3574 Dictee maandag 29-01-2024 (1) - dictee Oefendictee januari 2024 (4), tevens Dictee van de Dag 1144 √ x

 Dictee – dictees [3574]

Oefendictee januari 2024 (4)

Dictee van de dag 1144

1. Bij een orpheusgrasmus denk ik: dat klinkt orfisch! Bij de mens is oreximanie vraatzucht. De owrukuku en de ouroboros zijn allebei slangen. Vraag: is een zwangere vrouw vruchtdragend? Ja. Het werkwoord is overigens vrucht dragen. Tot het schiereiland Achter-Indië behoren de staten Cambodja, Laos, Maleisië, Myanmar, Singapore, Thailand en Vietnam (met die lekkere pho, bouillon). De Asean is de Association of Southeast Asian Nations (samenwerkingsverband tussen Brunei, Cambodja, de Filipijnen, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar, Singapore, Thailand en Vietnam). Indochina is het schiereiland tussen de Golf van Bengalen en de
Zuid-Chinese Zee, dat Laos, Cambodja, Thailand en Vietnam omvat. Naast de Rode Khmer kennen we de Groene Khmer (milieu). De saola is een zeldzaam rund, levend in de bergen tussen Laos en Vietnam. De tentakelslang is een waterslang uit Thailand, Cambodja en Vietnam.

2. De Vietcong was ondergronds communistisch en de Vietminh een verzetsbeweging tegen de Franse overheersing (1941, Ho Tsji Minh). Dat is een omvangrijk gebied: Zuidoost-Azië. Vietnamezen betalen met de dong (VND). De ISO-landcode is VN, op internet gebruik je vn. Vietnam is nu één land, niet te verwarren met Noord- en Zuid-Korea. Porfyrie is een stofwisselingsaandoening
[vgl. porfier en porfirisch]. De KHID is in BE het Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie. Dat zijn twee vechtsporten of -kunsten: shinto ryu en shaolin kungfu. Knäckebröd en smörrebröd [GB ook: 2 x ø] zijn brood, smörgåsbord is een koud gerecht. Over koetjes en kalfjes (praten): ab hoc et ab hac. Een bhaji [baa-dzjie] is een zekere Indiase beignet. Jute is Indiaas vlas. De dal bhat is een Indiaas gerecht. Kwebhaak: voor moerassige grond.

3. Een slibbank is een verhevenheid. Je slabbaris, dat is regionaal je tong. Een stambha is een gedenkteken in India en een koebba is de koepel van een moskee.
De MRAB-bacterie is de multiresistente Acinetobacter baumannii-bacterie (bepaalde ziekenhuisbacterie). Een kleine suçon is een suzonnetje en een sucuk een Turkse worst. De website www.woordenlijst.org is (geconstateerd 24-01-2024) geheel vernieuwd, met name qua zoekfunctie! In 2024 geen GAD (Groot Alphens Dictee), mogelijk weer wel in 2025! Een chevalier sans peur et sans reproche is een ridder zonder vrees of blaam. Chevaliergerst is tweerijig. Ik wenste dat hij echoë en al eerder dat hij geëchood had. Heb je vandaag nog ge-pc’d? De OIPC is de Organisation Internationale de Police Criminelle (Interpol).

4. Er werd heel wat afge-a.u.b.’d en -ge-ajb.’d. Leidt amusie altijd tot amuzikaliteit, ook al ben je amuzisch? In ‘zwacri’ zitten een z’je en een w’tje, dat is maar een weetje. Een geconcentreerd waarnemer kan appercipiëren. GB en VD hebben klemrijden en klemzetten aaneen, de rest zoals klem raken is dus los! De uitroep ‘awoert’ is synoniem met ‘boe’. Het AWf is het Algemeen Werkloosheidsfonds. Met AWG wordt de Arubaanse florin (Arubagulden, munteenheid) aangeduid. De afkorting fl (ook: koppelletter, ligatuur) verwijst naar de oude (gouden) munt florijn. Het element ununquadium (114, Uuq) heet tegenwoordig flerovium (Fl). De FKFO is in BE (historisch) het Fonds voor Kollektief Fundamenteel Onderzoek. De FKP is genormeerde valuta-aanduiding voor het Falklandeilands pond (munteenheid).

