3373 Dictee woensdag 26-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1011) √

Dictee – dictees [3373]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee maart 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1011)

Oefendictee maart 2019 (1)

1. Uit de taal Zoeloe van de Zoeloes kennen we de volgende woorden: amaas (alastrim = huidziekte, kafferpokken), impala (soort antilope), kwela (jazzy dansmuziek uit de Zuid-Afrikaanse townships), nyala (soort antilope, koedoe), sangoma (Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger), vuvuzela (olifantentrompet) en Zoeloes als bnw. [Zoeloe = 'hemel']. Een decagram (dag) is honderd (100) decigram (dg). De dinar is wijdverspreid: Bahrein (BHD), Algerije (DZD), Irak (IQD), Jordanië (JOD), Koeweit (KWD), Libië (LID), Servië (RSD), Soe/udan (vroeger: SDD), Tunesië (TND) en voormalig Joegoslavië (YUM). "Wat nu?", dixit Pichegru (Pichegru dixit). Wat doet de doodlewebapp [afspraken vastleggen, meerdere personen, soort agenda]? Het zij maar weer eens gezegd: S.P.Q.R. staat voor Senatus Populusque Romanus: senaat en volk van Rome.

2. "Het drentenieren hoeft niet per se in Drenthe plaats te vinden, maar het drenthe(leven)gevoel krijgen wel', zei de Drentenaar (wiens schaapjes nog maar net op het droge stonden) tegen een Drentse die al jarenlang van het zwitserlevengevoel genoot tussen de ericaceeën [heidefamilie; erica = dopheide] in Erica (plaatsje in Drenthe). Gezocht op *bert: camembert (kaas), colbert (jas, kostuum), flobert (tuingeweer), gilbert [Gb – cgs-eenheid van magnetomotorische kracht (thans uitgedrukt in ampères)], lambert [(in Amerika wel gebruikte) eenheid van lichtsterkte overeenkomend met 1 lumen per cm² lichtuitstralend oppervlak (symbool: L, la)], lubbert (sul, sufferd), luibert (ooievaar), robert [witte krodde = een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Thlaspi arvensi), ook: dubbeltjeskruid, schildkruid, waterroos (beter: waterrozen) en zandbes], sportcolbert en herencolbert. En niet vergeten: Schubert, Lucebert, hij liefhebbert, het schip dobbert op de golven, Albert (koning der Belgen), Norbert regelt het, hij versombert nogal, het zeil labbert (slap bewegen).

3. Ome Gevert is dood, ome Hebbert(!) leeft nog: het is beter te ontvangen dan te geven ... Uit de kruisbloemenfamilie [cruciferen – kruisbloemen] verder nog: aubrietia, barbarakruid, boerenkers, bosveldkers, herderstas(je), herik (hederik), judaspenning, onze gebruikelijke koolsoorten, maca [uit de taal Quechua – kèht-sjoe-waa], peper- of mierikswortel, pinksterbloem, priemkruid, raap = knol, raket = rucola, randjesbloem (begijntje), rijzaad, rotsschildzaad, scheefbloem (iberis), scheefkelk, snavelhauwtje, steenraket (wilde dragon), torenkruid, twijgzandkool, varkenskers, veldkers (koekoeksbloem, pinksterbloem), viermachtig, violier, vroegeling, waterkers (cresson), zandkool, zandraket, zeekool, zeeraket en zeeviolier. Een sinksenbloem is een pinksterlelie.

4. Gezocht op *berd: belabberd, bobber(d) [dikkerd], dooramberd (met amberkleur), duimberd [duimshout], geamberd, hebberd(! hebzuchtig persoon), schobber(d) [haveloos, berooid persoon, schobbejak], tabberd [= tabbaard, toga], tobber(d) [stakker, piekeraar, v.: tobster], uitgelubberd [van kleren: vorm verloren hebben], zijberd (treeplank), schrobberd, etc. [iemand die schrobt] en gerubberd. Het parvo(virus) veroorzaakt de vijfde ziekte [rode uitslag, lichte koorts]. Vivere parvo is van weinig leven. Hij schonk me een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Bedoel je echt eenduizend twee (of: tweeduizend een)? Electro = electroclash en elektro = elektronica. Vooraf kregen we een empaná (GB, borrelhapje), de hoofdmaaltijd was empanada (gevulde deegwaar). De middelmaat, daar kun je makkelijk boven uitsteken. Ik ben erin geluisd. Een editeur moet editeren, editen.

