Dictee – dictees [3572]
1. De SMID is in NL School Militaire Inlichtingendienst (dienstonderdeel van de Koninklijke Landmacht). Was er veel verschil tussen een mok-school en een lomschool **? Op *bana (VD): bakabana [SR: beignet met bakbanaan – mv. ‘s], bana [SR: mannelijk geslachtsdeel, mv. ‘s], cabana [strandhuisje in tropisch oord, mv. ‘s], guanabana [zuurzak, Spaans, mv. ‘s], ikebana [bloemschikkunst Japan, geen mv.], krontobana [SR: gerecht van varkensvlees met bananen en kokosmelk, geen mv.], moribana [Japanse kunst van bloemschikken in een schaal of mandje, geen mv.] en villa suburbana [Latijn: buitenverblijf aan de rand van de stad – mv. ae ae]. GB: verder niets. MV is middelbare vloed, ME middelbare eb. Musivisch betreft mozaïekwerk, muzisch betreft de kunst en muzikaal de muziek. Wat verandert er mutato nomine (als je slechts de naam – van iets – verandert)?
**
Nadere toelichting, GB: In algemene teksten
m.o.k.-verblijf, in andere (vak)teksten ook mok-verblijf, zelfde voor
a.s.o.-woning en aso-woning, b.o.t.-militair en bot-militair, b.l.o-leerling en
blo-leerling, evt. door te trekken naar ho en h.o., so en s.o. Liever niet in
dictee!
2. M.m. is mutatis mutandis (met de nodige veranderingen). Een myoloog weet alles
over spieren, een mycoloog over schimmels (zwammen) en paddenstoelen. Een MRSA-bacterie is een methicillineresistente Staphylococcus aureus-bacterie.
Wist je dat: Echo was verliefd op Narcissus? De nonparel of nonpareille is een lettertype
ter grootte van 6 (didot)punten. Een cicero is 12 (didot)punten. Lettertypen: diamant (4), parel (5) en nonparel (6) en cicero (12). Een punt is 3/8 mm (naar: F. Didot). Verder nog: de non-plus-ultra = 2½ punt. De
nazi-jagers zochten (ook) naar naziuniformen uit
nazi-Duitsland. Paarden neien en stieren nijten. Die noorderlingen eten vaak noorderlingen
(winteraardappels).
3. Een pica is trouwens 11,25 didotpunt en de Oostenrijkse hoogte is 63 didotpunten. Boektokken is tiktokken over een boek (platform TikTok). De GroenLinks-Kamerleden hebben een GroenLinksfractievoorzitter. Wat is het guur, brr! Met zero tolerance wordt gewoon nultolerantie bedoeld (zerotolerancebeleid is nultolerantiebeleid). Nogmaals: DéFI = Démocrate Fédéraliste Indépendant (Belgische politieke partij). In GB geeft */* een zevental treffers: 7/7, m/s, m/v, p/a, t/m, 24/7, km/h, km/u, 24/24, AVV/VVK, emonderen (rara, ook voor GB, nieuwe zoekfunctie in de maak!), de/het rambam krijgen en zich de/het rambam werken. Bij VD werkt */* niet (goed). Doe jij onderhand de afwas? Snippers, dat is confetti. Bij korfbal is een onderhandse doelpoging ongebruikelijk (meestal: bovenhands). Er vond een onder(s)handse aanbesteding plaats.
4. Je kun een snipper aan
hebben of ophebben. O wee, dat heeft die ow (ow’er, oweeër) een oorlogswinst gemaakt! Een octaaf hoger te spelen is ottava alta, lager: ottava
bassa. De Griekse vorm van pasja is overigens bassa. Wie gaat onze
koek-en-zopiekraam annex koekkraam bemannen? Is dat naast die friettent? Daar
verkopen ze pommes of patates frites. Verkopen ze daar ook friet met mayonaise (geen dijonnaise!)? Pommes allumettes, dat zijn heel fijne pommes frites. Doe mij maar een
patatje met en voor haar een patatje oorlog. O ja, en ook nog een patatje
speciaal. Verder nog een kapsalon döner (kebab). Een pie [paaj] kun je eten. Het peronisme verenigt de aanhangers van wijlen Péron. Een PET-scan
slaat op positronemissietomografie (Engels: positron emission tomography), een CT-scan op computertomografie
[aaneen, trefwoord VD!].
