2941 Dictee woensdag 05-10-2022 (2) – dictee BeNeDictee 2022-08 √

Dictee – dictees [2941]

BeNeDictee 2022-08

Normaal is een invuldictee, maar bij unieke uitzondering moest dit dictee geheel worden opgeschreven!

NB: getallen in cijfers – Toelichting in blauw

Xenofobe [vreemdelingenangst, antoniem: ecofobie, oikofobie] jeremiade [klaagzang] (Auteur: Jeroen van Heemskerck Düker)

1 Als lid van een oer-Hollandse fyle [stam bij mensen, bij dierenrijk: fylum] ben ik de globalisering beu. Ik pleit voor een forain beslag [juridisch: conservatoir beslag tegen vreemdelingen] tegen rondreizende barista’s [medewerker espressobar, koffie] met keirofobie [scheerangst] en stateloze sougers [Bargoens: scharrelaar] die van doli mali [mv. van dolus malus, juridisch: opzettelijke misleiding] hun beroep hebben gemaakt. Krankjorum [krankzinnig, gek] word je van dat falderappes [gespuis].

2 In de muziek moet het afgelopen zijn met bhangra
[ah – popmuziekstijl India, bhang = bheng = verdovend middel] en soukous [oe – Afrikaanse muziekstijl] of het faryngaal [farynx = keelholte, larynx = strottenhoofd] gejengel van mannenkoren uit de Faeröer. Importmuziek is er toch genoeg? Het begon al met die migranten in hawaïhemd die in de jaren 50 [jaren vijftig kan ook – maar zie bovenaan!] van de vorige eeuw hun archipel van aa-lava [soort lava] en pahoehoe [idem, palulu – oe – is een plant] ontvluchtten met hun ukeleles. En nu wordt je [jou, aan je] door emocorezangers [gevoelige punkmuziek – vgl. hardcore, speedcore] en uptempo [snel] seú [muziek uit Curaçao, ook: oogstfeest] uit lofispeakers [lofi, als hifi] op 110 dB [ook: decibel] de kop gek gemaakt [gek maken, wel: gekmakend].

3 Ook de religie valt ten prooi aan exoten [eigenlijk: uitheemse plant]. Onze eerbiedwaardige hesychasten [monnik – contemplatie] en acolieten [misdienaar, r.-k. geestelijke – akoniet = plant] moeten godbetert [VD ook: – God betert! – en – God betere het – andere uitspraak] hun met chi-rho’s [Christusmonogram: P en X ineen] versierde ciboriën [ciborium, hostiekelk] opbergen en plaatsmaken voor wicca’s [witte heks] die tijdens een bijzondere syzygie [samenstand zon en maan] kierem [gek, kierewiet] worden van hun peccothee [pecco, pekoe] of elkaar misselijkmakende cocktails toedienen van ipecacuanha [kina-achtige plant als geneesmiddel], bilzekruid [dolkruid, malwillempjeskruid] en açaibessen [ah-saa-jie – açaipalm] tegen
kala-azar [4 x aa - leishmaniasis - aleppobuil, oriëntzweer] en bosyaws [dat is hetzelfde!]. Van lotje getikt zijn ze!

4 Dialecten als Plat-Ter Apels en Verkavelingsvlaams raken in de knel door het alomtegenwoordige steenkolenengels. Dat is ook de lingua franca van de spokenwordpoëet [spoken word] en nederrapper
[met nederhop], die de anacreontische [wijn en liefde bezingend] dichters hebben verdrongen. Waar zijn nog de chrestomathieën [bloemlezingen] van acatalectische [laatste versvoet is volledig - catalectisch = fragmentarisch, onvolledig] verzen, gezet uit een
sint-elizabethsletter [gotische lettersoort] en met cochenille-inkt
[rode drukinkt, van cochenille = schildluis] gedrukt op velijn [perkament]?

