2751 Dictee maandag 06-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (596) - Japan(s), zeer aanbevolen √

Dictee – dictees [2751]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 261, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (596)

Japan(s)

1. Een burschikose (burschikos, burschikoser) benadering is studentikoos (studentikozer). Een Burundees komt uit Burundi. In de bush (bushbush) zagen we een bushbaby (galago). Bij de
business-to-business (b2b) was het business as usual. Een brassière is een bustehouder. Een butterfly (mv. butterfly's) is een vlinderdasje en butterscotch is een harde karamelsoort. Ik haat hem, but that's another story. Beter een naë buur dan een verre vriend. Buutreednen is tonpraten [carnaval]. Een buvard is een vloeiboek en een buxus een buksboom. Kende u deze internetcodes: bv (Bouvet), bw (Botswana) en by (Wit-Rusland). De code BY op motorrijtuigen staat trouwens voor Byelorussia (Wit-Rusland). De boviene virusdiarree wordt aangegeven met BVD. Het BVV is in Nederland het Bedrijfschap voor Vee en Vlees. Een bvo is een betaaldvoetbalorganisatie. BWP is de genormeerde valuta-aanduiding voor de pula [oe] uit Botswana, BYR die voor de
Wit-Russische roebel en BZD die voor de Belizedollar. De firma P. had een businessseat in het stadion.

2. Gezocht op '*Japan*'. Aino is een op de Koerilen en op Sachalin gesproken taal, maar ook een oud Japans volk. Het alcantara [merk] lijkt op suède en wordt in de textielindustrie gebruikt. Een ama is een alleenstaande minderjarige asielzoeker, maar ook een Japanse parelduikster [een amah is een au pair uit een lagelonenland]. Amasake [èh] is een zoete Japanse rijstwijn, door sommige Japanners traditioneel gedronken ter gelegenheid van (het Japanse) Nieuwjaar. Een anime (ook: manga) is een Japanse, sterk op strips gebaseerde animatiefilm. Een Japanse aralia is een vingerplant. De aucuba is een plantengeslacht uit de kornoeljefamilie, in het bijzonder de Japanse sierstruik. De Japanse azalea is een bladhoudende, fijnbladige azalea met veel roze, witte, paarse, lila of rode bloemen.

3. Banzai, hoera, is een Japanse heilroep. De biwa is een op een luit lijkend Japans snaarinstrument met vijf snaren die met een plectrum worden getokkeld. Bonze (mv.: -n) is de benaming door Europeanen gegeven aan boeddhistische priesters in Japan of China. Budo zijn de vecht- en zelfverdedigingssporten als judo, karate enzovoorts. In Japan is harakiri [zelfdoding] de buikopening (zelf zeggen ze: seppuku). De bunraku [oe oe] is een Japans poppenspel met zeer brede, uitgewerkte decors. Het butoh [oe oo] is een moderne, zeer gestileerde Japanse dans. Bijvoetwol is een licht brandbaar middel (tegen podagra en jicht) en wordt ook moksa genoemd.

4. De camelia is familie van de Chinese of Japanse roos. De chado [tsjaa-doo] is een Japanse theeceremonie. Duidelijk toch: chinalak is japanlak (Chinese, Japanse lak). De troon van de Japanse keizer is de chrysantentroon. Een creuse is een Japanse oester. Een daimio is een edelman en grootgrondbezitter in het oude Japan. Edamame is (zijn) de onrijp geoogste peulen van de sojaplant die kort gekookt worden waarna de boontjes worden gegeten. De G7 is de Groep van Zeven (rijkste industrielanden). Een geisha is een Japans dienstmeisje, ook zangeres, danseres en prostituee. Een ginkgo is een Japanse sierboom. Go is een Japans bordspel, een no-go is een antoniem van een fiat. Een godzilla is een afschrikwekkend groot monster.

5. Een hangasperge is een gekweekte Japanse asperge. Hashi zijn Japanse eetstokjes. De heiho is een door de Japanners tijdens de bezetting van Indonesië gebruikte inheemse militie. Opzoekvraag: wat zijn hentai [extreem tekengenre van seksuele handelingen] en het hikikomori [jongemannen sluiten zich op om niet deel te hoeven nemen aan de maatschappij]? Het hiragana is een Japans lettergrepenschrift in cursieve vorm. Een hofreis maakten officiële Nederlandse vertegenwoordigers in Japan in de zeventiende en achttiende eeuw van hun woonplaats, het eiland Decima, naar het hof van de shogun in Edo. Het iaido is de Japanse schermkunst. Sommigen zijn helemaal into de Bijbel, de Japanse cuisine of Bach. Jap (begin zin – in principe kleine j; een japneus is een klerikaal) is een scheldwoord voor een Japanner. Die japanner komt uit Japan en is een auto of een rekenmachine. Japonaiserie is japannerie [snuisterijen], nou en? Het kabuki is traditioneel Japans toneel. Een kakemono is een Japans schilderij. De kanji is een Japanse schriftsoort. Een karatetrap kun je niet beklimmen. Karoshi is het overlijden als gevolg van te hard werken.

6. Het katakana is een Japans lettergrepenschrift in hoekige vorm. Een keiretsu is een conglomeraat van exclusief met elkaar samenwerkende producenten en toeleveranciers. De Kempetai was de Japanse geheime politie tussen 1880 en 1945. De kenjutsu is een Japanse vechtsport. Een koikarper (koi) wordt makkelijk handtam. Kombu is zeewier om bouillon van te trekken. De kraagbeer (koema) is een kleine beer met V-vormige witte tekening op de borst. Het Kyotodoel is de doelstelling met betrekking tot de (vermindering van de) uitstoot van broeikasgassen. De mandarijnwesp is een Japanse carnivore wesp. Mikado (tenno) is een titel van de keizer van Japan. Een mikimotoparel heet ook cultivéparel. De miso is een pasta van gefermenteerde sojabonen. De mizuna [oe] is een uit Japan afkomstige bladgroente. Het mongolide ras bestaat niet uit mongooltjes. In de filosofie is mu [oe] neutraal.