5. Zibeline is sabelbont. De Bbz is in NL het Besluit bijstand zelfstandigen (regeling voor het verstrekken van financiële bijstand aan zelfstandigen). De BBTK is in BE de Bond der Bedienden, Technici en Kaderleden (socialistische vakbond voor ambtenaren). Cadzand-Bad is net zoiets als Wijk aan Zee. Een BEST-tas kan bevatten: boeken, elektrische apparaten, speelgoed en/of textiel. Bij mansplainen [E: man + explain, uitleggen] bevoogdt de man een vrouw bij iets uitleggen. Ik heb het bij één blanc de noirs gelaten. Blue chips zijn goudgerande aandelen
(in de VS). Ze droeg bootyhoge bootees. Een (broodje) BLT bevat bacon, lettuce, tomato (spek, sla, tomaat). Je moet dat niet goedpraten, vergoelijken. Schoonschrijven is kalligraferen. Bij het cafévoetbal werd de koffie niet met een cafetière gezet.

6. Iemand die de Calvarie(berg) op geleid wordt, moet een lijdensweg voltooien/ondergaan. Gaat die kamper uit dat woonwagenkamp deze zomer camperen of kamperen? Capties maken is een kwestie van kapsones. Een captcha is een completely automated public Turing test to tell computers and humans apart (test om te bepalen of de bezoeker van een website een mens of een machine is, waarbij bv. een slecht leesbaar woord moet worden overgetikt). CABG staat voor coronary artery bypass grafting (bypassoperatie). Een cautal [ook: liederen bij holifeest] heeft met statistiek te maken, cantal is kaas. Een cavaillon is een charentais (meloen). De sharpie (zeilboot) lag vol met charpie (pluksel). Uit vaten kan coulage [lekkage] komen. De leider van een equipe noemen we chef d’équipe.

7. In deze computertijd gaat zoiets met een chequescheckenbot. De uitdrukking ‘luidruchtige tranen’ is een voorbeeld van catachrese. De CJD is de
Creutzfeldt-Jakob Disease (degeneratieve hersenziekte bij de mens, verwant aan BSE = boviene spongiforme encefalopathie, gekkekoeienziekte). Hoe heet deze cladeapengroep [mv. s]? Een coquette is gewoon een kokette. Ze at linzensoep onder de lindeboom. De afkorting FSC staat voor Forest Stewardship Council (Raad voor Goed Bosbeheer). Een CVA is een cerebrovasculair accident (beroerte). Zuid-Afrika korten we af met Z.-Afr., de

ISO-landcode is ZA en de internetextensie za. Bij zeewier kun je denken aan agaragar, alginaatgaren, blaaswier, dashi, kelp, knotswier, koelucht, kombu, maki, nigiri, nori, purperwier, sushi(bacterie), een vuil schip (= met zeewier – een vuilschuit is iets anders), wakame, zeeboerderij, zeegaren, zeegras, zeehaar, zeerui, zeestijl en Japanse zoutjes. Vergeet bruinwier en dulse niet!

8. En ten slotte ook nog: hiziki, viltwier en de zeeleguaan. Hij woont het dichtstbij en ook het dichtst bij die school. Hoe hoog ligt momenteel de balkenende- of JP-norm? Een deimt is een mad of ook wel dagmaat. Het DHEA is dehydro-epiandrosteron (een hormoon tegen ouderdom). De telomerase zou eeuwige jeugd kunnen opleveren. Meneer is in het Italiaans signore (S.). Bij joden [VD: J?] staat reb voor meneer. Een foutloos dictee: dat is douze points scoren! De verdwenen vrouw wordt al jaren dood gewaand. VD heeft doom en gloom, GB
doom-and-gloomverhaal. Ik douch me onder de douche. Een doula is een niet-medische helpster van kraamvrouwen.