5 Ik zwijg maar over de horecacultuur. Begot [uitroep van verbazing, ongeloof: bij God - in ('s) hemelsnaam, verdorie, in godsnaam, in vredesnaam], waar kunnen Krethi en Plethi [Jan en alleman] uit de Vinex-wijk [Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra] nog naartoe voor een halfelfje [borreltje]? Nederland slibt dicht met chiquige tenten, waar je çay [tsjai – Turkse thee] of babyccino's [kinderkoffie] nuttigt met een baghrir [Noord-Afrikaans pannenkoekje] erbij. Nochtans zweer ik als diehard [GB/VD: bnw. fanatiek] oudgast [tegenstander van het nieuwe] [ook: diehardoudgast met diehard als znw. – dat óók in VD en GB], bij koffie uit kop-en-schotels met feuilleteegebak [met bladerdeeg] en dikke pieten [gebak] erbij. Ik wil gewoon in een knus kavietje
[cafeetje, kroegje] mijn over-’t-ij-kijkertje [zeer vol glas jenever] atten [ad fundum, tot op de bodem, leegdrinken] of een coccejaans bittertje [jenevertje met stroop] achteroverslaan in een boho-chic
[boho = zigeunerstijl] fakbarretje [café van een faculteitskring in BE].

6 Hoe ik mij ertegen verzet? Ik hang het rood-wit-blauw ondersteboven, mijd verkiezingen en ga lekker aaisykjen [Fries: kievi(e)tseieren zoeken] op de voorgeëtte [etten = beweiden] greid [grasland, weiland, ook: greed]. Dat zal ze leren!

Fictief: geschatte aantal fouten Rein: 5 - 8

 

 

 

2940 Dictee woensdag 05-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (717) √

Dictee – dictees [2940]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 140, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (717)

1. Welke Vendéese wijnen ken je? De vendémiaire was de wijnmaand en de eerste maand tijdens de Franse Republiek. Hindeloopen is het Fries Venetië, Bangkok het Venetië van het Oosten en Amsterdam, Brugge en Giethoorn strijden om de titel 'Venetië van het Noorden'. Een venndiagram vind je in de wiskunde en geeft verzamelingen weer. Venografie is flebografie, het maken van röntgenfoto's van de aderen. Een trumeau is een vensterdam of een penantspiegel. Vensteremail is ajour bewerkt email. Zullen we deze cri du coeur, deze hartenkreet, ventileren? De ventôse is de windmaand (de zesde maand), de ventouse een vacuümextractor. Venture capital is durfkapitaal. De Venus van Milo is een venus, een Venusbeeld.

2. Venus heeft een gordel [de venusgordel] en je kunt aan Venus offeren [zich aan de liefde overgeven]. Als planeet heet ze [= Venus] ook Morgen- of Avondster. De Venusdienst is een specifieker eredienst dan een venusdienst, een wellustig leven.

3. Bij de Venusovergang schuift de planeet voor de zon langs. Een Venustempel is een sacraal gebouw, een venustempel is een bordeel. Wist u dat Verantwoordingsdag [regering in Tweede Kamer] ook wel gehaktdag genoemd wordt?

4. Een Vlaams verband vindt je ouweheer bij een eensteensmuur. Chaise is bij ons tot sjees verbasterd en assurant tot astrant. Stel u voor, verbeeld je! Verbeelding is erger dan de derdendaagse koorts. Ventre à terre [in vliegende vaart, met de grootste haast] vond hij de venue-en-cour [juridisch: rechtsingang]. Zijn leven bestond uit verbalemonden [verslonzen, vernielen] en verbambocheren [verbrassen]. Het verbeulemansen [Franse woorden verbasteren] verwijst naar Beulemans (Frans), slecht Brussels Frans, en het Beulemans, slecht Frans. De verbeuze [woordenrijk, wijdlopig] verbiage [woordenvloed, gewauwel] was niet te stoppen.

5. Bij het verbeurdverklaren (confisqueren) werd de onvoorwaardelijke verbeurdverklaring uitgesproken.

6. Zonder (ver)blikken of (ver)blozen zei hij: "Het kan me geen ene moer verblotekonten" (het zal me een (rot)zorg zijn). De arke des verbonds heeft geen betrekking op het Verbond der Edelen, het Oude en het Nieuwe Verbond of op het verbond der genade. In de verbondsark werden de tafelen der Wet bewaard, later ook de staf van Aäron. Onze God is een verbondsgod. Heel verboos [woordenrijk] oreerde [hoogdravend of druk praten] hij verder.

7. Flexie houdt flecteren in (kijk ook eens naar inflectie – verbuiging – en deflexie = verloren gaan van buigingsuitgangen). Het Germaanse joelfeest (het winterfeest op de kortste dag) is ten dele verchristelijkt tot kerstfeest.

8. Vercooksen [tot cokes verwerken] heeft met brandstoffen te maken. Divide et impera (toegeschreven aan Philippus van Macedonië) betekent: verdeel en heers.