7. De moribana is de Japanse kunst van bloemschikken in een schaal of mandje, de nageire [aa ee uh] de Japanse manier van bloemschikken in een vaas. Is dat namaak-Japans spul? Natto zijn gefermenteerde sojabonen. De netsuke [nèht-skuh] is een synoniem van gordelknoop. Ninjutsu is de Japanse vechtsport, zoals die oorspronkelijk door de ninja's beoefend werd. Het no is een Japans toneelspel met maskers (nospel, notheater). De nori is garnering of omhulsel van sushi. Een obi is een Japanse gordel. Oginoïsme is periodieke onthouding volgens de door Ogino uitgewerkte beginselen. Japan behoort tot het Verre Oosten. Origami is Japanse papiervouwkunst. Een pagode is een boeddhistische tempel of boeddhistisch heiligdom.

8. Een parasolden is een Japanse bonsai. Raku [oe] (aardewerk) wordt gebruikt in de Japanse theeceremonie. Rangaku is in Japan de studie van Nederland en het Nederlands. De ri is een oude Japanse afstandsmaat. Japan is het land van de rijzende zon. Sake (saki) is een Japanse alcoholische drank. Samoerai [normaal: s] dient als benaming voor de Japanse krijgsadel. De sashimi is een Japans gerecht. Satsuma is geglazuurd Japans aardewerk. De sen is een Japanse munt, het honderdste deel van een yen. Sensei (meester) is in verschillende Japanse vechtsporten de aanspreekvorm voor de leraar. De serow is de Japanse gems. De shakuhachi is de traditionele lange Japanse bamboefluit. Shiatsu is Japanse drukpuntmassage. Shigella (shigellen) vormen een geslacht van bacteriën. Shiitakes (GB en VD ook: 's) zijn eetbare Japanse paddenstoelen. Het shintoïsme is een traditionele, inheemse godsdienst. Het shinto ryu is de Japanse vechtkunst met stokken en wapens. Het shogi is een Japans schaakspel. Shoyu is dunne sojasaus. De shubunkin is de Japanse goudvis. Soba is Japanse spaghetti van boekweit(e)meel.

9. Sukiyaki is een Japans gerecht van groenten, mi en plakjes vlees of vis. Sumo(worstelen) is traditioneel verbonden met het shintoïsme. Met de surimitechniek wordt vis geconserveerd. Een surimono is een Japanse nieuwjaarsprent. Taikiken is een Japanse vechtkunst gebaseerd op het tai chi (tai-chiën). Een taiko is een grote Japanse trom. Taikoen en tycoon zijn synoniemen. De taotjo [tau-tsjoh] is een pasta van gefermenteerde sojabonen. De tempura is een Japans gerecht. Een teppanyakigerecht is gegrild. Wat is verder: van hier naar Tokio of van hier naar Timboektoe? Het toyotisme [maximale productie, minimale voorraden] is een werkwijze afkomstig van Toyota. De tripang is een stekelhuidig dier. Ve-tsin bestaat voornamelijk uit natriumglutaminaat. De school of de stijl van het vlietende leven is een vertaling van 'oekiyo-e' [VD O – zie lemma 'vlieten']. De wagyu is een Japans rundveeras. De wakame is een soort gekweekt zeewier. De wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Het washi is zuurvrij papier. Een yagiantenne is een televisieantenne (tv-antenne, teeveeantenne) met passieve stralers en/of reflectors. De yakitori is een spiesje met op houtskool geroosterde stukjes kip. De yakuza is de Japanse georganiseerde misdaad. De yamashita is bij turnen een sprong aan het paard, met overslag uit de handstand. De
zee-eenhoorn is een grote, platte vis. Het zenboeddhisme legt de nadruk op meditatie. Een opgeladen zakjapanner kan goed rekenen. Een zentuin wordt ook wel karesansui genoemd.

 

2750 Dictee zondag 05-06-2022 (2) - dictee Wekelijkse Dicteetest 209 RL √

Dictee – dictees [2750]

Wekelijkse dicteetest 209 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

 

Bron: Oefendictee (oud) 708

1. Kunnen ………….. en ……………. elkaar ooit ontmoet hebben?

a. Vadertje Tsaar                          Vadertje Cats

b. vadertje tsaar                           Vadertje Cats

c. vadertje tsaar                            vadertje Cats

2. En ………….. en ……………..?

a. vadertje Staat                         vadertje Tijd

b. Vadertje Staat                        Vadertje Tijd

c. vadertje staat                          vadertje tijd

3. Op ………... had ze in Vlaanderen ………... (verzorging).

a. V-dag                            v-dienst

b. V-dag                            V-dienst

c. v-dag                             v-dienst

4. Is ………… hetzelfde als ………………….?

a. Soap-                                  Verkavelingsvlaams

b. Soap                                   verkavelingsvlaams

c. soap-                                   verkavelingsvlaams

5. Hoe schrijf je ‘………….’ en ‘……………..’?

a. verlangenloos                                belangenloos

b. verlangeloos                                  belangenloos

c. verlangeloos                                  belangeloos

6. Een ………. is hetzelfde als een ………… (zeker chemisch deeltje).

a. vesicel                               vesikel

b. vesicle                               vesikel

c. vesicle                               vesikle

7. Vi coactus is ………….., vice versa …………..

a. vc                                    v.v.

b. v.c.                                  v.v.

c. v.c.                                  vv

8. De …………… waren soms ……………..

a. desslachtoffertjes                           voeteloos

b. des-slachtoffertjes                          voetenloos

c. DES-slachtoffertjes                        voeteloos

9. Je kunt ‘smörrebröd” (I) schrijven of ‘smørrebrød’ (II).

a. GB heeft alleen I, VD alleen II.

b. GB en VD hebben allebei I en II.

c. GB heeft I en II, VD heeft alleen II.

10. Het meervoud van ‘tendens’ is tendensen (I) of ‘tendenzen’(II).

a. GB heeft I en II, VD alleen I

b. VD heeft I en II, GB alleen II

c. GB en VD hebben allebei I en II

Oplossingen [209]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [209]

1c 2b 3a 4a 5c 6b 7b 8a 9c 10c

5. ‘verlangeloos’ zó (en alleen) in VD met vermelding: verouderde literaire taal ...

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2749 Dictee zondag 05-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (595) - China, zeer aanbrvolen √

Dictee – dictees [2749]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 262, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (595)

China 

 1. Gezocht op '*china*'. Je krijgt dan ook machinatie en de echinacea, de zonnehoed (purperrudbeckia), alsmede de deus ex machina, iemand die op een beslissend ogenblik als het ware uit de lucht komt vallen en aan een verwarde toestand een einde maakt [op toneel], maar alla (nee, niet: …..[Allah] is groot!). De acupunctuur is een oude geneeswijze (nee, geen dokter!). China hoort bij de Big Five, de Grote Vijf. Ten opzichte van de Big Four, de Grote Vier, is Frankrijk de nieuwkomer. Het blanc de Chine is wit geglazuurd porselein. De Boksers vormden een geheim genootschap dat in 1900 de Bokseropstand veroorzaakte. Bone china is serviesgoed.

