2807 Dictee zaterdag 16-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (636) √

Dictee – dictees [2807]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 221, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (636)

1. Hij liep rechttoe, rechtaan naar het station. De rauwolfia is een plantengeslacht. Wat was ze ravissant [verrukkelijk, betoverend] mooi! De ISO-landcode voor Réunion is RE. Een rea is een
Zuid-Amerikaanse struisvogel (nandoe). De real thing was, dat ze digibeet is. Reblochon is een kaassoort (roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie = departement, Savoye = streek – niet in wdb.). De Opperste Rechter [God] is genadig en rechtvaardig. De mens kan rechtop staan, hij is rechtopstaand. Ik heb de spijker recht- en daarna op de kop geslagen (dit is gein van Rein). De staat (zoals de Staat der Nederlanden), provincie (zoals de provincie Groningen – als instelling Provincie Groningen) en gemeente (zoals de gemeente Sluis – als instelling Gemeente Sluis) zijn publiekrechtelijke rechtspersonen. Hou eens op met dat rechts-populistische gedoe! De nietigverklaring vond van rechtswege plaats. Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (afkorting: WvBRv of Rv) is belangrijk voor de rechtszekerheid.

2. Ook met het rechtuitlopen leken ze op elkaar, de broertjes
jantje-rechtuit en pietje-rechtuit. Ben jij de rechtverkrijgende? De roerganger hoorde het 'rechtzo die gaat'. Er is verschil tussen recidief (medisch – rechute) en recidive [criminaliteit]. De reciproque van zeven (7) is een (één) zevende (1/7). Een reclame (custode, bladwachter) verbindt twee pagina's: het reclamenprincipe(!) dus, waartegen geen reclames [bedenkingen] helpen. De reclamecodecommissie had het druk met de reclame-industrie en deszelfs (-)experts. Een reclassent is een reclasseringscliënt. Een beetje dicteefreak kent het
messenger-RNA (m-RNA) en het recombinant-DNA. Ik heb je nog per brief, met de aantekening 'recommandé' erop, gerecommandeerd, aanbevolen.

3. De reconquista is de herovering van het Iberisch Schiereiland op de Moren. Recipés zijn recepten. Dat is erg recommandabel (aanbevelenswaardig). 'Recta prava facere [k]' betekent: 'recht praten wat krom is' en 'recte bene' betekent: 'zeer juist'. Iets recto verso kopiëren is dubbelzijdig. Een rectumcanule is een buisje of pijpje via de anus. De (het) recul is de terugstoot van een vuurwapen. 'Reculer pour mieux sauter' betekent: 'een klein voordeel opgeven om later een groter te kunnen krijgen' (kwestie van spierinkje en kabeljauw). De recurrenskoorts is een ziekte in tropisch Afrika. De reder reedde. Je hebt meetkundige en rekenkundige redens, wat zijn daar de beweegredenen voor? Redevoeringen zijn redes, het schip voer langs de redenkust (daar was een redenwacht) met een redekunstenaar aan boord.

4. Rederijkers (retrozijnen) zijn ook al rederijk, als ze niet dronken zijn. Het woord 'rederijkerij' klinkt wel leuk. Een redoute is een kleine veldschans (de reduit is trouwens een vluchtschans). Een redondilla is een Spaanse dichtvorm (rijmschema: abba). Een redingote is een geklede jas met twee rijen knopen. De redhibitoire [tot koopvernietiging strekkend] rechtsvordering liep op niets uit. 'Redire ad nuces' betekent: 'kinds worden'. Reduceren kan in de chemie ook staan voor deoxygeneren (zuurstof onttrekken – niet te verwarren met oxidatie = verbinding met zuurstof vormen) of hydrogeneren [verbinden met waterstof]. In dat vakgebied kennen ze ook de reductieoxidatie [ene stof gereduceerd, andere geoxideerd]. Reductiedeling (biologie) is meiose [deling van de voortplantingscellen waarbij het aantal chromosomen tot op de helft gereduceerd wordt]. De 'reductio ad absurdum' is het bewijs uit het ongerijmde.

5. Amenorroe [menstruatie], diarree en seborroe [talg --- > vet, sluik haar, etc.] zijn 'vloeiingen' of juist het uitblijven daarvan. Hoe schrijf je: re-educatie, reëel, reële, reeënvlees, re-engineering [grondige herstructurering], reïncarnatie [wedergeboorte] en re-engagement [nieuw dienstverband]? Een reefer is een marihuanasigaret (slang). De geschiedenis van 500 jaar Breskens wordt gere-enact [nagespeeld]. Een scooter werd gekscherend wel reesplee [VD, GB: raceplee] genoemd, je zit er immers ook op. Référés zijn kortgedingen (BE, NL: kort gedingen) voor de president van een arrondissementsrechtbank, de zogenaamde kortgedingrechter. Refluxesofagitis (slokdarmontsteking – vgl. oesophagus, slokdarm) ontstaat door maagzuur. De refocultuur wordt gevormd door refo's [reformatorische christenen]