9. Hoe schrijf je 'verdergaan' en 'verdergaand'? De jury sprak het verdict uit. Wel verdijd en verdju, zei de nogal verouderde man. Die verdijde kerel verdijt het te gaan, hij weigert om weg te gaan. Een anestheticum is een verdovend middel.

10. Hij is een halvegare. Verduitsen is Duits maken en verdietsen is Diets, Nederlands maken. Je hebt voorvadervereerders, Bachvereerders, godsvereerders en Mariavereerders, al naar bevind (vereis) van zaken. Bij de verdwijningen in Hitler-Duitsland werden de gearresteerden in 'Nacht und Nebel' opgelost. De Zeven Verenigde Gewesten waren nog geen Verenigde Naties.

11. De oud-strijdersvereniging en de Rode Kruisvereniging hadden beide een bridgeafdeling. Waar doen we aan: pausverering, Bijbelverering of duivelsverering? Ben je al helemaal vereuropeest? Is make-up dekkende verf? De Grote Vergadering is de in 1651 gehouden bijzondere bijeenkomst der Staten-Generaal om de verschillende punten van unie, militie en religie te bespreken en te regelen. De lucht was vergeet-mij-nietblauw. Als vergelder heet Christus Remunerator. De vergelijking van Arrhenius is te ingewikkeld om op te schrijven [k = A exp (-E/RT), waar A, E, en R constanten zijn – k is de snelheidsconstante van een reactie en T is de temperatuur].

12. De vloed der vergetelheid is de Lethestroom [onderwereld]. Vergeme (vergemes, vergimme, vergimmes – krachtterm) nog a(a)n toe, dat is nou ook wat!

13. Is een fehlleistung [verspreking] een freudiaanse vergissing? Verglaassel is glazuur en verglazen is glazuren. De honkballer had eerder de koffie al vergooid, moest ver gooien, maar vergooide zich. Hij opereerde onder de vergriekste naam [Philipp] Melanchthon (vergriekste naam van Schwarzerd, niet meer in VD). Tijdens haar studie is zij helemaal vergroningst. De auxesis is taalkundig de vergroting, maar minder dan bij de hyperbool. Er zijn heel wat verhalen: een godenverhaal, een paasverhaal, een Christusverhaal, een zondvloedverhaal en een Faustverhaal. Een verhaalschuld betaal je terug aan de Sociale Dienst.

14. Met jou heb ik nog iets te verhakstukken (verhapstukken), of is het te verhalvezolen? Het naziregime was geheel verheidend. Het harde (palatum durum) en het zachte verhemelte (palatum molle) vormen het (totale) palatum, al doet Van Dale je anders denken. Zullen we hem maar meteen verhennekleden [het lijkkleed aandoen] ?

15. Een hoogvlieger is hoogvliegend, kan hoog vliegen. Verhip! Ik vergat mijn portemonnee. Zoiets verhoede God. De Verhoging van het Kruis is de Kruisverheffing. Wat is ichtyosis? Antwoord: de visschubbenziekte.

 

 

2939 Dictee dinsdag 04-10-2022 (4) – dictee Voorronde Groot Dictee Woerden 2022 – meerkeuzevragen √

Dictee – dictees [2939]

Voorronde Groot Dictee Woerden 2022 – meerkeuzevragen

Meerkeuzevragen (groen is goed) – klik het rondje voor de juiste keuze aan Hieronder: geen a, b, c of rondjes.

1

a capellakoor

a-capellakoor

acapella-koor

2

applaudisseren

aplaudisseren

applaudiseren

3

agregaat

aggregaat

aggregraat

4

koeieneren

koeienneren

koeioneren

5

kanibaliseren

kaniballiseren

kannibaliseren

6.

karamelliseren

karameliseren

karammeliseren

7

apreciëren

appreciëren

apressieren

8

twee-onder-één-kap-woning

twee onder één kapwoning

twee-onder-een-kap-woning

Ik heb al gemaild aan de organisatie dat het vierde streepje weg moet [GB, VD] en geadviseerd om de opgave aan te passen. Misschien hoor ik wat, misschien ook niet ...; 8c is (nu) de minst slechte keuze … Niet dus, ook niet verbeterd!

Overigens heeft VD ook ‘twee onder een kap’ en GB ook
‘twee-onder-een-kap’ als lemma.