2. Het carolinapine is een zachte, maar sterke houtsoort. Het chinasyndroom is de angst voor een meltdown in een kerncentrale. Ook een rare Chinees kan naar de chinees gaan, of is dat Chinees voor je? Het Chinese klokje is de forsythia. Chino is katoenen stof, gebruikt voor uniformen. Chinoiseries (chinoiserieën) zijn kunstvoorwerpen en bibelots uit China. Chinoline is een van kinine afgeleid antiseptisch middel. Chinon staat beter bekend als
1,4-naftochinon. De chowchow is een keeshond (je weet: niet alle honden heten Fikkie). De demaoïsatie is de afschaffing van de stalinistische planeconomie in 1976. De (het) feng shui [fèhng-sjwee; ook wel: fèhng-sjoewie] is de uit China afkomstige kunst van de juiste plaatsing der voorwerpen. De gojibes is de in China geteelde bes van de boksdoorn. Verreweg de meeste inwoners van China zijn
Han-Chinees.

3. China is het Hemelse Rijk, een Chinees is zoon van het Hemelse Rijk (ook: hemeling), de keizer van China is Zoon des hemels. De hukou [oe au] is een sociaal systeem in China. Een Indochinees is een inwoner van Indochina of een sinds lang in Indonesië gevestigde, ingeburgerde Chinees. Wie is de iron lady van China? Een jaden schaal is van een zeer hard gesteente. Kinazuur en chinazuur zijn synoniemen. Lychees [lie-tsjee; ook wel: lie-tsjie] zijn zoete subtropische vruchten van een altijdgroene boom. Het mahjong is een uit China afkomstig spel. Een mandarijn is een hoge staatsambtenaar. Bijen zijn dol op moerbeibomen.

4. Nanking slobkousen zijn vervaardigd van een Chinese katoenen stof van vale of rossig gele kleur. Twee Engels-Chinese oorlogen worden samen de Opiumoorlog genoemd. Paksoi is een bladgroente en familie van de Chinese kool. Een pekinees behoort tot een uit China afkomstig hondenras. De pekingeend wordt voor de consumptie gefokt. De renminbi (yuan, renminbi yuan) is de munteenheid van China [CNY]. De Culturele Revolutie in China duurde tien jaar. In China is wit de rouwkleur. China wordt niet het Verborgen Rijk genoemd, dat is Ethiopië. De Seltsjoeken zijn een Turkse volksstam. Een singkè is een in Indië pas aangekomen, uit China geëmigreerde Chinees.

5. De tatsoi staat bekend als Chinese sla. De Grote Sprong Voorwaarts vond plaats in het China van Mao Zedong (1958-1960). De taël is een vroegere Chinese munt, maar ook een gewicht van 37,8 gram. Het taoïsme is de traditionele godsdienst van China, ontstaan tussen de vijfde en derde eeuw voor Christus, gebaseerd op de ideeën van Lao Tse, waarbij het begrip 'tao' [levensprincipe waaruit de kosmos is ontstaan en dat de kosmos bestuurt] en het evenwicht tussen yin en yang centraal staan. Het Toengoezisch is een Altaïsche taal, mogelijk verwant met de Turkse talen en het Mongools. De winterbloeier (het meloenboompje) is een uit China afkomstige heester van de specerijstruikfamilie met geelwitte, vanbinnen purperrode bloemen. De zanddollar is de overbekende stekelloze zee-egel.

6. Gezocht op '*chinees*'. Wat je bij de afhaalchinees haalt, kun je op chinees (Chinees porselein) thuis serveren. De Nederlanders zijn de Chinezen van Europa. De Chinese kerk is in Indië de plaats waar de praatjes in de wereld komen. De Chinese Muur heeft min of meer zijn bestaansrecht verloren. Overigens is een Chinese muur een onoverkomelijk beletsel of een ondoordringbare afscheiding. Het chineesje is de hoeveelheid heroïne die in één keer kan worden opgesnoven. Het chineesrestaurantsyndroom is het geheel van klachten die bij sommige mensen optreden nadat ze een Chinese maaltijd hebben gegeten waarin ve-tsin [natriumglutamaat] is verwerkt: onder meer hartkloppingen, pijn op de borst, pijn in het gezicht, duizeligheid, buikpijn, misselijkheid, overgeven en migraine. Algemeen beschaafd Chinees is het Mandarijnenchinees.

7. Je kunt dat vergelijken met Algemeen Beschaafd (Nederlands) [AB, ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands, Standaardnederlands, een standaardtaal). Opklimmend in rang had je in Indië de
luitenant-Chinees, de majoor-Chinees en de kapitein-Chinees. De Heer houdt heel wat rare pindachinezen als kostganger. Een baba is een in Indonesië geboren Chinees van gegoede stand. Een chopstick is een eetstokje. Diamantspaat is Chinees korund. De famille rose is Chinees porselein met emaildecor, gekenmerkt door een karmijnroze, van goud afgeleid email, bijvoorbeeld de famille-rosevaas. De famille verte is Chinees porselein met emaildecor in vijf kleuren, waarvan gewoonlijk groen domineert, bijvoorbeeld de famille-verteschotel. Foeyonghai is een Chinees gerecht met een zoetzure tomatensaus, golauyoek een Chinees gerecht van gefrituurde beignets.

8. Het hanzi is het Chinese karakterschrift. De schrifttekens van het Chinees zijn ideogrammen. Ideografie is geen klank- maar een begriptekenschrift. De jezuïetenbordjes zijn Chinese porseleinen bordjes met christelijke voorstellingen. De jonk en de draak zijn Chinese schepen. Zou Joost weten dat zijn naam van Joosje komt? Trouwens: drinken we joosjesthee of peccothee? Allerlei gebakjes in Indië heten kweekwee. De loempia is een Chinees-Indisch gerecht. Het overgangsporselein is van na de Mingdynastie (vergelijk: mingvaas, mingporselein). Een peranakan is een afstammeling van een Chinees, Arabier of andere oosterling en een inheemse vrouw. Een Franse punt is een lambrequinornament (lambrekijn) op Chinees porselein en Delfts aardewerk. Met sang-de-boeuf werd oud-Chinees porselein vaak gekleurd. Hij was sinofiel, zij was sinofoob. Tjaptjoi is een Chinees groente-en-vleesgerecht.

