3759 Dictee maandag 30-06-2025 (1) – dictee Groot Noordeloos Dictee 2025

Dictee – dictees [3759]

3759 Dictee maandag 30-06-2025 (1) – dictee Groot Noordeloos Dictee 2025

Commentaar in blauw.

Groot Noordeloos Dictee 2025 (auteur: Sonja Brouwer)

Noordeloos duizend jaar

1. Ons idyllische dorpje in het weidse polderlandschap van de Alblasserwaard viert zijn millenniumfeest.

2. Maar is dit een historisch verantwoorde viering of gaat het om een broodjeaapverhaal, de hersenspinsels van een hallucinerende heremiet [kluizenaar, ook eremiet – andere uitspraak]?

3 We hebben het gecheckt: niet bepaald een abc’tje, maar ruggespraak [versteende uitdrukking, wel bv.: ruggenmerg] met bollebozen en consultatie van een paragnost met wifiverbinding naar het verleden brachten uitsluitsel.

4. Het is klip-en-klaar: we kunnen zonder fronsen [ww. alleen met s] of welles-nietesdiscussie [een discussie van welles en nietes] ervan uitgaan dat hier al in [in letters:] duizend vijfentwintig [los, in GB bv. duizend twee en duizend twaalf, etc.] iets stond wat meer om het lijf had dan één [zo voorgelezen] geitenwollensokkenagrariër in een plaggenhut.

5. De in die tijd gestichte enclave in het zompige [ook: sompige, met andere uitspraak, betekenis: drassig] gebied bestond hoogstwaarschijnlijk uit woninkjes van wilgentenen; er was geen cafeetje te bekennen en naar een latte macchiato hoefde je al helemaal niet te vragen.

6. Ook de prestigieuze, hooggelegen kerk met houten tongewelf [gewelf waarvan de plattegrond rechthoekig is en de dwarsdoorsnede een halve cirkel vormt] en een preekstoel met gotische voet stond er nog niet.

Alinea 7 hoorde niet bij het dictee: is in verband met de tijd overgeslagen.
7. De Alblasserwaard zoals wij die nu kennen, was toentertijd [ook: toendertijd – zelfde uitspraak] meer water dan waard: de voltooiing van de ringdijk werd meermalen vertraagd door rebellerende ganzen en een tekort aan lieslaarzen – totdat ten slotte [aan het eind] in [in letters:] twaalfhonderdzevenenzeventig deze mijlpaal van verreikende betekenis werd bereikt.

8. Paradoxaal genoeg loopt het Noordelose * jubileum dus [in letters!] tweeënhalve eeuw voor op dat van de Zuid-Hollandse polder waarin het dorp zich bevindt.
* Op internet o.a. Noordelose Tassen (bij de eigen vlag), het Noordelose zandpad van 1711 en de Noordelose kade, maar ook (wandelroute) de Noordeloose kaai!

9. Inmiddels zijn we geëvolueerd tot een gemeenschap met orthografisch [betreft de spelkunst] en ornithologisch [betreft de vogelkunde] geschoolden, een knikkerkampioenschap, buurt- en muziekverenigingen, eigen appgroepen, ja zelfs een bibliotheek.

10. Omwille van de tijd weiden we hier niet verder over uit *; we breien een enigszins abrupt einde aan dit dictee om gezamenlijk dit jubileum te vieren in ons authentieke dorp, de geboorteplaats van vele successtory’s [GB ook: successstory's] en in de verste verte geen anachronisme.
* VD, oorspronkelijk: buiten de eigenlijke weide gaan om her en der voedsel te zoeken, later ook figuurlijk: uitvoerig spreken over iets en van het eigenlijke onderwerp afdwalen. Overigens kun je wel een trui uitwijden = wijder maken!

Leuk dictee: 5 jaar bibliotheek en (ca.!) 1000 jaar Noordeloos. Prima tekst, goed voorgelezen door de burgemeester. Rein 0 fouten, plaatselijke winnaars: 6 en 7 fouten. Hechte dorpsgemeenschap: er waren maar liefst 60 deelnemers! Met tot wel 100 fouten, denk ik, net geen 1000 (😊)!

