegnegentiende-eeuwse [letters] historie – preciezer gezegd: van 1830-'39 [cijfers en symbolen, geen enkele letter!] – kwamen de Belgen in opstand tegen 'de Nederlanden'. Koning Willem I ondernam de Tiendaagse [letters] Veldtocht om deze te onderdrukken. Hij hoopte na ruggespraak met Rusland en Pruisen op hun ruggensteun, maar kreeg die niet. Uiteindelijk kregen onze zuiderburen door steun van de fransozen toch soevereiniteit.
 

0094 Dictee woensdag 05 juni 2013: Kennis is (on)macht √

Dictee woensdag 05 juni 2013: Kennis is (on)macht

Eerst nog een rating. 

Groot Voorburgs Dictee * * 

Uitgangspunt 3 sterren 

Pluspunten: inmiddels al voor de tweede keer gehouden, gezellig, goed georganiseerd, veel deelnemers (100). Op zich was de tekst wel leuk en deze werd redelijk voorgelezen. De kwaliteit van tekst en jurering was prima, en dan hoeft die geen inspraak te dulden, al werd discussie wel toegelaten.

Minpunten: slechts in één categorie, enkele Voorburgse termen buiten GB en VD, de tekst zou qua moeilijkheidsgraad wat hoger mogen zijn. Het nakijken van je eigen werk noteer ik als minpuntje. Ondanks dat de jury er nog naar kijkt, gaat het even snel om van blaadje te wisselen en het werk van iemand anders na te kijken. Meer nog dan tegen fraude het 'je eigen fouten moeilijk kunnen herkennen'. 

Rating: Rdr 2 (2 sterren).

Kennis is soms (on)macht 
Wie zich strikt aan de meest gangbare dicteeregels (papieren VD 2005, papieren GB 2005) houdt, bespaart zich soms heel wat ellende. Diegene schrijft gewoon Weesgegroet (zo staat het immers in dát GB = naam gebed), 2020: weesgegroet = x bidden, weesgegroeten (ook) en dus weesgegroetje. Hij of zij zal dan ook geen moeite hebben met Ave (Maria) [= Weesgegroet, naam gebed] en ave (maria(atje) = x bidden) uit GB. Echter, wie braaf de wijzigingen bijhoudt, weet dat GB in de 4e oplage het meervoud verwijderd heeft, en 'weesgegroetje' heeft toegevoegd. Dan slaat de twijfel echter toe bij de 'kenner' (connaisseur, connoisseur) als hij op een dictee in Dordt 'Ave Mariaatje' moest schrijven. Dat doet hij eerst goed (want zo staat het toch in GB), maar dan slaat de twijfel toe: weesgroetje, toch, en dus ook ave mariaatje? Mooi niet dus. [2020: wel] Kennis is (on)macht. Overigens is de huidige stand van zaken bij GB (ze brengen enkele malen per jaar een nieuwe oplage met 'verbeteringen' uit) altijd verifieerbaar: op www.woordenlijst.org is altijd de huidige state of the art te achterhalen, inclusief de vigerende wijzigingslijst t.o.v. de 1e oplage [2020: de wijzigingen zijn 'onzichtbaar]. Voor de liefhebbers: GB zal op mijn aangeven in 2015 schrijven Atjehse (was Atjeese, VD: Atjese) en Labourregering (was met kleine l). Bij VD ligt het nog veel moeilijker: de cd-rom (ik noem die eVD) heeft afwijkingen t.o.v. de papieren VD 2005, en wat er (voortdurend) in de onlineversie van VD (ik noem die oVD) gewijzigd wordt is voor Koning Klant(?) van VD een voortdurend raadsel.
 