9. Het Tochaars is een Indo-Europese taal die tot in de achtste eeuw n.Chr. in Chinees Turkestan werd gesproken. De triade is een geheim Chinees genootschap. Een trigram is een Chinees mystiek teken in de I Tjing (orakelboek met hexagrammen uit de Chinese filosofie). De wonton (wantan) is een Chinees gerecht. De wu wei is een basisbegrip uit het taoïsme. Het xiang qi is een Chinees schaakspel, meer verwant met het Perzische dan met het westerse.

10. Gezocht op '*chinese*'. Een angalampoe is een Chinese roos. De bimi is een op broccoli lijkende groente met kleine roosjes. Butea en camelia zijn plantengeslachten. Het chiné is een gevlamd weefsel. De erhu is een tweesnarige Chinese viool. De Chinese naam voor Boeddha is Fo. In hanja wordt het Koreaans geschreven. Een kongsi is een club of kliek die gemeenschappelijk voordeel wil behalen. Kungfu is de benaming voor de traditionele Chinese vechtsporten. Een maopak is een eenvoudig uniseks pak (VD ook: unisekspak). De Lange Mars was een tocht van honderdduizend mannen en vrouwen. Mihoen is dunner dan mi.

11. Bij moxibustie [geneeswijze] wordt moksa [dons van de bladeren van de Chinese alsem] gebruikt. Het nankinet(te) is een fijne, op nanking gelijkende katoenen stof. Een njonja is in Indië een Europese of Chinese gehuwde vrouw. Een Oeigoer is een bewoner van de Chinese regio Xinjiang. Pailows zijn monumentale stenen toegangspoorten. Pandadiplomatie heeft wel iets van dito pingpongdiplomatie. Pinyin [normaal: kleine p] is een transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift. Een pipa is een Chinese peervormige luit met vier snaren. Het qi gong is een Chinese meditatietechniek.

12. Het (de) shantoeng is stof uit tussorzijde. Het shaolin kungfu [verdedigings- en vechtkunst] werd beoefend door monniken. De szechuanpeper is synoniem met anijspeper. Het taolu is een Chinese sport. Tjauwmin is een soort van dunne bami. Een taifoen (ook: tyfoon) is een hevige wervelstorm. Een wadjan (VD ook: wadjang) is een wok. Ook de Deltawerken zijn een wereldwonder. Wushu is een verzamelnaam voor verschillende Chinese vechtsporten.

2748 Dictee zaterdag 04-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (594) √

Dictee – dictees [2748]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 263, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (594)

Het grote bomendictee

1. Allereerst zoeken we met '*boom*' op woordvormen. Dan kom je tegen: de Wilhelminaboom en de wereldboom, zoals de Yggdrasil. Ook de vanilleboom en de teakboom vallen daarbij op. De taguaboom is een ivoorpalm. De sporkeboom is een zwarte els. De sorbenboom is de lijsterbes. De sint-jansbroodboom wordt ook johannesbroodboom genoemd. De sassafrasboom is een laurierachtige. De sapotilleboom levert melksap voor kauwgom. Een ricinusboom is een wonderboom. Aan een rabauwenboom groeien rabauwen. Kent u de pomeransboom en de palmyraboom? Een piramideboom is in piramidevorm gesnoeid. Wat een perubalsemboom produceert, kun je raden. Met de Oranjeboom wordt het huis van Oranje bedoeld. De oepasboom is een Oost-Indische boom van de moerbeifamilie. Japanse notenboom is een onjuist synoniem van de ginkgo [g niet uitspreken]. Een mozesboom is een vuurdoorn.

2. De mirtenboom heet ook mirte en uit de mirreboom vloeit mirre. Daaronder bij die mielies en die groene doringboom, daar woont mijn Sarie Marijs. De merantiboom is de benaming voor enige shoreasoorten. De manzenilleboom is een boom van de familie der wolfsmelkachtigen, die op de West-Indische eilanden voorkomt en om zijn giftig melksap berucht is. De macadamiaboom is de altijdgroene tropische boom waaraan de macadamianoot groeit. De lorkenboom is de lariks(boom). Linzenboom is de benaming voor de blazenstruik, niet te verwarren met de linde(boom). De leiboom wordt ook espalier of spalier genoemd. Vergeet vooral ook de kolaboom [= colaplant], de kornoeljeboom en de koninginnenboom niet! Pluimes is synoniem met manna-es. Ook de kinaboom is een altijdgroene boom. De kasjoeboom (ook: cachouboom) is de acajouboom, waaraan de cashewnoten (cachounoten, bombaynoten, olifantsluizen) groeien. Aan een kassieboom groeien kassies [vrucht, ook: kassia's – een kassie is ook een kastje].

3. De judasboom is een sierboom uit Zuid-Europa. De iepenboom was de taxus (in die betekenis terecht niet meer in VD); belasting daarop zou de taxustaks zijn … De hulzeboom is de gewone hulst, een gewone huisje-boompje-beestjeboom [al streepjes!]. Sommige speculanten doen aan hefboombeleggingen. De guajakboom is de pokhoutboom, maar vergeet ook de guaveboom, de groenhartboom, de groeneamandelboom en de grenenboom niet! De Canadese geweiboom wordt ook doodsbeenderboom genoemd. De geleiboom vind je langs de slee bij een zaagmachine. De essenboom is een es, de espenboom de ratelpopulier. Wat is het antoniem van een hoogstamboomgaard? De dividivi(boom) heeft spiraalvormig opgerolde peulen. De djatiboom is de Indische teakboom. De cocaboom is de struik waaraan de cocabladeren groeien.

4. Bijzonder in 's lezers aandacht worden aanbevolen: de cacaoboom, de cachouboom, de cactusboom, de campêcheboom, de canadaboom, de carobeboom, de ceder(boom), de cipres (cipressenboom), de citroenboom en de citrusboom. De borstbezieboom lijkt van geen kanten op de buksboom. Het boomveil is de klimop. Een boomtomaat is een tamarillo. Een boomsavanne is een savanne met overheersende, verspreide boomgroei. Een boomprieel is een door een of meer bomen gevormd prieel. De boomplantdag is de dag waarop min of meer ceremonieel bomen geplant worden. Boomkorvisserij is het vissen met de boomkor. Boomkopal is Afrikaanse kopal. Het boomkankermeniezwammetje is het zwammetje dat boomkanker en vruchtrot veroorzaakt. Boomchirurgie houdt zich niet met de boomfuchsia bezig.