Ook wel leuk: ik had braaf op internet de plaatselijke frituur opgezocht, maar die bleek (klein dorp!) alleen op woensdag open te zijn. Gelukkig had ik, door schade en schande wijs geworden, een maaltijdreep bij me, zodat ik niet verhongerd ben ...😊 

 

 

3758 Dictee maandag 23-06-2025 (1) – dictee Leiden Universiteit 450 jaar rechten √ x

Dictee – dictees [3758]

Leiden Universiteit 450 jaar rechten

De eerste vierhonderdvijftig jaar

1. Met aanzienlijke tegenzin drapeerde Willem de buitenissige, inktzwarte mantel om zijn schouders. Omdat hij altoos in dit archaïsche gewaad was geportretteerd, had de artificiële-intelligentiegenerator hem exact zo gereconstrueerd. Tot overmaat van ramp omsloot ook die groteske, strontvervelende molensteenkraag opnieuw zijn gekwelde nek. Hij had er altijd allergisch contacteczeem van gekregen. ‘Moet dit zo?’ mopperde hij tegen zijn computergestuurde wederopwekker. ‘Ontegenzeggelijk,’ antwoordde het apparaat met zoetgevooisde stem aan het simulacrum. ‘Het verhoogt je iconografische identificatie.’

2. Dat vond Willem overtuigend. Hij wilde te allen tijde herkend worden als de éminence grise van de ornamentele haardarchitectuur in de Senaatskamer [volgens de strenge dicteeregels moet dit – GB/VD – een s zijn! - Nederland, universiteit], ondanks de craquelures die hij ervan in zijn gezicht kreeg. Zolang men hem maar niet als een opportunistische guerrillastrijder herinnerde die hij natuurlijk nooit was geweest. 

3. Om zijn erfenis te monsteren klikte Willem de tijdlijn van de illustere rechtenfaculteit open: een chronologische visualisatie van vijfenveertig decennia. Destijds had hij zich ervoor ingezet dat de universiteit er niet alleen zou zijn voor de bestudering van de ware religie, maar voor alle geleerdheid. En dat bleek aardig gelukt. Er waren verschillende wetboeken geschreven, soevereiniteitstheorieën bedacht en Thorbecke had er zelfs een heel Huis [volgens VD: huis - van Thorbecke, zie lemma huis] ingericht. De faculteit resideerde inmiddels dicht bij de Senaatskamer [s dus] in een ex-laboratorium en huisvestte een contingent economen, criminologen, psychologen, filosofen en rechtssociologen: een multidisciplinaire enclave van wetenschappelijke bezinning.

4. Toen hij het uit had, mijmerde Willem nog over wat het volgende venster in de tijdlijn zou zijn. De rechts(s)taat werd weer geattaqueerd. Soms met een zeker professionalisme, maar vaak ook met larmoyant amateurisme of quasifrivool dilettantisme. Ooit had de exceptionele Cleveringa [niet in wdb. - geen probleem in een juridisch dictee!] het gevaar op tijd ontmaskerd. Nu was het aan de huidige generatie [vr.] om op haar [OK dus] qui-vive te zijn. ‘Komt het goed?’ vroeg hij aan de chatbot. ‘Zeker’, kreeg hij terug. ‘De eerste vierenhalve eeuw zijn tenslotte altijd het lastigst.’

3757 Dictee vrijdag 13-06-2025 (1) – dictee Groot Dictee Pijnacker-Nootdorp 2025 √ x

Dictee – dictees [3757]

Groot Dictee Pijnacker-Nootdorp 2025

De items in rood moesten worden ingevuld.

Commentaar in blauw.

De herkomst van vrijdag de dertiende (auteur: Ron Brand)

1. Vandaag is het vrijdag 13 juni. Vrijdag de dertiende wordt door velen als een ongeluksdag beschouwd. Er is een reeks speculatieve     explicaties voor vrijdag de dertiende als ongeluksdag, maar deze berusten meestentijds op een demystificatie [weerlegging] achteraf. De bijgelovige convictie [overtuiging] dat deze dag noodlottig is en leidt tot catastrofes, vindt zijn origine in verschillende historische en mythologische     traktaten.