 

 

3573 Dictee maandag 22-01-2024 (1) - dictee Oefendictee januari 2024 (3), tevens Dictee van de Dag 1143 √ x

Dictee – dictees [3573]

Oefendictee januari 2024 (3)

1. Bij ‘eind’ i.p.v. ‘einde’ is er sprake van een apocope (mv. ‘s, n of s), bij broer i.p.v. ‘broeder’ van een syncope (mv. idem), bij ‘k i.p.v. ik van een procope (mv. idem). De cinemascope is een zekere (grote) filmprojectie, een cope is een rechthoekige kavel en scoop [oo] is strekking of reikwijdte. Een Talmoedist heeft altijd een talmoed op zak. Een URL is een uniform resource locator (internetadres). De naam van het protocol is HTTP, in een internetadres staat http voor hypertext transfer protocol [Engels]. Hebben jullie alweer ge-x’t (was: getwitterd)? VD kent alle twee, alle drie, alle vier, alle vijf en alle negen
(en allebei). Een tenuis [tee-nuu-wihs] is een stemloze plofklank [mv. tenues]. Een terdoodveroordeelde is ter dood veroordeeld. Ik zeg dit al voor de tigste keer. Met tig duizend wordt een specificatie van een tigtal gegeven. Een troupier is een officier die zich meer thuis voelt tussen de soldaten.

2. Deze soms getroebleerde troubleshooter lost vaak trubbels op. Ten overvloede: PPP is Triple P: people, planet, profit en triple A is AAA: hoogste bankrating voor kredietwaardigheid. Komen de tseetseevliegen ook in Tsjetsjenië voor? Een uap is een unidentified aerial phenomenon. De hoorn des overvloeds: cornucopia
(mv. + e) of cornu copiae (mv. cornua copiae). De vraatzucht van dieren is voraciteit. Hij kruide heel wat aardappels en hij kruidde het verhaal erover met grappige witzen. Een zoete aardappel is een bataat (pataat, yam, yamswortel, ketella, cassave). De voorleesfunctie van Word gaf voor cornucopia: cornu-koolstofmonoxide-pia (overigens: CO)! Een verre-muraille is een muurglastableau.

3. Die verreikende amendementen (die dus ver reiken) zullen de hanteerbaarheid van deze wet zeer verrijken. Aan de rekstok heeft hij zich verreikt. De veruit beste [Veruit de beste] locaties lagen ver uit elkaar, lagen van elkaar ver verwijderd. De correcte spelling werd verschlimmbessert [Duits * zie onderaan deze alinea]. Een VHS is een video home system. De viet [vjèht] vo dao zijn de Vietnamese vechtsporten en de filosofie daarachter. De Vinex’ers wonen in Vinex-wijken. Het vlakbij staande monument stond ook vlak bij de grens. Bij de visagistenopleiding kwam het agentenuniformrokje ter sprake. Ze hadden een tête-à-têteje over het eau-de-toiletteje. De afkorting XO staat voor extra old, nog beter dan VS – very special, VSO – very superior old, VSOP – very superior old pale en VVSOP – very, very superior old pale. Het gebied, waarin die eiken groeien, is waar in ’t bronsgroen eikenhout ’t nachtegaaltje zingt. Een jakobakruikje is naar Jacoba van Beieren genoemd.

* DE: verschlimmbessern, verschlimmbessert, NL - nog niet in wdb. - verschlimmbesseren, verschlimmbesserd. VD wel: verschlimmbesserung.

4. Een jacobus is regionaal een visdiefje. De feestdag van de H. [Heilige] Jacobus (25 juli) wordt Sint-Jakob of Jakobsdag genoemd. Ik ben Jakob, zeg maar Jaap. Hij zal weeromkomen en dan zal ik het hem weerom geven
(znw. wel aaneen – VD!). Hij weidde zijn blikken over de weidsheid en de wijdheid van de wijde omgeving. Het IVVV is het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen, het WVV het Wereldvakverbond. Hoeveel 50-plussers [50+’ers, vijftigplussers] zijn er daar wel niet? De presentatie werd op een witbord [whiteboard] gegeven. Een whodunit is een detective. De Xetra DAX staat voor Exchange Electronic Trading – Deutscher Aktienindex. XML staat voor  eXtensible Markup Language. SGML staat voor Standard Generalized Markup Language [VD - GB heeft de vier letters voluit in kleine letters].