5. Een boomcar is een auto waarin een zeer krachtige geluidsinstallatie is ingebouwd. Een boombastboek is een op boombast geschreven boek, met name de 'poestaha's' der Bataks. Boôm is een verouderde samentrekking van bodem. De boletriboom levert balata [rubbersoort]. Aan de bergamotboom groeien peren. De benzoëboom levert het naar hem genoemde product op. De babyboomgeneratie maakt deel uit van een geboortegolf. De Beatrixboom, meestal een linde, is een herinneringsboom. Met een a beginnen: de azijnboom, de awaraboom, de assegaaiboom, de artsenijboom, de apenbroodboom, de anijsboom, de antenneboom, de annapaulownaboom, de anattoboom, de amberboom (storaxboom), de altheaboom, de ahornboom (esdoorn), de afzeliaboom, de advocaatboom, de acajouboom en de acacia.

6. Zoeken met '*bomen*' op woordvormen leverde nog op: notenbomenhout en dodebomenmedia. Zoeken ermee binnen artikelen leverde een rijkere oogst op. De zijderups leeft op moerbeibomen. IJzel is een dunne ijskorst op bomen, ook wel: rijp. Een wildzwijnenwrijfspoor is een jachtterm. Zie je die witbevroren bomen? De vuilboom en de wegedoorn behoren tot de wegedoornfamilie. Een ventileerpaal is een (geperforeerd) amsterdammertje [niet meer in VD]. Tungolie is Chinese houtolie. Venetiaanse terpentijn wordt gewonnen uit de lork, Duitse terpentijn uit de grove den en Cyprische terpentijn uit de terpentijnboom. De (rubber)tapper werkte in de TAP (Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen). De tamarisk zat vol wespen; zet daar maar een asterisk voor! De spoelvoetcollybia komt voor op loofbomen, de spintmijt op fruitbomen. De spinnenwebziekte komt voor in koffiebonen.

7. De sequoia (reuzenpijnboom) behoort tot een geslacht van naaldbomen. Schorsmycena komt voor op levende bomen. Vijf bomen kunnen een quincunx vormen. Quebrachine is een alkaloïde voorkomend in quebrachobomen. Het porseleinkapelletje komt op iepenbomen voor. De boom heeft een platgeschoren kruin. We kuierden onder de perenberceau (meervoud: berceaus – prieel, loofgang). Schroefbomen heten ook pandanaceeën. In een oranjerie worden 's winters oranjebomen bewaard. Het merbau is geelbruin tot donkerroodbruin (ook bij keroewing spelt Van Dale 'donkerroodbruine', nog niet bij 'vlokleurig' en 'roodvos'; daar los! – 2022 nog los!) hout van enkele Aziatische bomen. De magnolia is de tulpenboom. Het lauan is bleekgeel tot roodbruin hout van enkele Aziatische bomen. Je hebt lijzijde en loefzijde, niet te verwarren met loevertzijde [soort van zijde]. De aucuba behoort tot de kornoeljefamilie. Kersengom is cerasine. Uit kastanje-eek wordt looistof bereid. Een boom kun je kandelaberen [snoeien tot op de hoofdtakken]. Die opsnijder, de Jan Kalebas, verkocht pompoenen, kalebassen. Het iroko (kambala) is een houtsoort. Een kalvijn is een rammelappel (niet meer in VD). De OIC [Oost-Indische Compagnie] ondernam soms hongitochten [zwaargewapende = zwaarbewapende vloot van prauwen]. De hoatzin [hoo-waht-zihn] (heeft prehistorisch uiterlijk) leeft in bomen bij de Amazone. De hemlockspar is houtleverancier.

8. Heksenbezem heeft als synoniem cladomanie. Halfstambomen zijn tot anderhalve meter hoog. De geweizwam is een paddenstoeltje. De galago (bushbaby) is 's nachts actief. Is een hoogstamboom een familiestamboom van adel? De eucalyptus heet ook wel gomboom. Gestreept ebbenhout heet ook coromandel. De copaïva is de witte balsemboom. De butea heeft grote rode of oranje bloemtrossen. Kijk: een bonsaiboompje! Een boom die niet-altijdgroen is, is bladverliezend. Bij het kappen van bomen blijft beitelrijs [spaanders] over. Aan de balanites groeien zoete vruchten. Het (de) aspidosperma-alkaloïde komt in bepaalde bomen en struiken voor. Een arboretum is een bomentuin; vergelijk ook een pinetum [verzameling, aanplant van naaldbomen]. Een allee is een weg tussen twee of meer rijen bomen. Een ahob is een overweg met automatische halve overwegbomen. Een aceretum is een bomentuin met uitsluitend esdoorns

9. Ten slotte zoeken we nog met '*boom*' binnen artikelen: een selectie. Aan de nangka groeit de zuurzak [vgl. gingko]. De zijde-eik komt uit Australië. Zedrakken zijn paternosterbomen. De yohimbine [giftig alkaloïde] is afkomstig uit de bast van een West-Afrikaanse boom. Het wengé is een West-Afrikaanse houtsoort. Weichselhout wordt ook luciehout genoemd, de weichselboom de sint-luciakers. Washi is Japans papier van de moerbeiboom. Het uterusmyoom is de vleesboom [goedaardig gezwel in de baarmoederwand]; dat snijdt geen hout … Een thuja is een levensboom. Voor stuivertje-wisselen heb je bomen nodig. Een sclerofyt is een sclerofiele plant met een groot vermogen om water aan te zuigen. De sawoe-manila is de sapotilleboom. De rizofoor is de luchtwortelboom. Een quillaja is een Zuid-Amerikaanse zeepboom. De blaadjes van de qat werken verdovend. De pitchpine is de Noord-Amerikaanse pijnboom. Een pépinière is een boomkwekerij. Een mopé is een Amerikaanse boom uit de sumakfamilie. Een kankantri is een wilde kapokboom. Ook een mooie boom is de Julianalinde.