6. De nieuwe gemeentesecretaris is gerecruit. Drie keer trouwen moet kunnen, maar driemaal een redreshuwelijk, nou, nee! De reformateurs kwamen in Rijnsburg bijeen. De Reformatie was de kerkhervorming in de zestiende eeuw, de zestiende-eeuwse dus. De refter is een refectorium (eetzaal in een klooster) en een refuge(huis) (refugium) is een vluchtplaats, daar zat zij als refugiee. Een refusenik [Joodse Sovjetburger, die niet mocht emigreren] was van huis uit Russisch staatsburger. Ken jij de regels van de markies van Queensberry? Die slaan op sportiviteit bij boksen. Mycotoxine (gele regen) is een giftig stofwisselingsproduct van schimmels.

7. Je hebt blauweregens en goudenregens, maar de rode regen is de ruige acacia. De regenboogpiet is de politiek correcte pendant van Zwarte Piet. Hij had een regenbui tussen de benen [hoognodig naar het toilet moeten]. De régencestijl [meubels en versieringen] stamt uit circa 1720. De Hyaden vormen het Regengesternte (de Regensterren). Een regenjekker is een regenjack. De regengod is Pluvius en de regenheilige is Sint-Margriet. Pluviôse was de regenmaand bij de Franse Republiek. Wat stond er in de regeringsdepêche [bericht, telegram]? 'Regis ad exemplar' betekent: 'naar het voorbeeld van de koning'. De RA [èh-raa] is de registeraccountant, de aa [aa-aa] de accountant-administratieconsulent. De aanduiding 'ing.' [ie-jèhn-gee] slaat op een registeringenieur [vgl. ING]. Een regium donum is een koninklijke gift en een regius professor bekleedt een door de koning ingestelde leerstoel aan een Engelse universiteit.

8. Hij sprak behoorlijk correct regiolect [vergelijk: dialect]. De regula juris is de rechtsregel. De golfer was snel uitgeholed [bal in hole slaan]. Ze waren uitgehold, nadat ze de steeg uit holden. De stilzwijgende man kwam duidelijk niet van Uithoorn [zich niet uit laten horen!]. Een uithuiszetting (huisuitzetting) is niet zo erg als de uitjes van onderen bekijken [dood en begraven zijn]. 'Gereïficeerd' [tot een zelfstandigheid maken] is een moeilijk woord. De reiki is een soort van therapie [die werkt met energie uit de handen, ter behandeling van spanningsklachten]. Wat is het betekenisverschil tussen de drukkersterm reïmponeren [de pagina's van een vel druks dat gezet is weer in de vormen slaan, m.n. met andere verdeling] en het
re-importeren [opnieuw importeren]? Wat kost Rein dat rein netto [zonder aftrek van de remise]? Nee, ik bedoel niet Reinaert de Vos met zijn reinardieën, natuurlijk! Is niet iedere zoon een mensgetrouwe reïncarnatie van zijn vader? De reine du bal [mooiste, gevierdste danseres] verorberde een reine-claude (wijnpruim). De reine Toren zijn reine dwazen, volgens Wagner.

9. Denkend aan de reinette (moerasspirea – maar ook: renet!) keerde de arts re infecta (onverrichter zake) terug, want de re-infectie had reeds plaatsgevonden. Hoe zou Rein(tje) tegenover de reinlevenbeweging [bevordering reinheid van zeden] hebben gestaan? Was Reins vader een reinmaker [schoonmaker suikerfabriek]? Hoe schrijf je: re-integreren en re-interpreteren [beide: opnieuw]? Hij maakte een Zuidpoolreis (vergelijk: Zuidpoolexpeditie). De reis is een oude Portugese munt en de reïs was gezagvoerder of kapitein van een Ottomaans koopvaardijschip. Mijn ultieme reisboek is de Bijbel. Die reiskamerraad [klachten over reizen] was mijn reiskameraden niet welgevallig. Een reis- en kredietbrief: altijd handig! De reismicrobe had hem te pakken [veel en graag reizen]. Hoeveel bedragen je reis- en verblijfkosten?

10. Dit was een re-iteratief recept [met herhaling]. Het Belgische Rekenhof ziet toe op de besteding van overheidsgelden. Een rekening van Jan Kalebas, daar kom je niet zo een-twee-drie uit. Een
rekening-courant staat in het rekening-courantboek. Rekenkunde is aritmetica. Een vogelaar gebruikt een rekke [lange stok vogelaar] en heeft vaak een hele rekkenverzameling. Het harddraven van paarden kan geld opleveren voor de eigenaar, die kon zelf ook hard draven. De klimplant (slingerplant) bitterzoet wordt ook wel rek-op genoemd. De officier rekwireerde [eiste] vijf jaar. Het rekwisitiestelsel betrof oproepen voor de militaire dienst. Zorgt de inspeciënt (inspiciënt bij toneel, radio, televisie) ook voor de rekwisieten?