5. De Edison is een Nederlandse onderscheiding. De afkorting van Provinciale Staten is niet PS [Parti Socialiste, postscriptum,
ISO-landcode Palestijnse Gebieden] of P.S. [niet in wdb.] maar Prov. St. D'r op en d'r over staat niet in de wdb., erop en erover wel. Ze wilden erop losgaan en erop los slaan. Het was erop of eronder. Toen ze op vakantie eropuit waren, waren ze erop uit om zo veel mogelijk te genieten! Hij heeft een ervige [erfelijk] ziekte. Kom we gaan op staminee [estaminet, café]. Een gouwe ouwe is wel een evergreen, maar geen plant. Via de kleine kas vinden extracomptabele activiteiten plaats. Op euka*: eukaryoot, etc. en(!) EU-kandidaat. Op euca*: veel afleidingen van eucalyptus (gomboom), zoals eucalyptusolie, eucalyptol = cineol (geneesmiddel, reukstof) en eucapnie [medisch: het doorsnee koolzuurgehalte – doorsneekoolzuurgehalte – in het bloed]. Waren de Tachtigers [letterkundigen, De Nieuwe Gids] met zijn tachtigen? Nee, maar die andere tachtigers misschien wel! Hij riep verontwaardigd: "Ik voel me veronachtzaamd!" Verbeid de tijd, want de tijd verglijdt.

6. Het kan me geen vits schelen of je die scharnierpen (fits) nog terugvindt. Een maria is een Mariabeeld, net zoals een jezus een Jezusbeeld en een boeddha een Boeddhabeeld is. Iemand als ik wordt niet zo gauw opgewonden. De mens is gehuld in een vlezen kleed. In Zeeland klinkt zoiets niet raar: de boer, hij vliedt met zijn vee naar een vliedberg. De drone vloog onder de Vlieg [sterrenbeeld]. 'Vlieg-' en 'haalbijen' zijn synoniemen. Is hij vliegerarts [vliegt niet] of arts-vlieger [vliegt zelf ook; niet in wdb.]? De schubvleugeligen zijn de vlinders (insecten en dus dieren, wetenschappelijke naam: Lepidoptera). Vlinderkundigen zijn lepidopteristen. Hoe bevalt dat opgeknapteachterstandswijkresultaat? De onderhandelingen werden vlot getrokken. Voordezen is vroeger, voor dezen is voor dit tijdstip en met 'voor deze(n)' [n: meervoud] ondertekende men wel een gemandateerde brief. Santiago de Chile is de volledige naam van de hoofdstad van Chili. Santiago de Compostella ligt in Spanje: deze Nederlandse schrijfwijze [NTU] wordt steeds vaker vervangen door de Spaanse (Santiago de Compostela – VD). Een watoessi is een Afrikaans rund.

7. Thans: Duizend-en-een-nacht is een verzameling sprookjes: het zijn de verhalen of vertellingen of sprookjes van 1001 of duizend-en-een nacht, ook verkort tot 1001 nacht: een klassieke, erotisch getinte raamvertelling uit de Arabische wereld. Wham, die botsing zag je aankomen ... Ik werd door een witte jood [niet-Jood met bedrieglijke = à la Joden – handelspraktijken] gepiepeld en besjoecheld. Die wokkok is gespecialiseerd in wadjan(g)gerechten. De dikke bertha was een Kruppproduct. Een bridezilla [aanstaande bruid] vormt een belasting voor haar omgeving. De groom [oe] [stalknecht, livreier] moest het chroom poetsen. Hij moet op voor zijn grootrijbewijs [GB, VD los]. Gropesi [groo-pih-sie – g van goal] is taugé (groeiboontjes). Verder op *pesi: aposiopesis (weglating, bv.: ik zal ze), blakaipesi [SR: de eetbare zaden (boontjes) van Vigna sinensis, wit met een zwarte vlek], campesino (Zuid-Amerikaanse boer), dapes inemptae (niet-gekochte levensmiddelen, d.w.z. van eigen teelt), dyarpesi (lijkt veel op blakaipesi), magnas inter opes inops: arm te midden van grote rijkdommen, spes incerta futuri: de onzekere hoop op de toekomst en herpesinfectie(!).

8. Van de guaveboom plukken we de djamboe bidji (boom; denk ook aan de djamboe monjet, idem). Guiambo = jambo = okrasoep (ook: okersoep). Die guste koe is niet(-)drachtig. Hij deed het met veel gusto, goesting, animo. Hij had de guts niet om ervoor uit te komen. Een gîte [zjiet] is een vakantiehuisje. Een Jantje Contantje en een jan-contant zweren beide bij handje contantje. Nee, dat mag niet in natura, dat moet je in solutum (contanten) [per cassa] betalen! De Jannen: Jan de loodgieter (gewone man), Jan Boezeroen (de arbeider), Jan Grabbel (de kleine burgerman), Jan Langarm (de pomp), voor Jan Lul zitten, Jan Patat (de gewone man), een huishouden van Jan Steen [ook: Kea], jongens van Jan de Witt en: hij is boven Jan.