 

 

2747 Dictee vrijdag 03-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (593) √

Dictee – dictees [2747]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 264, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (593)

Het grote plantendictee

1. Gezocht met '*plant*' naar woordvormen. Een allotransplantatie is er een binnen het menselijk ras, een xenotransplantatie niet. We noemen de arrowrootplant, de aspergeplant en de aloëplant – die vind je niet op een bacoveplantage. De fuchsia is de bellenplant. De bitterplant is de cichorei. Ook de bergamotplant en de boekweitplant zijn planten. Colaplant is een andere naam voor de kolaboom. De cellofaanplant is een soort van waterweegbree. Ken je de dollekervel(plant)? Eurotransplant is de naam van een Europese organisatie. Een anthurium is een flamingoplant. Een gastplant is een epifyt. Welke insectenetende planten zijn er? De jalappenplant is een Mexicaanse plant. Het artillerieplantje schiet stuifmeel weg. Juteplant en kaliplant zijn geen kina-achtige planten. Het kinderplantje heet ook wel
kindje-op-moeders-schoot.

2. Op een kokosplantage vind je geen komijnplanten of krokusplanten. De kwartjesplant is de judaspenning. De lampionplant is een soort van jodenkers. Een leiplant gaat tegen een muur of schutting op. De maggiplant is de lavas. De olifantsplant is de ivoorpalm. Van de papyrusplant maakte men papier. De penisplant (penisbloem) lijkt vast ergens op. Plantaardig is vegetaal. De plantage-employé, hij leed onder de plantagementaliteit (niet meer in VD: (ongunstig) koloniale mentaliteit, die gekenmerkt wordt doordat de dominante bevolkingsgroep zijn normen en waarden opdringt aan minderheden). Jazeker, dat bestaat ook: planten-DNA. Een plantenbus is een botaniseertrommel. Plantenboter is palmine. Plantenanatomie is fytotomie. Een plantenalbum is een herbarium. Plantenetende dieren zijn herbivoren, vleeseters carnivoren en alleseters omnivoren. Plantengineering kan leiden tot genetische manipulatie. Plantenkaasstof is legumine. Botanie is de plantenleer. Nyctinastie is de plantenslaap. Een hortus (botanicus) is een plantentuin.

3. Pokon is plantenvoedsel. Plantenziektekunde is fytopathologie. Plantlore is folklore betreffende de planten. Een putplant (in de woestijn) is een freatofyt. Een rubberplant is de ficus. Een schildpadplant is het hottentottenbrood. Het sigarenplantje is de tiengebodenplant. Kun je 'sirihplant', 'sisalplant', steppeplant', 'stinsenplant' (VD ook: z) en 'spinazieplant' correct schrijven? Cryptogamen planten zich door sporen voort. Een tredplant kan tegen veelvuldig betreden. De vaderplant komt uit de commelinafamilie. Onze tuin heeft een vasteplantenborder. De Japanse aralia is de vingerplant. Een vochtplant (waterplant) is een hygrofyt. Het waterplantje is het vlijtig liesje. Wedeplant en weeuwplant doen me denken aan weduwen en wezen. Een volksnaam voor kefirkorrels is het yoghurtplantje. De zerehandenplant is de kegelsleutelbloem. De zwaardplant is de sanseveria (sansevieria). Een zoutplant zoals zeekraal is een halofyt.

4. Vervolgens gezocht op '*plant*' binnen artikelen: een selectie. Het aardappelcysteaaltje veroorzaakt aardappelmoeheid. De aardpeer heet ook knolzonnebloem, topinamboer of jeruzalemartisjok. Abscisinezuur is een groeiremmend plantenhormoon. Abutilons zitten in de kaasjeskruidfamilie. De zachte acanthus (akant) is de berenklauw. Acotyledonen zijn cryptogamen, bedektbloeiende planten. Het adiantum is het venushaar. Aerotropie is de neiging van groeiende planten om zich te ontwikkelen in de richting van zuurstofrijkere lucht. Het afgodskruid (twaalfgodenkruid) is een sierplant onder de sleutelbloemen. De grote afrikaan kan niet trouwen met het afrikaantje. Agame voortplanting is ongeslachtelijk, oögame geslachtelijk.

5. De welriekende agrimonie is een zekere bosplant. De aigrette is onder andere de haarkuif bij plantenzaden (het pluimpje). Het akkerklokje is het duivelsnaaigaren. De alant is een plantengeslacht. Albicatie is witbontheid. De alfalfa is de luzerne (rupsklaver). De algoede ganzenvoet is de brave hendrik. Allogamie is kruisbestuiving. De alstroemeria [eu] is een geslacht van sierplanten. De althea is de heemst (zeemaluwe). De amaryllis komt uit de narcisfamilie. De amfimixis is de versmelting van twee geslachtscellen bij de voortplanting. In een amyloplast worden zetmeelkorrels opgeslagen. De zalm is anadroom (vanuit de zee een rivier opzwemmend om zich daar voort te planten; antoniem: catadroom).

6. De anastatica is de jerichoroos, de roos van Jericho. Vergelijk ook de ster-van-bethlehem (GB). De plantaardige kleurstof anatto heet ook orleaan of bixine. Aneuploïdie is het voorkomen van een afwijkend aantal chromosomen in de celkernen van planten of dieren. De angelica (angélique) is de engelwortel. Angiospermen zijn bedektzadige planten (bedektzadigen). Anisogamie is de versmelting van twee voortplantingscellen van ongelijke grootte. Een annuel is een eenjarige plant. Een ankylosaurus is een plantenetende dinosaurus met een lengte tot circa 10 meter. Apocarp is met onvergroeide vruchtbladen. De arabica is de koffieplant. Araceeën komen uit de aronskelkfamilie. De asparagus is de sierasperge.

7. Een archeofyt is een oude cultuurplant (antoniem: neofyt). De aubrietia is een tuinsierplant. De azolla is het kroosvaren. De ballote is de stinknetel. Ze genas door de bachbloesemtherapie. De toerako is de bananeneter. De bast wordt ook het floëem genoemd. De Belgische vlag is (echt!) een kas- en kamerplant. Gaultheria is de bergthee. De biastrepsis is de klemdraai. De bignonia is de trompetbloem. Ken je het bitter barbarakruid, de bittere boleet, de bleke hemelsleutel en de bleke zegge? De bocconia is een grote siertuinplant. De borstbezie is de jujube. Bracteeën zijn schutbladen. De deutzia heet ook bruidsbloem. Bryologie is moskunde. De buddleja is de vlinderstruik. Een chimaera is een entbastaard. Een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese. De colchicaceeën zijn de tijloosachtigen. De cotoneaster is de dwergmispel.

