3745 Dictee dinsdag 01-04-2025 (1) – dictee Groot Schoonrewoerds Dictee 2025 √ x

Dictee – Dictees [3745]

Groot Schoonrewoerds Dictee 2025

Inleiding

Het dicteecircus is ook in 2025 weer in Schoonrewoerd neergestreken. Schoonrewoerd: het dorp van het beste buurtinitiatief van de provincie Utrecht in de jaren 2022 en 2023. Het dorp dus met een “Kern met Pit”, maar ook het dorp van de Stichting Heerlijkheid Vijfheerenlanden [eigennaam]. En het dorp waar vanwege het duizendjarig bestaan tal van officiële activiteiten werden voorbereid en georganiseerd. Op deze avond kijken we nog een keer terug op enkele activiteiten uit genoemde periode en we doen dat middels “Het Schoonrewoerds Dictee”.

Na de pauze gebruiken we het tweede deel van het dictee om enkele van onze dorpsgenoten onder jullie aandacht te brengen. Mensen die jullie misschien niet kennen, maar die op de Wikipediapagina van ons dorp als Schoonrewoerdse BN’ers bekend zijn bij de bezoekers van onze Schoonrewoerdpagina. De vet-rode woorden werden nagekeken.

Deel 3 was voor een evt. shoot-out.

Deel 1

A. Ad de Jong en Janet de Zeeuw waren in 2022 diakenen in de Gereformeerde Kerk en de motor achter het voedselbankjesproject. 21 januari 2023 was een spannende dag voor hen. Op deze feestelijke bijeenkomst startten alle nieuwe initiatieven en tegelijkertijd deelden de voorgaande deelnemers hun resultaten en ontvingen zij het predicaat Kern met Pit, indien hun project was geslaagd. Het project Voedselbankje was ook aangemeld bij het landelijke project ‘Kern met Pit’. Een vakjury en een online publieksstemming bepaalden dat het Schoonrewoerdse initiatief van de diakenen in samenwerking met de werkgroep “Kerk in Actie” tot winnaar van de provincie Utrecht in 2022 werd gekroond.

B. Dorpsvereniging Schoonrewoerd won de Kern met Pit-trofee 2023 voor beste buurtinitiatief in de provincie Utrecht. Ze organiseerde ter ere van het 1000-jarig (duizendjarig) bestaan van Schoonrewoerd een theaterwandeling langs de Schoonrewoerdse Wiel met allerlei optredens van en met dorpelingen. Ze versloegen met dit project tien andere uiteenlopende initiatieven in de provinciale strijd. Deze titel kon alleen twee keer op rij worden gewonnen door veel inzet en enthousiasme van de Schoonrewoerdse vrijwilligers. Geen geblèr voor de bühne, maar hortsik, ertegenaan. Zij konden zich er niet van afmaken met een jantje-van-leiden, niet “ammehoela” roepen of volstaan met gejeremieer. “Niet lullen maar poetsen” zouden ze in Rotterdam zeggen.

C. Die betrokkenheid was en is ook nodig bij de natuur en de boomgaarden rondom de Wiel van Bassa [eigennaam]. Zo veel mogelijk gezamenlijk optrekken werd het credo en daardoor is bij een aantal bewoners het initiatief ontstaan om iets te doen om deze boomgaarden gezamenlijk duurzaam in stand te houden en de jaarlijkse oogsten een zinvolle bestemming te geven. Hiervoor is in 2021 de Stichting Heerlijkheid Vijfheerenlanden [eigennaam] opgericht. Het oogsten van het onbespoten hoogstamfruit is een belangrijke activiteit. Het samen plukken van fruit versterkt de sociale cohesie en van de oogst worden mooie streekproducten gemaakt, waarvan de opbrengst ten goede komt aan de hoogstamboomgaarden en de lokale gemeenschap. De hoogstamboomgaarden bestaan hoofdzakelijk uit appel- en perenbomen. Enkele appelrassen zijn: bellefleur, goudreinet, Transparante de Croncels (kleine letters?), Yellow Transparante (idem) en Zoete Ermga(a)rd (idem). Bij de peren zien we onder andere conference, doyenné du comice, gieser wildeman en Saint Rémy (kleine letters?).