 

3372 Dictee dinsdag 25-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1010) √

Dictee – dictees [3372]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee februari 2019 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1010)

Oefendictee februari 2019 (2)

1. Een temeier is een prostituee (ook: temeie). Een voorbeeld van een meierij is de Meierij van Den Bosch ('s-Hertogenbosch). De HsH is de Hogeschool 's-Hertogenbosch. Een quickie is een tussendoortje [vluggertje]. Pyrimidine is een kristallijne, heterocyclische verbinding. Het antoniem van baskant is discant. Waarom heeft GB alleen stinsenflora [VD ook: z – 2023 GB ook!], terwijl ook daar het mv. van stins stins/zen is? Een blekero is een blikslager. Een blenchi is een kolibrie (en die leggen kolibrie-eieren). Die bloodaard liep bloot. Aan bloatware (met allerlei overbodige en ruimte innemende faciliteiten) heb je vaak niet veel. Een adblocker is een reclamekiller of -wisser [vgl. i-ad, interactieve reclamespot, advertentie]. Een blook [oe] is een blogboek. 'Blub' of 'bloeb' hoor je bij een onderwaterverdwijning. Hij had die hele boekenrij uit die boekerij al gelezen. Boletrihout [2023] is [SR] paardenvleeshout (van de boletriboom). Ruwe bolster, blanke pit!

2. De bernage of bernagie is het komkommerkruid. Te gek, sinds een halfjaar [juli 2018] staat de Bressiaander in de Dikke Van Dale: zelfstandig naamwoord, de, m, mv. Bressiaanders = inwoner van, persoon afkomstig uit Breskens. Dit eindigt er zoal op *tri: altera pars Petri = secunda Petri = verstand (niet de apostel Petrus, maar Franse humanist Petrus Ramus), (boeren)tri = sorteerkast voor de post, boletriboom of -hout, een chattri = een paviljoenachtig Indiaas gebouw, jurare in verba ministri = zweren bij het woord van de meester = in verba magistri jurare, een kankantri is in SR de wilde kapokboom, Patrimonium Petri = het erfgoed van Petrus, d.w.z. van de pausen: het gebied van Vaticaanstad, een santri is in Indië leerling van de Koranschool, tri is trichlooretheen, een tri is een trieerkast, een trieur, een sorteerkast, een tri is ook een trimaran (catamaran – cat, dubbelboot – met drie parallelle rompen) en tri- is ook een voorvoegsel in triatlon, triangel, trichlooretheen en trisacharide, etc.. Met verbi magistri worden 's meesters woorden bedoeld. Ununtrium was radioactief element 113 (Uut) Dat heet tegenwoordig Nihonium (Nh).

3. Metri gratia = ter wille van de maat, metri causa = ter wille van het metrum (beide: letterkunde). Met *louis*: eblouissant (betoverend), louis (d'or) = oude Franse gouden munt, Louis d'Or – toneelonderscheiding (m.), Theo d'Or (idem: v.), louisine (madapolam = katoenen weefsel, de stad heet Madapollam, bij Madras!), Louis XIII, XIV, XV en XVI en het Louis Paul Boongenootschap. Het zwarte schaap wordt vaak aangeduid met verdomde Louistje of verdomde Lowietje [naast een(!) verdomde louis]. Ook: staan kijken, erbij staan als verdomde Louis of lamme Louis. Met Burgerkoning wordt koning Louis-Philippe van Frankrijk (1773-1850) aangeduid. Een rebel without a cause = een opstandige jongere, m.n. van welgestelden huize, zonder idealen, die niet precies weet waartegen hij in opstand moet komen.

4. VD heeft als mv. van pylon pylonnen en pylonen, pGB [papieren] heeft alleen pylonnen, oGB [online] ook pylonen. Het mv. van poortgebouw (pyloon) is alleen maar pylonen. Een gutmensch [goedmens] is policor [politiek correct]. Daarginder komt hij aan. Je vindt het huis gindop. Het gindse huis is het huis daarginder. Weed is marihuana of wiet, wied is onkruid [SR]. Wij gaan in een
nul-op-de-meterhuis wonen [energieneutraal]. Nieuwe update oVD, 16/02/2019: 383149 lemma's (netto: + 110). Het blijft moeilijk om syfilis' (i's achteraan bijeen! – ezelsbruggetje voor de plaats van de y) te schrijven. De sieflijder moest een enorme sisyfusarbeid verrichten. We hebben gedjembeed [djembé, djembeeën] en er waren daar gemacrameede [macramé, macrameeën] producten te koop. Met een bolschup (spade) kun je een bolschub (deel van een bol) afsteken. Een animal scribax kan het schrijven niet laten, mv. animalia scribacia, een animal disputax redetwist om het redetwisten, mv. animalia disputacia. We kijken verder nog naar interessante zaken met *anima*.

5. Bij Jung is anima het vrouwelijke archetype [antoniem: animus]. Een anima candida [blanke ziel] is een zuiver gemoed, zuiver karakter. Een animae dimidium meae [de helft van mijn ziel] is een boezemvriend. De anima naturaliter christiana is de van nature christelijke ziel. Animato is in de muziek: levendig, opgewekt. Cor unum et anima una is: één hart en één ziel (zijnd). In anima vili (in corpore vili) = (medisch, van proeven en experimenten) uitgevoerd op dieren, overledenen en vroeger ook wel op slaven, gevangenen e.d. Omne animal post coitum triste, praeter gallum qui cantat: na de coïtus is elk dier terneergeslagen, behalve de haan, die kraait. Een partyanimal is een feestbeest. Een pastor fidus animarum fidelium is een trouwe herder van de gelovige zielen. Pro salute animae is voor het heil der zielen. Vis animae is geest- of zielskracht. Ik heb een niet-reanimatieverklaring opgesteld.