11. Bij een relâche is er geen voorstelling, relâche forcée betreft gedwongen oponthoud van schepen met averij. Een matchmaker is een relatiebemiddelaar. Relirock is religieus getint. De relevé is een basisbeweging bij ballet en dans. De relief (economische hulp) kreeg daardoor nog meer reliëf (contrast). Het relief en bas is het bas-reliëf, dat in tegenstelling tot het relief en creux [hoogste punten lopen gelijk met het vlak waarin ze liggen]. In een reliekaltaar en een reliekenbursa (reliekbuste) worden relikwieën bewaard. Een reliekschrijn (reliquiarium) kan daarvoor ook dienen. Een religieuze vertoont religieusiteit (religiositeit). Vind je mijn bananenrelish [lang houdbaar gekookt mengsel] lekker?

12. Wat is 'de begroting reloaded' [opnieuw onder de aandacht brengen]? De reluïtie is de lossing van een pand. De remslaap is zo genoemd naar 'rapid eye movement'. Die remarque [aan- of opmerking] was behoorlijk remarquabel [opmerkelijk]. Remblai [aanaarding, op te werpen grond] staat tegenover déblai [uit te graven grond]. De rembourszending kwam goed aan. De rembrandtieke lichteffecten waren van Rembrandt himself. Een remedial teacher (noëpedist) doet aan remedial teaching [aan leerlingen die achteropgeraakt zijn]. Een rondom-lelijk [zeer lelijk persoon, miezerig mannetje] is de beste remedie tegen de liefde. De reminiscere is de tweede zondag in de veertigdagentijd. De remis(e) is een kwijtschelding van straf. 'Remis velisque' (ook: velis et remis) is 'met de grootst mogelijke spoed' Wat is een bowdenkabel [holle kabel om staaldraad]? De Remonstrantse Broederschap (vergelijk: Doopsgezinde Broederschap) is de naam van een kerkgenootschap van remonstranten [arminianen: ze verwerpen Calvijns leer van de genade en de predestinatie]. Remotis arbitris [r.a. – onder vier ogen] en remotis partibus [na wegzending van beide partijen] werd de remplaçant [plaatsvervanger] geremplaceerd [vervangen].

 

2806 Dictee vrijdag 15-07-2022 (2) – dictee De Spelspelquiz van zaterdag 16 juli 2022 √

Dictee – dictees [2806]

De Spelspelquiz van zaterdag 16 juli 2022

Gegeven 50 zinnen; is het (gekleurde) woord goed of fout (in dat geval correcte antwoord in groen)?