5. Bedoel je die 6-vwo’er of 4-havoër (6 vwo-leerling of
4 havoleerling)? Het is een weetje, met hoeveel w’tjes je de drank sneeuwwitje schrijft. Een tzigaan is een zigeunermuzikant. Hij dacht kat-in-de-zak gekocht te hebben, maar dat bleek een kat in de zak te zijn. Daar moet je niet zo min over denken, net zomin als ik dat doe. Een SSD is een solid state disk (geen bewegende delen). Tegels. Door op een tegel of miniatuur (thumbnail) te klikken, krijg je een grotere afbeelding. De quenasttegel wordt ook wel dal genoemd. Een asfalttegel spreekt voor zich. Een azulejo [oe léh ch] is een blauwe tegel (via de Moren naar Spanje gebracht). Denk ook aan de faience- en glas-betontegel. Een ijzersteentegel is heel hard. Een majolicategel heeft metaalachtig glazuur. Een ossenkop is vaak het hoekmotief op een geglazuurde tegel. En girihs zijn islamitische geometrische tegelpatronen met vijf- en tienhoeken (5- en 10-hoeken).

6. Een porfiertegel is porfirisch. Een terrazzotegel heeft meestal een glad en gepolijst oppervlak. Een tichel is een tegel, zoals een richel een regel is. Een zellige is een behakte tegel in mozaïekwerk en een wees is door een diagonaal in twee helften verdeeld. Een shordje (GB) is een samentrekking van ‘short’ en ‘woordje’: laat alle medeklinkers weg: zo wordt ‘computer’ dus ‘cmptr’. Een proxyoorlog is een oorlog bij volmacht, gevoerd door een kleiner land namens een dito groter. Een bellydance is een buikdans. Een bellimiet of belplafond slaat op een belbundel. Bellum omnium contra/in omnes [mv. bella]: een oorlog van allen tegen allen. Een parabellum is een lugerpistool. Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden: si vis pacem, para bellum. Het pyelum is het nierbekken. Vellum of velijn is perkament.

7. Een velum (r.-k.) is een kelkkleedje [benedictiedoek, ook zachte gehemelte]. Een uitroep ter bekrachtiging is ‘belam’ (ik ben lam). In Turkse theehuizen kun je onbeperkt çay drinken: slechts eenmaal betalen! Hij leidde een stil, verborgen leven: fallentis semita vitae. Klokkenspel: beiaard, carillon en glockenspiel
(het Haarlems klokkenspel is een plant). Klassieke ruiters droegen chlamydai (wijde, korte mantel, enkelvoud: chlamys). Een hòmber is een kerel. HCH is in de chemie hexachloorcyclohexaan (generieke naam van een aantal isomeren, waaronder lindaan). HCN is in de chemie hydrocyanide (een kleurloze, zeer giftige vloeistof; blauwzuur = Pruisisch zuur). Kirgiezen en nomadische Mongolen slapen vaak in joerten. Hij zag er in zijn jodhpurs, zijn rijbroek, pico bello uit. De grote linneaanse soort is het linneon, de kleine de jordanon.

8. De hadj voert de islamieten naar de Kaäba in de heilige stad Mekka, niet te verwarren met de Heilige Stad, Jeruzalem. Klopt dat ongeveer: khimar (hoofd en boezem) + abaya (rest lichaam) + facekini (gezicht) = ongeveer boerka of pinguïn. Een kombucha is een theezwam, basis voor een gezondheidsdrank. In ksour vind je tighremts en agadirs. Dat blijft een geweldig bezit, zo’n verworvenheid voor altijd: ktèma (mv. -ta) eis aei. Heerlijk, die moksaleisi/moksialesi (eenpansgerecht) en kukaleisi (snelkookrijst), maar ook die moksimeti (Surinaams gerecht) mag er zijn! In SR is een moksiwatra iemand van gemengd ras. In een pinpas kan een NFC-chip [near field communication] zitten. De CCHB was in BE historisch de Christelijke Centrale Hout en Bouw.