Dictee
- dictees [1700]
Oefendictee
juli 2019 (3)
1.
Zij is een echte nymfo en fladdert als een nymfale van prooi naar prooi. De
nimfkruidfamilie wordt ook wel omschreven met de najades. Hij zocht in het bos
naar een nimfijn, maar belandde bij een hamadryade [bosnimf].
De OESO is de Organisatie
voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling (economisch
overlegorgaan van een aantal westerse landen). Alles in één pan: olla
podrida, olipodriga, olipodrigo. Ik tel af: ollekebolleke, rubisolleke,
ollekebolleke knol. De Assumptie: Maria-Hemelvaart, Maria-Tenhemelopneming,
Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart, O.L.V.-Hemelvaart.
In de hemelvaart(s)vakantie (ook: hepivakantie, vgl. lange week), waarin het
hemelvaart(s)weekend valt, wordt de
hemelvaart
(Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart, ook:
O.L.H.-Hemelvaart) herdacht. Daarin valt Hemelvaart(sdag). Een blinde zaterdag is bv. woensdag voor
Hemelvaart(sdag).
2.
Voor een (recht-)op-en-neertje moet je bij
de missionaris zijn. Een op-en-neer is een horizontale plaat om de stutdruk
tegen de muur te verdelen. Een recht op-en-neer is een gewone klare. Bv. een
strip kan een recht-op-en-neerkarakter hebben. Een Oranjespeler
(of -speelster) is een oranjehemd. Wat doet een oudpapierophaler? Juist: oud
papier [GB ook: oudpapier] ophalen! Een jutter vindt veel stranddingen. Het land van Bruegel is het
Pajottenland, ten zuidwesten van Brussel. Pakoeli is geelhart(hout), niet te verwarren met patchoeli(olie) of kajapoet(ih)olie.
De paloeter (bedrieger) verstopte zich
achter de palulu (plant). De term
'protestants-christelijk' is p.-c. of prot.-chr. (vergelijk
rooms-katholiek en r.-k.). Ken je de thermometerschaal van Rankine (graden R of Ra, °R of °Ra – Rk lijkt fout)? VD
schrijft (nog maar kort): Arctische cirkel (noordpoolcirkel) en Antarctische cirkel (zuidpoolcirkel).
3.
Parotitis (de bof) krijg je van het
paramyxovirus. Heerlijk, die parmigiano op mijn carpaccio (en cappuccino toe!). Zo schrijf je dat: passés definis. In
de Pathébioscoop galmde de pathefoon. Rond de pawpaw [boom]
vond de indiaanse powwow [dansceremonie]
plaats. Hij heeft best wel wat pikkedillen (peccadilles)
begaan. De penoze dronk roze rosé (en anders wel
een pernodje). Ik vind mezelf best een peritus artis [kunstkenner]. De bedrijvige martha (daar komt ook maarte, dienstmeisje vandaan) gedroeg zich als een barmhartige samaritaan. Je hebt BE- en NL-alerts. Bij de
beagles, braks, drijfhonden hebben duidelijk de braque d'Auvergne en de braque ariégeois mijn voorkeur. Vergelijk ook bleu d'Auvergne
en bleu de Bresse (blauwschimmelkaas). Het
pickwicksyndroom is het apneusyndroom, slaapapneu of het OSAS: obstructief slaapapneusyndroom. De cockneys spreken het Cockneydialect, de
pidginsprekers vaak Pidginengels. Hij heeft een pinokkioneus.
4.
Een proggie is een computerprogramma (resultaat van
proggen). Een pirog en pirosjki zijn een Russisch pasteitje, een pierogi
is een Pools gerecht. Met zijn gepikeerde revers stootte hij een piqué,
piqueerde hij. Een pirlamp heeft een ingebouwde passief infrarode sensor. Na mijn prévôt ga ik voor maître [schermmeester]. Alle pythagoreeërs moesten
natuurlijk de pythagorische tafel wel kennen. Wij zeggen: de tafels van
vermenigvuldiging (producten van alle getallen van
1 t/m 10). Met ons zesjes waren we getuige van de seiches bij het Meer
van Genève. In Sudan is de SDD (dinar)
opgevolgd door het SDG (pond). Is
sudanknoopwerk soedanrood? Suppen is peddelsurfen. Zijn er nog Tanganyikanen? Dragen die taqiyahs? Toedeloe, toedels, toedeledokie, tabee, okido(ki), oké!
5.