D. Een ander voorbeeld van een initiatief in Schoonrewoerd zullen de bezoekers zich vast nog wel herinneren: het mooie benefietconcert in 2022 voor Oekraïne in de gereformeerde kerk (!). Een uitverkochte en succesvolle avond met Maya op cello en Marion op vleugel. Er diende zich nog een keer een gelegenheid aan een stukje cultuur neer te zetten en te genieten in Schoonrewoerd. De Spaanse Julia Lopez, op kamers wonend in ons dorp bij de familie Roeland en piano studerend aan het conservatorium in Utrecht, opperde de wens op te treden voor het dorp. Gelukkig was ze bereid op te treden voor een gereduceerd     honorarium.

E. Maar ook bij de bewoners van Schoonrewoerd die soms iets minder geïnteresseerd zijn in muziek, borrelde er iets bijzonders en speciaal in de keukens. Er werden voor- en hoofdgerechten bereid, taarten gebakken, desserts, jams en chutneys gemaakt. Deze recepten werden gebundeld in het kookboek: “Schoonrewoerd kookt!”. Het was te bestellen bij de Dag- en Landwinkel en de Ambachterij. Een jaar lang was je verzekerd van culinaire inspiratie, rechtstreeks uit de keukens van dorpsbewoners. Het kookboek “Schoonrewoerd kookt!” is een bloemlezing van allerlei authentieke gerechten. Van Suor Germana’s knoflooksoep tot C/cranachan, een Schots dessert, van Bordeauxs pannenkoekje tot panna cotta en van courgettesoep tot haricots agneau sautés.

F. Dit zijn slechts enkele voorbeelden die ontsproten zijn aan de creatieve breinen van Schoonrewoerders, die daardoor de publiciteit haalden, maar nog belangrijker: die hiermee een belangrijke bijdrage leverden aan de saamhorigheid van de dorpsbewoners.

Deel 2

Wie op de site Wikipedia Schoonrewoerd opzoekt ziet bij het kopje “geboren” de volgende personen vermeld worden:
•    Willem Jens (1908-1999), olympisch roeier
•    Lies Westenburg (1922-2004), regisseur,
      kunstenaar en cameraman
•    Jojada Verrips (1942), hoogleraar culturele
      antropologie
•    Tirza Verrips (1945-2023), beeldhouwer en
      installatiekunstenaar
•    Martine Bras (1978), wielrenster

Voor dit dictee beperken we ons tot de broers Jojada en Tirza Verrips.

G. Jojada Verrips is een cultureel antropoloog en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Tot zijn bekendste publicaties behoort een studie van de protestantse samenleving van Ottoland in de Alblasserwaard, een dorp uit de Biblebelt of Bijbelgordel. De titel luidt “Boven de polder de hemel”. Hij behandelt de samenhang tussen de ontwikkeling van kerkgenootschappen in een
Zuid-Hollands dorp. Jojada beschrijft de wijze waarop dorpelingen oude bindingen trachten te bestendigen en nieuwe aangaan. De mogelijkheid en onmogelijkheid daartoe is verweven met hetgeen in het verleden door andere mensen tot stand is gebracht. Jojada ziet een dynamische relatie tussen het deel en het geheel, micro- en macroniveau.

H. Behalve voor beoefenaars van sociale wetenschappen zoals antropologen, sociologen en politicologen is dit boek ook van belang voor historici, sociaal geografen, maatschappelijk werkers, predikanten en Nederlanders die wat meer over hun eigen samenleving willen weten. Ook heeft hij onderzoek gedaan naar de wereld van de Nederlandse binnenschippers en van vissers in Ghana. Naast deze sociologische studies heeft hij tal van essays gepubliceerd, waarin hij zich een aandachtige antropologische commentator toont die kritisch nadenkt over de raadsels van de Westerse massaconsumptie en volkscultuur.

I. Tirza Verrips vertelde in een interview: “Mijn vader was kleermaker. We hadden een grote boomgaard met een klein woonhuis dat werd verhuurd aan Marinus Boezem (medegrondlegger van conceptuele kunst in dit land, red.) en twee grote stenen kippenhokken die leegstonden. Eén daarvan mocht ik gebruiken. Ik zal een jaar of twaalf geweest zijn en dat werd toen al mijn atelier.”

J. Als kunstenaar heeft hij zich autodidact ontwikkeld. De werken van Tirza ontstaan op het raakvlak van sculptuur, architectuur en inrichting van de openbare ruimte. Hij heeft enkele monumenten vervaardigd die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. Tirza Verrips was de meest veelzijdige kunstenaar van Apeldoorn. Hij was beeldend kunstenaar, ontwierp glazen, vazen, stoelen, tafels en op het gebied van mode: tassen en kleding. Tirza maakte en betaalde zijn prototypen zelf en hoopte wel op, maar verwachtte geen internationale doorbraak.