9

akkorderen

accorderen

acorderen

10

afvalwaterzuiveringsinstallatie

afval-zuivering-installatie

afvalzuiveringinstallatie

 

 

2938 Dictee dinsdag 04-10-2022 (3) – dictee Voorronde Groot Dictee Woerden 2022 – zinnen √

Dictee – dictees [2938]

Voorronde Groot Dictee Woerden 2022 – zinnen

Schrijf in volgende zes zinnen de foutieve woorden (rood) exact over, noteer niet de juiste spelling. Blauw: twijfelgeval met toelichting onderaan. Groen: zeker goed met toelichting. HOOFDLETTERS: juiste schrijfwijze! Beginletter: klein, indien nodig groot!

1. De gemeente Woerden kent een schier grenzenloze evenementenkalender en moet bijwijlen iets cancellen. [2]

gRENZELOZE - cANCELEN 

2. Nochtans trekt ze jaarlijks vele niet-Woerdenaren naar happenings als een triathlon, een loeigezellige najaarsmarkt, een danceevent, met tachtiger- en negentigerjarenmuziek, een één weekend durend Jazzfestival. [3]

ze – gemeente is vrouwelijk

loeigezellige – zie lemma ‘loei’ in VD

tachtiger- en negentigerjarenmuziek – VD heeft bv. tachtiger jaren – drieledige samenstelling

één – lijkt me correct: je kunt m.i. anders ook ‘uhn’ lezen

Jazzfestival – de eigennaam van het festival (internet) is anders, daarom m.i. kleine letter.

tRIATLON  -  dANCE-EVENT - jAZZFESTIVAL

3. Reeds in de Romeinse tijdspanne moet het hebben gebruisd in deze contereien.

tijdspanne – GB: s en ss, VD: alleen s, dus niet fout [2]

gEBRUIST - cONTREIEN

4. Op de plek van het huidige centrum van Woerden lag ooit het Romeinse Castellum Laurium. Dit kampenment bewaakte de noordenlijke grens van het Romeinse Rijk (de Limes) en werd waarschijnlijk rond de jaren 40 na Chr. gebouwt. [5]

Castellum Laurium – op te vatten als eigennaam – GB, VD echter castellum (?)

Limes – zowel GB als VD hebben limes

na Chr. – alleen goed: na Christus [GB, VD], n.C. en n.Chr.

kAMPEMENT - nOORDELIJKE - nA Christus - lIMES - gEBOUWD

5. Parkeergarage Castellum, die tevens dienstdoet als drive-in-museum, toont paraffernalia als amphoren en doet vermoeden dat bivakerende soldaten zich toentertijd nogal eens te buiten gingen tijdens een bacchanaal. [4]

Castellum – hier zeker eigennaam, internet

toentertijd – ook toendertijd (zelfde uitspraak(?))

dRIVE-INMUSEUM - pARAFERNALIA - aMFOREN - bIVAKKERENDE

6. Rondom het castellum groeiden ook een handelnederzetting, de zogenaamde vicus. De bevolking van de vicus bestond onder andere uit ambachtslieden en winkeliers die handel dreven met de soldaten die daar gestattioneerd waren. [5]

castellum, hier zeker kleine c, vgl. limes en vicus

gROEIDE - hANDELSNEDERZETTING -  aNDEREN - hANDELDREVEN - gESTATIONEERD

Totaal aantal fouten: [21]

 

2937 Dictee dinsdag 04-10-2022 (2) – dictee Voorronde Groot Radio Dictee Specialisten 2022 √

Dictee – dictees [2937]

Voorronde Groot Radio Dictee Specialisten 2022

48 meerkeuzevragen (groen is goed) en 2 open vragen (hoeveel fouten

 in deze zin?)

1. Wanneer … je verwacht bij je nieuwe werkgever?

word – wordt

2. Pas op de derde dag van mijn vakantie voelde ik me …

relaxt – relaxed

3. Ze sprak met veel … over haar buren

dedain – dédain

4. Een ultieme poging is een …

alles-of-nietspoging – alles of niets-poging

5. Een ander woord voor ‘in beslag nemen’ is ..

confiskeren – confisqueren

6. Wat … je volgende stap?

wordt – word

7. Een ander woord voor gelegenheidsoplossing is …

adhocoplossing – ad-hocoplossing

8. We sms’en niet meer, maar we sturen …

appjes – app-jes – app'jes

9. Een ander woord voor taalkundige is …

linguïst – linguist

10. Beleid voor de korte termijn is …

korte termijnbeleid – kortetermijnbeleid – kortetermijn beleid

11. Ik heb … ijs gegeten

te veel – teveel

12. Ik heb foto’s geplaatst op mijn …

facebookpagina – Facebookpagina – facebook pagina

[GB, VD – GB toel. ook f ww. altijd facebooken]