6. We hebben dat hert buitgemaakt. Dat schrijf je zo: burotica [BE]. Een kassière moet de caisse [kèhs – kassa] bedienen [ook: caissière]. Een calvaria is een schedeldak. Een cashupete is een cashewnotentaart. De afkorting van conform is cfm, die van 'vergelijk' is cf. of cfr. [confer, conferatur]. En een cg is een centigram of een controlerend geneesheer. U wilde *pasta*? Even in de pastabijbel kijken. Nee, geen DNA-pasta. O, u hebt een tandpasta, colgate- of prodentglimlach? Eet dan bombolotti met bolognesesaus, buispasta zoals penne en pipe [pie-puh], cannelloni, capellini, conchiglie (schelpjespasta) met carbonarasaus, ravioli, dulce de leche [Zuid-Amerikaanse karamelpasta], farfalle (strikjespasta), fettuccine, fusilli [spiraalpasta], happen bij de tandarts in een pasta-achtige substantie, krinkelpasta zoals spirelli, lasagnevel (geen nevel!), lemoncurd (cakes, taarten), linguine (linten), lintpasta, macaroni, mezzaluna (halvemaanvormig), miso (van sojabonen), orecchiette (oortjespasta), pappardelle, pastafari(ani)sme is een quasigodsdienst waarin het Vliegende Spaghettimonster wordt vereerd, petis (garnalenpasta) en sesampasta (tahin of tahina).

7. Verder: spaghetti, spätzle [pasta, Zwitserland], surimi [visgehakt of -pasta], gemaakt met de surimitechniek, tagliatelle (lintvormig), taotjo [tau-tsjoh] (in de oosterse keuken pasta van gefermenteerde sojabonen), tapenade, tomtom [SR: ballen van pasta, banaan, pindasoep], tortellini, tortelloni, tortiglioni, trassi, triclosan (in zeep en tandpasta), vermicelli, vindaloo [India, curry van pasta], wasabi (Japanse hete groene mierikswortelpasta), xylitol (in tandpasta) en zwavelpasta (dauwwormbestrijding). Dat klinkt cryptisch: mazzel en broge [tot ziens en veel geluk] is brooche [= mazzel] en broge [zegen]. Een router is een tomtom voor computerverkeer. In Georgië betaalde ik met een paar larietjes [GEL]. De laatste van de actiniden [actinoïden] met atoomnummer 103 en symbool Lr heet lawrencium.

8. Een cheeta is een jachtluipaard. Zuurkool uit de Elzas heet choucroute. Bij de bereiding daarvan is de lactobacil of melkzuurbacterie nodig. Een zeker Pools zuurkoolgerecht heet pierogi. Hoe schrijf je 'chroniqueur'? Levercirrose is een vorm van atrofiëring. Ook dupuytren en de Keltische klauw zijn een vorm van retractie [verschrompeling]. Heeft een coleider [medeaanvoerder, GB – colijder niet in wdb.] medelijden? Is een haatzaaicampagne zoiets als een
zaai-haatcampagne? Een amfora mag je ook amfoor noemen: een buikige vaas of kruik met twee oren. Weer wat geleerd: we spreken papier-maché gewoon uit als (ons) 'papier' [+ maa-sjee], Vlamingen zeggen ook wel 'paa-pjee'. Het cortenstaal heeft een bruine roestlaag. Dat beslotenkliekgedrag van die coterie hangt me mijlenver de keel uit. Couche [koest], Fikkie en Mops! Georven (ww. erven) is [VD] informeel, maar 'gedorven' bij het ww. 'derven' [tv, ondertiteling hedenavond] is dus echt fout: de gederfde inkomsten. Lucrum cessans is juridisch de gederfde winst of winstderving.

 

 

3371 Dictee maandag 24-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1009) √

Dictee – dictees [3371]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee februari 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1009)

Oefendictee

1. Boche (scheldnaam Duitser – B wegens begin zin!) kwam in het vorige Oefendictee voor; buche = gebak in de vorm van een boomstronk (ook: boomstam, kerststronk). Zou 'velo' een verkorting van 'vélocipède' zijn? Ja. De aanduiding van
(N-N-)di-ethylmetatolueenamide is DEET (insectenwerend stof). Geeft pGB [papieren] alleen GPRS, oGB [online] geeft ook nog:
GPRS-cameratelefoon, GPRS-dienst, GPRS-dienstnetwerk,
GPRS-dienstnetwerkcapaciteit, GPRS-diensttechnologie en
GPRS-diensttoestel [GPRS = general packet radio service (technologie die mobiel dataverkeer mogelijk maakt)). De OGPOe [voluit: vergeten maar!] was (1923-’34) de voorloper van de KGB. De GPOe [voluit: vergeten maar!] zat daar nog weer voor *. Met GevMins worden gevolmachtigde ministers (GB) aangeduid. Het (kiezerskorps of) kiezerskoor(! – niet in wdb.!) regeert! Die kattekliek [katholiek] was verdwaald op de kattenbak [catechisatie – protestants godsdienstonderwijs – hij zit op cat, afkorting]. Ik vind dat godgeklaagd en tenhemelschreiend. Een clamshell moet je als telefoon openklappen voor gebruik. Kneeing is een overtreding bij ijshockey.