8. De courgette is de zucchino, de cranberry de lepeltjesheide. Desertificatie is verwoestijning. De djaripesi is een vlinderbloemige plant. De echeveria is een vetplant met bladrozetten en rood-oranje bloemen. Uit de efedra wordt efedrine gewonnen. Een exsiccaat is een gedroogd exemplaar van een plant. Een flox is een vlambloem. Gibberelline is de stof die de groei en bloei van planten reguleert. De gloxinia komt uit Zuid-Amerika. De blauwe godsgenade is het glidkruid. Goeni is jute. De grenache is een soort van wijnstok. Het guichelheil werd gebruikt tegen zenuwziekten. De haoma is een plantaardige roesdrank. Ook de gelede hauw is vrucht van de kruisbloemenfamilie. De hertshoorn is de wolfsklauw, de hibernakel de winterknop en de hevea een rubberleverancier. Verschillende planten heten
hoe-langer-hoe-liever.

9. Een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. De hoya is de wasbloem. De jojobastruik is een woestijnplant. Juffertje-in-'t-groen is de naam van een sierplantje, maar ook die van een likeur (met curaçao en persico). De kalketrip is de wilde ridderspoor. De keik is de knopherik. De ketjoeboeng komt uit het geslacht van de doornappels. De kolokwint is een niet-inheemse komkommerachtige plant. Het kooltje-vuur (niet: kooltje vuur! = gloeiend stukje houts- of turfkool) is een sierplant. De koriander behoort tot de schermbloemen. De krimlinde komt uit Zuid-Rusland. Het kruidje-roer-mij-niet is van de Antillen afkomstig. Een labiaat is een lipbloemige plant. Lignose is een bestanddeel van de celwanden van houtige planten. Het
look-zonder-look is een tweejarige, kruisbloemige plant. De drielobbige malope is een inheemse sierplant. Het mariëtteklokje is een tweejarige plant. Een mexicaantje wordt ook wel levensbalsem genoemd.

10. De mozes-in-het-biezen-mandje is een bekende kamerplant uit Mexico. Het nimfkruid is een waterplant. Nitrofiele planten hebben een voorkeur voor een stikstofrijke bodem. Obionen behoren tot de ganzenvoetachtigen. Pariëtaal is (bij planten en dieren) op de wand van het lichaam of van organen betrekking hebbend. De patchoeli is een lipbloemige. De PD [pee-dee] is de Plantenziektekundige Dienst. Polemoniaceeën zijn tweezaadlobbigen. De pubescentie is beharing of (geslachts)rijp worden. Het pyretroïde is een insecticide. Het rapunzelklokje floreert op zandgrond. Rek-op is een van de vele namen van het bitterzoet. Een rizoom is een wortelstok. Tot de scheuchzeriafamilie behoort de veenbloembies. Een terofyt is een eenjarige plant. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym. Het tocoferol is een vruchtbaarheidsvitamine (E). Yucca's zitten in de agavefamilie. Het voorafgaande betreft een minimale selectie uit bijna 5.000 lemma's.

 

2746 Dictee donderdag 02-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (592) √

Dictee – dictees [2746]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 265, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (592)

Het Franse dictee ('*frans*') (1)

1. Een abbé (meervoud abbés) is een wereldlijk rooms-katholiek geestelijke in Franssprekende landen. A.C. staat voor appellation contrôlée. Het accent aigu (meervoud: accents aigus, ook: accent aigu’s) is een diakritisch teken, net als het accent circonflexe en het accent grave (meervouden: accent(s) circonflexes – VD ook: accent circonflexen en accent(s) graves). Als Franse vlaktemaat is de acre [aa-kruh] (meervoud: acres) 50 are (let ook op de Engelse 'acre', mv. s [ee-kuhr] = 40.5 are). Met de Franse Adelaar wordt Frankrijk bedoeld. Een uitgave van Griekse of Romeinse klassieke schrijvers met weglating van de aanstootgevende passages ten behoeve of ten gebruike van de dauphin, de Franse kroonprins, kreeg de aanduiding 'ad (in) usum Delphini' [gekuist, gecastigeerd]. AFP is het Franse persbureau Agence France Presse. NB Ik vond ook meermaals afranselen(!).

2. De leraar had een mo-akte en wel mo A-Frans, een akte mo A. De frase (naar M. Proust) 'à la recherche du temps perdu' is een frase ter aanduiding van de herbeleving van een lang voorbije tijd, vooral door triviale aanleidingen. De ampère is de SI-eenheid van elektrische stroomsterkte (symbool: A). Het ancien régime is de staatsvorm tijdens en na de Franse Revolutie. A.O.C. is de aanduiding voor appellation d'origine contrôlée op Franse wijn. Appellatoir [betrekking hebbend op een appel] is een pseudo-Frans woord. De vertaling van 'après nous le déluge' is 'na ons de zondvloed' oftewel 'wie dan leeft, die dan zorgt'. De armagnac is een Franse alcoholhoudende drank. De ars antiqua is Franse polyfone muziek uit de dertiende eeuw (antoniem: ars nova, veertiende-eeuws). Mevrouw P. was militair attachee bij de Franse ambassade.

3. De babinskireflex [voetzool-] is genoemd naar een Franse neuroloog. Bachten de Kupe is het tussen de IJzer en de Franse grens gelegen deel van West-Vlaanderen. Een Frans balkon is niet groot. De bande noire was tijdens de Franse Revolutie de benaming voor de kapitalisten die kerkgoederen opkochten en heiligdommen vernielden. De bauméschaal [soortelijke massa van vloeistoffen] is naar een Franse apotheker genoemd. 'Sacoche' [diverse tassen] is een belgicisme (een flandricisme is iets vergelijkbaars). De benedictine is een fijne Franse likeur, de bergerac een zoete witte Franse wijn. De bertillonnage is een stelsel om een antropologisch signalement vast te stellen. Bezique is een Frans kaartspel. De bigarreau is een harde Franse kers, met name gekonfijt gebruikt voor het garneren van gebak.