1. Een a-capellakoor zingt zonder begeleiding.

2. Het bestand is geüpdate. [geüpdatet]

3. Filmpjes met schattige katten zijn mijn achilleshiel.

4. Het is niet meer dan een trucje.

5. Een bepaalde zachte leersoort is nubukleer. [nubuckleer]

6. We zijn al jaren gebrouilleerd.

7. Het is niet aardig om de tegenpartij uit te jouwen.

8. Chloorfluorkoolwaterstoffen zijn CFK's. [cfk’s]

9. Ik werk me het schompes.

10. Een elektrische oven en magnetron in één apparaat is een combioven.

11. Het herkenningsteken van een arts is een esculaap.

12. De kennis is teloor gegaan. [teloorgegaan]

13. Als iets op het laatste ogenblik gebeurt, is dat ter elfder ure. [te elfder ure]

14. Vroeger was er elk jaar een défilé bij het paleis. [defilé]

15. Terugkeren naar waar je vandaan komt, is rechtsomkeerd maken. [rechtsomkeert]

16. Een cantate van Bach is een Bachcantate.

17. Dit is geen op zichzelf staand probleem. [opzichzelfstaand]

18. In de zomer eet ik eigenlijk nooit appelbeignets.

19. Hij was vroeger F16-piloot. [F-16-piloot]

20. Ik kom een euro tekort [ww. tekortkomen]

21. We zijn te langen leste gearriveerd. [ten langen leste]

22. We reisden kris kras door het land. [kriskras]

23. De film gaat over een dronkenlap.

24. Een havoleerling is een havoër.

25. Een smulpaap is een hollebolle gijs.

26. De Nederlandse naam van de Nigella damascena is juffertje in 't groen. [juffertje-in-’t-groen]

27. Als iets ongeschonden is, is het in tact. [intact]

28. Je houdt nog een drankje van me tegoed. [ww. tegoed houden]

29. Slecht volk is schorem.

30. Dronken zijn noem je ook wel in de lorum zijn.

31. Dit is een goede locatie!

32. Een aglomeratie is een complex van steden en voorsteden. [agglomeratie]

33. Iemand die een grote fan van iets is, is een aficionado.

34. Een steunpilaar is een pijler.

35. Waarom bestel je altijd een tosti hawai? [tosti hawaï]

36. Als je versteld staat, ben je verbouwereerd.

37. De pithecanthropus erectus wordt ook de Javamens genoemd. [javamens]

38. Een briefje is een kattebelletje.

39. Op de A37 is een langzaamaanactie gehouden.

40. Grote honden zijn vaak lieve lobbesen.

41. Mijn buurman is zo oud als methusalem. [Methusalem]

42. Als je iemand telkens fopt, is dat voor-de-gek-houderij.

43. We zijn weer terug van weggeweest.

44. Een moralist is een zedenprediker.

45. Een stanlymes is een scherp mes. [stanleymes]

46. Een cypres is een naaldboom. [cipres]

47. Iemand uit Costa Rica is een Costaricaan. [Costa Ricaan]

48. Een klusser is een doe het zelver. [doe-het-zelver]

49. Een oud kinderspel is ezeltje-prik.

50. Fijngemalen rauw rundvlees met kruiden is filet américain. [filet americain]

 

2805 Dictee vrijdag 15-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (635) √

Dictee – dictees [2805]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 222, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (635)

1. Ook de remote control [afstandsbediening] van de verkeerstoren kon de remous [het optreden van snel wisselende stijgingen en dalingen in een instabiele luchtlaag, waardoor het vliegtuig stoten of schokken ondergaat] niet opheffen. Het rendez-moi (de wisseltruc) vond plaats bij het rendez-vous [afspraak] met de chevalier d'industrie (de oplichter). Een renegaat [afvallige] is een mammeluk [christen die onder dwang naar de islam overgaat] en die is nog erger dan een turk [in de betekenis: moor]. Van renforcé (madapolam) maak je hemden. De renminbi yuan (renminbi, yuan) is de munteenheid van China [CNY]. Rennine (chymosine, lebferment) is het melkstremmend enzym van het maagsap. Wat je par renommée (bij geruchte) hoort, is niet altijd wat je via een renseignement (inlichting) achterhaalt. Wat men de armen geeft, leent men de Heer. De renversé is de omslag bij een zwachtelverband. Een reobarometer meet stroomsterkte op grote diepte, vergelijk de reologie (stromingsleer). De repasses [voor de tweede keer bedienen tijdens een maaltijd] zijn alleen voor veeleters.

2. De bemoeial leed aan regulitis (schertsend, Belgisch-Nederlands) en keerde re infecta (onverrichter zake) naar huis terug. De sloot moest nodig gereit [van waterplanten, van vuil zuiveren] worden, de boer reitte deze dan ook. Een remouldband heeft een nieuwe rubberlaag. Bij een renteswap zijn internationale banken betrokken. Rendang is rundvlees met kokos. Een reier is in het zeewezen een uithaler, maar een rijer is een opname met een rijdende camera. Een repleet is een werkster bij de honingmieren. In die repo [reportage] kon je het 'répondre en Normand' [ontwijkend antwoord geven] door de politicus waarnemen. Het repoussé [aan de achterzijde inhameren wat aan de voorzijde in reliëf zichtbaar moet worden] kan je omschrijven als achterstevoren, het achterste voor. Is dit een reprint [herdruk] van dat boek?

3. De reptilia Parnassi zijn prulpoëten. De maanden van de republikeinse kalender [van de Franse Republiek] zijn vendémiaire (wijnmaand), brumaire (nevelmaand), frimaire (rijpmaand), nivôse (sneeuwmaand), pluviôse (regenmaand), ventôse (windmaand), germinal (kiemmaand), floréal (bloeimaand, bloemenmaand), prairial (grasmaand), messidor (oogstmaand), thermidor (warmtemaand) en fructidor (vruchtmaand). Republicanisme is de republikeinse gezindheid van republikeinsgezinden. De res decisa is een juridisch twijfelachtige zaak, de res communis is het gemeengoed en de res angusta domi zijn de armelijke huiselijke omstandigheden. De res alienabilis is het vervreemdbaar goed. De reserva is een Spaanse wijn, die lang gerijpt is, in tegenstelling tot de crianza. Ik schrijf dit reservatis reservandis, met het nodige voorbehoud. De Heilige (VD) reserve zit in de (het) tabernakel, de (stille of) geheime reserve in de boeken. Hij heeft de computer gereset.