 

 

0093 Dictee woensdag 29 mei 2012: een nieuwe(?) Koning der Nederlanden √

Dictee woensdag 29 mei 2012: een nieuwe(?) Koning der Nederlanden

1. We hebben een nieuwe Koning (in staatsrechtelijke zin met een hoofdletter), koning Willem-Alexander. En dus voortaan een Koningsdag i.p.v. een Koninginnedag. Ik heb eens even gezocht in VD op '*koning*': bergkoning, boeienkoning, boonkoning (op het driekoningenfeest, de koningendag, Driekoningen – daarbij ook: dertienavondkoning), Burgerkoning (bijnaam van koning Louis-Philippe van Frankrijk), bijenkoningin, Christus-Koning (rooms-katholiek feest op de laatste zondag van het kerkelijk jaar), commissaris der (van de) Koning(in), eenoog (koning der blinden), elfenkoning (Oberon), haringkoning (zonnevis, petrusvis), hemelkoningin (Juno, de Maagd, Maria), jazzkoning, de Koning der Joden (INRI, Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum, Jezus van Nazareth), de Koning der hemelen (God), de Koning der koningen (Christus), de koning der hel (Lucifer), Koning Voetbal, Koning Alcohol, Koning Winter, de Koning van Rome (een grote meikever, naast die echte eerste: Romulus), koningin van de nacht (een grote nachtcactus), de koningin der aarde (de pers), de koningin van de Maas (Rotterdam), de koningin der steden (Parijs), koninginnenkroon, koningin-regentes, koning-keizer, koningspython, Koning-Stadhouder, de Lamme Koning (Lodewijk Napoleon), meikoning(in) op het meifeest, Och was koning van Bazan, rooms-koning, rotswinterkoning, septemberkoning (soort van vetkruid), Sneeuwkoning [een s... *] of Winterkoning [een w... *] (Frederik V van de Palts, die na zijn nederlaag op de Witte Berg bij Praag in de sneeuw naar Nederland vluchtte), Soldatenkoning (bijnaam van Frederik Willem I), zevenstuiverskoning (arme souteneur) en de Zonnekoning (Lodewijk XIV) [een z... *].
* Hoofdletter, indien een persoon bedoeld wordt ...

2. Ook nog maar even op de Engelse toer: een dancing queen is een meisje met veel ritmegevoel dat mooi kan dansen, met name swingen. Een dragqueen is een opzichtig uitgedoste mannelijke travestiet. De naam van het Engelse volkslied is God save the Queen. Als je naar '*queen*' zoekt, vind je ook de samenkoppeling
'postcheque-en-girodienst'. Elke stijl heeft zijn eigen koningin, zoals de queen of jazz. Een variant van de late barok is de Queen Annestijl. De queen-mum is bij het Britse koningshuis de koningin-moeder. Een Queenslander komt overduidelijk uit Queensland. De regels van de markies van Queensberry zijn de bij het boksen geldende regels ter bevordering van de sportiviteit. De Kanakenjagers haalden voor de suikerplantages in Queensland (Australië) slaven van de Polynesische eilanden. Een kween is een lastige, altijd klagende en morrende vrouw. Een queenie is een lage schoen met puntneus.

 

0092 Dictee woensdag 22 mei: 2e Holland-Belgiëdictee 13 juni √

2e Holland-Belgiëdictee 13 juni

Op donderdag 13 juni vindt in café De Tol (Tol 1, 4529 PT Eede) in Eede (Zeeuws-Vlaanderen; u weet wel: ze trokken er met meel een 'krijtstreep' toen de toenmalige Koningin Wilhelmina na de Tweede Wereldoorlog voor het eerst weer de Nederlandse bodem betrad) het 2e Holland-Belgiëdictee plaats. De Tol is op nog geen 100 meter van de grens gelegen. De inloop is vanaf 14 uur, de start om 14.30 uur. Het inschrijfgeld bedraagt 5 euro, ter plaatse te voldoen.

Rein Leentfaar heeft een mooi invuldictee gemaakt met 50 invulplaatsen, zijn vrouw Hanneke zal het voorlezen. Het dictee richt zich op de gewone man. Specialisten mogen in een aparte categorie meedoen: er zijn geen extra zinnen of andere voorzieningen. Voor hen is de uitdaging het dictee foutloos te schrijven, voor wie dat lukt is er een heel moeilijke barrage (shoot-out) om uit te maken wie er in de categorie specialisten met de prijs vandoor gaat …