* Na de KGB kwam de GROe.

2. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Ze heeft een koefje [couveusekindje] gebaard. Niet voor consumptie: koeienpannenkoeken en -vlaaien, wel voor consumptie: een koekeboterham, een bo[terham] van koekebrood. Een lamyai is een longan (soort lychee [ee/ie]). Een beetje korsettenwinkel heeft een corsetière in dienst. Een kroepoekoor: je kunt ermee luisteren en er misschien ook wel in(!) zingen [dan met kk]. Die sloot is gekroosd [van kroos gezuiverd], met de Kroos- of Sargassozee [een wierzee] gaat dat niet zo gemakkelijk. Hij keek vanuit zijn kruidhof, hoe de molenaar zijn molen verkruide. Kruimeldeeg is pâte brisée. Op de kruiplank [= loper, de kruiwagens rijden erover] lag een kruipplant [kruiper]. Ze waren al blij met hun kruip-innen [ook: kruip-uiten]. Een kruittouw gebruik je in de strijd, een kruitouw bij de molen. Een ksar is een versterkt woestijndorp van de Imazighen (ook Amazighen – dat heeft wel een enkelvoud, I… niet, Berbers) met voorraadschuren met vierkante verdedigingstorens (tighremts of agadirs). Een kwakkuil is een fijnmazig, zakvormig net [kan niet vliegen – uil ...]. Hij is naar Kuilenburg (nu: Culemborg) gegaan [bankroet, dood]. De Kuip is het Feyenoordstadion in Rotterdam-Zuid (wijk Feijenoord). Een kümbet is een vrijstaand islamitisch grafmonument.

3. Ik ben islamiet, woon bij de moskee (masjid, mesdjid, mesigit – met sahn = binnenplaats) met het bijgebouwencomplex [külliye], baad in de hamam, eet in de imaret [Turkse gaarkeuken] en volg college in de dershane (collegezaal) van de medresse (= madrassa = islamitische juridisch-theologische hogeschool). Cabotage is kusthandel, geen kunsthandel! Een (goud)renet [mv. renetten] mag je ook (goud)reinette [mv. + n/s] noemen (althans, van VD). Een sater of satyr is een halfgod. Hij is SCEN-arts (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland), maar maakt geen scans. Noorwegen en Zweden vormen tezamen het Scandinavische Schiereiland. Daar wonen ook mensen die schathemeltjerijk zijn. Die echtelieden gaan scheên. Scheeliet is een zeker mineraal. Overigens zijn Mozes en Aäron staat en kerk. Het Belgische Staatsblad is vergelijkbaar met de Nederlandse Staatscourant (Stct.). Hij reedt [reden, reder, rederij] mee aan dat schip. Van GB mag je voor 'Keniaans' ook 'Kenyaans' schrijven [2023: niet meer!].

4. Het shogi is het Japanse schaakspel (9x9, veertig stukken). Hebben ze in Sierra Leone ook siërra's (gebergte)? Ja. Dat zeilschip heeft een mooie sierra(!). In een siësta-economie maken ze zich niet druk. Het sint-philippuskruis is naar de apostel [ook: jongensnaam, Flip] Filippus genoemd. De verkoop van dat chalet is sjalet gezet (staat op losse schroeven). Hebben de Noord-Polen en de Zuid-Polen echt een andere cultuur? De oude eenheid atmosfeer (atm) is vervangen door pascal (Pa), waarbij 1 atm = 101.325 Pa [geen komma, maar duizendtallen]. In Japan zijn we naar het notheater [vgl. nospel] geweest. Taalunie [febr 2019]: naast het buitenbeentje 'soedanrood' zal 'sudanrood' worden toegevoegd [2020: OK]! Zo'n Indische lijfmeid [vr. bediende voor meesteres] weet vast niet wat een (kas)spintmijt is.

5. Hij lijkt sprekend(!) op zijn logopedist. De ademwortel van een plant is een pneumatofoor. Een aed is een automatische externe defibrillator, een hartstarter(!). Het was een show met veel glitter en glamour, met veel glamour en glitter, een uitgekiende glitter- en glamour- oftewel glamour- en glittershow [en met een beetje goede wil:
glitter-en-glamourshow of – minder correct – glamour-en-glittershow]. Met een glas racemus [uitgeperste sap van rijpe druiven] in de hand keken we naar de illegale racemuswedstrijden(!). Dat was een mooie prestatie, chapeau (bas) [hoedje, petje af]! De highlife is de haute volée [upper ten, voorname, hoge kringen]. De (de) Verwoeste Stad is een beeld van Ossip Zadkini in Rotterdam n.a.v. het bombardement op Rotterdam, 14 mei 1940, 'ons' begin van WO II en staat ook bekend als "Jan Gat", "Stad zonder Hart", "Zadkini" en "Jan met de Handjes" of "Jan met de Jatjes" [de laatste 4 niet in wdb.]. Jan zonder handjes [niet in wdb.] is een lul, een penis. En je wist, dat de potus de 'president of the United States' is ... Enne ... fusilli (spiraalpasta, spirelli) is een spiraalvormige pasta.