2. Volgens het Bijbelboek     Exodus stierven in die onheilsnacht alle eerstgeborenen van mens en dier. Een van de andere bekende theorieën verwijst naar de tempeliersorde, een middeleeuwse ridderorde die op vrijdag 13 oktober 1307 door koning Filips IV van Frankrijk werd vervolgd. De leden werden wreed gemarteld en getormenteerd en ten onrechte van ketterij beschuldigd. Dit leidde tot hun tenondergang en voedde de associatie van deze dag met calamiteiten.

3. Daarenboven speelt de numerologie [getallenleer] een rol. In allerhande culturen wordt het getal dertien als pernicieus [verderfelijk] beschouwd. Dit zou te maken hebben met het Laatste Avondmaal, waar Jezus toentertijd [ook toendertijd goed: zelfde uitspraak] met zijn twaalf discipelen at en vervolgens werd verloochend. Judas, de dertiende aanwezige, was degene die hem verraadde, wat leidde tot de kruisiging.

4. In de contemporaine samenleving leidt deze superstitie [bijgeloof] frequent tot irrationele angsten, zoals triskaidekafobie, de extreme angst voor het getal dertien. In sommige wolkenkrabbers, hotels en andere etablissementen in talrijke domicilies ontbreekt daarom de dertiende verdieping. Mensen mijden op deze dag considerabele beslissingen of investeringen, ettelijke     consciëntieuze automobilisten reizen dan niet in hun exuberante     limousines.

5. Ondanks de wetenschappelijke weerlegging van een causale     correlatie tussen vrijdag de dertiende en ongelukken, trammelant of ander malheur
[het-woord!], blijven velen huiverig om risico’s te nemen. De psychologische     draagwijdte van dit bijgeloof kan zelfs leiden tot een selffulfilling prophecy. Zo blijft vrijdag de dertiende een mysterieus fenomeen, geworteld in angst, geschiedenis en traditie.

Extra alinea van Rein Leentfaar (voor de specialisten en/of als shoot-out voor de liefhebbers)

6. In de vorenvermelde vierde alinea was al sprake van fobieën, zoals ook eibofobie [zelf een palindroom!] – de angst voor palindromen – er een is. Ook de angst voor ‘vrijdag de dertiende’ heeft een naam: paraskevidekatriafobie. En om af te sluiten: een minder bekende angst is de hexakosioihexekontahexafobie: dat is de angst voor het getal 666, het getal van het Beest. Zie Openbaring in je bijbeltje.

3756 Dictee woensdag 11-06-2025 (1) – dictee Oefendictee februari 2025 (1), tevens Dictee van de Dag 1185 √ x

Dictee – dictees [3756]

Oefendictee februari 2025 (1)

Alle blogposts van 0001 t/m 2000 zijn geüpdatet (12-06-2025).

1. Ik heb heel hard gelopen, het was bijna hardlopen. In smörgåsbord komt het coronateken voor [tweede!]. Het nieuws werd groot gebracht, het meisje werd grootgebracht. Zij lijdt vaak aan ringxiety [verschijnsel dat mensen zich inbeelden te worden gebeld terwijl dat in werkelijkheid niet zo is, met als gevolg een gevoel van teleurstelling]. Een lelijke pilatus, dat is een valsaard. Een whodunit = een verhaal waarin een misdaad wordt opgelost: een detective (geen persoon). Een fourire is een lachstuip, een foerier een soort leverancier en een fourruremantel een bontmantel, bontjas. En een fourreur een bontwerker! Anafylaxie is medisch: acute, levensbedreigende allergische reactie tegen een bepaald allergeen bij een tweede blootstelling daaraan = allergie. Een bridezilla is een aanstaande bruid die zich dermate obsessief bezighoudt met de voorbereiding en planning van haar bruiloft, dat zij een belasting vormt voor haar omgeving.