Er is plaats voor zo'n 30 deelnemers. Vorig jaar was er een mooie verdeling, ongeveer fiftyfifty, tussen Hollanders en Vlamingen. Daar hopen we nu ook weer op. Deelnemers moeten zich van tevoren opgeven, ook al zullen we niemand terugsturen … Opgeven kan telefonisch bij mevr. Bakx, die voor de organisatie van het dictee tekent (0031 (0) 117-462116), café De Tol (0031 (0)117-491391) of als dat helemaal niet lukt, per e-mail: rein@dictees.nl [dat mailadres bestaat niet meer, 2020]

Even na vieren wordt de uitslag bekendgemaakt, nadat men elkaars dictees heeft nagekeken. De verwachting is dat iedereen na halfvijf weer huiswaarts kan keren. De spelregels (slaat op het spel, maar ook op het spellen!) zijn de gebruikelijke: schrijf alles volgens het Groene Boekje en als het daar niet in staat, volgens de Dikke Van Dale (allebei van 2005). Breng uw eigen pen mee, al hebben we er voor nood nog wel een paar liggen. Voor papier zorgen wij (het invulformulier en een velletje kladpapier). Het wordt een gezellige en vooral leerzame middag. U komt toch ook?

Nog een paar tips: je wordt uitgenodigd, word je uitgenodigd?, wordt je moeder al 63? en wordt (aan!) je (meewerkend voorwerp) dat verweten? Je woont in Noordoost-West-Zeeuws-Vlaanderen of vlak bij (!) het station Gent-Sint-Pieters. Je gaat in oktober op vakantie naar Knokke-Heist of Schouwen-Duiveland. Je drinkt madera (het eiland is Madeira) en je eet knäckebröd. Je speelt jeu de boules en houdt dus van jeu-de-boulen en je patiencet als de beste. Succes met het dictee!
 
 

0091 Dictee woensdag 15 mei 2013 (3): overzicht ratings tot nu toe √

Woensdag 15 mei 2013 (3): Dictee - overzicht ratings tot nu toe

In het najaar ga ik weer verder als er een al langer dan twee jaar bestaand dictee langskomt ...

5 sterren
Brussel (Davidsfondsdictee)

4 sterren
Breskens (Groot Breskens Dictee)
Den Haag (Groot Dictee der Nederlandse Taal)
Deventer (Groot Deventer Dictee)
Terneuzen (Groot Dictee van Zeeuws-Vlaanderen)

3 sterren
Veenendaal (Groot Dictee van Veenendaal)
Goes (Groot Zeeuws Dictee)

2 sterren
Oostvoorne (Rotary Brielle)
Venray (Venrays Voorjaarsdictee)
Voorthuizen (Groot Dictee van Voorthuizen)
Tilburg 2College (Cobbenhagenlyceum)

1 ster
Leiden (Leidsch Dagblad en Selexyz)

0 sterren
Putten (Hart voor Israël)
 

0090 Dictee woensdag 15 mei 2013 (2): ratings (5) √

Woensdag 15 mei 2013 (2): Dictee - ratings (5) 

Tilburg 2College – Goededoelendictee * * 

Uitgangspunt: 3 sterren (leuke en uitdagende tekst) 

Pluspunten: leuke tekst, al voor de 16e keer (!), redelijk aantal deelnemers (40), het was gezellig, organisatie goed, met name het corrigeren: na blok 1 en 2 ophalen en (vast) nakijken, 3 en 4 idem, 5 en 6 idem, weinig woorden van buiten de woordenboeken, tekst werd achteraf meegegeven. 

Minpunten: slechts in één categorie, heel jammer dat er de laatste jaren toch steeds 3 of 4 fouten in de tekst zaten (laat het dictee even door experts controleren!), de auteur las het dictee heel matig voor (zou hij door een ander moeten laten doen), discussie over de fouten die er echt waren, was eigenlijk niet mogelijk (wel diapresentatie en bespreking). 

Rating: Rdr 2 (2 sterren)

Oostvoorne (Rotary Brielle) * * 

Uitgangspunt: 3 sterren (modaal dictee) 

Pluspunten: redelijke tekst, 7e keer alweer, 50 deelnemers, gezellig gebeuren, voorlezen was redelijk goed. 