4. Den Haag is onze Residentie, omdat behalve Juliana de Oranjevorsten daar resideerden. Woont de koningin daar in een résidence (een luxueus appartementencomplex)? Resideren de residentieburgers in de residentiestad? Een res immobilis is een onroerende zaak. De résistance is het verzet, met name de Franse ondergrondse in WO II. De resources [mensen en middelen] van het golfresort waren niet mis. De res publica is het algemeen belang, de staat. Een religieuze is meestal geen respectueuse [prostituee]. Het Latijnse 'respice finem' betekent 'let op het einde'. Hij restylede zijn bedrijf. De resultatenrekening is de winst-en-verliesrekening [verlies-en-winstrekening]. Bij het resumeren viel zijn resumé wel erg kort uit. Het vroegere en al heel oude stads- en streekvervoerbedrijf RET was de Rotterdamsche Electrische Tram.

5. Het boek was rete-interessant. Het reticulaire stelsel [het weefsel in milt, beenmerg en lymfeklieren] wordt ook wel reticulo-endotheliaal systeem genoemd. De woorden retentiegebied en calamiteitenpolder wilden ze in Zeeuws-Vlaanderen (anno Domini 2009 – Hedwigepolder) beslist niet meer horen. Diabetische retinopathie [bij suikerziekte optredende degeneratie van de kleine bloedvaatjes in het netvlies] is een vervelende aandoening van het oog. Het Reto-Romaans omvat een aantal Romaanse dialecten. Retorqueren is iemand met zijn eigen woorden bestrijden. De ignatiaanse retraite duurt 30 dagen (of korter). De retraktatie is een synoniem van herroeping. Een retrograde is een kreeftdicht. Retsina is witte Griekse harswijn en rettich is een variant van de zwarte rammenas. Een loddereindoosje (gevuld met eau de la reine, dat komt dus niet uit de Rijn!) heet ook wel reukdoosje en het weichselhout heet ook wel reukhout.

6. De reumatologe zei, dat hij aan reumatoïde artritis leed. Het was er een gezellige drukte met veel reuring (vertier, volkstaal, roering). Reüsseren is slagen en een réussite is een succes. Dat in 1849 opgerichte internationale persbureau heet Reuters (een reuter is een zeef). Een reuzenbeeld is een kolossus (voorbeeld: de 34 meter hoge Kolossus van Rhodos) en een reuzenboom is een sequioa. Een reuzengordeldier is een glyptodont. De reuzenrat zat onder het draaiende reuzenrad. De whodiditvraag is niet zo bekend, de whodunit (detective) is een vrij algemeen bekend begrip. Het Reveil is in 1810 in Zwitserland begonnen. Ik zeg het re vera (in waarheid): ik geloof je niet!

7. De huichelgeile crazy lady maakte te midden van het guichelheil [plant] een heuse reverence [buiging] naar de hoog staande reverbère [spiegel, ook: straatlantaarn]. De Reverendus Dominus is de eerwaarde heer die wordt aangesproken als Reverende Domine. Bij de reversed take-over wint de grote het van de kleine, zeg maar klein Davidje en de grote Goliath. In zijn reviaanse rêverieën hield hij een review [schouw, recensie] van de Reveparafernalia [reviana] die hij verzameld had. De burgemeester ging voor Oudewater revisited [opnieuw in de aandacht]. De Culturele Revolutie is alweer meer dan 40 jaar oud, dit in tegenstelling tot de digitale dito. De rex apostolicus (voormalige titel van de Hongaarse koningen, Apostolische Majesteit) hield rexkonijnen. De Reykjaviker woonde in een rez-de-chaussee [benedenwoning]. Met Rf [èh-rèhf] wordt rutherfordium [atoomnummer 104] aangegeven, met Rh [èhr-haa] rodium [atoomnummer 45]. Een rhinestone (rijnsteen) zit in kleding [glittersteen].

8. Met een rhônewijntje op kun je beter van het rhönrad [twee verbonden grote hoepels] afblijven. Het Riagg is in Nederland een Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg [vgl. Riagg-cliënt]. Zij speelden rhythm-and-blues en vormden dus een r&b-groepje (arrenbiegroepje). Richard, een richard [rijkaard], kocht veel richelieuwerk [borduurwerk met open, uitgeknipte motiefjes] en een voltaire(stoel) [zekere fauteuil]. De stotteraar sprak ‘kangoeroe’ [uh] behoorlijk uit, maar bij ‘revivificatie’ ging het behoorlijk mis. Zijden rips is ribbetjesgoed. Een ribbroek is van corduroy (is dat hetzelfde als ribcord?). Er bestaat een christelijke korfbalvereniging op gereformeerde grondslag THOR en dat komt van 'tot heil onzer ribbenkasten'. Een ribeye is een grote lendenbiefstuk met vetaderen. Een ribkarbonade is een ribkotelet.