5. Een CAT-(body)scan verwijst naar computerized axial tomography. Een 3D-scan is ruimtelijk. Die thoraxscan maakte veel duidelijk. Een MRI-scan verwijst naar magnetic resonance imaging. Een quickscan gaat heel vlug. Voor deze aanwijzer [pijl] is zogenaamd pijllood [niet in wdb., grapje] gebruikt. Plompverloren gooide hij de gestolen plomb in de plomp. De plus 3-pas [cultuurkorting 55+’ers, BE] is afgeschaft en uit de wdb. verdwenen! De pyrrusoverwinning is vernoemd naar Purrhus, het pyrronisme (twijfel aan alles voert naar de waarheid) naar Pyrrho. Wie weet, quién sabe? Wie daar, werda, qui-va-là? Een quoteje [citaat]: “Ons quotetje [aandeel] is vergoot.” Dat is zwaar klote! De RAL [verfkleuren] is de ReichsAusschuss für Lieferbedingungen. In Ramesj’ winkel wordt alleen ramsj verkocht. Tegen deze gerant wordt te vaak gerant [èh].
6. Sine anno (s.a., zonder jaartal) en sine loco (s.l., zonder plaats) kunnen gecombineerd worden: s.l.e.a. of s.a.e.l. Wat naar Rousseau verwijst, is rousseauïaans [niet in wdb.]. Zou Jan van Ruusbroec ook ruisdaelluchten hebben kunnen schilderen? Een opossum is o.a. een klein buideldier. Een vve is een vereniging van eigenaren. Een roodkrijttekening maak je met roodkrijt. Een sardineblik is een sardienenblik. Wil je een glas sauternes of een glas sancerre? Sancho Panza was de schildknaap van Don Quichot. In het holst van de nacht werd er op het scherp van de snede geduelleerd. Bij scrabble wordt er gescrabbeld, bij een tackle getackeld en bij scramb(e)len gescrambeld/gescrambled. Met een shuttle kun je shuttelen en met een shuffle iets reshuffelen. Je hebt de sens commun en common sense.
7. Verder ook de sixième sens en de sixth sense. Bij skijøring laat je je voorttrekken (door paard of auto). Skratjie pokoe is hetzelfde als skrakipoku (SR: zang, voorloper kaseko). Spondei zijn gewoon spondeeën. Een sprei-ijzer is in het zeewezen een ijzer dat het want van een schip uitgespreid en vrij van draaiing houdt en een snijijzer is een werktuig om schroefdraad aan buizen, staven, bouten enz. te snijden (snijgereedschap). Frederik Hendrik en soms ook Maurits werden Stedendwinger genoemd, niet te verwarren met stad- of stedehouder. Behoudens goedkeuring is salva approbatione, behalve weglatingen is s.s.t.t. (salvis titulis), met weglating van de titels. Salva conscientia: zonder zijn geweten geweld aan te doen, salva dignitate: zonder aan zijn waardigheid tekort te doen.
8. Met alle respect is salva omni reverentia (s.o.r.). Salva ratificatione: behoudens bekrachtiging (s.r., salv. rat.). Salva remissione: onder voorbehoud van terugzending (s.r., salv. rem.). Behoudens goedkeuring, met verlof: salva venia (s.v.). Zonder tekort te doen aan de vormen, met voorbehoud van titels enz.: salvis curialibus (salv. cur.). Behoudens uitzonderingen of beperkende voorwaarden: salvis exceptionibus. Behoudens het verdere: salvis ulterioribus. Zonder iemands recht te verkorten: salvo cujus vis. Behoudens vergissingen en weglatingen: salvo errore et omissione (s.e. et o.). Zonder schade voor het of zijn recht: salvo jure (s.j.). Behoudens (beter) inzicht, onder verbetering: salvo meliore. Zonder de eerbaarheid te kwetsen: salvo pudore. Met alle respect: salvo respectu. Bij adressering, met weglating van de titel: salvo titulo (salv. tit.). Met s.t.e.h. wordt bedoeld: salvis titulis et honoribus, behoudens titels en eer.