6. Een aki is een overweg [over de spoorweg] met een automatische knipperlichtinstallatie. Het symbool voor alfanumeriek is A/N. Een alto is een alternatieveling. "Geen woorden maar daden" is een anthem [lied met symbolische betekenis] voor de Feyenoordsupporters. Een aspidistra is een blarenplant. De australopithecus [zuidelijke aap, tussen 2 en 4 miljoen jaar geleden] is een hominide en een uitgestorven geslacht van mensachtigen [Hominidae]. De awasa is een feestelijke dans van de bosnegers. In het Antilliaans-Nederlands zeggen en schrijven ze: awèl [GB, NL gewoon: awel]. Ze doen daar veel aan business-to-business, b2b. De ba [GB, afkorting] is de bacheloropleiding, daarmee word je bv. BA [bie-ee], bachelor of arts [geesteswetenschappen]. Bij kraamtranen of de babyblues wordt verwezen naar pas bevallen [GB, VD; VD mogelijk aaneen – analogie van pasgehuwd en pasgetrouwd] vrouwen. Een batting of badding is een meskant [meskantig, mesvierkant] bezaagde balk [niks meer te zien van de originele buitenkant van de boom]. Bagatelliseren betreft een bagatel [kleinigheidje]. Een bagatelle is een muziekstuk.

7. Een baisait [baaj-saajt] is op de Antillen een maîtresse [bijzit, concubine]. Een bakra is een blanke (Nederlander), een bakru is een kleine, boosaardige bosgeest. Als titel staat op een academisch proefschrift: Academisch Proefschrift, op gezag van de rector magnificus in het openbaar te verdedigen. De rechtspersoon Provincie Utrecht bestiert de provincie Utrecht. De ggz [geestelijke gezondheidszorg] zal toch wel vaak in een gaaz [geriatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] komen? Een kalmaar is een calamaris, een pijlinktvis. Je pakket komt eraan, maar zorg wel dat er niets aan komt. Zorg voor een continu goede uitstraling! Jij bent mama's kindje, wees maar niet bang, hoor [wel: een mama's-kindje!]! Zeventienhonderdduizend is 1.700.000 [één miljoen zevenhonderdduizend]. De mooizittende [ww. mooizitten] hond kreeg een complimentje. Arabieren dragen dishdasha's [lang, wit, traditioneel mannengewaad].

8. Met BC geven we before Christ aan, met bc. baccalaureus en met b.c. basso continuo, doorgaande bas. Alto's zijn altoos alternatievelingen. Het mdo is het multidisciplinair(e) overleg. Op *cini alleen: cantuccini [tsj] = knapperige, tweemaal gebakken Toscaanse bitterzoete amandelkoekjes = biscotti di Prato. Op *cine: adriamycine (antibioticum), aureomycine (idem, oraal), bleomycine (kankercellen remmen), brucine (giftig alkaloïde uit braaknoot), capsaïcine of capsicine (smaakgevend bestanddeel paprika), coccine (rode teerverfstof), erytromycine (antibioticum tegen veteranenziekte), fascine (takkenbos), fettuccine [tsj] (lintpasta), garancine (rode verfstof uit meekrap), glycine [aminozuur (G, Gly)], isoleucine (aminozuur), leucine (idem, L of Leu), mucine (slijmstof), natamycine (schimmeldodend, = primaricine), niacine (nicotinezuur), oxytocine [(knuffel)hormoon], piscine (vijver voor visteelt), plasticine [voor boetseren, ook: plastiline], psilocine (hallucinogene stof paddenstoelen), rapamycine [tegen afstoten transplanten, = sirolimus], resorcine (= resorcinol, grondstof kunststoffen), ricine (giftig eiwit, dodelijk), streptomycine (bacteriëndodend), terramycine (sterkwerkend antibioticum), vaccine (= vaccina, koepokstof), vancomycine (krachtig antibioticum) en viomycine (antibioticum tegen tbc).

3370 Dictee zondag 23-07-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 268 RL √

Dictee – dictees [3370]

Wekelijkse dicteetest 268 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

 

Bron: Oefendictee (oud) 768

1. …………… is een schoolvak en het …………. is

een bal van de cadetten.