Triskaidekafobie is ziekelijke angst voor het (ongeluks)getal 13. De turista
is de reizigersdiarree. Allemaal goed: (tot)
in den treure(n) [4x
dus]. Het woord bunsenbrander spreek je met een 'uh' uit, niet met een
'oe'. De Pléiade: groep van 7 Franse dichters, een plejade: groep van 7
personen en de Plejaden: het Zevengesternte, een sterrengroep in het
sterrenbeeld de Stier. Allemaal goed: achenebbisj (GB),
aggenebbisj, oggenebbisj, genebbisj, ocharm, ocharme, ocharmen. We eten fondue
savoyarde, kaasfondue. Wil je pistache-ijs of pistacheyoghurt? Elitisme is
elitarisme. Jeu-de-boulen is jeu de boules spelen, het
jeu-de-boulesspel dus.
Het znw. dubbelgebeide = iemand die door de wol geverfd is of (graan)jenever, ook dubbele of dubbel gebeide (!) jenever. Het bnw. dubbelgebeid betekent: door
de wol geverfd. Alleen correct is: dubbelgebeide (znw.)
is dubbel gebeide (bnw.) jenever.
Theeplukken (inf.) is theeblad oogsten. De colibacterie
is de E. coli(bacterie). Met rvs wordt zowel 'roestvrij staal' als roestvrij stalen' bedoeld.
6.
Sf-romans zijn sciencefictionromans. Eén bijou, twee bijous en een kleinood van
een bijoutje, allemaal bijouterieën dus. Een laaienlichter is een ladelichter.
Banken moeten geen va-banque spelen. Met nieuwjaarsdag wordt Nieuwjaar
aangeduid. Rechts afslaan is rechtsaf gaan. Lekker, die cahors(wijn)! Dat zijn spullen voor huis, tuin en keuken.
Er zit ook een huis-tuin-en-keukenmiddeltje bij. Wat daar genoeg aan heeft, is
een huisje-boompje-beestjegezin. Jeu-de-boult hij, speelt hij jeu de boules? De
auto shimmyde: de baby's werden door elkaar geschud, dooreengeschud. De
dronkenman zei: "Klokklok!" en de klok zei; "Tik! Tik!". Die
uitgezwete vloeistof verdampt gewoon. De dakpannen bevonden zich in gezwete (gezweten) toestand. De hardloper was flink
bezweet, hij was in bezwete toestand. De drank podosiri maak je van
açaibessen. Een allantoïs is een embryonale urineblaas.
7.
Hexakosioihexekontahexafobie kan nog net (angst
voor het getal 666), maar toch heb ik angst voor lange woorden:
hippopotomonstrosesquippedaliofobie. Het knäckebröd ware niet te verwarren met
smörrebröd, GB ook, VD alleen: smørrebrød. In de VS zijn de democraten de
aanhangers van de Democratische Partij en de republikeinen van de Republikeinse
Partij. In Nederland heb je trouwens het Republikeins Genootschap. De wind was
N.N.W., noordnoordwestelijk. De theologen waren weer aan het bekvechten, ze
leden overduidelijk aan de rabies theologorum, de razernij der theologen (niet de gewone rabiës, de hondsdolheid dus). Een
goeni- of zeilzak is een zak van jute. Op Black Friday (straten zien zwart van de mensen voor kerstinkopen) volgt Cyber
Monday (onlinewinkels met koopjes en gereduceerde prijzen).
En ervoor zit Thanksgiving Day: nationale feestdag in de VS. Een thar is een
kleine, gracieuze himalayageit en een thangka een banier van boeddhisten bij
hun huisaltaar. De eerste maandag van september is het in de VS feestdag Labor
Day.
8. Gooi de verzouten soep in de rivier en je hebt een verzoute rivier. Op de party
waren er gezoete en gezouten lekkernijen. De nabootsing van een kort, stotend
vogelgeluid, vooral dat van de wijfjesvink is: tjok! Limo is een verkorting van
limousine, maar ook van limonade. Met *limo* ook nog: Julimonarchie, het
koningschap van Louis-Philippe, de Burgerkoning (1830-1848),
limobier = limonadebier, limogeren (BE: aan de dijk
zetten), limonade gazeuse, limoncello = limoncino = Italiaanse
citroenlikeur, limousin (groot vleesrund),
limousine (chauffeur zit afgescheiden),
stretched limo = stretchlimo en
yoghurt-limoenmengsel. Een pisco sour = een
cocktail van pisco (sterkedrank uit druiven)
en limoen- of citroensap, met een laagje geklopt eiwit erbovenop. Bitter lemon
is een koolzuurhoudende frisdrank met extract van limoenen.