9. Ribosomaal RNA [èh-rèh-naa] wordt afgekort tot r-RNA (ribosoom-RNA). Riboflavine is vitamine B2 [bee-twee]. Is dat tuig van de richel of van Laban? Een richtingaanwijzer is een clignoteur. De drager van een richtvlag heet een guide (jalonneur). Pas op voor het zaad van de ricinusplant, waarin de dodelijke ricine zit (ricinine en de ricinusboom hebben daarmee niets van doen). Een rickettsiosepatiënt lijdt aan vlektyfus. De ricotta is een zachte Italiaanse kaassoort. De ridder van de droevige figuur is Don Quichot de la Mancha. Je hebt Ridders in de Orde van Oranje-Nassau en in die (de orde) van het Gulden Vlies (ingesteld door Filips de Goede). Een ridder-grootkruis draagt het Grootkruis van de Nederlandse Leeuw. Je hebt de oosterse, de hoge en de Chinese ridderspoor.

10. De Ridderzaal is bij dicteeadepten heel bekend. Ridiculum dictu (belachelijk om te zeggen) om van een ridiculus mus (iets nietigs, meervoud: ridiculi mures) een olifant te maken. Riegheide is struikheide (gewestelijk). De riel is de munteenheid van Cambodja [KHR], de riyal die van Saoedi-Arabië (SAR – Saudi-Arabië – sinds 2020 ook: Qatar! ??? – QAR, en de rial van o.a. Iran – IRR, Jemen – YER en Oman – OMR). Een riempje A4'tjes is precies een pak papier. De gekrookterieters vind je niet bij het lemma 'riet', maar bij het lemma 'gekrookt'. Een rieter is trouwens een stukadoor. Blyths rietzanger [vogel] is een zeldzame herfstgast in Noordwest-Europa. De Rifpiraten zijn eigenlijk rifjerafje (tuig, rapaille, schorriemorrie).

11. De rigabalsem wordt uitwendig gebruikt. De rigaudon is een Provençaalse dans in alla-brevemaat [alla breva] en verwant aan de bourree. Hij droeg jodhpurs, een rijbroek. Het caudasyndroom is de rijbroekanesthesie. Vroeger hield Evelientje al van paardjerijden, nu houdt Evelien van paardrijden. De gouden rijder komt uit de Bourgondische tijd en de zilveren rijder is een dukaton. Er stond een rijendik publiek (wel drie rijen dik). Een rigoureuze rigueur is wel erg streng. De studenten beleefden rijjool in hun koetsen. We kennen het rijk rijm (rime riche, gelijkrijm, lettergreeprijm) en het rijke roomse leven.

12. Er zijn heel wat rijken: het rijk van de Satan, het duizendjarig rijk, het Hemelse Rijk, het Rijk van het Midden (China), het Verborgen Rijk (Ethiopië), het Heilige Roomse Rijk, het Derde Rijk, het Rijk van Nijmegen en het Rijk met al de rijks- en staatsambtenaren. De uberteit aan planten was übertof. De rijkgeschakeerde en rijkbloeiende beplanting was rijk bedeeld met bloemenpracht. De Duitse Rijksdag vergaderde in een rijksdaggebouw, maar de brand in het Rijksdaggebouw staat nog op mijn netvlies (retina) gebrand. Een versifex is een rijmelaar (poëtaster). In de Rijnhaven werd door Rein rein [zuiver] rijngrind gelost. De Rijnlanders fokten met rijnlanders [konijnen] en de Rijnsburgers kweekten rijnsburgers [groentesoort zoals de gele ui]. Wat is een roroschip [rij-op-rij-afschip] ook alweer?

 

2804 Dictee donderdag 14-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (634) √

Dictee – dictees [2804]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 223, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (634)

1. Het rijppunt is het dauwpunt. De rijkaard had een rijkaart. Veel rijsjes [dun takje, teen] maken een bezem. Dit is drie- à vierjarig (3- à 4-jarig) griendhout. In de duinen stond een rijsschutting (of was het een rij schuttingen?). We eten rijstesoep (rijstsoep). Een rijstmes is een aniani. Sake (saki) is rijstwijn. In een rijtuigremise staan geen koetsen [maar spoor- en tramvoertuigen]. Japan is het land van de rijzende zon. In de riksja [tweewielig door één man getrokken karretje] ging mijn hart van rikketik. Als korenstengels rild (gewestelijk) zijn, zijn ze slank. De hele rimram is vaak gedaas, zinledige praat. Was de rimpelbuisobstakelbeveiligersontwerpersgratificatie de moeite waard?

2. Ook met ringen zijn we rijk bedeeld: de ring van Gyges bezitten (je onzichtbaar kunnen maken), de ring van Cardanus (cardanusring, cardanring), de ring(en) van Saturnus en de bol en ring van 's-Gravesande. Een dalmatiër is een rijst-met-krentenhond. Bestaat de munt van Maleisië, de ringgit [MYR – Malaysia], uit ringgitzilver? De rinoceros leed aan rinitis [neusslijmvliesontsteking]. Hij richtte zijn riotgun [met korte loop, bij oproerlingen] op de ripdealers [overval om drugs te roven]. Was me dat even rire entre cuir et chair (in zijn vuistje lachen). De masculiene risee(!) van de stad hield van ris de veau (kalfszwezerik). Als je risico draagt, ben je risicodragend. Risicomijdend gedrag is risico vermijdend. Risky business [hachelijke zaak of toestand] is af te raden.