13. Waarom probeer je in het … te komen bij die mensen?

gevlij – gevlei

14. Als je in principe nooit tv kijkt, is je leven dus …

tv-loos – tvloos – tv’loos

15. Beweeg! Het … je fit!

houdt – houd

16. Wat … je over aan het einde van de maand?

Houdt – houd

17. Als iets hinderlijk in de weg staat, is het een …

sta-in-de weg – sta in de weg – sta-indeweg

18. Mijn oma zei altijd: “Gestolen goed … niet!”

gedijt – gedijd – gedijdt

19. Als iets klaar voor gebruik is, is het …

kant-en-klaar – kantenklaar – kant en klaar

20. Wat … u van de vernieuwde website?

vind – vindt

21. Ik heb een recept voor … van mijn oma gekregen

zuurkool-appelstamppot – zuurkoolappelstamppot – 

zuurkool/appelstamppot

[los ook: zuurkoolstamppot en appelstamppot – verwisselbaar]

22. Een biefstuk van de haas is …

tournedeau – tournedos – tournedo

23. Ik neem een ijsje en een …

tiramisutje – tiramisu’tje – tiramisuutje

24. Iemand die erg van zoetigheid houdt, is een …

zoetekouw – zoetekauw

[kauwen]

25. Hou vol! De laatste ... wegen het zwaarst!

loodjes – lootjes

26. Als je het opgeeft, gooi je het bijltje …

erbij neer – er bij neer – er bijneer – erbijneer

27. Het virus kon zich aanvankelijk … verspreiden.

naar hartenlust – naar hartelust.

28. Het traditionele … hoor je nog maar op een paar plaatsen in de 

stad.

Platamsterdams – plat-Amsterdams

29. Het historische deel van Delft is nog grotendeels …

in tact – intact

30. Als je les krijgt in tai chi (een bewegingskunst), krijg je …

tai chiles – taichiles – tai-chiles

[tai chi – tai-chiën]

31. Het … landschap is prachtig.

Zuid-Limburgse – Zuidlimburgse – zuid-Limburgse

32. Er is niets mis met zo’n … stamppot

oer-Hollandse – Oerhollandse

33. Een infectie in de dunne darm is een …

dunne darminfectie – dunnedarm infectie – dunnedarminfectie

34. Voor de laatste keer: … je de gevolgen van je beslissing?

aanvaard – aanvaardt

35 Door mijn verhuizing ben ik er erg op …

vooruit gegaan – vooruitgegaan

36. Als iets platvloers is, is het …

laag bij de gronds – laagbijdegronds – laag-bij-de-gronds

37. Als je iets heel lekker vindt, beschouw je het als een …

traktatie – tractatie

38. Als je iemand respectvol behandelt, behandel je die persoon met veel …

égards – egards

39. Ik vraag me meteen af: “Wat … je vader hiervan?”

vindt – vind

40. Als je ergens op kun rekenen, kun je …

ervan op aan – er van op aan – ervanopaan

41. De atlete voelde zich … fit

op en top – op-en-top

42. Een toeslag voor kleine scholen is een …

kleine scholentoeslag – kleinescholentoeslag – kleinescholen toeslag

43. Mag ik ook wat van die … pinda’s?

gezoute – gezouten

44. ‘Steelpannetje’ is de bijnaam van het sterrenbeeld …

de Grote Beer – de grote beer – de grote Beer

45. Een veelvoorkomende plant is de …

bereklauw – berenklauw

46. Een toezichthouder in een gebouw is een …

conciërge – concierge

47. De te … opbrengst is aanzienlijk.

verwachte – verwachtte – verwachten

48. Na deze test ben ik rijp voor een …

zieleknijper – zielenknijper

49. Hoeveel fouten bevat deze zin?

De exploratie van het gebouw monde uit in een kafkaëske ervaring die veel weg had van een Mount Everestexpeditie; we waren bang tot
sint-juttemis rond te dwalen.

1 fout [mondde]

50. Idem.

Een aimabele publicrelationsmedewerker met Beatlehaar gaf ons in zijn beste Steenkolenengels een minutieuze routebeschrijving en ten lange leste bereikten we de uitgang.