2. Lipofoob = vetafstotend, lipofiel = de neiging hebbend zich op te lossen in apolaire stoffen, zoals alkanen. De tegenhanger van El Niño is La Niña. Bij bami moet je aan mie denken. De eenheid voor het uitdrukken van de fijnheid van zijde, garen of vezels is de denier: het gewicht in grammen van 9000 m draad). Het beslote weiland was nog drassig. De motie werd Kamerbreed aangenomen. De call van de scheidsrechter bleek ernaast te zitten. Met een spon sluit je een vat af. Met een griepaal syndroom ben je gegripeerd. Ik tai-chi, ik doe aan tai chi. Ik tae-bo, ik doe aan tae-bo. Een CUV is een crossover utility vehicle (SUV voor in de stad). Encefalomalacie is hersenverweking en encefalomyelitis is ontsteking van de hersenen en het ruggenmerg.

3. ME is myalgische encefalomyelitis, chronischevermoeidheidssyndroom [CVS, ook: computervisiesyndroom], moeheidssyndroom. Bij hersenvliesontsteking kun je denken aan meningitis, nekkramp, listeriose, luierpijn en riftvalleykoorts en riftdalkoorts. Is er verband tussen ROM en een
cd-rom? Bij iemand een aar laten, heb je het over aâren. Uit de ABOP is de AOb voortgekomen. Tegen herpes gebruik je aciclovir. Het adje maakte een pv (proces-verbaal) op. Dat kan toch niet: agamie [ongeslachtelijke voorplanting] bij agami’s [trompetvogel]? Gezocht [VD] op *ichon: acrostichon, mesostichon, telestichon (gedicht: letters vooraan, in het midden of achteraan de regels), bichon (gezelschapshond, maltezer), chronostichon (chronogram – spreuk waarin de Romeinse cijfers, vaak gekleurd of als hoofdletter weergegeven, samengeteld een jaartal vormen – van twee of meer rijmende regels).

4. Ook nog: cornichon (augurk), distichon (tweeregelig vers dat een volledige zin vormt, m.n. een vers dat bestaat uit een hexameter en een pentameter) en een tristichon, een drieregelig vers. De/het burlesque is een luchtig theatergenre. Kan dat: lait russe bij een charlotte-russe? En een montagne russe? Een char-à-bancs is een janplezier. Catechisatie mag je afkorten tot cat (kattenbak). Niet verwarren: elektropop en electroclash. BENG, dat zijn in NL bijna energieneutrale gebouwen. Pain [ee] in the ass [ah] is iets wat je op hinderlijke wijze last bezorgt. De daily huddle is een kort, dagelijks overleg op een vast tijdstip. Een WW-draad is een whitworthschroefdraad. In Erets Jisraël bidden ze het sjema jisraël. Zullen we straks gaan fonduen? Alleen een trema bij preëminent en preëmptief.

5. Nee, ze zit op het pootje [po!]. De Bijbelse Bergrede bevat acht zaligsprekingen. De löylyyoungadult deed zijn werkgoed aan. Na het klemzetten komt het klem zitten. De vrouwelijke vorm van délégué is déléguée [nog Frans]. Khartoem is de hoofdstad van Soedan (Sudan). Een toerkoe is een man van etnisch-Turkse afkomst. Iridectomie is operatieve verwijdering van de iris. En rypofobie is smetvrees. Ik heb mezelf een spartaanse levenswijze opgelegd. Een fundraiser fundraiset heel graag. Jij en de jouwen hebben dat niet verdiend! Een zeker gesteente heet breccië. Een van de sterrenbeelden op het zuidelijk halfrond is Phoenix. Voor ‘Fenicische’ mag je alleen van VD ook ‘Foenicische’ schrijven. Apollo’s of Phoebus’ gave is het vermogen tot dichten. Phoebo digna locuti zijn mannen die dingen gezegd hebben, Phoebus waardig. Het woord ‘yam’ komt van yamswortel.