a. Nout                                   assaut

b. Naut                                   assaut

c. Naut                                   asso

2. Een ………. kun je plegen, zeg maar: ………. (staatsgreep).

a. coup                            poetsj

b. coup                            putsch

c. coupe                          putsj

3. Heerlijk: …………… kauwen bij de …………...

a. bubbelgum                            bubblegumpop

b. bubblegum                            bubblegumpop

c. bubbelgum                            bubbelgumpop

4. De ……………. is (het dansen op) ………………..

a. bubblin'                                 raggamuffin

b. bubblin                                 raggaemuffin

c. bubblin'                                 reggaemuffin

5. Een ……….. is een ………………..

a. buffobas                                basbuffo

b. buffo-bas                              bas-buffo

c. buffobas                                bas-buffo

6. Zullen we hem ………….. of ……………..?

a. buiten kijken                         buiten gooien

b. buiten kijken                         buitengooien

c. buitenkijken                          buitengooien

7. Heb je om die ………….. te kopen een ………… nodig?

a. buttplug                                   BSN

b. butplug                                    bsn

c. buttplug                                   bsn

8. De ………….. bij de zee, dat zijn de echte …………...

a. lage landen                               lage landen

b. lage landen                               Lage Landen

c. Lage Landen                             Lage Landen

9. Kunnen ………….. de …………. dansen?

a. lansiers                          lancier

b. lansiers                          lanciers

c. lanciers                          lancier

10. In Engeland hebben ze de ……….. Party en

in de VS ………….. Day.

a. Labour                              Labor

b. Labour                              Labour

c. Labor                                Labor

Oplossingen [268]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [268]

1b 2b 3a 4a 5c 6c 7c 8b 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

3369 Dictee zondag 23-07-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1008) √

Dictee – dictees [3369]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee januari 2019 (4), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1008)

Oefendictee januari 2019 (4)

1. Voor alle duidelijkheid: lysergeenzuur = lyserg(ine)zuur [dat op zich is in de chemie een carbonzuur dat ontstaat bij hydrolyse van een ergotalkaloïde] en het di-ethylamide daarvan, lysergeenzuurdi-ethylamide dus, is lsd [ook lysergamide, in het Duits: lysergsäurediäthylamid – dat hoeft niet zo nodig in VD ...], een reuk-, kleur- en smaakloze drug die hallucinaties en tijdsbelevingsstoornissen veroorzaakt (een hallucinogeen dus). Vient de paraître, zojuist verschenen: als u dit leest, dit Oefendictee. In december 2018 was er een update in de oVD met o.a. de denisovamens uit het Altajgebergte [uitgestorven mensensoort, die in Siberië en Zuidoost-Azië leefde – Denisovagrot]. Je wist het: de schrammelmuziek is genoemd naar Johann en Josef Schrammel. De nikab is een soort van kap, een gezichtssluier. Jacob van Ruisdael liet anderen de figuurtjes schilderen. Meid, mijd de mijt!

2. Dit is een kabinet van no-nonsense, een no-nonsensekabinet. Shiva is in het hindoeïsme de Vernietiger, Brahma de Schepper en Visjnoe de Instandhouder. Een twijfelaar weifelt en een weifelaar twijfelt. De tepronkstelling van die wilhelmina-vooruit was opvallend. Gerausjt is toch gewoon gerausd? De verwachtingsvolle(!) vrouw droeg iets wijds. Niet elke versiering betreft een versierring. Wie zijn bips brandt, moet op de blaren zitten. Het mv. van coming of age [volwassenwording] is coming of ages of comings of age [VD]. Een haiduk [heiduk, vgl. voetbalclub Hajduk Split – Kroatië] is een ongeregelde, stropende, later geregelde, lichtgewapende Hongaarse soldaat. Prachtig, die bedauwde landouwen, gezien vanuit onze landauer. Hij lijdt aan iatrofobie [angst voor doktersbezoek] en heeft nomofobie [angst om zonder mobiele telefoon te zitten – no mobile].

3. Dus hoe zit het met een iatrofobie-nomofobielijder? 'Kom eens over de brug' zeg je niet tegen iemand met gefyrofobie, "Wat bloos je weer?" niet tegen iemand met erytrofobie, "Verzin eens een palindroom" niet tegen iemand met eibofobie, "Zal ik mijn fobie eens uitleggen" niet tegen iemand met fobofobie en "Ga fietsen" niet tegen iemand met cyclofobie'. Een shisha is een waterpijp, die rook je in een shishalounge, -bar of -café. Een rook- of shishapen is trouwens een elektronische sigaret waarmee gearomatiseerde waterdamp kan worden geïnhaleerd. Daar waren ze dan: oom agent en Tante Pos. De NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) is een samenvoeging van (de oude) VWA [in NL: Voedsel- en Warenautoriteit], AID (Algemene Inspectiedienst) en PD (Plantenziektekundige Dienst). Is deze sla wel geazijnd? Ambigrammen zijn op meerdere manieren te lezen: 'nou' (180 graden draaien = verticaal spiegelen) en (met hoofdletters) 'TOT' (horizontaal spiegelen). Geef mij maar zo'n vrije-uitloopei.