3 fouten [beatlehaar, steenkolenengels, ten langen leste]

 

 

2936 Dictee dinsdag 04-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (716) √

Dictee – dictees [2936]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 141, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (716)

1. De verhouding tussen Staat en burgers is anders dan die tussen Kerk en Staat. De vérités de Monsieur de la Palisse zijn waarheden als koeien (lapalissades). Een verkeersbrigadier is een klaar-over.

2. Verjus is sap van onrijpe druiven. Zowel de Miss Hollandverkiezing 2009 als de Miss Europa 2009-verkiezing beloven heel spannend te worden. Als dat maar geen onverwachte verkiezingsstresssymptomen geeft! Je hebt tekstverklaarders en Bijbelverklaarders (exegeten). De Schrift kun je ook verklaren. Onomatopeeën zijn klanknabootsende woorden als tiktak en koekoek. Dertien zeventiende is een
niet-verkleinbare breuk, teller en noemer zijn onderling ondeelbaar. Wat is het verschil tussen verkniezen [wegkwijnen door verdriet] en verknijzen [Bargoens: bespieden, verraden]? Een verkooptentoonstelling is een accrochage en een verkooptelefonist is een telemarketeer, niet te verwarren met de afdalingstechniek telemark.

3. Men verkocht mij neen en een oplawaai. Hoe heet die stijlfiguur? Antwoord: een zeugma. Hij verkortte het verkorte touw nog verder.

4. Met een servet en een gewestelijke verket (vork) kun je een vorkje prikken. Bij het verlaat [de schutsluis] was een verlaadcentrum voor scheepsvrachten. Zoek eens op, wat een verkleurmannetje is. Antwoord: kameleon.

5. De verlies-en-winstrekening zag er niet goed uit. De zaken leden aan verslonzing.

6. Verso pollice [uitgestoken duim: gladiator mocht worden gedood] was voor een gladiator niet best. Bij distributie denk je onder andere aan bijbelverspreiding, kennisverspreiding en hiv-verspreiding [lees:
haa-ie-vee, anders: hivverspreiding – lees: hihf ]. Een verspreking heet ook wel een lapsus linguae dan wel een slip of the tongue. Welteverstaan, begrijp me goed, ik doe hem geen kwaad. Hij werd bij verstek oftewel contumacie veroordeeld. De verstekwaardebepaling [schuin zagen] liep spaak. Incrustatie [verkalking] kan in de gal- of urineblaas plaatsvinden. De verloren maandag (koppermaandag) is de maandag na Driekoningen. Een verloren profiel is een profil en
trois-quarts [niet van voren, niet opzij]. Een verloskundige heet zowel accoucheur als obstetricus. Vermeil is in vuur verguld zilver. Natuurlijk vermiljoen heet cinnaber.

7. Hij vertoonde vermoeidheidsziekteverschijnselen. Vernalisatie (jarovisatie) is verzomeren van zaden. Hoeveel vernederlandste Maleise woorden ken je? Een vernier ([èh, ie] genoemd naar een Franse wiskundige) is een verbeterde nonius.

8. Willem de Veroveraar veroverde Engeland in 1066. Je moet je niet aan de Boze verpanden [een verbond met de duivel sluiten]. Een verpleegstersknoop is een dubbele knoop. De boeken werden verramsjt [tegen afbraakprijs verkopen]. Rein werd onder de douche behoorlijk verreind. 's Morgens verrijst de zon en 's avonds neigt deze ter kimme. De maatschappij lijdt aan verrundering (bovicatie).

9. We kennen het aidsverschijnsel, het BSE-verschijnsel en het burn-outverschijnsel. Aan feces een a toevoegen is een verschlimmbesserung. Hem kon je beter niet tegenkomen, Iwan de Verschrikkelijke. De moeders van desslachtoffers hebben des,
di-ethylstilbestrol, gebruikt. Wat is trouwens een iwan in de bouwkunde? Antwoord: een halfopen zuilenhal.

10. De versjwartster nar, de idioot, versjteerde [bederven, verpesten] de boel. Vers-librisme is het schrijven van vrije verzen. De
CD&V-vertegenwoordiger [Christendemocratisch en Vlaams (Belgische politieke partij)] en de GroenLinksvertegenwoordiger voerden overleg.