Minpunten: slechts in één categorie, door veel plaatselijke termen toch vooral een lokaal dictee, al telden de plaatselijke termen naar willekeur wel of niet mee, altijd wel 1 of 2 foutjes (ondanks kennelijk controle voor Onze Taal), de jury is niet voor discussie vatbaar, dictee werd niet besproken, verder niet echt moeilijk, er werd na afloop geen correcte tekst meegegeven. 

Rating: Rdr 2 (2 sterren).

Leids Dictee (Selexyz, Leidsch Dagblad) * 

Uitgangspunt 3 sterren (modaal dictee) 

Pluspunten: lokale tekst, alweer voor de 8e keer (opgesteld door drie journalisten), altijd een gezellige bijeenkomst, dictee wel globaal besproken en tekst uitgereikt aan deelnemers, voorlezen redelijk.

Minpunten: altijd een heel plaatselijke tekst, met (veel te) veel plaatselijke termen en uitdrukkingen, en ondanks de bemoeienis van het INL toch ook altijd nog wel een enkel foutje, de jury staat niet open voor discussie, correctie was matig. 

Rating: Rdr 1 (1 ster)
 

0089 Dictee woensdag 15 mei 2013 (1): ratings (4) √

Woensdag 15 mei 2013 (1): Dictee - ratings (4) 

Davidsfondsdictee * * * * * 

Uitgangspunt: 5 sterren (absoluut de top) 

Pluspunten: Met stip het meest toonaangevende dictee van het Nederlandse taalgebied. Helaas in 2009 met de 15e editie gestopt. Aan de voorronden namen 12.000 personen deel in 7 categorieën: Experts (Specialisten), Amateurs (Liefhebbers), Anderstaligen (andere taal dan Nederlands als moedertaal), Miniemen (onderbouw basisschool), Cadetten (bovenbouw basisschool), Scholieren (onderbouw middelbaar onderwijs) en Junioren (bovenbouw middelbaar onderwijs). Op zekere zaterdag in maart werden van elke categorie de beste 25 uitgenodigd voor de finale in het Vlaams Parlement in Brussel. Hier dus een preselectie (voorronde) louter op kwaliteit! De preselectie bestond uit een aantal meerkeuzevragen (kruis het goed gespelde woord van de 3 of 4 aan) en een stuk tekst, waarin de verkeerd gespelde woorden moesten worden onderstreept (of het 'koeskoes' is of 'couscous' hangt natuurlijk van de context af, en 'Farce Majeure' was een tv-programma, maar anders is het gewoon 'force majeure', overmacht!) De organisatie was perfect en elk woord was met GB of VD te verantwoorden! Het verhaal (invuldictee) was altijd oprechte literatuur. De moeilijkheidsgraad voor de Specialisten was onbeschrijf(e)lijk. Er werd goed voorgelezen, zij het uiteraard met het Vlaamse accent. De correctie was vrijwel foutloos en geschiedde zonder toe te geven op kwaliteit, in recordtempo. De jury was niet vatbaar voor kritiek, maar die zou dan ook alleen in wel heel uitzonderlijke gevallen geproduceerd kunnen worden. Nogmaals: ontzettend jammer dat het Davidsfondsdictee (met ooit ook voorronden in Sluis, de stad van Johan Hendrik van Dale, en Amsterdam) gestopt is. Ik ben als gast in Brussel geweest met burgemeester Sala van Sluis, toen deze plaats voorrondeplaats werd, later als finalist bij de Liefhebbers (nog gewonnen ook!) en daarna moest je naar de Specialisten: dat is andere koek, tegen dat Vlaamse geweld is geen kruid gewassen! 

Minpunten: natuurlijk zat er wel eens een foutje in voorronde of finale, maar dat was zo minimaal, dat we dat niet meetellen. Ik meen me te herinneren dat er een keer 'gênant' als correct woord in stond, maar 'genant' is op zich ook een juist gespeld woord (met betekenis: naamgenoot (die dezelfde voor- of doopnaam draagt), 'genan' is daarvan een correcte vormvariant). 

Rating: Rdr 5, 5 sterren.