3. Is dat nou risotto [rijst met kaas] of rissole [bladerdeeg of flensjes met ragout]? Ristretto is een zeer sterke espresso. Ritalin (BE: rilatine) gebruik je bij ADHD-verschijnselen (GB in toelichting ook wel: adhd). Een driedubbele rittberger [kunstrijden] is knap lastig. Het rivastigmine kan alzheimer vertragen. Heeft Zeeuws-Vlaanderen binnenkort een rivièraklimaat? Rivierblindheid is onchocerciasis. Ze waren als kat en hond, alleen maar bezig met rixari de lana caprina (ruzie maken over niets). Een rji is [èhr-jee-ie] een rijksjeugdinrichting. De RLD
[èh-rèhl-dee] is de Rijksluchtvaartdienst, de rlws [èh-rèhl-wee-jèhs] was de rijkslandbouwwinterschool. De RMS [èh-rèh-mèhs] is de Republik Maluku Selatan [Zuid-Molukken]. RNA [èh-rèh-naa] staat voor rubonucleic acid en RNZ [èh-rèhn-zèht] voor ribonucleïnezuur.

4. Een roadsong is een country-and-westernlied over een onderweg zijnd iemand. Een ROA-woning [èhr-oo-waa] betreft de Regeling Opvang Asielzoekers. Zij droeg haar robbenvellen tasje. Een robbedoes is een spring-in-'t-veld. Een robe de chambre is een kamerjapon. De robusta [oe] is een koffieplant. Dit roc [èh-roo-see] doet het goed [regionaal opleidings- of opleidingencentrum]. Die ouwe rocker heeft mijn sympathie. De afkorting R.I.P. [èh-rie-pee] staat voor 'requiesca(n)t in pace', maar voor anderen betekent het 'rest in peace'. De rns [èh-rèh-nèhs] was vroeger in Vlaanderen de rijksnormaalschool. Rinse appelstroop smaakt zuur. De recto is de voorzijde van een blad (in een boek rechts), de achterzijde (links) is de verso. Als bijwoord korten we die termen af tot r^o [èh-roo] of r. [èhr] respectievelijk v^o
[vee-joo] of v. [vee].

5. Roodvonk (scarlatina) is geen rodehond (rubeola, rubella). Als dat geen rodeoortjesverhaal is … Wat zou een kweker met rodo [rododendron] bedoelen? De Nederlandse roede is pakweg driemaal zo lang als de Amsterdamse roede. De roedjak is een soort van sla. Een roe-end functioneert bij een molenwiek. Een roei-eend is ook een eend. De roei- en zeilvereniging floreerde. Die kerel is toch van de roeivereniging (handjegauw = dief)? Duiven roekoeën. Het Roelandslied is een van de Karelromans. Esther en Eva zijn bereisde roelen. Nieuwe haring heet ook Hollands roem. Hier, pak aan, die Rijnse roemer [groot wijnglas]. Heeft de duivel hem gehaald of heeft God hem tot Zich geroepen?

6. Met haoma en soma [roesdranken] zou men zich goddelijk inzicht verschaffen. Een roesje kan een ruche [kanten oplegsel dameskleren] zijn. Bister (inkt of verf) is roe(s)tbruin. Moet roestvrij staal, rvs
[èhr-vee-jèhs], aan elkaar geschreven worden of niet [znw. los, bnw. roestvrijstalen aaneen, ook: roestvast]? En een roestvrijstalen wasbak [rvs-wasbak], hoe zit dat? Hij was helemaal roetetoeter. Ik ging met pa en moe samen naar de roetsjbaan toe (om te roetsjen). Bij het roezemoezen ontstond veel geroezemoes. Ja, Roger, alles begrepen en over (de spelnaam voor de hoofdletter R komt van 'received'). Je kunt moeilijk van de roggeoogst eten als je een roggenstaart in de keel hebt [erg schor zijn, keel moeten schrapen]. De rohypnol oftewel de rooie knol is de vergeetpil [neemt remmingen weg]. De ROI
[èh-roo-wie] is de return on investment. De Roi-Soleil is de Zonnekoning, maar de rois fainéants zijn de nietsdoende koningen [Zuid-Nederland: de Vadsige Koningen], die dus nietsdoen.