4. De blauwvoeterij is de Vlaamse 19e-eeuwse beweging tegen de verfransingsdruk. De bluefort is een variëteit van de Franse kaas roquefort. Een bonne is een Franse kinderjuffrouw. Boulewerk is inlegwerk van dunne reepjes of blaadjes metaal in hout. De bourdalou is een kleine langwerpige (dames)po met deksel. De briard is een zekere langharige Franse herdershond. Brie is een zachte, romige Franse kaas. De brumaire (nevelmaand) is de tweede maand in de tijdrekening van de Franse Republiek van 1793. De (het) carcan staat voor de ring van Vlaamse steden rond Brussel, opgevat als rem tegen de verfransende invloed van die stad.

5. De carmagnole is een lied en dans tijdens de eerste Franse Revolutie. De cavaillon (charentais) is een kleine gele meloen met een enigszins geribbelde schil. Cayennepeper komt niet echt uit Cayenne [maar uit de taal Tupi]. De CC is in België de Code Civil (het Franse, onder Napoleon tot stand gekomen Burgerlijk Wetboek van 1804), ook Code Napoléon geheten. De cedille is een teken onder de c. De chambre ardente was in Frankrijk een buitengewoon gerechtshof. Een chanelpakje is een driedelig damespakje, met name bestaande uit een recht rokje en een bloes of jumper, waarover een jasje wordt gedragen dat tot op de heupen reikt, beschouwd als klassieke outfit voor (zaken)vrouwen [ook: een (originele) Chanel]. Een chanson de geste is een Oudfrans heldendicht. Het (de) chantillykant is naar de betreffende stad genoemd. Een chassepotgeweer [sjahs-poo] is een achterlader. Een chateaubriand is een biefstuk van ossenhaas (voor twee personen). Een chevalier is een ridder, vroeger een erfelijke titel bij de Franse adel. De chèvre is een zachte Franse geitenkaas. Een chouan is een aanhanger der Bourbons in de Vendée tijdens de eerste Franse Republiek (de Bataafse Republiek).

6. Ci-devants was tijdens de Franse Revolutie en het Keizerrijk een spotnaam voor voormalige adellijke en vorstelijke personen. Citoyen(ne) was een (aanspreek)titel ten tijde van de Franse Revolutie. De clementine is een variëteit van mandarijn. Een coin de feu is een huisjasje. De (het) colbert is genoemd naar een Franse staatsman. In een Franse colère schieten is razend worden. Een comtoiseklok [geen p!] is een Franse hangklok met zeer grote slinger. Conté is tekenkrijt van een bepaald fabricaat. Het cotardsyndroom is een psychische aandoening waarbij iemand leeft in de waan niet te bestaan of al dood te zijn. Een couloir is een wandelgang. De courante is een oude Franse dans in driedelige maat met snel tempo. De cour de père Duchesne is het hof van Jan Vlegel. De CP is de Code Pénal, het Franse, onder Napoleon tot stand gekomen, Wetboek van Strafrecht van 1810. Het croix de guerre is een zekere Franse militaire decoratie.

7. De darcy is de eenheid van permeabiliteit. In Verdun riep een adjudant 'debout les morts' (sta op, doden!). De decade is een tiendaagse week in de Franse republikeinse kalender. Het Deuxième Bureau, het Tweede Bureau, de Franse militaire inlichtingendienst (en dat andere 'deuxième bureau' dan? – maîtresse!). 'Dolfijn' was vroeger de gebruikelijke vertaling van 'dauphin', titel van de Franse kroonprins. De Driekeizersslag(!) is de benaming voor de slag bij Austerlitz. De dugazon is het karakter (ingénue of soubrette) en de stem van bepaalde soort (mezzosopraan) in Franse operettes. Van de ziekte van Dupuytren krijg je kromme vingers. De écu is de oude Franse daalder. Het Elysée is de naam van een achttiende-eeuws paleis in Parijs. De empirestijl slaat op het eerste Franse keizerrijk (het Empire). Het euville is een zekere soort van Franse kalksteen.

8. Een fabliau is in de oude Franse letterkunde een kleine humoristische en gewaagde vertelling. Het faro is een hazard- of kansspel met Franse kaarten. Het fauvisme is genoemd naar de wilde dieren. De Februarirevolutie vond plaats op 24 februari 1848. Flamingantisme staat tegenover franskiljonisme (Fransdolheid). Een flobert is een soort van licht geweer. De floréal is de achtste maand in de tijdrekening van de Franse Republiek van 1793 (bloeimaand, bloemenmaand). De force de frappe is de militaire aanvalsmacht, met name de Franse strategische kernwapens. Franciseren is verfransen. Francofiele (gallofiele) Vlamingen zijn zeldzaam. Een vrolijke frans heeft een leven als vrolijke Frans. De French Connection dankt zijn naam aan een film. Een French letter is een condoom. De frimaire (rijpmaand) is de derde maand in de tijdrekening van de Franse Republiek van 1793, de fructidor (vruchtmaand) de twaalfde. Gallicanisme behelst (Frans) nationaal katholicisme. De Gallische haan is zinnebeeld van de Franse Republiek. Ganzenvoetjes zijn Franse aanhalingstekens, dubbele guillemets [<< >>].

9. Het gaullisme is gegrondvest door Charles de Gaulle. De germinal (kiemmaand) is de zevende maand in de tijdrekening van de Franse Republiek van 1793. De Fransgezinden hadden de overhand.
Frans-Guyana heeft als internetcode gf, als ISO-landcode GF. In de nacht der girondijnen werden jakobijnen vermoord. Het eau de goulard is een verkoelend en opdrogend heelmiddel. Bourgogne en bordeaux hebben als hoogste kwaliteitsaanduiding grand cru (meervoud: grand cru's, ook: grands crus). In de slag der gulden sporen (Guldensporenslag) versloegen de Vlamingen het Franse leger. Op zijn habberdegrieks doe je iets met de Franse slag. Hagois is met Frans doorspekt deftig Haags. De haute cuisine is de fijne Franse keuken, de grote kookkunst. Heine omschreef het vrolijke volk der Fransen als het heitres Franzosenvolk. De hermitage(wijn) is afkomstig van een gebergte aan de Rhône. Het woord 'vanille' is herverfranst. Het jeu de boules is een Frans balspel. Het jezuspapier is een Franse papiersoort. Een jocrisse is een onnozele hals, een uilskuiken. De Julirevolutie, de tweede Franse Revolutie, vond in 1830 plaats.