4. Voor jazzzzz en gejazzzzz zal ik de handen wel niet op elkaar krijgen, maar 'jazz' en 'zzz' staan wel in VD (*) ... Gezocht op *redit*: accreditatie (toelatingsbewijs pers), credit (krediet, in Europa ook 28 studie-uren), creditcard (kredietkaart), credit default swap (cds, kredietrisico overdragen), de credits krijgen = waardering, eer, damnosa heriditas (juridisch: schadebrengende erfenis), decrediteren = krediet verliezen, ook discrediteren = iemand in diskrediet brengen, hereditair = erfelijk, heriditas jacens = juridisch: nog niet aanvaarde erfenis, heriditas sine sacris = buitenkansje, heriditas petitio = het opeisen van een erfenis, herediteit (erfelijkheid), hereditie [(!) uitspraak, nieuwe uitgave], (over)crediteren, recreditief (brief van terugroeping (van een gezant)), een hardcovereditie en een creditcardfirma. (*) Hoe lees je het voor? Tijdens het concert viel het jazzgezoem, het jazzzzzzzzz erg op …

5. Met *rediet* eigenlijk alleen allerlei samenstellingen met 'krediet' zoals microkrediet [startende ondernemer ontwikkelingslanden] en CO₂-krediet (koolstofkrediet). Vitesse klasseerde zich voor de halve finale van de beker, in de competitie declasseerde Feyenoord Ajax volledig. Met *class*: businessclass, classaction [proces namens een groep], classeur [BE: ordner], de classic [wielersport: klassieker], classic rock [klassiek geworden popmuziek], classificatie [klassenverdeling], Lloyd's Register te Londen is een (scheeps)classificatiebureau, een classificator classificeert, een classificeerder is een los arbeider met schoonmaakwerk, classifiëren = classificeren, classy = klasse, stijl hebbend, declassé = aan lagerwal geraakt persoon (v.: declassee), declassificeren = vrijgeven [van geheime informatie], economyclasssyndroom = DVT [diepveneuze trombose], toeristenklassensyndroom, vliegtuigtrombose, first class [duurste in passagiersvliegtuig], locus classicus [mv.: loci classici] = klassieke (bewijs)plaats (van een woord of gezegde), masterclass, middle class [bnw., burgerlijk – middleclassgezin, middenklassenwijk – ook upper en lower class], een reclassent is cliënt bij een reclasseerder, bossanovaclassic, danceclassic, testis classicus [juridisch: volkomen betrouwbare getuige – mv. testes classici] en working class hero: idool, afkomstig uit de arbeidersklasse.

6. Met *klasse*: ynglingklasse, pop-klassiek, overallklassering, druk-, nok- en stuiklasser(!), korfbalklassieker, Alpenklassieker, Ardennenklassieker, vierde-, vijfde- of zesdeklasser, klassiaan = soldaat die geplaatst was in de klasse van discipline, hoofdklassendebutant, klassenbevoordeling, middenklassenachtergrond en klassenaanduiding [viermaal fout in oVD – is bij volgende update gecorrigeerd! – 2020 OK]. Een stuk terug kon u lezen over de bekerhalvefinale. Je kunt een rivier opzwemmen en afzwemmen. In het Japans heeft 'emoji' hetzelfde mv., in NL mag ook: emoji's. Het is maar de vraag of dat ook voor netsuke [GB: netsukes, VD ook nog: netsuke] opgaat: het Japanse woord is immers 'netsuku'! Het is daar een sjonnies-en-anita's-camping
(johnny's-en-marina's-camping).

7. In de hele wijk Feijenoord was het anthem [lied met symbolische betekenis voor de aanhangers van een partij] "Geen woorden maar daden" te horen. De Assemblée tijdens de Franse Revolutie was rechts, behoudend en conservatief. Als apen gapen, is dat apengapen, als apen kool eten, eten ze apenkool (op apegapen liggen is figuurlijk benauwd, versuft, op sterven en apekool is figuurlijk onzin). Een g-string is een amperbroekie [Zuid-Afrika]. Prothesis is voorvoeging: nonkel i.p.v. onkel. Dit woord kon ik niet terugvinden in de woordenboeken: archionheus ... [archi + onheus]. Met E.G.M. schrijf je een Edelgrootmogende aan, maar wie is dat [niets over in VD]? De binnenhof, -plaats, van een grote moskee is een avlu. Padel [niet in wdb. – 2020 wel: paa-dèhl] is een mix van tennis en squash.

8. Jeuk leert klauwen en armoede leert huishouwen. De vertaling van 'yuppie' is 'jappie'. Cum annexis (c.a.) is met alles wat erbij hoort, alle bij(be)horende zaken dus. Jut en Jul (iedereen) hebben de wijsheid in pacht. Na mijn queeste (zoektocht) naar het werkwoord 'kweesten' ken ik nu de betekenis (nachtvrijen). Een pv-cel is een fotovoltaïsche cel. Een (Franse) scheldnaam voor Duitser is boche. Poets wederom poets is leer om leer. Een essayeur controleert munten op edelemetalengehalte. Een guinje is een gienje = oude gouden Engelse munt [later rekenmunt] van 21 shilling. De shilling [afko: sh. of s.] was historisch 1/20 van een pond sterling (het Britse pond, 100 pence – een muntje is een penny – symbool: £ – typ ALT+156 op het numerieke toetsenbord – code: GBP). Verder vinden we het woord shilling nog bij Keniaanse shilling (KES) [Keniashilling, lemma Keniaans, lijkt fout – 2020 OK!], Somalische shilling (SOS), Tanzaniaanse shilling (TZS) en Ugandese shilling (UGS – GB ook Oeganda).