11. Dat ideaal kan je beter op sterkwater [aaneen!] zetten [figuurlijk: vergeten]. Neem anders maar een sterkwerkend geneesmiddel. Prachtig vind je ze toch, de grote stern, de noordse stern en de zwarte stern? De anabole steroïden behoren tot de groep van organische verbindingen afgeleid van de koolwaterstof cyclopentenofenantreen. In de sterreloze nacht was het sterrenbeeld Waterman niet te zien. Aansteken van een bunsenbrander [gasbrander laboratorium] hielp niet echt. Een sterrenet (reinette) is een sterappel. Een sterrenkind is een Joods kind met david(s)ster. De sterrenkrijg staat voor Star Wars.

12. Bedoel je het Melkwegstelsel of een melkwegstelsel? Sterrenzingen doe je ter gelegenheid van Driekoningen. De bij heeft gestertseld [nestgeur verspreiden om aanvliegende bijen binnen te loodsen]. Met vertigo [draaiduizeligheid] kun je beter geen verticuteerhark [met messen om verdichting van de grond tegen te gaan] hanteren. Autorijden is vooral een kwestie van de- [snelheidsvermindering] en acceleratie [-toename]. De Blue Peter is de vertrekvlag voor schepen. Vertrossing slaat op de TROS [vero: Televisie- en Radio-omroepstichting]. In Bijbeltaal, Bijbels dus, is de Trooster de Parakleet.

13. In het Europees Parlement vormen de Verts/ALE [Alliance Libre Européenne] een fractie. Van Rabelais is de term vertu héroïque, heldhaftige deugd, afkomstig. Het verum ['echt' geneesmiddel] staat ook tegenover de placebo [neppil, schijngeneesmiddel] , maar is vooral bekend van de uitdrukking verum, bonum, pulchrum (het ware, het goede, het schone). De Vermeervervalser was ook een goed paspoortvervalser. Hij had naast een Mona Lisavervalsing ook al een tekstvervalsing geleverd.

14. Binnenkort volgt de letter x met een x-aantal woorden zoals xeniën [geschenken, ook: puntdichten], xanthaat [ook; xanthogenaat = zout of ester van xanthogeenzuur], xeres(wijn) en xiang qi [Chinees schaakspel].

2935 Dictee maandag 03-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (715) √

Dictee – dictees [2935]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 142, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (715)

1. De BSE-verwekker [boviene spongiforme encefalopathie = gekkekoeienziekte] is beslist geen diarreeverwekker. Laesie is een synoniem van letsel.

2. Een deiktisch [aanwijzend] woord zoals 'toen' in de zin 'vorige week, toen werd de olie weer goedkoper' is een verwijswoord. De plafonneur en de collectioneur waren dikke maatjes. Een verzamel-cd is een verzamelcompactdisc [compact disc]. Dit is inmiddels nummer 142 van mijn opera omnia [gezamenlijk werken]. Mijn

ex-librisverzameling [ex libris] is geen antiekverzameling. De grote verzoendag houden als schoonmaakdag is niet gebonden aan Jom Kipoer, de Grote Verzoendag. Aposiopesis (reticentie) heet ook wel verzwijging. De Vesoc is het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité, het comité waarin vertegenwoordigers van de Vlaamse regering en de Vlaamse werknemers- en werkgeversorganisaties met elkaar overleggen over sociaal-economische vraagstukken. Een vespasienne is een openbaar urinoir, genoemd naar Vespasianus.

3. Hebben zij een pintje voor de vesper gedronken? De Siciliaanse vespers van 1282 [bloedbad onder de Fransen] zijn een schandvlek voor Palermo. Het werkwoord vessemen [draad door oog van de naald halen] is gewestelijk gelieerd aan de kameel en het oog van de naald. Je kunt iemand op zijn vestje kwatten (spugen). Samen met de laren en penaten [huisgoden] werd Vesta [godin van vuur en huiselijke haard] in elk huis vereerd. Mijn zussen waren een soort van vestaalse maagden [zeer kuis meisje]. Als je de vestigia amoris (sporen van liefde) draagt en de vestigia flammae (sporen van vuur) vertoont, kun je absoluut vestigia nulla retrorsum (geen stap terug) in de liefde meer doen!

4. Een vesting à cheval ligt aan beide zijden van de rivier. Een sigaar uit eigen doos, dat is nou pas echt vestzak-broekzak! Niet alleen de vulkaan, maar ook hij rookt als een Vesuvius! Een vetduiker is een pinguïn, de term vetgans [voor pinguïn] is verouderd. Veteren wordt niet vaak gebruikt voor vetoën, met een veto treffen. In de grafische industrie kent men de vet coole, vetfijne lijn. Vetiverolie vind je in de parfumerie.