7. Een Schotse rok is een kilt. Bij schaken heb je de lange en de korte rokade, daarbij rokeer je. Zat hij in de coupé roken (de rookcoupé) of in de coupé niet-roken? Het orleaan oftewel anatto is rokou [roo-kau]. Hoe oud zijn de Dode Zeerollen? Hoeveel roepie [Nepal, NPR, ropij] doet de roepia [Indonesië, IDR]? Een r.o.g. [èh-roo-gee] is in Nederland een rijksopvoedingsgesticht. Een rokkenjager is een womanizer. Een bohemien leidt een bohèmeleven, maar wat doet een bohemienne? Deze rolf [trottoirband] bevindt zich tussen straat en stoep. Een epicycloïde [wiskunde] is een rolkromme. Daar lag hij met mijn vriendin te rollebollen.

8. Met een rollerball kun je schrijven. Een rolstaartbeer is een kinkajoe, maar een rink is een rolschaatsbaan. Een rolroer is een aileron. Een cycloïde [wiskunde] is een roltrek en een tonneau is een rolvlucht. In de rolykit berg je gereedschap op. Er zijn ROM- [read-only memory] en RAM-geheugens [random access memory]; en vergeet ook de rompacks [geheugeneenheid met data of programma] niet. Roma aeterna is het eeuwige Rome. De eetbare romaine is Romaanse sla. Een roman à clef is een sleutelroman, in een roman à thèse wil een schrijver iets verdedigen. De romanesco is een bloemkoolvariëteit. Romanesk lijkt daarop, maar betekent: avontuurlijk. Het Engels is een sterk geromaniseerde Germaanse taal, zo beweerde de romaniste glashard en doodleuk.

9. Romatomaten [langwerpig, lichtzoet] hebben meestal niet de vorm van een rombendodecaëder [lichaam begrensd door twaalf congruente ruiten]. Een romcom is een romantische comedy, vanzelfsprekend niet: komedie. Is het nu rombom of rombombom? Beide. De Romeinse curie was bij de Romeinse kwestie betrokken. Die kon niet in de römertopf [stoofpot] worden gestopt, want dat is geen doofpot. Is dat Romeinsrechtelijk wel juist? De aanduiding 'Romeins-katholiek' betekent een specifieke manier van katholiciteit [nadruk op Rome]. Een rommelhypotheek is een subprime [zeer risicovolle hypotheek]. Op Driekoningen loop je met de rommelpot. Het roll-overkrediet [met te wijzigen bedrag, rente en termijn] werd flink gewijzigd.

10. De romein en de romulus zijn lettertypen. Een romusha is een Indonesische dwangarbeider. De ronds de jambe [basisbeweging bij ballet en dans] werden magnifiek uitgevoerd. Een circulaire is een rondgaande brief en een rondetafel is een verkorting van een rondetafelgesprek. Een rondhaak is een draai-ijzer met ronde sneden. Rondlijvig is pyknisch. Het rond-point is een ster in een stratennetwerk. In de rondte is her- en derwaarts. Een ronkedoor is een eenzame olifant. Iemand röntgenen levert een actinogram op. De Rooie Vrouwen hadden het over het rode spook van het Rode Leger. Het rode brazielhout vindt je kompaan niet op het Rode Plein in Moskou. De Rode Halvemaan is de islamitische pendant van het Rode Kruis, dat overigens de Rode Davidster (de Joodse(!) pendant van het Rode Kruis) niet erkent.

11. De roodaarden pot (roodaardepot) viel in duigen. Roodblindheid is anerytropsie. Ze droeg een roodgebloemde blouson en had rooddooraderde ogen. De telefoon van de roodgeschorste voetballer stond roodgloeiend. Roodijzererts komt in twee modificaties voor: hematiet en maghemiet. Cupriet is roodkopererts en een roodkrijttekening is een sanguine. Ook roodlakense koeien loeien. Taleggio is een roodschimmelkaas. Een roofbij rooft en een roofblei is een karperachtige vis. Hij had wel een vrouw, maar door abductie [via roofhuwelijk – schaken] verkregen. Rookzout smaakt naar de rook van hickory [notenboom met hout voor hamerstelen]. Een rookie is een eerstejaarssporter.

12. Een Rotarian is lid van de Rotary, maar zit als regel niet aan de rotarytafel [draaischijf bij roterend boren] , hoe vreemd dat ook klinkt. Een roroschip is een rij-op-rij-afschip (Eng.:roll-on-roll-offschip). Roomgoed is faience. Geef de roombutyrometer [vetgehalte] eens aan, wil je? De rooming-in vindt in een ziekenhuis plaats. Sorry, ik bedoel de cremometer [roommeter]. Het rijke roomse leven refereert aan de Kerk van Rome en dus aan het Heilige Roomse Rijk [H.R.R.]. De
rooms-rode coalitie deed het goed. Er zijn rubensfiguren [met weelderige vormen, antoniem: twiggyfiguur = slank] die aan de meest enge ziektes lijden.