K. Op de opening van een groepstentoonstelling in Apeldoorn was hij als initiatiefnemer, samen met Renzo, zijn onafscheidelijke hond, aanwezig. Betrokken gesticulerend, enthousiast molenwiekend met zijn armen, bracht Tirza het publiek het belang van hedendaagse glaskunst over. Tirza nam letterlijk en figuurlijk ruimte in. Door zijn opvallende (acte de) présence met hoed of blauwe bontjas, een artistieke paradijsvogel. Hij nam ook ruimte in met zijn publieke kunstwerken (ik tel er 10 in Apeldoorn). Zo is er het herdenkingsmonument bij de synagoge, de Folly, een bootvormig tuinhuis van glas en staal in het Beekpark (een geliefd avondonderkomen voor Apeldoornse jongeren), de Freulebrug [eigennaam] over het Apeldoorns Kanaal, het Monument Woeste Hoeve, het Holocaustmonument aan de Paslaan, de Dwangarbeider op het Marktplein. Het zijn allemaal kunstwerken die bij vele Apeldoorners bekend zijn, historische en hedendaagse betekenis overbrengen en visuele ankers zijn voor de omgeving. Het laat zien hoe betekenisvol kunst in de openbare ruimte kan zijn.

L. ‘… En nog eens wat …’ zei hij vaak. Het werd een bekend signaal dat er weer grote plannen op stapel lagen, en dat betekende voor velen ‘werk aan de winkel’. Een prachtig voorbeeld is de buitententoonstelling Prelude, een onderdeel van de Triënnale [eigennaam] voor Cultuur, Tuin en Landschap. Tirza stelde deze tentoonstelling samen. Het project vond plaats in 2007 en 2008, en leverde 10 tijdelijke kunstwerken op. Tirza zelf maakte de Oranjeboom bij Paleis Het Loo [eigennaam]. Het project liet zien dat een artistiek buitenproject ook een heus evenement kan worden. Terug naar september 2022. Aan het eind van de opening van de zeer goed bezochte glastentoonstelling liep Tirza wapperend (jas, haar, armen, gewoon alles wat kon wapperen wapperde) naar zijn dubbelgeparkeerde Jaguar, opende de achterklep, Renzo erin, en kachelde weer naar huis, schijnbaar onvermoeid, op weg naar nieuwe plannen en projecten. Tirza Verrips overleed op 77-jarige leeftijd in 2023.

Deel 3

M. Ad de Jong en Janet de Zeeuw waren in 2022 diakenen in de gereformeerde kerk
[wel bv. Gereformeerde Kerken in Nederland] en de motor achter het voedselbankjesproject. 21 januari 2023 was een spannende dag voor hen. Op deze feestelijke bijeenkomst startten alle nieuwe initiatieven en tegelijkertijd deelden de voorgaande deelnemers hun resultaten en ontvingen zij het predicaat Kern met Pit, indien hun project was geslaagd. Het project Voedselbankje was ook aangemeld bij het landelijke project ‘Kern met Pit’. Een vakjury en een onlinepublieksstemming
[GB, VD] bepaalden dat het Schoonrewoerdse initiatief van de diakenen in samenwerking met de werkgroep “Kerk in Actie” tot winnaar van de provincie Utrecht in 2022 werd gekroond.

N. Dorpsvereniging Schoonrewoerd won de ‘Kern met Pit’-trofee 2023 voor beste buurtinitiatief in de provincie Utrecht. Ze organiseerde ter ere van het 1000-jarig bestaan van Schoonrewoerd een theaterwandeling langs de Schoonrewoerdse Wiel met allerlei optredens van en met dorpelingen. Ze versloegen met dit project tien andere uiteenlopende initiatieven in de provinciale strijd. Deze titel kon alleen twee keer op rij worden gewonnen door veel inzet en enthousiasme van de Schoonrewoerdse vrijwilligers. Geen geblèr voor de bühne, maar hortsik, ertegenaan. Zij konden zich er niet van afmaken met een jantje-van-leiden, niet “ammehoela” roepen of volstaan met gejeremieer. “Niet lullen maar poetsen” zouden ze in Rotterdam zeggen.