5. Vetjes zijn in soldatentaal smeerkanissen, viezeriken. Kom je nu weer met die viezevazen [wissewasjes, beuzelpraat]? BE ook: in vetjes, in de boekdrukkunst.

6. De Maya's hadden het vigesimale, het twintigtallige, stelsel van tellen. De viggens zijn varkens, viggenen, biggen. Eén viggen viggent (bigt), twee viggens viggenen. In de dertiende eeuw had je in Friesland de Vetkopers [hooggeplaatsten] en de Schieringers [mensen uit het volk]. Vetkuivenmuziek is rock-'n-roll. De jubilerende postbode kreeg een vetleren medaille. Een butyrometer is een vetmeter. Vetpuistjes of acne's [dat heeft tweeërlei uitspraak – v.w.b. de klemtoon] ontstaan door mee-eters. Glutamaat of ve-tsin (umami) danken we aan de Chinezen. Vettekous (niet meer in VD) is de gewestelijke volksnaam voor veldsla (witte krodde, dauwnetel). Sterrenbeeld het Kleine Paard op het noordelijk halfrond wordt ook wel Veulen genoemd (en het Grote Paard Pegasus).

7. Als je aan vetzucht (obesitas, adipositeit, zwaarlijvigheid) lijdt, ben je zeker te weten obees. Een vetzuur zout is gevormd uit een vetzuur. Vexillologie is banistiek, vlaggenkunde. Deze quaestio vexata (vexata quaestio – veelbesproken, onopgeloste vraag) is nog niet opgelost. Er zijn nogal wat vezels, zoals de acrylvezel, de rameevezel en de tracheïdevezel.

8. Waar zijn de volgende termen afkortingen van: v.f. [viva (vivus) fecit – zij/hij heeft het bij haar leven gemaakt], VFBZ [in BE: Vereniging van de Fondsen voor Bestaanszekerheid], VFSIPH [Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap], VGC [Vlaamse Gemeenschapscommissie], VGKN [Voortgezette Gereformeerde Kerken Nederland] en vh. (v/h) [voorheen]? En wat zijn de afkortingen van very high frequency [VHF], video graphics array [VGA] en video home system [VHS]? De Via Appia is niet de enige weg die naar (of vanuit) Rome leidt. Ook de via crucis en de via dolorosa zijn bekende wegen. Viagra is een erectiepil op basis van soldenafil. Ze zullen vi aut voluntate (gedwongen of vrijwillig) moeten betalen. Wat doen de vics (gaat over: veiligheid, informatie en controle – als wagenbegeleider) in Nederland bij het openbaar vervoer (afkorting: ov)? Hij was hier vicevoorzitter, daar adjunct-secretaris en elders nog onderpenningmeester. Vice anglais [homoseksualiteit], is dat (een) zonde?

9. Een vicieuze cirkel heeft kop noch staart. De vicomtesse is een vrouwelijke burggraaf.

10. Stammen de termen victoriabaars, victoria regia en victoria amazonica (VD, wetenschappelijke namen: tweemaal met V 2021 oké – 2 maal v) uit het victoriaanse tijdperk, genoemd naar koningin Victoria van Engeland (1837-1901)? Het victoriawater komt uit de Victoriabron te Oberlahnstein.

11. Reisproviand bestaat uit victualiën. Vicuña's zijn een kleine soort van wilde lama's.

12. Een video-installatie omvat meerdere videoapparaten. Dat raad je niet, dat VIDO staat voor Stichting Vrouwen in de Overgangsjaren. Ook aan alle vies manquées [+][leven waarin men zijn roeping of talent niet heeft kunnen realiseren] komt gelukkig(?) een eind.

13. Behoren de Romeinse vier en de Arabische vier ook tot de Grote Vier oftewel Big Four?

14. Het woord vierdaags vind je in de Vierdaagse Zeeslag en de vierdaagse afstandsmarsen van Apeldoorn en Nijmegen (vergelijk: de Nijmeegse Vierdaagse). Drie vierde en een vierde maken samen een hele; vier gewestelijke vierdeparten ook.

15. Door de 21 julivierders werd ook de (het) gilde gefêteerd alsof het een dies (schrijf je dat woord met of zonder trema?) betrof. Een vierendeelligger komt vreemd genoeg uit de bouwkunde en is genoemd naar Vierendeel (een Belgische uitvinder).